Profilaktyka wad postawy u dzieci i młodzieży w środowisku
Transkrypt
Profilaktyka wad postawy u dzieci i młodzieży w środowisku
Profilaktyka wad postawy dzieci przedszkolnych i wczesnoszkolnych Dr Dariusz Pośpiech Doradca metodyczny wf fizjoterapeuta Katowice, 15.11.2013 r. Wady postawy ciała Wady postawy ciała Wady postawy w płaszczyźnie strzałkowej PLECY OKRĄGŁE PLECY WKLĘSŁE PLECY OKRĄGŁO-WKLĘSŁE PLECY PŁASKIE Boczne skrzywienia kręgosłupa – SKOLIOZY Wady kończyn dolnych (kolan: koślawe i szpotawe i wady stóp) Wady klatek piersiowych (klatka lejkowata i kurza) .. Kręgosłup i miednica z kończynami dolnymi. Plecy okrągłe Plecy okrągłe Plecy okrągłe 1. Przyczyny: przyjmowanie złej (skulonej) pozycji podczas siadu, zabawy i oglądania telewizji, niewłaściwe trzymanie się, nawyk złej postawy Zbyt mała aktywność fizyczna Długie przebywanie w pozycji siedzącej osłabienie mięśni grzbietu schorzenia kręgosłupa Plecy okrągłe 2. Skutki: ograniczona ruchomość klatki piersiowej i utrata swobody oddychania, szczyty płuc źle przewietrzone, skłonność do schorzeń dróg oddechowych, ograniczona praca serca, mniejsza wydolność fizyczna organizmu Plecy okrągłe 4. Wskazania: pływanie stylem grzbietowym, gra w mini siatkówkę, ćwiczenia wyprostne i oddechowe Kształtowanie nawyku prawidłowej postawy Odpowiednia ilość systematycznej aktywności fizycznej Plecy wklęsłe Plecy wklęsłe Plecy wklęsłe Plecy wklęsłe 1. Przyczyny: noszenie tornistra ze zbyt długim paskiem, zbyt wczesne noszenie wysokich obcasów, Zbyt niska aktywność fizyczna osłabienie mięśni brzucha i pośladków Plecy wklęsłe 4. Wskazania: pływanie na grzbiecie, jazda na sankach, łyżwach i nartach, jazda na rowerze, zabawy i ćwiczenia na czworakach z użyciem kocyków i bez kocyków, „koci grzbiet” Kształtowanie nawyku prawidłowej postawy Odpowiednia ilość systematycznej aktywności fizycznej PLECY OKRĄGŁO – WKLĘSŁE POGŁĘBIENIE FIZJOLOGICZNYCH KRZYWIZN KRĘGOSŁUPA Plecy płaskie Rozwój postawy ciała w ontogenezie W wieku 2-3 lat dla postawy ciała charakterystyczny jest stosunkowo wypukły brzuch i niewielka lordoza lędźwiowa przy ledwo zaznaczonej kifozie piersiowej. Nie powinno się w tym wieku stosować żadnych ćwiczeń w pozycjach hiperkorekcyjnych. Boczne skrzywienie kręgosłupa Boczne skrzywienie kręgosłupa 1. Przyczyny: niedostosowanie ławki do wzrostu dziecka, siedzenie na podkurczonej nodze, obronna pozycja przed bólem, osłabienie mięśni tułowia asymetria długości kończyn, jednostronne płaskostopie, jednostronne zwichnięcia biodra, Zbyt niska aktywność fizyczna Boczne skrzywienie kręgosłupa 2. Skutki: zaburzenia symetrii budowy ciała, zniekształcenie kręgosłupa i żeber, zmniejszenie pojemności życiowej płuc, zaburzenia czynności narządów wewnętrznych W bardzo mocnych skoliozach zagrożenie zdrowia i życia (leczenie operacyjne) Skolioza Boczne skrzywienie kręgosłupa 4. Wskazania: pływanie, ćwiczenia i sporty symetryczne Kształtowanie nawyku prawidłowej postawy Odpowiednia ilość systematycznej aktywności fizycznej Kolana koślawe Kolana koślawe 1. Przyczyny: nadwaga, krzywica, niedobór witaminy D, zmuszanie dziecka do wczesnego wstawania i chodzenia Kolana koślawe Wskazania: siad skrzyżny jazda konna Kolana szpotawe Rozwój postawy ciała w ontogenezie Kończyny dolne z początkowej fizjologicznej szpotawości po urodzeniu przechodzą w drugim roku życia stopniowo w fizjologiczną koślawość charakterystyczną dla dziecka do 6-8 roku życia. Stopa płaska i płaskokoślawa Stopa płaska i płaskokoślawa 1. Przyczyny: niewydolność mięśni stóp 2. Skutki: upośledzenie czynności lokomocyjnych, chodzenia, biegania, ból stóp Wzorce Porównanie plantokonturogramu z wzorcowymi typami stóp Bochenka, Bunaka, Clarke’a, Wejsfloga . 1– 3 – stopa wydrążona, 4– 6 – stopa prawidłowa, 7–10 – różne postacie płaskostopia. Rozwój postawy ciała w ontogenezie Stopa małego dziecka początkowo ma obfitą podściółkę tłuszczową, mięśnie wysklepiające ją są słabe. Stan ten zmniejsza się stopniowo do wieku 3-5 lat. W kolejnych latach życia przypada najważniejszy okres kształtowania się stopy. Z tego powodu powinno się stosować dużą ilość ćwiczeń zapobiegających płaskostopiu. Płaskostopie - wskazania chodzenie po miękkim podłożu (np. po piasku, trawie lub najeżonych przyborach do ćwiczeń), Chodzenie na palcach ćwiczenia wzmacniające mięśnie wysklepiające stopę + wkładki do butów. Płaskostopie - ćwiczenia Wszelkie ćwiczenia z chwytaniem rzeczy palcami stóp Płaskostopie - ćwiczenia Wszelkie ćwiczenia z chwytaniem stopami w odwróceniu Okres krytyczny w posturogenezie W wieku 6-7 lat mamy do czynienia z pierwszym okresem krytycznym posturogenezy, gdyż właśnie wtedy powstaje najwięcej wad postawy. Związany jest on ze zmianą trybu życia dzieci. Polega ona na przejściu ze swobodnego, indywidualnego regulowania przez dziecko reżimu ruchu – wysiłku i odpoczynku, w narzucony kilkugodzinny system przebywania w pozycji siedzącej, często w niewłaściwych warunkach. Dlatego tak ważna jest w tym okresie odpowiednia dawka aktywności fizycznej i wypoczynku. Kształtowanie nawyku prawidłowej postawy Stać i siedzieć prosto ???? Co to tak naprawdę znaczy? Kształtowanie nawyku prawidłowej postawy Stojąc przy ścianie 1. Głowę cofnąć do tyłu. 2. Barki obniżyć i cofnąć. 3. Docisnąć odcinek lędźwiowy do ściany. Pozycje wadliwe Pozycje wadliwe Pozycje prawidłowe Ergonomicz ne krzesło dla dziecka Ergonomiczne krzesło dla dorosłego PODSUMOWANIE Aby uniknąć u dzieci wad postawy ciała należy: 1. Zapewnić dziecku odpowiednią dawkę aktywności ruchowej (co najmniej 1 godzinę dziennie). 2. Kształtować nawyk prawidłowej postawy. 3. W razie podejrzeń wad postawy jak najszybciej skontaktować się ze specjalistą (szczególnie skoliozy). Dziękuję Państwu za UWAGĘ !!! Dariusz Pośpiech