ROK C ADWENT 4 niedziela

C – Adwent 4 niedz. Łk 1,39-45
Wzbudź swą potęgę i przyjdź nam z pomocą.
Powróć, Boże Zastępów,
wejrzyj z nieba, spójrz i nawiedź tę winorośl.
I chroń to, co zasadziła Twoja prawica,
latorośl, którą umocniłeś dla siebie.
z Psalmu z liturgii dnia - Ps 80,2-3.15-16.18-19
KONTEKST:
- centrum tryptyku Maryi:
zwiastowanie (1,26-38)
nawiedzenie (39-45)
Magnificat (46-56)
Maryja nie biegnie do Świątyni, by podziękować za dar lecz biegnie do starszych ludzi, by
zwiastować, zanieść radość Ducha Świętego → entuzjazm w powołaniu – z pośpiechem
– jest to swoisty epilog dwóch poprzedzających perykop: ciężarna Elżbieta w. 24 i ciąża
Elżbiety znakiem dla Maryi w. 36
W spotkaniu niewiast odbywa się spotkanie i „dialog” nienarodzonych synów.
w. 39
Nazaret – Ain Karim (Jerozolima) to odległość ok 140 km – droga na 4 dni.
* z pośpiechem μετὰ σπουδῆς - w listach NT rzeczownik ten oznacza gorliwość
wierzących bądź zatroskanie o kogoś (Rz 12,8.11; 2 Kor 7,11-12)
→ nie idzie tu o pomoc starszej kobiecie, lecz o religijną gorliwość, zatroskanie o sprawy
Pana
→ idzie tu nie tyle o sprawdzenie autentyczności słów anioła (w. 36) ile o spotkanie
z Elżbietą dotkniętą przez łaskę Boga – Maryja idzie ze słowem, któremu wierzy
i otrzymuje znak – owoc wiary i jej utwierdzenie
* górska kraina (bez konkretnej miejscowości) – sposób mówienia mieszkańców
Jerozolimy bo Galilea to też górzyste miejsce
* ziemia Judy πόλιν Ἰούδα dosł. miasta Judy – zabarwienie starotestamentalne – idzie
o miasto należące do pokolenia Judy – podkreślenie faktu, że spełniają się wielkie
sprawy Boże - spełniają obietnice mesjańskie (Rdz 49,10)
→ Elżbieta – Maryja to podobnie jak Stary i Nowy Testament
2 Sm 6,1-23 (przeczytać)
- Arka Przymierza prowadzona przez Dawida w krainę judzką = sam Bóg zamieszkał
pośród Narodu Wybranego
- Maryja – arka Nowego Przymierza = przez Nią sam Bóg zamieszkał pośród swego
narodu
→ przejściu arki w ST i tu towarzyszy wielka radość
→ arka w ST i Maryja u Elżbiety przebywa 3 miesiące
→ i tu i tu jest „to” źródło błogosławieństwa
→ w tych znakach (arki i Maryi) przychodzi w ukryciu Pan do swojego ludu
w. 40-41
pozdrowiła – tradycyjne pozdrowienie zawiera element życzenia wszelkich darów
Bożych - słowo Shalom
→ Maryja życzy tego, co sama wnosi – wnosi Szalom - Pokój (Mi 5,4; Ef 2,14 Chrystus
jest Pokojem)
po pozdrowieniu następuje znak:
* poruszenie się dziecka ἐσκίρτησεν – słowo oznacza liturgiczne tańce towarzyszące
procesjom z arką Przymierza – słowo to wyraża:
- walkę: w ST Rdz 25,22 walka bliźniaków Ezawa i Jakuba
- podskok: bieganie w podskokach (Mi 3,20; Jr 27,11) (ludzi, zwierząt i pagórków)
owocem jest napełnienie Duchem Świętym (w. 15)
w. 42
łaska Ducha św. pozwala Elżbiecie zinterpretować w sposób profetycznych reakcję
dziecka w swoim łonie i znaczenie spotkania
* zawołała donośnym głosem ἀνεφώνησεν κραυγῇ μεγάλῃ – wydała ona głośny krzyk
- w NT w j. gr. hapax legomenon (rzecz raz powiedziana)
- w ST tylko w 1 Krn 15,28; 16,4.5.42; 2 Krn 5,13 w kontekście liturgicznym
- jakby zapowiedź Pięćdziesiątnicy – Duch Święty wzbudza w człowieku entuzjazm
(10,21; Dz 2.4.13.15-17)
→ błogosławieństwo εὐλογημένος - wypowiedziane przez Elżbietę jest jak pieśń liturgiczna
i zawiera błogosławieństwo gościa (tak wyglądały powitania w ST) a w nim zauważenie
Bożego działania w życiu pozdrawiających się osób, wdzięczność i oddanie czci Bogu
(1 Sm 15,13;25,32-33; Tb 11,14.17)
! → Jdt 13,18; Sdz 5,24 – oswobodzenie ludu przez urodzenie Dziecka
błogosławić εὐλογημένη – dobrze mówić – wiara w moc Bożego słowa (hebr. dabar)
Rdz 1: „Bóg rzekł… i stało się”
- między niewiastami – stopień najwyższy (j. hebr. nie zna stopniowania)
w. 43
Elżbieta wyjaśnia motyw uniesienia – rozpoznaje w Maryi Matkę swego Pana (Matka
króla cieszyła się uprzywilejowaną pozycją i była otaczana szczególną czcią) wizyta
Maryi to wielki zaszczyt
* Pan κύριος – tytuł po raz pierwszy użyty – dla Łk jest to tytuł chrystologiczny
wyrażający paschalną wiarę Kościoła
- aluzja do słów Dawida 2 Sm 6,9: Jakże może przyjść do mnie Arka Pana?
w. 44-45
- radość Jana w łonie Elżbiety to owoc obecności Zbawiciela pośród ludu
Elżbieta mówi o tym w tych samych słowach co w. 41
- pozdrowienie wypowiedziane przez Maryję wyzwala radość towarzyszącą czasom
zbawienia
błogosławieństwo Elżbiety – 2 sposoby rozumienia ze wzgl. na dwuznaczny spójnik – ὅτι:
1.
przyczynowo – „szczęśliwa jest ta, która uwierzyła,
ponieważ wypełnią się słowa powiedziane Jej przez Pana”
- widać tu wiarę Maryi i wypełnienie się zbawczych zamysłów Boga
2.
dopełniająco – „szczęśliwa jest ta, która uwierzyła,
że wypełnią się słowa powiedziane Jej przez Pana”
- widać tu nie stan wiary, lecz akt wiary okazany w rozmowie z Gabrielem (w. 38)
- Matka Najświętsza wyraża tu pragnienie (a w nim zawiera się Jej wiara) mające
charakter życzenia: niech mi się stanie według Twego słowa.
w ten sposób Maryja dowiaduje się z ust Elżbiety która nic nie wiedziała o zwiastowaniu
dla Maryi, że słowa Gabriela już się spełniły (jest to czas kilku dni po zwiastowaniu…)
i to właśnie po słowach Elżbiety Maryja zaczyna swoją pieśń - Magnificat