Arciszewski Krzysztof 1592

Arciszewski Krzysztof 1592 - 1656
Krzysztof Arciszewski herbu Prawdzic (ur. 9 grudnia 1592 w Rogalinie - zm. 7 kwietnia 1656
pod Gdańskiem), generał artylerii Holandii, Brazylii i Polski, oraz admirał floty Brazylii.
Urodzony w 1592 roku w Rogalinie, w Wielkopolsce, w szlacheckiej, ariańskiej rodzinie Eliasza i
Heleny Arciszewskich herbu Prawdzic. Edukację odebrał w Śmiglu i we Frankfurcie nad Odrą.
W latach 1621-1622 brał udział w wyprawie inflanckiej hetmana polnego litewskiego Krzysztof
a Radziwiłła
, na którego dworze służył. Za zabójstwo dokonane wraz z braćmi (na Kasprze Jaruzelu
Brzeźnickim, oszuście, który doprowadził rodzinę Arciszewskich do ruiny) został skazany na
infamię i wygnany z Polski.
W roku 1623 przybył do Holandii i osiadł w Hadze. Zapewne wtedy przeszedł na kalwinizm ,
którego wyznawcą był już do końca życia. Dzięki poparciu i pomocy finansowej Radziwiłła
podjął studia w dziedzinie inżynierii wojskowej i artylerii. Studiował również nawigację na
uniwersytecie w Lejdzie. Brał udział w
wojnie trzydziestoletniej
, po obu stronach konfliktu. Bronił Bredy, pod dowództwem księcia
Maurycego Orańskiego
, po czym w roku 1629 pod sztandarem francuskim zdobywał La Rochelle.
W listopadzie 1629 roku zaciągnął się do służby w Kompanii Zachodnioindyjskiej w stopniu
kapitana. Dotarł do Brazylii razem z siedmiotysięczną ekspedycją holenderską wysłaną przeciw
Hiszpanii i Portugalii. 13 lutego 1630 roku wraz z desantem wojsk Kompanii wylądował w
Pernambuco. Brał udział w wielu bitwach i potyczkach. Szybko awansował, dzięki odwadze i
waleczności, którą wykazywał się w boju. W roku 1633 powrócił do Niderlandów, ale w roku
1634 znów zawierzono jego doświadczeniu i po awansowaniu do stopnia pułkownika wysłano
do Brazylii. Był tam zastępcą dowódcy wojsk Sigismunda von Schkoppego.
1/2
Arciszewski Krzysztof 1592 - 1656
Szturmował
Itamaracá.
Oranje,
na
(Castello
Forte
na
de
Real)
cześć
Arciszewski
Santa
twierdze
iAmsterdamie
Porto
rodziny
Cruz).
holenderskiej
Olinda
Calvo
na
Oranje-Nassau
Najsłynniejsze
czele
i(18
366
stycznia
Brazylii,
ludzi
Pod
osiągnięcia
(po
podwładnym
1636),
jego
obsadził
odzyskaniu
oblężenie
ufortyfikowany
militarne:
hrabiego
przez
Nazareth.
holenderski
zdobycie
Portugalczyków
przyczółek
W
twierdzy
roku
desant
1637
nazwany
przemianowany
zajął
Arrayal
Fort
Maurycego
de
Nassau-Siegen
.wicegubernatorem
różnica
de
Przez
Nassau,
pewien
poglądów
doprowadziła
czas
na
pełnił
sposób
do
funkcję
powrotu
prowadzenia
wodza
Arciszewskiego
naczelnego
kampanii
w
sił
do
Brazylii
holenderskich
Holandii
pomiędzy
w
roku
w
Arciszewskim
Brazylii.
Jednak
hrabią
ponownego
Nassau
zwolnienie
została
nie
rok
pozwoliła
później
uznana
po
Krzysztofa
raz
wysłania
mu
zły
kolejny
przez
na
obrót
bierność
do
Stany
Arciszewskiego
poczuł
spraw
Brazylii,
Generalne
iRecife.
się
na
osobiście
kontynencie
tym
zagrożony
razem
ze
(parlament
poprosił
służby
już
iuczestniczył
przeforsował
południowoamerykańskim
generała
ispisywał
o
holenderski),
dymisję.
Arciszewskiego.
w
go
Radzie
do
jednak
Holandii.
ambicja
skłonił
Gubernator
Decyzja
Niderlandy
Arciszewskiego
kolonii
Rady
de
nie
do
Przez
indiańskich,
losy
Holandii,
tego
cały
do
dorobku
okres
którymi
pobytu
w
wypadku
walczył
naukowca
w
Ameryce
ramię
ewentualnej
Gerarda
w
Arciszewski
ramię
śmierci
Vossa.
lub
na
polu
się
swoje
bitwy,
na
swej
obserwacje
wysłał
drodze.
go
statkiem
Zaniepokojony
dotyczące
do
plemion
physiologia
entuzjazmem
obserwacje
siedemnastowiecznej
1642
christiana
Arciszewskiego
w
całe
fragmenty
Holandii.
sive
de
były
przekazanych
ukazało
origine
Niestety,
przyjmowane
et
się
wkrótce
dzieło
mu
zidowództwem
wcześniej
Gerarda
wielką
zostały
idolatriae",
atencją
zapomniane
Vossa
notatek
w
przez
"De
którym
Polaka.
theologia
środowisko
na
cytował
z1637.
Etnograficzne
górą
gentili
on
dwieście
naukowe
etwysepkę
lat.
W
propozycję
roku
1646
objęcia
dowództwa
do
Polski
artylerii
izborze
przyjął
koronnej.
ponowioną
przez
króla
Władysława
IV
Wazę
Pod
panowaniem
Jana
II
Kazimierza
Wazy
We
wrześniu
1648
podczas
w
wojnach
zPolitycznej
kozaczyzną
Tatarami.
Chmielnickiego
powstania
dowodził
Piławcami.
wiele
reform
obroną
Wykorzystując
ipowrócił
udoskonaleń
Lwowa,
brał
swoje
w
dziedzinie
udział
doświadczenia
odsieczy
artylerii
Zbaraża,
izetknął
wyniesione
budowy
walczył
fortyfikacji.
ze
służby
w
bitwach
w
Brazylii,
pod
Zborowem
wprowadził
Ambicja
wielkim
koronnym
Arciszewskiego
po
raz
kolejny
wzięła
górę.
Na
skutek
otwartego
konfliktu
zzzizostał
kanclerzem
Jerzym
Ossolińskim
1650
poeta,
exilium
został
Leszno
złożył
pochowany
napisał
idąc
za
pomoc
dymisję
izznajomego
w
m.in.
okręt
wojskom
w
z"Wiersze,
kalwińskim
wsiadając,
szwedzkim
którymi
rodzice
stanowisk
Ich
podczas
w
,progressu
bardzo
podówczas
Mość
Lesznie,
odsunął
Pp.
żałosne
"Potopu"
lecz
Krzysztof
mianowanym
jego
się
żegnali,
zostało
w
ciało
izacisze
Eliasz
b.m.
podpalone
spłonęło
generalissimusem,
Arciszewscy
1622."
rodzinne.
wkrótce,
iZmarł
zniszczone.
Utalentowany
wponieważ
ojczyzny
1656
wa
roku
ioi in
O
Krzysztofie
Arciszewskim
http://www.miks.uj.edu.pl/epi/2003/lux02/
Ilustrowany
zzajmowanych
1859
o
Arciszewskim
cz1
iodesłanie
cz2
http://www.bilp.uw.edu.pl/ti/1859/foto/n17.htm
http://www.bilp.uw.edu.pl/ti/1859/foto/n18.htm
Tygodnik
Krzysztof
Arciszewski
w
zasobach
Polskiej
Biblioteki
Internetowej:
- http://www.pbi.edu.pl/site.php?s=MWZiODRkYTYwOTY4&tyt=&aut=Krzysztof+
"Pieśń
Krzysztofa
Arciszewskiego"
Arciszewski&x=0&y=0
pl
2/2