Projektowanie programów kształcenia zgodnie z KRK i aktualnymi

Projektowanie programów kształcenia
zgodnie z KRK i aktualnymi
uregulowaniami prawnymi
Seminarium bolońskie
„Zadania uczelni wynikające z ….”
Akademia Finansów, Warszawa
30 marca 2012 r.
Ewa Chmielecka, Ekspertka Bolońska
Uwaga
g wstępna
ęp



Informacje podane w niniejszej prezentacji są aktualne na
marzec 2012 r.
Będą się dezaktualizować – warto uzupełniać wiedzę
Dotyczy to zwłaszcza rozporządzeń MNiszW – prace zespołu
„nowelizacja nowelizacji”
– Źródła:





Strona www MNISzW/KRK
Strona www Zespołu Ekspertów Bolońskich
Strona www IBE/KRK
Oczekiwane publikacje projektów IBE
Inne?
Plan prezentacji
p
j





Prezentacja a potrzeby audytorium – zaawansowanie prac nad
programami kształcenia
Kontekst innych prezentacji
„ Ramy
R
kkwalifikacji
lifik ji - dlaczego?”
dl
?” – uzasadnienia
d i i wprowadzenia
d
i
ram kwalifikacji dla szkolnictwa wyższego
Aktualności zawiązane z wdrażaniem KRK
„Trudne pytania” (i proste odpowiedzi) – opcjonalnie do
przeniesienia na sesję II.
Ramy kwalifikacji - dlaczego?
Zobowiązania zewnętrzne, kontekst międzynarodowy,
Proces Boloński




Polskie szkolnictwo wyższe elementem EOSzW – formalnie i z
własnej woli
Komunikaty z Bergen, Londynu, Leuven, Budapesztu/Wiednia
y kwalifikacjij
a ramy
przygotowania do konferencji w Bukareszcie w kwietniu 2012:
ramy jednym z głównych tematów – wyraźne zalecenia dla
ministrów dotyczące wdrażania
Samo-potwierdzenie wdrożenia ram kwalifikacji dla szkolnictwa
wyższego (self-certification NQF/EHEA) musi być częścią
głównego krajowego raportu referencyjnego
Ramy k
R
kwalifikacji
lifik ji - dlaczego?
dl
?
Zobowiązania zewnętrzne,
kontekst międzynarodowy – EQF LLL

Rekomendacja Parlamentu Europejskiego z 23 kwietnia 2008
–

Przewidywanie wprowadzenie ram w UE: 2012 rok
Zaawansowanie prac (marzec 2012):
–
–
–
–
ok. 130-150 krajów
j
świata bierze udział w p
projektach
j
związanych
ą
y z ramami
Różne drogi wprowadzania (patrz zaskakujący przykład USA)
Drugi priorytet edukacyjny KE (po LLL) od 2010 r.
stały monitoring postępów prac przez KE (EQF Advisory Group):






Przyjęcie 10 zasad referencji
10 raportów referencyjnych przyjętych na AG do marca 2012 r.
8 raportów referencyjnych zgłoszonych - czeka na ocenę
Inni – opóźnieni,
opóźnieni w tym Polska (jeśli idzie o PRK)
Żaden kraj UE nie odrzucił wprowadzenia ram
Raporty referencyjne – procedura recenzowania i przyjęcia,
perspektywy Polski
Ramy k
R
kwalifikacji
lifik ji - dlaczego?
dl
?
Kontekst krajowy – prace nad Polską Ramą
Kwalifikacji (PRK)





Prace projektowe – zunifikowana rama dla trzech
sektorów edukacji
Oczekiwana ustawa o PRK
Polski Rejestr Kwalifikacji
Inne elementy systemu kwalifikacji w Polsce
Dużo pracy przed nami
Ramy kwalifikacji
f
- dlaczego?
PRK – p
poziomy
y kwalifikacji
j
Poziom ERK
Poziom PRK
Przykładowe kwalifikacje pełne
odpowiadające poziomom PRK
1
1
Świadectwo ukończenia szkoły podstawowej
2
2
Świadectwo ukończenia gimnazjum
3
3
Świadectwo ukończenia zasadniczej szkoły
zawodowej
4
4
Świadectwo ukończenia szkoły średniej
5
5
[„pusty poziom” - trwa dyskusja co do niego można zaliczyć ]
Bardzo ważny dla szkolnictwa wyższego
6
6
Dyplom licencjata/inżyniera
7
7
Dyplom magistra
8
8
Dyplom doktora
Ramy kwalifikacji dla polskiego
y
g – dlaczego?
g
szkolnictwa wyższego

Różnorodność programów kształcenia w kontekście
–
–

Umasowienia szkolnictwa wyższego
Lifelong learning (LLL)
Vs porównywalność
V
ó
l ść uznanych
h kkompetencji
t
ji
(kwalifikacji)
Ramy kwalifikacji rozwiązują ten problem.
problem
Co by
było
o do tego pot
potrzebne?
eb e


Zniesienie standardów treściowych
Zwiększenie autonomii uczelni w projektowaniu programów
kształcenia
Ramy k
R
kwalifikacji
lifik ji - dlaczego?
dl
?
Powody merytoryczne - kontekst krajowy i
międzynarodowy
Oczekiwania wobec ram:

Większa mobilność uczących się i absolwentów dzięki
–
–

Podniesienie zatrudnialności – lepsze dostosowanie edukacji do rynku pracy
dzięki:
–
–

Lepszej informacji (język efektów kształcenia) o kompetencjach absolwentów – dla
pracodawców i edukatorów
Większemu uczestnictwu interesariuszy w formowaniu programów,
Zwiększenie motywacji do uczenia się, większa drożność systemów edukacji,
perspektywa LLL, a w tym
–

Porównywalności efektów uczenia się / kompetencji absolwentów / kwalifikacji, w
kraju i zagranicą - lokowanie kwalifikacji na „wspólnej mapie świata”:
Większej
ę
jp
przejrzystości
j y
systemów
y
edukacyjnych
yj y
Możliwość uznawania dokonań spoza edukacji formalnej
Podniesienie jakości nauczania –w tym reformy systemów krajowych
Odniesienie
Od
i i i k
kwalifikacji
lifik ji pomiędzy
i d
krajami z wykorzystaniem EQF
Opracowanie: Tomasz Saryusz-Wolski
Ramy
Kraj A
„Europejskie”
7
6
5
Kwalifikacja
„α”
4
„Bolońske”
11
10
8
3
7
2
8
6
1
7
5
Kraj B
9
6
5
3
4
2
3
1
2
2
1
1
4
3
Kwalifikacja „β”
Polska Rama Kwalifikacji
- PRK dla LLL
Prace wdrożeniowe:

Powołanie Komitetu Sterującego ds. Ram kwalifikacji odpowiedzialnego za wdrożenie KRK
– koordynacja ponadsektorowa (luty 2010)

Sektorowe wdrożenie KRK dla szkolnictwa wyższego – 18 marca 2011
Obowiązywanie – od 1 października 2011 r.
–
Rozpoczęcie fazy samo-potwierdzania – kwiecień 2012;
–
Zakończenie (g
(grudzień 2012?))
„mapa drogowa” IBE dla całej PRK LLL przewiduje:
–
zakończenie prac koncepcyjnych w 2012 r.
–
Przedstawienie założeń systemu kwalifikacji w PL na forum AG jesienią 2012
–
Uchwalenie ustawy o PRK (kiedy ?)
–
Raport referencyjny (kiedy ?)
–


szkic roboczy: koniec 2012
Ramy Kwalifikacji dla Szkolnictwa Wyższego
–p
pomoc we wdrożeniu
Seminaria Zespołu Ekspertów Bolońskich
 Seminaria MNISzW
(łącznie wzięło udział ok. 20 tys. osób w latach 2010-12)







Seminaria „odwrócone” MNiSzW
Finansowanie nowych programów kształcenia przez MNISzW
„benchmarki”
b
h
ki”
Publikacje (Kraśniewski)
Projekt „Walidacja akademicka” w IBE
Konferencje ….
KRK dla Szkolnictwa Wyższego –
przez uczelnie
wdrażanie p

Prace nad programami kształcenia - adaptacją ustawy i
rozporządzeń
–
–

Generalnie negatywne nastawienie: „dużo nieracjonalnej biurokracji, za
mało czasu …. „
Dominują programy „minimum”
minimum” na rr. ak
ak. 2012/13
Nowa autonomia wykorzystywana w 3 kierunkach:
–
–
–
Dywersyfikacji i rozdrabniania dotychczasowej oferty kierunkowej – patrz
przykład
p
y
„„filologii”
g
Nowych kierunków interdyscyplinarnych („czyste energie”)
Nowych kierunków na bazie „starych”:



–


Mechanika inżynierska (PŁ)
Fizyka
y techniczna ((AGH))
Matematyka UW
Scalania kierunków w studia ogólne przygotowujące do dalszej edukacji
(typu „college”)
Za wcześnie na wnioski
a co się dzieje w Państwa uczelniach?
KRK dla Szkolnictwa
S
Wyższego
ż
–
kłopoty
p y z wdrażaniem



AUTONOMIA! – jak z niej korzystać?
Niedoskonałości przepisów prawa
Działania PKA
Próby
P
ób naprawy:
 „nowelizacja nowelizacji” – zespół MNiSzW


Wyraźne wskazanie granic autonomii uczelni
Wycofanie się PKA ze zbyt wczesnych ocen
„Trudne pytania”:
p y
y
zakres autonomii uczelni - przykłady








jedno i wielkoobszarowość kierunku, proporcja efektów zaczerpniętych z opisów dla
jednoobszarów
wymagania dotyczące procesu definiowania efektów kształcenia
30% „do wyboru” – interpretacja dotycząca specjalności, praktyk, …
liczba efektów kształcenia dla programu, modułu/ przedmiotu
minimalna liczba godzin zajęć „ogólnouczelnianych”
wielkość i zawartość „modułu praktycznego”
liczba godzin zajęć z WF
ulokowanie specjalności
Uwaga 1: uczelnia zawsze powinna jasno scharakteryzować i uzasadnić
swój wybór
Uwaga 2: książka prof. Kraśniewskiego nie jest oficjalna wykładnią prawa
– tylko pomocą i inspiracją.
„Trudne pytania”: niedoskonałe/niejasne
prawo - p
p
przykłady
y
y






„połowa
połowa programu kształcenia
kształcenia”
„Łączna liczba punktów ECTS, którą student musi uzyskać na zajęciach
wymagających bezpośredniego udziału nauczyciela akademickiego”
Niemożność konsekwentnego rozróżnienia studiów stacjonarnych i
niestacjonarnych
minimalna liczba godzin zajęć „ogólnouczelnianych” i co ta nazwa oznacza?
wielkość i zawartość „„modułu praktycznego”
p
y
g p
pozwalającego
ją g na p
praktyczne
y
sprofilowanie programu kształcenia
absolwenci I stopnia studiów („stary system”) podejmujący studia na II stopniu
(„nowy system”) ?
Uwaga : czekamy na jasną interpretację prawodawcy
Dalsze wyzwania
y

Wewnętrzny system zapewniania jakości
–
–




Kontekst projektowania i walidacji efektów kształcenia
kontekst akredytacji instytucjonalnej PKA
Walidacja efektów kształcenia – zwłaszcza
„miękkich”
ę
Studia podyplomowe i 60 ECTS
Studia doktoranckie
I wiele innych
Dziękuję
ę ję za uwagę!
gę