Raport z konsultacji - Komitet Rady Ministrów do spraw Cyfryzacji

Warszawa, 19 października 2016 r.
Raport z konsultacji publicznych projektu ustawy
o zmianie niektórych ustaw w celu ułatwienia dochodzenia wierzytelności
(numer w Wykazie prac legislacyjnych i programowych Rady Ministrów UD96)
Pismem z dnia 11 lipca 2016 r., znak: DDR-VI-0201-5/6/16 (NK/148735/16), projekt ustawy
o zmianie niektórych ustaw w celu ułatwienia dochodzenia wierzytelności został skierowany
do konsultacji publicznych.
Projekt ustawy udostępniono w BIP Rządowego Centrum Legislacji oraz na stronie rządowego portalu
konsultacji publicznych (www.konsultacje.gov.pl).
Termin na zgłaszanie uwag wyznaczono na 11 sierpnia 2016 r., przy czym Ministerstwo Rozwoju
rozważyło także te uwagi, które wpłynęły po upływie terminu konsultacji.
Żadna z organizacji nie zgłosiła zastrzeżeń do procesu konsultacji.
Żaden podmiot nie zgłosił zainteresowania pracami nad projektem w trybie przepisów o działalności
lobbingowej w procesie stanowienia prawa.
O braku uwag do projektu poinformowały następujące podmioty:
1. Krajowa Rada Izb Rolniczych,
2. Krajowa Rada Sądownictwa,
3. Prezes Naczelnego Sądu Administracyjnego,
4. Krajowa Spółdzielcza Kasa Oszczędnościowo-Kredytowa,
5. Polska Izba Paliw Płynnych,
6. Federacja Związków Pracodawców Ochrony Zdrowia „Porozumienie Zielonogórskie”,
7. Izba Gospodarcza Gazownictwa.
Uwagi, w tym także zawierające stanowiska pozytywne do wybranych propozycji legislacyjnych,
nadesłały następujące podmioty:
1. Biuro Informacji Gospodarczej InfoMonitor S.A.,
2. Gascontrol Polska Sp. z o.o.,
3. Górnicza Izba Przemysłowo-Handlowa,
4. Instytut Szkoleniowy Wymiaru Sprawiedliwości,
5. Komisja Krajowa NSZZ „Solidarność”,
6. Konfederacja Lewiatan,
7. Konfederacja Przedsiębiorstw Finansowych w Polsce,
8. Krajowa Izba Radców Prawnych,
9. Krajowa Rada Komornicza,
10. Krajowa Rada Notarialna,
11. Marek Nowak,
12. Naczelna Rada Adwokacka,
13. Polska Organizacja Handlu i Dystrybucji,
14. Polska Izba Ubezpieczeń,
1
15. Polski Związek Funduszy Pożyczkowych,
16. Polski Związek Windykacji,
17. Polska Spółka Gazownictwa Sp. z o.o.,
18. Polskie LNG S.A.,
19. Pracodawcy RP,
20. Regionalna Izba Gospodarcza w Katowicach,
21. Stowarzyszenie Rzeczników Konsumentów,
22. Stowarzyszenie Notariuszy Rzeczypospolitej Polskiej,
23. Warszawska Izba Przedsiębiorców,
24. Związek Banków Polskich,
25. Związek Pracodawców Business Centre Club.
Po przeanalizowaniu zgłoszonych w ramach konsultacji publicznych postulatów i opinii, Ministerstwo
Rozwoju przygotowało tabelę zawierającą wszystkie zgłoszone uwagi wraz ze stanowiskiem resortu,
odzwierciedlającym wynik konsultacji, w tym
także konferencji uzgodnieniowej. Tabela została
opublikowana na stronie internetowej Rządowego Procesu Legislacyjnego (legislacja.gov.pl).
W dniu 29 i 31 sierpnia 2016 r. odbyła się konferencja uzgodnieniowa, w której udział wzięli
przedstawiciele podmiotów, które zgłosiły uwagi.
Zmiany idące w kierunku ułatwienia dochodzenia wierzytelności spotkały się ze zdecydowanym
poparciem ze strony partnerów społecznych. Zgłoszone uwagi miały na celu doprecyzowanie
lub wyjaśnienie projektowanych rozwiązań oraz zmianę już obowiązujących przepisów.
W skierowanych do Ministerstwa Rozwoju stanowiskach niektóre podmioty zgłaszały także nowe
propozycje legislacyjne, wychodzące poza materię pierwotnie ujętą w projekcie. Partnerzy społeczni
wskazali na istnienie szeregu czynników, które mogą utrudniać dochodzenie wierzytelności
przedsiębiorcom z sektora MŚP, lecz nie zostały uwzględnione w projekcie ustawy, m. in. wysokość
kosztów sądowych, długotrwałość i formalizacja postępowań sądowych, wykorzystywanie w zbyt
małym stopniu środków komunikacji elektronicznej w postępowaniach sądowych. Sugestie te zostaną
wzięte pod uwagę przez Ministerstwo Rozwoju w przyszłych pracach legislacyjnych.
Ministerstwo Rozwoju, mając na względzie zgłoszone m.in. w ramach konsultacji publicznych uwagi,
które mnie mogą być rozważone i ostatecznie rozstrzygnięte, oraz doniosłe znaczenie regulowanej
materii, wyłączyło z projektu ustawy przepisy wprowadzające instytucję notarialnego nakazu zapłaty.
Zgłoszone postulaty zostaną poddane dalszej analizie i wykorzystanie w pracach Ministerstwa
w przyszłości nad szczegółowymi rozwiązaniami w tym zakresie.
Dyskutując nad propozycją zmiany art. 647
zapatrywanie projektodawcy o
potrzebie
1
k.c., uczestnicy konsultacji publicznych podzielili
wyjaśnienia licznych problemów interpretacyjnych,
które powstały w orzecznictwie i doktrynie na gruncie kodeksowej regulacji odpowiedzialności
solidarnej inwestora w procesie budowlanym. Przychylając się do opinii dotyczących niekorzystnego
dla inwestora ukształtowania zasad odpowiedzialności wobec podwykonawców, usunięto z projektu
wymóg uzasadnienia sprzeciwu. Istotną zmianą zmierzającą w kierunku poprawy sytuacji inwestora
2
jest jednak wydłużenie do trzydziestu dni terminu na zgłoszenie sprzeciwu przez inwestora. Mając
na uwadze
przewidywane
trudności
interpretacyjne
odnoszące
się
do
pojęcia
„zwykłego
wynagrodzenia” za roboty określonego rodzaju, projekt w obecnym brzmieniu zakłada ograniczenie
odpowiedzialności inwestora za zapłatę wynagrodzenia podwykonawcy za wykonane roboty
do wysokości wynagrodzenia należnego wykonawcy z te prace.
Pojawiły się również postulaty pozostawienia w omawianym przepisie wymogu zgody inwestora
na wykonywanie robót przez podwykonawcę, z uwagi na większą kontrolę tego pierwszego
nad ponoszonym ryzykiem inwestycyjnym. Zdaniem Ministerstwa Rozwoju, uprawnienie do zgłoszenia
sprzeciwu przez inwestora oraz ograniczenie jego odpowiedzialności do wysokości wynagrodzenia
należnego wykonawcy w pełni zabezpiecza jego interesy, zwłaszcza w kontekście kształtującej się linii
orzeczniczej dotyczącej wykładni art. 647
1
k.c. w obecnym brzmieniu, zakładającej istnienie
„domniemanej zgody” inwestora. Wątpliwości niektórych uczestników konsultacji wzbudziło obciążenie
inwestora ryzykiem nieskutecznego doręczenia sprzeciwu.
Uwagi zgłoszone w toku konsultacji w ww. zakresie znacząco przyczyniły się do modyfikacji wstępnej
propozycji legislacyjnej.
Zwiększenie limitu wartości przedmiotu sporu spraw rozpoznawanych w postępowaniu uproszczonym,
po wyjaśnieniach podczas konferencji uzgodnieniowej, zostało przyjęte bez większych zastrzeżeń.
1
Przychylono się do postulatu dostosowania redakcji art. 505 k.p.c. w odniesieniu do roszczeń
dotyczących
niezgodności
towaru
konsumpcyjnego
z umową
sprzedaży
konsumenckiej
do terminologii, którą posługuje się ustawa z dnia 30 maja 2014 r. o prawach konsumenta (Dz.U. 2014
r. poz. 827).
Zaproponowana przez projektodawcę reforma postępowania grupowego spotkała się z aprobatą
przedstawicieli strony społecznej. Zastrzeżeń nie wzbudziło dążenie w kierunku przyspieszenia
postępowania oraz rozszerzenia zakresu jego zastosowania. Zmiana zasad postępowania grupowego
w zakresie składania kaucji na zabezpieczenie kosztów procesu została utrzymana, pomimo
krytycznych głosów części uczestników konsultacji, z uwagi na jej spójność z utrwaloną praktyką
orzeczniczą oraz poglądami doktryny.
W nowelizowanym art. 913 § 1 k.c., w odniesieniu do informacji o czynnościach prawnych dokonanych
na rzecz osób trzecich przez dłużnika w okresie pięcioletnim, zrezygnowano z określenia „które miały
lub mogą mieć wpływ na stan jego majątku” na rzecz kryterium wpływu na stan niewypłacalności
dłużnika.
Odnośnie projektowanych zmian ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych („u.f.p.”),
w wyniku obiekcji zgłoszonych pod adresem projektodawcy, odnoszących się do prognozowanej
skuteczności art. 54a u.f.p., dostrzeżono potrzebę wprowadzenia komplementarnych zmian w ustawie
z dnia 17 grudnia 2004 r. o odpowiedzialności za naruszenie dyscypliny finansów publicznych,
na co zwracał uwagę Związek Banków Polskich.
3
W stosunku do wyjściowych propozycji zmian dotyczących działalności biur informacji gospodarczych
w zakresie wzmocnienia instrumentów związanych z oceną wiarygodności płatniczej, w obecnej wersji
projektowanego aktu przewidziano powstanie dwóch rejestrów: należności publicznoprawnych,
który będzie prowadzony przez organ wyznaczony przez ministra właściwego ds. finansów
publicznych oraz bezskutecznych egzekucji komorniczych, który będzie prowadzony przez Krajową
Radę Komorniczą. Biura informacji gospodarczej będą miały zapewniony dostęp do danych
gromadzonych w obu rejestrach, tak by możliwe było realizowanie wniosków klientów biura
obejmujących zapytania o zachowania płatnicze danej osoby w ww. zakresie. Doszło zatem
do istotnej modyfikacji, bowiem w aktualnej wersji projektu biura informacji gospodarczej nie będą
gromadzić ww. danych a jedynie pośredniczyć w przekazywaniu informacji z danego rejestru klientowi.
Zasady ponoszenia kosztów związanych z wdrożeniem i prowadzeniem rejestru oraz wysokość opłat
związanych z udostępnianiem informacji z rejestru egzekucji zostały uzgodnione z biurami informacji
gospodarczej oraz z Krajową Radą Komorniczą.
Liczne postulaty zgłoszone m. in. przez Konfederację Lewiatan, BIG InfoMonitor S.A., Konfederację
Przedsiębiorstw Finansowych w Polsce i Związek Banków Polskich, dotyczące zmian w ustawie z dnia
9 kwietnia 2010 r. o udostępnianiu informacji gospodarczych, które wykraczały poza zakres regulacji
projektowanej ustawy, zostaną wzięte pod uwagę w przyszłych pracach legislacyjnych nad ustawą.
Uwzględniono także szereg uwag szczegółowych, m. in. doprecyzowano, że przekroczenie progu
pozwalającego na przekazanie przez wierzyciela do biura informacji gospodarczej informacji
o zobowiązaniu ocenia się na podstawie kursu średniego walut obcych ogłaszanego przez Narodowy
Bank Polski z dnia przekazania informacji do biura, a nie – jak miało to miejsce do tej pory – z dnia
wymagalności zobowiązania.
Ministerstwo Rozwoju opowiedziało się za uwzględnieniem sugestii Stowarzyszenia Rzeczników
Konsumentów odnośnie wprowadzenia w ustawie z dnia 23 sierpnia 2007 r. o nieuczciwych
praktykach
rynkowych
praktyki
naruszającej
zbiorowe
interesy
konsumentów
wzorowanej
na wprowadzonych w projekcie czynach nieuczciwej konkurencji i rozszerzyło regulację ustawową
w tym zakresie.
4