Raport z ewaluacji Programu Profilaktycznego 2009/2012

RAPORT Z EWALUACJI PROGRAMU PROFILAKTYCZNEGO
REALIZOWANEGO W SZKOLE PODSTAWOWEJ NR 3
W CIECHANOWIE W LATACH 2009 – 2012
ANKIETA DLA NAUCZYCIELI
W wyniku analizy danych uzyskanych w anonimowej ankiecie dla nauczycieli Szkoły
Podstawowej nr 3, przeprowadzonej w miesiącu maju uzyskano następujące informacje.
Ankietę wypełniło i oddało ogółem 18 respondentów, co stanowi 30% wszystkich
nauczycieli klas I – VI.
Ankieta składała się z 9 pytań – w tym sześciu pytań wyboru i trzech otwartych.
Na pytanie I - Czy podejmujesz działania profilaktyczne? Wszyscy ankietowani
odpowiedzieli twierdząco. Najczęściej wymieniano następujące formy: filmy, pogadanki,
prezentacje, rozmowy grupowe i indywidualne, realizację programów „Stop przemocy”,
„Trzymaj formę”, „Nie pal przy mnie, proszę”, „Jestem wzorowym uczniem –
przeciwdziałanie agresji”. Działania profilaktyczne dotyczyły również bezpieczeństwa w
ruchu drogowym, zdrowego odżywiania, walki z hałasem i ochrony środowiska (segregacja
śmieci).
Na pytanie II – Z jakimi zachowaniami najczęściej spotykasz się u swoich
wychowanków?
Ankietowani podkreślili częstotliwość występowania zjawiska jako rzadko lub często. Za
najczęstsze uznano używanie wulgaryzmów, przezywanie, śmianie się i dokuczanie,
szarpanie i wykręcanie rąk, popychanie i bójki.
Na pytanie III - Czy na terenie szkoły spotkałeś się z następującymi zachowaniami
uczniów?
8 nauczycieli (co stanowi 44% respondentów) wskazało palenie papierosów (poza budynkiem
szkoły). Wymieniono również agresję słowną uczniów, niszczenie mienia szkolnego, a 2
nauczycieli było świadkiem wymuszania pieniędzy.
Na pytanie IV – Gdzie najczęściej mają miejsce zachowania naganne Twoich uczniów?
(zaznacz w skali od 1 do 5; 1 – najczęściej, 5 – najrzadziej)
Większość badanych wybrała jako najczęstsze miejsce szkołę w czasie przerw
międzylekcyjnych, szatnię i boisko szkolne. Rzadziej takie zachowania zauważają w szkolnej
toalecie i na wycieczkach, a zupełnie nie występują w czasie lekcji.
Na pytanie V – Jakie działania zaradcze podejmujesz w przypadku nagannych
zachowań uczniów?
Udzielono następujących odpowiedzi.
Najczęściej podejmowanymi działaniami są:
- rozmowy indywidualne z uczniami
- poruszanie problemu na godzinie wychowawczej
- wzywanie do szkoły rodziców
Rzadziej podejmowane są:
- kary przewidziane w Kodeksie Ucznia
- rozmowy z pedagogiem.
Na pytanie VI – W jaki sposób promujesz właściwe zachowania uczniów?
Otrzymano następujące odpowiedzi:
- pochwała ucznia przed klasą
- stawianie właściwej oceny z zachowania
- pochwała ucznia przed rodzicami.
Na pytanie VII – Jakie są według Ciebie przyczyny nagannych zachowań uczniów?
Nauczyciele wskazali: problemy rodzinne, niewłaściwe wzorce zachowań w otoczeniu
dziecka, niepowodzenia szkolne, niewłaściwą atmosferę w domu i małe zainteresowanie
dzieckiem, kontakty z rówieśnikami, negatywny wpływ telewizji i prasy oraz
niekontrolowany dostęp do Internetu.
Na pytanie VIII – Jakie według Pana/Pani zagadnienia powinny być ujęte w nowym
programie profilaktyki? Proszę podać propozycje.
Respondenci zaproponowali, aby w nowym programie profilaktyki uwzględniono następujące
zagadnienia:
- przeciwdziałanie agresji (kontynuacja działań),
- eurosieroctwo,
- postawy altruistyczne,
- zagrożenia internetowe,
- edukacja rodziców,
- empatia, asertywność,
- walka z hałasem,
- empatia i asertywność.
Na pytanie IX – Czy na zajęciach wychowawczych rozmawiasz z uczniami o
zagrożeniach jakie niesie beztroskie korzystanie przez nich z Internetu?
Twierdząco odpowiedziało 17 nauczycieli, co stanowi 94% ankietowanych.
Podsumowanie
Ewaluacja przeprowadzona w oparciu o analizę danych uzyskanych w ankietach
skierowanych do nauczycieli pozwoliła na wysnucie następujących wniosków:
1. Wszyscy nauczyciele realizują różnorodnymi metodami działania profilaktyczne.
2. Wnikliwie obserwują i reagują na wszelkie przejawy zagrożeń i negatywnych
zachowań.
3. Nauczyciele są świadomi wagi istnienia i funkcjonowania w szkole programu
profilaktycznego i spoistości działań na rzecz zapobiegania różnorakim zagrożeniom.
4. Wychowawcy powinni obserwować dynamikę zmian zachodzących w relacjach
między uczniami danego zespołu klasowego, ze względu na dość wysoki wskaźnik
występowania wulgaryzmów, przezywania, dokuczania, szarpania, wykręcania rąk,
popychanie i bójek.
ANKIETA DLA UCZNIÓW
Ankietę wypełniło i oddało ogółem 39 respondentów, co stanowi 8% wszystkich
uczniów klas I – VI.
Ankieta składała się z 9 pytań – w tym ośmiu pytań wyboru i jednego otwartego.
Pytanie I – Odmawianie w sytuacji, gdy ktoś Cię do czegoś namawia, jest dla Ciebie:
Największa liczba uczniów, bo aż 14, stwierdziła, że odmawianie nie sprawia im problemu,
sami podejmują decyzje odnośnie swojej osoby. 12 uczniów uzależniło swoją decyzję od
tego, kto ich namawia. 8 uczniów wybrało odpowiedź, że jest to czasami trudne, 6
respondentów – łatwe, a tylko 1 osoba, że trudne.
Pytanie II – Czy zajęcia na godzinach wychowawczych, z pedagogiem, zajęcia
profilaktyczne były Twoim zdaniem:
14 uczniów wskazało odpowiedź, że były one interesujące i tyle samo osób stwierdziło, że
były przydatne. 12 respondentów wybrało odpowiedź – pomogły mi w zdobyciu wiedzy i
umiejętności. Tylko 3 osoby wskazało na odpowiedź, że były one nieprzydatne.
Pytanie III – Czy wiesz do kogo w szkole zwrócić się o pomoc gdy masz kłopoty i
trudności?
Twierdząco odpowiedzieli wszyscy badani.
Pytanie IV – Czy wiadomości i umiejętności zdobyte w szkole są przydatne dla Ciebie na
co dzień?
Zdecydowana większość uczniów, bo aż 28, wybrało twierdzącą odpowiedź, 8 osób – raczej
tak, a tylko 3 uczniów – nie lub raczej nie.
Pytanie V – Czy na zajęciach propagowany był zdrowy styl życia?
82% ankietowanych (32 osoby) odpowiedziało twierdząco, 4 uczniów wybrało odpowiedź
raczej tak i zaledwie 1 osoba – raczej nie.
Pytanie VI – Jak najczęściej nauczyciele reagują w przypadku niewłaściwego
zachowania uczniów?
Rozkład wyników przedstawiał się następująco:
- rozmowa z wychowawcą – 22 osoby
- poruszanie problemu na godzinie wychowawczej – 15 osób
- wezwanie rodziców – 8 osób
- uwagi wpisywane przez nauczycieli do zeszytów uczniowskich – 8 osób
- stosowanie kar przewidzianych w Kodeksie Ucznia – 3 osoby
- rozmowa z wychowawcą w obecności dyrektora – 2 osoby
Pytanie VII – Jak nauczyciele promują właściwe zachowania uczniów?
Zdecydowana większość badanych wskazała na stosowanie takich metod, jak: chwalenie
ucznia przed klasą, stawianie właściwej oceny z zachowania, chwalenie ucznia przed
rodzicami, pochwały wpisane do zeszytu.
Pytanie VIII – Jakie zagadnienia z zakresu programu profilaktyki chciałbyś aby były
poruszane na lekcjach wychowawczych, które tematy są według ciebie interesujące i
potrzebne?
Respondenci zaproponowali następujące zagadnienia:
- zdrowe odżywianie i zdrowy tryb życia
- problem przemocy w rodzinie i wśród uczniów, agresja
- codzienne problemy uczniów
- bezpieczeństwo w szkole
- wpływ papierosów, alkoholu i narkotyków na życie i zdrowie
- znaczenie sportu dla rozwoju i ładnej sylwetki
- zachowanie uczniów na lekcjach.
Pytanie IX– Czy rodzice interesują się tym na jakie strony internetowe najczęściej
wchodzisz?
Twierdząco odpowiedziało 34 uczniów (87% ankietowanych), 4 osoby, czyli 10% badanych
odpowiedziało negatywnie, a 1 osoba stwierdziła, że nie korzysta z Internetu.
Podsumowanie
Ewaluacja przeprowadzona w oparciu o analizę danych uzyskanych w ankietach
skierowanych do uczniów pozwoliła na wysnucie następujących wniosków:
1. Wskazane byłoby zwiększenie częstotliwości i jakości rozmów na temat:
- problemów (z uwzględnieniem również problemów rodzinnych)
- potrzeb
- emocji i odczuć dzieci
- asertywności
2. Kontynuować działania profilaktyczne z zakresu agresji słownej i fizycznej poprzez
nawiązywanie nieagresywnych kontaktów, opanowywanie i przezwyciężanie złości,
wyrabianie umiejętności rozwiązywania konfliktów w sposób akceptowany
społecznie.
3. Angażować uczniów w aktywne ruchowo formy zajęć pozalekcyjnych.
ANKIETA DLA RODZICÓW
Ankietą objęto 38 losowo wybranych rodziców, którzy odpowiadali na 11 pytań.
Pytanie I – Czy wie Pani/Pan, jakie formy pomocy uczniom i zapobiegania przemocy i
agresji podejmują nauczyciele w szkole, jeśli tak, proszę wymienić:
Niemal 80% rodziców wie, jakie formy pomocy uczniom i zapobiegania przemocy podejmują
nauczyciele. Wśród działań podejmowanych w szkole wymieniono:
o współpracę wychowawcy z rodzicami i instytucjami wspierającymi szkołę w
przeciwdziałaniu przemocy i agresji,
o dyżury nauczycielskie w czasie przerw,
o rozmowy z pedagogiem i psychologiem szkolnym,
o rozmowy dyscyplinujące,
o działania profilaktyczne podejmowane na godzinach wychowawczych i apelach
porządkowych.
Niestety 8 rodziców nie ma wiedzy na temat form pomocy podejmowanych na terenie szkoły.
Pytanie II – Czy wie Pani/Pan jakie środki zaradcze stosują nauczyciele w przypadku
negatywnych zachowań uczniów ? Jeżeli tak, proszę zaznaczyć najczęściej stosowane.
Rozkład wyników przedstawiał się następująco:
o rozmowa z wychowawcą – 34 osoby
o rozmowa w obecności dyrektora – 7 osób
o wezwanie rodziców – 30 osób
o poruszanie problemu na godzinie wychowawczej – 30 osób
o stosowanie kar przewidzianych w Kodeksie Ucznia – 2 osoby
Pytanie III – Czy wie Pani/Pan w jaki sposób nauczyciele promują właściwe zachowania
uczniów?
Promocja właściwych zachowań uczniów zdaniem rodziców polega głównie na:
o wystawieniem właściwej oceny z zachowania – 24 osoby
o pochwałą przy klasie – 26 osób
o pochwałą przed rodzicami – 14 osób
o pochwała ucznia na apelu – 2 osoby
Pytanie IV – Gdzie najczęściej Pani/Pana zdaniem dochodzi do nagannych zachowań
uczniów?
Miejsca, gdzie najczęściej dochodzi do nagannych zachowań zdaniem rodziców to:
o szkoła w czasie przerw – 38 osób
o na boisku szkolnym – 16 osób
o w toalecie – 14 osób
o w szatni – 4 osoby
Pytanie V – Czy Pani/Pana dziecko zastało w szkole skrzywdzone? Jeżeli tak, to proszę
zaznaczyć w jaki sposób.
22 rodziców, czyli 58% ankietowanych stwierdziło, że ich dziecko nie zostało skrzywdzone w
szkole, a 12 rodziców, że takiej krzywdy doznało poprzez:
o przezywanie i używanie wulgarnych słów – 6 osób,
o śmianie się i dokuczanie – 8 osób
o szarpanie, wykręcanie rąk – 4 osoby
o zamykanie w toalecie – 1 osoba
o chowanie teczki, zastraszanie – 2 osoby
Pytanie VI – Czy na terenie szkoły Pani/Pana dziecko było świadkiem:
Zdaniem 13 rodziców ich dziecko było świadkiem palenia papierosów, 1 rodzic wskazał na
wymuszanie pieniędzy, bicie i wandalizm. Pozostali ankietowani odpowiedzieli na to pytanie
przecząco.
Pytanie VII – W jaki sposób Pani/Pan reaguje na wszelkie przejawy agresji w szkole?
Na przejawy agresji w szkole rodzice reagują przeprowadzając rozmowy z nauczycielami,
pedagogiem, dyrektorem i dzieckiem, jeśli są bezpośrednimi świadkami – reagują na bieżąco.
Pytanie VIII – Co zdaniem Pani/Pana jest przyczyną takiego zachowania dziecka?
Przyczyn negatywnych zachowań rodzice upatrują w:
o wpływie mediów i gier komputerowych – 24 osoby
o atmosferze w domu rodzinnym – 19 osób
o oddziaływaniu rówieśników w szkole – 17 osób
o oddziaływaniu rówieśników z poza szkoły – 9 osób
Pytanie IX– Czy interesuje się Pani/Pan, na jakie strony internetowe najczęściej wchodzi
dziecko?
Twierdząco odpowiedziało 28 rodziców (74% ankietowanych), 2 rodziców przyznało, że nie
kontrolują dziecka, a 4 rodziców odpowiedziało, że tylko czasem zainteresują się tą sprawą.
Pytanie X– W jakim celu Pani/Pana dziecko korzysta z Internetu?
Zdaniem rodziców dzieci korzystają z Internetu w celu:
o przygotowania do lekcji – 26 osób
o rozrywki – 28 osób
o komunikacja (czaty, GG) – 13 osób
o zdobycia nowej wiedzy – 16 osób
o sprawdzania poczty e-mail – 7 osób
o zawierania znajomości – 1 osoba
o zakupy – 2 osoby
Pytanie IX– Czy rozmawia Pani/Pan z dzieckiem o zagrożeniach, jakie niesie beztroskie
korzystanie z Internetu?
Tylko 1 osoba przyznała, że nie rozmawiała ze swoim dzieckiem o tego typu zagrożeniach,
pozostali rodzice odpowiedziało na to pytanie twierdząco.
Podsumowanie
Ewaluacja przeprowadzona w oparciu o analizę danych uzyskanych w ankietach
skierowanych do rodziców pozwoliła na wysnucie następujących wniosków:
1. Uatrakcyjniać formy współpracy z rodzicami
2. Kontynuować w pedagogizacji rodziców następujące zagadnienia:
- jak rozmawiać z dziećmi – metody wychowawcze
- zapobieganie agresji
- kontrola przez rodzica odwiedzanych przez dziecko stron internetowych
- rola nagrody i kary w wychowaniu
- rola atmosfery domowej na właściwe zachowania uczniów
3. Wzmóc dyżury nauczycielskie w miejscach, gdzie mają miejsce naganne zachowania:
korytarz szkolny, toaleta, boisko, szatnia.
Z analizy dokumentacji szkoły również wynika, że nauczyciele realizują zagadnienia
prozdrowotne na zajęciach wychowawczych, a ich tematyka jest rozległa i różnorodna. Na
uwagę zasługuje fakt realizacji programów takich jak: „Czyste powietrze wokół nas”, „Nie
pal przy mnie, proszę”, „Znajdź właściwe rozwiązanie” oraz „Trzymaj formę”.
Z rozmów z nauczycielami można wywnioskować że dobrze układa się współpraca z
pedagogiem szkoły, który służy pomocą nauczycielom, uczniom i rodzicom.
Uczniowie mają zapewnioną pomoc materialną choć nie jest ona na tyle wystarczająca
aby każde dziecko potrzebujące mogło z niej skorzystać. Tę pomoc uczniowie otrzymują z:
- Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej
- Proboszcza Parafii Św. Franciszka z Asyżu
- Rady Rodziców
- wychowawców, którzy pomagają uczniom w pozyskiwaniu podręczników i przyborów
szkolnych, ale też organizują pomoc finansową poprzez pozyskiwanie sponsorów wyjazdów
uczniów na zielone szkoły oraz organizowanie pomocy finansowej wewnątrzklasowej dla
dzieci z biedniejszych rodzin.
Wnioski do dalszej pracy, które powinny być uwzględnione w działaniach profilaktycznych
na następny rok:
- uczniowie wyrazili zapotrzebowanie na uwzględnienie w działaniach wychowawczych
tematów związanych z ich potrzebami, z emocjami i asertywnością
- uczniowie chcieliby mieć możliwość uczestnictwa w większej ilości oferowanych dla nich
zajęć sportowych i ruchowych
- rodzice życzyliby sobie, aby na spotkaniach z wychowawcami klas były realizowane tematy
związane z tym jak rozmawiać z dziećmi, jak wychowywać bez agresji i przemocy, jakie
stosować kary i nagrody w wychowaniu dzieci, znaczącej roli właściwych wzorców
wychowania wynoszonych z domu i które mają ogromny wpływ na zachowanie dzieci oraz
uświadamianie rodzicom zagrożeń płynących z Internetu.