prognoza oddziaływania na środowisko

Transkrypt

PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA
ŚRODOWISKO
Do projektu:
Miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego
dla części obrębów geodezyjnych: Kobierzycko, Próchna, Słomków
Suchy, Kolonia Wągłczew, Wągłczew, Sadokrzyce, Dąbrówka Zgniła,
Oraczew, Orzeł Biały, Mantyki, Wróblew gm. Wróblew
Autor opracowania
mgr Dorota Sowa
mgr Michał Perliński
mgr inż. Jacek Szczepanek
Łódź, listopad – grudzień 2015 r.
poprawki - kwiecień 2016 r.
Aktualizacja – wrzesień - październik 2016 r.
PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO
ustaleń projektu miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego dla części obrębów geodezyjnych:
Kobierzycko, Próchna, Słomków Suchy, Kolonia Wągłczew, Wągłczew, Sadokrzyce,
Dąbrówka Zgniła, Oraczew, Orzeł Biały, Mantyki, Wróblew - gm. Wróblew
SPIS ZAWARTOŚCI
•
Część tekstowa
Opis
•
Część graficzna
Rysunek Prognozy oddziaływania na środowisko nr 1A
skala 1:2000
Rysunek Prognozy oddziaływania na środowisko nr 1B
skala 1:2 000
Rysunek Prognozy oddziaływania na środowisko nr 1C
skala 1:2 000
Rysunek Prognozy oddziaływania na środowisko nr 1D
skala 1:2000
2
SPIS TREŚCI
1.
INFORMACJE OGÓLNE...............................................................................................................................5
1.1
Uwagi wstępne ..........................................................................................................................................5
1.2
Przedmiot i cel opracowania ....................................................................................................................7
1.3
Określenie zasięgu terenu objętego Prognozą .......................................................................................7
1.4
Metody zastosowane przy sporządzaniu Prognozy.............................................................................8
1.5
Podstawy prawne i materiały wejściowe ...............................................................................................9
1.6
Powiązania z innymi dokumentami .....................................................................................................11
2.
STAN ISTNIEJĄCY – analiza i ocena.........................................................................................................15
2.1
Charakterystyka istniejącego stanu środowiska..................................................................................15
2.2
Charakterystyka istniejącego stanu zagospodarowania ....................................................................51
2.3
Potencjalne dalsze zmiany środowiska w przypadku braku realizacji projektowanego
dokumentu ...............................................................................................................................................52
3.
ISTNIEJĄCE PROBLEMY OCHRONY ŚRODOWISKA..........................................................................53
4.
PROJEKTOWANE ZAGOSPODAROWANIE – analiza i ocena oddziaływania realizacji ustaleń
projektu planu na środowisko i zabytki ....................................................................................................55
4.1
Cele ochrony środowiska i przyrody....................................................................................................55
4.2
Cele ochrony środowiska kulturowego................................................................................................56
4.3
Opis projektowanego zagospodarowania............................................................................................57
4.4
Ocena rozwiązań funkcjonalno – przestrzennych projektu mpzp ...................................................64
Zgodność z przepisami prawa dotyczącymi ochrony środowiska.............................................................64
Ochrona na podstawie odrębnych przepisów ...............................................................................................65
Ochrona różnorodności biologicznej ..............................................................................................................65
Proporcja terenów o różnych formach użytkowania....................................................................................66
4.5
Ocena warunków zagospodarowania terenu określonych w projekcie planu wynikających
z potrzeb ochrony środowiska...............................................................................................................67
4.6
Ocena wpływu projektowanego zagospodarowania na środowisko przyrodnicze, zdrowie
ludzi oraz elementy środowiska kulturowego ....................................................................................72
4.7
Ocena przewidywanych znaczących oddziaływań na środowisko oraz obiekty środowiska
kulturowego. ............................................................................................................................................87
4.8
Możliwości ograniczenia negatywnego oddziaływania ustaleń projektu planu na środowisko .89
4.9
Rozwiązania alternatywne do projektu planu.....................................................................................91
4.10
Informacje zawarte w prognozach oddziaływania na środowisko sporządzonych dla innych,
przyjętych już dokumentów powiązanych z projektem dokumentu będącego przedmiotem
postępowania ...........................................................................................................................................92
4.11
Przewidywane metody analizy realizacji projektowanego dokumentu..........................................93
4.12
Transgraniczne oddziaływanie na środowisko ...................................................................................93
4.13
Streszczenie w językiem niespecjalistycznym .....................................................................................93
3
SPIS RYCIN
Ryc. 1. Strefy energetyczne warunków wiatrowych w Polsce ..........................................................................26
Ryc. 2. Wpływ zmian klimatu na sposób funkcjonowania systemu społeczno-gospodarczego w kontekście
przestrzennym.......................................................................................................................................................28
Ryc. 3. Obszar objęty miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego wraz z przebiegiem
transektów i planowaną lokalizacją turbin wiatrowych .....................................................................................33
Ryc. 4. Położenie obszaru miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego względem zbiornika
Smardzew .............................................................................................................................................................34
Ryc. 5. Stanowiska lęgowe wybranych rzadkich i szczególnie chronionych gatunków ptaków w obrębie
obszaru objętego miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego ......................................................36
Ryc. 6. Położenie obszaru objętego miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego względem
obszarów występowania dużych gatunków ptaków szponiastych.....................................................................37
Ryc. 7. Stanowiska lęgowe wybranych rzadkich i szczególnie chronionych gatunków ptaków w obrębie....38
obszaru B miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego .....................................................................39
obszaru C miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego .....................................................................39
obszaru D miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego.....................................................................40
Ryc. 11. Dominujące kierunki przelotów ptaków na powierzchni obszaru objętego miejscowym planem
zagospodarowania przestrzennego.......................................................................................................................42
transektów i punktami nasłuchowymi prowadzenia nagrań głosów nietoperzy ..............................................44
Ryc. 13. Stanowiska nietoperzy w sąsiedztwie obszaru objętego miejscowym planem zagospodarowania
przestrzennego .....................................................................................................................................................45
Ryc. 14. Położenie obszaru w granicach miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego względem
form ochrony przyrody ........................................................................................................................................47
obszarów Natura 2000 ..........................................................................................................................................48
korytarzy ekologicznych ......................................................................................................................................49
Ryc. 17. Zakres opracowania planu na tle gminy Wróblew ..............................................................................94
Ryc. 18. Zakres opracowania planu (obszary A, B, C, D) na tle obrębów w gminie Wróblew.........................95
SPIS TABEL
Tabela 1. Wykaz złóż udokumentowanych na terenie objętym miejscowym planem zagospodarowania
przestrzennego (stan na wrzesień 2016 r.) ..........................................................................................................18
Tabela 2. Struktura jakości gleb analizowanego obszaru wg klas bonitacyjnych i rodzajów gruntów.............24
Tabela 3. Dopuszczalne poziomy hałasu w środowisku powodowanego przez poszczególne grupy źródeł
hałasu (z wyłączeniem hałasu powodowanego przez starty, lądowania i przeloty statków powietrznych oraz
linie elektroenergetyczne) wyrażone wskaźnikami LAeq D i LAeq N, które mają zastosowanie do ustalania
i kontroli warunków korzystania ze środowiska w odniesieniu do jednej doby .............................................74
Tabela 4. Oddziaływania związane z projektowanym zagospodarowaniem .....................................................88
4
1.
1.1
INFORMACJE OGÓLNE
Uwagi wstępne
Zgodnie z obowiązującym polskim prawodawstwem obowiązek przeprowadzenia strategicznej oceny
oddziaływania na środowisko wymagają projekty koncepcji przestrzennego zagospodarowania kraju,
studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy, planów zagospodarowania
przestrzennego oraz strategii rozwoju regionalnego – podstawa prawna art. 46 pkt. 1 ustawy
z 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa
w ochronie środowiska oraz ocenach oddziaływania na środowisko (Dz. U. z 2016 r., poz. 353
z późniejszymi zmianami) - zwanej dalej ustawą OOŚ.
Opracowanie Prognozy oddziaływania na środowisko (dalej Prognoza) do projektu miejscowego
planu zagospodarowania dla części obrębów geodezyjnych: Kobierzycko, Próchna, Słomków Suchy, Kolonia
Wągłczew, Wągłczew, Sadokrzyce, Dąbrówka Zgniła, Oraczew, Orzeł Biały, Mantyki, Wróblew - gm.
Wróblew jest realizacją obowiązku określonego w art. 51 ust. 1 ustawy OOŚ, która zgodnie z art. 52 ust. 2
w/w ustawy powinna:
•
zawierać:
informacje o zawartości, głównych celach projektowanego dokumentu oraz jego powiązaniach
z innymi dokumentami,
informacje o metodach zastosowanych przy sporządzaniu prognozy,
propozycje dotyczące przewidywanych metod analizy skutków
projektowanego dokumentu oraz częstotliwości jej przeprowadzania,
realizacji
postanowień
informacje o możliwym transgranicznym oddziaływaniu na środowisko,
streszczenie sporządzone w języku niespecjalistycznym;
•
określać, analizować i oceniać:
istniejący stan środowiska oraz potencjalne zmiany tego stanu w przypadku braku realizacji
projektowanego dokumentu,
stan środowiska na obszarach objętych przewidywanym znaczącym oddziaływaniem,
istniejące problemy ochrony środowiska istotne z punktu widzenia realizacji projektowanego
dokumentu, w szczególności dotyczące obszarów podlegających ochronie na podstawie ustawy
z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody,
cele ochrony środowiska ustanowione na szczeblu międzynarodowym, wspólnotowym
i krajowym, istotne z punktu widzenia projektowanego dokumentu, oraz sposoby, w jakich te cele
i inne problemy środowiska zostały uwzględnione podczas opracowywania dokumentu,
przewidywane znaczące oddziaływania, w tym oddziaływania bezpośrednie, pośrednie, wtórne,
skumulowane, krótkoterminowe, średnio-terminowe i długoterminowe, stałe i chwilowe oraz
pozytywne i negatywne, na cele i przedmiot ochrony obszaru Natura 2000 oraz integralność tego
obszaru, a także na środowisko, a w szczególności na:
− różnorodność biologiczną,
− ludzi,
− zwierzęta,
− rośliny,
− wodę,
− powietrze,
− powierzchnię ziemi,
− krajobraz,
− klimat,
− zasoby naturalne,
− zabytki,
5
−
dobra materialne
z uwzględnieniem zależności między tymi elementami środowiska i między oddziaływaniami na
te elementy;
•
przedstawiać:
rozwiązania mające na celu zapobieganie, ograniczanie lub kompensację przyrodniczą
negatywnych oddziaływań na środowisko, mogących być rezultatem realizacji projektowanego
dokumentu, w szczególności na cele i przedmiot ochrony obszaru Natura 2000 oraz integralność
tego obszaru,
rozwiązania alternatywne do rozwiązań zawartych w projektowanym - biorąc pod uwagę cele
i geograficzny zasięg dokumentu oraz cele i przedmiot ochrony obszaru Natura 2000 oraz
integralność tego obszaru.
Zakres i stopień szczegółowości informacji zawartych w niniejszej Prognozie został uzgodniony
z właściwymi organami, tj.:
•
Państwowym Powiatowym Inspektorem Sanitarnym w Sieradzu pismem z dnia 14 lipca 2015 r., znak:
PPIS.ZNS.461.133.8.15;
•
Regionalnym Dyrektorem Ochrony Środowiska w Łodzi pismem z dnia 15 lipca 2015 r., znak: WOOŚII.411.190.2015.AJ.
Wytyczne powyższych organów uwzględniają wymagania określone w art. 51 i art. 52 ustawy OOŚ.
Treść Prognozy została opracowana w dostosowaniu do wyżej wymienionych wymagań zawartych
w obowiązujących przepisach, tj. w ustawie z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji
o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania
na środowisko (Dz. U. z 2016 r., poz. 353 z późniejszymi zmianami) oraz wymagań wyżej wymienionych
organów uzgadniających jej zakres i stopień szczegółowości.
Opracowanie Prognozy oddziaływania na środowisko do projektu miejscowego planu
zagospodarowania dla części obrębów geodezyjnych: Kobierzycko, Próchna, Słomków Suchy, Kolonia
Wągłczew, Wągłczew, Sadokrzyce, Dąbrówka Zgniła, Oraczew, Orzeł Biały, Mantyki, Wróblew - gm.
Wróblew jest realizacją obowiązku określonego w art. 51 ust. 1 ustawy z dnia 3 października 2008 r.
o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz
o ocenach oddziaływania na środowisko (Dz. U. z 2016 r., poz. 353 z późniejszymi zmianami).
Ważne:
Ponadto dodatkowa potrzeba aktualizacji i dostosowania niniejszej Prognozy oddziaływania na
środowisko nastąpiła w związku z wejściem w życie ustawy z dnia 20 maja 2016 r. o inwestycjach w zakresie
elektrowni wiatrowych (Dz. U. z 1 lipca 2016 r., poz, 961). W/w akt prawny szczebla krajowego
w znacznym bowiem stopniu wpłynął na rozwiązania funkcjonalno-przestrzenne analizowanego projektu
miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego – tj. rezygnacja z wyznaczania w projekcie planu
terenów lokalizacji elektrowni wiatrowych oraz terenów dróg wewnętrznych dla ich obsługi, gdyż brak
możliwości prawnej wyznaczenie terenów spełniających wymogi określone tymi przepisami.
W związku z powyższym również w Prognozie dokonano niezbędnych zmian w celu dostosowania
jej treści i wersji graficznej do nowej zmienionej wersji projektu miejscowego planu zagospodarowania dla
części obrębów geodezyjnych: Kobierzycko, Próchna, Słomków Suchy, Kolonia Wągłczew, Wągłczew,
Sadokrzyce, Dąbrówka Zgniła, Oraczew, Orzeł Biały, Mantyki, Wróblew - gm. Wróblew.
Prognoza nie posiada mocy prawnej i nie stanowi przedmiotu uchwały Rady Gminy. Jest
dokumentem towarzyszącym, bez którego miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego nie może być
uchwalony. Stanowi element postępowania w sprawie strategicznej oceny oddziaływania na środowisko,
przeprowadzanego przez Wójta Gminy Wróblew.
6
1.2
Przedmiot i cel opracowania
Przedmiotem opracowania jest analiza ustaleń projektu miejscowego planu zagospodarowania
przestrzennego (projekt planu) oraz prognoza ich oddziaływania na środowisko, przyrodę, ludzi i zabytki.
Zakres przestrzenny, tym samym powierzchnia, obszaru opracowania zostały określone i wyznaczone
na załączniku graficznym do uchwały Nr IV/24/15 Rady Gminy Wróblew z dnia 27 marca 2015 r. w sprawie
przystąpienia do sporządzenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego dla części obrębów
geodezyjnych: Kobierzycko, Próchna, Słomków Suchy, Kolonia Wągłczew, Wągłczew, Sadokrzyce,
Dąbrówka Zgniła, Oraczew, Orzeł Biały, Mantyki, Wróblew gm. Wróblew.
Analizowany projekt planu obejmuje tereny gminy Wróblew położone generalnie w jej centralnej
i południowej części. Łącznie stanowią go cztery obszary o całkowitej powierzchni ok. 1178,07 ha.
Przedmiotem opracowywanej Prognozy jest dążenie do określenia, czy i w jaki sposób zapisy
i ustalenia projektu planu wpłyną na środowisko rozumianego jako ogół elementów przyrodniczych, w tym
także przekształconych w wyniku działalności człowieka, a w szczególności powierzchnię ziemi, kopaliny,
wody, powietrze, krajobraz, klimat oraz pozostałe elementy różnorodności biologicznej, a także wzajemne
oddziaływania pomiędzy tymi elementami (art. 3 pkt. 39 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 roku prawo
ochrony środowiska (Dz. U. z 2016 r., poz. 672 z późniejszymi zmianami)).
Głównym celem niniejszej Prognozy jest zaprezentowanie zagrożeń dla środowiska, przyrody,
wartości kulturowych i zdrowia ludzi, jakie mogą wynikać z realizacji ustaleń analizowanego projektu
planu, oraz wskazanie metod zmniejszenia potencjalnych uciążliwości. Ma ona również na celu określenie
obecnego stanu środowiska na terenie objętym uchwałą oraz w jego bezpośrednim sąsiedztwie.
Ocenę przewidywanych skutków dla środowiska, jakie mogą wyniknąć z projektowanego
przeznaczenia terenu i rozwiązań funkcjonalno - przestrzennych odniesiono do istniejącego stanu
środowiska, jego warunków i predyspozycji użytkowych rozpoznanych w najbardziej aktualnych
dokumentach o tematyce środowiskowej (opracowanie ekofizjograficzne, prognoza oddziaływania na
środowisko, raport oddziaływania na środowisko przedsięwzięcia).
Ważnym zadaniem prognozy oddziaływania na środowisko jest również informowanie społeczności
lokalnej o skutkach wprowadzenia w życie ustaleń planu miejscowego oraz zapewnienie możliwości udziału
społeczeństwa w postępowaniu w sprawie oceny oddziaływania na środowisko skutków realizacji planu
miejscowego.
1.3
Określenie zasięgu terenu objętego Prognozą
Obszar objęty projektem planu to obszar, którego całkowita powierzchni wynosi ok. 1178,07 ha
i obejmuje części następujących obrębów geodezyjnych gminy Wróblew: Kobierzycko, Próchna, Słomków
Suchy, Kolonia Wągłczew, Wągłczew, Sadokrzyce, Dąbrówka Zgniła, Oraczew, Orzeł Biały, Mantyki,
Wróblew.
Generalnie analizowany obszar to tereny położone w centralnej i południowej części gminy
stanowiące ok. 10% jej powierzchni. Zakres przestrzenny terenu badań to cztery obszary, które nie są ze
sobą wzajemnie połączone, tj.:
•
obszar A – o powierzchni ok. 143,36 ha obejmujący część obrębu geodezyjnego Kolonia Wągłczew,
Orzeł Biały, Sadokrzyce, Wągłczew;
•
obszar B – o powierzchni ok. 228,7 ha obejmujący część obrębu geodezyjnego Kolonia Wągłczew,
Próchna, Sadokrzyce, Słomków Suchy, Wągłczew;
•
obszar C – o powierzchni ok. 624,01 ha obejmujący część obrębu geodezyjnego Dąbrówka Zgniła,
Mantyki, Oraczew, Sadokrzyce, Wróblew;
•
obszar D – o powierzchni ok. 182,01 ha obejmujący część obrębu geodezyjnego Kobierzycko i Próchna.
7
Zakres przestrzenny Prognozy w zakresie powiązań i oddziaływań zewnętrznych poszerzono poza
opisywany teren. Zatem zasięg terenu objętego niniejszą Prognozą to obszar objęty projektem planu oraz
tereny sąsiednie, czyli obszary pozostające w zasięgu oddziaływań związanych z realizacją ustaleń projektu
planu.
1.4
Metody zastosowane przy sporządzaniu Prognozy
Sporządzenie Prognozy wymaga zastosowania wielu metod analizy i oceny.
Najważniejszym etapem prac jest zbiór dostępnych informacji o terenie. Zgodnie z art. 52 ust. 1
ustawy OOŚ informacje zawarte w prognozie oddziaływania na środowisko powinny być opracowane
stosownie do stanu współczesnej wiedzy i metod oceny oraz dostosowane do zawartości i stopnia
szczegółowości projektowanego dokumentu.
Wykorzystano dostępne materiały kartograficzne, opracowania dotyczące środowiska naturalnego
i kulturowego oraz dokumenty planistyczne dotyczące obszaru objętego opracowaniem oraz jego otoczenia.
Jednym z etapów było zebranie informacji na temat występowania i lokalizacji siedlisk przyrodniczych oraz
gatunków roślin, zwierząt1 i grzybów. Znacząca część informacji została zebrana podczas prac nad pracami
projektowymi - analiza stanu istniejącego zagospodarowania przestrzennego i uwarunkowań oraz projekt
miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego.
Głównym elementem Prognozy jest analiza zaprojektowanych rozwiązań funkcjonalnoprzestrzennych, zapisanych w projekcie planu w formie szczegółowych wskazań, co i gdzie powinno się
pojawić/wybudować. Dlatego też podstawową metodą analizy wpływu rozwiązań projektu planu na
środowisko jest porównanie w układzie przestrzennym rozmieszczenia zaplanowanych ustaleń z danymi
o elementach środowiska. Zebrane informacje posłużyły do nakreślenia obrazu funkcjonowania obszaru
w chwili obecnej (rozpoznanie stanu środowiska) i porównania go ze stanem przewidywanym, jako skutek
realizacji przeanalizowanych ustaleń projektu planu.
Prognoza jest oceną oddziaływania na środowisko rozwiązań projektu miejscowego planu
zagospodarowania przestrzennego dla części obrębów geodezyjnych: Kobierzycko, Próchna, Słomków
Suchy, Kolonia Wągłczew, Wągłczew, Sadokrzyce, Dąbrówka Zgniła, Oraczew, Orzeł Biały, Mantyki,
Wróblew gm. Wróblew oraz w przypadku niekorzystnych zmian propozycją ich modyfikacji w celu
zminimalizowania niekorzystnego wpływu na środowisko. Osiągane jest to poprzez:
1.
ocenę skutku, czyli wynikowego stanu komponentów środowiska, powstałego na skutek przemian
w jego funkcjonowaniu, spowodowanych realizacją ustaleń projektu planu;
2.
sformułowanie propozycji zmian lub alternatywnej wersji ustaleń, określających osiągnięcie możliwie
korzystnego stanu środowiska w warunkach projektowanego przestrzennego zagospodarowania
obszaru.
Przeprowadzona analiza oparta jest na założeniach, że stanem odniesienia dla Prognozy są uwarunkowania
określone w:
•
Opracowaniu ekofizjograficznym sporządzonym dla potrzeb zmiany Studium uwarunkowań
i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Wróblew, 2010 r.;
•
aktualnie obowiązującym Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego
gminy Wróblew przyjętym uchwałą Nr IV/15/10 Rady Gminy Wróblew z dnia 29 grudnia 2010 r.;
1
Przy sporządzaniu wykorzystano informacje zebrane m.in. w Raporcie oddziaływania planowanego przedsięwzięcia na
środowisko dla inwestycji polegającej na „budowie 8 elektrowni wiatrowych o mocy do 3,30 MW każda wraz z infrastrukturą
towarzyszącą oraz przyłączem na terenie gminy Wróblew, powiat sieradzki, województwo łódzkie”, w tym raport
ornitologiczny i chiropterologiczny. Wynika to przede wszystkim z faktu, iż dokumenty te w bardzo szczegółowy sposób
rozpoznały świat zwierząt analizowanego terenu.
8
•
Raporcie oddziaływania planowanego przedsięwzięcia na środowisko dla inwestycji polegającej na
„budowie 8 elektrowni wiatrowych o mocy do 3,30 MW każda wraz z infrastrukturą towarzyszącą oraz
przyłączem na terenie gminy Wróblew, powiat sieradzki, województwo łódzkie”, 2015 r.;
•
Raporcie ornitologicznym pn.: „Ocena wpływu usytuowania farmy wiatrowej w miejscowości
Wróblew (gmina Wróblew, woj. łódzkie) na miejscową awifaunę”, 2015 r.;
•
Raporcie chiropterologicznym pn.: „Raport z monitoringu chiropterologicznego na terenach
przewidzianych pod budowę zespołu elektrowni wiatrowych”, 2015 r.;
•
analizowanym projekcie planu miejscowego dla części obrębów geodezyjnych: Kobierzycko, Próchna,
Słomków Suchy, Kolonia Wągłczew, Wągłczew, Sadokrzyce, Dąbrówka Zgniła, Oraczew, Orzeł Biały,
Mantyki, Wróblew gm. Wróblew.
W dokumencie Prognozy oddziaływania na środowisko zastosowano metodę opisową oraz graficzną,
co skutkowało przedstawieniem części tekstowej opracowania (treść Prognozy) oraz części graficznej –
rysunek Prognozy wykonany na rysunku projektu planu.
1.5
Podstawy prawne i materiały wejściowe
Podstawy prawne:
•
zagospodarowanie przestrzenne, prawo budowlane:
uchwała Nr IV/24/15 Rady Gminy Wróblew z dnia 27 marca 2015 r. w sprawie przystąpienia do
sporządzenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego dla części obrębów
geodezyjnych: Kobierzycko, Próchna, Słomków Suchy, Kolonia Wągłczew, Wągłczew, Sadokrzyce,
Dąbrówka Zgniła, Oraczew, Orzeł Biały, Mantyki, Wróblew gm. Wróblew;
ustawa z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz. U. 2016 r.,
poz. 778 z późniejszymi zmianami);
rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 26 sierpnia 2003 r. w sprawie wymaganego zakresu
projektu miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego (Dz. U. z 2003 r., Nr 164, poz. 1587);
ustawa z dnia 7 lipca 1994 r. prawo budowlane (Dz. U. 2013 r., poz. 1409 z późniejszymi zmianami);
rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków
technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (Dz. U. 2015 r., poz. 1422);
ustawa z dnia 20 maja 2016 r. o inwestycjach w zakresie elektrowni wiatrowych (Dz. U. z dnia
1 lipca 2016 r., poz. 961);
ustawa z dnia 21 marca 1985 r. o drogach publicznych (Dz. U. 2015 r., poz. 460 z późniejszymi
zmianami);
rozporządzenie Ministra Transportu i Gospodarki Morskiej z dnia 2 marca 1999 r. w sprawie
warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać drogi publiczne i ich usytuowanie (Dz. U.
1999 r., Nr 43, poz. 430 z późniejszymi zmianami);
ustawa z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz. U. 2015 r., poz. 1515 z późniejszymi
zmianami);
•
ochrona środowiska, ochrona przyrody:
ustawa z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie,
udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (Dz. U.
2016 r., poz. 353 z późniejszymi zmianami);
ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. prawo ochrony środowiska (Dz. U. 2016 r., poz. 672
z późniejszymi zmianami),
ustawa z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody (Dz. U. 2015 r., poz. 1651 z późniejszymi
zmianami);
ustawa z dnia 28 września 1991 r. o lasach (Dz. U. 2014 r., poz. 1153 z późniejszymi zmianami);
9
rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 12 stycznia 2011 r. w sprawie obszarów specjalnej
ochrony ptaków (Dz. U. 2011 r., Nr 25, poz.133 z późniejszymi zmianami);
rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 9 października 2014 r. w sprawie ochrony gatunkowej
roślin (Dz. U. 2014 r., poz. 1409);
grzybów (Dz. U. 2014 r., poz. 1408);
zwierząt (Dz. U. 2014 r., poz. 1348);
rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 9 listopada 2010 r. w sprawie przedsięwzięć mogących
znacząco oddziaływać na środowisko (Dz. U. 2010 r., Nr 213, poz. 1397) oraz Rozporządzenie Rady
Ministrów z dnia 25 czerwca zmieniające rozporządzenie w sprawie przedsięwzięć mogących
znacząco oddziaływać na środowisko (Dz. U. 2013 r., poz. 817);
rozporządzenie Ministra Gospodarki z 26 września 2002 r. w sprawie określenia urządzeń,
w których mogły być wykorzystywane urządzenia stwarzające szczególne zagrożenie dla
środowiska (Dz. U. 2002 r., Nr 173, poz. 1416).
rozporządzenie Ministra Środowiska z dni 30 kwietnia 2008 r. w sprawie kryteriów oceny
wystąpienia szkody w środowisku (Dz. U. 2008 r., Nr 82, poz. 501);
ustawa z 13 kwietnia 2007 r. o zapobieganiu szkodom w środowisku i ich naprawie (Dz. U. 2014 r.,
poz. 1789);
•
powierzchnia ziemi:
ustawa z dnia 3 lutego 1995 r. o ochronie gruntów rolnych i leśnych (Dz. U. 2015 r., poz. 909
z późniejszymi zmianami);
ustawa z dnia 9 czerwca 2011 r. prawo geologiczne i górnicze (Dz. U. 2015 r., poz. 196
z późniejszymi zmianami);
•
odpady:
ustawa z dnia 13 września 1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach (Dz. U. 2013 r.,
poz. 1399 z późniejszymi zmianami);
ustawa z dnia 14 grudnia 2012 r. o odpadach (Dz. U. 2013 r., poz. 21 z późniejszymi zmianami);
•
gospodarka wodno-ściekowa:
ustawa z dnia 18 lipca 2001 r. prawo wodne (Dz. U. 2015 r., poz. 469 z późniejszymi zmianami);
rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 17 grudnia 2002 r. w sprawie śródlądowych wód
powierzchniowych lub części stanowiących własność publiczną (Dz. U. 2003 r. Nr 16, poz. 149),
•
powietrze, hałas, pola elektromagnetyczne:
rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 14 czerwca 2007r. w sprawie dopuszczalnych
poziomów hałasu w środowisku (Dz. U. 2014 r., poz. 112 z późniejszymi zmianami);
rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 30 października 2003 r. w sprawie dopuszczalnych
poziomów pól elektromagnetycznych w środowisku oraz sposobów sprawdzania dotrzymania tych
poziomów (Dz. U. 2003 r., Nr 192, poz. 1883).
Podstawowe materiały wyjściowe, opracowania:
•
Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Wróblew (zwane dalej
Studium) przyjęte uchwałą Rady Gminy Wróblew Nr IV/15/10 z dnia 29 grudnia 2010 r., Pracownia
Planowania Przestrzennego Sp. Partnerska T. Brzozowska, A. Tomczak, Łódź 2010 r.;
•
Prognoza oddziaływania na środowisko sporządzona dla potrzeb zmiany Studium uwarunkowań
i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Wróblew, mgr D. Sowa, Łódź 2010 r.;
•
Opracowanie ekofizjograficzne sporządzone dla potrzeb zmiany Studium uwarunkowań i kierunków
zagospodarowania przestrzennego gminy Wróblew, Pracownia Planowania Przestrzennego Sp.
10
Partnerska T. Brzozowska, A. Tomczak – mgr D. Sowa, Łódź 2010 r.;
•
Raport oddziaływania planowanego przedsięwzięcia na środowisko dla inwestycji polegającej na
przyłączem na terenie gminy Wróblew, powiat sieradzki, województwo łódzkie”, PUH EkoPerfekt mgr inż. E. Maciejewska, Piotrków Tryb. 2015 r.;
•
Raport ornitologiczny pn.: „Ocena wpływu usytuowania farmy wiatrowej w miejscowości Wróblew
(gmina Wróblew, woj. łódzkie) na miejscową awifaunę”, EKOLESNER - dr T. Janiszewski i mgr B.
Lesner, Łask 2015 r.;
•
Raport
•
Projekt miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego dla części obrębów geodezyjnych:
Kobierzycko, Próchna, Słomków Suchy, Kolonia Wągłczew, Wągłczew, Sadokrzyce, Dąbrówka Zgniła,
Oraczew, Orzeł Biały, Mantyki, Wróblew gm. Wróblew (w granicach określonych uchwałą Nr
chiropterologiczny pn.: „Raport z monitoringu chiropterologicznego na terenach
przewidzianych pod budowę zespołu elektrowni wiatrowych „Wróblew 8 EW” w powiecie sieradzkim
w województwie łódzkim”, Maurycy Ignaczak, Zduńska Wola 2015 r.;
IV/24/15 Rady Gminy Wróblew z dnia 27 marca 2015 r.).
Inne dokumenty:
•
Mapa sytuacyjno-wysokościowa w skali 1:1000;
•
Mapa topograficzna w skali 1:10 000 (zasoby PODGK w Sieradzu);
•
Szczegółowa mapa geologiczna Polski w skali 1:50 000 – arkusz Sieradz (661), 2000, Łódź;
•
Szkic geomorfologiczny w skali 1:100 000 (Objaśnienia do Szczegółowej mapy geologicznej Polski
1:50 000 – arkusz Sieradz (661));
•
Rastrowa Mapa Podziału Hydrograficznego Polski (udostępnionej na stronie internetowej Krajowego
Zarządu Gospodarki Wodnej);
•
Raport o stanie środowiska w województwie łódzkim (na podstawie badań przeprowadzonych
w ramach Państwowego Monitoringu Środowiska w 2013 r.), Biblioteka Monitoringu Środowiska,
Łódź, 2014;
•
Wytyczne w zakresie prognozowania oddziaływań na środowisko farm wiatrowych, Stryjecki M.,
Mielniczuk K., Warszawa 2011 r.;
•
Wytyczne dotyczące oceny oddziaływania elektrowni wiatrowych na ptaki (projekt), Chylarecki P.
i in., 2011, GDOŚ, Warszawa 2011 r.;
•
Wytyczne dotyczące oceny oddziaływania elektrowni wiatrowych na nietoperze (projekt), Kepel A.
i in., GDOŚ, Warszawa 2011 r.;
•
1.6
Materiały inwentaryzacyjne z wizji lokalnej w terenie.
Powiązania z innymi dokumentami
Zawarte w Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Wróblew
(dalej Studium…) ustalenia koncentrują się na trzech zasadniczych kierunkach działania: 1. adaptacja
terenów o zakończonym procesie realizacji zabudowy i zdefiniowanym układzie przestrzennym; 2. ochrona
– rozwój przestrzenny gminy zgodny z założeniami ekologicznymi, konserwatorskimi i gospodarczymi; 3.
rozwój przestrzenny gminy z uwzględnieniem uwarunkowań przyrodniczych i bezpośredniego sąsiedztwa
terenów zurbanizowanych oraz uwzględniający zapotrzebowanie społeczne.
Podstawowe kierunki rozwoju funkcjonalno-przestrzennego określone w Studium to przede
wszystkim określenie procesu zmian zachodzących w strukturach przestrzennych na podstawie
sprecyzowanych i wyznaczonych uwarunkowań wynikających ze stanu istniejącego oraz określonych
w strategicznych celach rozwoju gminy.
Kierunki
zagospodarowania
przestrzennego
11
gminy
Wróblew
zostały
określone
poprzez
wyodrębnienie terenów oraz określenie dla nich zasadniczych cech funkcjonalnych (m.in. funkcji wiodącej)
i zasad ich zagospodarowania.
W obrębie analizowanego obszaru zostały wyznaczone następujące tereny:
•
tereny funkcji mieszkaniowej wraz z usługami (obszar A, B, C, D) – zostały one wyznaczone pasmowo
wzdłuż głównych ciągów komunikacyjnych w poszczególnych sołectwa, w znacznym stopniu jest to
adaptacja istniejących terenów zabudowanych ;
•
tereny o wiodącej funkcji mieszkaniowej jednorodzinnej wraz z usługami (obszar A) – wyznaczony
powierzchniowo jako nowy teren inwestycyjny jako odpowiedź zgłoszonego zapotrzebowania
mieszkańców;
•
tereny zorganizowanych działań inwestycyjnych (przemysł, magazyny, składy, usługi) wraz z pasem
zieleni izolacyjnej (obszar D) – wyznaczony wielkopowierzchniowy teren w bezpośrednim sąsiedztwie
ciągu komunikacyjnego wysokiej rangi (droga krajowa nr 12) z obsługą komunikacyjną z układu
wewnętrznego;
•
tereny rolniczej przestrzeni produkcyjnej z możliwością lokalizacji elektrowni wiatrowych (obszar A,
B, C, D) – wyznaczone punktowo w następującej liczebności: obszar A – 1, obszar B – 3, obszar C – 5,
obszar D – 1;
•
tereny rolniczej przestrzeni produkcyjnej - zachowane na znaczącej powierzchni w obszarze A, B, C, D,
z dopuszczona możliwością realizacji zabudowy związanej z produkcja rolną; działalność rolnicza
powinna być prowadzona zgodnie z zasadami dobrej praktyki rolnej; efektywne wykorzystanie
rolniczej przestrzeni produkcyjnej jest jednym z priorytetowych zadań rozwoju przestrzennego gminy;
•
tereny lasów prywatnych – adaptacja stanu istniejącego (obszar C i D), tereny z dopuszczoną
możliwością realizacji zabudowy wyłącznie związanej z gospodarką leśną;
•
teren cmentarza – adaptacja stanu istniejącego (obszar A);
•
tereny zieleni niskiej, dolin cieków wodnych, ciągów ekologicznych (obszar A, B, C) – wyznaczone
w dolinie rzeki Swędry oraz Dopływu z Próchnej; priorytetową ich funkcja jest funkcja przyrodnicza,
dlatego też zostały one wyłączone całkowicie z realizacji nowej zabudowy oraz zalesiania.
Granice terenów mogą zostać skorygowane w miejscowych planach zagospodarowania
przestrzennego przy nawiązywaniu do granic własności lub przy szczegółowym projektowaniu elementów
układu komunikacyjnego.
Ponadto w obrębie obszaru B i C występują tereny udokumentowanych złóż surowców naturalnych
z wyznaczonymi granicami terenów górniczych do docelowej rekultywacji (zalecany kierunek rekultywacji
to kierunek rolny i leśny). Gospodarowanie na terenach górniczych należy prowadzić zgodnie z przepisami
prawa górniczego i geologicznego oraz wydanymi koncesjami.
Studium… akcentuje, iż rozwój terenów przeznaczanych pod zabudowę mieszkaniową musi być
odpowiedzią na realne zapotrzebowanie rozwojowe poszczególnych miejscowości oraz inwestycyjne
mieszkańców. Wzrost przestrzeni zurbanizowanej w poszczególnych sołectwach powinien być
proporcjonalny do obecnego stanu zurbanizowania oraz potencjału rozwojowego. Ważne jest utrzymanie
spójności poszczególnych wsi i przeciwdziałanie ich nadmiernemu rozwojowi. Tereny przyszłej urbanizacji
powinny być ‘uruchamiane’ kolejno w miarę zapotrzebowania społecznego i gospodarczego poprzez
wypełnianie i uzupełnianie istniejących terenów zurbanizowanych oraz na podstawie planów miejscowych.
Tereny przemysłowe powinny zaś tworzyć zwarte przestrzenie zlokalizowane na uboczu w stosunku
do zabudowy mieszkaniowej i usługowej tak by nie pogarszać warunków życia mieszkańców poprzez emisje
szkodliwych substancji, hałas i inne uciążliwości. Realizacja stref o profilu przemysłowym wymaga realizacji
pasów zieleni izolacyjnej.
Studium… dopuszcza na terenach rolniczych możliwość lokalizacji elektrowni wiatrowych, ale przy
uwzględnieniu poniższych ograniczeń i zakazów:
•
zapewnienie maksymalnego komfortu zamieszkania na terenach istniejącej lub projektowanej
zabudowy mieszkaniowej, rekreacji indywidualnej (a także szkół, przedszkoli i obiektów ochrony
12
zdrowia lub opieki społecznej), zapewniających im właściwy klimat akustyczny (zgodnie z przepisami
odrębnymi dotyczącymi maksymalnych dopuszczalnych wartości dla poszczególnych funkcji obiektów
w porze nocnej i dziennej);
•
sytuowanie elektrowni wiatrowych w minimalnej odległości od w/w zabudowy tj. 500 m z tolerancja
+-10%, która powinna wynikać z korzystnej lub niekorzystnej konfiguracji terenu, występowania
naturalnych barier izolacyjnych w postaci lasów lub dużych skupisk zieleni lub braku takich barier,
itp.;
•
odległość turbiny od terenów przeznaczonych pod zabudowę powinna uwzględniać ograniczenie
oddziaływania na te tereny tzw. efektu światłocienia powodowanego przez obracające się łopaty
wirnika;
•
przestrzeganie zachowania odległości min. 500 m od wszystkich założeń pałacowo - dworkowych
(licząc od granicy wyznaczonego terenu podlegającego ochronie);
•
ochrona akustyczna poprzez ograniczenie ekspozycji na hałas oraz dźwięki niesłyszalne dla człowieka
(infradźwięki o częstotliwości poniżej 20Hz);
•
lokalizacja turbin wiatrowych powinna być poprzedzona wykonaniem badań dotyczących migracji
ptaków i nietoperzy, występowania niektórych gatunków ptaków, tzw. „kolizyjnych” (np. ptaków
drapieżnych, ptaków migrujących nocą, ptaków wykonujących w powietrzu pokazy godowe) oraz
opracowanie raportu/analizy skutków oddziaływania planowanej inwestycji na populacje w/w zwierząt
oraz środowisko przyrodnicze;
•
wykluczenie możliwość lokalizacji inwestycji na obszarach lęgowych, na terenach pełniących funkcję
korytarzy i węzłów ekologicznych oraz na terenach objętych formami ochrony przyrody (zgodnie
z ustawą o ochronie przyrody);
•
lokalizacje elektrowni wiatrowych powinny uwzględniać zachowania powszechnego bezpieczeństwa
w zakresie ochrony życia i zdrowia ludzi, bezpieczeństwa mienia i środowiska w sytuacjach:
uszkodzenia lub awarii turbiny, powstania katastrofy budowlanej, oblodzenia łopat wirnika;
•
konieczność stosowania rozwiązań zapobiegających powstawaniu zagrożeń związanych z oblodzeniem
wirnika (zranienie osób lub zniszczenie mienia spowodowane odpadaniem lodu);
•
lokalizacja elektrowni wiatrowych w sąsiedztwie napowietrznych linii elektroenergetycznych wymaga
uzgodnienie z właścicielem linii, zaś lokalizacja turbin o wysokości powyżej 50 m n.p.m. winna być
prowadzona w uzgodnieniu z Szefostwem Służby Ruchu Lotniczego a o wysokości powyżej 100 m
n.p.m z Prezesem Urzędu Lotnictwa Cywilnego w celu uzgodnienia lokalizacji i ustalenia sposobu
oznakowania przeszkodowego, zgodnie z wymogami przepisów odrębnych.
Studium… stwarza ramy działań z zakresu ochrony środowiska i jego zasobów. Wprowadza szereg
zapisów mających na celu ochronę: obniżeń dolinnych, obszarów narażonych na niebezpieczeństwo
powodzi i osuwania się mas ziemnych, wód, terenów zmeliorowanych, surowców mineralnych, gleb,
powietrza, przed hałasem. Określa ustalenia wynikające z uwarunkowań fizjograficznych, przyrodniczych,
sanitarnych, ekologicznych i ochrony prawnej. Ustala ograniczenia rozwoju.
Ponadto Studium zawiera kierunki rozwoju polityki przestrzennej w zakresie ochrony dziedzictwa
kulturowego i zabytków. M.in. wprowadza ochronę stanowisk archeologicznych poprzez wyznaczenie stref
ochrony konserwatorskiej archeologicznej.
Studium nie jest aktem prawa miejscowego. Ustalenia przyjęte w tym dokumencie są jednak wiążące
dla organów przy sporządzaniu planów miejscowych. Wymagane jest, aby nowe plany nie naruszały
ustalonego w Studium układu komunikacji drogowej i przeznaczenia terenów. Miejscowy plan
zagospodarowania przestrzennego jest zgodny ze Studium… wtedy, gdy wypełnia określone nakazy i zakazy
lub je uszczegóławia. Dlatego dla omawianego terenu przyjęto ustalenia zgodne ze Studium.
Koniecznego wyjaśnienia jest tu fakt, iż obowiązujące Studium… w obrębie analizowanego obszaru
na terenach rolniczych we wskazanych graficznie miejscach dopuścił możliwość lokalizacji elektrowni
wiatrowych. Nie mniej jednak w związku z wejściem w życie ustawy z dnia 20 maja 2016 r. o inwestycjach
13
w zakresie elektrowni wiatrowych (Dz. U. z 1 lipca 2016 r., poz, 961) oraz po przeanalizowaniu
obowiązujących na terenie badań decyzji o warunkach zabudowy i pozwoleń na budowę oraz aktualnego
sposobu zagospodarowania, w tym zabudową o funkcji mieszkaniowej zdecydowano się zrezygnować
z wyznaczania w projekcie planu terenów lokalizacji elektrowni wiatrowych oraz terenów dróg
wewnętrznych dla ich obsługi. W obecnej sytuacji prawnej brak bowiem możliwości prawnej wyznaczenie
terenów spełniających warunki określone w/w przepisami szczebla krajowego.
Warto tutaj również zaznaczyć, iż takie rozwiązanie funkcjonalno-przestrzenne jest zdecydowanie
korzystniejsze z punktu widzenia środowiska przyrodniczego analizowanego obszaru.
„Opracowanie ekofizjograficzne” wykonane dla potrzeb zmiany Studium uwarunkowań i kierunków
zagospodarowania przestrzennego gminy Wróblew zawiera charakterystykę poszczególnych elementów
środowiska uwzględniając ich wzajemne powiązania, w tym z otoczeniem. Przedstawia istniejące
i projektowane obszary cenne przyrodniczo prawnie chronione. Określa obecny stan środowiska
i uwydatnia główne jego źródła uciążliwości i zagrożeń oraz możliwości ograniczania. Ocenia odporność
środowiska na degradację i jego zdolności do regeneracji oraz stan ochrony i użytkowania walorów
przyrodniczych i krajobrazowych. Analizuje zgodność dotychczasowego sposobu zagospodarowania
z uwarunkowaniami przyrodniczymi oraz ocenę i prognozę dalszych zmian zachodzących w środowisku.
Opracowanie to określa przyrodnicze uwarunkowania dla kształtowania struktury funkcjonalnoprzestrzennej. Definiuje ograniczenia dla rozwoju różnych funkcji użytkowych, w tym wynikające
z potrzeby ochrony zasobów środowiska lub możliwości uciążliwości i zagrożeń dla środowiska. Dokonuje
oceny warunków geologiczno-inżynierskich w obrębie miasta i gminy.
Jako podsumowanie zawiera wytyczne dla opracowywanych studium uwarunkowania i kierunków
zagospodarowania przestrzennego gminy oraz miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego.
W celu ochrony i zachowania prawidłowego funkcjonowania środowiska przyszłe opracowania
planistyczne powinny uwzględniać wrażliwości środowiska i potrzeby zabezpieczenia jego stanu. Ich
realizacja będzie znaczącym krokiem gminy w zakresie realizacji polityki zrównoważonego rozwoju
w zakresie gospodarki przestrzennej.
Ustalenia przyszłych projektów MPZP powinny być kompromisem łączącym ochronę
poszczególnych wartości środowiskowo-przyrodniczych wraz z możliwościami zapewniającymi lokalny
rozwój gospodarczy.
Poniższa Prognoza, szczególnie podrozdziały dotyczące istniejącej szaty roślinnej i świata zwierząt
analizowanego terenu, zostały także opracowane w szczegółowym nawiązaniu do:
•
Raportu oddziaływania planowanego przedsięwzięcia na środowisko dla inwestycji polegającej na
przyłączem na terenie gminy Wróblew, powiat sieradzki, województwo łódzkie”, opracowanego przez
mgr inż. E. Maciejewską (2015);
•
Raportu z monitoringu ornitologicznego – dokument pt. „Oceny wpływu usytuowania farmy wiatrowej
w miejscowości Wróblew (gmina Wróblew, woj. łódzkie) na miejscową awifaunę” opracowanego przez
dr T. Janiszewskiego i mgr B. Lesnera (2015);
•
„Raportu z monitoringu chiropterologicznego na terenach przewidzianych pod budowę zespołu
elektrowni wiatrowych „Wróblew 8 EW” w powiecie sieradzkim w województwie łódzkim”,
opracowanego przez M. Ignaczaka (2015).
Wynika to przede wszystkim z faktu, iż w/w dokumenty przedstawiają najbardziej aktualnie
rozpoznany stan szaty roślinnej i świata zwierząt analizowanego terenu – została wykonana inwentaryzacja
florystyczna, monitoring ornitologiczny, monitoring chiropterologiczny.
14
2.
2.1
STAN ISTNIEJĄCY – analiza i ocena
Charakterystyka istniejącego stanu środowiska2
Rzeźba
Gmina Wróblew, zatem i obszar opracowania według podziału Polski na regiony
fizycznogeograficzne (regionalizacja wg J. Kondrackiego 2001) leży na Nizinie Południowowielkopolskiej
(makroregion 318.1-2), w północnej części mezoregionu Wysoczyzny Złoczewskiej (318.22) stanowiącej
rozległą, lekko falistą równinę morenową, z zachowaniami ostańców piaszczystych i piaszczysto-żwirowymi
wzgórzami morenowymi.
Na przeważającej powierzchni gminy występują formy wypukłe sieradzkiej strefy zaniku lądolodu
warciańskiego. Wschodnie krańce gminy położone są w obrębie doliny Warty i równiny wodnolodowcowej
zachodniej części Kotliny Sieradzkiej.
Morfologia terenu jest ściśle związana z budową geologiczną utworów przypowierzchniowych.
W obszarze gminy w wyniku procesów denudacyjnych, erozyjnych, akumulacyjnych, jeziornych
i torfowych nastąpiło rozczłonkowanie i zróżnicowanie morfologiczne i hipsometryczne powierzchni
terenu. Przejawia się to znacznym zróżnicowaniem form geomorfologicznych.
Stopień urozmaicenia powierzchni terenu gminy i badanego obszaru jest stosunkowo niewielki.
Powierzchnię gminy stanowi przede wszystkim płaskorówninna (spadki do 1%) oraz lekkofalista
i lekkopagórkowata (spadki 1-3%) wysoczyzna morenowa urozmaicona lokalnie pojedynczymi pagórkami
kemowymi i wzgórzami morenowymi spiętrzonymi. Równinną i wysoczyznową powierzchnię gminy
rozcinają równiny jeziorne i torfowe, dna dolin rzecznych z dolinkami denudacyjnymi i płaskodennymi
oraz różnych rozmiarów zagłębienia bezodpływowe i obniżenia terenowe. Ciekawym punktem widokowym
w skali obszaru gminy jest Mantycka Góra (172,2 m n.p.m.) – obszar C mpzp.
Formy geomorfologiczne terenu to głównie formy o genezie wodnolodowcowej - równiny
wodnolodowcowe (cały obszar D mpzp), miejscami kemy (centralna część obszaru C mpzp) oraz formy
rzeczne - dna dolin rzecznych (w obrębie obszar A, B, C mpzp). Zdecydowanie na mniejszej powierzchni
ukształtowały się formy pochodzenia jeziornego (równina jeziorna) i lodowcowego (wysoczyzna morenowa
płaska (obszar C mpzp).3
Hipsometria analizowanego obszaru nawiązuje do morfologii terenu. Cechuje go równinne
ukształtowanie, a najwyżej wyniesione względem poziomu morza obszary to południowo-zachodnie
fragmenty obszaru A i C mpzp. Kształtuje się on na poziomie nieznacznie ponad 180 m n.p.m. Tereny
o najniższym położeniu rozlokowane są w dnie Dopływu z Próchnej (obszar C mpzp) – poniżej 150 m n.p.m.
Lokalne przewyższenia wysokości występują: w sąsiedztwie eksploatowanego złoża „Mantyki IV” (obszar
Mantyckiej Góry), w północnej części obszaru B mpzp oraz w zachodniej obszaru C mpzp o wysokościach
bezwzględnych ok. 170-180 m n.p.m.
Działalność gospodarcza człowieka (wycinanie lasów, uprawa roli, zabudowa i realizacja ciągów
komunikacyjnych) przyczynia się do zachwiania równowagi w przyrodzie i wzmożenia działania procesów
rzeźbotwórczych (degradacja, erozja wodna i eoliczna). Powstały wklęsłe i wypukłe antropogeniczne formy
morfologiczne, m.in. wyrobiska poeksploatacyjne i nasypy wzdłuż liniowych obiektów infrastrukturalnych.
Budowa geologiczna i grunty
Gmina Wróblew położona jest w strefie kontaktowej niecki mogileńsko-łódzkiej (na terenie
województwa łódzkiego przyjęto nazwę Niecka Łódzka) i monokliny kalisko-złoczewskiej (jednostka III
rzędu monokliny przedsudeckiej). Sedymentacja osadów budujących monoklinę i nieckę trwała od
2
Opracowano na podstawie Opracowania ekofizjograficznego sporządzonego dla potrzeb zmiany Studium uwarunkowań
i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Wróblew przez mgr Dorotę Sowę (Łódź 2010)
3
Na podstawie Szkicu geomorfologicznego w skali 1:100 000 (arkusz Sieradz (661))
15
przełomu permu dolnego i górnego i przez całą erę mezozoiczną. Głównym czynnikiem, który kształtował
aktualną budowę strukturalną kompleksu cechsztyńsko-mezozoicznego były powaryscyjskie pionowe ruchy
bloków podłoża precechsztyńskiego, które przyczyniły się do zróżnicowania tempa i rodzaju sedymentacji.
Podłoże mezozoiczne gminy Wróblew tworzą głównie utwory kredy górnej wykształcone przede
wszystkim jako: wapienie białe, jasnoszare, szaro-białe miejscami margliste, marglisto-piaszczyste,
skrzemionkowane, lub z wkładkami marglistymi, ilastymi, piaszczystymi; margle miejscami ilaste
z wkładkami wapieni oraz ił marglisty o urozmaiconej powierzchni. Strop utworów jest bardzo
zróżnicowany, nie mniej jednak na analizowanym obszarze kształtuje się na wysokości od ok. 60 m n.p.m
(Wągłczew) do ok. 90 m n.p.m. (Kobierzycko, Wróblew, Oraczew).
Utwory trzeciorzędu wykształciły się o zmiennej miąższości od kilku (strefy urozmaicone
glacitektonicznie) do ok. 70 m (Kobierzycko, Wróblew). Reprezentowane są one przez: iły szare, niebieskie,
brunatne miejscami pylaste lub z wkładkami piasku, margli, rumoszu piaskowo-wapniowego i węgla
brunatnego; piasek średnioziarnisty szary; piasek drobnoziarnisty szary, jasnożółty, brązowy miejscami
z pyłem węgla brunatnego, wkładkami iłów, szczątkami roślin; pył piaszczysty, piaszczysto-ilasty
o zróżnicowanych miąższościach i zmiennym składzie litologicznym osadów.
Powyższe osady stanowią podłoże dla utworów czwartorzędowych o powierzchni wykazującej
umiarkowane urozmaicenie i zróżnicowanie.
Na terenie gminy Wróblew nie występują wychodnie utworów starszych niż osady czwartorzędowe.
Utworami odsłaniającymi się na powierzchni gminy są osady czwartorzędowe o zróżnicowanej miąższości,
uzależnionej od morfologii terenu oraz powierzchni stropowej osadów górnej kredy i trzeciorzędu.
Generalnie grubość pokrywy czwartorzędowej kształtuje się w granicach 25 – 45 m. Największa związana
jest z głębokimi obniżeniami tej powierzchni (ok. 60 m).
Osady czwartorzędowe reprezentowane są głównie przez: glinę piaszczystą i zwałową odcienia
szarego, żółtego, brązowego miejscami pylastą, mułkowatą, lub z wkładkami piasków, żwirów i głazików;
piaski o różnej granulacji (drobno-, średnio-, gruboziarniste) żółte, szare, brązowe miejscami mułkowate,
pylaste, z głazikami, lub z wkładkami węgla brunatnego, iłów; żwir; pyły szare i żółte; mułki ilaste
i gliniaste; iły niebieskie i szare, miejscami piaszczyste; torfy.
Najstarsze osady czwartorzędowe na terenie gminy Wróblew związane są z transgresją zlodowaceń
południowopolskich – Sanu 1 i 2 (osady w okolicach Rakowic, Charłupii Wielkiej, Inczewa, Słomkowa
Suchego, Rykowic, Drzązny). Większość utworów powierzchniowych gminy stanowią osady zlodowacenia
Warty, które wraz ze zlodowaceniem Odry i Warty pozostawiły po sobie osady zastoiskowe, lodowcowe
i wodnolodowcowe. Podczas zlodowacenia północnopolskiego (Wisły) powstawały osady rzeczne
i deluwialne. W holocenie tworzyły się osady budujące teras współczesnej doliny (teras zalewowy) oraz
osady organiczne. Osady holoceńskie tworzą się również współcześnie.
Utworami odsłaniającymi się na powierzchni analizowanego obszaru są (od osadów najstarszych do
najmłodszych):4
•
osady plejstoceńskie:
gliny zwałowe,
piaski żwiry akumulacji szczelinowej,
piaski, żwiry i mułki kemów,
piaski i żwiry, miejscami piaski i mułki wodnolodowcowe górne (miejscami na glinach
zwałowych),
piaski i mułki lodowcowo-jeziorne;
•
osady holoceńskie:
piaski humusowe,
4
Na podstawie Szczegółowej mapy geologicznej Polski w skali 1:50 000 – arkusz Sieradz (661), 2000
16
namuły den dolinnych.
Utworami odsłaniającymi się na zdecydowanej powierzchni analizowanego obszaru to przede
wszystkim piaski i żwiry (miejscami piaski i mułki) wodnolodowcowe oraz gliny zwałowe. W dolinach
i obniżeniach dolinnych zalegają namuły den dolinnych oraz piaski humusowe.
W wyniku działalności człowieka na terenach zabudowanych powstają grunty nasypowe.
Głębokość przemarzania gruntów na obszarze objętym opracowaniem wynosi 1,00 m.
Surowce naturalne
Występowanie surowców mineralnych zależy od budowy geologicznej. Rejon gminy Wróblew jest
przede wszystkim zasobny w kopaliny pospolite przydatne do lokalnych potrzeb budowlanych i drogowych.
Surowce naturalne gminy mające lokalne znaczenie gospodarcze to pospolicie występujące surowce skalne,
okruchowe – głównie piaski, rzadziej żwiry.
Na obszarze objętym mpzp występują udokumentowane złoża kruszywa naturalnego (piasku), co
obrazuje poniższa tabela.
17
L.p
1.
2.
3.
Nazwa
złoża
Próchna
Wągłczew
I
Mantyki
IV
Położenie
złoża
Próchna;
dz. nr 10/1,
11, 12
Wągłczew
; dz. nr
21/3, 21/4
Mantyki;
dz. nr 1/2,
2, 3, 4, 5,
6, 7, 18/2
Powierzchnia
[ha]
1,90
1,04
2,02
Stan
zagospoda
-rowania
złoże
ostatecznie
wygaszone
złoże
rozpoznane
szczegółow
o
złoże
eksploatow
ane
okresowo
Średnie
parametry złoża
[m]
grubość nadkładu –
0,2
miąższość złoża –
5,2
głębokość spągu –
b.d.
0,30
7,5
8,0
0,0
9,3
9,4
Zatwierdzone
zasoby
geologiczne
0 tys.m3 w kat. C1zasoby bilansowe
wg stanu na
13.08.2015 (decyzja
Starosty
Sieradzkiego
RS.6528.5.2015)
133,8 tys. ton
w kat. C1- zasoby
bilansowe wg
stanu na
31.12.2013
(decyzja Starosty
Sieradzkiego
RS.6528.16.2014)
364,59 tys. ton w
kat. C1- zasoby
bilansowe wg
stanu na
31.12.2014
(geoportal.pgi.gov.
pl dostęp na
30.11.2015)
Przewidywany
sposób
eksploatacji
---
odkrywkowy
odkrywkowy
Eksploato
-wane –
Tak/Nie
Nie – data
zakończenia
eksploatacji
31.12.14;
Tak
Tak
Obszar górniczy
(nazwa,
powierzchnia)
Próchna III A
19 557,86 m2 –
zlikwidowany
z dniem
31.12.2015 r.
Wągłczew I
14 479,00 m2
Mantyki IV A
21 894,00 m2
Teren górniczy
(nazwa,
powierzchnia)
Próchna III A
30 005,02 m2 –
zlikwidowany
z dniem
31.12.2015 r.
Termin ważności koncesji
(decyzja)
31.05.2022 – zniesiona
31.12.2015 r.
Decyzja Starosty
Sieradzkiego:
− ustanawiająca Z1:RS.7512/3/03 z dnia
04.08.2003 r.;
− zmieniająca Z1:RS.6522.1.12.2012
z dnia 11.07.2012 r.;
− wygaszająca koncesję –
RS.6522.51.2015 z dnia
31.12.2015 r.
Wągłczew I
14 479,00 m2
15.08.2025
Decyzja Starosty
Sieradzkiego:
− ustanawiająca –
Z1:RS.6522.13.2015
z dnia 14.06.2016 r.
Mantyki IV A
21 894,00 m2
31.12.2026
Decyzja Marszałka
Województwa Łódzkiego:
− ustanawiająca Z1:ROV.7422.99.2012.K
K z dnia 13.08.2012 r.;
− zmieniająca Z1:RŚV.7422.99.2014.K
K z dnia 03.09.2014 r.
Tabela 1. Wykaz złóż udokumentowanych na terenie objętym miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego (stan na wrzesień 2016 r.)
Źródło: opracowanie własne na podstawie Systemu Gospodarki i Ochrony Bogactw Mineralnych MIDAS (http://geoportal.pgi.gov.pl/midas-web - dostęp na październik 2016 r.) oraz na
podstawie materiałów uzyskanych z Urzędu Gminy Wróblew
O występowaniu kopalin użytecznych świadczy szereg wcześniej udokumentowanych złóż
całkowicie wyeksploatowanych, tj.: Wagłczew, Mantyki (działki o nr ewid. 1/2 i 97 – pow. 1,18 ha),
Mantyki I (działki o nr ewid. 6, 90, 93, 94), Mantyki II (działki o nr ewid. 1/2, 6, 90, 93, 94, 97 - pow. 5,35
ha), Mantyki III (działki o nr ewid. 1/2, 2, 5, 6, 94, 97 - pow. 1,25 ha). Są one w trakcie prowadzenia
rekultywacji głownie w kierunku rolnym o profilu łąkowo-pastwiskowym. Działki o nr ewid. 90 i 93 zostały
zrekultywowane w kierunku leśnym. Dla złoża Mantyki IV we wrześniu 2015 r. wystąpiono o ustalenie
kierunku oraz terminu procesu rekultywacji.
Ponadto złoże Próchna (działki o nr ewid. 10/1, 11, 12 – pow. 1,90 ha) zostało wygaszone i z dniem
31.12.2015 r. został zlikwidowany teren i obszar górniczy Próchna IIIA ustanowiony na złożu. W lutym
2016 r. wystąpiono o ustalenie kierunku oraz terminu procesu rekultywacji (zaproponowano zbiornik
wodny z częściowym zagospodarowaniem terenu w kierunku rolnym).
Wody powierzchniowe i podziemne
Gmina Wróblew położona jest w dorzeczu Odry, zlewni rzeki Warty i Prosny. W części zachodniej
gminy Wróblew ciągiem największych wyniesień z południa na północ biegnie dział wodny III rzędu
między Prosną a Wartą rozdzielając na terenie gminy zlewnie Swędry i Myi. W północno-wschodniej części
gminy biegną dwa działy wodne III rzędu pomiędzy rzeką Myją i Dopływem z Łosieńca oraz Dopływem
z Łosieńca i Dopływem z Inczewa. Ponadto przez teren gminy biegną liczne działy wodne IV rzędu.
Wszystkie działy wodne na terenie gminy mają charakter pewny5.
Odwodnienie obszaru gminy, w tym przedmiotowego obszaru odbywa się w kierunku północnowschodnim – ku dolinie rzeki Warty, przebiegającej w bliskim sąsiedztwie wschodnich granic gminy raz
w kierunku północno-zachodnim – ku dolinie rzeki Prosny.
Sieć rzeczna nie jest rozwinięta równomiernie. Więcej cieków wodnych występuje w części
południowej gminy, gdzie swe źródła ma m.in. rzeka Swędra. Główną rzeką na terenie gminy jest rzeka
Myja – lewobrzeżny dopływ Warty, która przepływa w odległości ok. 2,5 km od wschodnich granic
analizowanego obszaru C mpzp. Drugą ważną rzeką na terenie gminy jest rzeka Swędra – lewobrzeżny
dopływ Swędrni, która przepływa przez obszar A i B mpzp. Swoje źródła ma ona na terenie gminy Wróblew
– wypływa z rejonu Wągłczewa i odwadnia zachodnią i północno-zachodnią część gminy. Ponadto na
obszarze C mpzp swoje źródła ma Dopływ z Próchnej. Ponadto na analizowanym terenie swój przebieg mają
liczne dolinki boczne, które odprowadzają wody okresowo. Uzupełnieniem sieci rzecznej są również
zbiorniki wodne, zarówno naturalne jak i sztuczne.
Zgodnie ze „Wstępną oceną ryzyka powodziowego” zatwierdzoną w grudniu 2011 r. rzeka Swędra
nie została zakwalifikowana jako obszar narażony na niebezpieczeństwo powodzi w regionie wodnym
Środkowej Warty. W związku z powyższym na analizowanym obszarze nie występuje zagrożenie
powodziowe w myśl przepisów odrębnych z zakresu prawa wodnego. Rzeka Myja została zakwalifikowana
do sporządzenia map zagrożenia powodziowego i map ryzyka powodziowego w II cyklu planistycznym. Nie
mniej jednak ze względu na znaczną odległość od granic analizowanego obszaru nie będzie ona stwarzać
zagrożenia powodziowego dla terenu badań.
Analizowany obszar położony jest w zasięgu trzech następujących zlewni Jednolitych Części Wód
Powierzchniowych: 6.
•
JCWP RW600017183149 – Myja – potok nizinny piaszczysty, który cechuje umiarkowany
stan/potencjał ekologiczny;
•
JCWP RW6000171831529 – Dopływ z Sędzic - potok nizinny piaszczysty, który cechuje dobry stan;
•
JCWP RW6000161848239 - Swędrnia do Żabianki - potok nizinny lessowo-gliniasty, który cechuje
5
Opracowano na podstawie mapy Rastrowej Mapy Podziału Hydrograficznego Polski udostępnionej na stronie internetowej
Krajowego Zarządu Gospodarki Wodnej.
6
Zgodnie z „Raportem o stanie środowiska w województwie łódzkim w 2013r., 2014r., WIOŚ, Łódź
19
umiarkowany stan.
Zgodnie z danymi KZGW w/w JCWP mają status naturalnej części wód.
W „Planie gospodarowania wodami na obszarze dorzecza Odry”7 dla jednolitych części wód
powierzchniowych zostały ustalone cele środowiskowe8 z uwzględnieniem ich aktualnego stanu JCWP:
•
dla jednolitych części wód, będących obecnie w bardzo dobrym stanie/potencjale ekologicznym –
utrzymanie tego stanu/potencjału;
•
dla naturalnych części wód (analizowany teren) – osiągnięcie co najmniej dobrego stanu ekologicznego
i utrzymanie co najmniej dobrego stanu chemicznego;
•
dla silnie zmienionych i sztucznych części wód – osiągnięcie co najmniej dobrego potencjału
ekologicznego i utrzymanie co najmniej dobrego stanu chemicznego.
Osiągnięcie w/w celów środowiskowych w przypadku dwóch pierwszych JCWP, tj. Myja i Dpoływ
z Sędzic jest możliwe. Dla JCWP Swędrnia do Żabianki dopuszczono derogacje (odstępstwa) od osiągnięcia
celów środowiskowych (do 2027 r.). Wynika to głównie z faktu, iż 90% pow. zlewni zajmują tereny rolne co
przekłada się na brak rozwiązań technicznych możliwych do zastosowania oraz dysproporcjonalne koszty
w celu poprawy stanu JCWP. Zatem istnieje duże zagrożenie nieosiągnięcia ustalonych w/w celów
środowiskowych.9
Od 2010 r. na terenie województwa łódzkiego prowadzony jest monitoring Jednolitych Części Wód
Powierzchniowych (JCWP). Spośród JCWP, w obrębie których leży analizowany obszar, jedynie dla JCWP
Myja był przeprowadzony monitoring operacyjny, zgodnie z którym miała ona umiarkowany potencjał
ekologiczny (punkt pomiarowo kontrolny w 2013 r. był zlokalizowany poza granicą gminy Wróblew –
w Biskupicach). Dla w/w JCWP 10
Dla JCWP Myja został określony wskaźnik stanu wód będący wypadkową stanu chemicznego,
potencjału ekologicznego oraz wymogów dodatkowych obszarów chronionych. Nadano im stan zły.11
Naturalną sieć hydrograficzną gminy Wróblew (w tym i przedmiotowego terenu) rowów
melioracyjnych pełniących funkcje odwaniające. Są to ważne odbiorniki wód powierzchniowych.
Specyficzne warunki gruntowo-wodne gminy – deficyt wód w zlewni rzeki Prosny, małe nachylenie terenu,
zaleganie wód na płatach trudnoprzepuszczalnej gliny zwałowej, płytko występujące wody podziemne,
spowodowały konieczność przeprowadzenia regulacji stosunków wodnych dla potrzeb rolniczego
użytkowania gleb. Na terenach o ograniczonym odpływie wód zostały przeprowadzone prace melioracyjne.
Konsekwencją prac melioracyjnych jest obniżenie się pierwszego poziomu wód gruntowych oraz
przesuszenie tych obszarów w okresie letnim. Nie mniej jednak niewłaściwie funkcjonujący (lub po prostu
źle funkcjonujący) system melioracyjny prowadzi do zaburzenia warunków wodnych w obrębie
poszczególnych zlewni.
Na analizowanym obszarze oraz w jego bezpośrednim sąsiedztwie brak jest urządzeń melioracji
wodnych podstawowych. Występują jednak bardzo licznie urządzenia melioracji wodnych szczegółowych.
7
M.P. 2011 r., Nr 40, poz. 451
Zostały one oparte głównie na wartościach granicznych poszczególnych wskaźników fizyko-chemicznych, biologicznych
i hydromorfologicznych określających stan ekologiczny oraz wskaźników chemicznych świadczących o stanie chemicznym
wody, odpowiadających warunkom osiągnięcia przez te wody stanu dobrego oraz z uwzględnieniem kategorii wód
określonych rozporządzeniem w sprawie klasyfikacji stanu jednolitych części wód powierzchniowych.
9
Na podstawie www.kzgw.gov.pl/files/file/Programy/PWSK/PWSK_zalacznik_1.xls (dostęp 27.11.2015 r.)
10
Na podstawie danych zebranych w ramach Państwowego Monitoringu Środowiska udostępnionych poszczególnym
gminom przez Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Łodzi.
11
Zgodnie z „Komunikatem o stanie jakości wód powierzchniowych województwa łódzkiego badanych w 2013 r.”, sierpień
2014, WIOŚ, Łódź.
8
20
Na obszarze badań występują rowy melioracyjne oraz drenowania.12 Łączna długość rowów wynosi
7,3 km, zaś łączna powierzchnia zdrenowana to 411,3 ha. Najwięcej urządzeń melioracji wodnych
szczegółowych występuje w obrębie obszaru B i C mpzp – odpowiednio 101,0 ha i aż 283,7 ha. W obrębie
obszaru A i D został zdrenowane niewielkie powierzchnie użytków rolnych – odpowiednio 17,6 ha i 8,9 ha.
Według regionalizacji hydrogeologicznej B. Paczyńskiego (1995) gmina Wróblew położona jest na
pograniczu dwóch regionów hydrogeologicznych – VII łódzkiego i XII śląsko-krakowskiego (rejon XII3A kaliski). Granica ma przebieg z północnego-zachodu na południowy-wschód. Wody podziemne poziomów
użytkowych (pierwszy poziom wodonośny) w regionie VII łódzkim występują w utworach górnoi dolnokredowych, czwartorzędowych, lokalnie paleogeńsko-neogeńskich. Zaś w obrębie regionu XII
śląsko-krakowskiego – w utworach górnojurajskich oraz czwartorzędowych.
Głębokość występowania pierwszego poziomu wodonośnego jest ściśle uzależniona od morfologii
terenu i jego budowy geologicznej,13 a także od zróżnicowania litologicznego osadów.
Najpłytsze występowanie zwierciadła wód – generalnie do 2 m p.p.t. związane jest osadami
holoceńskimi w obrębie den dolin, obniżeń dolinnych i zagłębień bezodpływowych. Symetrycznie
w stosunku do dolin głębokość występowania pierwszego poziomu wodonośnego wzrasta do poziomu 2 – 5
m p.p.t., 5-10 m p.p.t. a nawet głębiej. Na terenie gminy występują trzy użytkowe poziomy wodonośne:
•
górnokredowy w ośrodku porowo-szczelinowym - związany z utworami szczelinowymi
wykształconymi w postaci wapieni; lokalnie ma łączność hydrauliczną z zawodnionymi osadami
czwartorzędowymi; wody o napietym zwierciadle wody stabilizujacym się na poziomie od ok. 5 – 10 m
do ok. 10 – 15 m p.p.t. (Wróblew, Kobierzycko – wodociąg wiejski, Sędzice – studnie prywatne);
użytkowy poziom wodonośny gminy;
•
trzeciorzędowy w ośrodku porowym - nawiercony w utworach piaszczystych na głębokościach od ok.
30 m p.p.t. (Kolonia Wągłczew, Próchna) do ok. 45 – 50 m p.p.t. (Dąbrówka, Oraczew Wielki,
Wągłczew); charakteryzuje się zwierciadłem ustalonym na głębokości od ok. 5 m p.p.t. (Sadokrzyce,
Wagłczew, Kolonia Wągłczew) do ok. 10 – 15 m p.p.t. (Próchna, Dąbrówka, Oraczew Wielki),
•
czwartorzędowy (2 warstwy wodonośne, lokalnie 3) w ośrodku porowym - główny, użytkowy poziom
wodonośny gminy:
I warstwa wodonośna – wody gruntowe związane z piaskami przypowierzchniowymi, występują
w obrębie dna dolin i obniżeń na głębokości ok. 1 - 5 m p.p.t.;
II warstwa wodonośna – wody związane z utworami piaszczysto-żwirowymi, występują na
zróżnicowanych głębokościach ok. 5 – 20 m p.p.t. pod pierwszymi glinami zwałowymi lub
w soczewkach śródglinowych; statyczne zwierciadło wody występuje na głębokości ok. 2 – 10 m
p.p.t. (Charłupia Wielka, Inczew, Kobierzycko, Wągłczew, Wróblew);
III warstwa wodonośna – występuje w utworach piaszczystych, lokalnie piaszczysto-żwirowych
na zróżnicowanych głębokościach od ok. 15 – 30 m p.p.t. (Dziebędów, Inczew, Kościerzyn,
Edmundów) do ok. 35 – 45 m p.p.t. (Charłupia, Kobierzycko, Słomków Mokry, Wągłczew);
statyczne zwierciadło wody kształtuje się na głębokości ok. 5 – 15 m p.p.t.
Analizowany obszar położony jest w zasięgu dwóch Jednolitych Części Wód Podziemnych:
•
JCWPd 77 (kod PLGW650077) – ilościowy stan wód oceniono jako dobry, zaś stan chemiczny
odpowiadał warunkom osiągnięcia przez te wody dobrego stanu (wg rozporządzenia w sprawie
kryteriów i sposobu oceny stanu wód podziemnych);
•
JCWPd 78 (kod PLGW650078) - ilościowy stan wód oceniono jako słaby, zaś stan chemiczny
odpowiadał warunkom osiągnięcia przez te wody dobrego stanu (wg rozporządzenia w sprawie
12
Zgodnie z pismem z dnia 3 sierpnia 2015 r. (znak: I-S/6216/u-878/097/2015) Wojewódzkiego Zarządu Melioracji
i Urządzeń Wodnych w Łodzi. Terenowy Inspektorat w Sieradzu
13
Do ukształtowania powierzchni terenu nawiązuje przebieg hydroizobat, które obrazują głębokość od powierzchni terenu do
pierwszego zwierciadła wód podziemnych.
21
kryteriów i sposobu oceny stanu wód podziemnych);
W „Planie gospodarowania wodami na obszarze dorzecza Odry” dla jednolitych części wód
podziemnych zostały ustalone następujące cele środowiskowe:
•
zapobieganie dopływowi lub ograniczenia dopływu zanieczyszczeń do wód podziemnych;
•
zapobieganie pogarszaniu się stanu wszystkich części wód podziemnych; dla części wód, będących
obecnie w co najmniej dobrym stanie chemicznym i ilościowym celem środowiskowym będzie
utrzymanie tego stanu (analizowany obszar);
•
zapewnienie równowagi pomiędzy poborem a zasilaniem wód podziemnych;
•
wdrożenie działań niezbędnych dla odwrócenia znaczącego i utrzymującego się rosnącego trendu
stężenia każdego zanieczyszczenia powstałego w skutek działalności człowieka.
Osiągnięcie w/w celów środowiskowych w przypadku JCWPd 77 i 78 nie jest zagrożone.
Na terenie powiatu sieradzkiego w 2013 roku zlokalizowanych zostało 12 punków pomiarowokontrolny monitoringu diagnostycznego wód podziemnych. Punkt zlokalizowany najbliżej względem granic
analizowanego obszaru znajdował się w Charłupi Wielkiej (studnia wiercona). Stan czystości wody wgłębnej
został oceniony jako bardzo dobry (klasa I).14
W 2010 r. został opracowany „Program wodno-środowiskowy kraju”,15 którego celem jest
przedstawienie zestawień działań dla realizacji założonych celów środowiskowych. Ich wypełnienie
w określonym czasie przyczyni się do uzyskania lepszego stanu wód. Działania na obszarze dorzecza Odry
w obrębie JCWPd Nr 78 to:
•
weryfikacja pozwoleń wodnoprawnych na pobór wód podziemnych – ograniczenie poboru wód dla
przemysłu i rolnictwa;
•
obowiązek wykorzystania wód o dobrej jakości, pochodzących z odwodnienia kopalni do celów
socjalno – bytowych.
Analizowany obszar opracowanie nie leży w granicach udokumentowanych Głównych Zbiorników
Wód Podziemnych.
Obszar badań zaopatrywany jest w wodę z gminnych sieci wodociągowych, a na potrzeby rolnictwa
również z własnych indywidualnych ujęć wód podziemnych. Ze względu na brak sieci kanalizacyjnej ścieki
gromadzone są w szczelnych bezodpływowych zbiornikach do gromadzenia płynnych nieczystości
następnie odwożone są taborem asenizacyjnym do punktu zlewnego ścieków - oczyszczalni we Wróblewie.
Część gospodarstwa posiada przydomowe oczyszczalnie ścieków.
Warunki budowlane
Przy planowaniu struktury funkcjonalno-przestrzennej terenu należy brać pod uwagę
uwarunkowania przyrodnicze w zakresie warunków geologiczno-inżynierskich: własności litologiczne
gruntów, głębokość występowania pierwszego poziomu wód gruntowych, rzeźba terenu. Warunki
gruntowo-wodne danego obszaru określają parametry wytrzymałościowo-odkształceniowe poszczególnych
warstw gruntów tam występujących, ich miąższość i wzajemne położenie, głębokość, dynamika (reżim)
i sposób występowania zwierciadła wody gruntowej oraz stosunek poszczególnych warstw gruntu do
zwierciadła wody gruntowej. Ocena tych warunków może być dokonywana w aspekcie geotechnicznym –
warunki posadowienia i podpiwniczenia; jak i pod względem ekologicznym – na ile dany układ warunków
gruntowo-wodnych jest trwały i jak się zmieni pod wpływem zainwestowania.
Na analizowanym terenie dominują grunty korzystne dla budownictwa. Wynika to z bardzo dobrej
i dobrej nośności podłoża oraz zalegania poziomu wodonośnego generalnie poniżej 2 m p.p.t. Są to grunty
14
15
Zgodnie z „Raportem o stanie środowiska w województwie łódzkim w 2013r., 2014r., WIOŚ, Łódź
http://www.kzgw.gov.pl/files/file/Programy/PWSK/Program_wodno-srodowiskowy_kraju.pdf (dostęp na 27.11.2015 r.)
22
pod względem warunków gruntowo-wodnych przydatne dla realizacji wszelkich przedsięwzięć
inwestycyjnych. Utrudnienia dla zabudowy mogą stanowić wody śródglinowe lub naglinowe podskórne
występujące lokalnie w obrębie utworów gliniastych. Zagospodarowanie tych gruntów wymaga badań
geotechnicznych warunków podłoża dla potrzeb konkretnych inwestycji. Ograniczenia będą stanowić
tereny zmeliorowane.
Obszary, na których mogą pojawić się utrudnienia dla budownictwa występują na znacznie mniejszej
powierzchni badanego obszaru. Ograniczenia stwarza przede wszystkim nośność podłoża oraz wysoki
poziom wody gruntowej kształtujący się na głębokości 0 – 2 m p.p.t. na gruntach o dobrej przydatności dla
budownictwa.
Obszary o warunkach niekorzystnych dla budownictwa ograniczają się głównie do den dolin
rzecznych oraz lokalnych obniżeń terenu. Są to obszary gruntów słabonośnych i nienośnych, gruntów
organicznych, o stale wysokim (płytkim) poziomie wód gruntowych (powyżej 2,0 m p.p.t.), okresowo lub
stale podmokłych. Jednocześnie obszary te, są obszarami o znacznych walorach przyrodniczych.
Warunki glebowe
Konsekwencją rzeźby, budowy geologicznej i stosunków wodnych jest wytworzenie się określonych
typów gleb. O charakterze pokrywy glebowej w znacznym stopniu decydują utwory powierzchniowe. Na
analizowanym obszarze skałą macierzystą są przede wszystkim osady plejstoceńskie w postaci gliny
zwałowej oraz utworów piaszczysto-żwirowych i piaszczysto-mułkowych. W dolinach i obniżeniach
dolinnych występują osady holoceńskie w postaci piasków humusowych i namułów.
Warstwa glebowa ma grubość do ok. 0,5 m. Uwzględniając materiał z którego powstaje gleba, na
analizowanym obszarze wykształciły się następujące typy i podtypy gleb:16
•
gleby brunatne wyługowane i kwaśne – podstawowy typ gleby na analizowanych obszarach mpzp;
•
gleby brunatne właściwe – wykształcone na nieznacznej powierzchni w obrębie obszaru C mpzp;
•
gleby bielicowe i pseudobielicowe – typ gleby wykształcony na znaczących powierzchniach
analizowanych obszarów mpzp;
•
czarne ziemie zdegradowane i gleby szare – typ gleby wykształcony na znaczących powierzchniach
analizowanych obszarów mpzp;
•
czarne ziemie właściwe – wykształcone na nieznacznej powierzchni w obrębie obszaru C mpzp;
•
gleby murszowo mineralne i murszowate – typ gleby organicznej wykształcony w bezpośrednim
sąsiedztwie rzeki Swędry (obszar A i B mpzp) oraz na największym powierzchniowo obszarze
w zachodniej części obszaru C mpzp.
Powyższe gleby wykształciły się różnych rodzajach podłoża, przede wszystkim na podłożu
piaszczystym z piasków różnej genezy – piaski: luźne, słabogliniaste, gliniaste lekkie, gliniaste mocne, oraz
na podłożu piaszczysto-pylastym i piaszczysto-gliniastym. Zdecydowanie rzadsze są gleby czysto gliniaste
i czysto pylaste. Na obszarze C mpzp wykształciły się na znaczącej powierzchni gleby pyłowo-gliniaste.
Miejscami występują gleby żwirowe.
To od rodzaju skały macierzystej gleby zależy jej wartość rolnicza. Na podłożu pylasto-gliniastym
i pylastym wykształciły się bardzo żyzne gleby należące do kompleksu pszennego dobrego (2), zajmujące
największe powierzchnie w obrębie obszaru C mpzp. Bezpośrednio w ich sąsiedztwie na bardziej pylastym
podłożu wykształciły się gleby dobre kompleksu żytniego bardzo dobrego (kompleks pszenno-żytni – 4). Na
podłożu piaszczysto-gliniastym i piaszczysto-pylastym wykształciły się gleby średnio dobre kompleksu
żytniego dobrego (5) oraz gleby słabe kompleksu żytniego słabego (6). Najmują one największe
powierzchnie w ramach analizowanych obszarów mpzp. Miejscami na piaskach luźnych wykształciły się
gleby najsłabsze kompleksu żytniego najsłabszego (7). Na podłożu bardziej uwilgotnionym wykształcił się
kompleks zbożowo-pastewny mocny oraz kompleksy trwałych użytków zielonych – użytki zielone średnie
oraz słabe i bardzo słabe.
16
Na podstawie portalu map glebowo-rolniczych udostępnionego w ramach geoportalu łódzkiego (dostęp na 01.12.2015 r.)
23
Przydatność rolniczą gleb określają klasy bonitacyjne, co przedstawia poniższa tabela.
Rodzaj gruntu wg poszczególnych klas
bonitacyjnych
Powierzchnia [m2]
Ogółem
Ogółem
Trwałe użytki zielone - łąki i
pastwiska
Użytki rolne
Grunty orne
RII
W tym:
Ogółem
W tym:
Lasy
95,29
10673575
90,60
61565
0,52
650608
5,52
RIIIb
1258786
10,69
RIVa
2514730
21,35
RIVb
3075855
26,11
RV
2812566
23,87
RVI
299465
2,54
552291
4,69
PsIII
7460
0,06
PsIV
179555
1,52
PsV
3046
0,03
ŁIII
52697
0,45
ŁIV
308384
2,62
1149
0,01
ŁV
39297
0,33
VI
14674
0,12
V
12248
0,10
VI
12375
0,11
8185
0,07
2706
0,02
5479
0,05
83773
0,71
W
62215
0,53
Ws
7013
0,06
Wp
14545
0,12
28627
0,24
394970
3,35
11780718
100,0
Ogółem
Tereny
zadrzewione
11225866
RIIIa
Ogółem
W tym:
Udział [%]
IV
W tym:
V
Wody
Ogółem
W tym:
Nieużytki
Drogi
OGÓŁEM
Tabela 2. Struktura jakości gleb analizowanego obszaru wg klas bonitacyjnych i rodzajów gruntów
Źródło: opracowanie własne na podstawie mapy ewidencyjnej w skali 1:1 000
Na analizowanym obszarze dominują gleby dające wysokie plony – gleby należące do IVa, IVb i IV
klasy bonitacyjnej. Należy jednak zaznaczyć, iż znaczna ich część wymaga właściwej techniki
i intensywnego nawożenia. Znaczny odsetek stanowią również gleby słabe należące do V klasy
bonitacyjnej. Są to gleby zbyt lekkie, przepuszczalne, okresowo za suche lub okresowo podmokłe. Gleby
o najsłabszej wartości przyrodniczej należące do VI klasy bonitacyjnej, które są zbyt suche, zajmują
24
nieznaczną powierzchnię. Najmniejszą powierzchnie stanowią gleby najżyźniejsze należące do II, IIIa, IIIb
i III klasy bonitacyjnej, nie mniej łącznie stanowią ok. 17,2%. Najlepsze warunki dla rolnictwa występują
w obrębie obszaru C mpzp, a najgorsze – w obrębie obszaru A mpzp.
Tak wysoki udział klas bonitacyjnych o średniej oraz dobrej przydatności rolniczej predestynuje
rolnicze użytkowanie.
Zgodnie z ustawą z dnia 3 lutego 1995 r. o ochronie gruntów rolnych i leśnych17 na analizowanym
obszarze występują użytki rolne podlegające ochronie przed zmianą przeznaczenia na cele nierolnicze. Są to
grunty II, IIIa, IIIb i III klasy bonitacyjnej. Zajmują one odpowiednio powierzchnię: 6,2 ha, 65,1 ha, 125,9
ha, oraz 6,0 ha. Z faktu, iż na analizowanym obszarze brak jest obowiązującego prawa miejscowego, nie
miało miejsca wyłączenie w/w użytków z produkcji rolnej. Warto jednak zaznaczyć iż znaczny odsetek gleb
chronionych prawnie została zagospodarowana w postaci zabudowy zagrodowej w obrębie wsi Dąbrówka
Zgniła i Oraczew (obszar C mpzp).
Pozostałe grunty rolne nie wymagają uzyskania zgody na ich przeznaczenie na cele inne niż rolnicze.
Zaleca się jednak ochronę gruntów rolnych IVa, IVb, i IV klasy przed zmianą użytkowania, gdyż posiadają
wysoką wartość użytkową i powinny być wykorzystywane do rozwoju produkcji rolnej.
Na analizowanym obszarze występują również gleby leśne, które bez względu na klasę i położenie
administracyjne chronione są prawem przed zmianą ich użytkowania i wyłączeniem ich z produkcji leśnej.
Łącznie grunty leśne na analizowanym terenie zajmują powierzchnię 3,90 ha.
W wyniku działalności człowieka część pokrywy glebowej analizowanego obszaru uległa zniszczeniu
(np. pod zabudową, infrastrukturą drogową, sztucznymi zbiornikami wodnymi). W wyniku prowadzenia
prac ziemnych doszło do przemieszania poziomów genetycznych gleb, czy nawet usunięcia poziomu
próchnicznego.
Warunki klimatyczne
Zgodnie z podziałem Polski na rejony klimatyczne (wg W. Okołowicza, D. Martyn) gmina Wróblew
położona jest w Śląsko - Wielkopolskim regionie klimatycznym, a więc w strefie słabego wpływu
oceanicznego. W wyniku podziału Polski (wg A. Wosia) na regiony klimatyczne w świetle frekwencji dni
z różnymi typami pogody leży ona w granicach regionu XVII, tj. regionu środkowopolskiego, który
wyróżnia się na tle innych regionów znaczniejszą liczbą dni z pogodą bardzo ciepłą oraz dni dość mroźnych
z dużym zachmurzeniem i opadem. Jest to strefa tzw. cyrkulacji zachodniej i południowo-zachodniej.
Gmina Wróblew leży w zasięgu oddziaływania klimatu umiarkowanego przejściowego, a klimat
wykazuje cechy charakterystyczne dla Niżu Polskiego.
Rzeźba terenu ułatwia napływ różnych mas powietrza o przewadze cyrkulacji równoleżnikowej.
W skali roku przeważają masy powietrza polarnomorskiego (45% dni w ciągu roku) i polarnokontynentalnego (38% dni w ciągu roku). Powietrza arktyczne występuje rzadziej (najczęściej wiosną),
a zwrotnikowe bardzo rzadko (najczęściej jesienią).
W skali roku przeważają wiatry zachodnie – 20% i południowo-zachodnie – 10% wiatrów rocznie
o zróżnicowanych prędkościach. Wiatry słabe – 2 m/s dominują latem, mogą występować cisze. Wiatry silne
rzędu 4-8 m/s, z przewaga wiatrów 6-8 m/s występują w okresie zimowym. Wiatry bardzo silne są niezbyt
częste.
17
Dz. U. z 2015, poz. 909 z późniejszymi zmianami
25
Objaśnienia: I – strefa wybitnie korzystna; II – strefa bardzo korzystna; III – strefa korzystna; IV – strefa mało korzystna;
V – strefa niekorzystna
Ryc. 1. Strefy energetyczne warunków wiatrowych w Polsce
Źródło: http://imgw.pl
W podziale kraju na strefy energetyczne warunków wiatrowych, wyróżniono pięć stref (Lorenc IMGW). Gmina Wróblew, w tym analizowany obszar, położona jest na granicy strefy II i III. Warunki
wiatrowe na tym terenie można określić jako bardzo korzystne, miejscami korzystne.
Średnia roczna suma opadów na terenie gminy Wróblew waha się od 550 mm do 575 mm i nie
przekracza poziomu 600 mm. Nadmiar wody notowany jest w lutym i marcu, a deficyt w lecie i jesieni.
Częstotliwość występowania opadów nawalnych największa jest w okresie czerwiec-sierpień.
Charakterystyczną cechą przebiegu zachmurzenia jest wyraźny rytm roczny z maksimum w zimie,
a minimum w sierpniu i wrześniu.
Gmina Wróblew podobnie jak i całe województwo wyróżnia się dużą roczną sumą całkowitego
promieniowania słonecznego, która kształtuje się w granicach 81,4 kcal/cm2. Średnie usłonecznienie w ciągu
dnia wynosi 4,6 godzin.
Średnioroczna temperatura powietrza wynosi około 8ºC. Najzimniejszym miesiącem jest luty - 2,7ºC,
a najcieplejszym lipiec - 18ºC. Zimy na terenie gminy Wróblew są stosunkowo łagodne, co wiąże się z jej
położeniem (w części zachodniej województwa). Bezmroźny okres trwa blisko 127 dni.
Zależny od temperatury okres wegetacyjny roślin wynosi ok. 216-240 dni w roku. Warunki
klimatyczne na obszarze gminy są zatem korzystne dla rolnictwa.
Ogólne cechy przedstawionego wyżej klimatu gminy ulegają zróżnicowaniu na tzw. topoklimaty
w zależności od lokalnych warunków, tj. rzeźba terenu, rodzaj i pokrycie podłoża, głębokość zalegania wód
gruntowych, zabudowa, rodzaj zagospodarowania przestrzeni:
•
tereny o dobrych i bardzo dobrych warunkach topoklimatycznych - zbocza o dyspozycjach S, SW, W,
SE o nachyleniu większym niż 5%; występują one fragmentarycznie na terenie gminy Wróblew
i charakteryzują się bardzo dobrymi warunkami solarnymi i termicznymi, dobrymi warunkami
wietrznymi i wilgotnościowymi, małą częstotliwością występowania mgieł, a także najkrótszym
okresem zalegania pokrywy śnieżnej i długim okresem bezprzymrozkowym;
26
•
tereny o przeciętnych warunkach topoklimatycznych - obszary płaskie i lokalne fragmenty zboczy
o różnej ekspozycji i nachyleniu; tereny dominujące dla gminy Wróblew, które charakteryzują się
dobrymi i przeciętnymi warunkami termicznymi i wilgotnościowymi oraz bardzo dobrymi
warunkami przewietrzania terenu;
•
tereny o okresowo gorszych warunkach topoklimatycznych - obszary płaskie o okresowo płytko
zalegającej wodzie gruntowej (na głębokości do 2,0 m p.p.t.), występujące w bezpośrednim sąsiedztwie
większych dolin rzecznych i obniżeń terenów;
•
tereny o gorszych warunkach klimatycznych - zbocza o ekspozycji N, NE, NW i o znacznym
nachyleniu (ponad 10%); występują fragmentarycznie na terenie gminy Wróblew i charakteryzują się
niekorzystnymi warunkami solarnymi a także dłuższym okresem zalegania pokrywy śnieżnej;
•
tereny o niekorzystnych warunkach topoklimatycznych – dolina rzeki Myi i Swędry i ich dopływów,
doliny mniejszych cieków oraz obniżenia terenowe; charakteryzują się niekorzystnymi warunkami
termicznymi i wilgotnościowymi ze względu na zjawisko inwersji termicznej oraz stagnacji
chłodnego, wilgotnego powietrza; cechują się także gorszymi właściwościami solarnymi ze względu
na zwiększoną częstotliwość występowania mgieł;
•
tereny o warunkach topoklimatycznych właściwych obszarom leśnym.
Warto zaznaczyć, iż trzy ostatnie dziesięciolecia wskazują na znaczne zmiany klimatu w Polsce.
Obserwowany jest wzrost temperatury powietrza, z tym że silniejszy w zimie, a słabszy w lecie. Sumy
opadów charakteryzują się znaczną zmiennością z roku na rok, tzn. występowaniem bardziej i mniej
wilgotnych okresów w krótkich odstępach czasu. Ponadto zauważalne jest nasilenie się ekstremalnych
zjawisk pogodowych (nawalne deszcze, powodzie, podtopienia, osunięcia ziemi, fale upałów, susze, trąby
powietrzne, osuwiska, itp.), które zmieniają dynamikę cech klimatu w Polsce.
Wśród zjawisk termicznych niekorzystnych i uciążliwych dla ludności, środowiska i gospodarki
szczególnie dotkliwe są fale upałów. Jednocześnie również na większości obszaru Polski obserwuje się
tendencje spadkowe liczby dni mroźnych i bardzo mroźnych.
Na większości obszaru Polski nastąpiła zmiana struktury opadów. Zaobserwowano wzrost liczby dni
z opadem o dużym natężeniu, szczególnie w południowej części kraju. W części wschodniej wydłuża się zaś
okres bezdeszczowy, co staje się przyczyną suszy (w tym hydrogeologicznej).
Obserwuje się coraz częstsze pojawianie się bardzo dużych prędkości wiatrów trwających wiele
godzin lub nawet kilka dni. W okresie chłodnej pory roku (X-IV) wyróżnia się wzmożony udział prędkości
wiatru w porywach powyżej 17 m/s stanowiących znaczne zagrożenie. W okresie lata (VI-VII) pojawiają się
natomiast huraganowe prędkości wiatru.18
Sektory życia społecznego i gospodarczego, które najbardziej odczuwają lub będą odczuwać
negatywne skutki zmian klimatu to środowisko, leśnictwo, rolnictwo (analizowany teren), energetyka,
transport, zdrowie. Przystosowanie polskiej przestrzeni do nowych uwarunkowań klimatycznych
i związanych z tym zjawisk jest obecnie jednym z najważniejszych wyzwań administracji szczebla
centralnego, ale także regionalnego i lokalnego.
18
Diagnoza na podstawie „Strategicznego planu adaptacji dla sektorów i obszarów wrażliwych na zmiany klimatu do roku
2020” z perspektywą do roku 2030, 2013, Ministerstwo Środowiska, Warszawa
27
Ryc. 2. Wpływ zmian klimatu na sposób funkcjonowania systemu społeczno-gospodarczego w kontekście
przestrzennym
Źródło: Ministerstwo Środowiska, „Strategiczny plan adaptacji dla sektorów i obszarów wrażliwych na zmiany
klimatu do roku 2020” z perspektywą do roku 2030, 2013, Warszawa (za B. Degórska, M. Degórski, „Klimatyczne
aspekty rozwoju miast i urbanizacji przestrzeni”, 2012, IGIPZ PAN, Warszawa)
Wg monitoringu zanieczyszczeń gazowych i pyłowych powietrza przeprowadzanego na terenie
województwa łódzkiego, w 2013 r. na terenie gminy Wróblew nie doszło do przekroczenia dopuszczalnych
wartości stężeń dla SO2, NO2, CO, benzenu, O3. Ze względu na rolniczy charakter gminy stężenie pyłu
PM10 i PM2,5 było również poniżej wartości dopuszczalnych. Doszło natomiast do przekroczenia
średniorocznych wartości stężenia benzo(a)pirenu w pyle PM10.19 Wg prowadzonych w 2013 roku badań
monitoringowych, poszczególne składowe klasyfikowały się w następujący sposób:
•
pod kątem ochrony zdrowia:
klasa C: pył zawieszony PM10,
klasa A: SO2, Pb, benzen, CO, O3, NO2.
•
pod kątem ochrony roślin:
wszystkie parametry znajdują się w klasie A.
Według Rocznej oceny jakości powietrza20 za rok 2014, gmina Wróblew leży w strefie łódzkiej
obejmującej województwo łódzkie prócz aglomeracji łódzkiej. W strefie tej ze względu na ochronę zdrowia
stwierdzono przekroczenia poziomu dopuszczalnego stężenia pyłu PM10, pyłu zawieszonego PM2,5
i poziomu docelowego benzo(a)pirenu zawartego w pyle zawieszonym. Nadano jej klasę C oraz wskazano
obszary zakwalifikowane do sporządzenia programu ochrony powietrza. W obrębie gminy Wróblew nie
wyodrębniono jednak takich obszarów. Pozostałe stężania poszczególnych gazów SO2, O2, NO2, CO,
benzen,Pb, AS, Cd oraz Ni były w normie.
Ze względu na ochronę roślin w strefie łódzkiej nie występowało przekroczenie dopuszczalnych
wartości stężeń dla NOX, SO2. Natomiast, podobnie jak w roku ubiegłym, na terenie całego województwa
stwierdzono przekroczenie poziomu celu długoterminowego stężenia ozonu O3 i nadano jej klasę D2.
W grudniu 2013 roku Sejmik Województwa Łódzkiego podjął uchwały w sprawie programu ochrony
19
Zgodnie z „Raportem o stanie środowiska w województwie łódzkim” (na podstawie badań przeprowadzonych w ramach
Państwowego Monitoringu Środowiska w 2013 r.), Biblioteka Monitoringu Środowiska, Łódź, 2014
20
Zgodnie z danymi pozyskanymi ze strony internetowej GIOŚ
(http://powietrze.gios.gov.pl/gios/site/air/quality/type/R?year=15 (dostęp z dnia 04.12.2015)
28
powietrza dla strefy w województwie łódzkim w celu osiągnięcia poziomu docelowego ozonu
przyziemnego.21
Szata roślinna
Według podziału geobotanicznego Polski22 gmina Wróblew leży w granicach państwa Holarktyda,
obszaru Euro-Syberyjskiego, prowincji Środkowo-Europejskiej Niżowo-Wyżynnej, działu Bałtyckiego,
poddziału Pasa Wyżyn Środkowych i krainy Północnych Wysoczyzn Brzeżnych.
Zgodnie z kryteriami podziału kraju na krainy i dzielnice przyrodniczo-leśne, lasy gminy Wróblew
położone są w Małopolskiej krainie przyrodniczo – leśnej (VI), dzielnicy Łódzko-Opoczyńskiej (VI.1).
Morfologiczny podział gminy oraz uwarunkowania przyrodnicze odzwierciedlają intensywność
pokrycia terenu szatą roślinną, zwłaszcza zielenią wysoką, jak również jej charakter.
Szata roślinna w obrębie gminy jest zróżnicowana pod względem jakości, intensywności i rangi.
W związku z historycznie i przyrodniczo uwarunkowanym rozwojem rolnictwa, a w dalszej kolejności
osadnictwa pierwotna roślinność gminy uległa znaczącej zmianie (znaczne przeobrażenia antropogeniczne).
Na znacznej części analizowanego obszaru miejsce lasów zajęły pola uprawne, miejscami zabudowa oraz
tereny komunikacyjne. Mimo gospodarczej działalności człowieka zachowały się jednak ostoje flory i fauny,
które cechuje duży stopień naturalności.
Najbardziej naturalną formacją roślinną, nierozerwalnie związaną z krajobrazem gminy są lasy. Są to
jednocześnie największe skupiska zieleni wysokiej w gminie, i również na analizowanym obszarze.
Występują tu przede wszystkim lasy prywatne będące własnością osób fizycznych.23 Łącznie zajmują one
powierzchnię zaledwie ok. 3,9 ha, co stanowi zaledwie 0,3% powierzchni analizowanego obszaru.
Największe powierzchniowo kompleksy występują w obrębie obszaru A i C. W znacznym stopniu
występują one na gruntach porolnych, i tym samym odznaczają się mniejszymi walorami florystycznymi niż
lasy państwowe. Również jednak posiadają rolę bioklimatyczną, krajobrazową i rekreacyjną.
Siedliskowe typy lasów prywatnych analizowanego obszaru są zróżnicowane. Dominuje jednak
przede wszystkim bór mieszany świeży, a w sąsiedztwie cieków występują olsy i bór mieszany wilgotny,
rzadziej las mieszany wilgotny. Gatunkiem lasotwórczym lasów prywatnych jest przede brzoza
brodawkowata oraz olsza czarna, rzadziej sosna zwyczajna.
Zróżnicowanie wiekowe lasów prywatnych nie jest znaczne. Generalnie największy udział mają
drzewostany średnie – III klasa wieku (41-60 lat). Jednocześnie występują drzewostany młodsze – II klasa
wieku (21-40 lat) i starsze (61-80 lat). Najstarsze drzewostany występują w Dąbrówce Zgniłej (obszar C)
należą do V klasy wieku (81-100 lat).
Wśród lasów prywatnych analizowanego obszaru nie zinwentaryzowano lasów ochronnych. Są to
lasy gospodarcze. Nie wyodrębniono stref uszkodzenia. Stan sanitarny lasów jest zadowalający. Lasy
wymagają systematycznej przebudowy, także ze względu na dużą ilość wydzielającego się posuszu.
Gospodarka leśna w lasach prywatnych analizowanego obszaru prowadzona jest przez Nadleśnictwo
Złoczew na zlecenie Starosty Powiatu Sieradzkiego.
Charakterystyczną roślinnością zajmującą największą część powierzchni aktywnej biologicznie
obszaru opracowania są wtórne zbiorowiska drzewiaste, zaroślowe, zbiorowiska polne i ruderalne.
Na przedpolu kompleksów leśnych, na terenach niezabudowanych i nieużytkowanych rolniczo,
zaznacza się strefa ekotonu (styk ekosystemów leśnych z agrocenozami). Obszary te charakteryzują się dużą
21
Uchwała Nr XLIII/797/13 Sejmiku Województwa Łódzkiego z 17 grudnia 2013 r. w sprawie programu ochrony powietrza
dla strefy w województwie łódzkim w celu osiągnięcia poziomu docelowego ozonu przyziemnego. Nazwa strefy: strefa łódzka.
Kod strefy: PL1002 (Dz. Urz. Woj. Łódzkiego z 2014 r. poz. 369).
22
Wg W. Szafera, K. Zarzyckiego, 1977, Szata roślinna Polski, PWN, Warszawa
23
Charakterystyka lasów prywatnych występujących w granicach analizowanego obszaru została opracowana w oparciu
o Inwentaryzacje stanu lasu wsi: Próchna, Kolonia Wągłczew, Wróblew, Dąbrówka Zgniła na okres 01.01.200731.12.2016 r. oraz Uproszczony plan urządzania lasu wsi Sadokrzyce na okres 01.01.2007-31.12.2016 r.
29
stabilnością procesów przyrodniczych z dużym udziałem naturalnej szaty roślinnej. To obszary sukcesji
ekologicznej. Zadrzewienia wzbogacają krajobraz analizowanego obszaru zajmując jednak jedynie ok. 0,8 ha,
co stanowi 0,1% terenu badań. Ich utrzymanie jest niezwykle ważne z punktu widzenia zachowania
równowagi biologicznej.
Ważną funkcję w środowisku naturalnym pełnią również pojedyncze drzewa i krzewy a także ich
skupiska. Rolnicze obszary analizowanego terenu charakteryzuje się licznymi, pojedynczymi skupiskami
roślinności występującymi m.in.: na granicach pól, na miedzach (tzw. zieleń śródpolna), przy drogach
głównych i polnych tworząc szpalery oraz wzdłuż rzek i cieków. Pełnią one ważną funkcję – są drobnymi
korytarzami ekologicznymi dla zwierząt, miejscem lęgów ptactwa, utrzymują wilgoć, zapobiegają erozji
gleb, wytwarzają tlen oraz urozmaicają rolniczy krajobraz obszaru badań.
Na szczególną uwagę zasługuje również flora nieleśna. Cenne biotycznie i florystycznie nieleśne
zbiorowiska roślinne występują przede wszystkim w dolinie rzeki Swędy oraz Dopływu z Próchnej, jak
i w bezpośrednim sąsiedztwie rowów melioracyjnych.
Stopień naturalności łąk jest jednak bardzo zróżnicowany. Wynika to z różnorodnych warunków
wilgotnościowych oraz czynników antropogenicznych (m.in. intensywność nawożenia, orka, zasiewy
gatunkami wysokoprodukcyjnymi). Zbiorowiska łąk i pastwisk analizowanego obszaru w znacznym stopniu
są wykorzystywane rolniczo, co prowadzi do ich zubożenia florystycznego. Wskutek osuszania terenów
i nawożenia, łąki właściwe ustępują miejsca intensywnym uprawom łąkowym o dużej produkcji biomasy,
lecz o zawężonym składzie gatunkowym.
Na analizowanym obszarze tereny użytkowane rolniczo stanowią aż ok. 95,3%, z czego grunty orne
to 90,6% powierzchni badań, a pozostałe 4,7% stanowią łąki i pastwiska.
Coraz większego znaczenia nabiera roślinność synantropijna, głównie ze względu na szybki wzrost
liczby gatunków i zajmowanej przez nie powierzchni. Jest to roślinność związana z działalnością człowieka
(np. z uprawami rolnymi, ogrodami, starym osadnictwem, szlakami komunikacyjnymi.
Terenom użytkowanym rolniczo, towarzyszą zbiorowiska roślin segetalnych. Ich zróżnicowanie jest
związane z wilgotnością i żyznością siedlisk oraz ze stopniem intensywności produkcji rolnej.
W miejscach silnie przekształconych przez człowieka, na glebach bogatych w związki fosforowe
i azotowe, rośnie roślinność ruderalna. Towarzyszy ona osadnictwu wiejskiemu i szlakom komunikacyjnym
oraz miejscom wydeptywanym (ścieżkom). Są to bardzo zróżnicowane zbiorowiska roślinności zielnej,
roślin jednorocznych i szczególnie bylin, zmienne pod względem wysokości roślin, zwarcia, pokrycia gleby,
tworzenia darni i innych cech.
Istniejącej zabudowie towarzyszy zieleń wprowadzona i ukształtowana przez człowieka. Na uwagę
zasługują stare sady zajmujące łącznie ok. 16,3 ha. Ponadto we Wągłczewie występuje zieleń cmentarna.
Zieleń, ze względu na jej przyrodniczą rolę powinna być utrzymana, podlegać ochronie przed
wycinaniem i niszczeniem oraz poddawana zabiegom pielęgnacyjnym.
Priorytetowo jednak należy traktować ochronę środowiska leśnego, które stwarza największe
bezpieczeństwo ekologiczne oraz podnosi wartości krajobrazowe. Z uwagi na większe znaczenie funkcji
pozaprodukcyjnych lasów od funkcji produkcyjnych wskazane jest kompleksowe kształtowanie ich funkcji
rekreacyjnej.
Analizowany obszar nie posiada inwentaryzacji i waloryzacja przyrodniczej. Zgodnie
z postanowieniem Wójta Gminy Wróblew z dnia 11.12.2014 r. (pismo znak RIT.6220.5.2014.EP)
określającym zakres Raportu oddziaływania planowanego do realizacji przedsięwzięcia Farma Wiatrowa
Wróblew, polegającego na budowie 8 elektrowni wiatrowych o mocy do 3,30 MW każda wraz
z infrastrukturą towarzyszącą oraz przyłączem na terenie gminy Wróblew, powiat sieradzki, województwo
łódzkie została przeprowadzona inwentaryzacja gatunków roślin, zwierząt oraz siedlisk jedynie działek o nr
30
ewid.: 31/1, 31/2 (obręb Sadokrzyce), 377 (obręb Dąbrówka Zgniła), 56, 57/1, 58, 59 (obręb Oraczew), 383
(obręb Wróblew), 158, 19/3, 19/5 (obręb Wągłczew), 100 (obręb Próchna).24
Inwentaryzację florystyczną przeprowadzono metodą marszrutową w celu szczegółowej penetracji
powierzchni działek. W czasie analizowania powierzchni badawczej pod kątem różnorodności florystycznej
identyfikowano wszystkie napotkane rośliny. Nie stwierdzono roślin objętych prawną ochroną gatunkową.
Wyniki inwentaryzacji florystycznej odbytej na powierzchni badawczej stanowiącej przedmiotowe działki
inwestycyjne były następujące:
•
Rzodkiew świrzepa Raphanus raphanistrum,
•
Kupkówka pospolita Dactylis glomerata,
•
Perz właściwy Elymus regens,
•
Komosa biała Chenopodium album,
•
Czerwiec roczny Scleranthus annuus,
•
Babka lancetowata Plantago lanceolata,
•
Chaber bławatek Centaurea cyanus,
•
Cykoria podróżnik Cichorium intybus,
•
Gwiazdnica pospolita Stellaria media,
•
Koniczyna biała Trifolium repens,
•
Tasznik pospolity Capsella bursa-pastoris,
•
Fiołek polny Viola arvensis.
Analiza mykologiczna terenu objętego planowanym zamierzeniem inwestycyjnym nie wykazała
występowania grzybów w tym grzybów lichenizujących, które byłyby objęte prawną ochroną gatunkową.25
Świat zwierząt
Niniejszy podrozdział opracowany został na podstawie Raportu oddziaływania planowanego
przedsięwzięcia na środowisko dla inwestycji polegającej na „budowie 8 elektrowni wiatrowych o mocy do
3,30 MW każda wraz z infrastrukturą towarzyszącą oraz przyłączem na terenie gminy Wróblew, powiat
sieradzki, województwo łódzkie, którego integralną częścią jest raport z monitoringu ornitologicznego
i chiropterologicznego – dokumentów opracowanych w 2015 r. Wynika to z faktu, iż w/w dokumenty
przedstawiają najbardziej aktualnie rozpoznany stan świata zwierząt analizowanego terenu.
Występowanie zwierząt ściśle związane jest ze zbiorowiskami roślinnymi, w których znajdują
pożywienie i schronienie.
Ze względu na rolniczo-leśny charakter analizowanego obszaru dominuje fauna charakterystyczna
dla terenów rolniczych, których bogactwo zależy od stopnia mozaikowatości terenu oraz intensywności
prowadzonej na tych obszarach działalności antropogenicznej oraz fauna terenów leśnych. Potwierdzają to
chociażby wyniki inwentaryzacji florystycznej odbytej na powierzchni działek, na których planowana jest
inwestycja polegająca na budowie zespołu elektrowni wiatrowych (osiem turbin), podczas której
zaobserwowano następującą faunę:
•
Ssaki - Dzik Sus scrofa, Kret europejski Talpa europaea, Lis Vulpes vulpes, Nornik polny Microtus
arvalis, Sarna europejska Capreolus capreolus, Zając Lepus europaeus;
•
Ptaki - Bażant Phasianus colchicus, Gawron Corvus frugilegus, Kuropatwa Perdix perdix, Kwiczoł
Turdus pilaris, Mazurek Passer domesticus, Myszołów zwyczajny Buteo buteo, Potrzeszcz Emberiza
calandra, Sierpówka Streptopelia decaocto, Sikora bogatka Parus major, Sójka Garrulus glandarius,
24
Na przedmiotowych działkach planowana jest inwestycja polegająca na budowie zespołu elektrowni wiatrowych
składającego się z ośmiu turbin.
25
Na podstawie Raportu oddziaływania planowanego przedsięwzięcia na środowisko dla inwestycji polegającej na
„budowie 8 elektrowni wiatrowych o mocy do 3,30 MW każda wraz z infrastrukturą towarzyszącą oraz przyłączem na terenie
gminy Wróblew, powiat sieradzki, województwo łódzkie”, EkoPerfekt - mgr inż. E. Maciejewską, Piotrków Tryb. 2015;
31
Sroka Pica pica, Sikora uboga Parus palustris, Szpak Sturnus vulgaris, Trznadel Emberiza citrinella,
Wróbel Passer montanus, Gołąb domowy Columba livia, Błotniak stawowy Circus aeruginosus,
Krogulec Accipiter nisus.
Awifauna
Opracowano na podstawie „Oceny wpływu usytuowania farmy wiatrowej w miejscowości Wróblew
(gmina Wróblew, woj. łódzkie) na miejscową awifaunę” opracowanego przez dr T. Janiszewskiego i mgr B.
Lesnera z 2015 roku.
Dla projektowanej farmy wiatrowej Wróblew na terenie gminy Wróblew został przeprowadzony
monitoring ornitologiczny, ze szczególnym uwzględnieniem lokalizacji generatorów wiatrowych oraz ich
bezpośredniego sąsiedztwa. Dokonano możliwie jak najdokładniejszej inwentaryzacji stanowisk lęgowych
gatunków rzadkich i szczególnie cennych dla ochrony przyrody (gatunki wymienione w Zał. 1 Dyrektywy
Ptasiej). Ponadto na powierzchni objętej monitoringiem wyznaczono transekty, które pozwoliły w sposób
reprezentatywny określić wykorzystanie bezpośredniego sąsiedztwa generatorów wiatrowych przez ptaki,
zarówno w sezonie lęgowym (tylko gatunki pospolite i mniej cenne z punktu widzenia ochrony przyrody)
jak i nielęgowym (wszystkie gatunki – cenne i pospolite). Transekty zostały poprowadzone w pobliżu
planowanych lokalizacji generatorów oraz z uwzględnieniem osi zasadniczego kierunku migracji na terenie
Polski Środkowej, tj. N-E – S-W, co gwarantowało obserwację całego strumienia ptaków wędrujących przez
analizowany teren. Łącznie wyznaczono pięć transektów o całkowitej długości ok. 7,6 km (ryc. 3):
•
Transekt „1” - położony na północny-wschód od wsi Oraczew Wielki w kierunku wsi Zgniła;
przebiegał w pobliżu planowanych lokalizacji turbin wiatrowych EW1, EW2, EW3, EW4, a jego
długość wynosiła ok. 2 km (obszar C mpzp);
•
Transekt „2” - położony pomiędzy miejscowościami Wróblew i Charłupia Mała; wprawdzie turbiny
w pobliżu transektu były planowane na etapie wstępnych założeń, nie mniej jednak wyniki liczeń
z transektu pozostawiono w opracowaniu, ponieważ wnoszą informacje o awifaunie lęgowej (siedliska
wzdłuż transektu nie różną się od siedlisk na pozostałej części powierzchni) oraz awifaunie przelotnej
(jedyna powierzchnia, na której stwierdzono w dniu 20.03.2009 stado żerujących gęsi - gęś
białoczelna, gęś zbożowa, gęgawa, bernikla białolica liczącego łącznie ok. 4,5 tys. osobników); długość
transektu wynosiła ok. 1,5 km (ok. 3 km od północno-wschodnich granic obszaru C i D mpzp);
•
Transekt „3” - położony na wschód od Wróblewa, na południe od drogi krajowej nr 12; przebiegał
w pobliżu turbiny EW8, a jego długość wynosiła ok. 1,5 km (obszar D mpzp);
•
Transekt „4” - położony pomiędzy Słomkowem Suchym a Wągłczewem; przebiegał w pobliżu turbiny
EW7 i EW6, a jego długość wynosiła ok. 2 km (obszar B mpzp);
•
Transekt „5” - położony na południe od Wągłczewa; przebiegał w pobliżu turbiny EW5, a jego długość
wynosiła ok. 0,6 km (obszar A mpzp).
32
transektów
Źródło: opracowanie własne na podstawie „Oceny wpływu usytuowania farmy wiatrowej w miejscowości Wróblew
(gmina Wróblew, woj. łódzkie) na miejscową awifaunę, 2015
Inwentaryzacja, obserwacja i liczenie miejscowej awifauny została przeprowadzona w okresach
6.11.2008 – 9.12.2009 i 15.08.2011 – 20.08.2012. Kontrole terenu mające na celu ustalenie składu
jakościowego i ilościowego awifauny lęgowej były prowadzone tylko w okresie lęgowym, tj. od połowy
marca do połowy lipca. Transekty w tym okresie były kontrolowane pieszo w tempie około 1 km/godz. co
dwa tygodnie w godzinach przedpołudniowych i wyłącznie w czasie dobrych warunków pogodowych.
Obserwacji i liczeń dokonywano w granicach do 150 m wzdłuż linii trasy transektu, bowiem taka odległość
umożliwiała oznaczenie obserwowanych ptaków do gatunku i wykazujących zachowanie terytorialne lub
lęgowe (np. śpiew, budowa gniazda, karmienie piskląt itp.). Kontrole prowadzące do wykrycia stanowisk
gatunków większych prowadzono w czasie dostosowanym do biologii lęgowej każdego z gatunków
lęgowych na tym terenie. Łącznie w dwóch okresach badań wykonano 47 kontroli.
Kontrole mające na celu ustalenie składu fauny przelotnej prowadzono w okresie migracji wiosennej
(zasadniczo marzec – kwiecień) i koczowania polęgowego oraz migracji jesiennej (sierpień – połowa
grudnia) i w okresie zimowania (grudzień– luty). Dokonywane je zwykle z częstotliwością dwutygodniową,
a w okresie zimowania co ok. 3-4 tygodnie. Trasy transektów były kontrolowane pieszo w tempie około
1 km/godz. w godzinach przedpołudniowych i okołopołudniowych, wyłącznie w czasie dobrych warunków
pogodowych. Pozwoliło to uchwycić zarówno okres dobowego szczytu przelotu migrantów dziennych
korzystających w czasie wędrówki z lotu aktywnego (głównie wróblowe, blaszkodziobe itp.) jak i tych
korzystających z lotu biernego (bociany, szponiaste). Obserwacji i liczenia gatunków mniejszych (głównie
wróblowe) dokonywano w granicach do 150 m wzdłuż linii trasy transektu, a gatunków większych (np.
szponiaste, blaszkodziobe, bociany, żurawie) – do około 500 m wzdłuż linii transektu. Powyższe odległości
33
umożliwiały oznaczenie obserwowanych ptaków do gatunku. Łącznie w czasie każdej kontroli przebywano
na powierzchni nie krócej niż 4 godziny.
Dodatkowo by dokładnie zinwentaryzować cały teren farmy wiatrowej oraz wykryć ewentualne
występowanie większych koncentracji ptaków zagrożonych zderzeniami dokonano każdorazowo szybszej
kontroli samochodem poruszającym się po drogach z prędkością 10-20 km/h oraz obserwacji w wybranych
punktach. Miało to na celu wykrycia ewentualnych koncentracji żerujących gęsi, bocianów lub żurawi,
których nie stwierdzono. Penetrowany pas terenu miał zwykle granice znacznie przekraczające 500 m
wzdłuż trasy przejazdu.
Ponadto w roku 2014 przeprowadzono powtórną inwentaryzację gniazd bociana białego.
W 2014 r. przeprowadzono również liczne wizyty na nowopowstałym zbiorniku Smardzew, ze
względu na fakt iż został on oddany do użytku w 2013 r. tj. po zakończeniu monitoringu. Znajduje się on na
południowy - wschód od analizowanego obszaru, w odległości około 3,7 km (ryc. 4). Kontrole
przeprowadzono w okresie lęgowym oraz w okresie migracji w celu określenia wykorzystania zbiornika
przez ptaki.
Ryc. 4. Położenie obszaru miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego względem zbiornika
Smardzew
W południowej części zbiornika Smardzew ma miejsce zjawisko cofki. Część cofkowa zbiornika
znajduje się we wczesnej fazie sukcesji roślinności i jest bardzo atrakcyjnym miejscem dla występowania
i gniazdowania ptaków wodno-błotnych (niebieski szraf na zbiorniku Smardzew zaznaczony na powyższej
rycinie).
34
Fot. 1. Zbiornik Smardzew - strefa cofkowa, stan w roku 2014
Źródło: za dokumentem pt. „Ocena wpływu usytuowania farmy wiatrowej w miejscowości Wróblew (gmina Wróblew,
woj. łódzkie) na miejscową awifaunę, 2015
W 2014 r. w strefie cofkowej zbiornika Smardzew stwierdzono gniazdowanie wielu gatunków
ptaków wodno-błotnych stosunkowo rzadkich w centralnej Polsce takich jak: rybitwa czarna Chlidonias
niger (6-9 par), perkoz rdzawoszyi Podiceps grisegena oraz gatunków częściej stwierdzanych jak perkoz
dwuczuby Podiceps cristatus, perkozek Tachybaptus ruficollis, łyska Fulica atra, kokoszka Gallinula
chloropus. Większość gatunków gniazdujących na zbiorniku, żeruje na terenie zbiornika i jest stwierdzona
rzadko na gruntach użytkowanych rolniczo dookoła zbiornika.
Awifauna lęgowa
Zgodnie z przeprowadzonym monitoringiem na inwentaryzowanym fragmencie obszaru objętym
miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego awifaunę lęgową reprezentują głównie pospolite
gatunki ptaków, typowe dla krajobrazu rolniczego centralnej Polski. Jej najbardziej interesującymi
przedstawicielami były: bocian biały, kobuz, pustułka, czajka, gąsiorek i ortolan.
W przypadku lokalizacji turbin wiatrowych należy omijać miejsca, gdzie istnieją skupienia stanowisk
gatunków tzw. kluczowych, za które uznaje się gatunki wymienione w:
•
w Załączniku I Dyrektywy Ptasiej;
•
w Polskiej Czerwonej Księdze Zwierząt;
•
w kategoriach 1-3 jako gatunki SPEC (Species of European Conservation Concern);
•
wśród objętych strefową ochroną miejsc występowania;
•
wśród tych o rozpowszechnieniu
Ornitologicznego;
•
wśród tych o liczebności krajowej populacji mniejszej niż 1000 par lęgowych.
lęgowym
<10%
zgodnie
z
danymi
Polskiego
Atlasu
Bezpośrednio na obszarze objętym monitoringiem ornitologicznym i inwentaryzacją gniazdują
jedynie 4 gatunki z Załącznika I Dyrektywy Ptasiej oraz 19 gatunków z kategorii SPEC 2-3. Nie stwierdzono
gatunków z pozostałych w/w grup.
Gatunki wymienione w Załączniku I Dyrektywy Ptasiej to: bocian biały, ortolan, gąsiorek
i świergotek polny.
35
Gatunki SPEC (Species of European Conservation Concern) w kategoriach 1-3 to: bocian biały,
gąsiorek, świergotek polny, ortolan, kuropatwa, przepiórka, czajka, skowronek, dzierlatka, białorzytka,
wróbel, mazurek, makolągwa, srokosz, brzegówka, potrzeszcz, oknówka, dymówka i szpak.
Stanowiska lęgowe rzadszych i szczególnie chronionych gatunków ptaków przedstawia poniższa
rycina.
Objaśnienia:
koło czerwone pełne – bocian biały,
czerwone bez wypełnienia -gniazdo bociana białego w odległości większej niż 2 km od turbin,
Niebieski x – gąsiorek,
pomarańczowy x – ortolan,
zielony x - stanowisko świergotka polnego,
czarne koło z literą K – stanowisko kruka,
koło z literami KO - orientacyjne położenie stanowiska kobuza,
koło z literą M – stanowisko myszołowa.
obszaru objętego miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego
Gatunkami występującymi kolonijnie stwierdzonymi w obrębie obszaru objętego miejscowym
planem zagospodarowania przestrzennego jest jedynie jaskółka brzegówka Riparia riparia. Kolonie
stwierdzono przy transekcie 4, w czynnej żwirowni oraz w miejscowości Zgniła, także w odkrywce żwiru.
Liczebność kolonii w pobliżu transektu wynosiła w roku 2012 - 80 gniazd. Kolonie nie miały charakteru
stałego, a ich liczebność jest zmienna.
36
Bezpośrednio na inwentaryzowanym obszarze nie stwierdzono gniazdowania gatunków z: Polskiej
Czerwonej Księgi Zwierząt, gatunków o rozpowszechnieniu lęgowym mniejszym niż 10% wg danych PAO
oraz gatunków o liczebności mniejszej niż 1000 par lęgowych wg danych PAO.
Ponadto bezpośrednio na inwentaryzowanym obszarze, tj. w promieniu do 2 km wokół skrajnych
lokalizacji elektrowni wiatrowych, nie stwierdzono gniazdowania gatunków objętych strefową ochroną
miejsc występowania.
Najbliższe znane stanowisko bielika Haliaetus albicilla, gatunku szczególnie zagrożonego
zderzeniami, czynne w ostatnich 6 latach, leży w odległości ok. 13 km od najbliższego miejsca planowanej
lokalizacji generatora wiatrowego. Obszar miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego położony
jest poza obszarami, na których zgodnie z Petycją Komitetu Ochrony Orłów Region Łódzki (2013 aktualizacja 2014), przekazanej do Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska w Łodzi, nie zaleca się
lokalizacji turbin wiatrowych. Przedstawia to poniższa rycina.
Ryc. 6. Położenie obszaru objętego miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego względem
obszarów występowania dużych gatunków ptaków szponiastych
Źródło: opracowanie własne na podstawie materiałów Komitetu Ochrony Orłów Region Łódzki
Zatem wyniki inwentaryzacji wskazują, że najcenniejszymi gatunkami odnotowanymi na obszarze
objętym granicami miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego są gąsiorek, ortolan i świergotek
polny. W prawdzie monitoring ornitologiczny wykazał, iż w granicach projektu planu nie występują
miejsca lęgowe bociana białego. Nie mniej jednak stwierdzono, że 2 pary bociana białego gniazdują
w promieniu 2 km od planowanych lokalizacji turbin wiatrowych, tuż poza analizowanym obszarem miejscowość Tworkowizna i Kolonia Rakowice. Ponadto w czasie prowadzenia inwentaryzacji w roku 2010
para bociana białego założyła gniazdo w Charłupi Wielkiej lecz nie przystąpiła do lęgów. Jednak w okresie
2012 -2014 ptaki już wyprowadzały lęgi w tej lokalizacji. Dodatkowo stwierdzono także obecność nowego
37
gniazda na południe od Charłupi Wielkiej, przy zbiorniku Smardzew. Oba gniazda znajdowały się poza
granicami obszaru objętego miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego (Ryc. 9).
W przypadku gąsiorka wykryto stanowiska 6 par, a ortolana – 16 par. Należy jednak zwrócić uwagę,
że są to w Polsce i woj. łódzkim gatunki rozpowszechnione i stosunkowo liczne. Wg danych Polskiego
Atlasu Ornitologicznego tzw. PAO (dane dla lat 1986-93, pola atlasowe pokrywały teren całego kraju i miały
powierzchnię 100 km2) rozpowszechnienie ortolana wynosiło 53% a liczebność oszacowano na 80 - 120 tys.
par. W przypadku gąsiorka wartości te wynosiły odpowiednio 83% i 300-400 tys. par. Na podobny typ
zróżnicowania rozpowszechnienia i pospolitość większości z nich wskazują dane z lat 2000-2010
Monitoringu Pospolitych Ptaków Lęgowych (tzw. MPPL, dane zbierane metodą transektową na
wylosowanych, powierzchniach 1 km2, jeden z 2 wariantów szerokości transektu taki jak w niniejszym
monitoringu). Według MPPL bardziej rozpowszechnionym gatunkiem z wyżej opisanych 2 gatunków był
ponownie gąsiorek występujący na ok. 53,8% powierzchni, a następnie ortolan – 21,9%. Na podstawie tych
badań wielkość populacji krajowych tych gatunków oceniono na: 643 tys. par - gąsiorka oraz 154 tys. par ortolana.
Jak wskazują wyniki inwentaryzacji, w obrębie obszaru objętego projektem planu bardziej
rozpowszechnionym gatunkiem jest ortolan. Jego stanowiska lęgowe stwierdzono w obrębie obszaru B (2
stanowiska), C (4 stanowiska), D (2 stanowiska). Stanowisko lęgowe gąsiorka zostały stwierdzone po jednym
w obszarze A, B, C.
Świergotek polny jest to gatunek w Polsce umiarkowanie rozpowszechniony, nieliczny. Jego
rozpowszechnienie wynosiło 32%, a liczebność oceniano na 15 000 - 30 000 par. Jest to gatunek związany
z siedliskami ruderalnymi, który występuje w miejscach z skąpą pokrywą rośliną. Na analizowanym
obszarze jego stanowisko lęgowe stwierdzono tylko w nieużytkowanej żwirowni (obszar B).
Występowanie stanowisk lęgowych rzadkich i chronionych gatunków ptaków w obrębie obszaru
objętego miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego z podziałem na obszary A, B, C, D
przedstawiają poniższe ryciny 7 – 10.
Objaśnienia:
niebieski x – gąsiorek,
czarne koło z literami KO - orientacyjne położenie
stanowiska kobuza,
koło z literą M – stanowisko myszołowa
obszaru A miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego
38
Objaśnienia:
niebieski x – gąsiorek,
zielony x - stanowisko świergotka polnego,
obszaru B miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego
Objaśnienia: koło czerwone pełne – bocian biały, czerwone bez wypełnienia -gniazdo bociana białego w odległości większej
niż 2 km od turbin, niebieski x – gąsiorek, pomarańczowy x – ortolan, czarne koło z literą K – stanowisko kruka,
obszaru C miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego
39
Objaśnienia:
pomarańczowy x – ortolan
obszaru D miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego
Obok bociana białego, gąsiorka, świergotka polnego i ortolana, lęgowymi gatunkami SPEC 2-3
(gatunku z kategorii SPEC 1 nie obserwowano) notowanymi na analizowanym terenie i w jego
bezpośrednim sąsiedztwie były: kuropatwa, przepiórka, czajka, skowronek, dzierlatka, białorzytka, wróbel,
mazurek, makolągwa, srokosz, brzegówka, potrzeszcz, oknówka, dymówka i szpak. Wszystkie prócz
świergotka polnego i dzierlatki są w Polsce nadal gatunkami pospolitymi oraz co najmniej dość licznymi,
a czasem należą nawet do grupy najpospolitszych i najliczniejszych w Polsce tak jak np. skowronek,
mazurek, wróbel. Niektóre z nich tj. wróbel, mazurek, dzierlatka a częściowo i makolągwa związane są
lęgowo z obszarami zabudowanymi. W niewielkiej odległości od rozproszonej zabudowy często gniazdują
kuropatwy, czajki, skowronki i potrzeszcze.
Warto zwrócić uwagę, iż tereny otwartych pól przez część gatunków ptaków lęgowych
wykorzystywana jest zarówno jako miejsce żerowania i gniazdowania (bażant, skowronek, pliszka żółta,
potrzeszcz), a przez część gatunków - tylko jako miejsce żerowania (mazurek, makolągwa), bowiem
gniazdują na terenach zabudowanych.
Na obszarze objętym mpzp oraz w jego sąsiedztwie nie stwierdzono istnienia korytarzy regularnego
przemieszczania się większych gatunków ptaków w okresie lęgowym np. szponiastych lub bocianów
białych.
W okresie lęgowym, notowano kilkakrotnie na analizowanym obszarze żerujące błotniaki łąkowe
i stawowe. Ptaki te jednak gniazdowały poza, prawdopodobnie głównie w dolinie Warty.
Zinwentaryzowana na analizowanym obszarze i w jego sąsiedztwie awifauna lęgowa przemieszczała
się na niewielkiej wysokości, zwykle do kilkunastu metrów nad ziemią, Jest to typowe dla występujących tu
głównie drobnych wróblowych.
Awifauna nielęgowa
Generalnie w czasie prowadzenia obserwacji w ramach monitoringu ornitologicznego nie
stwierdzono na obszarze objętym miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego i w jego
sąsiedztwie gatunków wyjątkowo rzadkich i cennych w skali Polski ani terenu województwa łódzkiego.
40
Podobnie wielkości obserwowanych stad lub koncentracji (prócz stada gęsi zaobserwowanego w 20.03.2009
r.) nie należały do wyróżniających się.
Nie stwierdzono również regularnego występowania koncentracji ptaków przelotnych i zimujących,
większych i płochliwych gatunków. Ich zgrupowania składały się zwykle z pospolitych i stosunkowo mało
płochliwych gatunków siewkowych, gołębi i wróblowych oraz pojedynczych gatunków ptaków
drapieżnych.
Wśród gatunków obserwowanych w okresie pozalęgowym do najliczniej reprezentowanych w czasie
pojedynczych kontroli na poszczególnych transektach należały:
•
w okresie wiosennym - skowronek (350 osobników), kwiczoł (70 osobników), gawron (do 81
osobników), trznadel (do 80 osobników) – wszystkie gatunki zaobserwowane na transekcie nr 1
(obszar C mpzp);
•
w okresie koczowania polęgowego i migracji jesiennej - gawron (do 600 osobników na transekcie 1
(obszar C mpzp) i do 132 na transekcie 2 (ok. 3 km od północno-wschodnich granic obszaru C i D
mpzp)) oraz śmieszka (do 75 osobników na transekcie 1 (obszar C mpzp) i do 67 osobników na
transekcie 2 (ok. 3 km od północno-wschodnich granic obszaru C i D mpzp));
•
w okresie migracji jesiennej – świergotek łąkowy (170 osobników na transekcie 3 (obszar D mpzp)).
Ponadto w kwietniu 2012 roku na transekcie 4 (obszar B mpzp) zaobserwowano stado siewek złotych
(190 osobników).
W okresie zimowym obserwowano gatunki tylko z dwóch grup systematycznych - szponiaste
i wróblowe. Stwierdzono cztery gatunki z rzędu szponiastych: krogulca, myszołowa, myszołowa włochatego
i pustułkę, z których każdy reprezentowany był maksymalnie tylko przez 1-3 osobniki w czasie
pojedynczego liczenia na transekcie. Poszczególne gatunki z rzędu wróblowych były liczniejsze, choć i one
obserwowane były zwykle w liczbie do kilkudziesięciu osobników w pojedynczej kontroli każdego
z transektów. Wyraźnie liczniej obserwowano tylko krukowate, a konkretnie gawrona (do 138 osobników).
Podczas monitoringu ornitologicznego dokonano następujących stosunkowo ciekawych faunistycznie
obserwacji:
•
w dniu 20.03.2009 stwierdzono 4 bernikle białolice na transekcie 2 (ok. 3 km od północnowschodnich granic obszaru C i D mpzp);
•
dnia 10.07.2009 zaobserwowano pojedynczego kulika mniejszego na transekcie 2 (ok. 3 km od
północno-wschodnich granic obszaru C i D mpzp);
•
dnia 12.10.2009 zaobserwowano 2 świergotki rdzawogardliste na transekcie 1 (obszr C mpzp);
•
dnia 13.09.2014 stwierdzono kopczyka Falco vespertinus na południe od Wróblewa, czyli
w bezpośrednim sąsiedztwie analizowanego obszaru; jest to stosunkowo rzadko zalatujący do Polski
gatunek sokoła, jednak w okresie sierpień – wrzesień 2014 roku był stwierdzony wyjątkowo licznie;
•
dnia 07.04.2012 r. stwierdzono parę dzierlatek na transekcie 4 (obszar B mpzp); jest to gatunek rzadki
w centralnej Polsce z silnym trendem spadku liczebności;
•
w dniu 13.05.2014 stwierdzono na zbiorniku Smardzew stado rybitwy białoskrzydłej Chlidonias
leucopterus (350 osobników).
Znacznie bogatszy skład awifauny przelotnej cechuje zbiornik Smardzew znajdujący się w odległości
ok. 3,7 km od wschodnich granic obszaru C i D mpzp. Stwierdzono tutaj licznie gatunki ptaków wodnobłotnych takie jak: krzyżówka Anas platyrhynchos, krakwa Anas strepera, cyraneczka Anas crecca,
płaskonos Anas clypeata, gągoł Bucephala clangula, świstun Anas penelope, głowienka Aythya ferina,
czernica Aythya fuligula, łabędź niemy Cygnus olor, gęś zbożowa Anser fabalis, gęgawa Anser anser,
kormoran Phalacrocorax carbo, perkozy rdzawoszyi, dwuczuby, perkozek, łyska, żuraw Grus grus. Ponadto
stwierdzono również żerujące czaple białe Egretta alba i siwe Ardea cinerea oraz bociany czarne Ciconia
nigra (rodzinę 5 osobników w okresie dyspersji polęgowej). Licznie były reprezentowane gatunki
siewkowców: kszyk Gallinago gallinago, łęczak Tringa glareola, samotnik Tringa ochropus, czajka Vanellus
41
vanellus, batalion Philomachus pugnax, brodziec śniady Tringa erythropus, kwokacz Tringa nebularia,
krwawodziób Tringa totanus, sieweczka rzeczna Charadrius dubius oraz biegus zmienny Calidris alpina.
Najliczniej obserwowano łyski (powyżej 600 osobników), łabędzie nieme (około 120 osobników) oraz
krzyżówki. Stada ptaków siewkowatych osiągały liczebność powyżej 200 osobników.
Większość gatunków żerowała i przebywała przez długi okres na zbiorniku w różnych jego strefach
ekotonowych. Nie żerowała w krajobrazie rolniczym wokół zbiornika, w tym na analizowanym obszarze.
Część gatunków blaszkodziobych wykorzystywała zbiornik jako miejsce odpoczynku a częściowo żerowały
poza obrębem zbiornika.
W okresie pozalęgowym obszar objęty miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego i jego
sąsiedztwo był dla części obserwowanych ptaków miejscem żerowania i wypoczynku. Pozostałe
obserwowane ptaki jedynie przemieszczały się w ramach kierunkowej migracji bądź ruchów o charakterze
koczowania. Ich przelot w okresie migracji przebiegał wg zwykłego w warunkach Polski środkowej
schematu (intensywność, kierunek, wysokość). Nie udało się zaobserwować na badanym terenie szczególnej
intensywności przelotu związanej z obserwacjami wyjątkowo dużej liczby osobników któregoś z gatunków.
W żadnym z penetrowanych miejsc na trasie transektu nie zauważono także skłonności do zagęszczania się
strumienia wędrujących ptaków, co mogłoby być powodowane szczególnym układem topograficznym
okolicy (np. poprzez istnienie w okolicy ciągu obszarów leśnych, nad którymi szczególnie chętnie
przemieszczają się niektóre z gatunków). W okresie migracji wiosennej ptaki kierowały się przede
wszystkim na północny-wschód, a jesienią na południowy - zachód (ryc. 11), czyli w układzie
charakterystycznym dla Ziemi Łódzkiej.
Objaśnienia: niebieskie strzałki - kierunek migracji wiosennej, pomarańczowe – kierunek migracji jesiennej
Ryc. 11. Dominujące kierunki przelotów ptaków na powierzchni obszaru objętego miejscowym planem
zagospodarowania przestrzennego
42
Jedyne obserwacje stad wędrujących ptaków o dużych rozmiarach ciała dotyczyły 2 stad gęsi
liczących 60 i 80 osobników.
Generalnie na obszarze objętym miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego oraz w jego
sąsiedztwie nie stwierdzono regularnego występowania większych koncentracji ptaków (wyjątek stanowi
stado gęsi żerujących na polach wzdłuż transektu – obserwacja z dnia 20.03.2009). Obserwacje nie
potwierdziły jednak regularnej obecności w tym miejscu stad przelotnych, żerujących gęsi, które nocują
w znacznej liczbie (kilkunastu tysięcy osobników), na pobliskim zbiorniku Jeziorsko
Pozostałe skupienia, stwierdzone rzadko podczas obserwacji, były mało liczne i składały
się z gatunków o małych rozmiarach ciała.
Chiropterofauna
Opracowano na podstawie „Raportu z monitoringu chiropterologicznego na terenach przewidzianych
pod budowę zespołu elektrowni wiatrowych „Wróblew 8 EW” w powiecie sieradzkim w województwie
łódzkim” opracowanego przez M. Ignaczaka z 2015 roku.
Dla projektowanej na terenie gminy Wróblew farmy wiatrowej Wróblew został przeprowadzony
monitoring chiropterologiczny, ze szczególnym uwzględnieniem lokalizacji generatorów wiatrowych oraz
ich bezpośredniego sąsiedztwa. Wszystkie bowiem 25 gatunków nietoperzy występujących w Polsce
podlega ochronie ścisłej na podstawie Rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 6 października 2014 r.
w sprawie ochrony gatunkowej zwierząt (Dz. U. 2014, poz. 1348). Osiem gatunków z polskiej
chiropterofauny wpisanych jest do Polskiej Czerwonej Księgi Zwierząt jako gatunki zagrożone wyginięciem
lub bliskie zagrożenia. Są to: podkowiec duży Rhinolophus ferrumequinum, podkowiec mały Rhinolophus
hipposideros, nocek Bechsteina Myotis bechsteinii, nocek orzęsiony Myotis emarginatus, nocek łydkowłosy
Myotis dasycneme, mroczek pozłocisty Eptesicus nilssonii, mroczek posrebrzany Vespertilio murinus
i borowiaczek Nyctalus leisleri. Siedem polskich gatunków nietoperzy wpisanych jest do Aneksu II
Dyrektywy Siedliskowej (the EC Directive on the Conservation of Natura Habitats and of Wild Fauna and
Flora (92/43/EEC)). Są to: podkowiec mały Rhinolophus hipposideros, podkowiec duży Rhinolophus
ferrumequinum, nocek duży Myotis myotis, nocek ostrouszny Myotis oxygnathus, nocek Bechsteina Myotis
bechsteinii, nocek łydkowłosy Myotis dasycneme, nocek orzęsiony Myotis emarginatus, mopek Barbastella
barbastellus.
Badania monitoringowe zostały przeprowadzone w okresie 01.03.2010 – 15.11.2010 i opisane
w dokumencie pt. „Chiropterofauna planowanego zespołu elektrowni wiatrowych Wróblew – Charłupia –
Wągłczew oraz ocena potencjalnego wpływu planowanej inwestycji na nietoperze” opracowanego przez M.
Ignaczaka i J. Manias (listopad 2010). Z całego obszaru objętego powyższym dokumentem dotychczas
zostało zrealizowanych osiem elektrowni wiatrowych usytuowanych w pobliżu miejscowości Charłupia
Wielka. Kolejnych dziewięć planowanych turbin wiatrowych (z czego jedna została odrzucona po
wykonaniu pełnego monitoringu – turbina nr 9) zostanie w przyszłości zrealizowanych jako „Wróblew 8
EW” w obrębie obszaru objętego miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego.
Celem przeprowadzonego na analizowanym obszarze w okresie od marca 2010 roku do połowy
listopada 2010 roku monitoringu chiropterologicznego było poznanie chiropterofauny badanego terenu
(populacji osiadłych jak i osobników migrujących) oraz ocena potencjalnego wpływu planowanych
elektrowni wiatrowych na nietoperze. Prace podzielono na trzy moduły: roczna rejestracja aktywności
nietoperzy, kontrole potencjalnych dziennych kryjówek letnich (m.in. kolonii rozrodczych) oraz kontrole
potencjalnych zimowisk.
Na badanym terenie prowadzono nasłuchy detektorowe. Nagrania głosów nietoperzy prowadzono na
wyznaczonych transektach, w miejscach nagrań punktowych związanych z lokalizacją turbin oraz
w wytypowanych dodatkowych stanowiskach nasłuchowych, co przedstawia poniższa rycina.
43
Objaśnienia: szeroka linia niebieska –granica miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego; punkty czerwone
(EW) – lokalizacja oraz numeracja poszczególnych elektrowni wiatrowych; wąska linia czerwona – przebieg oraz numeracja
transeptów detektorowych; nr 3, 4, 8, 9 – główne punkty nasłuchowe; punkty żółte – dodatkowe punkty nasłuchowe;
centryczne koła – strefy: 500 m przeprowadzenia transektów, 1000 m obszaru badań
transektów i punktami nasłuchowymi prowadzenia nagrań głosów nietoperzy
Źródło: opracowanie własne na podstawie „Raportu z monitoringu chiropterologicznego na terenach przewidzianych
pod budowę zespołu elektrowni wiatrowych „Wróblew 8EW” w powiecie sieradzkim w województwie łódzkim”, 2015
Miejsca nagrań zostały wybrane w taki sposób, by reprezentowały cały analizowany obszar
(obejmowały wszystkie typy siedlisk) oraz przechodziły w bezpośrednim sąsiedztwie planowanych
lokalizacji elektrowni. Nagrania prowadzone były także w potencjalnych miejscach koncentracji czy
żerowania nietoperzy - punkty dodatkowe (zbiorniki wodne, zadrzewienia wokół kościołów oraz tereny
zurbanizowane).
Roczne badania chiropterofauny obejmowały:
•
rejestrację aktywności nietoperzy – prowadzona przez osiemnaście nocy na transektach i głównych
punktach nasłuchowych w okresie do 4 godzin po zachodzie słońca, wykonując jednokrotne przejście
transektów wolnym marszem; punkty dodatkowe kontrolowano rzadziej;
•
rejestrację całonocną – dziesięć kontroli obejmujących dwukrotne przejścia transektów i nagrania na
punktach głównych (wieczorem i przed świtem) oraz pomiędzy nimi; rejestrację w punktach
dodatkowych;
•
dwie kontrole dwugodzinne przeprowadzone w listopadzie na transekcie nr 1 – nasłuch rozpoczęto
pół godziny przed zachodem słońca.
44
Kontrole transektów obywały się pieszo i naprzemiennie w obu kierunkach przez dwa zespoły
prowadzące nasłuchy, w celu zminimalizowania różnice dla poszczególnych stanowisk badawczych
spowodowanych dość krótkim wieczornym szczytem aktywności nietoperzy. Każdorazowo notowano
przybliżone warunki atmosferyczne: temperaturę, zachmurzenie oraz siłę wiatru. Nie prowadzono nagrań
w czasie deszczu lub bardzo silnego wiatru. Nasłuchy na transektach głównych każdorazowo trwały
odpowiednio - nr 1 – 45 minut, nr 2 - 20 minut. Nagrania na punktach trwały przynajmniej po 10 minut na
każdym. Czas nagrań dość precyzyjnie starano się zachować w czasie każdorazowej kontroli. W sumie,
podczas rocznych badań na analizowanej powierzchni łączny czas nagrań na transektach i głównych
punktach nasłuchowych wyniósł 68 godzin, natomiast na punktach dodatkowych - 8 godzin.
Przeprowadzono również poszukiwania kolonii letnich nietoperzy w oparciu o obserwacje
porannego rojenia (swarming) nietoperzy powracających do otworów wlotowych potencjalnych kryjówek
dziennych oraz ich kontrolę np. strychy, skrzynki ptasie czy dziuple drzew - podczas wszystkich kontroli
całonocnych w czerwcu, lipcu i sierpniu. Wykonano kontrolę wszystkich znanych wcześniej kryjówek
dziennych tych zwierząt. Skontrolowano także potencjalne miejsca zimowania. Wykorzystano
wcześniejsze, niepublikowane dane zebrane w czasie badań faunistycznych, jak i wyrywkowych obserwacji
z okresu aktywności oraz hibernacji nietoperzy. Wykonano kwerendę standardowych formularzy danych
obszarów włączonych do systemu Natura 2000 znajdujących się najbliżej względem granic analizowanego
obszaru.
Do czasu rozpoczęcia przedmiotowego monitoringu z terenu planowanej farmy oraz najbliższej
okolicy znanych było kilka stanowisk nietoperzy, co obrazuje poniższa tabela.
Objaśnienia: linia czerwona –granica miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego; różowy obszar – obszar badań
monitoringowych; stanowiska z lat wcześniejszych: punkty pomarańczowe – kolonie rozrodcze, żółte – inne letnie, niebieskie
– zimowiska; stanowiska skontrolowane podczas monitoringu: punkty szare – potencjalne stanowiska letnie, czarne –
potencjalne zimowiska
Ryc. 13. Stanowiska nietoperzy w sąsiedztwie obszaru objętego miejscowym planem zagospodarowania
przestrzennego
Źródło: opracowanie własne na podstawie „Raportu z monitoringu chiropterologicznego na terenach przewidzianych
pod budowę zespołu elektrowni wiatrowych „Wróblew 8EW” w powiecie sieradzkim w województwie łódzkim”, 2015
45
Wyniki rocznego monitoringu oraz wcześniejsze, wyrywkowe obserwacje (kontrole potencjalnych
kryjówek letnich, przejściowych i zimowych) wykazały, że obszar w granicach miejscowego planu
zagospodarowania przestrzennego nie jest szczególnie cenny dla nietoperzy w skali kraju lub regionu.
Najbliższe otoczenie charakteryzuje się małym urozmaiceniem krajobrazu. To otwarty krajobraz rolniczy
z nielicznymi liniowymi szpalerami drzew czy większymi powierzchniowo zadrzewieniami, które
potencjalnie mogą generować aktywność nietoperzy.
Na terenie planowanej, farmy wiatrowej „Wróblew 8 EW” oraz w jej najbliższym otoczeniu (do 1 km
od podstawy każdej turbiny) wykazano występowanie przynajmniej 7 gatunków nietoperzy, spośród 20
mogących potencjalnie występować na tym terenie:
•
nocek duży Myotis myotis,
•
nocek rudy Myotis daubentonii,
•
nieoznaczone do gatunku nocki Myotis spp.,
•
mroczek późny Eptesicus serotinu,
•
karlik malutki Pipistrellus pipistrellus,
•
karlik większy Pipistrellus nathusii,
•
borowiec wielki Nyctalus noctula,
•
gacek brunatny Plecotus auritus.
Ponadto notowano nietoperze, których przynależności gatunkowej nie udało się ustalić. Część
zarejestrowanych sygnałów echolokacyjnych, których nie udało się jednoznacznie oznaczyć do gatunku
zaliczono do grupy rodzajowej nocki.
Łącznie na wszystkich stanowiskach nasłuchowych - transekty i punkty przez cały sezon aktywności
zarejestrowano 270 przelotów (jednostek aktywności, sekwencji sygnałów echolokacyjnych, hitów
detektorowych) nietoperzy. Dodatkowo notowano również wiele przelotów nietoperzy na punktach
pomocniczych, gdzie dość często rejestrowano podczas nagrań aktywność ciągłą.
Gatunki żerujące i migrujące przez analizowany obszar należą do najpospolitszych w nizinnej część
Polski. Na głównych stanowiskach badawczych dominował borowiec wielki (146 przelotów – 54,1 % udział
wśród pozostałych gatunków, względnie grup gatunków), kolejnym liczebnie taksonem był mroczek późny
(66 przelotów – 24,4%), następnie karlik większy (30 sekwencji sygnałów echolokacyjnych - 11,1%), grupa
nocki (8 kontaktów - 3%), nocek duży (9 przelotów - 3,3%), karlik malutki (1 przelot – 0,4%) oraz 10
sekwencji sygnałów (3,7%), których nie udało się oznaczyć do gatunku lub grupy taksonomicznej.
W trakcie monitoringu zanotowano niską oraz umiarkowaną aktywność nietoperzy. Jedynie
w miesiącu sierpniu średni indeks był wysoki – najwyższe indeksy aktywności nietoperzy związane
z okresem rozpadu kolonii rozrodczych oraz początku migracji jesiennej – okresu fenologicznego krajowych
gatunków nietoperzy (sierpień 2010 r. – 10,3 – 12,6 przelotów na godzinę nasłuchu). Były one wynikiem
podwyższonej aktywności nietoperzy wśród zabudowy miejscowości Sadokrzyce.
Podczas kontroli całonocnych notowano niższą aktywność nietoperzy w drugiej części nocy. Łącznie
zanotowano 76 przelotów nietoperzy.
Nie znaleziono większych koncentracji żerujących osobników czy kryjówek (zarówno letnich jak
i zimowych).
Przeprowadzono również intensywne poszukiwania kryjówek nietoperzy zarówno dziennych letnich jak i potencjalnych zimowisk. Nie stwierdzono kryjówek dziennych, choć można domniemywać
dużego prawdopodobieństwo istnienia kolonii rozrodczej mroczków późnych w zabytkowym budynku
Ośrodek Doradztwa Rolniczego w Kościerzynie. W miejscowości Dzierlin określono kryjówkę kolonii
rozrodczej lub przejściową. Podczas kontroli potencjalnych schronień zimowych, potwierdzono dane z lat
wcześniejszych - zimowanie po jednym osobniku gacka brunatnego (Plecotus auritus) w dwóch małych
piwnicach pod budynkami w Oraczewie Wielkim.
46
Prawne formy ochrony przyrody oraz obszar Natura 2000
Na obszarze w granicach miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego nie występują żadne
prawne formy ochrony przyrody w myśl ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody (Dz. U.
z 2013 r., poz. 627 ze zmianami). Najbliższe, względem granic analizowanego terenu, obszarowe formy
ochrony przyrody to:
•
•
•
•
•
Brąszewicki Obszar Chronionego Krajobrazu (ok. 0,4 km od południowych granic obszar A mpzp);
Nadwarciański Obszar Chronionego Krajobrazu (ok. 5,8 km od wschodnich granic obszaru D mpzp);
Rezerwat przyrody “Wrząca” (ok. 7,2 km od zachodnich granic obszaru A mpzp);
Rezerwat przyrody „Jeziorsko” (ok. 11,1 km od północnych granic obszaru D mpzp);
Park Krajobrazowy Międzyrzecza Warty i Widawki (ok. 13,3 km od południowo-wschodnich granic
obszaru C mpzp).
Położenie obszaru objętego miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego względem
prawnych form ochrony przyrody przedstawia poniższa rycina.
form ochrony przyrody
Źródło: opracowanie własne na podstawie http://geoserwis.gdos.gov.pl/mapy/ (dostęp na 09.12.2015 r.)
47
W granicach obszaru badań brak jest również obszarów sieci NATURA 2000. Najbliższe obszary
Natura 2000 to:
•
OSO Zbiornik Jeziorsko (PLB100002) – ok. 6,0 km od wschodnich granic obszaru D mpzp;
•
SOO Lipickie Mokradła (PLH100025) – ok. 23,7 km od północnych granic obszaru D mpzp;
Położenie obszaru objętego miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego względem
obszarów Natura 2000 przedstawia poniższa rycina
obszarów Natura 2000
Powiązania ekologiczne
Powiązania przyrodnicze z otoczeniem oraz ciągłość ekosystemów ekologicznych zapewniają doliny
rzeczne oraz ekosystemy leśne. Systemy przyrodnicze funkcjonujące w krajobrazie mają strukturę węzłowopasmową. Węzły stanowią zwarte, zazwyczaj wielkopowierzchniowe ekosystemy leśne, o dużych walorach
przyrodniczych, odgrywające rolę zasilającą w funkcjonowaniu systemu. Pasma (korytarze lub ciągi
ekologiczne) to strefy, które ze względu na cechy przyrodnicze pełnią rolę łączników między węzłami. Są to
najczęściej obniżenia dolinne, które umożliwiają swobodny przepływ informacji genetycznych i wymianę
populacji, materii i energii.
Obszar objęty miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego nie znajduje się w zasięgu
obszaru korytarza ekologicznego o znaczeniu krajowym. Najbliższym, względem granic opracowania,
korytarzem ekologicznym sieci ECONET, jest korytarz ekologiczny Sieradzki Warty 38K – odległy o ok. 10
km na wschód od granic analizowanego obszaru. Obejmuje on głównie dolinę rzeki Warty do zbiornika
Jeziorsko i przyległe kompleksy leśne. W północnej części (od zbiornika Jeziorsko) korytarz ekologiczny
38K przechodzi w obszar węzłowy o znaczeniu międzynarodowym - w Dolinę Środkowej Warty 19M,
a w południowym odcinku - w obszar węzłowy o znaczeniu krajowym- w Wyżynę Wieluńską 15K.
48
Powiązanie ekologiczne obszaru gminy Wróblew z doliną rzeki Warty (korytarzem ekologicznym rangi
krajowej) zapewnia dolina rzeki Myi, która przepływa w odległości ok. 2,5 km od wschodnich granic
analizowanego obszaru C miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego. Na analizowanym obszarze
C swój początek ma lewobrzeżny dopływ Myi - Dopływ z Próchnej.
korytarzy ekologicznych
Nie mniej jednak analizowany obszar posiada atrakcyjne położenie przyrodnicze. W jego zasięgu
występują elementy lokalnego systemu ekologicznego, z czego na uwagę zasługuje rzeka Swędra, która
stanowi ponadlokalny korytarz ekologiczny. Wraz z dopływami głównie w postaci rowów melioracyjnych,
będącymi korytarzami o znaczeniu lokalnym i sięgaczami ekologicznymi, łączy poszczególne ogniwa
systemu przyrodniczego gminy. Obejmują one aktywne biologicznie ekosystemy wodne, bagienne, łąkowe,
polne i leśno-zaroślowe.
Efektywność funkcjonowania korytarzy i sięgaczy ekologicznych zależna jest jednak od potencjału
biologicznego ekosystemów tworzących ciąg przyrodniczy oraz od ciągłości przebiegu i nawiązania do
potencjału ekosystemów zasilających.
Występujące w granicach analizowanego obszaru lasy nie stanowią wielkopowierzchniowych
kompleksów. Są to generalnie niewielkie ostoje leśne, które łącznie zajmują powierzchnię zaledwie ok. 3,9
ha. Tym samym nie pełnią one roli węzłów przyrodniczych. Nie mniej jednak ich rola jest nie do
przecenienia w krajobrazie rolniczym, jak również wszelkich zadrzewień śródpolnych.
Ponadto należy tutaj podkreślić, iż pośrednie powiązania zapewniają cieki (rowy odwadniające) bez
wykształconych dolin, jak również tereny rolnicze.
Wartości kulturowe
Na analizowanym obszarze występują obiekty i obszary podlegające ochronie konserwatorskiej
49
w myśl przepisów o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami. W jego granicach występują następujące
zabytki nieruchome umieszczone w gminnej ewidencji zabytków:
•
Sadokrzyce:
Wiatrak typu „koźlak” wpisany do rejestru – nr 332/A.
•
Wąłgczew:
Dom nr 20,
Dom nr 23,
Cmentarz w zespole cmentarza parafialnego we Wągłczewie,
Kaplica grobowa rodziny Psarskich w zespole cmentarza parafialnego we Wągłczewie.
•
Oraczew:
Dom nr 24,
Dom nr 29,
Dom nr 49,
Dom nr 57,
Obiektem o największych wartościach z perspektywy dziedzictwa kulturowego na badanym obszarze
jest wiatrak typu „koźlak” pochodzący z 1920r. o konstrukcji drewnianej, znajdujący się we wsi Sadokrzyce.
Fot. 2. Zbiornik Smardzew - strefa cofkowa, stan w roku 2014
Źródło: za dokumentem pt. „Ocena wpływu usytuowania farmy wiatrowej w miejscowości Wróblew (gmina Wróblew,
woj. łódzkie) na miejscową awifaunę, 2015
Wszystkie domy to domy o konstrukcji drewnianej z początku XX w. Na uwagę zasługuje również
cmentarz w zespole cmentarza parafialnego we Wągłczewie z kaplica grobowa rodziny Psarskich
z przełomu XIX i XX w.
Ważnym śladem historycznym dziedzictwa kulturowego są stanowiska archeologiczne, bowiem są
one istotne dla rekonstrukcji procesów. Łącznie na terenie gminy Wróblew zostało udokumentowanych
157.26 Na analizowanym obszarze zostało udokumentowanych 11 stanowisk archeologicznych: 6 – obszar C
26
Zgodnie ze Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Wróblew przyjętym Uchwałą Nr
IV/15/10 Rady Gminy Wróblew z dnia 29 grudnia 2010 r.
50
mpzp, 4 – obszar B mpzp, 1 – obszar A mpzp.
2.2
Charakterystyka istniejącego stanu zagospodarowania
Zagospodarowanie
Analizowany obszar obejmuje łącznie powierzchnię 1178,07ha. Cechuje go niewielka ekspansja
urbanizacyjna człowieka. Nadal w znaczącym stopniu pozostaje aktywny biologicznie – głównie
w rolniczym użytkowaniu.
Zatem obszar badań ma wyraźnie rolniczy charakter, z którym nierozerwalnie związana jest
zabudowa zagrodowa w gospodarstwach rolnych. Tereny zainwestowane zajmują jednak nieznaczny
odsetek:
•
Obszar A – tereny zurbanizowane to tereny zabudowy zagrodowej w gospodarstwach rolnych, które
łącznie zajmują powierzchnię zaledwie 2,77 ha, co stanowi niespełna 1,89% powierzchni obszaru A
mpzp; ma ona postać zabudowy koncentrującej się wzdłuż ciągów komunikacyjnych oraz stanowi
fragment wsi rozciągających się na północ (Wągłczew) i na wschód (Sadokrzyce Małe) od granic
analizowanego obszaru;
•
Obszar B - tereny zurbanizowane to tereny zabudowy zagrodowej w gospodarstwach rolnych, które
łącznie zajmują powierzchnię zaledwie 1,68 ha, co stanowi niespełna 0,73% powierzchni obszaru B
mpzp; ma ona postać zabudowy rozproszonej; zabudowania w części południowo-wschodniej stanowią
część wsi Wągłczew; na północno-wschodnich krańcach prowadzona jest działalność górnicza –
eksploatacja złoża kruszywa naturalnego (piasku) „Próchna”;
•
Obszar C - tereny zurbanizowane to głównie tereny zabudowy zagrodowej w gospodarstwach rolnych,
które łącznie zajmują powierzchnię 15,99 ha, co stanowi 02,49% powierzchni obszaru C mpzp; ma ona
postać zabudowy koncentrującej się wzdłuż ciągów komunikacyjnych tworząc zwarty układ wsi
ulicówki (Oraczew, Sadokrzyce, częściowo Dąbrówka Zgniła); zabudowania w część północnowschodniej mają postać przysiółków; we wschodniej części prowadzona jest działalność górnicza –
eksploatacja złoża kruszywa naturalnego (piasku) „Mantyki IV”; ważnym kulturowo elementem
zainwestowania omawianego obszaru jest wiatrak koźlak wpisany do rejestru – nr 332/A;
•
Obszar D - tereny zurbanizowane to tereny zabudowy zagrodowej w gospodarstwach rolnych, które
łącznie zajmują powierzchnię zaledwie 0,39 ha, co stanowi niespełna 0,21% powierzchni obszaru D
mpzp; ma ona postać zabudowy rozproszonej.
Powiązania komunikacyjne analizowanego obszaru z terenami zewnętrznymi zapewniają przede
wszystkim drogi powiatowe nr: 1719E, 1720E, 1721E oraz drogi gminne i indywidualne dojazdy. Na uwagę
zasługuje fakt, iż obszar D mpzp bezpośrednio od północy graniczy z drogą krajową nr 12, która
wyprowadza ruch z terenu gminy i zapewnia powiązania ponadlokalne i krajowe. Obszar badań
skomunikowany jest w stopniu wystarczającym.
Badany obszar zaopatrywany jest w wodę z gminnej sieci wodociągowej, jak też poprzez
indywidualne ujęcia wody. Brak jest gminnej sieci kanalizacji sanitarnej. Odprowadzanie ścieków odbywa
się do bezodpływowych zbiorników do czasowego gromadzenia nieczystości płynnych (tzw. „szamba”),
a następnie przewożone taborem asenizacyjnym na oczyszczalnię zlokalizowaną we Wróblewie. Niektórzy
mieszkańcy posiadają przydomowa oczyszczalnię ścieków. Odprowadzanie wód opadowych i roztopowych
odbywa się w sposób indywidualny, najczęściej poprzez spływ powierzchniowy.
Zasilanie w energię elektryczną odbywa się z sieci niskiego napięcia. Przez obszar A, C i D mpzp
przebiegają napowietrzne linie elektroenergetyczne średniego napięcia 15kV.
Brak jest sieci ciepłowniczej i gazowej. Istniejąca zabudowa ogrzewana jest z indywidualnych źródeł
ciepła, głównie konwencjonalne nośniki energii (m.in. ogrzewanie piecowe).
51
Charakterystyka sąsiedztwa
Bezpośrednie sąsiedztwo analizowanego obszaru wykazuje duże podobieństwo pod względem
funkcjonalnym. Są to przede wszystkim tereny otwarte będące w leśnym i rolniczym użytkowaniu
z zainwestowaniem mającym postać rozproszoną oraz skoncentrowaną wzdłuż ważnych ciągów
komunikacyjnych. Tereny leśne występują przede wszystkim na południe od granic analizowanego obszaru
(w granicach Brąszewickiego Obszaru Chronionego Krajobrazu). W obrębie terenów rolniczych na terenie
gminy Wróblew zlokalizowane są również elektrownie wiatrowe. Najbliższa znajduje się w odległości ok.
1km od południowo-wschodniej granicy obszaru C mpzp - we wsi Tworkowizna.
2.3
Potencjalne dalsze zmiany środowiska w przypadku braku realizacji
projektowanego dokumentu
Jednym z zadań planów miejscowych jest zaprojektowanie przestrzeni, w której zachowane są walory
przyrodnicze i krajobrazowe danego obszaru przy jednoczesnym stworzeniu jak najdogodniejszych
warunków bytowania zamieszkującej go ludności. Obecnie teren objęty niniejszą Prognozą jest terenem
w dużej mierze niezainwestowanym. Dominująca powierzchnia to tereny użytkowane rolniczo (pola
uprawne w części zadrzewione, użytki zielone, sady) oraz tereny lasów.
W przypadku braku realizacji projektu planu środowisko nie pozostanie na obecnym poziomie
funkcjonowania. Będzie poddawane działaniu procesów naturalnych jak i antropogenicznych.
Ze względu na prywatną własność działek należy się liczyć z presją realizacji zamierzeń
inwestycyjnych, także i tych mogących stanowić znaczne obciążenie dla środowiska. Dlatego też
analizowany teren bez względu na realizację projektu mpzp ulegnie zmianom w zakresie kubaturowym.
Dla analizowanego obszaru nie obowiązuje żaden miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego,
który już w przeszłości przeznaczyłby go do urbanizacji. Zatem kształtowanie nowej zabudowy i wszelkich
procesów inwestycyjnych odbywałyby się w trybie wydawanych decyzji administracyjnych, a więc
z ograniczonymi możliwościami przeprowadzenia wieloaspektowych analiz przestrzennych, co może
powodować, iż nowe obiekty nie będą w pełni spójne z otoczeniem. Będą wydawane pozwolenia na budowę
w oparciu o decyzje o warunkach zabudowy, które nakładają na inwestora znacznie mniejszy zakres
warunków do spełnienie niż czynią to ustalenia planu miejscowego. Ponadto decyzje o warunkach
zabudowy ustalają sposób zagospodarowania dla każdej działki osobno, co powoduje zainwestowanie
w sposób nieskoordynowany i zagrażający poprzez jednostkowe, a nie kompleksowe rozwiązania ładu
przestrzennego. Wprowadzają bałagan przestrzenny oraz zagrażają walorom przyrodniczym
i krajobrazowym.
Na analizowanym terenie w latach 2011 – 2015 wydanych zostało ok. 10 decyzji administracyjnych
o warunkach zabudowy. Inwestorzy wnioskowali przede wszystkim o zabudowę mieszkaniową
jednorodzinną.
Należy też podkreślić, iż presja inwestycyjna w sytuacji braków planów miejscowych może wywołać
(wobec braku dostatecznie silnych podstaw prawnych do eliminacji zagospodarowania niekorzystnego)
pojawienie się obiektów dysharmonijnych, jak również zachwianie proporcji między terenami zielonymi
a zabudową (między powierzchnią biologicznie czynną a powierzchnią zabudowy). Ponadto będą
wydawane decyzje o ustalenie inwestycji celu publicznego.
Dobre warunki glebowe analizowanego obszaru pozwalają sądzić, iż funkcjo rolnicza nadal będzie
kontynuowana na znacznej części analizowanego obszaru, szczególnie tam, gdzie występują gleby wyższej
klasy bonitacyjnej (II, IIIa, IIIb, III, IVa, IVb, IV). Na glebach słabszej jakości (generalnie V i VI klasa
bonitacyjna) pola uprawne mogą stopniowo przekształcać się w nieużytki, tereny zadrzewione.
Należy również zaznaczyć, iż analizowany obszar posiada dobre predyspozycje do stworzenia w tej
części gminy alternatywnego źródła energii – energii wiatru.
52
Opracowywany projekt planu jest w znaczącym stopniu zgodny ze ustaleniami Studium…, które
przeznaczyło obszar badań pod następujące funkcje:
•
mieszkaniową,
•
mieszkaniową jednorodzinną,
•
usługową,
•
działań inwestycyjnych (przemysł, magazyny, składy, usługi),
•
rolnicze,
•
leśne,
•
cmentarza,
•
zieleni niskiej, dolin cieków wodnych, ciągów ekologicznych.
Niezgodność projektu planu ustaleniami obowiązującego Studium… dotyczy przede wszystkim
możliwości lokalizowania elektrowni wiatrowych. W obecnej sytuacji prawnej – obowiązująca od 15 lipca
ustawa z dnia 20 maja 2016 r. o inwestycjach w zakresie elektrowni wiatrowych (Dz. U. z 1 lipca 2016 r.,
poz. 961) po przeanalizowaniu obowiązujących na terenie badań decyzji o warunkach zabudowy i pozwoleń
na budowę oraz aktualnego sposobu zagospodarowania, w tym zabudową o funkcji mieszkaniowej brak jest
możliwości prawnej wyznaczenia terenów spełniających wymogi określone w/w przepisach szczebla
krajowego.
3.
ISTNIEJĄCE PROBLEMY OCHRONY ŚRODOWISKA
Na terenie gminy Wróblew (w tym obszaru opracowania) do głównych antropogenicznych źródeł
emisji zanieczyszczeń do powietrza można zaliczyć: energetyczne spalanie paliw (źródło emisji dwutlenku
siarki, pyłów, emisji tlenków azotu – duży udział); procesy technologiczne stosowane w zakładach
przemysłowych; transport (głównie emisje tlenku węgla, tlenków azotu); paleniska indywidualne; produkcja
rolna (emisji amoniaku). Zaś na jakość powietrza gminy Wróblew maja wpływ:
•
warunki meteorologiczne – decydują o wielkości emisji energetycznej i sposobie rozprzestrzeniania się
zanieczyszczeń;
•
emisja punktowa – pochodzi ze zorganizowanych źródeł w wyniku energetycznego spalania paliw
i przemysłowych procesów technologicznych (przede wszystkim Zakład Ceramiki Budowlanej
„Ceramika Tubądzin”);
•
emisja powierzchniowa – tzw. niska emisja z maksimum w sezonie grzewczym i pojawiająca się na
obszarach większej koncentracji zabudowy opalanej węglem kamiennym (Wróblew, Słomków Suchy
i Mokry, Charłupia Wielka) oraz większych osiedli mieszkaniowych (w Inczewie, Kobierzycku
i Kościerzynie);
•
emisja liniowa (komunikacyjna) – rośnie z roku na rok, a jej źródłem jest transport drogowy;
szczególnie istotna ze względu na niskie źródło emisji i stanowi największe zagrożenie dla obszarów
położonych w sąsiedztwie dróg o dużym natężeniu ruchu (droga krajowa nr 12).
Ze względu na wybitnie rolniczy charakter gminy i brak istotnych źródeł zanieczyszczenia
atmosfery, nie prowadzi się w jej obrębie monitoringu powietrza. Najbliższy punkt pomiaru stężeń
zanieczyszczeń znajduje się w Sieradzu, po stronie zawietrznej w stosunku do gminy i obszaru
analizowanego. Stan czystości powietrza w gminie generalnie nie budzi zastrzeżeń. Można się spodziewać
zwiększonych stężeń zanieczyszczeń w sezonie grzewczym, w ośrodkach o większej koncentracji
zabudowy, bowiem w gminie dominuje ogrzewanie węglem (obejmuje około 90% budynków).
Charakter i położenie analizowanego obszaru powoduje, iż głównym źródłem uciążliwości w zakresie
zanieczyszczenia powietrza na omawianym terenie jest przede wszystkim emisja z rolnictwa
i komunikacyjna oraz w mniejszym stopniu emisja powierzchniowa. Rolniczy charakter obszaru badań
powoduje, że o stanie czystości powietrza atmosferycznego przedmiotowego obszaru decyduje przede
wszystkim rolnictwo – emisje amoniaku, kompostowanie, emisja produktów rozkładu materii organicznej,
53
zanieczyszczenia powstające podczas użytkowania pojazdów i maszyn rolniczych, rozpylane pestycydy
i cząstki nawozów sztucznych Ze względu na bezpośrednie sąsiedztwo analizowanego obszaru z ciągami
komunikacyjnymi cechującymi się dużym natężeniem ruchu drogowego (droga krajowa, drogi powiatowe),
emisja komunikacyjna ma również duży udział w emisjach dwutlenku siarki i azotu, tlenku węgla, lotnych
związków organicznych, pyłów zawieszonych, ołowiu. Brak na analizowanym terenie sieci ciepłowniczej
powoduje, że istniejąca zabudowa jest również źródłem uciążliwości (procesy spalania paliw stałych,
głównie węgla, na potrzeby grzewcze zabudowy zagrodowej (tzw. „niska emisja”). Nie ma ona jednak
znaczącego udziału, bowiem zabudowa w dużym stopniu ma charakter rozproszony. Największe
uciążliwości mogą występować w obrębie obszaru C mpzp, gdzie zabudowa ma zwarty pasmowych
charakter wzdłuż ciągów komunikacyjnych (Oraczew).
Prowadzona na analizowanym obszarze działalność rolnicza powoduje również podniesienie stężenia
związków azotu i fosforu w glebie w wyniku zabiegów związanych z podnoszeniem żyzności gleb.
Stosowanie środków ochrony roślin w gospodarce rolnej może przyczynić się do zmiany składu
chemicznego gleby. Niewłaściwa mechanizacja rolnictwa (stosowanie ciężkiego sprzętu) powoduje zaś
ugniatanie gleby, niszczenie struktury, zmiany porowatości, zaskorupienie powierzchni gleby czy
zahamowanie wymiany gazowej. Wzdłuż tras drogowych możemy spodziewać się zanieczyszczenia gleb
metalami ciężkimi (głównie ołowiem).
W wyniku zabudowy (np. pod zabudową, terenami komunikacyjnymi) część pokrywy glebowej
uległa zniszczeniu, w tym również chronionej prawnie przed zmianą na cele pozarolnicze. W wyniku
prowadzenia prac ziemnych doszło do przemieszania poziomów genetycznych gleb, czy nawet usunięcia
poziomu próchnicznego. Modyfikacje głównie dotyczą: struktury gleby, zawartości próchnicy, odczynu,
składu mechanicznego i chemicznego, właściwości fizycznych.
Przebiegające przez analizowany obszar ciągi komunikacyjne – droga krajowa nr 12 oraz drogi
powiatowe nr: 1719E, 1720E, 1721E niosą ze sobą również uciążliwość akustyczną, która nierozerwalnie
wiąże się z natężeniem ruchu na drogach. Wg pomiaru przez GDDKiA natężenie ruchu drogowego (ŚDR –
średni dobowy ruch) w 2010 r. na drodze krajowej nr 12 na odcinku kształtowało się na poziomie 9686 poj.
sam./dobę w obu kierunkach.27 Dla dróg powiatowych nie są prowadzone badania pomiaru natężenia ruchu
drogowego.
Innym istniejącym problemem ochrony środowiska w zakresie emisji hałasu są elektrownie
wiatrowe. W latach 2009-2012 zostały prowadzone postępowania administracyjne, których celem było
umożliwienie lokalizacji na terenie gminy elektrowni wiatrowych. Aktualnie istnieje 8 elektrowni
wiatrowych, a kolejne są w trakcie realizacji. Nie mniej jednak należy tutaj podkreślić, iż składową tych
postępowań administracyjnych były przeprowadzone oceny oddziaływania planowanego przedsięwzięcia na
środowisko, w tym w zakresie emisji hałasu do środowiska. Najbliżej względem analizowanego obszaru są
turbiny zlokalizowane w obrębach geodezyjnych: Charłupia Wielka, Tworkowizna, Oraczew, które
generują w strefach oddziaływania uciążliwości w zakresie hałasu. Kreować to może również przyszły
problem w zakresie skumulowanego oddziaływania projektowanych elektrowni wiatrowych z już
istniejącymi.
W obrębie analizowanego obszaru możemy spodziewać się również dużego zagrożenia
zanieczyszczenia wód podziemnych. Obecnie na badanym terenie nie podjęto żadnych działań związanych
z rozwiązaniem problemu gospodarki ściekowej. Odprowadzanie ścieków realizowane jest przede
wszystkim w systemach kanalizacji indywidualnej - ścieki odprowadzane są do zbiorników typu szambo,
okresowo usuwanych przez firmy prowadzące usługi asenizacyjne lub we własnym zakresie, a następnie
przewożone do oczyszczalni zlokalizowanej we Wróblewie. Przy powszechnym dostępie do sieci
wodociągowej i jednoczesnym braku kanalizacji sanitarnej, istnieje duże zagrożenie zanieczyszczenia wód
podziemnych i powierzchniowych ściekami odprowadzanymi bezpośrednio do wód lub do gruntu, ściekami
z opróżniania szamb lub przesiąkami z nieszczelnych szamb do gruntu. Ze względu na rolniczy charakter
27
Dla porównania w 1995 r. dane kształtowały się nastepujaco: odcinek Błaszki – Słomków Suchy 5 400 poj. sam./dobę
w obu kierunkach; odcinek Słomków Suchy – Sieradz 6 000 poj. sam./dobę w obu kierunkach
54
obszaru dużym źródłem zanieczyszczania wód jest prowadzona działalność rolnicza (używanie środków
ochrony roślin w gospodarce rolnej). Czynnikiem powodującym degradację płytkich wód
przypowierzchniowych mogą być także tzw. „dzikie” wykorzystywanie studni kopanych na szamba,
nieczynne lub niewłaściwie zabezpieczone studnie wiercone.
4.
PROJEKTOWANE ZAGOSPODAROWANIE – analiza i ocena
oddziaływania realizacji ustaleń projektu planu na środowisko
i zabytki
4.1
Cele ochrony środowiska i przyrody
Dla całego obszaru objętego ustaleniami projektu miejscowego planu zagospodarowania
przestrzennego przyjęto ustalenia z zakresu ochrony środowiska, przyrody i krajobrazu. Ma to na celu
zapewnienie ochrony i prawidłowego funkcjonowania środowiska gminy Wróblew, a dokładnie
poszczególnych fragmentów obrębów geodezyjnych objętych analizowanym dokumentem, tj.: Kobierzycko,
Próchna, Słomków Suchy, Kolonia Wągłczew, Wągłczew, Sadokrzyce, Dąbrówka Zgniła, Oraczew, Orzeł
Biały, Mantyki, Wróblew oraz w konsekwencji zrównoważony rozwój z poszanowaniem elementów
środowiska.
Projekt planu zakazuje:
1)
realizacji przedsięwzięć mogących zawsze znacząco oddziaływać na środowisko i potencjalnie znacząco
oddziaływać na środowisko, za wyjątkiem:
a)
dróg, sieci i obiektów infrastruktury technicznej (sieci, urządzeń, instalacji, budowli, obiektów);
b)
wydobycia kopalin na terenie PG,
c)
urządzeń lub zespoły urządzeń umożliwiających pobór wód podziemnych,
d)
stacji obsługi lub remontowych sprzętu budowlanego, rolniczego lub środków transportu,
e)
budowy zbiorników wodnych lub stawów,
f)
chowu lub hodowli zwierząt w liczbie większej niż 60 DJP i mniejszej niż 210 DJP
przy zachowaniu przepisów odrębnych i zapisu dopuszczającego w terenach D.1Pu i 2.Pu wszystkich
przedsięwzięć mogących potencjalnie znacząco oddziaływać na środowisko;
2)
budowy w obrębie terenów D.1Pu i D.2Pu zakładów stwarzających zagrożenie dla życia lub zdrowia
ludzi a w szczególności stwarzających zagrożenie wystąpienia poważnych awarii przemysłowych zakładów o zwiększonym ryzyku lub zakładów o dużym ryzyku;
3)
lokalizowania w terenie obiektów i urządzeń mogących powodować przekroczenie normatywnych
parametrów jakości środowiska w zakresie emisji hałasu, wibracji, promieniowania niejonizującego,
zanieczyszczania powietrza, gleby, wód powierzchniowych i podziemnych określonych w przepisach
odrębnych, z wyjątkiem inwestycji celu publicznego z zakresu infrastruktury technicznej;
4)
wszelkiej działalności związanej z gospodarką odpadami polegającej na zbieraniu, magazynowaniu,
przetwarzaniu i odzyskiwaniu odpadów;
5)
wprowadzania nieoczyszczonych ścieków do wód powierzchniowych i do ziemi oraz tworzenia
i utrzymywania otwartych kanałów i zbiorników z tymi ściekami;
Projekt planu nakazuje:
1)
zachowanie terenów zakrzewionych i zadrzewionych, cennych zbiorowisk roślinnych, szpalerów
drzew wzdłuż ciągów komunikacyjnych, z dopuszczeniem niezbędnej wycinki w miejscach kolizji
z projektowanym zainwestowaniem i sytuacji wyjątkowych, stwarzających zagrożenie dla ludzi
i środowiska;
2)
zachowanie istniejących wód śródlądowych, w tym oczek wodnych, bezodpływowych zagłębień
55
terenu;
3)
zagospodarowanie powierzchni działki budowlanej w sposób zabezpieczający sąsiednie nieruchomości
oraz drogi przed spływem wód opadowych i roztopowych na działki sąsiednie;
4)
zabezpieczenie wyrobisk kruszywa przed niekontrolowanym użytkowaniem – składowaniem odpadów,
wylewaniem nieczystości;
5)
stosowanie selektywnej zbiórki odpadów oraz systemu gromadzenia, usuwania i unieszkodliwiania
odpadów stałych, gwarantujący ochronę środowiska;
Projekt planu określa:
1)
rodzaje terenów podlegające ochronie akustycznej, zgodnie z aktualnymi przepisami z zakresu ochrony
środowiska, dla których ustala poziomy hałasu:
a)
tereny oznaczone symbolami RMn, RM - jak dla terenów przeznaczonych pod zabudowę
zagrodową;
b) tereny oznaczone symbolem MN/U - jak dla terenów przeznaczonych pod zabudowę
mieszkaniowo-usługową;
c)
2)
tereny oznaczone symbolem MW – jak dla terenów przeznaczonych pod zabudowę mieszkaniową
wielorodzinną;
pozostałe tereny wyznaczone w projekcie planu nie zaliczają się, wg przepisów odrębnych, do grupy
terenów, dla których należy ustalić dopuszczalne poziomy hałasu w środowisku;
Projekt planu ustala:
1)
obowiązek gromadzenia i usuwania odpadów stałych zgodnie z obowiązującymi przepisami odrębnymi,
z uwzględnieniem selektywnej zbiórki odpadów;
2)
prowadzenie eksploatacji złoży w sposób racjonalny przy zastosowaniu środków ograniczających
szkody w środowisku i ochronie walorów krajobrazowych;
3)
ogrzewanie pomieszczeń paliwami zapewniającymi wysoki stopień czystości emisji spalin, w tym
stałymi, których stosowanie jest zgodne z przepisami odrębnymi z zakresu ochrony środowiska;
4)
dopuszcza możliwość stosowania odnawialnych źródeł energii wykorzystujących energię słońca do
ogrzewania pomieszczeń oraz produkcję energii elektrycznej i ciepłej wody na potrzeby własne,
zgodnie z przepisami odrębnymi z zakresu energetyki oraz ochrony środowiska.
W zakresie wyposażenia przedmiotowego obszaru w infrastrukturę techniczną projekt planu
nakazuje stosowanie technologii i paliw grzewczych zapewniających wysoki stopień czystości emisji spalin
oraz dopuszcza możliwość zaopatrzenia w ciepło energią pozyskiwaną ze źródeł odnawialnych. Powstające
ścieki należy docelowo odprowadzać w systemie istniejącej i projektowanej gminnej sieci kanalizacyjnej lub
przydomowych oczyszczalni ścieków. Konieczne jest również podczyszczanie powstających ścieków
przemysłowych przed wprowadzeniem ich do urządzeń kanalizacyjnych. Rozwiązania indywidualne
w postaci zbiorników bezodpływowych zostały dopuszczone tylko jako rozwiązanie tymczasowe. Realizacja
powyższych zapisów projektu planu korzystnie wpłynie na stan powietrza oraz stosunki gruntowo-wodne
analizowanego obszaru.
4.2
Cele ochrony środowiska kulturowego
Na analizowanym obszarze występują obiekty oraz obszary dziedzictwa kulturowego podlegające
specjalnej ochronie lub wymagające takiej ochrony:
•
obiekty umieszczone w rejestrze zabytków nieruchomych województwa łódzkiego – wiatrak typu
„koźlak” wpisany do rejestru zabytków decyzja z dnia 03.10.1986 r. (nr rejestru 332/A);
•
obiekty umieszczone w gminnej ewidencji zabytków:
Oraczew 24 – dom nr 24 (działka nr ewid. 57/2),
56
Oraczew 29 – dom nr 29 (działka nr ewid. 61/1),
Oraczew 49 – dom 49 (działka nr ewid. 85),
Oraczew 57 – dom nr 57 (działka nr ewid. 97),
Sadokrzyce 47 – wiatrak typu „koźlak” (działka nr ewid. 52/6),
Wągłczew – cmentarz w zespole cmentarza parafialnego we Wągłczewie (działka nr ewid. 252),
Wągłczew – Kaplica grobowa rodziny Psarskich w zespole cmentarza parafialnego we
Wągłczewie (działka nr ewid. 252),
Wagłczew 20 – dom nr 20 (działka nr ewid. 55/1),
Wągłczew 23 – dom nr 23 (działka nr ewid. 56).
•
stanowiska archeologiczne – występują w obrębie wyznaczonego terenu: A.3R, B.6R, B.7R, B.9R,
B.10R, C.1R, C.5R, C.4RMn, A.1ZL, C.6ZL, B.2KDD.
W zakresie ochrony dziedzictwa kulturowego i zabytków projekt planu uwzględnia w ustaleniach
ogólnych dla całego obszaru i wskazuje graficznie na rysunku projektu planu w/w obszary i obiekty.
Ponadto ustala wytyczne mające na celu ich ochronę oraz wyznacza obszarowe konserwatorskie strefy
ochrony – cmentarza, archeologicznej i krajobrazu:
•
dla zabytku chronionego poprzez wpis do rejestru zabytków - prowadzenie działań inwestycyjnych
oraz zagospodarowanie terenu wokół zabytku jedynie na zasadach zgodnie z przepisami odrębnymi
z zakresu ochrony zabytków i opieki nad zabytkami; dla ochrony wartości widokowych zabytku –
wiatraka typu „koźlak” projekt planu wyznacza konserwatorską strefę ochrony krajobrazu,
w granicach której, prócz terenu C.3RMn i C.4RMn, zakazuje lokalizacji wszelkiej zabudowy oraz
nasadzeń zieleni wysokiej;
•
dla zabytków umieszczonych w gminnej ewidencji zabytków, tj.:
dla obiektów architektonicznych (domy) – zachowanie kształtu dachu oraz rozplanowania
elewacji budynku, zachowanie lub odtworzenie detalu architektonicznego elewacji oraz
historycznego podziału okien; rozbiórka obiektów jest możliwa jedynie na zasadach określonych
w przepisach odrębnych;
dla terenu cmentarza wraz z ogrodzeniem oraz kaplicy grobowej rodziny Psarskich
zlokalizowanych w granicach konserwatorskiej strefy ochrony cmentarza – zachowanie układu
przestrzennego cmentarza, jego ogrodzenia i zieleni wysokiej oraz ustala ochronę nagrobków
mających wartości historyczne; zachowanie i systematyczna renowacja kaplicy grobowej
rodziny Psarskich;
•
dla stanowisk archeologicznych – roboty ziemne lub zmianę charakteru dotychczasowej działalności
na terenie zabytku archeologicznego należy prowadzić na zasadach określonych w przepisach
odrębnych dotyczących ochrony zabytków i opieki nad zabytkami.
W celu ochrony stanowisk archeologicznych projekt planu wyznacza konserwatorskie strefy ochrony
archeologicznej pokazane graficznie na rysunku projektu planu, w obrębie których wszystkie roboty ziemne
i dokonywanie zmiany dotychczasowej działalności wiążącej się z naruszeniem struktury gruntu wymagają
przeprowadzenia badań archeologicznych w formie nadzoru archeologicznego. Wydanie pozwolenia na
nadzór regulują przepisy odrębne dotyczące ochrony zabytków.
Ponadto projekt planu podkreśla, iż wszystkie odkryte w trakcie prac ziemnych przedmioty
zabytkowe oraz zabytki nieruchome i nawarstwienia kulturowe podlegają ochronie prawnej, zgodnie
z przepisami odrębnymi.
4.3
Opis projektowanego zagospodarowania
Celem regulacji zawartych w ustaleniach analizowanego projektu planu jest unormowanie zasad
umożliwiających realizację zamierzeń inwestycyjnych, w tym polegających na budowie farmy elektrowni
wiatrowych produkujących energię elektryczną w sposób ekologiczny i nieuciążliwy, które spowodują
57
ożywienie gospodarcze gminy Wróblew. Ponadto projekt planu dąży do określenia przeznaczenia oraz zasad
zagospodarowania poszczególnych terenów, tak aby umożliwić kształtowanie ładu przestrzennego w sposób
zapewniający ochronę środowiska i zdrowia ludzi oraz wartości kulturowych gminy.
W projekcie planu miejscowego składającego się z części opisowej (tekst projektu planu – uchwały
Gminy) oraz graficznej (rysunku projektu planu w skali 1:2000) określono dla całego obszaru objętego
planem:
•
przeznaczenie terenów oraz linie rozgraniczające tereny o różnym przeznaczeniu lub różnych
zasadach zagospodarowania;
•
zasady ochrony i kształtowania ładu przestrzennego;
•
zasady ochrony środowiska, przyrody i krajobrazu;
•
zasady ochrony dziedzictwa kulturowego i zabytków, w tym krajobrazów kulturowych;
•
zasady kształtowania zabudowy oraz wskaźniki zagospodarowania terenu:
maksymalną i minimalną intensywność zabudowy jako wskaźnik powierzchni całkowitej
zabudowy w odniesieniu do powierzchni działki budowlanej;
minimalny udział procentowy powierzchni biologicznie czynnej w odniesieniu do powierzchni
działki budowlanej;
gabaryty obiektów w tym maksymalną wysokość zabudowy;
minimalną liczbę miejsc do parkowania, w tym miejsca przeznaczone na parkowanie pojazdów
zaopatrzonych w kartę parkingową i sposób ich realizacji;
linie zabudowy;
•
granice i sposoby zagospodarowania terenów lub obiektów podlegających ochronie, na podstawie
odrębnych przepisów, w tym terenów górniczych;
•
szczegółowe zasady i warunki scalania i podziału nieruchomości oraz minimalną powierzchnię nowo
wydzielonych działek budowlanych;
•
szczególne warunki zagospodarowania terenów oraz ograniczenia w ich użytkowaniu;
•
zasady modernizacji, rozbudowy i budowy systemów komunikacji i infrastruktury technicznej;
•
stawki procentowe, na podstawie których ustala się opłatę za wzrost wartości nieruchomości
spowodowany uchwaleniem niniejszego planu zagospodarowania przestrzennego.
•
granice obszarów wymagających przekształceń lub rekultywacji.
Projekt planu nie ustala:
•
granic obszarów wymagających przeprowadzenia scaleń i podziałów nieruchomości;
•
zasad kształtowania krajobrazu, w tym również krajobrazów kulturowych oraz dóbr kultury
współczesnej;
•
granic i sposobów zagospodarowania obszarów szczególnego zagrożenia powodzią i obszarów
osuwania się mas ziemnych;
•
granic i sposobów zagospodarowania krajobrazów priorytetowych określonych w audycie
krajobrazowym oraz planie zagospodarowania województwa;
•
terminów i sposobów tymczasowego zagospodarowania, urządzenia i użytkowania terenów;
•
wymagań wynikających z potrzeb kształtowania przestrzeni publicznych.
Projekt planu wyodrębnia tereny o różnym przeznaczeniu lub różnych zasadach zagospodarowania
przestrzennego wyznaczone liniami rozgraniczającymi, oznaczone na rysunku planu symbolami, dla
których ustala następujące podstawowe przeznaczenie terenu:
1) tereny o podstawowym przeznaczeniu pod zabudowę zagrodową w gospodarstwach rolnych,
hodowlanych i ogrodniczych z dopuszczeniem na wydzielonych działkach możliwości realizacji
zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej oraz o dopuszczalnym przeznaczeniu uzupełniającym
w postaci: zabudowy usługowej; budynków gospodarczych; inwentarsko-składowych; garaży; szklarni;
58
dróg wewnętrznych (w tym dojazdy do pól); ciągów pieszych; sieci, obiektów i urządzeń infrastruktury
technicznej – oznaczone na rysunku projektu planu symbolem RMn;
2) tereny o podstawowym przeznaczeniu pod zabudowę zagrodową w gospodarstwach rolnych,
hodowlanych i ogrodniczych oraz o dopuszczalnym przeznaczeniu uzupełniającym w postaci:
budynków gospodarczych; inwentarsko-składowych; garaży; szklarni; dróg wewnętrznych (w tym
dojazdy do pól); ciągów pieszych; sieci, obiektów i urządzeń infrastruktury technicznej – oznaczone na
rysunku projektu planu symbolem RM;
3) teren o podstawowym przeznaczeniu pod zabudowę mieszkaniową wielorodzinną oraz
o dopuszczalnym przeznaczeniu uzupełniającym w postaci: zabudowy usługowej; budynków
gospodarczych; garaży; sieci, obiektów i urządzeń infrastruktury technicznej – oznaczony na rysunku
projektu planu symbolem MW;
4) tereny o podstawowym przeznaczeniu pod zabudowę mieszkaniową jednorodzinną, zabudowę
usługową oraz o dopuszczalnym przeznaczeniu uzupełniającym w postaci: budynków gospodarczych;
garaży; sieci, obiektów i urządzeń infrastruktury technicznej; dróg wewnętrznych – oznaczone na
rysunku projektu planu symbolem MN/U;
5) tereny o podstawowym przeznaczeniu pod zabudowę produkcyjną, składy i magazyny, zabudowę
usługową oraz o dopuszczalnym przeznaczeniu uzupełniającym w postaci: budynków gospodarczych
i garaży; sieci, obiektów i urządzeń infrastruktury technicznej; terenów komunikacji; zieleni
towarzyszącej i izolacyjnej; dróg wewnętrznych – oznaczone na rysunku projektu planu symbolem Pu;
6) tereny górnicze, oznaczone na rysunku projektu planu symbolem PG o dopuszczalnym przeznaczeniu
uzupełniającym w postaci: terenu rolniczego, leśnego lub terenu wód powierzchniowych, zgodnie
z kierunkiem rekultywacji gruntów;
7) tereny rolnicze, oznaczone na rysunku projektu planu symbolem R o dopuszczalnym przeznaczeniu
uzupełniającym w postaci sieci, obiekty i urządzenia infrastruktury technicznej oraz istniejących dróg
wewnętrznych;
8) tereny wód powierzchniowych śródlądowych i rowów melioracyjnych, oznaczone na rysunku projektu
planu symbolem WS o dopuszczalnym przeznaczeniu uzupełniającym w postaci urządzeń związanych
z gospodarka wodną;
9) teren infrastruktury technicznej – ujęcie wody, oznaczone na rysunku projektu planu symbolem W –
teren o podstawowym przeznaczeniu pod: budynki i urządzenia związane z infrastrukturą wodociągową
oraz o przeznaczeniu uzupełniającym w postaci dojść i dojazdów; zieleni niskiej;
10) teren cmentarza, oznaczony na rysunku projektu planu symbolem ZC o dopuszczalnym przeznaczeniu
uzupełniającym w postaci urządzeń i obiektów towarzyszących (w tym sieci infrastruktury technicznej,
obiekty małej architektury) oraz ciągów pieszych;
11) tereny lasów oznaczone na rysunku projektu planu symbolem ZL;
12) teren dolesień, oznaczony na rysunku projektu planu symbolem DZL;
13) teren drogi publicznej głównej ruchu przyspieszonego, oznaczony na rysunku projektu planu symbolem
KDGP;
14) tereny dróg publicznych zbiorczych, oznaczone na rysunku projektu planu symbolem KDZ;
15) tereny dróg publicznych lokalnych, oznaczone na rysunku projektu planu symbolem KDL;
16) tereny dróg publicznych dojazdowych, oznaczone na rysunku projektu planu symbolami KDD;
17) teren drogi wewnętrznej, oznaczony na rysunku projektu planu symbolem KDW.
W ustaleniach ogólnych dla całego obszaru projektu planu, jako zasady ochrony i kształtowania ładu
przestrzennego dla terenów przeznaczonych pod zabudowę projekt planu wyznacza nieprzekraczalne linie
dla lokalizacji zabudowy z zakazem jej przekroczenia. Dla istniejących budynków lub ich części położonych
poza nieprzekraczalną linią dopuszcza jedynie możliwość ich remontu i przebudowy w kierunku zgodnym
z linią zabudowy. Dla terenów górniczych (PG) konieczne jest zachowanie pasów ochronnych.
59
W zakresie granic i sposobów zagospodarowania terenów lub obiektów podlegających ochronie,
ustalonych na podstawie przepisów odrębnych, projekt planu:
•
wyznacza strefę sanitarną od ogrodzenia cmentarza o szerokości 50,0 m, w zasięgu której obowiązują
nakazy, zakazy, dopuszczenia i ograniczenia wynikające z przepisów odrębnych oraz nakaz czerpania
wody z gminnej sieci wodociągowej;
•
określa zasady ochrony urządzeń melioracji szczegółowych figurujących w ewidencji właściwego
zarządcy rowów, melioracji i urządzeń wodnych – dla terenów zmeliorowanych lub będących
w zasięgu oddziaływania urządzeń melioracyjnych ustala:
przebudowę lub likwidację drenażu rolnego z nakazem zachowania jego dalszego prawidłowego
funkcjonowania na terenach przyległych do terenu, na którym realizuje się przebudowę lub
likwidację drenażu rolnego;
dopuszcza możliwość, w przypadku braku kolizji z istniejącym lub planowanym
zagospodarowaniem działki budowlanej, odstąpienie od przebudowy lub likwidacji urządzeń
melioracyjnych za zgodą właściwego zarządcy rowów, melioracji i urządzeń wodnych;
po zmianie sposobu użytkowania gruntów rolnych zmeliorowanych - wystąpienie do właściwego
zarządcy rowów, melioracji i urządzeń wodnych o wykreślenie z ewidencji urządzeń melioracji
szczegółowych powierzchni zajętych na cele pozarolnicze;
•
wskazuje na obowiązek zgłoszenia, zgodnie z przepisami odrębnymi i przed uzyskaniem pozwolenia
na budowę, obiektów i budowli o wysokości 50,0 m n.p.t. i wyższych – celem uzgodnienia lokalizacji
i sposobu oznakowania przeszkodowego tych obiektów.
Projekt planu zezwala na dokonywanie podziału działki, lecz warunkiem wydzielenia nowych
działek budowlanych jest zapewnienie im obsługi komunikacyjnej - dostępu do drogi publicznej lub za
pośrednictwem drogi wewnętrznej w rozumieniu przepisów odrębnych oraz możliwości obsługi
w infrastrukturą techniczną na warunkach określonych w analizowanej uchwale.28
Projekt planu dopuszcza możliwość przeprowadzenia scalenia i następnie podziału nieruchomości
zgodnie z regulacją wynikającą z przepisów odrębnych oraz z zachowaniem parametrów określonych
w analizowanym projekcie planu. Ustala jednak, iż nowe granice podziału muszą być prostopadłe albo
równoległe do co najmniej jednej skrajnej granicy terenu dzielonego.
W zakresie szczególnych warunków zagospodarowania terenów oraz ograniczeń w ich użytkowaniu
projekt planu ustala strefę bezpieczeństwa od napowietrznej linii elektroenergetycznej średniego napięcia
15kV o szerokości po 7,5 m na stronę od osi. W jej obrębie zakazuje lokalizacji budynków przeznaczonych
na pobyt ludzi oraz nasadzeń zielenią wysoką.
Ponadto projekt planu zawiera ustalenia szczegółowe dla poszczególnych terenów wyznaczonych
liniami rozgraniczającymi, które zostały sformułowane w zakresie:
•
przeznaczenia podstawowego i uzupełniającego – dla wszystkich terenów, co zostało już omówione
w niniejszym podrozdziale Prognozy;
•
zasad i warunków kształtowania zabudowy – dla terenów przeznaczonych do zabudowy – tereny
RMn, RM, MW, Pu; terenu infrastruktury technicznej – teren W i dla terenów górniczych – tereny
PG;
•
zasady zagospodarowania terenu – dla wszystkich terenów prócz terenu cmentarza (ZC);
•
podziału nieruchomości – dla terenów przeznaczonych do zabudowy – tereny RMn, RM, MW, Pu.
W ustaleniach szczegółowych projektu planu w zakresie zasad i warunków kształtowania zabudowy
oraz zasad zagospodarowania terenu zostały określone:
28
Ustalenia te nie dotyczą podziałów dokonywanych w celu: sytuowania urządzeń infrastruktury technicznej, wyznaczania
linii rozgraniczających dróg, regulacji stanu prawnego i poprawy istniejącego zagospodarowania oraz innych dokonywanych
na podstawie odrębnych przepisów.
60
•
parametry kształtowania zabudowy, tj.: maksymalną wysokość zabudowy o przeznaczeniu
podstawowym i uzupełniającym, geometrię dachu (liczbę i kąt nachylenia połaci dachowych);
•
zasady kształtowania i lokalizacji zabudowy – zakazuje stosowania w elewacjach budynków i pokryciu
dachowym jaskrawych kolorów kontrastujących z otoczeniem; nie zezwala na stosowania okładzin
z tworzyw sztucznych (typu siding, boazerie elewacyjne, inne podobne) i blach jako materiału
wykończeniowego elewacji budynków;
•
wskaźniki zagospodarowania terenów, w odniesieniu do działki budowlanej, tj.: maksymalną
powierzchnię zabudowy, intensywność zabudowy (minimum – maksimum), minimalny udział
powierzchni biologicznie czynnej; w obrębie terenów Pu ustala obowiązek realizacji strefy zieleni
izolacyjnej w postaci liściastych i iglastych zadrzewień wysokich i średniowysokich w stosunku 70 do
30 i o szerokości minimum 10 m, która powinna w naturalny sposób oddzielać funkcje terenów
o kolizyjnym przeznaczeniu;
•
zasady i sposób zagospodarowania terenów zależny od jego podstawowego przeznaczenia:
tereny górnicze (PG - teren „Wągłczew I” i „Mantyki IVA”) – projekt planu zakazuje zabudowy
dopuszczając jedynie tymczasowe obiekty dla potrzeb realizacji budowy i eksploatacji wyrobisk
(w tym kontenerów administracyjno-socjalnych), tymczasowe urządzenia związane z przeróbką
i eksploatacją złoża oraz drogi wewnętrzne niezbędne do obsługi komunikacyjnej kopalni;
określa wysokość instalacji i obiektów technologicznych, związanych z prowadzoną
działalnością wydobywczą oraz tymczasowych kontenerów administracyjno-socjalnych; ustala
kąt nachylenia połaci dachowej oraz wskaźnik intensywności zabudowy (jako wskaźnik
powierzchni całkowitej zabudowy);
projekt planu dopuszcza możliwość eksploatacji złoża w części i etapowo oraz przeróbkę
(rozdrabnianie) kruszywa naturalnego; akcentuje jednak, iż w zakresie sposobu, kolejności
i głębokości eksploatacji złoża należy dostosować się do ustaleń koncesji;
projekt planu dopuszcza możliwość wypełnienia wyrobiska lub jego części wodami
napływającymi z górotworu lub wodami kopalnianymi; możliwe będzie również, w ramach
przeprowadzanej rekultywacji, wykorzystanie terenu do celów wypoczynku, turystyki
i rekreacji, a także aktywności fizycznej, z akcentem na dopuszczenie wyłącznie terenowych
urządzeń sportu i rekreacji oraz obiektów małej architektury; na cele rekultywacji, zgodnie
z ustaleniami projektu planu, będzie można również wykorzystać masy ziemne lub skalne
przemieszczane w związku z wydobywaniem kopaliny ze złoża;
projekt planu w zakresie grodzenia terenu dopuszcza ogrodzenia zabezpieczające głębokie
wykopy;
tereny rolnicze (R) – projekt planu ustala utrzymanie istniejących terenów upraw polowych, łąk
i pastwisk oraz wód śródlądowych, w tym oczek wodnych i bezodpływowych zagłębień terenu;
zakazuje wznoszenia obiektów budowlanych, za wyjątkiem sieci, obiektów, urządzeń
infrastruktury technicznej i dróg wewnętrznych;
na ternie B.6R i C.5R wskazuje obszar do rekultywacji;
teren cmentarza (ZC) – projekt planu zakazuje lokalizacji obiektów budowlanych nie
związanych z funkcjonowaniem cmentarza oraz miejsc postojowych; dopuszcza jedynie
realizację lapidarium na dowolnych warunkach; nie zezwala na podział działki;
tereny wód powierzchniowych śródlądowych i rowów melioracyjnych (WS) – projekt planu
akcentuje, iż zagospodarowanie tych terenów powinno się odbywać na zasadach określonych
w przepisach odrębnych; ustala zachowanie istniejących cieków i zbiorników wodnych;
w sytuacji możliwego zaniku wody w zbiornikach, dopuszcza użytkowanie rolne;
tereny lasów (ZL) – projekt planu zakazuje zabudowy terenu oraz wprowadza obowiązek
utrzymanie dotychczasowego sposobu użytkowania gruntów leśnych i gruntów stanowiących
lasy w rozumieniu przepisów o lasach;
61
teren dolesień (DZL) – projekt planu akcentuje, iż gospodarowanie na tym terenie należy
prowadzić zgodnie z przepisami odrębnymi; ustala obowiązek zalesienie terenu zgodnie
z określonym w decyzji sposobem rekultywacji.
W zakresie obsługi komunikacyjnej projekt planu wyznacza tereny przeznaczone pod drogi
publiczne zapewniające powiązanie z drogowym układem zewnętrznym (w tym o znaczeniu ponadlokalnym)
oraz obsługę komunikacyjną w ramach obszaru objętym analizowanym projektem planu.
Są to drogi o następujących klasach technicznych:
•
KDGP – teren drogi głównej ruchu przyspieszonego,
•
KDZ – tereny dróg zbiorczych,
•
KDL – tereny dróg lokalnych,
•
KDD – tereny dróg dojazdowych.
Określa dla nich parametry funkcjonalno-techniczne. Ponadto wyznacza teren drogi wewnętrznej,
głównie w celu obsługi istniejącej stacji wodociągowej. Dla wyznaczonych terenów o funkcji
komunikacyjnej, jako przeznaczenie uzupełniające określa lokalizację urządzeń i sieci infrastruktury
technicznej, elementów małej architektury oraz zieleni.
Projekt planu obsługę komunikacyjną działek budowlanych, ustala bezpośrednio z dróg publicznych.
Dopuszcza również obsługę komunikacyjną z dróg wewnętrznych, wytyczonych w projekcie podziału
działki i powiązanych z drogami publicznymi.
Dla terenów budowlanych określa wskaźniki wyposażenia ich w miejsca postojowe dla samochodów.
Projekt planu ustala wyposażenia terenów w media techniczne poprzez istniejący i rozbudowywany
oraz projektowany system uzbrojenia. Sieci infrastruktury technicznej należy projektować
z rozprowadzeniem na terenach przeznaczonych pod ciągi komunikacyjne lub wzdłuż tych terenów.
Projekt planu dopuszcza możliwość lokalizacji sieci wodociągowej, kanalizacji sanitarnej, deszczowej,
gazowej, elektroenergetycznej i telekomunikacyjnej na terenach przeznaczonych pod zabudowę,
a dokładnie w pasach terenów pomiędzy wyznaczonymi liniami zabudowy a liniami rozgraniczającymi
teren przeznaczony pod zabudowę i pod drogę. Sieci elektroenergetyczne mogą być również lokalizowane
na terenach rolniczych, ale w sposób nie kolidujący z ich rolniczym przeznaczeniem.
Ponadto projekt planu na całym analizowanym obszarze dopuszcza możliwość lokalizowania
obiektów infrastruktury technicznej takich jak stacje transformatorowe, podziemne przepompownie
ścieków czy kontenerowe stacje telekomunikacyjne.
Zawiera szczegółowe ustalenia w zakresie:
1)
2)
zaopatrzenia w wodę:
a)
zaopatrzenie z istniejącej i rozbudowywanej, gminnej sieci wodociągowej;
b)
wyposażenia sieci wodociągowej w hydranty p. poż. zgodnie z przepisami odrębnymi;
c)
dopuszcza możliwość zaopatrzenia w wodę z własnego ujęcia wód podziemnych.
odprowadzenia ścieków:
a)
odprowadzanie ścieków do istniejącej i projektowanej gminnej sieci kanalizacji oraz
unieszkodliwianie ich na gminnej oczyszczalni ścieków;
b)
do czasu wyposażenia terenu w sieć kanalizacji sanitarnej dopuszcza możliwość odprowadzania
ścieków do szczelnych zbiorników bezodpływowych, z obowiązkiem okresowego wywozu
zgromadzonych nieczystości do punktu zlewnego;
c)
dopuszcza możliwość stosowania przydomowych oczyszczalni ścieków;
d)
ustala obowiązek podczyszczania wytwarzanych ścieków przemysłowych, zgodnie
z obowiązującymi przepisami odrębnymi określającymi warunki wprowadzania ścieków do
urządzeń kanalizacyjnych i precyzującymi obowiązki dostawców ścieków przemysłowych.
62
3)
4)
5)
6)
odprowadzenia wód opadowych i roztopowych:
a)
ustala odprowadzanie wód opadowych i roztopowych powierzchniowo na teren własnej działki,
do lokalnych systemów kanalizacji deszczowej lub stosowanie innych rozwiązań zgodnych
z przepisami odrębnymi z zakresu ochrony środowiska i prawa wodnego;
b)
na terenach zabudowy produkcyjnej, magazynowej i usługowej ustala się odprowadzenie wód
opadowych i roztopowych z utwardzonych powierzchni (parkingów, placów manewrowych)
i powierzchni dachów większych niż 1000 m2 do zamkniętego systemu kanalizacji deszczowej; do
czasu powstania kanalizacji deszczowej nadmiar wód opadowych i roztopowych należy
zagospodarować w zbiornikach retencyjnych bezodpływowych, zlokalizowanych w granicach
działki budowlanej lub stosować inne rozwiązania zgodne z przepisami odrębnymi z zakresu
ochrony środowiska; dopuszcza możliwość stosowania studni chłonnych;
c)
dopuszcza możliwość odprowadzania wód opadowych i roztopowych w oparciu o kanalizację
deszczową projektowaną w sieciowym systemie deszczowej kanalizacji gminnej;
d)
nakazuje instalować separatory substancji ropopochodnych na odpływach wód opadowych
i roztopowych ze szczelnie utwardzonych placów manewrowych, postojowych i parkingów
zgodnie z przepisami odrębnymi z zakresu ochrony środowiska.
zaopatrzenia w energię elektryczną:
a)
zasilanie z istniejącej sieci średniego i niskiego napięcia;
b)
bezpośredni dosył energii elektrycznej do odbiorców - poprzez przyłącza elektroenergetyczne
niskiego napięcia;
c)
budowę liniowych odcinków sieci średniego i niskiego napięcia w liniach rozgraniczających ulic,
ze względu na zawężenie parametrów ulic dopuszcza przebieg sieci napowietrznej poza liniami
rozgraniczającymi ulic;
d)
lokalizowanie nowych stacji transformatorowych wnętrzowych poza liniami rozgraniczającymi
ulic, na wydzielonych działkach, z bezpośrednim dostępem do drogi publicznej;
e)
możliwość lokalizowania
rozgraniczających ulic.
8)
transformatorowych
słupowych
15/0,4kV
w
liniach
zaopatrzenia w gaz ziemny:
a)
zaopatrzenie w gaz do czasu rozbudowy sieci gazowej, może być realizowane poprzez sytuowanie
na działkach wolnostojących zbiorników propan-butan;
b)
zaopatrzenie do celów gospodarczych i grzewczych z projektowanej sieci średniego ciśnienia;
c)
sieć gazową należy projektować na zasadach określonych w przepisach odrębnych.
zaopatrzenia w ciepło:
a)
7)
stacji
do celów grzewczych i cieplej wody użytkowej ustala zaopatrzenie w ciepło z lokalnych,
indywidualnych źródeł ciepła z obowiązkiem stosowania technologii i paliw grzewczych
zapewniających wysoki stopień czystości emisji spalin tj. gaz przewodowy, olej niskosiarkowy,
energia elektryczna i inne źródła energii ekologicznie czyste.
obsługi telekomunikacyjnej:
a)
zaopatrzenie w łącza telefoniczne - z istniejącej i projektowanej sieci w liniach rozgraniczających
ulic;
b)
projekt planu dopuszcza przebieg istniejących kabli telekomunikacyjnych doziemnych i linii
telefonicznych napowietrznych, poza liniami rozgraniczającymi ulic;
c)
bezpośrednia obsługa poszczególnych
indywidualnych przyłączy.
abonentów
telefonicznych
-
za
pośrednictwem
gospodarki odpadami:
a)
nakaz czasowe gromadzenie i segregację odpadów na działkach budowlanych w urządzeniach
63
przystosowanych do ich gromadzenia;
b)
4.4
odbiór i usuwanie zgodnie z przepisami odrębnymi z zakresu gospodarki odpadami.
Ocena rozwiązań funkcjonalno – przestrzennych projektu mpzp
Zgodność z przepisami prawa dotyczącymi ochrony środowiska
Ustalenia projektu planu respektują wymogi określone w przepisach ogólnych i szczegółowych
z zakresu ochrony środowiska. Szczegółowy wykaz aktów prawnych uwzględnionych przy tworzeniu
projektu planu zawiera p.pkt. 1.5 Prognozy.
Projekt planu nie wyznacza obszarów szczególnego zagrożenia powodzią oraz obszarów osuwania się
mas ziemnych, które podlegają ochronie na podstawie odrębnych przepisów, bowiem brak takich terenów
w granicach opracowania.
W granicach obszaru objętego ustaleniami projektu planu nie występują żadne prawne formy
ochrony przyrody w myśl ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody (Dz. U. z 2013 r., poz. 627
ze zmianami). Najbliższe, względem granic analizowanego terenu obszarowa forma ochrony przyrody to
Brąszewicki Obszar Chronionego Krajobrazu - ok. 0,4 km od południowych granic obszar A mpzp).
Położenie analizowanego obszaru względem form ochrony przyrody przedstawia rycina nr 14.
Przedmiotowy obszar nie leży w obrębie obszaru NATURA 2000. Najbliżej położony, względem jego
granic, jest OSO Zbiornik Jeziorsko (PLB100002) oddalony o ok. 6,0 km od wschodnich granic obszaru D
mpzp. Położenie obszaru badań względem sieci obszaru NATURA 2000 przedstawia rycina nr 15.
Z przepisów art. 113 ust. 2 pkt. 1 i art. 114 ustawy Prawo ochrony środowiska wynika potrzeba
określenia w planie miejscowym, które z wyznaczonych projektem planu terenów29 podlegają ochronie
akustycznej. W projekcie planu, dla którego potrzeb sporządzono niniejszą Prognozę wyznaczono tereny
podlegające ochronie akustycznej, dla których ustalono poziomy hałasu zgodne z aktualnymi przepisami
z zakresu ochrony środowiska.
Warto również tutaj podkreślić, iż w obrębie analizowanego obszaru projekt planu dopuszcza
możliwość realizacji funkcji, które mogą być źródłem uciążliwości dla sąsiednich terenów, w tym
uciążliwości akustycznej. Wyznacza w obrębie obszaru D mpzp dwa tereny zabudowy produkcyjnej,
składów, magazynów i usługowej. Nie mniej jednak projekt planu zawiera ustalenia, które mają na celu
zminimalizować ewentualnie powstałą uciążliwość, do których należy:
•
obowiązek realizacja w obrębie terenów Pu stref zieleni izolacyjnych w postaci liściastych i iglastych
zadrzewień wysokich i średniowysokich w stosunku 70 do 30 o szerokości minimum 10 m;
•
zakaz lokalizowania w analizowanym terenie obiektów i urządzeń mogących powodować
przekroczenie normatywnych parametrów jakości środowiska, w tym w zakresie emisji hałasu,
wibracji.
Projekt planu zawiera ustalenia mające na celu ochronę dziedzictwa kulturowego i zabytków
występujących na analizowanym obszarze tj.: obiektu umieszczonego w rejestrze zabytków nieruchomych
województwa łódzkiego, w gminnej ewidencji zabytków oraz stanowisk archeologicznych. Ponadto
wyznacza obszarowe konserwatorskie strefy ochrony:
•
cmentarza – dla cmentarza we Wągłczewie umieszczonego w gminnej ewidencji zabytków,
•
krajobrazu – dla ochrony wiatraka typu „koźlak” w Sadokrzycach wpisanego do rejestru zabytków
decyzją z dnia 03.10.1986 r. (nr rejestru 332/A),
•
archeologicznej – dla stanowisk archeologicznych.
29
Pod pojęciem teren projekt planu, a za nim Prognoza rozumie najmniejszą wydzieloną liniami rozgraniczającymi jednostkę
ustaleń projektu planu, oznaczoną numerem i symbolem literowym, dla której określono ustalenia szczegółowe.
64
Projekt planu nie określa zasad ochrony dóbr kultury współczesnej, ponieważ brak jest ich
w granicach analizowanego obszaru.
Ochrona na podstawie odrębnych przepisów
Istotnym elementem ustaleń projektu planu są zapisy z zakresu zagospodarowania obiektów
podlegających ochronie na podstawie odrębnych przepisów. Do takich obiektów występujących
w granicach planu należą:
•
cmentarz we Wagłczewie, dla którego projekt planu wyznacza strefę sanitarną o szerokości 50,0 m (ze
względu na występowanie wodociągu w jego bezpośrednim sąsiedztwie);
•
urządzenia melioracji szczegółowych figurujących w ewidencji właściwego zarządcy rowów,
melioracji i urządzeń wodnych (rowy melioracyjne, drenowanie) – projekt planu chroni istniejące
rowy melioracyjne będące ważnymi odbiornikami wód powierzchniowych z analizowanego obszaru;
dopuszcza możliwość przebudowy/likwidacji istniejącego drenażu, ale tylko pod warunkiem jego
dalszego prawidłowego funkcjonowania na terenach przyległych;
•
tereny górnicze wyznaczone na złożu „Mantyki IV” i „Wągłczew I”, w obrębie których, sposób,
kolejność i głębokość eksploatacji złoża, zgodnie z ustaleniami projektu planu, należy dostosować do
ustaleń koncesji; na potrzeby realizacji budowy i eksploatacji wyrobisk, projekt planu dopuszcza
możliwość lokalizacji obiektów tymczasowych, w tym kontenerów administracyjno-socjalnych;
w ramach przeprowadzanej rekultywacji projekt planu zezwolił na wykorzystanie terenu do celów
wypoczynku, turystyki i rekreacji oraz aktywności fizycznej, w tym na wypełnienie wyrobiska lub
jego części wodami napływającymi z górotworu, wodami kopalnianymi.
Ochrona różnorodności biologicznej
Obszar objęty opracowaniem nadal w znaczącym stopniu pozostaje aktywny biologicznie – głównie
w rolniczym użytkowaniu. Zatem obszar badań ma wyraźnie rolniczy charakter, z którym nierozerwalnie
związana jest zabudowa zagrodowa w gospodarstwach rolnych. Tereny zainwestowane zajmują jednak
nieznaczny odsetek i w dużym stopniu mają one charakter rozproszony. Jedynie w obrębie obszaru C
(Oraczew, Dabrówka Zgniła) zabudowa występuje pasmowo wzdłuż ciągów komunikacyjnych tworząc
zwarty układ wsi ulicówki.
Reprezentantem szaty roślinnej jest przede wszystkim zieleń niska (zieleń antropogenna
charakterystyczna dla terenów rolniczych). Ponadto sporadycznie występuje zieleń średnia (samosiejki) oraz
zieleń wysoka (lasy, zadrzewienia, szpalery, grupy i pojedyncze drzewa rosnące przede wszystkim przy
drogach i w bezpośrednim sąsiedztwie rowów melioracyjnych). Ponadto występują zbiorowiska
synantropijne wykazujące współcześnie silną ekspansję. Terenom zainwestowanym towarzyszą
powierzchnie zieleni wprowadzonej i ukształtowanej przez człowieka (m.in. sady) oraz pojedyncza zieleń
wysoka.
Bioróżnorodność fauny szczegółowo opisuje podrozdział Prognozy – Świat zwierząt. Przeprowadzone
na analizowanym obszarze monitoringi wykazały, iż awifaunę i chiropterofaunę reprezentują głównie
pospolite gatunki ptaków, typowe dla krajobrazu rolniczego centralnej Polski.
Największą bioróżnorodność w ramach analizowanego obszaru posiadają lasy i zadrzewienia.
Bezpośrednie sąsiedztwo analizowanego obszaru wykazuje duże podobieństwo pod względem
funkcjonalnym. Są to przede wszystkim tereny otwarte będące w leśnym i rolniczym użytkowaniu
z zainwestowaniem mającym postać rozproszoną oraz skoncentrowaną wzdłuż ważnych ciągów
komunikacyjnych.
W wyniku realizacji ustaleń projektu planu będzie miało częściowe przekształcenie terenów obecnie
aktywnych przyrodniczo w tereny zainwestowane i komunikacyjne. Powierzchnia terenów dotychczas
aktywnych biologicznie, w stosunku do stanu istniejącego, nie ulegnie znaczącemu zmniejszaniu.
65
Zaproponowane w projekcie planu rozwiązania funkcjonalno-przestrzenne przyczynią się
przekształcenia w tereny zabudowy i w tereny komunikacyjne jedynie części analizowanego obszaru.
do
Tereny do zainwestowania i poddawane przekształceniom antropogenicznym to tereny
z możliwością zabudowy (zagrodowej, mieszkaniowej jednorodzinnej, mieszkaniowej wielorodzinnej,
usługowej, produkcyjnej, składów i magazynów), tereny prowadzenia eksploatacji powierzchniowej
surowców mineralnych, teren infrastruktury technicznej oraz tereny dróg. Łącznie nie mniej jednak nie
będą one stanowić znaczącego odsetka w ogólnej powierzchni analizowanego obszaru. Największe
powierzchniowo nowe tereny do zabudowy, w stosunku do stanu istniejącego, to teren A.1MN/U, D.1Pu,
D.2Pu.
Ponadto warto tutaj zaznaczyć, iż dla terenów do zabudowy projekt planu określa wskaźniki
zagospodarowania terenów, w odniesieniu do działki budowlanej – w tym ustala minimalny udział
powierzchni biologicznie czynnej, który przyjmuje następujące wskaźniki:
•
60% - zabudowa mieszkaniowa jednorodzinna w ramach terenów MN/U;
•
50% - zabudowa mieszkaniowa jednorodzinna w ramach terenów RMn;
•
40% - tereny RM, zabudowa zagrodowa w ramach terenów RMn;
•
30% - teren MW, zabudowa usługowa lub mieszkaniowo –usługowa w ramach terenów MN/U;
•
20% - tereny Pu;
•
5% - teren W.
Wyznaczone tereny górnicze to adaptacja stanu istniejącego w zakresie wydanych, przez starostę
powiatu sieradzkiego i marszałka województwa, decyzji zatwierdzających złoże i udzielających koncesję na
wydobycie ze złoża. Projekt planu nie wyznacza dodatkowych nowych terenów przeznaczonych pod
wydobycie.
Zdecydowaną jednak powierzchnię badanego obszaru projekt planu pozostawia bez prawa do
zabudowy. Tereny wyłączone z zainwestowania to: tereny rolnicze, tereny lasów, teren wód
powierzchniowych.
W celu ochrony bioróżnorodności analizowanego obszaru projekt planu nakazuje zachowanie
terenów zakrzewionych i zadrzewionych, cennych zbiorowisk roślinnych, szpalerów drzew wzdłuż ciągów
komunikacyjnych, z dopuszczeniem niezbędnej wycinki w miejscach kolizji z projektowanym
zainwestowaniem i sytuacji wyjątkowych, stwarzających zagrożenie dla ludzi i środowiska.
Projekt planu nie odnosi się do świata zwierzęcego. Warto zaznaczyć, iż penetracja ludzka także
powoduje wycofanie niektórych gatunków fauny.
Proporcja terenów o różnych formach użytkowania
Obszar objęty opracowaniem posiada bardzo korzystne proporcje pomiędzy terenami aktywnymi
biologicznie a terenami zabudowanymi, na korzyść czynnych przyrodniczo. Dominują tu bowiem tereny
otwarte pozostające w rolniczym użytkowaniu (grunty orne, użytki zielone). Zabudowa występuje
punktowo oraz pasmowo w obrębie obszaru C mpzp.
Realizacji projektu planu spowoduje zmianę funkcji tylko na części powierzchni analizowanego
obszaru i będzie to miało miejsce przede wszystkim w bezpośrednim sąsiedztwie istniejących ciągów
komunikacyjnych oraz zainwestowania. Wyjątek stanowią jedynie tereny Pu o powierzchni ok. 57,4 ha
wyznaczanych w obrębie obszaru D mpzp w bezpośrednim sąsiedztwie drogi krajowej nr 12.
Zatem zaproponowane w projekcie planu rozwiązania funkcjonalno-przestrzenne nie zmienią
dotychczasowego użytkowania terenu na znaczącej jego powierzchni. Tym samym nie wpłynie to na
zachwianie dotychczasowych proporcji pomiędzy terenami zurbanizowanymi a terenami czynnymi
przyrodniczo na niekorzyść terenów aktywnych biologicznie..
Warto tutaj zaznaczyć, iż projektowane tereny zabudowy, dróg oraz lokalizacji elektrowni
wiatrowych będą powstawać kosztem rolniczej przestrzeni produkcyjnej, w części chronionej prawnie
przed zmianą jej użytkowania na cele nierolnicze. Nie mniej jednak projekt planu ustala parametry
66
i wskaźniki zagospodarowania, w tym obowiązek zachowania minimalnych procentowych udziałów
powierzchni biologicznie czynnej na nowo wyznaczonych terenach przeznaczonych do zabudowy, co
w części zrekompensuje utracone powierzchnie aktywne przyrodniczo.
Realizacja projektu planu nie będzie wiązała się z wyłączeniem z produkcji leśnej gruntów leśnych.
Na obszarze objętym opracowaniem można wyróżnić następujące grupy terenów:
•
tereny układu komunikacyjnego – dróg publicznych oraz drogi wewnętrznej;
•
teren infrastruktury technicznej – ujęcie wody;
•
tereny górnicze;
•
tereny zabudowy, w tym:
zabudowy zagrodowej w gospodarstwach rolnych, hodowlanych i ogrodniczych, na części
z dopuszczeniem zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej;
zabudowy mieszkaniowej wielorodzinnej,
zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej z usługami lub zabudowy usługowej,
zabudowy produkcyjnej, składów i magazynów;
•
teren cmentarza;
•
tereny rolnicze bez prawa do zabudowy;
•
tereny lasów;
•
teren dolesień;
•
tereny wód powierzchniowych śródlądowych i rowów melioracyjnych.
4.5
Ocena warunków zagospodarowania terenu określonych w projekcie planu
wynikających z potrzeb ochrony środowiska
W projekcie planu dla terenów, w obrębie których może być lokalizowana zabudowa określono
parametry i wskaźniki kształtowania zabudowy oraz zagospodarowania terenu, w tym: nieprzekraczalne
linie zabudowy, gabaryty obiektów (m.in. maksymalną wysokość budynku/obiektu, liczbę kondygnacji
nadziemnych budynków), minimalny udział procentowy powierzchni biologicznie czynnej, maksymalną
powierzchnię zabudowy działki budowlanej, minimalną i maksymalną intensywność zabudowy mające na
celu kształtowanie projektowanej zabudowy w sposób planowy i racjonalny.
Z punktu widzenia nowo planowanych inwestycji projekt planu na analizowanym obszarze zakazuje
realizacji przedsięwzięć mogących zawsze znacząco oddziaływać na środowisko i potencjalnie znacząco
oddziaływać na środowisko, za wyjątkiem:
a)
dróg, sieci i obiektów infrastruktury technicznej (sieci, urządzeń, instalacji, budowli, obiektów),
b)
wydobycia kopalin na terenie PG,
c)
urządzeń lub zespoły urządzeń umożliwiających pobór wód podziemnych,
d)
stacji obsługi lub remontowych sprzętu budowlanego, rolniczego lub środków transportu,
e)
budowy zbiorników wodnych lub stawów,
f)
chowu lub hodowli zwierząt w liczbie większej niż 60 DJP i mniejszej niż 210 DJP
oraz przy zachowaniu przepisów odrębnych i zapisu dopuszczającego w terenach D.1Pu i 2.Pu wszystkich
przedsięwzięć mogących potencjalnie znacząco oddziaływać na środowisko.
Po przeanalizowaniu obowiązującego prawa z zakresu przedsięwzięć mogących znacząco
oddziaływać na środowisko30 oraz uwzględnieniu rozwiązań funkcjonalno-przestrzennych analizowanego
projektu planu w obrębie terenów Pu (tereny zabudowy produkcyjnej, składów, magazynów i zabudowy
30
Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 9 listopada 2010 r. w sprawie przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na
środowisko (Dz. U. z 2010 r., Nr 213, poz. 1397).
67
usługowej) mogą pojawić się następujące przedsięwzięcia mogące potencjalnie znacząco oddziaływać na
środowisko:
a) instalacje do wytwarzania produktów przez mieszanie, emulgowanie lub konfekcjonowanie
chemicznych półproduktów lub produktów podstawowych;
b) instalacje do zgazowania, odgazowania lub upłynniania węgla lub łupku bitumicznego, lub instalacje
do wytwarzania smarów z ropy naftowej;
c) instalacje do brykietowania węgla kamiennego lub brunatnego;
d) instalacje do prażenia i spiekania rud żelaza;
e) instalacje do obróbki metali żelaznych: kuźnie, odlewnie, walcownie, ciągarnie i instalacje do
nakładania powłok metalicznych;
f) instalacje do wtórnego wytopu metali nieżelaznych lub ich stopów, w tym oczyszczania, odlewania
lub przetwarzania metali z odzysku;
g) instalacje do powierzchniowej obróbki metali lub tworzyw sztucznych, z zastosowaniem procesów
chemicznych lub elektrolitycznych;
h) instalacje do powierzchniowej obróbki substancji, przedmiotów lub produktów, z zastosowaniem
rozpuszczalników organicznych;
i) instalacje do produkcji kotłów, zbiorników, kadzi lub innych pojemników z blach;
j) instalacje do produkcji klinkieru cementowego oraz instalacje do produkcji cementu lub wapna;
k) instalacje do produkcji lub montowania pojazdów, sprzętu mechanicznego lub produkcji silników;
l) instalacje do budowy lub naprawy statków powietrznych;
m) instalacje do produkcji lub naprawy sprzętu kolejowego;
n) instalacje do wytłaczania eksplozyjnego;
o) instalacje do produkcji betonu w ilości nie mniejszej niż 15 t na dobę;
p) instalacje do produkcji mas bitumicznych;
q) instalacje do wytapiania substancji mineralnych;
r) instalacje do produkcji włókien mineralnych;
s) instalacje do produkcji wyrobów ceramicznych za pomocą wypalania, o zdolności produkcyjnej nie
mniejszej niż 50 t/rok;
t) instalacje do produkcji szkła, w tym włókna szklanego lub wyrobów ze szkła;
u) instalacje do czyszczenia, odtłuszczania lub procesów wykończalniczych włókien lub materiałów
włókienniczych;
v) instalacje do garbowania lub uszlachetniania skór;
w) instalacje do wytwarzania papieru lub tektury;
x) instalacje do przetwarzania celulozy;
y) instalacje do wytwarzania lub przetwarzania produktów na bazie elastomerów;
z) instalacje do dystrybucji ropy naftowej, substancji lub mieszanin;
aa) instalacje do podziemnego i naziemnego magazynowania ropy naftowej, produktów naftowych,
substancji lub mieszanin o łącznej pojemności mniejszej niż 200 000 ton;
bb) podziemne bezzbiornikowe magazynowanie substancji;
cc) instalacje do produkcji paliw z produktów roślinnych, z wyłączeniem instalacji do wytwarzania
biogazu rolniczego;
dd) stocznie produkcyjne lub remontowe;
ee) instalacje do wyrobu płyt pilśniowych, płyt wiórowych, sklejek lub mebli;
ff) tartaki i stolarnie posiadające instalacje do impregnacji drewna lub o zdolności produkcyjnej nie
mniejszej niż 10 000 m3 drewna na rok;
gg) zabudowa przemysłowa, w tym zabudowa systemami fotowoltaicznymi, lub magazynowa wraz
z towarzyszącą infrastrukturą o powierzchni zabudowy nie mniejszej niż 1 ha;
hh) garaże, parkingi samochodowe lub zespoły parkingów wraz z towarzyszącą im infrastrukturą
o powierzchni użytkowej nie mniejszej niż 0,5 ha;
ii) stanowiska testowania silników, turbin lub reaktorów;
68
jj)
stacje obsługi lub remontowe sprzętu budowlanego, rolniczego lub środków transportu,
z wyłączeniem myjni i stacji kontroli pojazdów;
kk) instalacje do oczyszczania ścieków przemysłowych;
ll) punkty do zbierania lub przeładunku złomu;
mm) instalacje do produkcji i przetwórstwa tłuszczów roślinnych lub zwierzęcych;
nn) instalacje do przetwórstwa owoców, warzyw, ryb lub produktów pochodzenia zwierzęcego,
z wyłączeniem tłuszczów zwierzęcych, o zdolności produkcyjnej nie mniejszej niż 50 t na rok;
oo) instalacje do produkcji mleka lub wyrobów mleczarskich, o zdolności produkcyjnej nie mniejszej niż
50 t na rok;
pp) instalacje do produkcji wyrobów cukierniczych lub syropów o zdolności produkcyjnej nie mniejszej
niż 50 t na rok;
qq) instalacje do uboju zwierząt;
rr) instalacje do pozyskiwania skrobi;
ss) instalacje do produkcji tranu lub maczki rybnej;
tt) instalacje do pakowania i puszkowania produktów roślinnych lub zwierzęcych, o zdolności
produkcyjnej nie mniejszej niż 50 t na rok;
uu) gorzelnie, zakłady przetwarzające alkohol etylowy oraz wytwarzające napoje alkoholowe.
Zgodnie z obowiązującym prawodawstwem kształtowanie i prowadzenie polityki przestrzennej na
terenie gminy, należy do zadań własnych gminy.31 W zasadzie to władze gminy w ostateczności zdecydują
jakie przedsięwzięcie potencjalnie znacząco oddziaływujące na środowisko w myśl przepisów odrębnych,
pojawi się w obrębie terenu D.1Pu i D.2Pu oraz ostatecznie zostanie zrealizowane. Ponadto należy
podkreślić, iż obecny etap – projekt planu to jedynie wskazanie przeznaczenia terenu. Nie ma jeszcze
miejsca przesądzenie, jaka konkretna inwestycja zostanie zrealizowana w obrębie terenów D.1Pu i D.2Pu.
Dlatego też na obecnym etapie nie możemy odnieść się do konkretnej inwestycji możliwej do pojawienia się
w obrębie tych terenów. Zawarte w prognozie oddziaływania na środowisko analizy odnoszą się do
zaproponowanych w projekcie planu rozwiązań funkcjonalno-przestrzennych i zagospodarowania
przestrzennego. Rozpatrują przede wszystkim zaproponowane przeznaczenie poszczególnych terenów
i zasady ich zagospodarowania. Przy braku informacji, jakie konkretne przedsięwzięcie zostanie
zrealizowane brak jest możliwości określenia pełnego oddziaływania na środowisko.
Warto również dodać, iż dopuszczone w projekcie planu na terenach Pu przedsięwzięcia będą
potrzebowały przeprowadzenia oceny oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko, w tym ewentualnego
sporządzenia raportu o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko oraz obowiązkowej decyzji
o środowiskowych uwarunkowaniach. Dopiero na tym etapie będzie możliwość pełnej oceny na
środowisko, bowiem będą informacje o konkretnych inwestycjach i o konkretnych rozwiązaniach
technicznych. Jednocześnie należy podkreślić, iż w obrębie terenów Pu projekt planu nie zezwala na
lokalizację zakładów stwarzających zagrożenie dla życia lub zdrowia ludzi a w szczególności stwarzających
zagrożenie wystąpienia poważnych awarii przemysłowych - zakładów o zwiększonym ryzyku lub zakładów
o dużym ryzyku.
Analizując istniejące zagospodarowanie należy zauważyć, iż zakazy projektu planu w zakresie
przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko nie naruszają istniejącego sposobu
zagospodarowania. W chwili obecnej, obszar badań jest bowiem zainwestowany w nieznacznym stopniu.
Jest to przede wszystkim zabudowa zagrodowa w gospodarstwach rolnych, która w myśl obowiązującego
w Polsce prawa z zakresu ochrony środowiska nie jest przedsięwzięciem mogącym znacząco oddziaływać na
środowisko. Ponadto projekt planu uwzględniając specyfikę analizowanego obszaru dopuszcza wybrane
przedsięwzięcia mogące znacząco oddziaływać na środowisko.
Ponadto na całym analizowanym terenie nie wolno lokalizować obiektów i urządzeń mogących
powodować przekroczenie normatywnych parametrów jakości środowiska w zakresie emisji hałasu,
31
Art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz. U. 2016 r., poz. 778 ze
zmianami)
69
wibracji, promieniowania niejonizującego, zanieczyszczania powietrza, gleby, wód powierzchniowych
i podziemnych określonych w przepisach odrębnych, z wyjątkiem inwestycji celu publicznego z zakresu
infrastruktury technicznej.
Dopuszczona projektem planu eksploatacja złoży kruszywa naturalnego (piasku) powinna odbywać
się w sposób racjonalny przy zastosowaniu środków ograniczających szkody w środowisku i ochronie
walorów krajobrazowych. Projekt planu nakazuje zabezpieczenie wyrobisk kruszywa przed
niekontrolowanym użytkowaniem – składowaniem odpadów, wylewaniem nieczystości.
W celu utrzymania odpowiednich proporcji pomiędzy powierzchnią zabudowy a powierzchnią
aktywną przyrodniczo projekt planu na terenach przeznaczonych pod zabudowę (tereny RMn, RM, MW,
MN/U, Pu) i terenie infrastruktury technicznej (W) wprowadza obowiązek zachowania minimalnego
udziału powierzchni biologicznie czynnej w powierzchni działki budowlanej. Zapis ten zapobiegnie
również zbyt dużemu uszczelnieniu obszarów przeznaczonych do zainwestowania. Projekt planu nie
wskazuje jakie formy zieleni są preferowane lub zalecane. Dla poprawy walorów krajobrazowych wskazane
byłoby określenie udziału zieleni wysokiej w powierzchni biologicznie czynnej działki budowlanej. Ponadto
projekt planu nakazuje zachowanie istniejących terenów zakrzewionych i zadrzewionych, cennych
zbiorowisk roślinnych, szpalerów drzew wzdłuż ciągów komunikacyjnych, z dopuszczeniem niezbędnej
wycinki w miejscach kolizji z projektowanym zainwestowaniem i sytuacji wyjątkowych, stwarzających
zagrożenie dla ludzi i środowiska.
Aby zapewnić odpowiednie warunki życia i przebywania obecnym i przyszłym użytkownikom
analizowanego terenu na podstawie art. 113 ust. 2 pkt. 1 i art. 114 ust. 1 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r.
Prawo ochrony środowiska projekt planu określił tereny podlegające ochronie akustycznej, dla których
ustalił poziomy hałasu jak dla terenów przeznaczonych po:
•
zabudowę zagrodową – tereny RMn i RM;
•
zabudowę mieszkaniowo-usługową – tereny MN/U;
•
zabudowę mieszkaniową wielorodzinną – teren MW.
Ponadto projekt planu ustanowił obowiązek realizacji w obrębie terenów Pu stref zieleni
izolacyjnych w postaci liściastych i iglastych zadrzewień wysokich i średniowysokich w stosunku 70 do 30
o szerokości minimum 10 m, mających na celu w naturalny sposób oddzielać funkcje terenów o kolizyjnym
przeznaczeniu.
Dotrzymanie standardów akustycznych na terenach chronionych akustycznie będzie zależało przede
wszystkim od odległości zabudowy od źródła zagrożenia (trasy komunikacyjne, zabudowa produkcyjna,
elektrownie wiatrowe), jak też stosowanych form ochrony przed hałasem (np. zieleń izolacyjna, technologie
obniżające hałas).
Projekt planu zawiera zapisy mające na celu ochronę warunków gruntowych i wodnych
analizowanego obszaru. Zakazuje wprowadzania nieoczyszczonych ścieków do wód powierzchniowych i do
ziemi oraz tworzenia i utrzymywania otwartych kanałów i zbiorników z tymi ściekami. Nakazuje
zachowanie istniejących wód śródlądowych, w tym oczek wodnych, bezodpływowych zagłębień terenu.
Ponadto projekt planu wyznacza tereny wód powierzchniowych śródlądowych (w tym rzeka Swędra)
i rowów melioracyjnych, które są ważnymi odbiornikami wód. Chroni istniejące urządzenia melioracji
wodnych (drenowania) figurujące w ewidencji właściwego zarządcy rowów, melioracji i urządzeń wodnych.
Przebudowa lub likwidacja drenażu jest możliwa jedynie pod warunkiem zapewnienia jego dalszego
prawidłowego funkcjonowania na obszarach przyległych do terenu, na którym realizuje się przebudowę lub
likwidację drenażu rolnego.
Powstające ścieki należy docelowo odprowadzać w systemie kanalizacji sanitarnej. Jako rozwiązanie
tymczasowe, do czasu zrealizowania sieci kanalizacyjnej, projekt planu dopuszcza szczelne zbiorniki
bezodpływowe, z obowiązkowym wywozem zgromadzonych nieczystości do punktu zlewnego. Ponadto
projekt planu dopuszcza możliwość budowy przydomowych oczyszczalni ścieków.
Polskie prawodawstwo szczegółowo określa wymagania jakości ścieków oczyszczonych
wprowadzanych do wód i do ziemi. Sprawę tę reguluje m.in. prawo wodne (Dz. U. z 2015 r., poz. 469
70
z późniejszymi zmianami) oraz rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 18 listopada 2014 r. w sprawie
warunków, jakie należy spełnić przy wprowadzaniu ścieków do wód lub do ziemi, oraz w sprawie substancji
szczególnie szkodliwych dla środowiska wodnego (Dz. U. z 2014 r., poz. 1800). W celu spełnienia wymogów
zapisanych w przepisach szczególnych z zakresu gospodarki wodno-ściekowej obowiązujących na szczeblu
krajowym projekt planu ustalił obowiązek podczyszczania ścieków przemysłowych zgodnie
z obowiązującymi przepisami odrębnymi określającymi warunki wprowadzania ścieków do urządzeń
kanalizacyjnych i precyzującymi obowiązki dostawców ścieków przemysłowych.
Zapis projekt planu odnoszący się do obowiązku instalowania separatorów substancji
ropopochodnych na odpływach wód opadowych i roztopowych ze szczelnie utwardzonych placów
postojowych i manewrowych oraz parkingów, również ma za zadanie ochrony warunków gruntowowodnych.
Projekt planu akcentuje, by powierzchnie działek budowlanych zagospodarowywać w taki sposób,
aby zabezpieczać sąsiednie nieruchomości oraz drogi przed spływem wód opadowych i roztopowych.
Uwzględniając powyższe należy stwierdzić, iż realizacja ustaleń projektu planu bezpośrednio
i pośrednio odnoszących się do problematyki wodnej nie powinna skutkować nie osiągnięciem celi
środowiskowych ustalonych w „Planie gospodarowania wodami na obszarze dorzecza Odry” dla jednolitych
części wód powierzchniowych i jednolitych części wód podziemnych. Czyli:
•
osiągnięciem co najmniej dobrego potencjału ekologicznego i utrzymaniu co najmniej dobrego stanu
chemicznego wód powierzchniowych;
•
zapobieganiu pogarszaniu się stanu wszystkich części wód podziemnych oraz utrzymaniu dobrego
stanu chemicznego i ilościowego wód podziemnych;
•
zapobieganiu dopływowi lub ograniczeniu dopływu zanieczyszczeń do wód podziemnych.
Cel zapewnienia równowagi pomiędzy poborem a zasilaniem wód podziemnych oraz wdrożenia
działań niezbędnych dla odwrócenia znaczącego i utrzymującego się rosnącego trendu stężenia każdego
zanieczyszczenia powstałego w skutek działalności człowieka są poza regulacjami projektu planu. Projekt
planu określa jedynie dyspozycje przestrzenne, nie przesądza jednak o tym co w konsekwencji i kiedy
zostanie zlokalizowane.
Nie mniej jednak analizując ustalenia projektu planu z zakresu gospodarki wodno-ściekowej mają one
raczej wymiar pro-środowiskowy i przyczynią się w przyszłości do poprawy stanu istniejącego. Projekt
planu ustala m.in.:
•
zakaz wprowadzania nieoczyszczonych ścieków do wód powierzchniowych i do ziemi oraz tworzenia
i utrzymywania otwartych kanałów i zbiorników z tymi ściekami;
•
obowiązek podczyszczania wytwarzanych ścieków przemysłowych zgodnie z obowiązującymi
przepisami odrębnymi określającymi warunki wprowadzania ścieków do urządzeń kanalizacyjnych
i precyzującymi obowiązki dostawców ścieków przemysłowych;
•
obowiązek docelowego odprowadzania ścieków w systemie istniejącej i projektowanej sieci
kanalizacyjnej;
•
szczelne zbiorniki bezodpływowe dopuszczone jedynie jako rozwiązanie tymczasowe;
•
docelowe odprowadzanie wód opadowych i roztopowych z terenów zabudowy produkcyjnej,
magazynowej i usługowej do zamkniętego systemu kanalizacji deszczowej;
•
obowiązek lokalizowania separatorów substancji ropopochodnych na odpływach wód opadowych
i roztopowych ze szczelnie utwardzonych placów postojowych i manewrowych oraz parkingów;
•
nakaz zabezpieczenia wyrobisk kruszywa przed niekontrolowanym użytkowaniem – składowaniem
odpadów, wylewaniem nieczystości.
Wprawdzie ustalenia projektu planu dopuszczają przedsięwzięcia mogące potencjalnie znacząco
oddziaływać na środowisko, w tym również na środowisko wodne. Nie mniej jednak jednocześnie zakazują
lokalizacji obiektów i urządzeń mogących powodować przekroczenie dopuszczalnych wielkości
71
oddziaływania na środowisko poprzez emisję substancji i energii – w tym zanieczyszczeń wód
powierzchniowych i podziemnych.
Projekt planu nakazuje ogrzewanie pomieszczeń paliwami zapewniającymi wysoki stopień czystości
emisji spalin (w tym stałymi, których stosowanie jest zgodne z przepisami odrębnymi z zakresu ochrony
środowiska). Ponadto dopuszcza możliwość stosowania odnawialnych źródeł energii wykorzystujących
energię słońca do ogrzewania pomieszczeń oraz produkcję energii elektrycznej i ciepłej wody na potrzeby
własne, zgodnie z przepisami odrębnymi z zakresu energetyki oraz ochrony środowiska.
Projekt planu nakazuje stosowanie selektywnej zbiórki odpadów oraz systemu gromadzenia,
usuwania i unieszkodliwiania odpadów stałych, gwarantujący ochronę środowiska. Powstające odpady
muszą być czasowo gromadzone selektywnie na działkach budowlanych w urządzeniach przystosowanych
do ich gromadzenia oraz odbierane i usuwane zgodnie z przepisami odrębnymi z zakresu gospodarki
odpadami. Nie zezwala na jakąkolwiek działalność związaną z gospodarką odpadami polegającą na zbieraniu,
magazynowaniu, przetwarzaniu i odzyskiwaniu odpadów.
Ustalenia w zakresie infrastruktury technicznej zawarte w projekcie planie mają na celu
minimalizację negatywnych skutków funkcjonowania obiektów w obrębie terenów przeznaczonych do
urbanizacji. Wymagane planem zapewnienie projektowanej zabudowie dostępności do wszystkich sieci
infrastruktury technicznej gwarantuje brak uciążliwości związanych z jej funkcjonowaniem.
4.6
Ocena wpływu projektowanego zagospodarowania na środowisko
przyrodnicze, zdrowie ludzi oraz elementy środowiska kulturowego
Sposób zagospodarowania
z następującymi zjawiskami:
trenów
przewidzianych
w
projekcie
planu
związany
będzie
wprowadzeniem gazów lub pyłów do powietrza – większa liczba budynków mieszkalnych
spowoduje wzrost ilości emisji substancji szkodliwych do środowiska. Dla tych terenów przewiduje się
zaopatrzenie w instalacje grzewcze opalane paliwami zapewniający wysoki stopień czystości emisji spalin.
Możliwy jest również wzrost ilości substancji szkodliwych pochodzących od samochodów, jako następstwa
zwiększenia natężenia ruchu drogowego. Ze względu na fakt, iż większość terenu pozostanie
w użytkowaniu rolniczym zjawisko to będzie miało jednak marginalne znaczenie.
lokalne ograniczenie infiltracji wody opadowej do gruntu – sposób zagospodarowania powierzchni
działki budowlanej powinien ograniczać spływ wód opadowych i roztopowych na działki sąsiednie.
wytwarzaniem odpadów – powstałe odpady komunalne z terenów istniejącej i planowanej
zabudowy usuwane powinny być poprzez selektywną ich zbiórkę oraz gromadzenia, gwarantując ochronę
środowiska.
wprowadzaniem ścieków do wód lub ziemi – zakazuje się wprowadzania nieoczyszczonych ścieków
z terenów zabudowanych do wód powierzchniowych i do ziemi oraz tworzenia i utrzymywania otwartych
kanałów i zbiorników z tymi ściekami. Do czasu wyposażenia terenu w sieci kanalizacji sanitarnej,
dopuszcza się odprowadzanie ścieków do szczelnych zbiorników bezodpływowych z obowiązkiem
okresowego wywozu zgromadzonych nieczystości do punktu zlewnego. Realizacja elektrowni wiatrowych
nie wiąże się z wprowadzaniem ścieków do wód i ziemi.
wykorzystywaniem zasobów środowiska – na obszarze objętym planem występują
udokumentowane złoża surowców naturalnych, które są i będą eksploatowane w ramach udzielonych
koncesji na wydobycie ze złoża.
72
zanieczyszczeniem gleby lub ziemi – sposób zagospodarowania przewidziany w projekcie planu nie
powinien negatywnie wpłynąć na zanieczyszczenie gleby i ziemi. Na terenach parkingów i stacji paliw
ustala się obowiązek separacji substancji ropopochodnych.
przekształceniem naturalnego ukształtowania terenu – prace związane z budową projektowanych
inwestycji (m.in. wykopy pod fundamenty, przygotowanie dróg wewnętrznych, realizacja niezbędnej
infrastruktury technicznej) będą wiązały się z przekształceniami wierzchniej warstwy ziemi. Nie wpłyną
one jednak zasadniczo na naturalne ukształtowanie terenu, bowiem niewielkie powierzchniowo
przekształcenia powierzchni terenu nastąpią na etapie budowy, a następnie obszar stanie przywrócony do
poprzedniej formy.
emitowaniem pól elektromagnetycznych – na obszarze objętym projektem planu nie przewiduje się
lokalizacji obiektów emitujących pola elektromagnetyczne mogące w istotny sposób wpływać negatywnie
na środowisko.
ryzykiem wystąpienia poważnych awarii – prawidłowa eksploatacja przedsięwzięcia gwarantuje
dostateczne zachowanie wszystkich wymagań ochrony środowiska w czasie normalnej pracy.
wpływ na krajobraz - teren opracowania charakteryzuje się krajobrazem typowo rolniczym
o charakterze mozaiki. Każda ingerencja, zmiana dotychczasowego sposobu użytkowania przestrzeni niesie
za sobą pewne obawy. Nowe obiekty powodują zainteresowanie odbiorców głównie na początku. Po
pewnym czasie stają się neutralne i dla miejscowej ludności ich obecność nie będzie miała większego
znaczenia. Ocena wpływu projektowanego zagospodarowania na krajobraz to sprawa indywidualna, zależna
od osobistych upodobań i poglądów oceniającego. Można przypuszczać, iż część osób narażonych na
oddziaływanie nie będzie akceptować tego typu budowli.
wpływ na klimat – skala oraz rodzaj inwestycji na przedmiotowym obszarze nie powinny mieć
wpływu na mikroklimat;
wpływ na klimat akustyczny – klimat akustyczny obszaru objętego opracowaniem nie ulegnie
zmianie; użytkownicy analizowanego terenu zobligowani są do przestrzegania obowiązujących przepisów
z zakresu ochrony środowiska, w tym dopuszczalnych norm hałasu przewidzianych dla poszczególnych
terenów wyznaczonych w projekcie planu. Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 14 czerwca 2007 r.
r. w sprawie dopuszczalnych poziomów hałasu w środowisku (tekst jednolity Dz. U. z 2014 r., poz. 112);
wskazuje, dla jakiej formy użytkowania przepisy te należy stosować (tabela poniżej).
73
Tabela 3. Dopuszczalne poziomy hałasu w środowisku powodowanego przez poszczególne grupy źródeł
hałasu (z wyłaczeniem hałasu powodowanego przez starty, lądowania i przeloty statków powietrznych oraz
linie elektroenergetyczne) wyrażone wskaźnikami LAeq D i LAeq N, które mają zastosowanie do ustalania
i kontroli warunków korzystania ze środowiska w odniesieniu do jednej doby
Źródło: Rozporządzenie Ministra Środowiska
Według w/w przepisów terenami podlegającymi ochronie akustycznej na obszarze objętym
przedmiotowym opracowaniem będą tereny zabudowy zagrodowej w gospodarstwach rolnych,
hodowlanych i ogrodniczych z dopuszczeniem zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej - RMn, tereny
zabudowy zagrodowej w gospodarstwach rolnych, hodowlanych i ogrodniczych – RM, tereny zabudowy
mieszkaniowej jednorodzinnej i zabudowy usługowej MN/U oraz teren zabudowy mieszkaniowej
wielorodzinnej - MW. Dla tego typu terenu przewiduje się dopuszczalny poziom hałasu, który wynosi
odpowiednio dla pory dnia i nocy odpowiednio 55 i 45 dB. Dla pozostałych obszarów przewidzianych
w projekcie MPZP norm hałasu nie ustala się.
W obowiązujących przepisach dotyczących dopuszczalnych poziomów hałasu w środowisku,
wskazane zostały normy akustyczne dla poszczególnych obszarów chronionych, tj. na obszarach zabudowy
mieszkaniowej z podziałem na zabudowę mieszkaniową jednorodzinną, mieszkaniową wielorodzinną,
mieszkaniowo-usługową i zabudowę zagrodową oraz na terenach określonych usług.
74
Zgodnie z rozporządzeniem dopuszczalny poziom hałasu w środowisku na granicy terenów
przeznaczonych pod zabudowę mieszkaniową jednorodzinną oraz tereny zabudowy związanej ze stałym lub
czasowym pobytem dzieci i młodzieży hałas nie może przekraczać:
•
LAeqD = 50 dB w godz. od 6- 22 (pora dzienna);
•
LAeqN = 40 dB w godz. od 22-6 (pora nocna).*
*w przypadku nie wykorzystania terenów związanych ze stałym lub czasowym pobytem dzieci i młodzieży, zgodnie
z ich funkcją, w porze nocy, nie obowiązuje na nich dopuszczalny poziom hałasu dla nocy
W przypadku terenów przeznaczonych pod zabudowę mieszkaniową wielorodzinną, mieszkaniowousługową oraz zabudowę zagrodową, dopuszczalny poziom hałasu w środowisku jest wyższy i wynosi:
•
LAeqD = 55 dB w godz. od 6- 22 (pora dzienna);
•
LAeqN = 45 dB w godz. od 22-6 (pora nocna).
klimat akustyczny - etap inwestycyjny i etap likwidacji - Emisja hałasu na etapie inwestycyjnym
i likwidacji będzie związana głównie z transportem samochodowym (urobku z wykopów, betonu do
wylewania fundamentów itp.) oraz z pracą ciężkiego sprzętu na terenie lokalizacji przedsięwzięcia. Ze
względu na fakt, że prace budowlano-instalacyjno-montażowe (oraz demontaż urządzeń) prowadzone będą
w znacznej odległości placów budowy od najbliższej zabudowy mieszkalnej, można przyjąć, że poziom
ekwiwalentny hałasu poza terenem prowadzonych prac, spowodowany pracą maszyn budowlanych
i towarzyszących im urządzeń technicznych, a także zwiększonym ruchem pojazdów samobieżnych
i samochodowych, nie będzie uciążliwy dla mieszkańców (poziom hałasu występującego okresowo w trakcie
prac budowlanych, nie jest normowany w polskim prawie). Praca ciężkiego sprzętu budowlanego może
wywołać drgania, które zlokalizowane będą w strefie prowadzonych prac i ustąpią z chwilą ich zakończenia.
Ze względu na znaczne odległości zabudowy o funkcji mieszkalnej od placu budowy nie prognozuje się
zagrożeń wibracjami dla najbliższych budynków i ludzi w nich przebywających.
oddziaływanie na rośliny – poza terenami na trwale wyłączonymi z użytkowania rolniczego sposób
zagospodarowania pozostałej części obszaru nie ulegnie znaczącej zmianie.
oddziaływanie na zwierzęta - W trakcie realizacji zamierzeń inwestycyjnych, w efekcie
uciążliwości związanych z funkcjonowaniem sprzętu budowlanego (hałas, spaliny, drgania, zagrożenie
fizyczne) i dojazdem na place budowy, fauna wyemigruje prawdopodobnie okresowo na sąsiednie tereny,
z wyjątkiem gatunków łatwo podlegających synantropizacji, o dużych zdolnościach adaptacyjnych do
zmiennych warunków środowiskowych (przede wszystkim niektóre gatunki gryzoni i ptaków). Biorąc pod
uwagę następujące czynniki: tereny przewidziane pod planowaną inwestycję to typowe obszary
przekształcone rolniczo oraz fakt, że większość prac budowlanych prowadzonych będzie w porze dziennej
i będą miały charakter okresowy, prognozuje się iż negatywny wpływ na faunę rozmieszczoną
w bezpośrednim otoczeniu inwestycji zostanie skutecznie zminimalizowany. Etap likwidacji zamierzeń
inwestycyjnych swym oddziaływaniem na florę będzie w znaczącym stopniu przypominał etap budowy.
Prace budowlane związane z demontażem będą miały charakter krótkotrwały. Po zakończeniu prac
demontażowych tereny inwestycyjne zostaną przywrócone do pierwotnego sposobu użytkowania.
wpływ na zdrowie ludzi - Ewentualne zagrożenia dla zdrowia ludzi mogą łączyć się między innymi
z oddziaływaniami hałasowymi.
Wpływ inwestycji na przyrodnicze obszary prawnie chronione poza obszarem objętym planem –
Inwestycje nie będą mieć wpływu na cele ochrony i stan zachowania tych obszarów.
•
Obszary Natura 2000
W promieniu do 20 km od inwestycji znajduje się jeden obszar Natura 2000.
75
Obszar Specjalnej Ochrony Ptaków Zbiornik Jeziorsko PLB100002 oraz rezerwat ornitologiczny „Jeziorsko”
– wiadomości wstępne i walory ornitologiczne (Rezerwat ornitologiczny znajduje się w centralnej części
obszaru Natura 2000, w strefie cofkowej zbiornika Jeziorsko).
Obszar ostoi stanowi zbiornik zaporowy Jeziorsko wraz z przyległymi fragmentami dna doliny Warty
zajętymi głównie przez łąki i pastwiska, pomiędzy miejscowościami Skęczniew i Biskupice. Obejmuje także
dolinę Pichny wraz z dopływami na odcinku od ujścia do miejscowości Rudniki wraz ze stawami ośrodka
hodowlanego w rejonie miejscowości Pęczniew oraz kompleksem podmokłych łąk i pastwisk w okolicach
Jadwichny, Raszelek i Chorążki. Powierzchnia zbiornika Jeziorsko przy maksymalnym poziomie piętrzenia
wynosi 43 km2, przy minimalnym 17,6 km2. Zbiornik otoczony jest przede wszystkim przez grunty orne
i jedynie w jego południowej części przylegają do niego łąki i pastwiska. Brzegi pozostają niemal bezleśne,
ale w odległości ok. 1 km od zbiornika na wysokości miejscowości Glinno znajduje się duży kompleks leśny.
Obecnie w południowej części zbiornika zatapianej na stosunkowo krótki okres czasu lub niezalewanej
zupełnie wykształciły się duże powierzchnie łozowisk oraz turzycowisk. Miejscami występują także płaty
szuwarów trzcinowych. W cyklu rocznym bardzo charakterystyczne dla zbiornika Jeziorsko są silne zmiany
poziomu wody. Cykl zmian poziomu lustra wody powoduje, że zwykle w miesiącach lipiec – sierpień aż do
listopada-grudnia, znaczną część zbiornika tworzą rozległe płytkie rozlewiska i duże powierzchnie
błotnistych plaż. Południowa część ostoi obejmuje fragment doliny Warty zajęty przez tereny otwarte
o charakterze łąk i pastwisk. Wewnątrz obwałowań, którymi otoczona jest Warta w granicach ostoi,
dochodzi stosunkowo często do wylewów rzeki i lokalnych podtopień. Na terenie międzywala rosną duże
powierzchnie łozowisk oraz szpalery drzewiastych wierzb, a obszary dawnych łąk i pastwisk są zazwyczaj
nieużytkowane. Poza wałami tylko wyjątkowo zdarzają się niewielkie zabagnienia, a na terenach otwartych
prowadzi się regularne koszenie lub wypas. Krajobraz doliny urozmaicają stosunkowo liczne starorzecza.
We wschodniej części ostoi szczególnie ważny jest kompleks łąk i torfowisk w rejonie miejscowości
Chorążka i Miłobądź. Teren ten jest obecnie częściowo, w wyniku melioracji, przesuszony, lecz lokalnie nie
brak fragmentów zabagnionych łąk i niewielkich olsów. Na północ od Miłobędzia istnieją bardzo trudno
dostępne, silnie zarośnięte wierzbami, a miejscami także szuwarami torfiarki. W południowej części
zbiornika istnieje rezerwat ornitologiczny Zbiornik Jeziorsko o powierzchni 2350 ha.
Przewidywany wpływ planowanego przedsięwzięcia na awifaunę Zbiornika Jeziorsko PLB100002 oraz
rezerwat ornitologiczny „Jeziorsko”.
Rezultaty monitoringu ornitologicznego przeprowadzonego na analizowanym terenie wskazują, iż w okresie
lęgowym przedstawiciele gatunków stanowiących o walorach tych obszarów nieomal nie pojawiają się.
W okresie pozalęgowym sytuacja ta przestawia się podobnie. Z grupy ptaków wodno-błotnych poszczególne
gatunki notowano regularnie bądź jedynie sporadycznie. Brak tu regularnych stwierdzeń dużych stad
ptaków wodno-błotnych o największych rozmiarach ciała takich jak gęsi i żurawie (żurawi nie notowano
w ogóle, żerujące gęsi obserwowano tylko raz, a przemieszczające lotem się gęsi w liczbie kilkudziesięciu
osobników zanotowano dwukrotnie). Nieregularnie notowano także stada mew oraz siewkowców i to
w liczbie, która nie przekraczała kilkudziesięciu osobników. Wobec tego, iż grupy te mieszczą się kategorii
ptaków wodno-błotnych, których wysoka liczebność była jednym z powodów, dla których na obszarze
pobliskiej doliny Warty wyznaczono obszar Natura 2000 (oraz rezerwat ornitologiczny Jeziorsko), należy
z dużym prawdopodobieństwem wykluczyć istnienie możliwości negatywnego wpływu realizacji projektu
planu na walory obszaru Zbiornik Jeziorsko PLB100002.
Teren ostoi stanowi: zbiornik zaporowy Jeziorsko wraz z przyległym od południa fragmentem doliny Warty
oraz doliną Pichny i jej dopływami na odcinku od ujścia do wsi Rudniki, kompleksem stawów rybnych koło
Pęczniewa oraz obszarem podmokłych łąk i pastwisk w okolicach wsi Chorążka.
Zbiornik Jeziorsko na Warcie leży na granicy województwa łódzkiego i wielkopolskiego, pomiędzy
miejscowościami Skęczniew (tama) i Warta. Pod względem wielkości całkowitej objętości wodnej jest to
trzeci, po zbiorniku Solińskim i Włocławskim zbiornik zaporowy w Polsce, a jeśli chodzi o pojemność
powodziowo-użytkową i powierzchnię zalewu terenu, nawet największy. Jego powierzchnia przy
maksymalnym piętrzeniu wynosi 43 km2, przy minimalnym 17,6 km2. Zbiornik ma szerokość od 1,8 do 3,5
76
km i długość 16 km. Rzeczywiste rozmiary zalanych powierzchni są zależne od regulowanego przez
człowieka poziomu piętrzenia wód. Część parametrów zbiornika zmienia się sezonowo, zależnie od
aktualnego poziomu piętrzenia, który jest z kolei zależny od przepływów Warty, sytuacji hydrologicznej
doliny i obowiązującego pozwolenia wodno-prawnego regulującego sposób gospodarowania wodami Warty.
Zgodnie z tym ostatnim napełnianie zbiornika przeprowadza się w okresie od stycznia do kwietnia i wtedy
poziom wody osiąga wartości maksymalne. Następnie, począwszy od końca czerwca możliwe jest stopniowe
obniżanie poziomu wody trwające zwykle aż do listopada, kiedy to poziom ten osiąga wartości minimalne.
Minimalny poziom piętrzenia wynosi 116 m, maksymalny 121,5 m, a wraz z nim zmienia się zasięg
i powierzchnia zalewu, objętość zgromadzonych wód, głębokość zbiornika. Zbiornik Jeziorsko jest
stosunkowo płytki (średnio, zależnie od poziomu piętrzenia 1,7 - 4,8 m), a zróżnicowanie pionowe terenów
zalewanych niewielkie. W konsekwencji, małe wahania poziomu wody skutkują dużymi zmianami
powierzchni zalewu i co za tym idzie istotnymi zmianami siedliskowymi. Brzegi zbiornika tworzą naturalne
krawędzie doliny Warty oraz betonowe zapory boczne (w rejonie Pęczniewa i Jeziorska), a także zapory
cofkowe. W swych założeniach zbiornik ma służyć ochronie przeciwpowodziowej terenów położonych
poniżej, stanowić rezerwuar wody zabezpieczający potrzeby przemysłu, energetyki i gospodarki komunalnej
w rejonie Turka, Konina, Śremu i Poznania; umożliwić przeprowadzenie nawodnień rolniczych, pozwolić
na prowadzenie racjonalnej gospodarki rybackiej, stworzyć warunki dla rekreacji mieszkańców terenów
ościennych oraz poprawić stan sanitarny Warty poprzez zasilanie jej w okresie niżówkowym wodą
z wiosennych wezbrań. Pierwsze piętrzenie wody w zbiorniku przeprowadzono jesienią 1986 roku.
W kolejnych latach stopniowo zwiększano powierzchnię zalewanego obszaru. Docelowy poziom piętrzenia
osiągnięto dopiero w 1992 roku. Każdej wiosny wraz ze zmianą poziomu piętrzenia zmieniała się struktura
biotopowa dna doliny na obszarze zbiornika. W miarę zalewania coraz to nowych terenów, położenie wysp
i łach porośniętych skąpą roślinnością dawnych pastwisk ulegało ciągłemu przesuwaniu się na południe,
w stronę miejscowości Warta. Zmieniała się też struktura roślinności. W kolejnych sezonach obumierały
coraz to większe fragmenty okresowo zalewanych zarośli złożonych głównie z wierzb Salix, olchy czarnej
Alnus glutinosa i topoli Populus. Obecnie w południowej części zbiornika, zalewanej na krótko,
wykształciły się duże powierzchnie łozowisk, a miejscami płaty roślinności szuwarowej. W cyklu rocznym
charakterystyczne dla zbiornika są silne zmiany poziomu wody. Jego napełnianie odbywa się wiosną i trwa
do końca kwietnia. Z końcem czerwca poziom wody w zbiorniku może ponownie obniżać się, by osiągnąć
stan minimalny w listopadzie. Taki cykl zmian powoduje, że począwszy od lipca lub sierpnia, znaczną część
zbiornika tworzą rozległe płytkie rozlewiska i błotniste plaże. Południową część zajmuje rezerwat przyrody
„Jeziorsko” o powierzchni 2 350,6 ha porośnięty głównie przez szuwar turzycy zaostrzonej zespołu
Caricetum gracilis (głównie południowa i środkowa część lądowej części rezerwatu) oraz zbiorowisko
wierzb wąskolistnych Salicetum triandro-viminalis. Mniejszy udział mają zbiorowiska łąkowe
i trzcinowiska.
Zbiornik otoczony jest przede wszystkim przez grunty orne, zajęte pod uprawy zbóż i roślin okopowych.
Jedynie w południowej części zbiornika, w okolicach wsi Glinno, Włyń i Proboszczowice, przylegają do
niego większe obszary łąk i pastwisk. Oba brzegi zbiornika są zupełnie bezleśne, z wyjątkiem okolic
przepompowni w Ostrowie Warckim i stawów w Pęczniewie, gdzie istnieją niewielkie powierzchnie
drągowin sosnowych. Natomiast w okolicy Glinna, w odległości około 1 km od brzegu zbiornika, znajduje
się bardzo duży i zróżnicowany biotopowo kompleks leśny, ciągnący się na południe w kierunku Zduńskiej
Woli i Sieradza, częściowo leżący w granicach ostoi. W okolicach Pęczniewa do zbiornika przylega ośrodek
zarybieniowy o powierzchni 220 ha. Około 2/3 powierzchni kompleksu stanowią 2 duże stawy, resztę
zajmuje 7 mniejszych. Są one w większości pozbawione roślinności szuwarowej. Napełnianie stawów
ośrodka rozpoczęto w 1990 roku.
Dolina Warty w granicach ostoi zajęta jest głównie przez zmeliorowane łąki i pastwiska. Tylko wewnątrz
obwałowań, którymi otoczona jest rzeka, dochodzi do wylewów i lokalnych podtopień. Rosną tu łozowiska,
kępy drzewiastych wierzb, a obszary dawnych łąk i pastwisk są nieużytkowane. Poza wałami wyjątkowo
zdarzają się niewielkie zabagnienia, a na terenach otwartych prowadzi się regularne koszenie lub wypas.
Krajobraz doliny urozmaicają starorzecza. Wschodnią część ostoi stanowi, otoczony lasem, kompleks łąk
77
i torfowisk. Ich teren jest obecnie częściowo przesuszony, i tylko lokalnie występują miejsca silniej
zabagnione, jak niewielkie olsy czy kompleks silnie zarośniętych torfianek.
Celem ochrony obszaru są następujące gatunki według SDF z roku 2014 oraz opis ich siedlisk i sanu
ochrony:
W okresie lęgowym ostoja ważna dla 5 gatunków z załącznika I Dyrektywy Ptasiej: bączka, czapli białej,
rybitwy rzecznej, rybitwy białowąsej i rybitwy czarnej (> 1 % populacji krajowej, kryterium C6), 8 spoza
tego załącznika: ohara, krakwy, perkozka, kormorana, czapli siwej, krwawodzioba, brzegówki, remiza (>1%
populacji krajowej) oraz gatunku zagrożonego w skali światowej – rycyka (kryterium A1,C1). W okresie
pozalęgowym ostoja ważna dla 4 gatunków z Załącznika I Dyrektywy Ptasiej: łabędzia krzykliwego (co
najmniej 1% populacji zimującej w Polsce, kryterium B3) oraz czapli białej, mewy małej (co najmniej 1%
populacji biogeograficznej i wędrówkowej gatunku wodno-błotnego, kryterium A4i, B1i,C2) i żurawia (co
najmniej 1% populacji wędrówkowej gatunku wodno-błotnego, kryterium B1i, C2); oraz 7 gatunków spoza
tej listy gęsi zbożowej, (co najmniej 1% populacji biogeograficznej i wędrówkowej gatunku wodno-błotnego,
kryterium A4, B1i, C3), gęsi białoczelnej, krakwy, cyraneczki, krzyżówki, głowienki, kormorana, czajki, (co
najmniej 1% populacji wędrówkowej gatunku wodno-błotnego, kryterium B1i, C3), i jednego gatunku
zagrożonego w skali światowej – kulika wielkiego (kryterium A1,C1).
Bączek – ocena ogólna C, w tym:
Populacja rozmieszczona jedynie w środkowym fragmencie obszaru tj. w południowej tzw. cofkowej części
zbiornika zaporowego Jeziorsko: min. 5 par, co stanowi min. 0,7% populacji krajowej (wg Sikora i in. 2007,
Janiszewski 2009, Wilk i in. 2012) – ocena C;
Zachowanie: ocena B, w tym:
Stopień zachowania siedliska: II – elementy zachowane w dobrym stanie (rozległe tereny zalewanych
łozowisk z niewielkimi płatami roślinności szuwarowej);
Izolacja: ocena C.
Czapla biała – ocena ogólna A, w tym:
Populacja lęgowa rozmieszczona jedynie w środkowym fragmencie obszaru: 2-30 par, co stanowi,
w zależności od sezonu 20-100% znanej wielkości krajowej populacji lęgowej (wg Sikora i in. 2007,
Janiszewski 2009, Wilk i in. 2012) – ocena A (przedział p ≥15% );
łozowisk oraz duże obszary płytkich rozlewisk i kanałów);
Izolacja: ocena B. Gatunek na skraju zasięgu, ale w ekspansji.
Czapla biała – ocena ogólna C, w tym:
Ptaki z populacji przelotnej związane głównie z północnym i środkowym fragmentem obszaru
i zlokalizowaną tu jesienią strefą płytkich rozlewisk, do 480 osobników, co stanowi, ponad 1% populacji
biogeograficznej i szlaku wędrówkowego (wg Wilk i in. 2012) – ocena C;
Zachowanie: ocena A, w tym:
Stopień zachowania siedliska: I – elementy zachowane doskonale, rozległe tereny płytkich rozlewisk
i kanałów w okresie jesiennym;
Izolacja: ocena C. Gatunek na skraju zasięgu, ale w ekspansji, w okresie pozalęgowym bardzo dyspesywny.
Łabędź krzykliwy – ocena ogólna C, w tym:
Ptaki z populacji zimującej związane ze środkowym fragmentem ostoi, niezamarzającymi odcinkami koryta
rzecznego oraz płytkimi rozlewiskami, które stanowią miejsce wypoczynku, noclegowiska a czasem miejsce
żerowania: do 31 osobników, co stanowi ok. 1,5 % zimującej populacji krajowej (wg Wilk i in. 2012) – ocena
C;
Stopień zachowania siedliska: I – elementy zachowane doskonale, niezamarzające fragmenty koryta
rzecznego i kanałów, rozległe tereny płytkich rozlewisk w okresie zimowym;
Izolacja: ocena C.
78
Żuraw – ocena ogólna C, w tym:
Ptaki z populacji przelotnej związane ze środkowym fragmentem ostoi, rozległymi, płytkimi rozlewiskami
oraz błotnistymi łachami, które stanowią noclegowisko, miejsce wypoczynku dziennego, a czasem miejsce
żerowania: do 1560 osobników, co stanowi ok. 1 % populacji szlaku wędrówkowego (wg Wilk i in. 2010) –
ocena C;
Izolacja: ocena C.
Mewa mała – ocena ogólna C, w tym:
Ptaki z populacji przelotnej związane ze północnym i środkowym fragmentem ostoi, strefa otwartej wody
zbiornika zaporowego oraz rozległymi, płytkimi rozlewiskami oraz błotnistymi łachami, które stanowią
noclegowisko, miejsce wypoczynku dziennego oraz miejsce żerowania: do 1560 osobników, co stanowi ok. 2
% populacji biogeograficznej i szlaku wędrówkowego (wg Wilk i in. 2010) –– ocena C;
Stopień zachowania siedliska: I – elementy zachowane doskonale, strefa otwartej wody zbiornika
zaporowego i rozległych terenów płytkich rozlewisk w okresie wiosennym i jesiennym;
Izolacja: ocena C.
Rybitwa rzeczna - ocena ogólna C, w tym:
Ptaki z populacji lęgowej związane ze północnym i środkowym fragmentem ostoi - strefą otwartej wody
zbiornika zaporowego oraz rozległymi, płytkimi rozlewiskami i korytem rzecznym jako miejscami
żerowania, a także południową częścią zbiornika zaporowego Jeziorsko, gdzie znajdują się miejsca
gniazdowania: do 190 par (w roku 2013), co stanowi ok. 3,5 % krajowej populacji lęgowej (wg Sikora i in.
2007, Wilk i in. 2010) –– ocena B (przedział 15% ≥ p > 2%,);
Zachowanie: ocena C, w tym:
Stopień zachowania siedliska: III - elementy średnio zachowane lub częściowo zdegradowane elementy
siedliska związane z miejscami żerowania zachowane - strefa otwartej wody zbiornika zaporowego
i rozległych terenów płytkich rozlewisk oraz koryta rzecznego. Zanik dawnych miejsc gniazdowania tj.
piaszczystych lub porośniętych skąpą roślinnością zielną wysp.
Możliwość odtworzenia: możliwe przy średnim nakładzie środków. Współcześnie, kolonie lęgowe rybitw
rzeczne istnieją na sztucznych pływających wyspach, bez konserwacji których, lub ich odtwarzania, nie da
się utrzymać istnienia kolonii lęgowych.
Izolacja: ocena C.
Rybitwa białowąsa - ocena ogólna B, w tym:
Ptaki z populacji lęgowej związane ze środkowym fragmentem ostoi - rozległymi, płytkimi rozlewiskami
i korytem rzecznym, jako miejscami żerowania, a także południową częścią zbiornika zaporowego Jeziorsko,
gdzie znajdują się miejsca gniazdowania: do 146 par, co stanowi ok. 9 % krajowej populacji lęgowej (wg
Sikora i in. 2007, Wilk i in. 2010) –– ocena B (przedział 15% ≥ p > 2%,);
Stopień zachowania siedliska: stopień zachowania siedliska: II – elementy zachowane w dobrym (rozległe
tereny płytkich rozlewisk, koryta rzecznego oraz płaty roślinności pływającej);
Izolacja: ocena B. Gatunek na skraju zasięgu, ale w ekspansji.
Rybitwa czarna - ocena ogólna C, w tym:
Ptaki z populacji lęgowej związane ze środkowym fragmentem ostoi - rozległymi, płytkimi rozlewiskami
i korytem rzecznym, jako miejscami żerowania, a także południową częścią zbiornika zaporowego Jeziorsko,
gdzie znajdują się miejsca gniazdowania: do 80 par, co stanowi ok. 2 % krajowej populacji lęgowej (wg
Sikora i in. 2007, Wilk i in. 2010) –– ocena C;
siedliska związane z miejscami żerowania zachowane - strefa otwartej wody zbiornika zaporowego
79
i rozległych terenów płytkich rozlewisk oraz koryta rzecznego. Zarastanie wysoką roślinnością zielną oraz
łozowiskami dawnych miejsc gniazdowania tj. dawnych starorzeczy oraz płytkich rozlewisk.
Możliwość odtworzenia: możliwe przy średnim nakładzie środków. Odtworzenie osuszonych dawnych
zabagnień – wykonanie urządzeń podpiętrzających lokalnie wodę. Wycinka łozowisk i koszenie roślinności
zielnej w cofkowej części zbiornika zaporowego.
Izolacja: ocena C.
Perkozek – ocena ogólna C, w tym:
Ptaki z populacji lęgowej rozmieszczone plamowo na całym terenie ostoi z najważniejszym skupiskiem
w środkowej części ostoi – południowej części zbiornika zaporowego: 34-40 par co stanowi ok. 0,5%
krajowej populacji lęgowej (wg Sikora i in. 2007, Janiszewski 2009, Wilk i in. 2012).
Izolacja: ocena C.
Czapla siwa – ocena ogólna C, w tym:
Populacja lęgowa rozmieszczona jedynie w środkowym fragmencie obszaru: 80 par, co stanowi, ok.0,8-0,9%
krajowej populacji lęgowej (wg Sikora i in. 2007, Wilk i in. 2012) – ocena C;
łozowisk oraz duże obszary płytkich rozlewisk i kanałów);
Możliwość odtworzenia: nie oceniano;
Izolacja: ocena C.
Gęś zbożowa – ocena ogólna C, w tym:
Ptaki z populacji przelotnej i zimującej związane są głównie ze środkowym i południowym fragmentem
ostoi, rozległymi, płytkimi rozlewiskami oraz błotnistymi łachami, które stanowią noclegowisko, miejsce
wypoczynku dziennego, a czasem miejsce żerowania oraz terenami użytków zielonych w dolinie rzecznej:
do 13 000 osobników, co stanowi ok. 2 % populacji biogeograficznej i szlaku wędrówkowego (wg Wilk i in.
2010) – ocena C;
i kanałów oraz tereny użytków zielonych w dolinie rzecznej;
Izolacja: ocena C.
Gęś białoczelna – ocena ogólna C, w tym:
Ptaki z populacji przelotnej związane są głównie ze środkowym i południowym fragmentem ostoi,
rozległymi, płytkimi rozlewiskami oraz błotnistymi łachami, które stanowią noclegowisko, miejsce
wypoczynku dziennego, a czasem miejsce żerowania oraz terenami użytków zielonych w dolinie rzecznej:
do 10 000 osobników, co stanowi ok.1 % populacji szlaku wędrówkowego (wg Wilk i in. 2010) – ocena C;
Izolacja: ocena C.
Gęgawa – ocena ogólna C, w tym:
Ptaki z populacji lęgowej rozmieszczone plamowo na całym terenie ostoi z najważniejszym skupiskiem
w środkowej części ostoi – południowej części zbiornika zaporowego: 39 par co stanowi ok. 1 % krajowej
populacji lęgowej (wg Sikora i in. 2007, Janiszewski 2009, Wilk i in. 2010) – ocena C;
Izolacja: ocena C.
80
Ohar – ocena ogólna C, w tym:
Ptaki z populacji lęgowej rozmieszczone wyłącznie w północnej części ostoi wzdłuż wschodniego brzegu
zbiornika zaporowego Jeziorsko: 5-10 par co stanowi ok. 3-6 % krajowej populacji lęgowej (wg Sikora i in.
2007, Janiszewski 2009, Wilk i in. 2010) – ocena B
Stopień zachowania siedliska: II – elementy zachowane w dobrym stanie (strefa otwartej wody zbiornika
zaporowego, rozległych, płytkich rozlewisk oraz wysokie skarpy nadwodne);
Izolacja: ocena C.
Krakwa – ocena ogólna C, w tym:
Ptaki z populacji lęgowej rozmieszczone głównie w środkowej części ostoi: min. 14 par, co stanowi ok. 0,7 %
krajowej populacji lęgowej (wg Sikora i in. 2007, Janiszewski 2009, Wilk i in. 2010) – ocena C
Zachowanie: ocena C, w tym:
siedliska związane z miejscami żerowania częściowo zachowane - strefa otwartej wody zbiornika
zaporowego i rozległych terenów płytkich rozlewisk oraz koryta rzecznego. Zarastanie wysoką roślinnością
zielną oraz łozowiskami części dawnych miejsc żerowania i gniazdowania tj. dawnych starorzeczy, płytkich
rozlewisk oraz pastwisk.
Możliwość odtworzenia: możliwe przy średnim nakładzie środków. Wycinka łozowisk i koszenie
roślinności zielnej w cofkowej części zbiornika zaporowego.
Izolacja: ocena C.
Krakwa – ocena ogólna C, w tym:
oraz błotnistymi łachami, które stanowią miejsce wypoczynku i żerowania: do 1 500 osobników, co stanowi
ok. 1,5 % populacji szlaku wędrówkowego (wg Wilk i in. 2010) – ocena C;
Izolacja: ocena C.
Cyraneczka – ocena ogólna C, w tym:
oraz błotnistymi łachami, które stanowią miejsce wypoczynku i żerowania: do 13 100 osobników, co
stanowi ok. 1,3 % populacji szlaku wędrówkowego (wg Wilk i in. 2010) – ocena C;
Izolacja: ocena C.
Krzyżówka – ocena ogólna C, w tym:
oraz błotnistymi łachami, które stanowią miejsce wypoczynku i żerowania: do 28 300 osobników, co
stanowi ok. 1,4 % szlaku wędrówkowego (wg Wilk i in. 2010) – ocena C;
Izolacja: ocena C.
Głowienka – ocena ogólna C, w tym:
Ptaki z populacji przelotnej związane ze środkowym i północnym fragmentem ostoi, rozległymi, płytkimi
rozlewiskami strefą otwartej, głębszej wody, które stanowią miejsce wypoczynku i żerowania: do 11 150
osobników, co stanowi ok. 1,5 % populacji szlaku wędrówkowego (wg Wilk i in. 2010) – ocena C;
81
Izolacja: ocena C.
Czajka – ocena ogólna C, w tym:
rozległymi, płytkimi rozlewiskami i błotnistymi łachami, na terenie zbiornika zaporowego Jeziorsko oraz
terenami użytków zielonych w dolinie rzecznej, które stanowią miejsce wypoczynku i żerowania: notowana
w pojedynczej kontroli do 7500 osobników, jednak wg oceny eksperckiej, biorąc pod uwagę długi okres
migracji i duże tempo wymiany osobników na pewno łącznie korzysta z ostoi cn. 20 000 osobników czyli
ok.1 % populacji szlaku wędrówkowego (wg Wilk i in. 2010) – ocena C;
Izolacja: ocena C.
Rycyk - ocena ogólna C, w tym:
Populacja lęgowa rozmieszczona jedynie w południowym fragmencie obszaru: 10 par, co wypełnia warunki
kryterium dla gatunku zagrożonego w skali światowej (wg Janiszewski 2009, Wilk i in. 2010) – ocena C;
Stopień zachowania siedliska: III - elementy średnio zachowane lub częściowo zdegradowane. Negatywne
zmiany w siedliskach lęgowych związane ze zmianą charakteru i sposobu użytkowania siedlisk lęgowych
w połączeniu z ich szybkim wiosennym osuszaniem - zamiana pastwisk i łąk na grunty orne, zarastanie,
niewłaściwe terminy koszenia, zarastanie południowej części zbiornika zaporowego Jeziorsko zarastanie
wysoką roślinnością zielną oraz łozowiskami;
roślinności zielnej w cofkowej części zbiornika zaporowego, właściwe sposoby użytkowania użytków
zielonych w dolinie Warty na południe od zbiornika zaporowego
Izolacja: ocena C.
Kulik wielki – ocena ogólna C, w tym:
rozległymi, płytkimi rozlewiskami i błotnistymi łachami, na terenie zbiornika zaporowego Jeziorsko oraz
terenami użytków zielonych w dolinie rzecznej, które stanowią miejsce wypoczynku i żerowania: notowana
w pojedynczej kontroli do 102 osobników, co wypełnia warunki kryterium dla gatunku zagrożonego w skali
światowej (wg Wilk i in. 2010) – ocena C;
Izolacja: ocena C.
Krwawodziób - ocena ogólna C, w tym:
Populacja lęgowa rozmieszczona jedynie w południowym fragmencie obszaru: 15 par, co stanowi ok. 0,6%
krajowej populacji lęgowej (wg Sikora i in. 2007, Janiszewski 2009, Wilk i in. 2010) – ocena C;
Stopień zachowania siedliska: III - elementy średnio zachowane lub częściowo zdegradowane. Negatywne
zmiany w siedliskach lęgowych związane ze zmianą charakteru i sposobu użytkowania siedlisk lęgowych
w połączeniu z ich szybkim wiosennym osuszaniem - zamiana pastwisk i łąk na grunty orne, zarastanie,
niewłaściwe terminy koszenia, zarastanie południowej części zbiornika zaporowego Jeziorsko zarastanie
wysoką roślinności zielną oraz łozowiskami;
roślinności zielnej w cofkowej części zbiornika zaporowego, właściwe sposoby użytkowania użytków
zielonych w dolinie Warty na południe od zbiornika zaporowego;
Izolacja: ocena C.
Brzegówka – ocena ogólna C, w tym:
82
Ptaki z populacji lęgowej rozmieszczone wyłącznie w północnej części ostoi wzdłuż wschodniego brzegu
zbiornika zaporowego Jeziorsko: 1190 par, co stanowi ok. 0,8 % krajowej populacji lęgowej (wg Sikora i in.
2007, Janiszewski 2009, Wilk i in. 2010) – ocena C
Stopień zachowania siedliska: II – elementy zachowane w dobrym stanie (strefa otwartej wody zbiornika
zaporowego, rozległych, płytkich rozlewisk oraz wysokie skarpy nadwodne);
Izolacja: ocena C.
Remiz – ocena ogólna C, w tym:
Ptaki z populacji lęgowej rozmieszczone na terenie całej ostoi z wyraźnym skupieniem w południowej części
zbiornika zaporowego Jeziorsko i lokalnie wzdłuż jego brzegów: min. 122 par, co stanowi ok. 0,6-1,2 %
krajowej populacji lęgowej (wg Sikora i in. 2007, Janiszewski 2009) – ocena C
Stopień zachowania siedliska: II – elementy zachowane w dobrym stanie (zarośla wierzbowe, kępy
i szpalery nadwodne drzew liściastych);
Izolacja: ocena C.
Kormoran – ocena ogólna C, w tym:
Populacja lęgowa rozmieszczona jedynie w środkowym fragmencie obszaru: 437-650 par, co stanowi, ok.2 –
3,25 % krajowej populacji lęgowej (wg Sikora i in. 2007, Wilk i in. 2010) – ocena B (przedział 15% ≥ p >
2%,);
Stopień zachowania siedliska: I – elementy zachowane w doskonałym stanie (rozległe tereny zalewanych
łozowisk oraz duże obszary płytkich rozlewisk i kanałów) oraz teren otwartego lustra zbiornika zaporowego
oraz innych zbiorników wodnych na terenie ostoi.
Izolacja: ocena C.
Kormoran – ocena ogólna C, w tym:
Ptaki z populacji przelotnej związane są głównie ze północnym i środkowym fragmentem ostoi, strefą
otwartej wody zbiornika zaporowego i innych zbiorników na terenie ostoi: 6000 osobników, czyli ok. 1,5 %
populacji szlaku wędrówkowego (wg Wilk i in. 2010) – ocena C;
Stopień zachowania siedliska: I – elementy zachowane w doskonałym stanie (rozległe tereny zalewanych
łozowisk) oraz teren otwartego lustra zbiornika zaporowego i innych zbiorników wodnych na terenie ostoi;
Izolacja: ocena C.
Ptaki wodno-błotne - ocena ogólna C, w tym:
Populacje ptaków przelotnych tworzące duże koncentracje związane są głównie ze północnym i środkowym
fragmentem ostoi – terenem zbiornika zaporowego Jeziorsko: regularnie przekraczające 20 000,
maksymalnie do 77 500 osobników (wg Wilk i in. 2010) – ocena C;
Stopień zachowania siedliska: I – elementy zachowane w doskonałym stanie (teren otwartego lustra wody
zbiornika zaporowego oraz rozległe, płytkie rozlewiska i błotniste łachy w jego południowej części, które
stanowią noclegowiska, miejsca wypoczynku i żerowania ptaków wodno-błotnych oraz tereny użytków
zielonych w dolinie rzecznej);
Izolacja: ocena C.
Z listy gatunków będących celami obszaru odnotowana tylko incydentalnie gęsi zbożowe
i białoczelne. Obserwacje żerujących ptaków dotyczyły tylko stwierdzenia w pobliżu Charłupi Małej na
transekcie 2, dnia 20 marca 2010. Było to jedyna koncentracja żerujących ptaków licząca 4500 osobników
mieszanego stada obu gatunków (oraz bernikli białolicych). Pozostałe obserwacje na transektach dotyczyły
ptaków przelatujących na wysokim pułapie jak 11 listopada 2009 na transekcie 2, 80 osobników gęsi
zbożowej; 14 października 2011- na transekcie 3, 48 gęsi zbożowych czy 100 osobników gęsi zbożowych
i białoczelnych w mieszanym stadzie 15 marca 2011 na transekcie 5.
83
Dwukrotny roczny monitoring przeprowadzony w obrębie analizowanego terenu wykazał brak stałych
przypadków żerowania gęsi, ptaków wodno-błotnych. Natomiast gatunki będące celem ochrony
a gniazdujące na terenie ostoi jak kormorany, czaple białe, rybitwy nie były stwierdzane na analizowanym
terenie. Poza nielicznymi wyjątkami jest mało prawdopodobne by ptaki wodno-błotne lęgowe na zbiorniku
Jeziorsko były stwierdzane na analizowanym obszarze. Dlatego można uznać, że realizacja ustaleń projektu
planu nie będzie miała znaczenia na stan zachowani i cel ochrony obszaru Zbiornik Jeziorsko PLB100002
oraz rezerwatu Jeziorsko.
Lipnickie Mokradła PLH100025
Obszar Lipickie Mokradła stanowi rozległą płaską nieckę terenową na przedpolu tzw. Wału Malanowskiego.
Teren jest otoczony niewielkimi wzniesieniami od strony zachodniej, południowej i wschodniej. Przez
zachodnią część obszaru przepływa Swędrnia, która odbiera nadmiar wód. W przeszłości (do połowy
ubiegłego wieku) obszar był przedmiotem silniej eksploatacji torfu - na prawie połowie powierzchni
widoczne są nadal doły potorfowe. Teren ten był również zmeliorowany. W rezultacie w obszarze
wykształciła się szczególna mozaika wielkopowierzchniowych szuwarów, zwłaszcza trzcinowisk
i turzycowisk oraz terenów wykorzystywanych rolniczo (łąk, pastwisk i pól uprawnych). Mokradła Lipickie
są największym (spośród dotychczas rozpoznanych) w skali regionu stanowiskiem kłoci wiechowatej
Cladium mariscus - gatunku subatlantyckiego zaliczanego na niżu środkowopolskim do kategorii "na granicy
wymarcia", a zarazem miejscem występowania siedliska przyrodniczego 7210. Obok tejże osobliwości
florystycznej, na uwagę zasługuje obecność dwóch gatunków storczyków i licznych gatunków
charakterystycznych dla półnaturalnych i naturalnych zbiorowisk roślinnych. Zróżnicowane siedliska
i różnorodna szata roślinna stwarzają warunki korzystne dla rozrodu, żerowania i schronienia licznych
gatunków zwierząt.
Brak przewidywanego wpływu inwestycji na stan zachowania, cele ochrony oraz spójność obszaru Lipnickie
Mokradła PLH100025.
Dolina Swędrni PLH300034
Obszar obejmuje fragment doliny Swędrni (ok. 11.5 km) wraz z jej dopływem Zabianką (ok. 3 km) oraz
przylegające tereny rozcinanej przez te rzeki Wysoczyzny Kaliskiej. Położony jest na północny-zachód od
granic Kalisza, w granicach którego Swędrnia uchodzi do Prosny. Wysoczyzna Kaliska cechuje się
monotonną rzeźbą, stąd dolina Swędrni jest wyraźnie zaznaczona w krajobrazie. Swędrnia od północnowschodnich granic omawianego obszaru do miejscowości Rozdziały a także Zabianka płyną w stosunkowo
szerokiej i płaskiej dolinie, a ich bieg na długich odcinkach został skanalizowany. Poniżej, aż do
południowo-wschodnich granic obszaru na przedmieściach Kalisza, Swędrnia płynie dość wąską
i stosunkowo głęboko wciętą doliną, tworząc liczne meandry. Flora liczy około 700 gatunków, w tym
kilkanaście chronionych. Do najcenniejszych obiektów przyrodniczych omawianego terenu zaliczyć należy
torfowisko przejściowe oraz murawy kserotermiczne. Torfowisko odznacza się obecnością fitocenoz kilku
zagrożonych w Wielkopolsce zbiorowisk. W dolinach rzek dość duże powierzchnie zajmują ekosystemy
ekstensywnie użytkowanych łąk. W wodach Swędrni stwierdzono występowanie dwóch rzadkich
gatunków ryb, a mianowicie minoga ukraińskiego oraz kozy złotawej.
Brak przewidywanego wpływu inwestycji farma Wiatrowa Wróblew na stan zachowania, cele ochrony oraz
spójność obszaru Dolina Swędrni PLH300034.
•
Parki Krajobrazowe
Park Międzyrzecza Warty i Widawki. Park Krajobrazowy znajduje się na południowy wschód
od planowanej inwestycji. Jego Północny kraniec leży w odległości ok. 13,3 km od południowo-wschodnich
granic obszaru C analizowanego terenu.
Park Krajobrazowy Międzyrzecza Warty i Widawki obejmuje ochroną "widły" Warty i Widawki.
Obszar Parku położony jest w centralnej części Niziny Południowowielkopolskiej, w Kotlinie Sieradzkiej
i Szczercowskiej. Głównym przedmiotem ochrony jest wyjątkowo urozmaicony krajobrazowo i cenny
84
przyrodniczo węzeł hydrograficzny Warty oraz jej dopływów Oleśnicy i Widawki. Rzeźba parku wyróżnia
się na tle monotonnego krajobrazu nizinnego terenów sąsiadujących. Warta na niektórych odcinkach płynie
zakolami tworząc starorzecza. Zbocza jej doliny są miejscami wysokie i strome (do 45 m wys.), z systemem
teras, bocznych dolinek i parowów, w których dnach płyną wody licznych źródeł. Miejscami występują
odkrywki wapieni jurajskich. Oprócz walorów widokowych obszar parku posiada duże walory
przyrodnicze. Lasów jest mało, zajmują one zaledwie 21% powierzchni parku. Są to głównie monokultury
sosnowe, zachowały się także małe fragmenty borów mieszanych, łęgów olszowych, borów bagiennych,
grądów. Niezwykle cenne są zbiorowiska nieleśne o charakterze naturalnym i półnaturalnym. Występują tu
ciekawe zespoły łąkowe, bagienne, szuwarowe i wodne. Na podłożu wapiennym wykształciły się murawy
kserotermiczne oraz zarośla tarniny z ligustrem i berberysem. Na torfowiskach rosną rośliny objęte ochroną
jak: rosiczka okrągłolistna i długolistna, kruszczyk szerokolistny, bagno zwyczajne, widłaki oraz inne jak
żurawina błotna i liczne gatunki mchów. W rozlewiskach rzecznych spotyka się grążele żółte i grzybienie
białe. W faunie parku przeważają głównie zwierzęta związane z siedliskami nieleśnymi – łąkami i wodami.
Nad brzegami rzek i rozlewisk żyją wydry i bobry. Na terenie parku nie stwierdzono dużych koncentracji
ptaków wodno-błotnych w okresie migracji. Okresowe rozlewiska powstające wiosną bywają miejscem
koncentracji niewielkich zgrupowań ptaków wodno-błotnych. Jednak wylewy wody w dolinie są spotykane
okresowo, tylko przy wysokich stanach, po wiosennych roztopach. Miejscami najcenniejszymi dla awifauny
w PK Międzyrzecza Warty i Widawki jest rezerwat Korzeń oraz dawne stawy położone na północ od
rezerwatu. Obecnie stawy nie są napełniane i nie pełnią ważnej roli dla awifauny lęgowej. W rezerwacie
Korzeń w wyniku kontroli ornitologicznych w roku 2011 stwierdzono gniazdowanie kszyka, brodźca
samotnego oraz dziwonii. Obszar łąk w dolinie sąsiadujący z rezerwatem jest wykorzystywany jako
żerowisko przez bociany białe i żurawie.
Inwestycja ze względu na znaczne oddalenie od Parku Krajobrazowego Międzyrzecza Warty i Widawki
oraz rozdzielenia obszarami użytkowanymi rolniczo i miastem Sieradz, nie będzie miała znaczącego,
negatywnego oddziaływania na gatunki chronione, siedliska i cele ochrony parku.
•
Rezerwaty
W promieniu do 20 km od analizowanego terenu znajdują się następujące rezerwaty:
−
Najbliżej inwestycji jest położony rezerwat ornitologiczny Jeziorsko. Znajduje się on w odległości ok.
11,1 km na północ od analizowanego obszaru. Rezerwat prawie w całości znajduje się na ternie obszaru
Natura 2000 Zbiornik Jeziorsko PLB10002. Ocenę wpływu na rezerwat wykonano wspólnie z oceną
wpływu na obszar Natura 2000.
−
Półboru - rezerwat położony na wschód od analizowanego obszaru w odległości około 13,8 km. Celem
ochrony rezerwatu są zbiorowiska leśne dąbrowy świetlistej i fragmenty grądu oraz stanowiska roślin
chronionych. Powierzchnia rezerwatu wynosi 56,83 ha.
−
Jamno - rezerwat położony na wschód od analizowanego obszaru w odległości około 22,7 km. Rezerwat
którego przedmiotem jest zachowanie fragmentu naturalnego boru mieszanego dębowo-jodłowego
z jodłą pospolitą na granicy zasięgu.
−
Wrząca - rezerwat położony na zachód od analizowanego obszaru w odległości około 7,2 km. Celem
jest zachowanie zbiorowisk - kwaśnej buczyny niżowej na granicy naturalnego występowania buka
i jodły pospolitej.
−
Olbina - rezerwat położony na wschód od analizowanego obszaru w odległości około 17,9 km. Celem
ochrony rezerwatu jest las mieszany jodłą na granicy zasięgu.
−
Brzeziny - rezerwat położony na wschód od analizowanego obszaru w odległości około 18,1 km.
przedmiotem ochrony jest stanowisko paproci - długosza królewskiego.
−
Jaźwiny - rezerwat położony na wschód od analizowanego obszaru w odległości około 13,0 km. Celem
ochrony jest zachowanie wielowarstwowago boru mieszanego wilgotnego ze świerkiem i jodłą
pospolitą naturalnego pochodzenia, na wyspowym stanowisku wśród rozległych borów suchych
85
−
Paza - rezerwat położony na południe od analizowanego obszaru w odległości około 15,1 km. Rezerwat
którego celem jest zachowanie żyznej buczyny z rzadkimi roślinami w runie oraz pomnikowych
okazów buka na granicy jego naturalnego zasięgu.
−
Nowa Wieś - rezerwat położony na południe od analizowanego obszaru w odległości około 14 km.
Rezerwat leśny o częściowej ochronie, którego celem jest zachowanie wielogatunkowych
drzewostanów liściastych - ols i grąd wilgotny z jodłą pospolitą i bukiem przy granicy ich zasięgu oraz
licznych roślin chronionych, zwłaszcza kwitnącego i owocującego bluszczu pospolitego.
•
Obszary Chronionego Krajobrazu
Analizowany teren nie jest położony na terenie Obszaru Chronionego Krajobrazu. Mieści się on
pomiędzy dwoma Obszarami Chronionego Krajobrazu:
Brąszewicki OChK- obszar znajduje się w najbliżej odległości około 0,4 km od południowej granicy obszaru
A analizowanego terenu. Granica obszaru poprowadzona od strony kompleksy leśnego, po granicy lasu.
Nadwarciański OChK - obszar obejmujący dolinę Warty i większość zbiornika Jeziorsko. Znajduje się on
w odległości około 5,8 km od wschodniej granicy obszaru D analizowanego terenu.
•
Zespoły Przyrodniczo Krajobrazowe
Najbliższe formy ochrony to Parki Złoczewskie (na południe od inwestycji) i Góry Wapienne (na
południowy-wschód). Obydwa Zespoły są położone w odległości około 20 km od planowanej inwestycji brak oddziaływania realizacji projektu planu na powyższe formy ochrony przyrody.
•
Korytarze ekologiczne
Na terenie inwestycji nie stwierdzono lokalnych korytarzy ekologicznych. Brak na powierzchni
z planowanymi turbinami większych cieków wodnych, dolin rzecznych, które mogły by służyć za lokalne
korytarze ekologiczne. Na badanym terenie nie występuje ukształtowanie terenu lub przekształcenie
krajobrazu, które mogły by powodować zagęszczenie przelotu migrujących ptaków. W trakcie
monitoringów ornitologicznych nie zaobserwowano dominujących, wyznaczonych w przestrzeni
i krajobrazie kierunków przelotów ptaków. Inwestycja nie znajduje się na obszarze korytarzy ekologicznych
o znaczeniu krajowym. Najbliższe korytarze ekologiczne znajdujące się w sieci ECONET są położone wzdłuż
doliny Warty. Na wschód od inwestycji znajduje się Sieradzki Warty 38K korytarz ekologiczny o znaczeniu
krajowym, który w części północnej przechodzi w Dolinę Środkowej Warty 19M obszar węzłowy
o znaczeniu międzynarodowym (Liro 1998). Korytarz ekologiczny o znaczeniu krajowym Sieradzki Warty
w południowym odcinku przechodzi w kolejny obszar węzłowy, o znaczeniu krajowym Wyżyny
Wieluńskiej 15K. Korytarz ekologiczny 38K znajduje się w odległości około 10 km od inwestycji. Obejmuje
on głównie dolinę Warty do zbiornika Jeziorsko i przyległe kompleksy leśne. Zbiornik Jeziorsko znajduje się
już na terenie obszaru węzłowego Doliny Środkowej Warty. Inwestycja jest położona od obszarów
korytarzy ekologicznych w dostatecznie dużej odległości by nie stanowić w nich bariery dla migrujących
zwierząt. Na podstawie monitoringu, obserwacji można uznać, że inwestycja nie będzie miała znaczącego,
negatywnego wpływu na ciągłość krajowej sieci korytarzy ekologicznych.
Brak znaczącego, negatywnego oddziaływania realizacji ustaleń projektu planu na korytarze
ekologiczne lokalne i krajowe.
Wpływ inwestycji na awifaunę
Awifauna lęgowa występująca obecnie na danym obszarze składa się głównie z gatunków pospolitych
i przystosowanych do obecności w krajobrazie człowieka i jego tworów. Dlatego inwestycja nie wpłynie
w istotny sposób na jej stan. Ze względu na brak regularnego występowania dużych koncentracji ptaków
na rozpatrywanym obszarze pól, narażonych na płoszenie, wpływ na awifaunę pozalęgową będzie
prawdopodobnie minimalny.
86
W odległości powyżej 3 km od analizowanego terenu oddano do użytkowania zbiornik retencyjny
Smardzew miejsce występowania gatunków wodno-błotnych. Odległość od zbiornika, oraz fakt że
w sezonie lęgowym większość gatunków tu gniazdujących jest związana żerowiskowo z obszarem zbiornika,
pozwalają założyć że realizacja projektu planu nie będzie miała wpływu na awifaunę lęgową zbiornika
Smardzew. W okresie pozalęgowym stwierdzano na zbiorniku koncentracje ptaków wodno-błotnych jak
łabędź niemy, łyska były to gatunki które przybywały na zbiorniku przez długi okres czasu.
Wpływ inwestycji na chiropterofaunę
Wyniki rocznego monitoringu oraz wcześniejsze - wyrywkowe obserwacje (kontrole potencjalnych
kryjówek letnich, przejściowych i zimowych) wskazują, że analizowany teren nie jest szczególnie cenny dla
nietoperzy w skali kraju lub regionu. Najbliższe otoczenie lokalizacji planowanych turbin charakteryzuje się
małym urozmaiceniem krajobrazu, niedużą liczbą elementów liniowych takich jak szpalery drzew czy
większych zadrzewień, które potencjalnie mogą generować aktywność nietoperzy. To przede wszystkim
otwarty krajobraz rolniczy. Gatunki żerujące i migrujące przez badaną powierzchnię należą do
najpospolitszych w nizinnej część Polski. W trakcie monitoringu zanotowano niską oraz umiarkowaną
aktywność nietoperzy, prócz miesiąca sierpnia, gdzie średni indeks był wysoki. Nie znaleziono większych
koncentracji żerujących osobników czy kryjówek (zarówno letnich jak i zimowych).
Wpływu inwestycji na gatunki i stanowiska nietoperzy chronione w ramach sieci Natura 2000
Najbliżej analizowanego terenu położone są dwa obszary chronione w ramach systemu Natura 2000.
Obszar Specjalnej Ochrony „Zbiornik Jeziorsko” o kodzie PLB 100002 oddalony jest ok. 6,0 km od
wschodnich granic obszaru D analizowanego terenu. W odległości ok. 23,7 km w kierunku północnym leży
Specjalny Obszar Ochrony „Lipickie Mokradła” - PLH 100025. W Standardowych Formularzach Danych
obu obszarów nie wymienione są żadne gatunki nietoperzy, choć z obserwacji własnych wynika, że
nietoperze występują w obu ostojach jednak nie mają one większego znaczenia dla tej grupy zwierząt. Ze
względu na inny niż nietoperze główny przedmiot ochrony, dużą odległość oraz brak udokumentowanych
tras migracji nie przewiduje się negatywnego wpływu planowanej inwestycji na obszary Natura 2000
w aspekcie ochrony nietoperzy.
4.7
Ocena przewidywanych znaczących oddziaływań na środowisko oraz
obiekty środowiska kulturowego.
Sposób zagospodarowania terenów objętych opracowaniem planu będzie wiązał się z pojawieniem
pewnego rodzaju oddziaływań na środowisko. Związane będą one ze zmianą krajobrazu, która jest
nieunikniona i wynika z charakteru przedsięwzięcia.
Przekształcenia terenu w związku z powstaniem
inwestycji oraz infrastruktury towarzyszącej
(drogi, place montażowe, fundamenty)
•
e
Negatywn
87
•
Chwilowe
Stałe
Długoterminowe
Średnioterminowe
Krótkoterminowe
Skumulowane
Wtórne
Oddziaływanie
Pośrednie
Bezpośrednie
Dla potrzeb niniejszej prognozy przeanalizowano możliwe oddziaływania realizacji ustaleń projektu
planu na środowisko w podziale na oddziaływania:
Emisja zanieczyszczeń do powietrza (w związku
z przejazdem pojazdów oraz urządzeń na etapie
realizacji inwestycji
•
Powstanie odpadów
•
•
•
Spływ wód opadowych z utwardzonych
powierzchni bezpośrednio do gruntu
•
•
•
Przekształcenie krajobrazu
•
Uciążliwości akustyczne związane z pracami
budowlanymi lub rozbiórkowymi.
•
•
•
• •
•
•
• •
Zmiana tras migracyjnych zwierząt
•
•
Oddziaływanie na klimat akustyczny
Wykorzystanie zasobów odnawialnych do
produkcji energii elektrycznej
Pozytywne
•
Ograniczenie wydobycia surowców
energetycznych
•
•
•
• •
Ograniczenie emisji gazów cieplarnianych
•
•
• •
• •
Wpływ na zmiany klimatyczne
•
• •
Poprawa warunków aerosanitarnych
•
• •
Tabela 4. Oddziaływania związane z projektowanym zagospodarowaniem.
Źródło: Opracowanie własne
Typowe oddziaływania, związane z wpływem na środowisko przez ustalenia projektu planu, wiążą
się głównie z pojawieniem nowej zabudowy:
−
Oddziaływanie bezpośrednie – zmiany morfologii terenu (niwelacje, nasypy itp.), zniszczenie pokrywy
glebowo-roślinnej w wyniku technicznej zabudowy powierzchni ziemi - pod budowlami oraz
nawierzchniami utwardzonymi – w trakcie realizacji zabudowy.
−
Oddziaływania wtórne – zwiększenie spływu powierzchniowego wód opadowych i roztopowych
w obrębie uszczelnionych powierzchni; eksploatacja pojazdów samochodowych jest źródłem emisji
gazów obniżających odczyn opadów atmosferycznych (kwaśne deszcze), na których oddziaływanie
narażone są gleby oraz roślinność.
−
Oddziaływanie skumulowane – na terenach przeznaczonych do zainwestowania na skutek lokalizacji
obiektów o różnych funkcjach (zabudowa zagrodowa, mieszkaniowa jednorodzinna i wielorodzinna,
usługowa, produkcyjna, składy, magazyny, drogi) będą kumulowały się różnego rodzaju
zanieczyszczenia – emisje pyłowe i gazowe do atmosfery (w tym emisje komunikacyjne, emisja
powierzchniowa); ścieki; wody opadowe i roztopowe; odpady; emisje i hałas komunikacyjny; wibracje;
promieniowanie elektromagnetyczne.
88
−
Oddziaływanie długoterminowe – uszczelnienie powierzchni; zmniejszenie powierzchni biologicznie
czynnej poprzez zajęcie zabudową i zagospodarowaniem; zmniejszenie powierzchni obszarów
rolniczych; wzrost źródeł zanieczyszczeń środowiska; wzrost ilości wytwarzanych odpadów i ścieków
oraz wzrost odprowadzanych wód opadowych i roztopowych ze szczelnych powierzchni.
−
Oddziaływanie stałe – zmniejszenie powierzchni biologicznie czynnej przez zabudowę
i zagospodarowanie terenów; zmniejszenie powierzchni obszarów rolniczych; uszczelnienie
powierzchni; wzrost źródeł zanieczyszczeń środowiska; zmiana krajobrazu; wzrost ilości wytwarzanych
odpadów i ścieków; wzrost ilości odprowadzanych wód opadowych i roztopowych ze szczelnych
powierzchni.
−
Oddziaływanie chwilowe - hałas i zanieczyszczenia pyłowo-gazowe powietrza powodowane pracą
sprzętu budowlanego występujące w fazie realizacji obiektów.
Oprócz ww. negatywnych skutków realizacji inwestycji można wymienić również pozytywne:
−
ograniczenie emisji zanieczyszczeń do atmosfery z konwencjonalnych źródeł energii – efekt
ponadlokalny;
−
ograniczenie zużycia surowców energetycznych (węgiel, ropa, gaz) – efekt ponadlokalny;
−
poprawa stanu technicznego istniejących dróg – zmiany o charakterze lokalnym, pośrednie,
skumulowane, odwracalne;
−
rozwój infrastruktury gminnej (inwestowanie przychodów gminy z podatku od nieruchomości od
zespołu elektrowni) – zmiany o lokalnym zasięgu, o małym natężeniu, pośrednie;
−
poprawa warunków aerosanitarnych – efekt ponadlokalny;
−
zmiana (rewaloryzacja) walorów rekreacyjno-turystycznych terenu lokalizacji i jego otoczenia –zmiany
o lokalnym i subregionalnym zasięgu, o umiarkowanym natężeniu jakościowym, pośrednie
i skumulowane, odwracalne.
4.8
Możliwości ograniczenia negatywnego oddziaływania ustaleń projektu
planu na środowisko
Projekt planu zagospodarowania przestrzennego, do którego ustaleń odnosi się niniejsze opracowanie,
zawiera zapisy, które mają na celu zminimalizowanie kolizji jakie mogą zaistnieć przy urbanizacji
przedmiotowego terenu. Warunkiem niezbędnym dla spełnienia przyjętych w planie założeń
prośrodowiskowych jest ich respektowanie przez użytkowników terenów.
Ustalenia projektu planu w odniesieniu do zasad użytkowania poszczególnych terenów m.in. mają na
celu ochronę warunków środowiskowych analizowanego obszaru oraz ludzi.
Istotny wpływ na zagospodarowanie terenu badań mają również określone w projekcie planu zasady
wyposażenia go w infrastrukturę techniczną. Systematyzują one działalność gospodarczą oraz urbanizację
w zakresie gospodarki wodno-ściekowej, zaopatrzenia w gaz oraz energię elektryczną, gospodarki odpadami
oraz określają ogólne warunki korzystania ze środowiska. Ich respektowanie zapewni prawidłowe
funkcjonowanie analizowanego obszaru. Do rozwiązań pro środowiskowych należy zaliczyć:
•
wprowadzenie w obrębie terenów przeznaczonych do zabudowy zakazu wprowadzania
nieoczyszczonych ścieków do wód powierzchniowych i do ziemi oraz tworzenia i utrzymywania
otwartych kanałów i zbiorników z tymi ściekami;
•
uporządkowanie gospodarki wodno-ściekowej poprzez:
ustalenie docelowego odprowadzania ścieków do istniejącej i projektowanej gminnej sieci
kanalizacji,
dopuszczenie możliwości odprowadzania ścieków do szczelnych zbiorników bezodpływowych
z obowiązkiem okresowego wywozu zgromadzonych nieczystości do punktu zlewnego,
dopuszczenie możliwości stosowania przydomowych oczyszczalni ścieków;
89
•
ustalenie obowiązku podczyszczania wytwarzanych ścieków przemysłowych przed wprowadzeniem
ich do urządzeń kanalizacyjnych;
•
wprowadzenie obowiązku instalowania separatorów ropopochodnych na odpływach wód opadowych
i roztopowych ze szczelnie utwardzonych placów postojowych, manewrowych i parkingów;
•
dopuszczenie stosowania jedynie technologii i paliw grzewczych zapewniających wysoki stopień
czystości emisji spalin;
•
dopuszczenie możliwości stosowania odnawialnych źródeł energii;
•
uwzględnienie projektowanej sieci gazowej średniego ciśnienia jako źródła zaopatrzenia w gaz do
celów gospodarczych i grzewczych;
•
ustalenie obowiązku czasowego gromadzenia i segregacji odpadów na działce budowlanej
w urządzeniach przystosowanych do ich gromadzenia.
Negatywne oddziaływanie ustaleń projektu planu na środowisko będzie się przejawiało przede
wszystkim: zmniejszeniem powierzchni biologicznie czynnej poprzez zajęcie zabudową, zmniejszeniem
powierzchni obszarów użytkowanych rolniczo, unieczynnieniem gleby pod zabudową i terenami
komunikacyjnymi, uszczelnieniem terenu, wzrostem ilości odpadów i wytwarzanych ścieków,
zwiększeniem spływu powierzchniowego wód opadowych i roztopowych w obrębie uszczelnionych
powierzchni, wzrostem poziomu hałasu i wibracji, emisją zanieczyszczeń pyłowych i gazowych do
powietrza atmosferycznego.
Ze względów sanitarnych zaleca się zadarnianie wszystkich wolnych od zabudowy i komunikacji
powierzchni. Trawniki spełniają podstawową rolę sanitarno-higieniczną wychwytując zanieczyszczenia,
a sedymentacja pyłu na trawnikach przeciwdziała ich wtórnemu unoszeniu i przenikaniu do gleb.
W celu złagodzenia zaproponowanych w projekcie planu ustaleń wskazuje się następujące propozycje
rozwiązań:
•
zachowanie możliwie największej powierzchni terenu biologicznie czynnego z roślinnością trwałą,
w tym istniejących zadrzewień;
•
stosowanie materiałów przepuszczalnych do utwardzania powierzchni;
•
wyposażenie terenów w nieuciążliwe dla środowiska czynniki grzewcze zapewniające wysoki stopień
czystości emisji spalin oraz w kotły i instalacje z certyfikatami bezpieczeństwa ekologicznego;
•
wyposażenie terenu w sieć kanalizacji sanitarnej.
Rozwiązania ograniczające negatywne oddziaływania na elementy środowiska przyrodniczego oraz na ludzi
Etap realizacji:
−
prace budowlane należy prowadzić w porze dziennej, poza godzinami nocnymi (22.00 – 6.00) za
wyjątkiem procesów o charakterze ciągłym – wylewanie fundamentu oraz transport elementów
wielkogabarytowych ze względu na brak możliwości przerwania prac;
−
w trakcie prac budowlanych należy stosować urządzenia o niskim poziomie emitowanego hałasu;
−
zabezpieczenie w trakcie robót budowlanych warstwy humusowej ziemi, i wykorzystanie jej po
zakończeniu robót budowlanych na terenie inwestycji.
Etap eksploatacji:
−
w celu potwierdzenia dotrzymania dopuszczalnych poziomów hałasu dla terenów chronionych
akustycznie zaleca się wykonanie analizy porealizacyjnej;
−
w przypadku stwierdzenia przekroczenia dopuszczalnych poziomów hałasu na terenach chronionych
akustycznie należy podjąć działania (poprzez zastosowanie rozwiązań technicznych, technologicznych,
organizacyjnych) w celu ograniczenia hałasu do wartości dopuszczalnych.
Etap likwidacji:
90
−
na tym etapie przedsięwzięcia działania minimalizujące negatywny wpływ na środowisko będą
identyczne jak w przypadku budowy;
−
postępowanie z odpadami, które powstaną na etapie budowy, eksploatacji i likwidacji zgodne
z przepisami ustawy o odpadach, w szczególności gromadzenie poszczególnych rodzajów odpadów
w przystosowanych do tego celu kontenerach, przekazywanie odpadów do transportu, odzysku lub
unieszkodliwiania jedynie wyspecjalizowanym firmom, posiadającym odpowiednie pozwolenia.
4.9
Rozwiązania alternatywne do projektu planu
Można założyć, iż pierwszym wariantem alternatywnym byłby wariant zerowy, czyli pozostawienie
omawianego obszaru w użytkowaniu dotychczasowym. Wariant ten byłby niezgodny z polityką
przestrzenną gminy, zaprzeczał by rozwiązaniom przyjętych w obowiązującym Studium uwarunkowań
i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Wróblew, gdzie wyznaczono nowe tereny
przeznaczone do docelowej urbanizacji.
W przypadku niepodejmowania działań mających na celu realizacje nowej zabudowy w projekcie
planu środowisko nie pozostanie na obecnym poziomie funkcjonowania. Będzie poddawane działaniu
procesów naturalnych jak i antropogenicznych. Ze względu na prywatną własność działek należy się liczyć
z presją realizacji zamierzeń inwestycyjnych, także i tych mogących stanowić znaczne obciążenie dla
środowiska. Dlatego też analizowany teren bez względu na realizację projektu mpzp ulegnie zmianom
w zakresie kubaturowym. Kształtowanie nowej zabudowy i wszelkich procesów inwestycyjnych
odbywałyby się w trybie wydawanych decyzji administracyjnych,32 a więc z ograniczonymi możliwościami
przeprowadzenia wieloaspektowych analiz przestrzennych, co może powodować, iż nowe obiekty nie będą
w pełni spójne z otoczeniem.
Dobre warunki glebowe analizowanego obszaru pozwalają sądzić, iż funkcjo rolnicza nadal będzie
klasy bonitacyjnej (II, IIIa, IIIb, III, IVa, IVb, IV). Na glebach słabszej jakości (generalnie V i VI klasa
bonitacyjna) pola uprawne mogą stopniowo przekształcać się w nieużytki, tereny zadrzewione.
Opracowywany miejscowy plan jest wynikiem zaistniałych potrzeb inwestycyjnych oraz interesu
osób trzecich. Stanowi on gwarancję, iż urbanizacja przedmiotowego terenu będzie następowała w sposób
planowy i racjonalny z poszanowaniem uwarunkowań przyrodniczych. Zawiera bowiem wiele zapisów
prośrodowiskowych z zakresu wyposażenia analizowanego obszaru w infrastrukturę techniczną, których
zaniechanie może doprowadzić do niekorzystnych zmian m.in. w stosunkach gruntowo-wodnych
i warunkach sanitarnych powietrza. Ponadto ustala szczegółowe zasady ochrony środowiska, przyrody
i krajobrazu.
Innym wariantem alternatywnym byłoby wprowadzenie na teren objęty projektem planu innego
sposobu zagospodarowania. Ostatnim wariantem alternatywny może być zwiększenie terenów
przeznaczonych do zabudowy, co spowodowałoby większą dysharmonię krajobrazu, większe uciążliwości
związane z etapem budowy, eksploatacji i likwidacji zabudowy. Takie rozwiązania byłyby jednak niezgodne
z polityką przestrzenną gminy.
Należy podkreślić, iż opracowywany projekt planu jest w znaczącym stopniu zgodny ze ustaleniami
Studium….. Niezgodność projektu planu ustaleniami obowiązującego Studium… dotyczy przede wszystkim
możliwości lokalizowania elektrowni wiatrowych. W obecnej sytuacji prawnej – obowiązująca od 15 lipca
ustawa z dnia 20 maja 2016 r. o inwestycjach w zakresie elektrowni wiatrowych (Dz. U. z 1 lipca 2016 r.,
poz. 961) po przeanalizowaniu obowiązujących na terenie badań decyzji o warunkach zabudowy i pozwoleń
na budowę oraz aktualnego sposobu zagospodarowania, w tym zabudową o funkcji mieszkaniowej brak jest
32
Na analizowanym terenie w latach 2011 – 2015 wydanych zostało ok. 10 decyzji administracyjnych o warunkach
zabudowy. Inwestorzy wnioskowali przede wszystkim o zabudowę mieszkaniową jednorodzinną.
91
możliwości prawnej wyznaczenia terenów spełniających wymogi określone w/w przepisach szczebla
krajowego.
4.10 Informacje zawarte w prognozach oddziaływania na środowisko
sporządzonych dla innych, przyjętych już dokumentów powiązanych
z projektem dokumentu będącego przedmiotem postępowania
Dla potrzeb przeprowadzanej w 2010 r. zmiany Studium uwarunkowań i kierunków
zagospodarowania przestrzennego gminy Wróblew została przeprowadzona Strategiczna ocena
oddziaływania na środowisko, w ramach której została sporządzona Prognoza oddziaływania na środowisko
zgodnie z :
•
wytycznymi Regionalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska i Wojewódzkiego Państwowego Inspektora
Sanitarnego w Łodzi co do zakresu i stopienia jej szczegółowości;
•
z wymogami ustawy z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego
ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko.
Podstawowym celem prognozy było wykazanie, jak określone w projekcie Studium… kierunki
zagospodarowania przestrzennego gminy wpłyną na środowisko i czy, a jeśli tak, to w jakim stopniu naruszą
zasady prawidłowej gospodarki zasobami naturalnymi. Innym celem realizacji prognozy było:
•
wyeliminowanie jeszcze na etapie sporządzania Studium, ustaleń sprzecznych z zasadami
zrównoważonego rozwoju analizowanego obszaru i jego otoczenia;
•
ocena przyjętych kierunków zagospodarowania gminy w zakresie skutków oddziaływania na
środowisko, a co za tym idzie określenie wpływu nowego przeznaczenia terenów na poszczególne
rodzaje użytkowania oraz określenie warunków zagospodarowania tych obszarów;
•
wprowadzenie ustaleń umożliwiających działalność gospodarczą na analizowanym terenie
i zaspokajanie potrzeb społeczności lokalnej przy równoczesnym zachowaniu równowagi
przyrodniczej i trwałości procesów przyrodniczych;
•
ocena na ile ustalenia projektu Studium… pozwolą na zachowanie istniejących wartości zasobów
środowiska, na ile wzbogacą lub odtworzą obniżone, czy też zdegradowane wartości oraz w jakim
stopniu spotęgują lub osłabią istniejące zagrożenia, a także na ile stwarzają możliwość pojawienia się
nowych szans dla ukształtowania wyższej jakości środowiska.
Zatem Prognoza oddziaływania na środowisko przedstawiła prawdopodobne skutki realizacji ustaleń
Studium… na poszczególne komponenty środowiska w ich wzajemnym powiązaniu, w szczególności na
ekosystemy, krajobraz, a także na ludzi, dobra materialne oraz dobra kultury.
Zakres przestrzenny Prognozy oddziaływania na środowisko obejmował gminę Wróblew w jej
administracyjnych granicach. W zakresie powiązań i oddziaływań zewnętrznych zakres poszerzono poza
opisywany teren.
W Prognozie oddziaływania na środowisko sporządzonej na potrzeb zmiany Studium uwarunkowań
i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Wróblew sporządzonej w 2010 r. określono,
przeanalizowano i oceniono:
•
istniejący stan środowiska oraz potencjalne zmiany tego stanu w przypadku braku realizacji zmiany
Studium…;
•
stan środowiska na obszarach objętych przewidywanym znaczącym oddziaływaniem;
•
istniejące problemy ochrony środowiska istotne z punktu widzenia zmiany Studium…
(w szczególności dotyczące obszarów chronionych na podstawie ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r.
o ochronie przyrody);
•
cele ochrony środowiska ustanowione na szczeblu międzynarodowym, krajowym, istotne z punktu
widzenia zmiany Studium… oraz sposoby ich uwzględnienia;
92
•
przewidywane znaczące oddziaływania (bezpośrednie, pośrednie, wtórne, skumulowane,
krótkoterminowe, średnioterminowe, długoterminowe, stałe, chwilowe, pozytywne, negatywne) na
cele i przedmiot ochrony obszaru Natura 2000 oraz na poszczególne elementy środowiska (wodę,
powietrze, klimat, powierzchnię ziemi, zasoby naturalne, różnorodność biologiczną, zwierzęta,
rośliny, krajobraz, ludzi, dobra materialne, zabytki) z uwzględnieniem zależności między nimi
i oddziaływaniami na nie.
Ponadto przedstawiono rozwiązania mające na celu zapobieganie, ograniczanie lub kompensacje
przyrodniczą negatywnych oddziaływań na środowisko, mogących być rezultatem realizacji zmiany
Studium… oraz rozwiązana alternatywne do rozwiązań zawartych w zmianie Studium.
4.11 Przewidywane metody analizy realizacji projektowanego dokumentu
Zgodnie z ustawą z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (art. 32.)
w celu oceny aktualności planów miejscowych wójt, burmistrz lub prezydent miasta jest zobowiązany do
dokonania analizy zmian w zagospodarowaniu przestrzennym gminy, ocenia postępy w opracowywaniu
planów miejscowych i opracowuje wieloletnie programy ich sporządzania w nawiązaniu do ustaleń studium,
co najmniej raz w czasie kadencji rady gminy. Rada gminy podejmuje uchwałę w sprawie aktualności
studium i planów miejscowych, a w przypadku uznania ich za nieaktualne, w całości lub w części,
podejmuje działania mające na celu zmianę planu zagospodarowania przestrzennego w takim trybie,
w jakim jest on uchwalany.
4.12 Transgraniczne oddziaływanie na środowisko
Przedsięwzięcie, z uwagi na jego lokalizację i ograniczony zakres oddziaływania na środowisko,
wobec zastosowanych rozwiązań, nie będzie wywoływać oddziaływań transgranicznych.
4.13 Streszczenie w językiem niespecjalistycznym
Przedmiotem oceny w niniejszej prognozie są ustalenia zawarte w zmianie miejscowego planu
zagospodarowania przestrzennego Gminy Wróblew. Przedmiotem ustaleń planu jest wprowadzenie funkcji
i kierunków zagospodarowania przestrzennego określonych w Studium uwarunkowań i kierunków
zagospodarowania przestrzennego gminy Wróblew oraz określenie warunków zabudowy
i zagospodarowania terenu. Sporządzony projekt planu przewiduje przekształcenie zainwestowania na
obszarze opracowania w sposób umożliwiający wyznaczenie nowych terenów budowlanych. Projekt planu
przeznacza tereny pod: zabudowę zagrodową w gospodarstwach rolnych, hodowlanych i ogrodniczych (na
części z dopuszczeniem zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej), zabudowę mieszkaniową jednorodzinną
z usługami, zabudowę mieszkaniową wielorodzinną, zabudowę produkcyjną, składów i magazynów.
Wyznacza tereny górnicze, teren infrastruktury technicznej, tereny komunikacji oraz tereny wyłączone
z urbanizacji – tj. tereny rolnicze, cmentarza, lasów, dolesień, wód powierzchniowych śródlądowych
i rowów melioracyjnych.
W przedmiotowej Prognozie przeprowadzono analizę ustaleń powyższego projektu planu
i komponentów przyrodniczych. Przedstawiono także zmiany, jakie mogą zachodzić w środowisku
w wyniku realizacji tych ustaleń. Oceniono również skutki ewentualnych zmian. W celu zapewnienia
mieszkańcom właściwej egzystencji wymagana jest ochrona proekologiczna. Zapisy projektu planu wskazują
szereg ustaleń, które będą w maksymalnym stopniu przeciwdziałać potencjalnie negatywnym
oddziaływaniom projektowanej funkcji. Prognoza wskazuje działania, które są istotne dla realizacji polityki
zrównoważonego rozwoju gminy.
Charakterystyka i ocena istniejącego zagospodarowania oraz środowiska przyrodniczego i krajobrazu
obszarów objętych planem i terenów sąsiednich.
93
Projekt planu obejmuje środkową części gminy Wróblew w części obrębów: Dąbrówka Zgniła (obszar
C), Kobierzycko (obszar C), Kolonia Wągłczew (obszar A, B), Oraczew (obszar C), Próchna (obszar B, D),
Mantyki (obszar D), Sadokrzyce (obszar A, B, C), Wągłczew (obszar A, B), Wróblew (obszar C).
W przeważającej części są to tereny rolnicze. Analizowany obszar należy do terenów dotychczas
zainwestowanych w nieznacznym stopniu. Cechuje go stosunkowo niewielka ekspansja urbanizacyjna
człowieka.
Ryc. 17. Zakres opracowania planu na tle gminy Wróblew
Źródło: opracowanie własne
94
Ryc. 18. Zakres opracowania planu (obszary A, B, C, D) na tle obrębów w gminie Wróblew
Źródło: opracowanie własne
Proponowane w projekcie planu zagospodarowanie będzie się to wiązało z następującymi zjawiskami:
•
wprowadzeniem gazów lub pyłów do powietrza,
•
wprowadzaniem ścieków do wód lub ziemi,
•
zmianą warunków hydrogeologicznych,
•
przekształceniem naturalnego ukształtowania terenu i pokrywy glebowej,
•
zanieczyszczeniem gleby lub ziemi,
•
emitowaniem hałasu,
•
wytwarzaniem odpadów,
•
zmianą szaty roślinnej,
•
ryzykiem wystąpienia poważnych awarii.
Analiza wpływu i przewidywanych skutków realizacji ustaleń projektu planu na poszczególne
elementy środowiska tj.: powietrze; klimat; wody powierzchniowe i podziemne; gleba i powierzchnia ziemi;
świat roślinny i zwierzęcy oraz ekosystemy; klimat akustyczny; krajobraz; zasoby naturalne; zdrowie ludzi;
zabytki i dobra materialne wykazała, iż może nastąpić pogorszenie jakości niektórych komponentów
w stosunku do stanu obecnego. Wystąpi szereg czynników, które będą w różnym stopniu: bezpośrednim,
pośrednim, wtórnym, skumulowanym, krótko- i długoterminowym, stałym i chwilowym oddziaływać na
poszczególne elementy środowiska.
Negatywne oddziaływanie ustaleń projektu planu na środowisko będzie się przejawiało przede
wszystkim: przekształceniami terenu w związku z powstaniem inwestycji oraz infrastruktury;
powstawaniem odpadów, przekształceniem krajobrazu, dodatkowym oddziaływaniem akustycznym czy
możliwą zmianą tras migracyjnych zwierząt; zwiększeniem spływu powierzchniowego wód opadowych
95
i roztopowych w obrębie uszczelnionych powierzchni; oraz krótkotrwałym wzrostom emisji zanieczyszczeń
do powietrza.
Niemniej jednak projekt planu zawiera szereg zapisów mających na celu ograniczyć uciążliwość tego
terenu dla środowiska. Ponadto stan środowiska zależeć będzie od rygorystycznego egzekwowania przez
użytkowników terenów zarówno wymogów projektu planu, jak i innych wymogów prawnych z zakresu
ochrony środowiska.
Realizacja ustaleń projektu planu nie powinna mieć negatywnego wpływu na cel i przedmiot
ochrony obszaru Natura 2000.
Atrakcyjność inwestycyjna omawianego terenu jest bardzo duża. Ważne jest jednak prowadzenie
przemyślanej długoterminowej strategii ochrony i dbałości o środowisko tak, aby rozwój nie pociągał za
sobą utraty dotychczasowej atrakcyjności tych terenów i nadmiernie nie obciążał środowiska naturalnego.
Rozwiązania alternatywne
Na etapie sporządzania projektu planu miejscowego rozważano różne warianty rozwiązań
wewnętrznych. Został wybrany wariant, który jest w największym stopniu zgodny z zapisami zawartymi
w Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Wróblew oraz
uwarunkowaniami stanu istniejącego.
Można założyć, iż pierwszym wariantem alternatywnym byłby wariant zerowy, czyli pozostawienie
omawianego obszaru w użytkowaniu dotychczasowym. Wariant ten byłby niezgodny z polityką
przestrzenną gminy, zaprzeczał by rozwiązaniom przyjętych w obowiązującym Studium uwarunkowań
i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Wróblew, gdzie wyznaczono nowe tereny
przeznaczone do docelowej urbanizacji.
Innym wariantem alternatywnym byłoby wprowadzenie na teren objęty projektem planu innego
sposobu zagospodarowania. Ostatnim wariantem alternatywny może być zwiększenie terenów
przeznaczonych do zabudowy, co spowodowałoby większą dysharmonię krajobrazu, większe uciążliwości
związane z etapem budowy, eksploatacji i likwidacji zabudowy. Takie rozwiązania byłyby jednak niezgodne
z polityką przestrzenną gminy.
Należy jednak zaznaczyć, iż w przypadku niepodejmowania działań mających na celu realizacje
nowej zabudowy w projekcie planu środowisko nie pozostanie na obecnym poziomie funkcjonowania.
Będzie poddawane działaniu procesów naturalnych jak i antropogenicznych. Ze względu na prywatną
własność działek należy się liczyć z presją realizacji zamierzeń inwestycyjnych, także i tych mogących
stanowić znaczne obciążenie dla środowiska. Kształtowanie nowej zabudowy i wszelkich procesów
inwestycyjnych odbywałyby się w trybie wydawanych decyzji administracyjnych,33 a więc z ograniczonymi
możliwościami przeprowadzenia wieloaspektowych analiz przestrzennych, co może powodować, iż nowe
obiekty nie będą w pełni spójne z otoczeniem.
Dobre warunki glebowe analizowanego obszaru pozwalają sądzić, iż funkcja rolnicza nadal będzie
klasy bonitacyjnej. Na glebach słabszej jakości pola uprawne mogą stopniowo przekształcać się w nieużytki,
tereny zadrzewione.
Opracowywany miejscowy plan jest wynikiem zaistniałych potrzeb inwestycyjnych oraz interesu
osób trzecich. Należy podkreślić, iż w znaczącym stopniu jest on zgodny ze ustaleniami Studium…..
Niezgodność projektu planu ustaleniami obowiązującego Studium… dotyczy przede wszystkim możliwości
lokalizowania elektrowni wiatrowych. W obecnej sytuacji prawnej – obowiązująca od 15 lipca ustawa z dnia
20 maja 2016 r. o inwestycjach w zakresie elektrowni wiatrowych (Dz. U. z 1 lipca 2016 r., poz. 961) po
przeanalizowaniu obowiązujących na terenie badań decyzji o warunkach zabudowy i pozwoleń na budowę
33
Na analizowanym terenie w latach 2011 – 2015 wydanych zostało ok. 10 decyzji administracyjnych o warunkach
zabudowy. Inwestorzy wnioskowali przede wszystkim o zabudowę mieszkaniową jednorodzinną.
96
oraz aktualnego sposobu zagospodarowania, w tym zabudową o funkcji mieszkaniowej brak jest możliwości
prawnej wyznaczenia terenów spełniających wymogi określone w/w przepisach szczebla krajowego.
Wnioski końcowe
1.
2.
W świetle przedstawionej analizy ustaleń planu oraz zawartych w powyższej prognozie uwag projekt
miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego w obrębach Dąbrówka Zgniła, Kobierzycko,
Kolonia Wągłczew , Oraczew, Próchna, Mantyki, Sadokrzyce, Wągłczew, Wróblew, należy uznać za
poprawny.
Przy spełnieniu wymagań wynikających z przepisów szczególnych dotyczących ochrony środowiska,
projekt planu nie budzi obaw o spowodowanie zagrożenia dla środowiska przyrodniczego.
97

prognoza oddziaływania na środowisko

Transkrypt

Podobne dokumenty

WOJEWODA ŁÓDZKI Łódź, 31 stycznia 2008 r. ON-I

Legenda gazy techniczne sprzęt spawalniczy transport

Zarządzenie 55/2007 Wójta Gminy w Ozorkowie z dnia 10 lipca

LOKALIZACJA STADIONU SPORTOWEGO w granicach

Do Burmistrza ……………………….. Wniosek o zmianę

Wniosek o dokonanie zmiany przeznaczenia terenu w miejscowym

Fundacja Rozwoju Demokracji Lokalnej realizuje w tym miejscu

GP.K4-Karta informacyjna-opracowanie i zmiany mpzp

zał 2.odt - GMINA SUWAŁKI