ocenianie w metodzie projektu
Transkrypt
ocenianie w metodzie projektu
1 http://www.ceo.org.pl/portal/b_koss_doc?docId=56055 KOSS – WOS w gimnazjum OCENIANIE W METODZIE PROJEKTU Źródło: Jak oceniać uczniów? Wskazówki dla nauczycieli, Warszawa 2010, s. 151-153 Ocena projektu nie powinna w żadnym wypadku stanowić końcowego etapu pracy. Im wcześniej uczniowie poznają zasady, według których zostaną ocenione ich wysiłki, tym lepiej będą wiedzieć, w jakim kierunku zmierzać. Polecamy Aby kryteria oceniania stały się drogowskazem, muszą być konkretne i powinny uwzględniać to, na czym Projekt uczniowski krok po kroku naprawdę zależy nauczycielowi i samym realizatorom. Pomysły na projekty Mogą to być zatem kryteria takie jak: „na ile nasz uczniowskie w „Projektownikach” projekt dociera do mieszkańców”, „czy ławki w parku Jak pracować metodą projektów? zostały odmalowane” albo „czy w urzędzie gminy Uczyć się robiąc, czyli jak dostępne są nasze ulotki ze wskazówkami dla pracować metodą projektów? petentów” i „czy zasady demokratycznych wyborów Modele pracy metodą projektu zostały jasno napisane”. Oczywiście warto także Wypowiedź Alicji Pacewicz o sformułować wskazówki dotyczące oceny samej projektach uczniowskich na WOS-ie prezentacji (np. „liczba widzów”, „oryginalna forma zaproszenia”, „interesująca merytorycznie prezentacja problemu”), ale są one mniej ważne. Uczniowie powinni znać wszystkie te kryteria już na etapie planowania pracy, a jeszcze lepiej jest, gdy sami uczestniczą w ich ustalaniu. Od nauczyciela zależy, czy wystawi uczniom normalne stopnie za pracę nad projektem, czy będą to oceny opisowe, czy też ustna informacja zwrotna. Jednak w każdym z tych przypadków uczniowie muszą zostać wcześniej zapoznani z formą i kryteriami oceny. Same narzędzia oceniania także mogą być zróżnicowane, np. teczka dokumentacyjna projektu, arkusz obserwacji pracy w zespole, zestaw pytań i zadań sprawdzających, karta do oceny koleżeńskiej (lub samooceny). Przy ocenianiu należy brać pod uwagę nie tylko nabywaną przez uczniów wiedzę i umiejętności związane z przedmiotem projektu, ale także te zdolności, które uczniowie kształtują niezależnie od tematu projektu, jego zasięgu czy czasu trwania. Warto pamiętać, że projekt opiera się na indywidualnej lub zespołowej (koordynowanej przez nauczyciela) pracy uczniów i na każdym etapie daje im szansę rozwiania oraz doskonalenia umiejętności współpracy, podejmowania decyzji, rozwiązywania problemów, poszukiwania i selekcji informacji, pozyskiwania sojuszników itd. Oznacza to, że podczas realizacji projektu można stosować wiele z narzędzi, które prezentowaliśmy, np. narzędzia związane z ocenianiem sposobu rozwiązywania problemów, stosowaniem list umiejętności czy oceną pracy w grupie. Pragniemy zwrócić uwagę na dwa inne zagadnienia - jak oceniać wiedzę gromadzoną przez uczniów podczas realizacji projektu oraz na czym polega samoocena uczniowska. W związku z tym, że projekty realizowane na zajęciach KOSS są ściśle związane tematycznie z treściami nauczania danego działu określonymi podstawą programową, warto sprawdzić wiedzę uczniów nabytą w ich trakcie oraz po realizacji. Ocena ta powinna obejmować: 1. ocenę wiadomości nabytych przez daną grupę uczniów w trakcie realizacji projektu, 2 2. ocenę wiedzy uczniów po prezentacjach wszystkich projektów (w tym przypadku można zastosować bardziej tradycyjne metody oceniania, takie jak testy czy pisemne odpowiedzi na pytania otwarte). Jeśli ocena ma odzwierciedlać pracę uczniów nad projektem, to nie powinniśmy ograniczać się tylko do oceny prezentacji. Należy obserwować (monitorować) pracę wszystkich zespołów na każdym etapie projektu. Trzeba starać się również obserwować poczynania grupy (lub, co może okazać się trudniejsze, ucznia) od pierwszego do ostatniego etapu realizacji projektu. Aby systematyzować pracę związaną z ocenianiem umiejętności, nauczyciel może przygotować arkusz oceny, oznaczając umownymi znakami (np. stosując „+” i „–” czy normalną szkolną skalę ocen) postępy uczniów na poszczególnych etapach realizacji projektu. Arkusz oceny umiejętności ucznia doskonalonych podczas realizacji całego projektu Grupa: ........................................... Temat projektu: ............................................................................................... Termin prezentacji: .................................. Etapy realizacji projektu Umiejętności precyzyjne sformułowanie tematu jasne określenie celów projektu • podejmowanie decyzji w sprawach • I. Wybór problemu i formy działania II. Zaplanowanie pracy nad projektem i prezentacji końcowej • • III. grupy • • analiza własnych zasobów poszukiwanie informacji z różnych źródeł • ich selekcja i krytyczne przetwarzanie • twórcze rozwiązywanie problemów • pozyskiwanie sojuszników Realizacja zaplanowanych działań wybór adekwatnej do projektu formy prezentacji • wykorzystanie czasu prezentacji (organizacja) • zainteresowanie innych uczniów • sposób mówienia (akcent, precyzja wypowiedzi itp.) • IV. Prezentacja i podsumowanie • sposób opracowania materiałów wizualnych Ocena 3 udzielanie sobie informacji podejmowanie decyzji w sprawie grupy • słuchanie się nawzajem • rozwiązywanie konfliktów • zaangażowanie innych w pracę • • V. Praca w grupie • samoocena postępów w pracy Ważne jest, aby w proces oceniania projektów włączyć samych uczniów. Może to mieć dwojaką postać: • • samooceny - każda grupa powinna podczas swoich spotkań poświęcić nieco czasu na samoocenę, której celem jest usprawnienie pracy zespołowej. Uczniowie mogą np. odpowiedzieć sobie na następujące pytania: Czy realizujemy przyjęte zadania w terminie? Z którym zadaniem są największe trudności? Co można zrobić, aby je pokonać? Czy wszyscy czują się włączeni do pracy grupy? Co należałoby w tej pracy usprawnić? Po zakończeniu pracy nad projektem uczeń może wystawić ocenę sam sobie oraz swojej grupie. W przypadku projektu działania lokalnego ocena taka powinna być bardziej rozbudowana. Gdy projekt działania lokalnego ma charakter zespołowy, najlepiej jest taką ocenę przeprowadzić dwuetapowo: najpierw poprosić uczniów o indywidualne odpowiedzi na pytania sformułowane przez nauczyciela lub całą klasę, a następnie o wspólne wypełnienie takiej karty; włączenia uczniów w ocenę projektów prezentowanych przez innych - może to być cała klasa lub wybrane jury (np. po jednej osobie z każdej grupy). W drugim przypadku uczniowie powinni opuścić jury w trakcie przedstawiania projektu przez ich grupę i wziąć aktywny udział w tej prezentacji. Nauczyciel musi rozstrzygnąć problem, czy ocena dokonana przez uczniów jest dla niego wiążąca, czy też rezerwuje sobie możliwość wpływania na ostateczny stopień (np. przyznając sobie prawo obniżenia lub podwyższenia oceny o pół stopnia). Tomasz Merta, Alicja Pacewicz