skoliozy - Kursy EWS

rci
e
Sp
o
Slajd 1
Slajd 2
BOCZNE SKRZYWIENIE KRĘGOSŁUPA
(scoliosis)
uk
ac
ja
w
SKOLIOZY
• Jest to odchylenie osi anatomicznej kręgosłupa
od mechanicznej w trzech płaszczyznach:
czołowej, strzałkowej i poprzecznej.
zko
ła
Ed
• Skolioza jest chorobą ogólnoustrojową,
powodującą zmiany w układzie narządu ruchu,
oddechowym i krążenia.
Slajd 3
RODZAJE SKOLIOZ
KRYTERIUM PODZIAŁU
RODZAJ SKOLIOZY
piersiowe, lędźwiowe, szyjne
aS
LOKALIZACJA SKRZYWIENIA
LICZBA ŁUKÓW
jednołukowe, wielołukowe
PIERWOTNOŚĆ SKRZYWIENIA
pierwotne, wtórne
STOPIEŃ MECHANICZNEGO
WYRÓWNANIA SIĘ SKRZYWIENIA
wyrównane, nie wyrównane
STOPIEŃ ZAAWANSOWANIA PROCESU funkcjonalne, strukturalne
PATOLOGICZNEGO
Wy
ższ
OKRES UJAWNIENIA SIĘ SKRZYWIENIA wrodzone, rozwojowe i idiopatyczne:
I PRZYCZYNA POWSTAWANIA
typ: niemowlęcy, dziecięcy,
młodzieńczy
rci
e
Slajd 4
SKOLIOZY WIELOŁUKOWE
Sp
o
Proces chorobowy ujawnia się najczęściej w jednym
z łuków (wygięcie pierwotne). Pozostałe łuki (wygięcia
wtórne) są wynikiem kompensacji uwarunkowanej
grawitacją i wzrostem.
Slajd 5
DZIAŁANIE KOREKCYJNE
- SKOLIOZY WIELOŁUKOWE
• Ćwiczenia powinny być skierowane głównie na
korekcję wygięcia pierwotnego z jednoczesnym
dążeniem do zmniejszania wygięć wtórnych.
Slajd 6
zko
ła
Ed
• Jeżeli nie ma możliwości zmniejszenia wygięcia
pierwotnego, należy dążyć do wyrównania
skrzywienia przez ćwiczenia zwiększające wygięcia
wtórne.
uk
ac
ja
w
• Wygięcie pierwotne zaburza równowagę i jest
czynnikiem negatywnym. Jest większe niż wtórne, zmiany
strukturalne są wyraźniejsze: ruchomość tego odcinka
kręgosłupa jest mniejsza, a rotacja silniej zaznaczona.
• Wygięcie wtórne przywraca równowagę i statykę
tułowia. Mimo, że odbywa się to w zmienionych
warunkach, to należy je traktować jako zjawisko
pozytywne.
STOPIEŃ WYRÓWNYWANIA SIĘ
SKRZYWIENIA
aS
• Zewnętrznym wyrazem wyrównywania
mechanicznego skoliozy jest rzutowanie pionu
spuszczonego z C 7 na szparę międzypośladkową.
Wy
ższ
• Radiologicznie określa się skoliozę jako
wyrównaną, kiedy suma kątowych wygięć
wtórnych jest w przybliżeniu równa wartości
kątowej wygięcia pierwotnego.
rci
e
Slajd 7
STOPIEŃ WYRÓWNYWANIA SIĘ SKRZYWIENIA c.d.
Sp
o
Stopień anatomicznego, czynno – biernego
wyrównywania skoliozy ocenia się na podstawie próby
korekcji czynnej i biernej.
• Korekcja czynna polega na zdolności wyrównywania
skrzywienia za pomocą napięcia mięśni, przede
wszystkim prostownika grzbietu.
• Korekcja bierna polega na ułożeniu na boku lub odbywa
się w zwisie (zwłaszcza na podudziach).
Slajd 8
PODZIAŁ SKOLIOZ WG G. WEJSFLOGA
ZE WZGLĘDU NA CZYNNO – BIERNĄ KOREKCJĘ
uk
ac
ja
w
Prawidłowo wykonany zwis czynny zawiera
elementy korekcji czynnej i biernej.
Slajd 9
zko
ła
Ed
• I0 - skrzywienie wyrównuje się czynnie całkowicie
lub częściowo,
• II0 - skrzywienie wyrównuje się biernie całkowicie
lub częściowo,
• III0 - skrzywienie nie wyrównuje się ani czynnie,
ani biernie,
• IV0 - skrzywienie nie wyrównuje się ani czynnie,
ani biernie, a na radiogramie widoczne są zmiany
artrotyczne (zwyrodnieniowe stawów)
PODZIAŁ SKOLIOZ WG COBBA
ZE WZGLĘDU NA WIELKOŚĆ KĄTA SKRZYWIENIA
aS
• Skolioza I0 – kąt skrzywienia bocznego wynosi
do 300.,
• Skolioza II0 – kąt skrzywienia bocznego wynosi
od 30 do 600.,
Wy
ższ
• Skolioza III0 – kąt skrzywienia bocznego wynosi
od 60 do 900.,
• Skolioza IV0 – kąt skrzywienia bocznego wynosi
od 90 do 1100.
rci
e
Slajd 10
STOPIEŃ ZAAWANSOWANIA PROCESU
PATOLOGICZNEGO
Sp
o
• Skoliozy funkcjonalne – zmiany dotyczą układu
mięśniowo – więzadłowego, są odwracalne i poddają
się próbie korekcji czynnej i biernej.
Slajd 11
PODZIAŁ OBJAWÓW ZE WZGLĘDU NA
STOPIEŃ BEZPOŚREDNIOŚCI
WYSTĘPOWANIA ZMIAN
• objawy I rzędu (bezpośrednie) dotyczą kręgosłupa
• objawy II rzędu (pośrednie bliskie) dotyczą klatki
piersiowej
uk
ac
ja
w
• Skoliozy strukturalne dotyczą także układu kostnego,
powodując w nich nieodwracalne zmiany kręgów
(torsja), kręgosłupa, klatki piersiowej, miednicy i
innych. Ani czynna , ani bierna korekcja nie
wyrównuje skrzywienia.
Slajd 12
zko
ła
Ed
• objawy III rzędu (pośrednie oddalone od kręgosłupa)
dotyczą miednicy, ustawienia barków, łopatek,
czaszki, stóp i in.
Wy
ższ
aS
OBJAWY III RZĘDU
rci
e
Slajd 13
OKRES UJAWNIENIA SIĘ SKRZYWIENIA
I PRZYCZYNA POWSTAWANIA
Sp
o
• Skoliozy wrodzone: kostno-pochodne i mięśniowopochodne.
• Skoliozy rozwojowe: statyczne, porażenne, pourazowe,
krzywicze, odruchowe, torakogenne i inne.
Slajd 14
SKOLIOZY IDIOPATYCZNE
uk
ac
ja
w
• Najliczniejszą jednak grupą są skoliozy idiopatyczne
(etiologia nieznana). Stanowią 80 – 90% wszystkich
skolioz. Nazywane są także metabolicznymi lub
dystonicznymi.
W zależności od okresu ich pojawienia się wyróżnia się
następujące typy:
• Niemowlęcy, ujawniający się do 3 roku życia,
o różnym rokowaniu,
• Dziecięcy, od 3 do 10 roku życia, najczęściej między 5 – 8
rokiem życia (I okres krytyczny posturogenezy),
Wy
ższ
aS
Slajd 15
zko
ła
Ed
• Młodzieńczy, między 10 – 14 rokiem życia, występujący
najczęściej, ze względu na zmiany okresu dojrzewania,
szczególnie rzutu wzrostowego (II okres krytyczny
posturoenezy).
rci
e
PROGRAM POSTĘPOWANIA KOREKCYJNEGO
Slajd 16
Slajd 17
KINEZYTERAPIA SKOLIOZ
Mają tu zastosowanie ćwiczenia symetryczne
i asymetryczne. Głównie jednak stosowane są ćw.
symetryczne.
Sp
o
uk
ac
ja
w
•
•
•
•
•
•
•
•
Celem ćwiczeń jest wyrównanie skrzywienia, usunięcie
przykurczów więzadeł i mięśni – zwłaszcza w obrębie
grzbietu i miednicy, zrównoważenie sił układu mięśniowego,
podniesienie ogólnej wydolności fizycznej i wyrobienie
nawyku prawidłowej postawy ciała.
Program obejmuje ćwiczenia:
mm grzbietu i pozostałych mm posturalnych,
ogólnorozwojowe,
oddechowe,
elongacyjne i antygrawitacyjne,
Klappa,
odruchu prawidłowej postawy ciała
gry i zabawy ruchowe,
pływanie.
Ed
Pozycje i ćwiczenia asymetryczne wykorzystuje się
jedynie w zajęciach indywidualnych, które zapewniają
precyzję lokalizacji ruchu korekcyjnego
i stabilizacji sąsiednich odcinków.
zko
ła
Zlecanie tego typu ćwiczeń do domu nie jest
wskazane.
ZASADY KORYGOWANIA SKOLIOZ
Slajd 18
(W SZKOLNEJ KOREKTYWIE)
ZAJĘCIA GRUPOWE, PRZYPADKI NIEJEDNORODNE
aS
• Preferowane są ćwiczenia symetryczne.
• Należy zwrócić szczególną uwagę na ćwiczenia elongacyjne.
• Zaleca się oddziaływanie na gorset mięśniowy podobnie jak
w przypadku pleców wklęsło – okrągłych.
Wy
ższ
• Przestrzega się utrzymywania ciała w „osi”.
• Należy unikać rotacji podczas ćwiczeń.