Aka de mia Eko no micz na – kie ru nek fit ness
Transkrypt
Aka de mia Eko no micz na – kie ru nek fit ness
BUSINESS PORADNIK INWESTORA Akademia Ekonomiczna – kierunek fitness Część 1. Analiza ekonomiczna, czyli czy to się opłaci? Fitness to wdzięczna działalność i perspektywiczna branża, pełna endorfin i dobrych emocji, która obok przyjemności ma drugą, ekonomiczną twarz, określaną pojęciami: inwestycja, biznes, koszt, przychód, zysk i strata. Zastanówmy się, czy inwestycja w klub fitness się opłaca, czy ten biznes ma sens? Odpowiedź brzmi: tak, pod warunkiem, że będziemy postępować zgodnie z prawami rynku i ekonomii, opierając się na analizie i warunkach rynku. Z acznijmy od zrozumienia poj´cia inwestycji. S∏owo pochodzi z ∏aciny – investire oznacza∏o przykrywaç, odziewaç. Z biegiem lat i ekonomicznego rozwoju spo∏eczeƒstw s∏owo inwestycja rozumiano ju˝ inaczej. Inwestycjà okreÊlano ka˝dy nak∏ad kapita∏owy, ale wkrótce i to poj´cie okaza∏o si´ za wàskie. Wreszcie J. Hirschleifer w 1965 r. w czasopiÊmie „Quarterly Journal of Economics” poda∏ najbardziej trafnà definicj´, brzmia∏a ona: „Inwestycja jest w istocie bie˝àcym wyrzeczeniem dla przysz∏ej korzyÊci. Jednak teraêniejszoÊç jest wzgl´dnie dobrze znana, natomiast przysz∏oÊç jest tajemnicà. Inwestycja jest zatem wyrzeczeniem si´ pewnego dla niepewnej korzyÊci”. Takie w∏aÊnie poj´cie inwestycji najtrafniej oddaje jej sens. Na początek trochę ekonomii Gdy ju˝ wiemy, co to jest inwestycja, zastanówmy si´, czy wyrzeczenie si´ bie˝àcych korzyÊci, np. kapita∏ów pieni´˝nych, dla przysz∏ej korzyÊci – dochodów z dzia∏alnoÊci tworzonego klubu – ma ekonomiczne uzasadnienie. Zadajmy sobie pytania i ustalmy za∏o˝enia: 1. Jaki produkt tworzymy? Ustalmy segment klienta, do którego wychodzimy z produktem, oraz popyt na rynku. 2. Ustalmy, jakim kapita∏em dysponujemy? OkreÊlmy potrzeby inwestycyjne. 3. Przeprowadêmy analiz´ posiadanego kapita∏u lub koszt jego pozyskania w przy34 body LIFE 6I 2011 Seria w skrócie: Akademia Ekonomiczna – kierunek: Fitness body LIFE 6/2011 cz.1 – „Analiza ekonomiczna” body LIFE 1/2012 cz.2 – „Prawidłowe ustalenie czynszu i negocjacje z zarządcą wynajmowanej powierzchni” body LIFE 2/2012 cz.3 – „Idziemy do banku, czyli czego oni od nas w tym biznesplanie chcą?” body LIFE 3/2012 cz.4 – „Koszty osobowe, czyli ile mamy zapłacić pracownikowi?” body LIFE 4/2012 cz.5 – „Koszt inwestycji w proporcji do zysków”, body LIFE 5/2012 cz.6 – „Okiełznajmy przychody, czyli na czym zarabiamy?” padku zewn´trznych Êrodków finansujàcych. Z racji wysokich kosztów kredyty bankowe stanowiç powinny ostatnie z mo˝liwych êróde∏ finansowania inwestycji. OkreÊlmy wi´c swoje realne mo˝liwoÊci finansowe. 4. Wybierzmy projekt inwestycyjny i scalmy plan inwestycyjny z planami ekonomicznofinansowymi. Ustalmy ryzyka. 5. Ustalmy stopieƒ wa˝noÊci i pilnoÊci inwestycji. Przeinwestowanie cz´sto bywa przyczynà niepowodzenia przedsi´wzi´cia. Powy˝ej przedstawiony katalog pozwala nam odpowiedzieç na pytania podstawowe, np. czy plany inwestycyjne majà szans´ powodzenia, na ustalenie planu przedsi´wzi´cia. Teraz kolej na analiz´ ekonomicznà – czy inwestycja ma szans´ zwrotu, a przede wszystkim, czy inwestycja b´dzie rentowna? Aby odpowiedzieç na to pytanie, nale˝y zgromadziç zasoby wiedzy ekonomicznej, która jest niezb´dna do planowania i podejmowania decyzji. Jak uzyskaç t´ wiedz´ – najproÊciej mówiàc, na drodze analiz ekonomicznych i finansowych. Przeprowadêmy wi´c przyk∏adowà analiz´ i ustalmy rentownoÊç lub deficytowoÊç otworzenia nowego klubu fitness. Pami´tajmy, ˝e wynik finansowy z dzia∏alnoÊci jest jednym z najwa˝niejszych mierników sprawnoÊci przedsi´biorstwa. W du˝ym uproszczeniu mo˝na powiedzieç, ˝e jest on ró˝nicà mi´dzy przychodami a kosztami. Przy badaniu wyniku finansowego nale˝y zwróciç uwag´, jaka jest relacja przychodów do kosztów na poszczególnych poziomach. Jest to szczególnie istotne przy identyfikacji êróde∏ osiàganych zysków czy ponoszonych strat. Przejdêmy wi´c do analizy „naszego klubu” i przygotujmy biznesplan. To dobrze znane narz´dzie analizy ekonomicznej, choç nieraz sp´dza nam sen z powiek i zaburza marzenie o w∏asnym klubie, jest jednym z najdoskonalszych narz´dzi, sk∏aniajàcych nas do analizy, planowania, dostarczania i zbierania danych ekonomicznych oraz szacowania wyników i ustalania stopnia op∏acalnoÊci biznesu. Niezale˝nie od sposobu finansowania inwestycji nale˝y wykonaç biznesplan. Dla celów bankowych i kredytowych jest on oczywiÊcie niezb´dny i bezwzgl´dnie wymagany, jednak˝e jeÊli nawet finansujemy przedsi´wzi´cie z w∏asnych zasobów, nale˝y biznesplan przeprowadziç, aby wiedzieç, czy ten biznes to biznes, czy tylko „zaj´cie dla ˝ony”. A propos budowy biznesplanu, jego strukturze przyjrzymy si´ w kolejnych wydaniach „body LIFE” , dziÊ natomiast winniÊmy tylko zaznaczyç, jakie sà jego sk∏adowe elementy pozycji „koszty”. Biznesplan – najważniejsze wskazówki Aby poprawnie wykonaç biznesplan, krokiem najtrudniejszym, ale i najistotniejszym, jest wykonanie symulacji wyniku finansowego, czyli wykonanie rachunku fi- www.bodylife.com.pl iStock_123render nansowego zawierajàcego analiz´ przychodów i kosztów celem ustalenia zysków i strat. Grupa Fitness Consulting przyst´pujàc do realizacji wykonuje dla inwestora i przy jego udziale analiz´ ekonomicznà op∏acalnoÊci inwestycji oraz ustala biznesplan. Zbierajàc dane od klienta, inwestycyjne i finansowe, nieraz dokonujemy ich korekty oraz staramy si´ odwieÊç inwestora od dzia∏aƒ i decyzji, które mogà spowodowaç d∏ugotrwa∏à strat´ i nigdy nie prze∏o˝yç si´ na zysk. Zazwyczaj udaje nam si´ obni˝yç parametry kosztowe, wartoÊci czynszu, zweryfikowaç koszty osobowe i podjàç takie decyzje, i˝ biznes mo˝e si´ – mówiàc potocznym j´zykiem ekonomii – domknàç. JeÊli tak si´ nie dzieje, staramy si´ odwieÊç inwestora od przystàpienia do biznesu lub namówiç do takiej zmiany jego kszta∏tu, aby by∏ op∏acalny. Okie∏znajmy wi´c te nasze koszty. W dzia∏alnoÊci typu fitness wyró˝niamy: r koszty dzia∏alnoÊci operacyjnej, w której oprócz szeregu informacji znajduje si´ równie˝ pozycja Amortyzacja, którà nale˝y traktowaç jako jeden z najistotniejszych elementów ustalania stopy zwrotu inwestycji, gdy˝ amortyzacja Êrodków trwa∏ych i jej odpisywanie od podatku wraz z zestawieniem osiàganych zysków jest jednym z podstawowych mierników zwrotu kapita∏u z inwestycji; r pozosta∏e koszty operacyjne; r koszty finansowe (np. oprocentowanie kredytów). www.bodylife.com.pl W dzia∏alnoÊci typu fitness najlepiej kierowaç si´ podzia∏em kosztów wg rodzaju, gdzie wyró˝nimy: amortyzacj´, koszty materia∏owe, osobowe, us∏ug obcych i koszty pozosta∏e, a ich rozpoznanie na etapie planowania inwestycji poka˝e nam, czy to si´ mo˝e zwróciç. W procesie kwalifikacji kosztów warto dodatkowo wyró˝niç koszt na typach dzia∏alnoÊci, gdy˝ taki podzia∏ da nam odpowiedê, która dzia∏alnoÊç z punktu ekonomicznego przynosi straty, którà nale˝y eliminowaç, a którà utrzymywaç ze wzgl´du chocia˝by na presti˝ zaj´ç. Z tabeli, jak i praktyki jasno wynika, i˝ na poczàtku dzia∏alnoÊci musimy byç przygotowani na pierwszà, czasami nawet szeÊciomiesi´cznà strat´. Aby przetrwaç ten okres, wyjàtkowo starannie musimy szacowaç koszty inwestycyjne oraz prawid∏owo ustalaç koszty z dzia∏alnoÊci operacyjnej, w szczególnoÊci te planowane na poziomie inwestycji (np. koszty najmu, koszty pracy instruktorów). A z „polskiego na nasze”? No w∏aÊnie, có˝ ten rachunek kosztów w∏aÊciwie oznacza? Po co nam ten ca∏y biznesplan? Czy˝ 7 sal do fitnessu, reklama w kinie, najdro˝szy i najlepszy sprz´t gwarantujà nam sukces finansowy? Otó˝ nie. Niestety, emocje sà z∏ym doradcà, presti˝ i przys∏owiowe bogactwo miejsca to oprócz pi´knego wizerunku czasami równia pochy∏a do finansowego krachu. Dlatego te˝ na BUSINESS PORADNIK INWESTORA SYMULACJA WYNIKU FINANSOWEGO W PIERWSZYCH TRZECH LATACH DZIAŁALNOŚCI Średnia cena członkostwa w zł cena jednostkowa 129 zł liczba sprzedanych karnetów w danym miesiącu liczba członkostw wrzesień przedsprzedaż 99 zł liczba członkostw w przedsprzedaży 200 cena jednostkowa suma sprzedaży członkostw liczba sprzedanych karnetów w danym miesiącu 19 800 zł wrzesień październik 300 38 700 zł październik listopad 350 45 150 zł listopad grudzień 400 51 600 zł grudzień styczeń 450 58 050 zł styczeń luty 500 64 500 zł luty marzec 600 77 400 zł marzec kwiecień 700 90 300 zł kwiecień maj 750 96 750 zł maj czerwiec 700 90 300 zł czerwiec lipiec 550 70 950 zł lipiec sierpień 500 64 500 zł sierpień SUMA 768 000 zł cena jednostkowa 129 zł liczba suma członkostw sprzedaży członkostw 600 77 400 zł 650 83 850 zł 700 90 300 zł 750 96 750 zł 750 96 750 zł 800 103 200 zł 800 103 200 zł 750 96 750 zł 700 90 300 zł 600 77 400 zł 550 70 950 zł 500 64 500 zł 1 051 350 zł liczba sprzedanych karnetów w danym miesiącu wrzesień październik listopad grudzień styczeń luty marzec kwiecień maj czerwiec lipiec sierpień 139 zł liczba suma członkostw sprzedaży członkostw 650 90 350 zł 700 97 300 zł 750 104 250 zł 750 104 250 zł 800 111 200 zł 850 118 150 zł 850 118 150 zł 800 111 200 zł 750 104 250 zł 700 97 300 zł 600 83 400 zł 550 76 450 zł 1 216 250 zł Tab. nr 1. Symulacja wyniku finansowego dla pierwszych trzech lat działalności dla klubu otwartego we wrześniu etapie planowania i myÊlenia o inwestycji typu fitness tak wa˝ne jest postawienie prawid∏owej diagnozy i odpowiedê na pytania o kszta∏t i rozmach naszych fitnessowych intencji. W procesie doradczym nasza firma MAŁGORZATA KUCHAR – właściciel, założyciel, twórca koncepcji firmy Fitness Consulting; Z wykształcenia magister ekonomii menedżerskiej, administratywista, dyplomowany – certyfikowany księgowy i finansista. Absolwentka Uniwersytetu Wrocławskiego – Wydziału Prawa, Administracji i Ekonomii oraz Uniwersytetu Ekonomicznego na Wydziale Zarządzania i Informatyki. Ukończyła 2-letni tok wykładowy studium doktoranckiego Uniwersytetu Ekonomicznego. Wykształcenie ekonomiczne i wieloletnia praktyka w dziale finansów i księgowości sprawiają, że w sposób profesjonalny i dogłębny analizuje działalność fitness. 36 body LIFE 6I 2011 nieraz hamuje swoich klientów w myÊleniu o klubie. Czasami korzystniej jest podzieliç inwestycje na etapy, wziàç pod uwag´ taƒsze rozwiàzania, uruchomiç jedno pomieszczenie, pomyÊleç, czy mamy kadr´, aby obs∏u˝yç wszystkie grupy zaj´ç, a potem sfinalizowaç skorygowany o realia plan. Nazywamy to metodà „kapusty”, tj. dok∏adania elementów do solidnej i nieprzeinwestowanej bazy. Pami´tajmy, doinwestowaç zawsze mo˝emy. Zanim podpiszemy umow´ najmu, rozwa˝my nast´pujàce czynniki: 1. Specyfikacje naszego klubu – co nam potrzebne, które powierzchnie wygenerujà zysk, które strat´. Pami´tajmy, i˝ 4 sale fitness, które w du˝ym uproszczeniu widzimy jako miejsce zysków, sà jednoczeÊnie miejscem powstawania kosztów, w tym przyk∏adzie du˝ych procentowo kosztów osobowych i kosztów najmu. OkreÊlmy, czy zysk z tych powierzchni (trudny czasami do oszacowania ze wzgl´du na stosowane cz∏onkostwa open), jest wart ponoszenia tak du˝ego kosztu – i to na ka˝dej godzinie. Mo˝e 2 sale b´dà zyskowniejsze ni˝ 4? Mo˝e presti˝ miejsca, w stosunku na rynku lokalnego i istniejàcej konkurencji, jest zupe∏nie niezyskowny i oprócz zaspokajania snobistycznych ambicji nic wi´cej nie przynosi. 2. Prawid∏owe ustalanie/wynegocjowanie kosztów najmu – pami´tajmy, ˝e koszty najmu stanowià najistotniejszà pozycj´ kosztowà i wraz z kosztami osobowymi decydujà niemal˝e o ca∏oÊci potrzebnych do op∏acenia zobowiàzaƒ. Poza tym cechà charakterystycznà kosztów najmu jest d∏ugoterminowoÊci i sta∏oÊç, gdy˝ umowy najmu to umowy wieloletnie i trudne do zmian. Zanim podpiszemy symboliczny „cyrograf”, przeliczmy wszelkie ustalenia, negocjujmy z galerià lub administratorem budynku ka˝dy zapis prawny, starajmy si´ wyjaÊniç ka˝dy paragraf, cedujmy prawa www.bodylife.com.pl BUSINESS PORADNIK INWESTORA wrzesień październik listopad grudzień styczeń luty marzec kwiecień maj czerwiec lipiec sierpień wynik finansowy roku Czynsz - zł - zł - zł 43 000 zł 43 000 zł 43 000 zł 43 000 zł 43 000 zł 43 000 zł 43 000 zł 43 000 zł 43 000 zł (karencja) (karencja) Telefony i internet - zł 600 zł 600 zł 600 zł 600 zł 600 zł 600 zł 1 000 zł 1 000 zł 1 000 zł 1 000 zł 1 000 zł Media 10 000 zł 15 000 zł 15 000 zł 10 000 zł 10 000 zł 10 000 zł 10 000 zł 10 000 zł 10 000 zł 10 000 zł 10 000 zł 10 000 zł Wynagrodzenia i inne koszty 7 000 zł osobowe 18 000 zł 18 000 zł 18 000 zł 18 000 zł 19 000 zł 20 000 zł 20 000 zł 20 000 zł 20 000 zł 18 000 zł 18 000 zł Pochodne od wynagrodzeń 658 zł 1 693 zł 1 693 zł 1 693 zł 1 693 zł 1 787 zł 1 881 zł 1 881 zł 1 881 zł 1 881 zł 1 693 zł 1 693 zł Środki czystości 1 000 zł 1 000 zł 1 000 zł 1 000 zł 1 000 zł 1 000 zł 1 000 zł 1 000 zł 1 000 zł 1 000 zł 1 000 zł 1 000 zł Księgowość 1 200 zł 1 200 zł 1 200 zł 1 200 zł 1 200 zł 1 200 zł 1 200,00 zł 1 200,00 zł 1 200,00 zł 1 200 zł 1 200,00 zł 1 200,00 zł Reklama i marketing 5 000 zł 3 000 zł 2 000 zł 2 000 zł 2 000 zł 2 000 zł 2 000 zł 2 000 zł 2 000 zł 2 000 zł 2 000 zł 2 000 zł Nieprzewidziane koszty 2 500 zł 2 500 zł 2 500 zł 1 500 zł 1 500 zł 1 500 zł 1 500 zł 1 500 zł 1 500 zł 1 500 zł 1 500 zł 1 500 zł Ulotki, cenniki, plakaty i materiały biurowe 5 000 zł 4 000 zł 1 000 zł 1 000 zł 1 000 zł 1 000 zł 1 000 zł 1 000 zł 1 000 zł 1 000 zł 1 000 zł 1 000 zł Serwis sprzętu - zł - zł - zł - zł - zł - zł 1 000 zł 1 000 zł 1 000 zł 1 000 zł 1 000 zł 1 000 zł Zakupy towar handlowy 6 000 zł 3 000 zł 3 000 zł 3 000 zł 3 000 zł 3 000 zł 3 000 zł 3 000 zł 3 000 zł 3 000 zł 3 000 zł 3 000 zł Koszty razem 38 358 zł 49 993 zł 45 993 zł 82 993 zł 82 993 zł 84 087 zł 86 181 zł 86 581 zł 86 581 zł 86 581 zł 84 393 zł 84 393 zł Sprzedaż towarów 1 500 zł 3 000 zł 6 000 zł 6 000 zł 6 000 zł 6 000 zł 6 000 zł 6 000 zł 6 000 zł 6 000 zł 6 000 zł 6 000 zł Sprzedaż członkostw 19 800 zł 38 700 zł 45 150 zł 51 600 zł 58 050 zł 64 500 zł 77 400 zł 90 300 zł 96 750 zł 90 300 zł 70 950 zł 64 500 zł Sprzedaż benefit 2 000 zł 6 000 zł 10 000 zł 10 000 zł 10 000 zł 15 000 zł 20 000 zł 15 000 zł 20 000 zł 20 000 zł 20 000 zł 20 000 zł Przychody razem 23 300 zł 47 700 zł 61 150 zł 67 600 zł 74 050 zł 85 500 zł 103 400 zł 111 300 zł 122 750 zł 116 300 zł 96 950 zł 90 500 zł Przychody – koszty - 15 058 zł - 2 293 zł 15 157 zł - 15 393 zł - 8 943 zł 1 413 zł 17 219 zł 24 719 zł 36 169 zł 29 719 zł 6 107 zł 12 557 zł 101 373 zł Tab. nr 2 – I rok – symulacja wykonania wyniku finansowego w I roku działalności (dla kolejnych okresów analogicznie) z podziałem na koszty i ustaleniem wyniku finansowego. i obowiàzki. Negocjacje z administratorem budynku winny byç prowadzone wg bloków tematycznych, muszà poruszaç kwestie budowlane, prawne, finansowe i gospodarcze. Schemat prowadzenia negocjacji handlowej z administratorem budynku przedstawimy w kolejnym wydaniu. W procesie analizy ekonomicznej, którà nasza firma wykonuje z klientami, jednym z powa˝niejszych przedsi´wzi´ç jest negocjacja z administratorem/zarzàdcà, która w wielu przypadkach koƒczy si´ sukcesem. Czasami udaje si´ obni˝yç koszty najmu nawet o 40% wartoÊci wyjÊciowej, co w prowadzeniu d∏ugoletniego biznesu ma wr´cz kluczowe znaczenie. Pami´tajmy, ˝e wynajem ∏àczy dwie strony, które choç majà byç partnerami, w rzeczywistoÊci gospodarczej stojà po dwóch stronach barykady. Pytajmy, rozmawiajmy, zadawajmy szczegó∏owe pytania i negocjujmy nasz sukces. 3. Prawid∏owe ustalenie kosztów osobowych, tzn. poziomu zatrudnienia – to jeden www.bodylife.com.pl z powa˝niejszych problemów bran˝y. Przeszacowane, za wysokie i êle ustawione stawki instruktorskie i trenerskie w stosunku do doÊwiadczenia, wykszta∏cenia, odpowiedzialnoÊci czy charakteru pracy sà, niestety, cechà charakterystycznà bran˝y. Pami´tajmy, i˝ koszty osobowe to drugi najwa˝niejszy czynnik kosztowy, który oprócz ci´˝aru finansowego niesie za sobà ci´˝ar prawny. Bez pracowników nie mo˝emy prowadziç tego biznesu, gdy˝ fitness to dzia∏alnoÊç prowadzona dla ludzi przez ludzi ale... no w∏aÊnie, ale – zadbajmy, aby ci ludzie nie wp´dzili naszych finansów do grobu. Dlatego tak wa˝na jest prawid∏owa rekrutacja, szacunek dla pracy, wielozadaniowoÊç, a miejsce „gwiazd” – w szczególnoÊci tych najdro˝szych – jest na niebie. Musimy pami´taç, i˝ pracownik musi przynosiç firmie wartoÊç dodanà. Jak to osiàgnàç, to temat na kolejny artyku∏. Kiedy ju˝ prawid∏owo ustalimy poziom kosztów i przychodów, a ró˝nica jest warto- Êcià plusowà – mo˝emy przystàpiç do realizacji przedsi´wzi´cia. Urealniamy wi´c nasze marzenia, a ich weryfikacje b´dziemy omawiaç w kolejnych artyku∏ach. Małgorzata Kuchar, Katarzyna Wysocka, Fitness Consulting www.fitness-consulting.pl KATARZYNA WYSOCKA – właściciel, założyciel, twórca koncepcji firmy Fitness Consulting; Realizuje kompleksowo inwestycje związane z tworzeniem klubów fitness, fitnessem korporacyjnym, spa i wellness. Współwłaścicielka sieci TopGym Fitness i Get-Fit Fitness. Wykładowca Akademii Wychowania Fizycznego we Wrocławiu w Katedrze Gimnastyki i Lekkoatletyki. Absolwentka studiów MBA na SGH w Warszawie. Instruktor fitness i tańca z międzynarodowymi kwalifikacjami. Stworzyła w Polsce Szkołę Schwinn Cycling, popularyzując tę formę ruchu, zorganizowała wiele maratonów indoor cycling. body LIFE 6I 2011 37