Dziedzictwo krajobrazowe w gospodarowaniu przestrzenią

Dziedzictwo krajobrazowe w gospodarowaniu przestrzenią
Adrianna Kupidura
Streszczenie:
W pracy przedstawiono metodykę uwzględniania dziedzictwa krajobrazowego w
gospodarowaniu przestrzenią na przykładzie procedury scaleniowo-wymiennej w procesie
rozwoju obszarów wiejskich. W pierwszej części rozprawy przeprowadzono szczegółowe
badania współczesnych podejść zarówno do koncepcji krajobrazu, jak i do koncepcji
dziedzictwa. Analizy objęły badanie podejść stosowanych w wybranych krajach Unii
Europejskiej.
W pracy wprowadzono pojęcie dziedzictwa krajobrazowego. Zaproponowano autorską
definicję tego pojęcia. Dziedzictwo krajobrazowe, stanowiące zarówno koncepcję
teoretyczną jak i konstrukcję społeczną, potraktowano jako platformę łączącą podejścia
różnych dyscyplin naukowych. Proponowaną w pracy koncepcję dziedzictwa krajobrazowego
potraktowano jako odniesienie dla analiz i dyskusji związanych z wdrażaniem zapisów
Europejskiej Konwencji Krajobrazowej.
W zaproponowanym podejściu do dziedzictwa krajobrazowego w gospodarowaniu
przestrzenią obszarów wiejskich na przykładzie procesu scaleniowo-wymiennego, wysunięto
postulat konieczności uwzględnienia w procedurze scaleniowo-wymiennej wartości
elementów dziedzictwa krajobrazowego. Zidentyfikowano możliwe obszary dziedzictwa
krajobrazowego wsi. Zaproponowano metodykę określania wartości gruntów z
uwzględnieniem aspektów dziedzictwa krajobrazowego w procedurze scaleniowowymiennej, w której wykorzystano wyniki wieloletnich badań autorki pracy. W wyniku badań
stwierdzono potrzebę stworzenia nowego systemu określania wartości gruntów w procesie
scaleniowo-wymiennym, który uwzględniałby dodatkowo wartości historyczne, kulturowe,
estetyczne, symboliczne i przyrodnicze dziedzictwa krajobrazowego oraz uregulowania
kwestii jego dostępności. Zagadnienia krajobrazowe będą mieć szczególne znaczenie na
obszarach charakteryzujących się słabymi uwarunkowaniami do produkcji rolniczej.
Zaproponowane wskazówki metodyczne odniesiono do terenów z potencjałem rozwojowym
w kierunku rekreacyjnym. W podejściu zaprezentowanym w pracy istotne jest założenie, że
krajobraz (oprócz jego oczywistych związków z uwarunkowaniami przyrodniczymi i
procesami historycznymi) jest funkcją określonych relacji społecznych.
W prezentowanym podejściu odniesiono się do kompleksowego, interdyscyplinarnego ujęcia
zagadnień związanych z rolą dziedzictwa krajobrazowego w gospodarowaniu przestrzenią,
łącząc elementy architektury krajobrazu, geodezyjnego urządzania obszarów wiejskich,
wyceny nieruchomości, socjologii i psychologii.
Słowa kluczowe: dziedzictwo krajobrazowe, krajobraz wiejski, rozwój obszarów wiejskich,
scalenia gruntów