Melissa Q.B. McElderry, M.S., R.D.

Melissa Q.B. McElderry, M.S., R.D.
Resweratrol (trans-3,5,4’-trihydroksystilben) jest to związek znajdujący się w obfitości w
skórkach winogron. Jest składnikiem leku stosowanego w medycynie dalekowschodniej o
nazwie Ko-jo-kon. Specyfik ten wykorzystywany jest w leczeniu chorób naczyń
krwionośnych, serca i wątroby. Resweratrol zwrócił uwagę świata nauki cztery lata temu jako
możliwe rozwiązanie tzw. „francuskiego paradoksu”, czyli niskiego poziomu występowania
chorób serca wśród Francuzów, którzy odżywiają się dość tłusto. Obecnie, związek ten jest
sprzedawany przez producentów i jest obiektem badań wielu naukowców jako
przeciwutleniacz, aktywator walki z rakiem i fitoestrogen. Resweratrol jest tkaże
reklamowany jako „Francuski paradoks w butelce”. Firma Arkopharma z Wallingford w
Connecticut wprowadziła nawet na rynek produkt z ekstraktu z czerwonego wina o nazwie
„French Parad’ox”.
Ten artykuł dotyczy ostatnio przeprowadzonych badań dotyczących wpływu resweratrolu na
fizjologię człowieka.
Źródła
Resweratrol obecny jest w różnych roślinach takich jak: eukaliptus, świerk, lilia oraz w
morwie i orzeszkach ziemnych, jednak najbogatszymi jego źródłami są winogrona: Vitis
vinifera, labrusca i muscadine, które wykorzystywane SA do produkcji win. Związek ten
występuje w winoroślach, korzeniach, nasionach i łodygach, ale największa jego koncentracja
występuje w skórce winogron, która zawiera w od 50 do 100 mikrogramów ( µ g) substancji
w jednym gramie. Resweratrol jest fitoaleksyną należącą do grupy antybiotyków. Jest
związkiem organicznym wytwarzanym przez rośliny jako część systemu obronnego przeciw
różnym chorobom. Na przykład, w odpowiedzi na atak grzyba, syntetyzowany jest
resweratrol z p-kumaryny CoA and malonyl CoA. Jako że infekcje grzybiczne są częstsze w
chłodniejszym klimacie, winogrona, które dojrzewają w chłodniejszym klimacie maja wyższą
koncentrację resweratrolu. Resvera-vitis zawiera skoncentrowany ekstrakt z europejskiego
gatunku winogron Pinot Noir.
Zawartość resweratrolu w winie jest skorelowana z długością czasu trwania procesu
fermentacji jakiemu zostają poddane skórki winogron. Poziom koncentracji związku jest
wyższy w czerwonym winie niż w białym winie, ponieważ podczas produkcji białego wina
skórki winogron są usuwane wcześniej, co ogranicza zawartość resweratrolu. Sok z winogron,
który nie jest napojem sfermentowanym, nie jest znaczącym źródłem resweratrolu. Jedna
płynna uncja1 czerwonego wina przeciętnie zawiera 160 µg resweratrolu, w porównaniu do
orzeszków ziemnych, których średnio zawierają 73 µg resweratrolu na uncję. Wino jest
najbardziej znaczącym źródłem związku wśród żywności, dlatego jest obiektem największych
rozważań i badań.
Działanie na układ sercowo-naczyniowy
Wyniki wielu badań sugerują, że spożywanie alkoholu (w szczególności czerwonego wina)
może prowadzić do obniżenia częstości występowania chorób wieńcowych serca2. Niektóre
badania dowiodły, iż resweratrol jest skutecznym przeciwutleniaczem. Hamuje płynną
peroksydację lipidów o niskiej zawartości lipoprotein (LDL), zapobiega toksyczności
komórek utlenionych LDL, chroni komórki przed peroksydacją lipidów. Zostało
dowiedzione, że resweratrol zawiera wysoko hydrofilne i litofilne właściwości, w związku z
tym może zapewnić bardziej efektywną ochronę niż inne dobrze znane przeciwutleniacze
takie jak witaminy C i E. Z drugiej jednak strony resweratrol jest mniej skuteczny niż
przeciwutleniacze znalezione w czerwonym winie: quercetin i epicatechin. Badania nad
resweratrolem wykazały, że ogranicza agregację płytek krwi, co przyczynia się do
zapobiegania miażdżycy. Jak dotąd większość badań nad właściwościami resweratrolu przeciwutleniającymi i przeciw gromadzeniu się płytek, była wykonywana za pomocą metod
in vitro (w warunkach sztucznie wytworzonego środowiska wykorzystujących testy
probówkowe i preparowanie hodowli tkankowej). Dalsze badania na zwierzętach i ludziach są
niezbędne do określenia czy uzupełnianie diety resweratrolem ma sens.
Działanie związane z chorobami nowotworowymi
Obecnie trwają badania dotyczące wpływu resweratrolu na początek, rozwój i następstwa
chorób nowotworowych. W odniesieniu do początkowych stadiów raka zostało wykazane, iż
resweratrol działa jak przeciwutleniacz hamując tworzenie się wolnych rodników oraz jako
antymutagen (badania na organizmie szczura). Resweratrol wydaje się wpływać na
ograniczanie rozwoju raka poprzez hamowanie cyklooksygenazy-1 (COX-1), enzymu, który
przeistacza kwas arachidonowy w pro-pobudzające substancje, stymulujące wzrost komórek
rakowych. Badania nad następstwami wykazały, iż resweratrol pobudza u ludzi różnicowanie
1
Płynna uncja (fluid ounce) – jednostka wielkości lub pojemności, używana do pomiaru płynów, w USA jedna
płynna uncja odpowiada 29,57 ml (1,804 cala sześciennego); w Wielkiej Brytanii jedna płynna uncja odpowiada
28,41 ml (1,734 cala sześciennego);
2
Choroby wieńcowe serca – coronary hart disease (CHD)
się komórek białaczki promielocytowej i hamuje reduktazę rubonukleotydu, enzymu
potrzebnego do syntezy DNA w rozmnażających się komórkach. Jedną z ważniejszych,
antynowotworowych cech charakterystycznych resweratrolu jest jego minimalna toksyczność
względem komórek tworzących krew.
Musi być jednak przeprowadzonych więcej badań na komórkach i zwierzętach, zanim
jakiekolwiek dane będą mogły być wykorzystane do ludzkiego użytku.
Podobieństwo w strukturze pomiędzy resweratrolem a diethylstilbestrolem (syntetycznym
estrogenem DES) dało podpowiedź naukowcom do zbadania właściwości potencjału
resweratrolu jako fitoestrogenu (związku roślinnego, który produkuje estrogen i ma podobne
działanie). Jednak te właściwości stymulują wzrost komórek raka piersi u ludzi. To odkycie
wydaje się być odwrotne w stosunku don innych antyrakowych właściwości resweratrolu,
tym samym jest powodem do obaw.