D - Sąd Okręgowy w Gdańsku

Sygn. akt VII U 29/13
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 19 czerwca 2013 r.
Sąd Okręgowy w Gdańsku
VII Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych
w składzie:
Przewodniczący: SSO Monika Popielińska
Protokolant: st. sekr. sądowy Adrianna Mikulska
po rozpoznaniu w dniu 19 czerwca 2013 r. w Gdańsku
sprawy J. K. (1)
przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w G.
o prawo do niezrealizowanego świadczenia po zmarłej J. K. (2)
na skutek odwołania J. K. (1)
od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w G.
z dnia 26 kwietnia 2012 r. nr I- (...)
Zmienia zaskarżoną decyzję w ten sposób , iż zobowiązuje pozwany organ rentowy do podjęcia od dnia 01 maja 2012r. i
wypłaty do dnia 07 grudnia 2012r. świadczenia rentowego z tytułu całkowitej niezdolności do pracy należnego zmarłej
J. K. (2) na rzecz J. K. (1).
/ Na oryginale właściwy podpis. /
Sygn. akt VII U 29/13
UZASADNIENIE
Decyzją z dnia 26 kwietnia 2012 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w G. wstrzymał ubezpieczonej J. K. (2)
od dnia 01 maja 2012 r. wypłatę renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy przyznanej na mocy decyzji z dnia 13
grudnia 2011 r. Podstawę rozstrzygnięcia stanowiło orzeczenie Komisji Lekarskiej ZUS z dnia 23 marca 2012 r., która
uznała, iż ubezpieczona nie jest niezdolna do pracy.
W odwołaniu od powyższej decyzji ubezpieczona J. K. (2) wniosła o jej zmianę poprzez przyznanie prawa do renty z
tytułu niezdolności do pracy. W uzasadnieniu ubezpieczona przede wszystkim zwróciła uwagę, że wszelkie dotychczas
wykonywane przez nią prace wiązały się z koniecznością podejmowania wysiłku fizycznego, co przy jej aktualnym
stanie zdrowia, w szczególności z uwagi na stwierdzone u niej schorzenie, jest całkowicie wykluczone. Według
odwołującej się, biorąc pod uwagę jej wiek, charakter dotychczas wykonywanej przez nią pracy, poziom wykształcenia
oraz predyspozycje psychofizyczne, nie sposób w świetle obowiązujących przepisów prawa oraz zasad doświadczenia
życiowego przyjąć także, aby mogła ona wykonywać jakąkolwiek pracę o charakterze wyłącznie umysłowym.
Organ rentowy w odpowiedzi na odwołanie wniósł o jego oddalenie powołując się na argumentację przedstawioną
w zaskarżonej decyzji. Pozwany nadmienił również, iż decyzją z dnia 27 kwietnia 2012 r. wydaną po rozpatrzeniu w
trybie nadzoru Prezesa Zakładu nad wykonywaniem orzecznictwa o niezdolności do pracy, odmówił ubezpieczonej
prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy.
Postanowieniem z dnia 04 stycznia 2013 r. Sąd zawiesił postępowanie odwoławcze na zasadzie art. 174 § 1 pkt 1
k.p.c., tj. wobec zgonu ubezpieczonej J. K. (2) (vide : k. 70), po czym w dniu 07 stycznia 2013 r. w miejsce zmarłej
ubezpieczonej podjął je z udziałem J. K. (1) (vide : k. 71).
Sąd ustalił następujący stan faktyczny:
Ubezpieczona J. K. (2), urodzona dnia (...), z zawodu była tapicerem - stolarzem. Początkowo, w okresie od dnia 16
września 1975 r. do dnia 30 kwietnia 1981 r. pracowała jako stolarz wielooperacyjny, natomiast od dnia 01 grudnia
1992 r. wyłącznie jako sprzątaczka.
W okresie od dnia 01 października 2011 r. do dnia 30 listopada 2012 r. ubezpieczona uprawniona była do renty z tytułu
częściowej niezdolności do pracy.
W związku z rozpatrywaniem sprawy ubezpieczonej w trybie nadzoru nad wykonywaniem orzecznictwa lekarskiego
ponownie skierowano jej sprawę do rozpatrzenia przez Komisję Lekarską ZUS, która w orzeczeniu z dnia 23 marca
2012 r. uznała odwołującą się za zdolną do pracy. Komisja Lekarska ZUS rozpoznała u ubezpieczonej nadciśnienie
tętnicze w okresie wydolności serca, stabilną chorobę wieńcową I CCS, zmiany zwyrodnieniowe kręgosłupa i stawów
obwodowych nieupośledzające istotnie funkcji, stan po przebytej operacji zespołu cieśni nadgarstka prawego w 2009
r., stan po operacji z powodu perforacji przewodu pokarmowego w grudniu 2011 r. oraz stan po cholecystektomii i
po appendektomii.
Zaskarżoną w sprawie decyzją z dnia 26 kwietnia 2012 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych wstrzymał ubezpieczonej
wypłatę renty z tytułu niezdolności do pracy począwszy od dnia 01 maja 2012 r. Następnie, decyzją z dnia 27 kwietnia
2012 r. organ rentowy odmówił J. K. (2) prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy.
W dniu 07 grudnia 2012r. ubezpieczona zmarła.
Okoliczności bezsporne, vide : świadectwa pracy – k. 9, 11, 13, 15, 17 i 19 akt ubezpieczeniowych, decyzja ZUS z
dnia 13.12.2011 r. – k. 41 akt ubezpieczeniowych, wniosek o wydanie orzeczenia – k. 48 akt ubezpieczeniowych,
orzeczenie Komisji Lekarskiej ZUS z dnia 23.03.2012 r. wraz z opinią lekarską – k. 49 akt ubezpieczeniowych oraz k.
78 dokumentacji lekarskiej ZUS, decyzja ZUS z dnia 26.04.2012 r. – k. 60 akt ubezpieczeniowych, decyzja ZUS z dnia
27.04.2012 r. – k. 58 akt ubezpieczeniowych, odpis skrócony aktu zgonu k. 66 akt sprawy
W celu ustalenia, czy ubezpieczona jest niezdolna do pracy wymagane były wiadomości specjalne, w związku z czym
Sąd, na podstawie art. 279, 284 i 292 k.p.c., dopuścił dowód z opinii biegłych lekarzy sądowych : kardiologa, neurologa
– rehabilitanta, gastroenterologa oraz ginekologa (uwzględniając w tym zakresie wniosek ubezpieczonej), zgodnie z
rodzajem schorzeń występujących u wnioskodawczyni.
W wyniku zebrania wywiadu i po przeprowadzeniu badań przedmiotowych (wyłącznie biegły sądowy kardiolog)
oraz po dokonaniu analizy dokumentacji lekarskiej biegli sądowi kardiolog i gastroenterolog rozpoznali u
wnioskodawczyni :
• nadciśnienie tętnicze samoistne, umiarkowane, z zaburzeniem gospodarki lipidowej,
• hyperlipidemię w wywiadzie,
• przewlekłą stabilną chorobę niedokrwienną serca w klasie 1 CCS,
• rozsiany, zaawansowany rak żołądka krzywizny większej, ze zwężeniem odźwiernika z naciekiem na otrzewną,
wątrobę, naczynia trzewne i z przerzutami do jajników oraz płuc – stan po usunięciu narządu rodnego oraz
zespoleniu żołądkowo – jelitowym omijającym – wrzesień 2012 r.,
• stan po krwawieniu z przewodu pokarmowego we wrześniu 2011 r. i perforacji ściany przedniej żołądka w grudniu
2011 r. leczonej podszyciem,
• w wywiadzie usunięcie pęcherzyka żółciowego z powodu kamicy żółciowej oraz wyrostka robaczkowego – przed
laty,
• zmiany zwyrodnieniowe kręgosłupa szyjnego i L – K z zespołem bólowym w wywiadzie i dokumentacji,
• zespół cieśni nadgarstka w wywiadzie i dokumentacji.
Biegły sądowy kardiolog stwierdził, że zaawansowanie schorzeń w zakresie układu krążenia jest obecnie nieistotne.
Pomimo wieloletniego obciążenia chorobą nadciśnieniową i hyperlipidemią, w obrazie ECHO brak jest istotnych
powikłań typowych dla ciężkiego przebiegu nadciśnienia : bez cech przerostu czy zaburzeń funkcji skurczoworozkurczowej komory lewej. Biegły wskazał, że w badaniu Holtera EKG brak jest groźnych zaburzeń rytmu serca
czy zaburzeń przewodnictwa serca. Wykonane w latach 2007 i 2009 Próby Wysiłkowe EKG nie potwierdziły
obecności deficytu w krążeniu wieńcowym. Wnioskodawczyni nigdy nie prezentowała objawów rozkurczowej
niewydolności serca czy objawów niestabilności wieńcowej. Nigdy też, jak podkreślił biegły, nie miała objawów
przełomu presyjnego, nie potwierdzono również rozpoznania choroby niedokrwiennej serca. Według biegłego, w
zakresie schorzeń kardiologicznych skarżąca wymaga jedynie dalszej diagnostyki i indywidualnie zmodyfikowanej i
skojarzonej farmakoterapii nadciśnienia. Zdaniem biegłego kardiologa, nie stwierdza się długotrwałej niezdolności
do zatrudnienia w zakresie schorzeń kardiologicznych. Biegły ten wskazał również, iż w trakcie badania sądowo –
lekarskiego dokonał on analizy aktualnej dokumentacji medycznej stwierdzającej u wnioskodawczyni zaawansowaną
chorobę nowotworową żołądka ze zmianami przerzutowymi w obrębie jamy brzusznej. Tym samym biegły kardiolog
wniósł o powołanie biegłego onkologa celem oceny zaawansowania schorzeń onkologicznych, które nie były
dotychczas brane pod uwagę w stanie zdrowia skarżącej, a mogą być przeważające dla uznania wnioskodawczyni za
niezdolną do zatrudnienia.
Biegły sądowy gastroenterolog stwierdził co następuje :
1. za najwcześniejszą datę powstania częściowej niezdolności do pracy zarobkowej P. J. K. (2) należy przyjąć - za
wynikiem badania i orzeczenia lek. ZUS - który orzekł ją na dzień 01 października 2011 r., rozpoznając następujące
schorzenia : zmiany zwyrodnieniowe wielostawowe i zwyrodnieniowo-dyskopatyczne kręgosłupa, stan po operacji
nadgarstka z powodu zespołu cieśni, nadciśnienie tętnicze i chorobę wieńcową serca u osoby z zaburzeniami
gospodarki lipidowej i umiarkowaną (podówczas) otyłością. Pod uwagę także należało brać już w tym czasie przebyte
we wrześniu 2011 r. krwawienie z górnego odcinka przewodu pokarmowego, o nieustalonej jeszcze wówczas etiologii,
2. od tego czasu stan zdrowia p. K. nie ulegał już poprawie, lecz
systematycznie się pogarszał. W grudniu 2011 r. wystąpiło ponownie krwawienie z górnego odcinka przewodu
pokarmowego i objawy perforacji żołądka z odczynem zapalnym otrzewnej, z powodu którego była operowana
oszczędnie podszyciem miejsca perforacji przedniej ściany żołądka,
3. dalszy przebieg dolegliwości, wywiad i zapisy z dok. poradnianej wskazują na postęp choroby w kolejnych
miesiącach : bóle jamy brzusznej, chudnięcie,
postępujące osłabienie i zgłaszanie się z tego powodu m.in. do Szpitalnego
Oddziału Ratunkowego. Co najmniej od czerwca 2012 r. istniały objawy w badaniach (m.in. usg jamy brzusznej) o
istnieniu choroby najpewniej nowotworowej pod postacią obecności dużego guza w miednicy małej, przyjmowanego
początkowo jako guz o wyjściu z jajnika. W dalszym postępowaniu stwierdzono, że zmiany w narządzie rodnym są
wtórne- przerzutowe, a ognisko pierwotne nowotworu zostało określone gdzie indziej i później. We wrześniu 2012 r.
stwierdzono, iż pierwotnym
miejscem powstania nowotworu jest rak żołądka, zaś operacja w dniu 12 września 2012 r. wykazała bardzo
znaczne jego zaawansowanie z zajęciem otrzewnej, węzłów, wątroby, dużych naczyń trzewnych, całej krzywizny
większej żołądka ze zwężeniem odźwiernika oraz przerzutami do jajników i macicy - w październiku 2012 r., zaś z
potwierdzeniem przerzutów do płuc. Według biegłego, tak znaczne zaawansowanie i propagacja nowotworu żołądka
wskazuje na znacznie odleglejszy moment powstania zmiany pierwotnej i dłuższy czas jego trwania - minimum l rok.
Wskazuje to, że zmiany w grudniu 2011 r. były już najpewniej objawami choroby
nowotworowej z perforacją i krwawieniem z żołądka. Biegły stwierdził – rozpatrując cały przebieg schorzenia
retrospektywnie - że datę 28 grudnia 2011 r. z tego punktu widzenia należy logicznie przyjąć jako datę powstania
całkowitej niezdolności p. J. K. do pracy zarobkowej, gdyż pogorszyła się w tym czasie jej choroba i sprawność ogólna
z przyczyny postępującej i nieuleczalnej choroby nowotworowej, mimo że formalnie rozpoznana ona została dopiero
później, pomiędzy czerwcem 2012 r. a wrześniem 2012 r.
Z wyżej wskazanych przyczyn biegły sądowy gastroenterolog nie zgodził się stanowiskiem Komisji Lekarskiej ZUS
z dnia 23 marca 2012 r. i określił daty powstania niezdolności do pracy p. J. K. następująco - częściowej od 01
października 2011 r., a całkowitej od dnia 28 grudnia 2011 r. do końca jej życia.
Dowód : opinia sądowo – lekarska biegłego kardiologa – k. 36 – 39 akt sprawy, opinia sądowo – lekarska biegłego
gastroenterologa – k. 99 – 101 akt sprawy.
Uwzględniając wniosek biegłego sadowego kardiologa Sąd postanowił dopuścić również dowód z opinii biegłego
onkologa na okoliczność stanu zdrowia wnioskodawczyni.
Biegła sądowa onkolog po przeprowadzeniu badań przedmiotowych oraz po dokonaniu analizy dokumentacji
lekarskiej rozpoznała u wnioskodawczyni :
• rozsiany, nieoperacyjny rak żołądka z naciekiem na krzywiznę większą żołądka, na wątrobę, pień trzewny, ze
wszczepami po otrzewnej,
• przerzuty do jajników i płuc,
• stan po wycięciu macicy z przydatkami, wytworzeniu obejścia żołądkowo – jelitowego we wrześniu 2012 r.,
• stan po I cyklu chemioterapii w dniu 07 listopada 2012 r.
Biegła sądowa onkolog wskazała, że wnioskodawczyni została zdiagnozowana we wrześniu 2012 r., kiedy nowotwór był
jeszcze w stadium nieoperacyjnym i rozsianym. Wcześniej była ona leczona z powodu krwawiącego wrzodu żołądka,
operowana z powodu perforacji żołądka w grudniu 2011 r. Leczona operacyjnie paliatywnie we wrześniu 2012 r.
Obecnie, jak wskazała biegła, wnioskodawczyni jest w trakcie paliatywnej chemioterapii od 07 listopada bieżącego
roku. Zdaniem biegłej, wnioskodawczyni jest częściowo niezdolna do pracy od grudnia 2011 r., kiedy doszło do
perforacji przewodu pokarmowego, a całkowita niezdolność do pracy i samodzielnej egzystencji datuje się od września
2012 r. na stałe.
Dowód : opinia sądowo – lekarska biegłego onkologa – k. 50 – 51 akt sprawy.
Pozwany organ rentowy podzielił opinię biegłego sądowego onkologa. Wskazał, że podczas postępowania
orzeczniczego w ZUS ubezpieczona przedstawiła kartę informacyjną leczenia szpitalnego od 28 grudnia 2011 r.
do 01 stycznia 2012 r. z rozpoznaniem perforacji przewodu pokarmowego, która została zaopatrzona operacyjnie.
Dokumentacja szpitalna, jak wskazał dalej pozwany, nie potwierdziła informacji o istnieniu choroby nowotworowej.
Ubezpieczona została wypisana w stanie ogólnym dobrym. Rozpoznanie choroby nowotworowej miało miejsce w
październiku 2012 r.
Vide : pismo procesowe pozwanego z dnia 18.12.2012 r. wraz z opinią Przewodniczącego Komisji Lekarskich – k. 68
– 69 akt sprawy.
Mąż ubezpieczonej J. K. (1) nie zgodził się z wnioskami opinii biegłego sądowego kardiologa, podnosząc, że jego
żona, z uwagi na stwierdzoną chorobę nowotworową była niezdolna do podjęcia jakiejkolwiek pracy, tym bardziej, że
dotychczas pracowała wyłącznie w charakterze pracownika fizycznego – wykonywała ciężką pracę.
Na rozprawie w dniu 06 lutego 2013 r. wnioskodawca dodał, że nie zgadza się również z opinią biegłego sądowego
onkologa, albowiem uważa, że jego żona była nie tylko częściowo niezdolna do pracy, ale również całkowicie, w
szczególności z powodu przebytej przez nią operacji żołądka. Wskazał, że żona miał dwukrotnie przeprowadzaną
perforację żołądka w grudniu 2012 r. i we wrześniu 2012 r. W jego ocenie, jeszcze raz powinno być przeprowadzone
postępowanie dowodowe w zakresie specjalizacji wszystkich powołanych biegłych. Wniósł o ustosunkowanie się
biegłych do zgłoszonych przez niego zastrzeżeń.
Vide: pismo procesowe wnioskodawcy J. K. (1) – k. 80 – 82 akt sprawy, protokół rozprawy z dnia 06 lutego 2013 r.
– k. 88 akt sprawy.
Po zapoznaniu się z uwagami i zarzutami wnioskodawcy oraz po ponownym zapoznaniu się z aktami sprawy
oraz dostarczoną dokumentacją medyczną biegły sądowy kardiolog wydał opinię uzupełniającą, w której wskazał,
że w trakcie badania sądowo – lekarskiego w dniu 16 października 2012 r. wnioskodawczyni nie przedstawiła
Karty Informacyjnej leczenia szpitalnego w okresie od 20 do 23 listopada 2011 r. Jedynie w bezpośrednio
zebranym wywiadzie chorobowym podała, że przebywała w szpitalu z powodu arytmii serca. Główne dolegliwości
na które uskarżała się pacjentka dotyczyły złego stanu zdrowia z powodu uogólnionej choroby nowotworowej.
Wobec powyższego stanu klinicznego biegły kardiolog wniósł o dodatkowe badanie onkologiczne. Obecnie po
przeanalizowaniu dostarczonej dokumentacji pobytu szpitalnego biegły kardiolog retrospektywnie – jak wskazał ocenia stan zdrowia skarżącej. Wyjaśnił, że wnioskodawczyni była hospitalizowana w grudniu 2011 r. z powodu źle
kontrolowanego nadciśnienia tętniczego. Korelowało to z pojawieniem się dolegliwości bólowych w klatce piersiowej
podejrzanych o etiologię wieńcową. Zalecono wykonanie Koronarografii w styczniu 2012 r. w Centrum (...). Ze
względu na wystąpienie perforacji przedniej ściany żołądka z objawami ostrego krwawienia z przewodu pokarmowego
i zapalenia otrzewnej w grudniu 2011 r. biegły onkolog uznał wnioskodawczynię za niezdolną do zatrudnienia od tego
właśnie czasu. Zdaniem biegłego kardiologa, nasilenie dolegliwości kardiologicznych w tym okresie (potwierdzone
hospitalizacją 20-23 grudnia 2011 r.) można uznać za początek okresu niezdolności. Dolegliwości zgłaszane przez
wnioskodawczynię w grudniu 2011 r. zdaniem kardiologa należy w głównej mierze łączyć z rozpoznaną w późniejszym
okresie uogólnioną chorobą nowotworową. W ocenie biegłego kardiologa, nie ma potwierdzenia, iż zaawansowanie
choroby niedokrwiennej serca było na tyle istotne by powodować wówczas inwalidztwo biologiczne. Pacjentka była w
trakcie diagnostyki kardiologicznej, której nie ukończono, a istotne dla życia rozpoznania onkologiczne były główną
przyczyną pogorszenia stanu zdrowia skarżącej zakończone zgonem dnia 07 grudnia 2012 r. Biegły kardiolog podzielił
zdaniem biegłego onkologa o uznaniu niezdolności do zatrudnienia od końca roku 2011. Wskazał przy tym, że dnia 22
listopada 2011 r. Lekarz Orzecznik uznał wnioskodawczynię za niezdolną do zatrudnienia od 01 października 2011 r.
Pomimo braku obiektywnych dowodów o zaawansowaniu choroby niedokrwiennej serca w tym okresie czasu, ogólny
stan zdrowia pacjentki był podstawą do uznania jej pierwotnie za częściowo niezdolną do pracy w okresie od 01
października 2011 r. do listopada 2012 r. Jest to więc, jak wskazał biegły kardiolog, pierwsza obiektywna data uznania
początku niezdolności do zatrudnienia. W oparciu o zaawansowanie schorzeń układu krążenia jest to – zdaniem
biegłego sądowego – częściowa niezdolność do pracy. Nadmienił, że przebieg schorzeń onkologicznych pozostaje do
oceny biegłych z dziedziny onkologii, chirurgii i ginekologii.
Dowód : opinia uzupełniająca biegłego kardiologa z dnia 15.02.2013 r. – k. 92 akt sprawy.
Biegła sądowa onkolog, po ponownym, wnikliwym przeanalizowaniu dokumentacji sądowo-lekarskiej i zapoznaniu
się z pismem wnioskodawcy z dnia 16 stycznia 2013 r., odpowiadając na jego zarzuty, wskazała, że według
dokumentacji zawartej w aktach sprawy, J. K. (2) z powodu perforacji przewodu pokarmowego trafiła do Szpitala
Wojewódzkiego. Była leczona od 28 grudnia 2011 r. do 01 stycznia 2012 r. Wykonano u niej zszycie żołądka i „...w
stanie ogólnym oraz miejscowym dobrym wypisana do domu...”. Następnie ubezpieczona była leczona na Oddziale
G. – Położniczym w dniu 05 lipca 2012 r. „...przyjęta z powodu nieprawidłowego krwawienia z dróg rodnych po 2letniej przerwie…”. Wyłyżeczkowano kanał szyjki macicy, jamę macicy i wypisano do domu. W dniu 04 kwietnia 2012
r. o godz. 3.00 zgłosiła się na Szpitalny Oddział Ratunkowy z powodu „...bólów brzucha w nadbrzuszu od 2-tygodni.
Od 2-tygodni chora odstawiła Controloc...”. W dokumentacji zapisano „stan ogólny dobry”, „po lekach dolegliwości
ustąpiły”. Wypisana do domu z zaleceniem zgłoszenia się do lekarza rodzinnego. W dniu 04 września 2012 r. o godz.
20.58 ponownie zgłosiła się na Szpitalny Oddział Ratunkowy z powodu „od 2-tygodni bóle w nadbrzuszu”. Wykonano
gastroskopię opisując „tuż za odźwiernikiem widoczne wysztancowane obwałowane owrzodzenie”, pobrano liczne
wycinki. Skierowana do dalszego leczenia w POZ. W okresie od 8 września do 11 września 2012 r., jak wskazał dalej
biegła, ubezpieczona była leczona na Oddziale Chirurgii i Gastroenterologii, gdzie trafiła z powodu krwawiącego,
stenozującego wrzodu okolicy przedodźwiernikowej żołądka. Endoskopowo zatamowano krwawienie. Wskazano :
„Przy przyjęciu pacjentka wydolna hemodynamicznie, bez laboratoryjnych cech anemii”. „Pacjentka w stanie ogólnym
dobrym”. Ponownie położona na Oddział w dniu 12 września 2012 r. „z powodu trwających od około 3 tygodni
intensywnych wymiotów oraz dolegliwości bólowych jamy brzusznej”. Zakwalifikowana do laparotomii, podczas
której stwierdzono liczne nacieki nowotworowe. Mając powyższe na uwadze, biegły onkolog podtrzymał swoją opinię
z dnia 14 listopada 2012 r., iż ubezpieczona była częściowo niezdolna do pracy od grudnia 2011 r. oraz całkowicie
niezdolna do pracy i samodzielnej egzystencji od września 2012 r. na stałe. Wskazał, że w wywiadach zbieranych w
trakcie pobytów na oddziałach szpitalnych we wrześniu 2012 r. J. K. (2) podawała, że ma bóle brzucha od 2-3 tygodni.
W tym czasie choroba nowotworowa była już bardzo zaawansowana, rozsiana i bez możliwości leczenia. Ogólnie
wiadomo, jak wskazał biegły, że nowotwory to choroby podstępne, często nie dające dolegliwości w trakcie rozwijania
się. Nasilenie dolegliwości, jak było w tym przypadku, miało miejsce w stadium rozsiewu zmian nowotworowych.
W ocenie biegłego onkologa, na podstawie powyższej przedstawionej dokumentacji medycznej nie ma podstaw do
uznania całkowitej niezdolności do pracy od grudnia 2011 r.
Dowód : opinia uzupełniająca biegłego onkologa z dnia 23.03.2013 r. – k. 95 – 96 akt sprawy.
Wnioskodawca nie zgłosił zastrzeżeń do opinii biegłego sądowego gastroenterologa. Natomiast pozwany, po
zapoznaniu się z opinią tegoż biegłego, w dalszym ciągu podzielił opinię biegłego sądowego onkologa o całkowitej
niezdolności ubezpieczonej do pracy i niezdolności do samodzielnej egzystencji od września 2012 r. trwale, a
częściowej niezdolności do pracy od grudnia 2011 r.
Vide : pismo procesowe wnioskodawcy J. K. – k. 114 akt sprawy, pismo procesowe pozwanego z dnia 13.05.2013 r.
wraz z opinią Przewodniczącego Komisji lekarskich ZUS – k. 118 – 119 akt sprawy.
Stan faktyczny w sprawie Sąd ustalił na podstawie dokumentów zgromadzonych w aktach rentowych pozwanego oraz
dokumentacji lekarskiej ZUS, których prawdziwości i rzetelności nie kwestionowała żadna ze stron postępowania. Sąd
również nie znalazł podstaw by odmówić im wiarygodności.
Opinie wydane w sprawie przez biegłych sądowych zostały sporządzone w sposób rzeczowy i konkretny, zawierają
jasne, logiczne i przekonujące wnioski. Zostały one uzasadnione w sposób wyczerpujący i zgodny z wiedzą medyczną
posiadaną przez biegłych, dlatego też Sąd w pełni je podzielił, przy czym, o czym będzie jeszcze mowa poniżej,
przy rozstrzyganiu sprawy Sąd oparł się przede wszystkim na opinii biegłego sądowego gastroenterologa. Opinia
biegłego sądowego kardiologa i onkologa została wydana po dokonaniu oględzin i badaniu ubezpieczonej oraz analizie
dostępnej dokumentacji lekarskiej, a opinia biegłego sadowego gastroenterologa, z uwagi na zgon ubezpieczonej, po
wnikliwej analizie zgromadzonej w aktach sprawy dokumentacji lekarskiej. Wyczerpująco zostały opisane stwierdzone
u J. K. (2) schorzenia i ich wpływ na jej zdolność do pracy. Sąd nie znalazł podstaw do podważenia opinii ww.
biegłych, uznając zarzuty pozwanego organu rentowego jako nieuzasadnioną polemikę z miarodajnymi, rzeczowymi
i szczegółowo umotywowanymi opiniami biegłych.
Sąd zważył, co następuje:
Odwołanie ubezpieczonej J. K. (2), popierane następnie przez jej męża J. K. (1), który wobec śmierci żony w dniu 07
grudnia 2012 r. wstąpił w jej miejsce do udziału w sprawie, jest zasadne i jako takie zasługuje na uwzględnienie.
W myśl art. 57 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych – dalej:
ustawa (Dz. U. z 2009 r. Nr 535, poz. 1227 ze zm.) renta z tytułu niezdolności do pracy przysługuje ubezpieczonemu,
który spełnia łącznie następujące warunki : jest niezdolny do pracy, ma wymagany okres składkowy i nieskładkowy,
niezdolność do pracy powstała w okresie podlegania ubezpieczeniu społecznemu lub nie później niż 18 miesięcy od
ich ustania.
Zgodnie zaś z treścią art. 12 ustawy, niezdolną do pracy jest osoba, która całkowicie lub częściowo utraciła zdolność
do pracy zarobkowej z powodu naruszenia sprawności organizmu i nie rokuje odzyskania zdolności do pracy po
przekwalifikowaniu. Częściowo niezdolną do pracy jest osoba, która w znacznym stopniu utraciła zdolność do pracy
zgodnej z poziomem posiadanych kwalifikacji.
W myśl art. 13 ust. 1 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych przy ocenie stopnia i
przewidywanego okresu niezdolności do pracy oraz rokowania co do odzyskania zdolności do pracy uwzględnia się:
1)stopień naruszenia sprawności organizmu oraz możliwości przywrócenia niezbędnej sprawności w drodze leczenia
i rehabilitacji;
2)możliwość wykonywania dotychczasowej pracy lub podjęcia innej pracy oraz celowość przekwalifikowania
zawodowego, biorąc pod uwagę rodzaj i charakter dotychczas wykonywanej pracy, poziom wykształcenia, wiek i
predyspozycje psychofizyczne.
Niezdolność do pracy orzeka się na okres nie dłuższy niż 5 lat, z zastrzeżeniem ust. 3, który przewiduje, iż niezdolność
do pracy orzeka się na okres dłuższy niż 5 lat, jeżeli według wiedzy medycznej nie ma rokowań odzyskania zdolności
do pracy przed upływem tego okresu.
Kwestią sporną między stronami była ocena stanu zdrowia ubezpieczonej J. K. (2) i jej zdolności do zatrudnienia w
kontekście decyzji organu rentowego weryfikującej przysługujące jej uprawnienia rentowe.
Na okoliczność występowania u ubezpieczonej niezdolności do pracy, jej stopnia oraz okresu trwania Sąd dopuścił
dowód z opinii biegłych lekarzy sądowych: kardiologa, neurologa – rehabilitanta, gastroenterologa, ginekologa i
onkologa, przy czym z uwagi na śmierć ubezpieczonej i wyniki dotychczasowego postępowania dowodowego Sąd
ostatecznie zaniechał przeprowadzenia dowodu z opinii biegłych sądowych neurologa – rehabilitanta i ginekologa.
Sąd uznał, że przeprowadzone w sprawie postępowanie dowodowe wykazało ponad wszelką wątpliwość, że zarzuty
podniesione przez odwołującą się w odwołaniu od zaskarżonej decyzji ZUS z dnia 26 kwietnia 2012 r., popierane
następnie przez jej męża J. K. (1), na mocy której organ rentowy wstrzymał ubezpieczonej począwszy od dnia 01 maja
2012 r. wypłatę renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy przyznanej na mocy decyzji z dnia 13 grudnia 2011
r., są w pełni zasadne.
Analizując zebrany w sprawie materiał dowodowy oraz przedłożoną przez ubezpieczoną dokumentację medyczną, za
podstawę rozstrzygnięcia w sprawie Sąd przyjął przede wszystkim przedstawioną opinię biegłego gastroenterologa,
który, po dogłębnej analizie dokumentacji lekarskiej, stanowczo stwierdził, że z uwagi na cały przebieg choroby
nowotworowej ubezpieczonej, patrząc na niego retrospektywnie, jako datę powstania u niej całkowitej niezdolności do
pracy należy przyjąć dzień 28 grudnia 2011 r., gdyż już w tej dacie – jak wskazał i co wynika z dokumentacji medycznej
– pogorszyła się postępująca i nieuleczalna choroba ubezpieczonej oraz jej ogólna sprawność (w tym czasie u
ubezpieczonej wystąpiło ponowne krwawienie z górnego odcinka przewodu pokarmowego i objawy perforacji żołądka
z odczynem zapalnym otrzewnej, z powodu którego ubezpieczona była operowana), mimo, że formalnie została ona
rozpoznana dopiero później, tj. pomiędzy czerwcem 2012 r. i wrześniem 2012 r. Należy zwrócić uwagę, że biegła
sądowa onkolog w tym zakresie wskazała wprawdzie, że – w jej ocenie – dopiero stwierdzenie u ubezpieczonej licznych
nacieków nowotworowych we wrześniu 2012 r. skutkowało powstaniem u ubezpieczonej całkowitej niezdolności do
pracy, niemniej jednak ona również zwracała uwagę, że schorzenie onkologiczne, które było następnie podstawą do
stwierdzenia u ubezpieczonej zaawansowanych już i rozsianych zmian nowotworowych, istniało znacznie wcześniej.
Jak podała, ogólnie wiadomo, że nowotwory to choroby podstępne, często nie dające jednoocznych objawów tej
choroby w trakcie rozwijania się. Dlatego też Sąd uznał za najbardziej miarodajne i logiczne wnioski biegłego
gastroenterologa, że za datę powstania u ubezpieczonej całkowitej niezdolności do pracy należy uznać dzień 28
grudnia 2011 r., kiedy to u ubezpieczonej nastąpiło znaczne pogorszenie stanu zdrowia z powodu niezdiagnozowanych
jeszcze wówczas do końca schorzeń natury onkologicznej objawiających się perforacja i krwawieniem z żołądka.
Należy zatem podzielić stanowisko męża ubezpieczonej , iż formalne rozpoznanie u ubezpieczonej choroby
onkologicznej we wrześniu 2012r., zbieżne z opinią biegłego gastroenterologa, było znacznie spóźnione, a proces
chorobowy skutkujący całkowitą niezdolnością ubezpieczonej do pracy zaczął się już znacznie wcześniej, zatem ocena
weryfikacyjna organu rentowego była nieprawidłowa.
Mając na uwadze opinie biegłych sądowych, w tym jak już wskazano powyżej przede wszystkim opinię biegłego
sądowego gastroenterologa oraz fakt, że organ rentowy od dnia 01 maja 2012 r. wstrzymał ubezpieczonej wypłatę
świadczenia rentowego, a także dyspozycję art. 136 ust. 1 cytowanej wyżej ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu
Ubezpieczeń Społecznych, stosownie do którego, w razie śmierci osoby, która zgłosiła wniosek o świadczenia określone
ustawą, świadczenia należne jej do dnia śmierci wypłaca się małżonkowi, Sąd uznał, że zachodzą przesłanki nie tylko
do podjęcia przez ZUS wypłaty renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy, ale również do wypłaty renty z tytułu
całkowitej niezdolności do pracy na rzecz męża ubezpieczonej J. K. (1) począwszy od dnia 01 maja 2012 r. do daty
zgonu ubezpieczonej, tj. do dnia 07 grudnia 2012 r.
Biorąc powyższe pod uwagę, Sąd na mocy art. 47714 § 2 k.p.c. i cytowanych wyżej przepisów zmienił zaskarżoną decyzję
ZUS i orzekł jak w sentencji wyroku.
SSO Monika Popielińska