Monitoring zawodów I półrocze 2012

POWIATOWY URZĄD PRACY
W ŚWIĘTOCHŁOWICACH
RANKING ZAWODÓW DEFICYTOWYCH
I NADWYŻKOWYCH W POWIECIE MIASTA
ŚWIĘTOCHŁOWICE
Stan w końcu I – półrocza 2012 roku
ŚWIĘTOCHŁOWICE 2012
1
SPIS TREŚCI
I. WSTĘP
II. CHARAKTERYSTYKA BEZROBOCIA W ŚWIĘTOCHŁOWICACH
III. ANALIZA ZAWODÓW OSÓB BEZROBOTNYCH ZAREJESTROWANYCH
W POWIATOWYM URZĘDZIE PRACY W ŚWIĘTOCHŁOWICACH
W 2012r.
IV. ANALIZA ZGŁASZANYCH OFERT PRACY W 2012r.
V. ZESTAWIENIE ZAWODÓW DEFICYTOWYCH I NADWYŻKOWYCH.
VI. PODSUMOWANIE
SPIS TABEL
TABELA 1: Wybrane kategorie osób bezrobotnych wg stanu na dzień 01.07.2012 r.
TABELA 2: Bezrobotni wg zawodów w powiecie m. Świętochłowice.
Stan w końcu I - półrocza 2012 roku
TABELA 3: Bezrobotni absolwenci wg zawodów w powiecie m. Świętochłowice.
Stan w końcu I - półrocza 2012 roku
TABELA 4: Bezrobotni zarejestrowani powyżej 12 m-cy wg zawodów w powiecie
m. Świętochłowice.
Stan w końcu I - półrocza 2012 roku
TABELA 5: Oferty pracy wg zawodów w powiecie m. Świętochłowice.
Stan w końcu I - półrocza 2012 roku
TABELA 6: Zawody deficytowe
TABELA 7: Zawody zrównoważone
TABELA 8: Zawody nadwyżkowe
SPIS WYKRESÓW
Wykres nr 1 - Stopa bezrobocia w Świętochłowicach w latach 2002-2012
Wykres nr 2 - Stopa bezrobocia w powiecie w roku 2012 ( styczeń – lipiec )
Wykres nr 3 – Bezrobotni zarejestrowani w roku 2012 ( styczeń – lipiec )
Wykres nr 4 – Bezrobotni do 25 roku życia w roku 2012 ( styczeń – sierpień )
Wykres nr 5 – Bezrobotni powyżej 50 roku życia w roku 2012 ( styczeń – sierpień )
2
I.
WSTĘP
„Monitoring zawodów deficytowych i nadwyżkowych” to proces systematycznego
obserwowania zjawisk zachodzących na rynku pracy dotyczących kształtowania popytu na pracę
i podaży zasobów w przekroju terytorialno – zawodowym oraz formułowanie na tej podstawie
ocen, wniosków i krótkookresowych prognoz niezbędnych do prawidłowego funkcjonowania
systemów szkolenia bezrobotnych oraz kształcenia zawodowego.
Głównymi
założeniami
monitoringu
zawodów
jest
opracowanie
możliwych
do wykorzystania w praktyce informacji, w efekcie których możliwe będzie w szczególności m.in.
określenie kierunków i natężeń zmian zachodzących w strukturze zawodowo – kwalifikacyjnej na
lokalnym rynku pracy; stworzenie bazy informacyjnej dla opracowania przyszłych struktur
zawodowo – kwalifikacyjnych w układzie lokalnym; określenie odpowiednich kierunków szkoleń
bezrobotnych, zapewniając większą efektywność organizowanych kursów; bieżąca korekta
poziomu, struktury i treści kształcenia zawodowego ( dotyczy władz oświatowych oraz dyrekcji
szkół). Źródłem informacji niezbędnych do prowadzenia monitoringu zawodów nadwyżkowych
i deficytowych jest zbiór zawodów i specjalności zarejestrowanych osób oraz ofert pracy.
Niniejszy
raport
zawiera
analizę
skali
i
struktury
bezrobocia
rejestrowanego
w Świętochłowicach w grupach i zawodach oraz popytu na pracę dla poszczególnych zawodów
z punktu widzenia zgłaszanych do Powiatowego Urzędu Pracy ofert zatrudnienia. Bada także
zawody wykazujące deficytowość lub nadwyżkę pracowników.
Celem opracowania jest przedstawienie głównych parametrów, które charakteryzują rynek
pracy Świętochłowic. Dane dotyczące bezrobocia oraz ofert pracy według zawodów mogą posłużyć
jako źródło informacji między innymi do:
- określania kierunków szkoleń dla osób bezrobotnych,
- planowania działań w zakresie przeciwdziałania bezrobociu,
- podnoszenia jakości poradnictwa zawodowego,
- podnoszenia jakości pośrednictwa pracy,
- opracowania strategii rozwoju miasta.
Zakłada się, że głównymi użytkownikami informacji wynikowych monitoringu zawodów
deficytowych i nadwyżkowych będą wszystkie podmioty i partnerzy lokalnego rynku pracy.
3
II.
CHARAKTERYSTYKA BEZROBOCIA W ŚWIĘTOCHŁOWICACH
Bezrobocie stanowi jeden z najtrudniejszych problemów społeczno-gospodarczych i aby
móc je właściwe scharakteryzować na lokalnym rynku pracy na wstępie należy przywołać jego
definicję. Bezrobocie w literaturze przedmiotu definiowane jest jako zjawisko gospodarcze
polegające na tym, iż pewna część społeczeństwa znajdująca się w wieku produkcyjnym nie może
znaleźć pracy pomimo podjęcia poszukiwań.
Przyczyn bezrobocia na lokalnym rynku pracy jest wiele. Jako główne wymienić należy
recesję ekonomiczną, a także wprowadzenie nowych technologii „oszczędzających” pracę ludzką,
niedostosowanie kwalifikacji osób zarejestrowanych do tych technologii, restrukturyzacja
przemysłu, zmiany w organizacji pracy, ograniczenie produkcji, likwidacja niektórych gałęzi
przemysłu, trudności mieszkaniowe, przenoszenie zakładów pracy do innego regionu.
Wykres nr 1 - Stopa bezrobocia w Świętochłowicach w latach 2002-2012
Źródło: opracowanie własne (dane GUS)
Na podstawie wykresu nr 1 można wysunąć wniosek, że bezrobocie na lokalnym rynku pracy,
generalnie utrzymuje się na stosunkowo wysokim poziomie (w stosunku do średniego poziomu
bezrobocia w Polsce). Największy jego wzrost przypada na lata 2002 – 2004, kiedy to na lokalnym
rynku pracy pojawili się absolwenci roczników wyżu demograficznego. Lata 2007 – 2009
to napływ dużej ilości środków Europejskiego Funduszu Społecznego i idące za tym zakrojone na
szeroką skalę działania aktywizacyjne. Lata 2009 do nadal to ogólny kryzys na rynkach
4
finansowych, recesja i zapaść gospodarcza, która w sposób bezpośredni przełożyła się na sytuację
na krajowym i lokalnym rynku pracy.
Wykres nr 2 - Stopa bezrobocia (wykres porównawczy).
Źródło: opracowanie własne (dane GUS)
Wykres nr 3 – Stopa bezrobocia w powiecie.
Źródło: opracowanie własne na podstawie sprawozdania o rynku pracy MPiPS – 01
5
Wykres nr 4 – Bezrobotni do 25 roku życia.
Źródło: opracowanie własne na podstawie sprawozdania o rynku pracy MPiPS – 01
Wykres nr 5 – Bezrobotni powyżej 50 roku życia.
Źródło: opracowanie własne na podstawie sprawozdania o rynku pracy MPiPS – 01
6
Wychodząc
naprzeciw
problemom
świętochłowickiego
rynku
pracy
tut.
Urząd
w pierwszym półroczu 2012 r. realizował liczne zadania mające na celu zmniejszenie jego skali.
Inicjatywy te realizowane były w obrębie: ograniczenia bezrobocia i zwiększenia zatrudnienia na
lokalnym rynku pracy, aktywizacji grup osób bezrobotnych znajdujących się w najtrudniejszej
sytuacji na rynku pracy, podwyższania i wzmocnienia jakości świadczonych usług oraz rozwoju
przedsiębiorczości. Przyczyniły się do tego działania podejmowane przez tut. Urząd w kierunku
aktywizacji osób bezrobotnych, ze szczególnym uwzględnieniem grup szczególnego ryzyka, m.in.
długotrwale bezrobotnych, osób do 25 roku życia, powyżej 50 roku życia, bez kwalifikacji
zawodowych, niepełnosprawnych. Celem działań promocyjnych jest kreowanie wizerunku Urzędu
jako partnera wiarygodnego i aktywnego oraz zdobycie zaufania i pozyskanie nowych
pracodawców, a także utrzymanie kontaktów z pracodawcami już współpracującymi. Proces
aktywizacji zawodowej osób bezrobotnych realizowany przez Powiatowy Urząd Pracy
wykorzystuje zarówno podstawowe usługi powiatowego urzędu pracy, jak i kompleksowe wsparcie
z zastosowaniem instrumentów rynku pracy. Elementarne usługi rynku pracy
w postaci
pośrednictwa pracy, w tym także giełd, poradnictwa zawodowego oraz szkoleń, skutecznie
wpływają na pobudzenie aktywności zawodowej i wzrost motywacji w zakresie poszukiwania
pracy, a w konsekwencji podjęcia zatrudnienia. Osiągnięcie pozytywnych efektów w dziedzinie
przeciwdziałania bezrobociu podejmowanych przez tut. Urząd możliwe było dzięki inicjowaniu
kontaktów z lokalnymi pracodawcami oraz promowaniu usług Urzędu w celu realizacji założeń
ustawy i programów unijnych, jak również wspieranie zatrudnienia osób bezrobotnych
z zastosowaniem subsydiowanych form aktywizacji w ramach środków Funduszu Pracy oraz
środków finansowych pozyskanych w ramach środków unijnych.
7
III.
ANALIZA ZAWODÓW
W
POWIATOWYM
OSÓB BEZROBOTNYCH ZAREJESTROWANYCH
URZĘDZIE
PRACY
W
ŚWIĘTOCHŁOWICACH
W 2012r.
Na dzień 01 lipca 2012 w Powiatowym Urzędzie Pracy w Świętochłowicach zarejestrowanych
było 2259 osób ( w tym 1386 kobiet ). Najliczniejszą grupą z wszystkich osób bezrobotnych
stanowią osoby bez wykształcenia średniego 1558 osób ( w tym 899 kobiet) oraz osoby długotrwale
bezrobotne 1037 ( w tym 687 kobiet ).
Poniższa tabela obrazuje w pełni wszystkie osoby zarejestrowane w 2012 roku.
Tabela 1
Wybrane kategorie osób bezrobotnych wg stanu na dzień 01.07.2012 r.
Lp
Kategoria
Ogółem
Kobiety
1
Osoby bezrobotne
2259
1386
2
Osoby bezrobotne niepełnosprawne
152
87
3
Osoby bezrobotne do 25 roku życia
398
272
4
Osoby długotrwale bezrobotne
1037
687
5
Osoby bezrobotne powyżej 50 roku życia
547
261
6
Osoby bez kwalifikacji zawodowych
843
559
7
Osoby bez doświadczenia zawodowego
561
391
8
Osoby bez wykształcenia średniego
1558
899
9
Kobiety, które nie podjęły zatrudnienia po urodzeniu dziecka
X
351
10
Osoby które po odbyciu kary pozbawienia wolności nie podjęły
zatrudnienia
46
5
Źródło: opracowanie własne na podstawie sprawozdania o rynku pracy MPiPS – 01
8
Tabela 2
Bezrobotni wg zawodów w powiecie m. Świętochłowice.
Stan w końcu I - półrocza 2012 roku.
Lp
Kod
zawodu
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
"000000"
"522301"
"722204"
"911207"
"512001"
"711202"
"931301"
"331403"
"811101"
"753105"
"932911"
Nazwa zawodu
Bez zawodu
Sprzedawca*
Ślusarz*
Sprzątaczka biurowa
Kucharz*
Murarz*
Robotnik budowlany
Technik ekonomista*
Górnik eksploatacji podziemnej*
Krawiec*
Robotnik pomocniczy w przemyśle
przetwórczym
Fryzjer*
Dozorca
Cukiernik*
Technik prac biurowych*
Piekarz*
Magazynier
Salowa
Pakowacz
Ekonomista
Ogrodnik terenów zieleni
Technik mechanik*
Kelner*
Pomoc kuchenna
Technik administracji*
Szwaczka
Malarz budowlany
Mechanik samochodów osobowych
Technik elektronik*
Barman
Liczba
osób
ogółem
W tym
kobiet
499
270
59
52
43
43
41
40
37
36
320
256
2
51
38
0
1
35
0
35
36
19
34
29
19
25
10
11
22
16
15
10
2
12
14
14
13
2
0
2
10
12 "514101"
35
13 "962902"
32
14 "751201"
29
15 "411004"
27
16 "751204"
23
17 "432103"
22
18 "911206"
22
19 "932101"
19
20 "263102"
18
21 "611306"
16
22 "311504"
15
23 "513101"
15
24 "941201"
15
25 "334306"
14
26 "753303"
14
27 "713102"
13
28 "723105"
13
29 "311408"
12
30 "513202"
12
Źródło: opracowanie własne na podstawie danych tabelarycznych MPiPS.
Z analizy powyższej tabeli wynika, że w grupach zawodowych generujących najwyższy poziom
bezrobocia dominują osoby bez zawodu ( ogółem: 499 – kobiet 320 ) następnie
( sprzedawca: ogółem 270 – kobiet 256 ), ( ślusarz: ogółem 59 – kobiet 2 ), (sprzątaczka biurowa:
ogółem 52 – kobiet 51 ). Wśród analizowanych grup zawodowych w kilku przypadkach mężczyźni
stanowią 100% ogółu zarejestrowanych w danym zawodzie. Tymi zawodami są: mechanik
samochodów osobowych, górnik eksploatacji podziemnej oraz murarz. Wynika to ze specyfiki
i charakteru pracy na przedmiotowych stanowiskach. W dwóch przypadkach mamy do czynienia
9
z identyczną sytuacją, a mianowicie – technik administracji oraz salowa. Na uwagę zasługuje fakt,
że w każdym opracowaniu dotyczącym monitoringu zawodów deficytowych i nadwyżkowych
dominującą pozycję zajmuje grup: bez zawodu. Skutecznym sposobem na nabywanie kwalifikacji
zawodowych dla osób z tej grupy wydają się być szkolenia organizowane przez tut. Urząd jak
i staże dla osób zarejestrowanych.
Tabela 3
Bezrobotni absolwenci wg zawodów w powiecie m. Świętochłowice.
Stan w końcu I - półrocza 2012 roku.
Lp
1
2
3
4
5
6
Kod
zawodu
"000000"
"263102"
"214490"
"241106"
"242219"
"242222"
Nazwa zawodu
Bez zawodu
Ekonomista
Pozostali inżynierowie mechanicy
Specjalista do spraw rachunkowości
zarządczej
Specjalista do spraw integracji europejskiej
Specjalista do spraw organizacji usług
gastronomicznych, hotelarskich i
turystycznych
Filozof
Technik elektronik*
Technik technologii odzieży*
Technik ochrony środowiska*
Muzyk*
Pozostali pracownicy obsługi biurowej
Pracownik biura podróży
Pracownik do spraw statystyki
Fryzjer damski
Technik usług kosmetycznych*
Sprzedawca*
Kasjer w zakładzie pracy
Lakiernik*
Cukiernik*
Bezrobotni
absolwenci
W tym
kobiet
39
2
1
25
2
0
1
1
1
1
1
1
0
0
1
0
1
1
1
0
1
1
1
1
0
0
7 "263301"
1
8 "311408"
1
9 "311924"
1
10 "325511"
1
11 "343602"
1
12 "411090"
1
13 "422101"
1
14 "431201"
1
15 "514102"
1
16 "514207"
1
17 "522301"
1
18 "523003"
1
19 "713201"
1
20 "751201"
1
Źródło: opracowanie własne na podstawie danych tabelarycznych MPiPS.
Należy przy tym także wspomnieć, że w tych grupach zawodowych często znajdują się
osoby z wykształceniem niższym niż zawodowe tj. gimnazjalnym lub podstawowym, które
kwalifikacje zawodowe nabyły podczas praktycznego wykonywania danego zawodu. Skutecznym
sposobem na nabywanie kwalifikacji zawodowych dla osób z wykształceniem niższym niż
zawodowe są szkolenia organizowane przez Powiatowy Urząd Pracy w Świętochłowicach oraz
inne organizacje.
Problem bezrobocia dotknął
również osoby, które dopiero rozpoczynają swoją karierę
zawodową (absolwenci, osoby do 25 roku życia). Dlatego tym ważniejsze staje się rozsądne
planowanie kariery zawodowej oraz działania wspierające zatrudnienie młodych podejmowane
10
przez tut. Urząd. Młodzi ludzie, nie tylko w okresie kryzysu, są bardziej niż inne grupy narażone na
bezrobocie. Odpowiedzią na problemy, z którymi muszą się borykać te osoby są liczne programy
podejmowane na ich rzecz. Jako przykład takich działań wskazać można program specjalny
realizowany przez tut. Urząd (Młody – sukces zawodowy), którego adresatami są osoby do 30 roku
życia bez prawa do zasiłku i bez wykształcenia średniego, bądź bez doświadczenia zawodowego.
Powody dużego (a w czasach kryzysu dynamicznie zwiększającego się) odsetka osób bez pracy
w grupie do 25 roku życia, jak i absolwentów są różne, m.in.:
- brak doświadczenia zawodowego,
- brak dopasowania kompetencji do potrzeb pracodawców,
- brak rozbudowanej sieci społecznej pomagającej znaleźć atrakcyjne zatrudnienie,
- zbyt niskie zarobki dla osób bez doświadczenia, co zniechęca do wchodzenia na rynek pracy,
- niski poziom edukacyjny części uczelni,
- niewiedza o sposobach poszukiwania pracy,
- dobra sytuacja materialna w rodzinie.
Przyczyną trudności z wejściem na rynek pracy może być także nieodpowiednie
wykształcenie. Często dochodzi do przypadkowego wyboru szkoły i przyszłego zawodu. Uzyskane
umiejętności i typ wykształcenia, a w konsekwencji zawód wyuczony, mogą mieć decydujący
wpływ na to, ile czasu trzeba będzie potem poświęcić na znalezienie zatrudnienia. Formalnie
absolwenci wchodzący na rynek pracy są coraz lepiej wykształceni, jednak bardzo często oznacza
to jedynie uzyskanie podstawowych kwalifikacji zawodowych. Coraz bardziej doceniane są zawody
z grupy specjalistów i różne formy zdobywania dodatkowych umiejętności.
11
Tabela 4
Bezrobotni zarejestrowani powyżej 12 m-cy wg zawodów w powiecie m. Świętochłowice.
Stan w końcu I - półrocza 2012 roku.
Lp
1
2
3
4
5
Kod
zawodu
"522301"
"911207"
"000000"
"512001"
"932911"
Nazwa zawodu
Sprzedawca*
Sprzątaczka biurowa
Bez zawodu
Kucharz*
Robotnik pomocniczy w przemyśle
przetwórczym
Ślusarz*
Krawiec*
Górnik eksploatacji podziemnej*
Technik prac biurowych*
Fryzjer*
Robotnik budowlany
Dozorca
Murarz*
Cukiernik*
Technik ekonomista*
Ogrodnik terenów zieleni
Salowa
Magazynier
Hydraulik
Piekarz*
Pakowacz
Księgowy
Kelner*
Mechanik maszyn i urządzeń przemysłowych
Pomoc kuchenna
Ekonomista
Technik mechanik*
Opiekunka dziecięca*
Barman
Kasjer handlowy
Bezrobotni
powyżej 12
m-cy
W tym
kobiet
71
19
16
14
69
19
13
13
14
8
0
12
0
10
9
1
8
0
7
6
4
7
3
0
3
5
4
4
0
4
2
0
3
1
3
6 "722204"
13
7 "753105"
13
8 "811101"
12
9 "411004"
11
10 "514101"
9
11 "931301"
9
12 "962902"
9
13 "711202"
8
14 "751201"
8
15 "331403"
7
16 "611306"
7
17 "911206"
7
18 "432103"
5
19 "712601"
5
20 "751204"
5
21 "932101"
5
22 "331301"
4
23 "513101"
4
24 "723307"
4
25 "941201"
4
26 "263102"
3
27 "311504"
3
28 "325905"
3
29 "513202"
3
30 "523002"
3
Źródło: opracowanie własne na podstawie danych tabelarycznych MPiPS.
Osoby bezrobotne, pozostające długo bez pracy, mają zazwyczaj za sobą kilka nieudanych
prób znalezienia pracy. Doświadczane niepowodzenia osłabiają poczucie sprawstwa, co może
niekiedy doprowadzić do powstania zjawiska wyuczonej bezradności. Przy długotrwałym
bezrobociu jednostki często zaprzestają podejmowania starań ukierunkowanych na zdobycie pracy.
Osoby bezrobotne przestają wierzyć w efektywność swoich aktualnych działań oraz nie inicjują
nowych w celu zdobycia zatrudnienia. .Osobą bezrobotną długotrwale jest, zgodnie z definicją
zawartą w ustawie o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy, osoba bezrobotna
12
pozostająca w rejestrze powiatowego urzędu pracy łącznie przez okres 12 miesięcy w okresie
ostatnich dwóch lat. Osoby długotrwale bezrobotne, które pozostają bez pracy od kilku lat, znalazły
się w bardzo niekorzystnej sytuacji, w ciągu ostatnich lat na rynku pracy bowiem nastąpiło wiele
zmian, za którymi osoby te nie potrafiły nadążyć. Obecnie rynek pracy, ze względu na swe
specyficzne właściwości, stwarza szczególnie trudną sytuację dla swoich uczestników. Wymaga
zupełnie nowych zachowań, umiejętności w zakresie poszukiwania pracy, przygotowania się
i przekwalifikowania, radzenia sobie z bezrobociem, utrzymania miejsca pracy.
13
IV. ANALIZA ZGŁASZANYCH OFERT PRACY W 2012r.
Tabela 5
Oferty pracy wg zawodów w powiecie m. Świętochłowice w I - półroczu 2012 roku.
Lp
Kod
zawodu
1
2
3
"811101"
"722204"
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
"741212"
"132204"
"524404"
"522301"
"541307"
"524902"
"721404"
"722308"
"834302"
"332203"
"711501"
"721204"
"754201"
"721207"
"721208"
"233008"
"241202"
"422201"
"821113"
"831102"
"931301"
"962106"
"432103"
"721205"
"811102"
"712904"
"712604"
"741207"
Nazwa zawodu
Liczba ofert pracy
Górnik eksploatacji podziemnej*
Ślusarz*
Elektromonter maszyn i urządzeń górnictwa
podziemnego
Kierownik ruchu w zakładzie górniczym
Telemarketer
Sprzedawca*
Pracownik ochrony fizycznej bez licencji
Doradca klienta
Monter konstrukcji stalowych
Operator obrabiarek sterowanych numerycznie
Maszynista górniczych maszyn wyciągowych
Przedstawiciel handlowy
Cieśla*
Spawacz metodą MAG
Strzałowy
Spawacz ręczny gazowy
Spawacz ręczny łukiem elektrycznym
Nauczyciel języka angielskiego
Doradca finansowy
Pracownik centrum obsługi telefonicznej (pracownik
call center)
Monter układów hydraulicznych i pneumatycznych
Kierowca lokomotywy spalinowej
Robotnik budowlany
Kolporter
Magazynier
Spawacz metodą MIG
Górnik odkrywkowej eksploatacji złóż*
Technolog robót wykończeniowych w
budownictwie*
Monter instalacji i urządzeń sanitarnych*
Elektromonter (elektryk) zakładowy
175
117
95
73
71
44
37
36
35
35
32
31
31
28
25
23
21
20
20
20
20
20
20
20
19
19
19
18
16
15
Źródło: opracowanie własne na podstawie danych tabelarycznych MPiPS.
Wśród ofert najczęściej zgłaszanych w pierwszym półroczu 2012 roku przez pracodawców
można wyróżnić 2 zawody w których liczba złożonych ofert przekroczyła 100. Tymi zawodami są:
górnik eksploatacji podziemnej, ślusarz. W porównaniu do monitoringu za rok 2011 odnotować
należy spadek tej kategorii o dwie pozycje. Silnie zaznaczył się udział ofert w zawodach, które
wymagały dodatkowych uprawnień i kwalifikacji związanych z wykonywaniem pracy: ślusarz,
kierownik ruchu w zakładzie górniczym, maszynista górniczych maszyn wyciągowych, spawacz
metodą MAG.
14
V. ZESTAWIENIE ZAWODÓW DEFICYTOWYCH I NADWYŻKOWYCH.
Analiza prognozowanych zawodów deficytowych i nadwyżkowych została przeprowadzona na
k
podstawie obliczonego wskaźnika intensywności nadwyżki ( deficytu) zawodów ( W n , I ) , który
wyraża się wzorem:
W kn , I =
O kI
B kI
gdzie:
O kI , B kI są określone wzorami:
6
∑ Bik
B kI =
i= 1
6
6
∑ Oki
O kI =
i= 1
6
gdzie:
Bik - liczba zarejestrowanych bezrobotnych w i-tym miesiącu w zawodzie k
k
Oi - liczba zgłoszonych ofert pracy w i-tym miesiącu w zawodzie k
Przyjęto, że zawody o wskaźniku:
W kn , I < 0,9 to zawody nadwyżkowe,
k
0,9 ≤ W n , I ≤ 1,1 to zawody zrównoważone (wykazujące równowagę na rynku pracy),
W kn , I > 1,1 to zawody deficytowe
15
Tabela 6
Zawody deficytowe
Lp
Kod
zawodu
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
"741212"
"524404"
"834302"
"332203"
"721204"
"233008"
"712904"
"711501"
"721404"
"722308"
11
12
13
"721208"
"241202"
"422201"
14
15
16
17
18
19
20
21
22
"811102"
"524902"
"541307"
"811101"
"722206"
"741103"
"721207"
"514202"
"722315"
23
24
25
26
27
28
29
30
"834401"
"962106"
"712501"
"712703"
"712204"
"722204"
"522305"
"422103"
Nazwa zawodu
Elektromonter maszyn i
urządzeń górnictwa
podziemnego
Telemarketer
Maszynista górniczych maszyn
wyciągowych
Przedstawiciel handlowy
Spawacz metodą MAG
Nauczyciel języka angielskiego
Technolog robót
wykończeniowych w
budownictwie*
Cieśla*
Monter konstrukcji stalowych
Operator obrabiarek
sterowanych numerycznie
Spawacz ręczny łukiem
elektrycznym
Doradca finansowy
Pracownik centrum obsługi
telefonicznej (pracownik call
center)
Górnik odkrywkowej eksploatacji
złóż*
Doradca klienta
Pracownik ochrony fizycznej bez
licencji
Górnik eksploatacji podziemnej*
Ślusarz narzędziowy
Elektryk*
Spawacz ręczny gazowy
Kosmetyczka
Ustawiacz maszyn do obróbki
skrawaniem
Kierowca operator wózków
jezdniowych
Kolporter
Monter / składacz okien
Monter instalacji wentylacyjnych
i klimatyzacyjnych
Posadzkarz*
Ślusarz*
Technik handlowiec*
Technik obsługi turystycznej*
Średnia
miesięczna
liczba ofert
pracy
Średnie
miesięczna
liczba osób
bezrobotnych
Wartość
wskaźnika
15,8333
11,8333
0,1667
0,3333
95
35,5
5,3333
5,1667
4,6667
3,3333
0,1667
0,1667
0,1667
0,1667
32
31
28
20
3
5,1667
5,8333
0,1667
0,3333
0,5
18
15,5
11,6667
5,8333
0,5
11,6667
3,5
3,3333
0,3333
0,3333
10,5
10
3,3333
0,3333
10
3,1667
6
0,3333
0,8333
9,5
7,2
6,1667
29,1667
0,8333
1,6667
3,8333
0,6667
1
5,6667
0,1667
0,3333
0,8333
0,1667
6,1667
5,1471
5
5
4,6
4
1,3333
0,3333
4
1,3333
3,3333
0,5
0,3333
1
0,1667
4
3,3333
3
0,5
0,8333
19,5
1,5
0,3333
0,1667
0,3333
8,3333
0,6667
0,1667
3
2,5
2,34
2,25
2
Źródło: opracowanie własne na podstawie danych tabelarycznych MPiPS
16
Tabela nr 6 obrazuje zawody deficytowe, gdzie liczba zgłaszanych ofert pracy przewyższa
liczbę osób bezrobotnych w danym zawodzie. Pomimo faktu, iż dość duża grupa osób
bezrobotnych reprezentuje dane zawody, popyt na osoby reprezentujące w/w zawody na rynku
pracy znacznie przewyższa podaż.
Najwyższą wartość wskaźnika zawodów deficytowych osiągnął zawód elektromontera
maszyn i urządzeń górnictwa podziemnego. Deficyt w tym zawodzie wynika z braku posiadania
przez osoby bezrobotne odpowiedniego wykształcenia, które zdobyć można na poziomie szkoły
zawodowej. Wśród zawodów deficytowych zobrazowanych powyższą tabelą zauważyć można, że
najwyższa średnia miesięczna ofert pracy zgłaszana w tutejszym urzędzie dotyczy zawodu: górnik
eksploatacji podziemnej ( średnia miesięczna 29,1667).
Wśród zawodów deficytowych pojawiają się zawody na które zauważalny jest niedobór
pracowników, wynikający z faktu braku kwalifikacji oraz odpowiedniego doświadczenia
w zawodzie. Takimi zawodami są maszynista górniczych maszyn wyciągowych, spawacz metodą
MAG.
Tabela 7
Zawody zrównoważone
Lp
Kod
zawodu
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
"214202"
"215201"
"216101"
"243305"
"331301"
"332302"
"422603"
"742104"
"811105"
"912103"
"932911"
"962103"
Nazwa zawodu
Inżynier budownictwa budownictwo ogólne
Inżynier elektronik
Architekt
Specjalista do spraw
sprzedaży
Księgowy
Zaopatrzeniowiec
Rejestratorka medyczna
Monter elektronik - aparatura
pomiarowa
Operator koparko - ładowarki
Prasowaczka ręczna
Robotnik pomocniczy w
przemyśle przetwórczym
Dostawca potraw
Średnia
miesięczna
liczba ofert
pracy
Średnie
miesięczna
liczba osób
bezrobotnych
Wartość
wskaźnika
0,1667
0,1667
0,1667
0,1667
0,1667
0,1667
1
1
1
0,5
0,3333
0,3333
0,1667
0,5
0,3333
0,3333
0,1667
1
1
1
1
0,1667
0,1667
0,1667
0,1667
0,1667
0,1667
1
1
1
2,5
0,3333
2,5
0,3333
1
1
Źródło: opracowanie własne na podstawie danych tabelarycznych MPiPS.
17
Poprzez zawody zrównoważone należy rozumieć zawody, w których występuje względna
równowaga pomiędzy liczbą osób poszukujących pracy w danym zawodzie, a liczbą pojawiających
się ofert pracy dotyczących tego zawodu. Bilans pomiędzy liczbą zgłaszanych ofert pracy w ściśle
określonym zawodzie, a napływem bezrobotnych osób posiadających sprecyzowane kwalifikacje
zawodowe jest równy lub bliski wartości zera.
Zauważyć można, że w tej grupie zawodów zrównoważonych znajdują się zarówno zawody
osób wykonujących prace fizyczne jak i umysłowe.
Tabela 8
Zawody nadwyżkowe
Lp
Kod
zawodu
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
"833203"
"722314"
"932913"
"941201"
"513202"
"228301"
"242307"
"311104"
"325905"
"422602"
"431101"
"712101"
"722312"
"741203"
"514101"
"411004"
"512002"
"931301"
"911206"
"911207"
"832203"
22
23
24
25
26
27
28
29
30
"243106"
"321301"
"932101"
"751201"
"522301"
"513101"
"512001"
"523002"
"723307"
Nazwa zawodu
Kierowca samochodu
ciężarowego
Tokarz w metalu
Sortowacz
Pomoc kuchenna
Barman
Fizjoterapeuta
Specjalista do spraw kadr
Technik geodeta*
Opiekunka dziecięca*
Recepcjonista
Asystent do spraw księgowości
Dekarz*
Szlifierz metali
Elektromechanik pojazdów
samochodowych*
Fryzjer*
Technik prac biurowych*
Kucharz małej gastronomii*
Robotnik budowlany
Salowa
Sprzątaczka biurowa
Kierowca samochodu
osobowego
Specjalista do spraw
marketingu i handlu
Technik farmaceutyczny*
Pakowacz
Cukiernik*
Sprzedawca*
Kelner*
Kucharz*
Kasjer handlowy
Mechanik maszyn i urządzeń
przemysłowych
Średnia
miesięczna
liczba ofert
pracy
Średnie
miesięczna
liczba osób
bezrobotnych
Wartość
wskaźnika
1,6667
1,1667
0,8333
0,8333
1
0,1667
0,1667
0,1667
0,1667
0,1667
0,3333
1,1667
0,1667
2,1667
1,8333
1,3333
1,3333
1,8333
0,3333
0,3333
0,3333
0,3333
0,3333
0,6667
2,3333
0,3333
0,7692
0,6364
0,625
0,625
0,5455
0,5
0,5
0,5
0,5
0,5
0,5
0,5
0,5
0,3333
1,8333
0,6667
0,6667
3,3333
0,8333
2
0,6667
4,8333
1,8333
1,8333
9,1667
2,3333
6,1667
0,5
0,3793
0,3636
0,3636
0,3636
0,3571
0,3243
0,3333
1,1667
0,2857
0,3333
0,1667
0,8333
0,8333
7,3333
0,3333
0,8333
0,1667
1,3333
0,6667
3,3333
3,5
32,8333
1,5
3,8333
0,8333
0,25
0,25
0,25
0,2381
0,2234
0,2222
0,2174
0,2
0,3333
1,8333
0,1818
Źródło: opracowanie własne na podstawie danych tabelarycznych MPiPS.
18
Powyższa tabela obrazuje zawody nadwyżkowe tzn. zawody, w których średnia miesięczna
liczba osób bezrobotnych zarejestrowanych w danym zawodzie przewyższa średnią miesięczną
liczbę ofert pracy.
W stosunku do osób, posiadających zawody nadwyżkowe urząd podejmuje różnorodne działania
aktywizujące, mające na celu ułatwienie powrotu na rynek pracy, a w przypadku braku takiej
możliwości organizuje szkolenia dostosowujące kwalifikacje osób do potrzeb rynku pracy.
VI. PODSUMOWANIE
Opracowany monitoring zawodów deficytowych i nadwyżkowych za I półrocze 2012 roku
nie stanowi kompleksowej analizy lokalnego rynku pracy. Jednak porównując go do poprzednich
opracowań należy wysunąć wniosek, że generalne struktura bezrobocia panująca na
świętochłowickim rynku pracy zmienia się tylko w niewielkim zakresie.
Informacje
wykorzystane
i nadwyżkowych oparte
Powiatowego
Urzędu
są
przy opracowaniu
tylko
i wyłącznie
na
monitoringu
danych
zawodów
pochodzących
deficytowych
z
rejestrów
Pracy w Świętochłowicach dotyczących zarejestrowanych osób
bezrobotnych oraz zgłoszonych do Urzędu ofert pracy.
Do tut. Urzędu nie są zgłaszane wszystkie oferty pracy, które mogłyby informować
o wolnych stanowiskach i konkretnych wymaganych umiejętnościach wiążących się z takim a nie
innym wykształceniem. Osoby poszukujące pracy korzystają również z innych możliwości
poszukiwania, robią to m.in. za pośrednictwem Internetu, korzystają z prywatnych agencji
zatrudnienia.
Ważnym czynnikiem jest również fakt, iż osoby posiadające taki sam zawód mają w rzeczywistości
bardzo różne szanse na podjęcie pracy. Posiadanie przez bezrobotnego konkretnego zawodu, na
który jest największe zapotrzebowanie na rynku nie oznacza szybkiej szansy znalezienia pracy,
gdyż jest to uwarunkowane zróżnicowanymi umiejętnościami, predyspozycjami osobistymi, wiedzą
i stażem pracy.
Znaczna część osób kończących szkoły średnie kontynuuje naukę na studiach wyższych, przez co
w tym okresie staje się niedyspozycyjna i niekonkurencyjna na rynku pracy.
Wiele osób bezrobotnych posiada atrakcyjny na rynku pracy zawód wyuczony jednak bez
doświadczenia zawodowego i koniecznych uprawnień, co obniża ich możliwości znalezienia
zatrudnienia i prowadzi do tego, że podejmują pracę na stanowiskach niesatysfakcjonujących
zarówno pod względem finansowym jak i prestiżowym. Osoby te mają jednakże większe szanse na
zdobycie pracy i ponoszą mniejsze ryzyko jej utraty. Wysokie kwalifikacje zwiększają również
mobilność zawodową kandydatów.
Celem przeprowadzonej analizy było uzyskanie informacji na temat zjawisk zachodzących
19
na lokalnym rynku pracy w pierwszym półroczu 2012 roku, dotyczących relacji popytu na pracę
i podaży zasobów pracy w przekroju zawodowym oraz wyciągnięcia na tej podstawie wniosków
i ocen niezbędnych do prawidłowej realizacji ustawowych zadań urzędu pracy.
Sprawozdanie w zakresie monitoringu zawodów deficytowych i nadwyżkowych nie jest i nie
powinno być jedynym źródłem informacji do podejmowania decyzji w zakresie ustalania
kierunków kształcenia i szkolenia przyszłej kadry dla pracodawców czy też podejmowania decyzji
o wyborze kierunku kształcenia przez młodych absolwentów szkół gimnazjalnych.
Wnioski wynikające z monitoringu stanowią podstawę do działań podejmowanych przez
urząd na rzecz aktywizacji osób bezrobotnych. W oparciu o dokonane analizy i dostępne statystyki
rynku pracy Powiatowy Urząd Pracy we właściwy sposób, wychodząc naprzeciw potrzebom osób
bezrobotnych, aktywizuje je w ramach szkoleń, staży, robót publicznych.
DYREKTOR
POWIATOWEGO URZĘDU PRACY
W ŚWIĘTOCHŁOWICACH
Hanna Przewoźniak
20