EKES może bez problemów zwiększyć swój wpływ, zanim jeszcze

EKES może bez problemów zwiększyć swój wpływ, zanim jeszcze

ISSN 1830-5148
EKES
INFO
Październik 2006 / 8 Europejski Komitet Ekonomiczno-Społeczny — pomost między Europą a zorganizowanym społeczeństwem obywatelskim
OD REDAKCJI
Szanowni
Czytelnicy,
w dniu 25 marca 2007 r.
będziemy obchodzić pięćdziesiątą rocznicę podpisania przez sześć państw –
Belgię, Francję, Niderlandy,
Luksemburg,
Niemcy
i Włochy – traktatu rzymskiego
ustanawiającego
Wspólnotę Europejską.
Jacques Delors, były przewodniczący Komisji Europejskiej,
udziela wywiadu „EKES-Info”
EKES może bez problemów zwiększyć swój wpływ,
zanim jeszcze zostaną podjęte środki na rzecz
demokracji uczestniczącej
Były przewodniczący Komisji Europejskiej Jacques Delors
zgodził się udzielić wywiadu naszemu serwisowi prasowemu podczas codwuletniej konferencji EKES, która odbyła
się w dniach 18–19 września, i ceremonii nadania budynkowi Komitetu jego imienia.
Obecnie Wspólnota Europejska, przemianowana w 1992 r. przez traktat z Maastricht na
Unię Europejską, składa się z 25 państw i liczy
475 milionów mieszkańców.
Dowodzi to, że osobistości, które zainicjowały zawarcie traktatu rzymskiego, osiągnęły
swój cel, którym było zacieśnienie współpracy
i wzmocnienie solidarności między państwami – dwie podstawowe idee dla przyszłych
pokoleń Europy, naznaczonej piętnem dwóch
potwornych wojen światowych.
Na przyszły rok przewidziane są różnorodne
wydarzenia upamiętniające rocznicę podpisania traktatu rzymskiego. Te godne pochwały
obchody podkreślają historyczny charakter
tej daty.
Należy jednak pozostać niezwykle czujnym
i kontynuować wysiłki na rzecz zjednoczonej
Europy. Po odrzuceniu bowiem Traktatu ustanawiającego konstytucję dla Europy przez
społeczeństwo francuskie i holenderskie
w 2005 r. oraz po wynikłym z tej sytuacji okresie refleksji powinna nastąpić faza stanowczych działań na szczeblu europejskim.
To dlatego – co wielokrotnie powtarzałam
w różnych wystąpieniach – EKES powinien
podwoić swoje wysiłki, aby poprzez zorganizowane społeczeństwo obywatelskie dotrzeć
do obywateli, zwłaszcza tych niezadowolonych, nie tylko w celu ich wysłuchania, lecz
również uwzględnienia europejskich zagadnień polityczno-społecznych, które są dla nich
istotne.
Do nas wszystkich należy zadanie udowodnienia, iż EKES – który w 2007 r. również będzie
obchodził pięćdziesiątą rocznicę istnienia – w
pełni odgrywa rolę „pomostu między Europą
a jej obywatelami”.
Anne-Marie Sigmund
Przewodnicząca Europejskiego
Komitetu Ekonomiczno-Społecznego
2004–2006
Jacques Delors udziela wywiadu na tarasie budynku swojego
imienia w Brukseli
Jak ocenia Pan zmiany dotyczące roli EKES w sytuacji,
gdy zarówno traktat konstytucyjny, jak i środki na rzecz
demokracji uczestniczącej w nim zawarte nadal nie mają
racji bytu?
Jacques Delors: EKES może bez problemów zwiększyć
swój wpływ, zanim jeszcze zostaną podjęte środki na rzecz
demokracji uczestniczącej. Odnoszę wrażenie, że wszystko
zależy od postępowania pozostałych instytucji – muszą
one opracować jasne procedury umożliwiające konsultowanie się z EKES czy KR we właściwej chwili. Sądzę, że jest
to niezbędny warunek wstępny. Ponadto EKES ma prawo
do podejmowania własnych inicjatyw, z którego już korzystał w celu dopracowania pojęcia społeczeństwa obywatelskiego. Powinien nadal z niego korzystać. Nawet jeśli
trzeba będzie w przyszłości zmienić instytucje europejskie,
by ulepszyć proces decyzyjny i sposób działania, fakt, że
jeszcze to nie nastąpiło, nie powinien hamować zapału
i dynamiki działań EKES.
Podobnie jak Pan, przewodnicząca EKES jest zwolenniczką
opracowania strategii komunikacyjnej w sprawie projektu
integracji europejskiej. Jawił się Pan zawsze jako gorący
obrońca skuteczniejszej strategii informowania o projekcie europejskim; czy ma Pan dla nas jakieś zalecenia w tej
sprawie?
Z pewnością nie. Uważam, że obecne przemyślenia, jak
„ożywić Europę”, są ważnym elementem, który może nam
dać lepsze atuty, by uzmysłowić wszystkim znaczenie
Europy i pokazać każdemu obywatelowi, że ma on tu rolę
do odegrania.
W TYM WYDANIU
• Codwuletnia konferencja EKES „Żyć Europą – nowe wyzwanie dla społeczeństwa europejskiego”
• Zorganizowane społeczeństwo obywatelskie w walce ze zmianami klimatu
• W kierunku zróżnicowanej kombinacji źródeł energii z zachowaniem wszystkich opcji, Ulla Birgitta Sirkeinen
• Europejskie Towarzystwo Fizyczne (European Physical Society) laureatem Nagrody Zorganizowanego
Społeczeństwa Obywatelskiego 2006 WWW.EESC.EUROPA.EU
Co cztery lata EKES zmienia swój skład. W przyszłym
miesiącu jego członkowie spotkają się na pierwszym
posiedzeniu nowej kadencji 2006–2010. Czy ma Pan jakieś
rady, którymi chciałby się Pan podzielić z Komitetem
w odnowionym składzie?
Nie sądzi Pan chyba, że pozwoliłbym sobie na udzielanie
rad. Po wielu latach uwieńczonej sukcesem pracy zmierzającej do uhonorowania zorganizowanego społeczeństwa obywatelskiego nadszedł czas, by wszyscy decydenci
europejscy zastanowili się nad tym, jaką rolę powinni
odgrywać przedstawiciele zorganizowanego społeczeństwa obywatelskiego w EKES, by ich głos był bardziej
donośny. Uważam, że jest to bardzo ważne i że dzięki
pracy przeprowadzonej tutaj, gdy mówimy o zorganizowanym społeczeństwie obywatelskim, myślimy o EKES. Ja
sam odszedłem od tego rozumowania, tworząc dialog z Val
Duchesse. Niemniej jednak sądzę, że każdy już zrozumiał,
iż prowadzone w naszych krajach działania na rzecz ułatwiania porozumienia i negocjacji pomiędzy znaczącymi
partnerami życia gospodarczego i społecznego w niczym
nie umniejszają roli EKES, szerszej i dotyczącej całokształtu
działalności Unii Europejskiej.
Opowiada się Pan za zróżnicowanym podejściem do
państw członkowskich, gdyż może to sprzyjać większej
dynamice Europy. Czy może Pan przytoczyć kilka przykładów takiego zróżnicowania?
Zasada zróżnicowania jest nadzwyczaj prosta. Weźmy
choćby jeden przykład z przeszłości: czy euro istniałoby,
gdybyśmy musieli czekać, aż piętnaście państw członkowskich Unii Europejskiej je przyjmie? Najpierw było ich jedenaście, potem dwanaście. Pomimo to podjęliśmy się tego
zadania i na tym polega właśnie zróżnicowanie. Mógłbym
przytoczyć dużo więcej przykładów. Zróżnicowanie nie jest
synonimem podziału Europy, cezury między awangardą
i resztą państw. Oznacza ono, że w pewnej chwili niektóre
kraje mają możliwość wypróbowania nowych dziedzin
wspólnych działań, współpracy, podczas gdy pozostałe
wolą albo muszą poczekać. Wobec tego zróżnicowanie jest
kluczem do pogodzenia procesu rozszerzenia z procesem
pogłębienia, na co pragnę zwrócić uwagę specjalistów.
Czy nie podejmujemy tu ryzyka utworzenia „Europy à la
carte”?
Nie, gdyż istnieją ogólne zasady, zasady Unii, które stosują się do wszystkich. Żadne państwo nie może od nich
odstąpić. W ten sposób nasze wielkie porozumienie, rodzaj
kontraktu małżeńskiego, utrzymuje ważność, ale w jego
obrębie niektórzy pragną czynić większe postępy, przestrzegając ogólnych zasad, i to właśnie ożywi Europę.
(ciąg dalszy na str. 2)
DO ODNOTOWANIA
str. 2
str. 3
str. 3
str. 4
• Lublana, Słowenia, 15–17 listopada: Euro-śródziemnomorski szczyt rad społeczno-gospodarczych i instytucji podobnego typu
• Bruksela,
29–30 listopada: Konferencja „W stronę
społeczeństwa wielopokoleniowego – wymiar kulturowy polityki w zakresie starzenia się społeczeństw”
EKES-INFO / październik 2006 / 8
Codwuletnia konferencja EKES
Żyć Europą – nowe wyzwanie dla społeczeństwa obywatelskiego
W dniach 18–19 września 2006 r. odbyła się konferencja
organizowana tradycyjnie raz na dwa lata na zakończenie sprawowania mandatu przez przewodniczącego
EKES. Przez dwa dni wypełnione intensywnym programem
w EKES zgromadziła się plejada myślicieli, pisarzy, polityków i administratorów, którzy zajmowali się zagadnieniem
„Żyć Europą – wyzwanie dla społeczeństwa obywatelskiego”. Celem konferencji było bliższe przyjrzenie się temu,
jak Europejczycy „żyją Europą” i jakie wartości ich łączą,
by na podstawie tych przemyśleń nakreślić przyszłość.
Europejski model społeczeństwa, dziedziny polityki Unii,
takie jak polityka rolna czy strategia lizbońska, to elementy
stanowiące podstawę owej tożsamości europejskiej, którą
jednostki odczuwają jedynie w sposób ukryty i którą należy promować, zwiększając jej percepcję i ekspresję.
z innymi, sprawianie, że tworzenie społeczności i poczucie
przynależności stają się rzeczywistością, i uznawanie pełnego potencjału wszystkich jednostek. Pochwalił pracę
EKES, nazywając ją pobudką dla społeczeństwa obywatelskiego. Michel Delebarre, przewodniczący KR, podkreślił
kluczową rolę społeczności lokalnych i partnerów społecznych w kształtowaniu polityki.
W trakcie pierwszej sesji roboczej zatytułowanej „Wartości
europejskie – jak miałyby wyglądać różne dziedziny polityki w służbie skutecznego i zrównoważonego zastosowania
wartości europejskich?” prelegenci, w tym Joseph Daul
i Pierre Jonckheer, członkowie Parlamentu Europejskiego,
oraz Franz Fischler, były komisarz Komisji Europejskiej,
debatowali nad sposobem wcielania wartości europejskich do polityki wspólnotowej, tak aby przekładały się
one w możliwie największym stopniu na działania praktyczne.
Drugiego dnia zorganizowane zostały trzy warsztaty
poświęcone kulturze gospodarczej, kulturze solidarności
oraz kulturze dialogu i uczestnictwa.
Uczestnicy warsztatu poświęconego kulturze gospodarczej, kierowanego przez Giacoma Regalda, przewodniczącego Grupy I, doszli do wniosku, że UE powinna
w większym stopniu koncentrować się na działaniach,
a nie na deklaracji intencji. Wartości Unii muszą znaleźć
konkretne przełożenie w jej polityce i nie mogą pozostać
jedynie sloganami, podkreśliła Anne-Marie Sigmund na
sesji podsumowującej.
Jacques Delors, Anne-Marie Sigmund i Michel Delebarre
dyskutują o tożsamości europejskiej podczas otwarcia
konferencji „Żyć Europą”
Refleksje uczestników trzech sesji roboczych pozwoliły
stworzyć portret dzisiejszej Europy, określić jej wspólne
wartości i zastanowić się nad sposobem wcielenia ich
do polityki wspólnotowej. Zgodzono się powszechnie,
że cechą charakterystyczną społeczeństwa europejskiego jest równowaga między działaniami podejmowanymi
w sferze gospodarki, polityką społeczną, dialogiem
i uczestnictwem.
W swoim wystąpieniu inauguracyjnym Jacques Delors
zwrócił uwagę na problem równowagi między społeczeństwem a jednostką w epoce opinii publicznej
i „makdonaldyzacji mediów”. Cytując „Zakorzenienie”
(„L’enracinement”) Simone Weil i zwracając uwagę na
potrzebę zaangażowania, dociekał, w jaki sposób powstaje społeczeństwo. Zaproponował trzy tematy: nauka życia
Uczestnicy drugiego warsztatu, poświęconego „kulturze
solidarności”, kierowanego przez Maria Sepiego, przewodniczącego Grupy II, stwierdzili, że konieczne jest odrodzenie idei solidarności, wartości będącej nieodłączną częścią
procesu integracji europejskiej. Rozszerzenie Unii ujawniło
znaczące różnice, ale pomimo posiadania różnych systemów społecznych wszystkie 25 państw członkowskich
UE łączą wspólne wartości i te same wyzwania. Ponadto
solidarność powinna być strukturalnym elementem polityki zewnętrznej Unii Europejskiej. Unia może potwierdzić
swoje przywództwo w wielu kwestiach globalnych i tym
samym promować swój model społeczny.
Trzecie warsztaty, pod kierownictwem Staffana Nilssona,
przewodniczącego Grupy III, poświęcone były „kulturze
dialogu i uczestnictwa” i koncentrowały się na różnych
mechanizmach konsultacji. By Europa przestała być
wyłącznie sprawą elit, należy zmobilizować obywateli
i rozszerzyć mechanizmy konsultacji. Prawo inicjatywy
obywatelskiej przewidziane w traktacie konstytucyjnym
Nadanie imienia Jacques’a Delorsa budynkowi Komitetów
Zobowiązanie na rzecz Europy społecznej
i troszczącej się o obywateli
Budynek przy rue Belliard 99–101, będący siedzibą
Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego
i Komitetu Regionów, od tej pory nosi imię Jacques’a
Delorsa. W trakcie oficjalnej ceremonii 17 września AnneMarie Sigmund, ustępująca przewodnicząca EKES, i Michel
Delebarre, przewodniczący Komitetu Regionów, wyjaśnili szczegółowo różnorodne powody, dla których imię
Jacques’a Delorsa można skojarzyć z siedzibą zorganizowanego społeczeństwa obywatelskiego i siedzibą regionów; wskazali zwłaszcza na jego zaangażowanie na rzecz
europejskiego społeczeństwa opartego na dialogu, uczestnictwie oraz działaniach zdecentralizowanych.
Urodzony w Paryżu 20 lipca 1925 r., Jacques Delors jest
samoukiem, studiował, pracował i jednocześnie działał w chrześcijańskich związkach zawodowych. Bardzo
szybko stał się specjalistą od zagadnień społecznych
i ekonomicznych. Jako były deputowany do Parlamentu
Europejskiego, minister gospodarki i finansów w rządzie
François Mitteranda i przewodniczący Komisji Europejskiej
w latach 1985–1995, Jacques Delors silnie wpłynął na proces integracji europejskiej i wykorzystał swoje doświadczenie i talent w dziedzinie ekonomii i spraw społecznych.
Michel Delebarre i Anne-Marie Sigmund prezentują tablicę
z imieniem Jacques’a Delorsa
Utworzenie rynku wewnętrznego, podpisanie Jednolitego
aktu europejskiego, reformy budżetu Wspólnoty, zdefiniowanie Unii Gospodarczej i Walutowej, przyjęcie jednej
waluty oraz poszerzenie kompetencji Unii przez przyjęcie
traktatu z Maastricht to tylko kilka przykładów skali zadań
wykonanych z jego inicjatywy, dokonań naznaczonych
piętnem jego wizji Europy społecznej i troszczącej się
o obywateli.
wydaje się skutecznym sposobem zapewnienia uczestnictwa obywateli. Komitet zajmuje tutaj uprzywilejowaną
pozycję nie tylko w zakresie inspirowania stałego dialogu
między obywatelami a instytucjami, ale również pod
względem usystematyzowania i regulowania uczestnictwa zorganizowanego społeczeństwa obywatelskiego
i tym samym przekształcania demokracji uczestniczącej
w europejską rzeczywistość.
Podczas końcowej sesji konferencji, zatytułowanej
„Tożsamość europejska – pozyskać zaangażowanie
obywateli w projekt na rzecz przyszłości społeczeństwa europejskiego”, Friedrich Buttler, przewodniczący
Międzynarodowej Organizacji Pracy (ILO), wezwał do dialogu jako podstawowego warunku dobrego sprawowania
rządów. Odile Quintin, dyrektor generalny Dyrekcji ds.
Edukacji i Kultury Komisji Europejskiej, chciałaby widzieć
Europę „konkretną, tak aby Europejczycy ją akceptowali”.
Stwierdziła ona, że pomimo przedłużającego się braku
traktatu konstytucyjnego dojdzie do rozkwitu „nowej
epoki uczestnictwa” i że jest to obszar, gdzie EKES miałby
do odegrania istotną rolę.
Jedna z grup roboczych podczas debaty w drugim dniu konferencji
Kultura tworzy tożsamość zbiorową
Anne-Marie Sigmund podsumowała ożywioną i owocną
dyskusję, mówiąc, że „wartości i cele Unii muszą znajdować
się w centrum wszystkich jej strategii politycznych i nie
mogą pozostać jedynie sloganami”. Jej zdaniem kultura
tworzy tożsamość zbiorową i ten aspekt emocjonalny
pomoże Europejczykom zająć miejsce w europejskim
społeczeństwie obywatelskim. Stwierdziła, że UE musi
sprawić, aby demokracja uczestnicząca stała się rzeczywistością, jeżeli pragnie ona odzyskać poparcie obywateli.
(ciąg dalszy ze str. 1)
Jeśli chodzi o demokrację uczestniczącą: stawką jest tu
większe zaangażowanie zorganizowanego społeczeństwa
obywatelskiego w proces integracji europejskiej. Czy jest
Pan zwolennikiem takiego sądu, nawet jeśli traktat konstytucyjny nie jest jeszcze obowiązujący?
Projekt traktatu konstytucyjnego to zupełnie inna sprawa,
gdyż jeszcze nie wszystkie kraje go przyjęły. Pora więc
na przemyślenia i znalezienie nowych rozwiązań. Mam
wrażenie, że poczyniliśmy postępy w zakresie demokracji
parlamentarnej, wzmacniając władzę Parlamentu i uzyskując prawo współdecyzji w niektórych dziedzinach. Ja
sam zaproponowałem, a następnie narzuciłem dialog społeczny, który stanowi jeden ze sposobów na uaktywnienie
się żywotnych sił sektorów gospodarczych i społecznych.
Dzięki pracom EKES od 1989 r., pracom mającym na celu
ugruntowanie przekonań, walkę ze sceptykami, przeciwnikami tej idei, udało mu się rozpowszechnić pojęcie zorganizowanego społeczeństwa obywatelskiego. Obecnie
należy określić jego ramy, tchnąć w nie nowe idee, trzeba
zwłaszcza uznać zasługi Anne-Marie Sigmund i wielu
innych osób. Mamy przed sobą trójczłonową podstawę
demokracji: jej trzon polityczny, społeczno-gospodarczy
i społeczeństwo obywatelskie. Jestem przekonany, że rozwijając pojęcie społeczeństwa obywatelskiego, nie tylko
unikniemy pułapki strategii komunikacyjnej, ale uda nam
się doprowadzić większą liczbę obywateli do utożsamiania
się zarówno z własnym krajem, jak i z Europą.
EKES-INFO / październik 2006 / 8
Zorganizowane społeczeństwo obywatelskie w walce ze zmianami klimatu
Topnienie polarnych czap lodowych, wzrost temperatury, efekt
cieplarniany oraz podnoszenie się
poziomu morza nie są już tematami futurystycznych filmów.
Zmiany klimatu to nie problem
odległej przyszłości, ale dnia
codziennego.
Co więcej, procesu tego nie można
powstrzymać, przynajmniej w perspektywie najbliższych
15–20 lat. W rezultacie społeczeństwo musi nauczyć się
żyć ze zmianami klimatu, poszukiwać sposobów łagodzenia ich skutków oraz dostosować się do nich.
W opinii z inicjatywy własnej w sprawie: „Sprostać
wyzwaniu zmian klimatu – rola społeczeństwa obywatelskiego” członek EKES Ernst Erik Ehnmark skupił się na
sposobach i środkach radzenia sobie ze skutkami zmian
klimatu w UE z gospodarczego, społecznego i demokratycznego punktu widzenia.
Dyskusja nad zmianami klimatu skupia się nadmiernie
na poziomie ogólnym i wydarzeniach w odległej przyszłości, podczas gdy istnieje wyraźna potrzeba rozpoczęcia debaty nad tym, jak zmiany klimatu wpływają –
i będą wpływać – na codzienne życie obywateli. Ernst
Erik Ehnmark podkreśla w swojej opinii potrzebę zaangażowania podmiotów społeczeństwa obywatelskiego
w celu podniesienia świadomości i podjęcia konkretnych
działań w walce ze zmianami klimatu.
Zgodnie ze słowami opinii zmiany klimatu będą miały
wpływ na znaczną część społeczeństwa; ludzie mogą
stracić domy i miejsca pracy, koszty energii mogą wzrosnąć, a inne nierówności społeczno-ekonomiczne mogą
się zaostrzyć. Partnerzy społeczni oraz zorganizowane
społeczeństwo obywatelskie mają zatem do odegrania
istotną rolę w przybliżaniu obywatelom zagadnienia
zmian klimatu oraz propagowaniu na szczeblu lokalnym
dyskusji o konkretnych działaniach, jakie społeczności
mogą podjąć w celu przystosowania się do zmian klimatu.
Ważne jest inicjowanie i wspieranie nowych programów
w zakresie planowania przestrzennego miast i obszarów
wiejskich, transportu drogowego i mieszkalnictwa, jak
również mobilizowanie konsumentów i innych istotnych
grup społecznych do przyjęcia wyraźnych preferencji konsumpcyjnych, uwzględniających konsekwencje
zmian klimatu. Społeczeństwo obywatelskie powinno
skupić się na odgrywaniu roli ogniwa łączącego obywateli i władze, służącego formułowaniu sposobów
łagodzenia zmian klimatu i, w dłuższej perspektywie,
powstrzymania tego procesu. Powinno także współpracować z organizacjami społeczeństwa obywatelskiego
z innych państw.
W swojej opinii Komitet proponuje, by każde państwo
członkowskie UE wyznaczyło lub ustanowiło biuro informacji i koordynacji do spraw zmian klimatu w celu
promowania powiązań pomiędzy szczeblem lokalnym,
regionalnym i krajowym. Sugeruje także rozpoczęcie
ogólnounijnego dialogu publicznego w sprawie zmian
Zorganizowane społeczeństwo obywatelskie będzie odgrywać
główną rolę w uwrażliwianiu obywateli na kwestie związane ze
zmianami klimatu
klimatu, skupiającego się na sposobie, w jaki zmiany te
mogą wpłynąć na nasze codzienne życie. Celem dialogu byłoby zwiększenie świadomości tych kwestii oraz
poczynienie przygotowań na okres najbliższych 15–20
lat, kiedy zmiany klimatu zaostrzą się, niezależnie od
podjętych przez ludzkość działań.
Stosując system zarządzania środowiskiem i audytu
środowiskowego (EMAS), poszczególne organizacje
i instytucje mogą zbadać konkretne sposoby mierzenia
i ograniczania wpływu różnych działań na środowisko.
Sam EKES powinien dać przykład, wprowadzając system
EMAS oraz w szczególności badając możliwość oszacowania emisji wywołanych przez podróże do miejsc
posiedzeń, a następnie wprowadzić środki kompensacyjne.
W kierunku zróżnicowanej kombinacji źródeł energii z zachowaniem
wszystkich opcji Ulla Birgitta Sirkeinen
Energia stała się w ostatnich miesiącach jednym z głównym priorytetów. Wszyscy doświadczyliśmy
gwałtownego wzrostu cen ropy,
gazu i elektryczności oraz byliśmy
świadkami problemów z dostawami energii ze źródeł zewnętrznych.
W świetle faktu, że Europejski
Komitet Ekonomiczno-Społeczny
zajmował się już obszernie kwestiami energii i zgromadził znaczną wiedzę fachową
w tym zakresie, Komisja Europejska zwróciła się do nas
o wniesienie wkładu w przegląd jej strategii energetycznej na przyszłe lata przez sporządzenie opinii w sprawie
strategii optymalizacji.
Zadajemy sobie pytanie, czy w tym momencie można
pominąć jakiekolwiek źródło energii, nie utrudniając realizacji celów polityki energetycznej dotyczących bezpieczeństwa dostaw, konkurencyjnych cen i przeciwdziałania zmianom klimatycznym. Odpowiadając sobie na nie,
stwierdzamy, że należy brać pod uwagę wszystkie opcje.
Wszystkie źródła energii oraz technologie wykazują
w odniesieniu do tych celów zarówno korzyści, jak
i wady, które należy uwzględnić w sposób otwarty
i harmonijny. Obecna kombinacja źródeł energii powinna ewoluować w kierunku mniejszego uzależnienia od
dostaw zewnętrznych oraz większego wykorzystania
źródeł niepowodujących emisji, przy uwzględnieniu
faktu, że podmioty działające na rynku decydują się na
inwestowanie w różne technologie.
Żyć Europą – dialog
ze społeczeństwem
obywatelskim
W dniu 13 września 2006 r. przewodnicząca Europejskiego
Komitetu Ekonomiczno-Społecznego Anne-Marie
Sigmund dokonała prezentacji nowej publikacji EKES pt.
„Żyć Europą – dialog ze społeczeństwem obywatelskim”.
Wśród gości biorących udział w tym wydarzeniu znalazł
się m.in. Ján Figel’, komisarz ds. edukacji, szkoleń, kultury
i wielojęzyczności.
W ramach strategii zmierzającej do realizacji takiego
zadania pierwszym naszym celem powinna być wydajność energetyczna, w tym kogeneracja ciepła i energii
elektrycznej, jako że większa wydajność przyczynia się
do wsparcia wszystkich celów polityki energetycznej
(konkurencyjność, bezpieczeństwo dostaw i przeciwdziałanie zmianom klimatycznym). Przykładowo w dziedzinie transportu takie rozwiązania, jak alternatywne
paliwa, racjonalne planowanie ruchu, pojazdy o napędzie hybrydowym itd., mogą pomóc skuteczniej realizować cele polityki energetycznej.
Odnawialne źródła energii stanowią w UE ogromny
potencjał, wymagają jednak ściśle dostosowanego
wsparcia. Powinniśmy wszakże pamiętać, że nawet jeśli
wniosek PE zostanie zrealizowany (tzn. jeśli do 2020 r.
zdołamy zastąpić 20% tradycyjnych źródeł energii źródłami odnawialnymi), zastąpienie wszystkich źródeł tradycyjnych nie wydaje się prawdopodobne w przewidywalnej przyszłości.
Aby można było kontynuować, a nawet zwiększać wykorzystanie energii jądrowej, niezbędne jest wsparcie na
rzecz bezpieczeństwa energii jądrowej oraz wdrażanie
istniejących praktycznych rozwiązań problemu wypalonego paliwa. Ponadto być może będziemy musieli przygotować się na zwiększenie wykorzystania wewnętrznych rezerw węgla UE, włącznie z ich wykorzystaniem
w postaci ciekłej i gazowej. Działaniom tym powinny
towarzyszyć technologie czystego węgla – większa efek-
Ján Figel’ i Anne-Marie
Sigmund przedstawiają
książkę „Żyć Europą”
Jak sugeruje tytuł, książka ta, na którą składa się szereg
wywiadów, przedstawia przemyślenia, nadzieje i poglądy związane z integracją europejską, jak również obawy
tywność elektrowni i komercyjne zastosowanie procesów
wychwytywania i sekwestracji
węgla.
Jeśli chodzi o wyzwanie związane ze zmianami klimatycznymi, nie powinniśmy zapominać,
że po podpisaniu protokołu
z Kioto tylko globalne rozwiązanie w zakresie polityki ochrony
Jaka kombinacja źródeł
klimatu, obejmujące przynajenergii na przyszłość?
mniej wszystkie kraje o najwyższej emisji gazów cieplarnianych, mogłoby rzeczywiście
wpłynąć na ogólnoświatowy poziom emisji i zapewnić
uczciwą konkurencję.
Należy włożyć więcej wysiłku w badania i rozwój, zarówno w rozwój technologii na krótszą metę, jak i w długofalowe, zasadniczo nowe rozwiązania, takie jak gospodarka wodorowa i synteza termojądrowa.
Biorąc pod uwagę bieżącą sytuację, z zadowoleniem
przyjmujemy inicjatywę Komisji polegającą na przeglądzie jej strategii. Ze względu na wysoki stopień
współzależności między państwami członkowskimi
w kwestiach energii, lepsza koordynacja polityki energetycznej wewnątrz UE zwiększyłaby zdolność reagowania
na problemy wewnętrzne i zewnętrzne. Należy jasno
określić rolę UE, państw członkowskich, niezależnych
organów i podmiotów rynku.
wyrażane przez przedstawicieli społeczeństwa obywatelskiego z dwudziestu pięciu państw członkowskich
i dwóch krajów kandydujących. Interesujący tekst autorstwa Penny Rae uzupełniają znakomite fotografie Carla
Cordonniera, przez co umożliwia ona czytelnikowi jedyną w swoim rodzaju wizualną podróż po Europie, dokumentującą bogactwo kulturowe kontynentu.
„Żyć Europą” odzwierciedla wysiłki zmierzające do przybliżenia Europy jej obywatelom, co było głównym priorytetem EKES w trakcie kadencji Anne-Marie Sigmund.
EKES-INFO / październik 2006 / 8
Na konferencję zorganizowaną wspólnie w Helsinkach w dniach 4–5 września br. w ramach Europejskiego Roku
Mobilności Pracowników Europejski
Komitet Ekonomiczno-Społeczny
(EKES) i fińska Rada Gospodarcza
zaprosiły ekspertów, aby omówić kwestię „mobilności pracowników w kontekście strategii lizbońskiej”.
W przemówieniu inauguracyjnym premier Finlandii Matti
Vanhanen wspomniał o konieczności utworzenia, jak to
ujął, europejskich ośrodków doskonałości. Jego zdaniem
proces ten zostanie ułatwiony, jeśli specjaliści najwyższej
rangi będą mogli przemieszczać się zarówno po Europie,
jak i po całym świecie.
Przewodnicząca Europejskiego Komitetu EkonomicznoSpołecznego Anne-Marie Sigmund stwierdziła, że poprawa mobilności geograficznej i zawodowej odgrywa
kluczową rolę w realizacji celów strategii lizbońskiej,
podkreślając jednocześnie, że dużo pozostało do zrobienia w tej dziedzinie. Jej zdaniem „największe przeszkody
w procesie poprawy europejskiej mobilności zawodowej
mają prawdopodobnie podłoże kulturowe, a nawet psychologiczne”. Wspomniała o programie wymiany studentów Erasmus jako przykładowym działaniu, które może
pomóc przełamać te bariery.
Przewodniczący Sekcji ds. Zatrudnienia, Spraw
Społecznych i Obywatelstwa Henri Malosse mówił o mobilności jako zjawisku wywoływanym często przez trudne okoliczności lub ciężkie czasy. „Jako że Europejczycy
są niezwykle przywiązani do swoich rodzinnych regionów i niechętnie się przeprowadzają, wyzwaniem dla
UE jest wykreowanie mobilności nowego rodzaju, której
siłę napędową stanowiłyby perspektywy rozwoju kariery
i poszukiwanie wzbogacających doświadczeń” – powiedział, podkreślając zasadniczą rolę partnerów społecznych w zachęcaniu do mobilności.
EKES poddaje krytycznej ocenie pakiet aktów
w sprawie bezpieczeństwa morskiego „Erika III”
W swojej opinii EKES z dużym zadowoleniem przyjmuje propozycję trzeciego
pakietu aktów prawnych
dotyczących bezpieczeństwa morskiego, która niewątpliwie stanowi kolejny, po pakietach ERIKA I
i ERIKA II, konstruktywny
i aktywny krok w kierunku
poprawy bezpieczeństwa na morzu, pozwalający na
ograniczenie liczby wypadków morskich i zanieczyszczenia morza. Komitet pragnie także podkreślić kilka
ważnych, słabych punktów tego pakietu.
Po pierwsze Komitet wyraża pewne obawy co do propozycji dotyczących odpowiedzialności przewoźników
pasażerskich, opierającej się na ateńskiej konwencji Międzynarodowej Organizacji Morskiej (IMO), oraz
odpowiedzialności cywilnej. Wniosek dotyczący odpowiedzialności cywilnej zasługiwałaby na głębszą analizę
szczególnie w zakresie pułapu odszkodowań, które to
zagadnienie pozostaje do rozwiązania w kontekście
proponowanej ratyfikacji przez państwa członkowskie
instrumentów IMO oraz wejścia w życie protokołu ateńskiego z 2002 r. Ubezpieczyciele morscy twierdzą, że
możliwe jest udzielanie gwarancji na kwoty odpowiadające maksymalnym pułapom przewidzianym w protokole, o ile znajdzie się rozwiązanie dla problemu
terroryzmu.
EKES sugeruje, by Komisja wyłączyła żeglugę śródlądową
ze swego wniosku dotyczącego odpowiedzialności przewoźników pasażerskich w żegludze śródlądowej i wydała oddzielny wniosek w ramach programu NAIADES.
Zarówno wykorzystanie, jak i charakter szlaków żeglugi
morskiej i śródlądowej są różne i uzasadniają zastosowanie różnych reżimów prawnych.
Po drugie w odniesieniu do wniosku w sprawie odpowiedzialności cywilnej i gwarancji finansowych armatorów
Komitet nie tylko popiera proponowaną ratyfikację przez
państwa członkowskie protokołu do Konwencji o ograniczeniu odpowiedzialności za roszczenia morskie (LLMC)
z 1996 r., ale także proponuje, by Komisja przeprowadziła
analizę ekonomiczną swojego wniosku w celu zbadania gospodarczych konsekwencji całkowitego zniesienia
ograniczenia odpowiedzialności oraz przeanalizowania
możliwości zwiększenia pułapów.
Wreszcie EKES powtarza swoje wcześniejsze wezwania,
by pakiet w sprawie bezpieczeństwa morskiego w większym stopniu dotyczył elementu ludzkiego, i wyraża
ubolewanie, że w omawianym pakiecie wniosków elementowi temu nie poświęcono wystarczającej uwagi na
poziomie wspólnotowym. Proponuje, by jako podstawę
do opracowania odpowiednich przepisów wykorzystać
konwencję dotyczącą kodeksu pracy na morzu, przyjętą
przez Międzynarodową Konferencję Pracy (Sesja Morska)
MOP w 2006 r.
EKES-INFO / październik 2006 / 8
Redaktor naczelny • Karel Govaert
Zastępcy redaktora • Christian Weger
• Agata Berdys • Agnieszka Nyka
• Sabine Pierrel • Lampros Kontogeorgos
Adres • Europejski Komitet Ekonomiczno-Społeczny
Budynek im. Jacques’a Delorsa
rue Belliard 99, B-1040 Bruksela, Belgia
Tel.: (32-2)546 93 96 lub 546 95 86
Faks: (32-2)546 97 64
E-mail: [email protected]
Internet: http://www.eesc.europa.eu/
Wersja elektroniczna niniejszego biuletynu w formacie PDF jest dostępna na stronie internetowej EKES:
http://www.eesc.europa.eu/activities/press/eescinfo/
index_fr.asp
„EKES-Info” jest udostępniane przez dział prasowy Europejskiego
Komitetu Ekonomiczno-Społecznego bezpłatnie w formie elektronicznej, w dwudziestu wersjach językowych. Ukazuje się
dziewięć razy w roku.
„EKES-Info” nie jest oficjalną witryną sprawozdawczości z prac
EKES. Po informacje tego typu należy sięgać do Dziennika
Urzędowego Unii Europejskiej i innych publikacji Komitetu.
Powielanie naszych materiałów – z podaniem źródła „EKES-Info”
– jest dozwolone (prosimy o przekazanie jednego egzemplarza
redaktorowi).
Nakład: 42 000 egz.
Następny numer ukaże się w listopadzie 2006 r.
­
W SKRÓCIE
Nadzwyczajne posiedzenie
prezydium Grupy III w Helsinkach
W dniach 31 sierpnia i 1 września 2006 r. prezydium
Grupy III Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego odbyło w Helsinkach (Finlandia) posiedzenie nadzwyczajne na temat „Rola zorganizowanego społeczeństwa obywatelskiego w politycznym
procesie decyzyjnym” oraz „Polityczne wyzwania
energetyki odnawialnej w Finlandii i UE”. Udział
w nim wzięli przewodniczący Komisji Wielkiej parlamentu fińskiego Jari Vilen, Juha Marttila, wiceprzewodniczący Stowarzyszenia Producentów Rolnych
i Właścicieli Lasów (MTK), oraz przewodnicząca
Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego
Anne-Marie Sigmund i przewodniczący Grupy III
Staffan Nilsson.
Europejskie Towarzystwo Fizyczne
(European Physical Society)
laureatem Nagrody
Zorganizowanego Społeczeństwa
Obywatelskiego 2006
Laureaci Nagrody Społeczeństwa Obywatelskiego 2006
w towarzystwie Anne-Marie Sigmund
Dnia 13 września 2006 r., równolegle z sesją plenarną Komitetu, została wręczona nagroda EKES
dla zorganizowanego społeczeństwa obywatelskiego. 29 sierpnia 2006 r. jury pod kierownictwem
przewodniczącej EKES Anne-Marie Sigmund jednogłośnie wyłoniło trzech tegorocznych laureatów.
W 2006 r. wybrano temat: „Tożsamość europejska
jako element kulturowy niezbędny w integracji
europejskiej”.
Pierwszą nagrodę, w wysokości 10 000 euro, przyznano Europejskiemu Towarzystwu Fizycznemu
(European Physical Society) w uznaniu jego wkładu
w uświadamianie obywatelom europejskim wspólnych korzeni, wartości i celów krajów zjednoczonych
w ramach projektu integracji europejskiej. Dwie drugie nagrody, w wysokości 5000 euro każda, przyznano ex aequo Europejskiemu Forum Obywatelskiemu
(Forum Civique Européen) i węgierskiemu stowarzyszeniu Przyszłość Europy.
Utworzone w 1968 r. Europejskie Towarzystwo
Fizyczne (European Physical Society – EPS), które
skupia obecnie ponad sto tysięcy członków, było
pierwszą grupą zawodową naukowców zorganizowaną na szczeblu europejskim. W tamtych czasach,
w epoce wyścigu zbrojeń, EPS wywierał wpływ
znacznie wykraczający poza dziedzinę nauki. Przez
prawie czterdzieści lat przyczyniał się do tworzenia paneuropejskiego i pokojowego społeczeństwa
obywatelskiego ponad granicami bloków politycznych, które przez dziesięciolecia dzieliły Europę.
QE-AA-06-008-PL-N
Wykreowanie mobilności nowego rodzaju
wyzwaniem dla UE