budowanie potencjału sektora publicznego

BUDOWANIE POTENCJAŁU SEKTORA PUBLICZNEGO
Dwiczenia laboratoryjne
Rok akademicki 2012/2013, semestr letni
PROWADZĄCY
mgr Emilia Modranka, Katedra Ekonometrii Przestrzennej UŁ
e-mail: [email protected]
www: www.kep.uni.lodz.pl/em
KONSULTACJE
Poniedziałek:
12.00-13.00
Środa:
16.40-17.40
Pokój F022, Wydział Ekonomiczno-Socjologiczny UŁ
ZASADY ZALICZENIA PRZEDMIOTU


Praca zaliczeniowa: Analiza potencjału sektora publicznego powiatów w wybranym województwie
Prezentacja wyników badania (30 min) wpisy – 3.06.2013 r.
LITERATURA PODSTAWOWA
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
Borkowski B., Dudek H., Szczęsny W., Ekonometria. Wybrane zagadnienia, PWN, Warszawa 2003.
Hellwig Z., Taksonomia w konstrukcjach i ocenach strategii gospodarczych, Zastosowania metod
taksonomicznych w gospodarce, z. 1, AE, Wrocław 1994.
Jajuga K. (red.), Ekonometria. Metody i analiza problemów ekonomicznych, AE, Wrocław 1999.
Kukuła K. (red.), Wprowadzenie do ekonometrii w przykładach i zadaniach, PWN, Warszawa 2003.
Młodak A., Analiza taksonomiczna w statystyce regionalnej, Difin, Warszawa 2006.
Domaoski R., Gospodarka przestrzenna, Wyd. PWN, Warszawa 2002.
Strahl D. (red.), Metody oceny rozwoju regionalnego, Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej im.
Oskara Langego we Wrocławiu, Wrocław 2006.
Suchecki B. (red.), Ekonometria przestrzenna, Metody i modele analizy danych przestrzennych., C.H.
Beck, Warszawa 2010.
LITERATURA UZUPEŁNIAJĄCA
1.
2.
3.
Fijor Jan M., Czy dobra publiczne są naprawdę publiczne?, Studia Ekonomiczne 1/2011.
HTTP://WWW.INEPAN.WAW.PL/PLIKI/STUDIA_EKONOMICZNE/STUDIA%202011%201%205%20FIJOR.PDF
Urbaniak B., Bohdziewicz Piotr, Raport koocowy opracowany na zlecenie Ministerstwa Spraw
Wewnętrznych i Administracji, w ramach projektu pt. „Zdiagnozowanie potencjału administracji
samorządowej, ocena potrzeb szkoleniowych kadr urzędów administracji samorządowej oraz
przygotowanie profili kompetencyjnych kadr urzędów administracji samorządowej” ASM, Kutno 2009.
Budowanie potencjału administracji lokalnej i regionalnej
http://administracja.mac.gov.pl/portal/adm/60/203/Budowanie_Potencjalu_Instytucjonalnego_Adminis
tracji_Lokalnej_i_Regionalnej.html
TREŚCI PROGRAMOWE
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
Miejsce metod analiz ilościowych w badaniach sektora publicznego. (1 godz.)
Konstrukcja bazy oraz metody prezentacji danych ilościowych. Statystyki opisowe (1 godz.)
Analiza zależności przestrzennych: mapy tematyczne, statystyka LISA, Morana I (3 godz.)
Analiza koncentracji: Iloraz lokacyjny( 2 godz.)
Budowa rankingu obiektów w świetle ocen wielokryterialnych (2 godz.)
Analiza tendencji rozwojowych (prognozy na podstawie modeli trendu) (2 godz.)
Diagnoza strategiczna. Analiza SWOT. (2 godz.)
Zaliczenie przedmiotu (2 godz.)
Materiały pomocnicze do dwiczeo
BUDOWANIE POTENCJAŁU SEKTORA PUBLICZNEGO
mgr Emilia Modranka
Strona 1 z 5
ZAJĘCIA 1.
Miejsce metod analiz ilościowych w badaniach sektora publicznego.
Konstrukcja bazy oraz metody prezentacji danych ilościowych.
Statystyki opisowe.
Postępująca decentralizacja, wzrost znaczenia gospodarek regionalnych oraz ich specjalizacja determinowały
rozwój metod badawczych, które umożliwiłyby zidentyfikowanie oraz kwantyfikowanie zachodzących zjawisk.
DEFINICJE
PODMIOT PUBLICZNY
podmiot publiczny jest jedną ze stron partnerstwa publiczno- prywatnego w rozumieniu ustawy z dnia 19
grudnia 2009 roku o partnerstwie publiczno - prywatnym (Dz. U. 2009, Nr 19, Poz. 100). Zgodnie z treścią art. 2
pkt. 1 podmiotem publicznym może byd jednostka mająca co najmniej zdolnośd do czynności prawnych.
Zgodnie z Ustawą podmiotami publicznymi mogą byd:
jednostka sektora finansów publicznych w rozumieniu przepisów o finansach publicznych, tj.:
organ władzy publicznej, w tym organ administracji rządowej, organ kontroli paostwowej i ochrony prawa, sądy
i trybunały, np.: poszczególni ministrowie kierujący działaniami administracji rządowej, w tym Prezes Rady
Ministrów, wojewodowie, kierujący centralnymi organami administracji rządowej: Generalny Dyrektor Dróg
Krajowych i Autostrad, Główny Inspektor Ochrony Roślin i Nasiennictwa, Prezes Urzędu Regulacji
Telekomunikacji i Poczty, Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów, Prezes Urzędu Zamówieo
Publicznych, itp.

gmina, powiat, w tym: powiat ziemski, miasto na prawach powiatu, województwo samorządowe oraz
związki gmin i powiatów;
 jednostka budżetowa, zakład budżetowy i gospodarstwo pomocnicze jednostek budżetowych;
 paostwowy i samorządowy fundusz celowy;
 uczelnia publiczna, tj. uczelnia utworzona przez paostwo reprezentowane przez właściwy organ władzy
lub administracji publicznej ( art. 2 ust. 1 pkt 2 ustawy z 27 lipca 2005 r. - Prawo o szkolnictwie
wyższym, Dz. U. Nr 164, Poz. 1365);
 jednostka badawczo-rozwojowa;
 samodzielny publiczny zakład opieki zdrowotnej;
 paostwowa i samorządowa instytucja kultury funkcjonująca jako: teatr, opera, operetka, filharmonia,
orkiestra, kino, muzeum, biblioteka, dom kultury, ognisko artystyczne, galeria sztuki oraz ośrodek
badao i dokumentacji w różnych dziedzinach kultury;
 Zakład Ubezpieczeo Społecznych, Kasa Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego i zarządzane przez nie
fundusze;
 Narodowy Fundusz Zdrowia;
 Polska Akademia Nauk i tworzone przez nią jednostki organizacyjne; takie jak: instytuty, zakłady,
centra, stacje badawcze, ogrody botaniczne, domy pracy twórczej, domy zjazdów i konferencji, domy
rencistów ( art. 35 i 59 ustawy z 25 kwietnia 1997 r. o Polskiej Akademii Nauk, Dz. U. Nr 75, Poz. 469);
inne paostwowe lub samorządowe osoby prawne utworzone na podstawie odrębnych ustaw w celu
wykonywania zadao publicznych, z wyłączeniem przedsiębiorstw, banków i spółek prawa handlowego, np.
agencje paostwowe - Agencję Rynku Rolnego (uregulowaną w ustawie z 11 marca 2004 r. o Agencji Rynku
Rolnego i organizacji niektórych rynków rolnych, Dz. U. z 2007 r. Nr 231, Poz. 1702), Paostwową Agencję
Atomistyki (uregulowaną w ustawie z 29 listopada 2000 r. - Prawo atomowe, Dz. U. z 2007 r. Nr 42, Poz. 276).
osoba prawna, utworzona w celu zaspokajania potrzeb o charakterze powszechnym, niemających charakteru
przemysłowego ani handlowego, jeżeli jednostka sektora publicznego, pojedynczo lub wspólnie, bezpośrednio
lub pośrednio przez inny podmiot:
 finansują ją w ponad 50% lub
 posiadają ponad połowę udziałów albo akcji, lub
 sprawują nadzór nad organem zarządzającym, lub
 mają prawo do powoływania ponad połowy składu organu nadzorczego lub zarządzającego.
 związki podmiotów, o których mowa w pkt. 1 i 2.
Materiały pomocnicze do dwiczeo
BUDOWANIE POTENCJAŁU SEKTORA PUBLICZNEGO
mgr Emilia Modranka
Strona 2 z 5
DOBRO PUBLICZNE
Dobra publiczne to towary i usługi świadczone przez paostwo i samorządy terytorialne na zasadach
powszechnej dostępności, przy odpłatności niemającej charakteru jednakowej ceny, lecz zróżnicowanych
świadczeo podatkowych i niepodatkowych (Z.F Fedorowicz, 1991).
POTENCJAŁ
Przez termin ,,potencjał” rozumiemy najczęściej zdolnośd, możliwośd działania i osiągnięcia zamierzonych
celów. Zaś zestawiony z wyrazem ,,publiczny” oznacza potencjał odnoszący się do podmiotów, dóbr
publicznych powstający, tworzący się w sektorze publicznym oraz przez niego realizowany.
ŹRÓDŁA
DANYCH
1.
Bank Danych Lokalnych: http://www.stat.gov.pl/bdl/app/strona.html?p_name=indeks
2.
Baza danych o gminach w Polsce: http://www.bmb.pl/
3.
Regionalny System Informacji Przestrzennej Województwa Łódzkiego: http://www.rsip.lodzkie.pl
4.
Przewodnik po internetowych bazach danych regionalnych: http://www.econdata.net
DOKUMENTY
PLANISTYCZNE I STRATEGICZNE NA SZCZEBLU WOJEWÓDZKIM I
POWIATOWYM
Strategia rozwoju województwa
Wieloletni Plan Inwestycyjny
Wieloletni Plan Inwestycyjny (WPI) jest rozpisanym na okres kilku lat długoletnim planem całości zamierzeo
inwestycyjnych, opracowanym w formie zbiorczych zestawieo pojedynczych planowanych przedsięwzięd
usystematyzowanych według nadanych im priorytetów, wraz z terminami ich realizacji, oraz wysokością
potrzebnych nakładów finansowych z podziałem na poszczególne okresy czasu oraz źródła ich pozyskania.
W ujęciu dynamicznym WPI jest procesem decyzyjnym wyboru strategicznych inwestycji w dłuższym
horyzoncie czasu, takich, aby suma korzyści (finansowe, społeczne, ekologiczne i inne) osiągniętych dzięki ich
realizacji była jak największa.
WPI jest zintegrowanym dokumentem zawierającym m.in.:
prognozę dochodów gminy;
niezbędną wielkośd wydatków operacyjnych;
obsługę i spłatę zaciągniętych zobowiązao;
przewidywaną wielkośd długu do zaciągnięcia;
wielkośd środków przeznaczonych na inwestycje.
WPI w swojej konstrukcji jest planem o charakterze kroczącym. Każdego kolejnego roku jest uaktualniany
poprzez dokonywanie w nim zmian oraz opracowywanie planu na rok budżetowy nowo objęty programem.
Funkcje
Narzędzie zarządzania swoimi finansami oraz projektami inwestycyjnymi, które w znacznym stopniu może
przyczynid się do pobudzania jej rozwoju gospodarczego, sprawniejszego zarządzania oraz wdrażania strategii
jej rozwoju.
Pełni funkcję informacyjną o kierunkach inwestycji, planowanym terminie ich realizacji, kosztach dla
społeczności lokalnej, pracowników administracji oraz inwestorów wyznacznikiem potencjalnym
kapitałodawcom, dając im pełny, obecny i przyszły obraz gminy. Jest wyznacznikiem kierunków
podejmowanych działao i ich weryfikatorem.
Umożliwia prognozowanie nie tylko potrzebnych zasobów finansowych, ale także źródeł ich pozyskania. Ma to
szczególnie znaczenie w sytuacji, gdy pozyskanie środków musi byd poprzedzone czasochłonną procedurą np. z
funduszy strukturalnych Unii Europejskiej.
Materiały pomocnicze do dwiczeo
BUDOWANIE POTENCJAŁU SEKTORA PUBLICZNEGO
mgr Emilia Modranka
Strona 3 z 5
WPI pozwala również na zmniejszenie ryzyka braku płynności finansowej oraz wybór optymalnych sposobów
finansowania tym samym dyscyplinując politykę finansową.
Staranie się gminy o przyznanie środków z funduszy Unii Europejskiej wymaga posiadania WPI
Plan Rozwoju Lokalnego
Jest dokumentem szczegółowo traktującym o działaniach, jakie będą podejmowane przez samorząd w ciągu
kilku najbliższych lat. Działania te będą miały na celu realizację misji tej jednostki, czyli podniesienie poziomu
życia mieszkaoców poprzez rozwój wszystkich dziedzin życia publicznego. Sporządzenie takiego Planu nie jest
zadaniem obligatoryjnym dla samorządu, ale bez niego trudno stara się o środki unijne. Plan Rozwoju
Lokalnego stanowi zatem instrument w pozyskiwaniu środków z budżetu UE 1.
Funkcje
Określa strategię społeczno-gospodarczą Jednostki Samorządu Terytorialnego
Wskazuje cele i kierunki zaangażowania środków zarówno z funduszy strukturalnych, krajowych jak i środków
własnych gminy, powiatu lub województwa
Stanowi także obligatoryjny załącznik do wniosku, przy staraniu się o środki finansowe w ramach Regionalnych
Programów Operacyjnych przygotowanych i zarządzanych przez samorządy województw oraz Sektorowych
Programów Operacyjnych.
Określa nie tylko ogólne cele (jak ma to miejsce przy tworzeniu strategii), lecz konkretne zadania, terminy ich
realizacji oraz sposoby finansowania. Poszerza to możliwości inwestycyjne, umożliwia koncentrację inwestycji,
a tym samym zwiększa szybkośd ich realizacji, jednocześnie zmniejszając koszty.
WARUNKI
ZALICZENIA
Struktura pracy zaliczeniowej
A NALIZA POTENCJAŁU SEKTORA PUBLICZNEGO POWIATÓW W WYBRANYM WOJEWÓDZTWIE
Wprowadzenie
1. Diagnoza sytuacji społeczno-gospodarczej województwa
min. 5 zmiennych (np. ludnośd, stopa bezrobocia, dochody gmin na 1 mieszkaoca)
wizualizacja zmiennych diagnostycznych, analiza SWOT na podstawie dokumentów strategicznych województwa , opis statystyczny,
charakterystyka tendencji rozwojowych
2. Rola sektora publicznego w stymulowaniu wzrostu gospodarczego powiatów
udział sektora publicznego w liczbie podmiotów gospodarczych
PODMIOTY GOSPODARCZE/Grupa: PODMIOTY GOSPODARKI NARODOWEJ WPISANE DO REJESTRU REGON/Podgrupa: Podmioty wg
sektorów własnościowych,
ilorazy lokacyjne w stosunku do województwa)
3. Poziom wydatków na poziomie gmin
Min. 5 zmiennych
statystyka globalna i lokalna Morana I
4. Ranking powiatów pod względem potencjału sektora publicznego
Cechy diagnostyczne: wszystkie zmienne w badaniu
5. Rekomendacje
6. Podsumowanie
Literatura
Spis tabel
Spis rysunków
Załącznik 1. Wykaz zmiennych diagnostycznych
Kryteria oceny
 Przedstawienie hipotez badawczych
1
http://vento.net.pl/pl/plan_rozwoju_lokalnego.php
Materiały pomocnicze do dwiczeo
BUDOWANIE POTENCJAŁU SEKTORA PUBLICZNEGO
mgr Emilia Modranka
Strona 4 z 5




Uargumentowanie doboru zmiennych diagnostycznych (min. 5 zmiennych)
Zastosowanie odpowiednich, do rodzaju danych, metod wizualizacji (wykresy, mapy)
Poprawny opis wniosków wynikających z analiz (interpretacja) wartości statystyk, wykresów, tabel itp.
Porównanie wyników analiz koncentracji, taksonomicznego miernika rozwoju, autokorelacji przestrzennej w
min. 2. okresach.
 Edycja (tytuły grafik, tabel, wskazanie źródeł danych, programu w którym zostały opracowane)
 Przedstawienie podsumowania w postaci wypunktowanych wniosków i rekomendacji
KONSTRUKCJA
BAZY DANYCH

Sporządzenie pliku bazodanowego w programie Excel: Baza_Nazwisko.xls (rozszerzenie dla MS Excel
2003)

Relacyjny układ danych w kolumnach: jednostka terytorialna(POW. WOJ.), ROK, ZMIENNA, JEDNOSTKA
METODY PREZENTACJI DANYCH ILOŚCIOWYCH.
- wykresy słupkowe, liniowe, punktowe (rozproszenia), powierzchniowe, histogramy
- mapy w skali barw, kwantylowe, natężenia
Zadania
Sporządzenie wykazu potencjalnych zmiennych wykorzystanych w analizie. Wykaz zmiennych powinien zostad
zamieszczony w załączniku opracowania. Wykaz zmiennych powinien zawierad:
- nazwę zmiennej,
- definicję zmiennej dostępną w bazie źródłowej,
- link do strony lub opracowania,
- zakres czasowy danych
Sporządzenie bibliografii złożonej z wykazu dokumentów strategicznych dotyczących rozwoju regionalnego
badanego województwa. Bibliografia zawiera:
-Nazwisko i inicjały imienia autora, tytuł opracowania, wydawnictwo (nazwę zleceniodawcy), miejsce rok
wydania *link do strony, datę udostępnienia+.
Materiały pomocnicze do dwiczeo
BUDOWANIE POTENCJAŁU SEKTORA PUBLICZNEGO
mgr Emilia Modranka
Strona 5 z 5