PROGRAM PROFILAKTYKI

PROGRAM PROFILAKTYKI
PUBLICZNEJ SZKOŁY PODSTAWOWEJ
w WOŁUSZEWIE
Akty prawne obowiązujące przy konstruowaniu Szkolnego Programu Profilaktyki:
– Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 27 sierpnia 2012 r. w sprawie podstawy programowej wychowania
przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół
– Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 30 maja 2014 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie podstawy
programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół(Dz.U. z dnia 18
czerwca 2014 r., poz.803)
– Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 30 kwietnia 2013 r. w sprawie zasad udzielania i organizacji pomocy
psychologiczno-pedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach
– Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 31 stycznia 2003 r. w sprawie szczegółowych form
działalności wychowawczej i zapobiegawczej wśród dzieci i młodzieży zagrożonych uzależnieniem (Dz. U. z 2003 r.
Nr 23, poz. 192)
– Rozporządzenie MEN z dnia 21 maja 2001 r. w sprawie ramowych statutów
– Uchwała Rady Ministrów z dnia 8 lipca 2014 r. w sprawie przyjęcia Rządowego programu na lata 2014-2016 ,,Bezpieczna i
przyjazna szkoła”
– Konwencja Praw Dziecka z 20 listopada 1989 r.
– Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r.
2
–
Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 18 sierpnia 2015 w sprawie zakresu i form prowadzenia w szkołach i
placówkach systemu oświaty
działalności wychowawczej, edukacyjnej, informacyjnej i profilaktycznej w celu
przeciwdziałania narkomanii. (Dz.U. poz.1249.
– Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia24 lipca 2015r. w sprawie warunków organizowania kształcenia,
wychowania i opieki dla dzieci i młodzieży niepełnosprawnych, niedostosowanych społecznie i zagrożonych
niedostosowaniem społecznym (Dz.U. poz.1113).
Celem profilaktyki naszej szkoły jest osłabienie czynników sprzyjających podejmowaniu zachowań ryzykownych przez
uczniów naszej szkoły i wzmocnienie czynników chroniących.
- realizacja działalności wychowawczej, edukacyjnej, informacyjnej i profilaktycznej
Punktem wyjścia do sformułowania celów i zadań szkolnego programu profilaktyki stały się:
 Diagnoza sytuacji wychowawczej dokonana narzędziami pomiaru dydaktycznego,
 Analiza czynników ryzyka i czynników chroniących,
 Kompetencje nauczycieli,
 Zasoby finansowe i materialne szkoły.
Uwaga nasza została skierowana na następujące problemy wychowawcze:
1) Agresja i przemoc w szkole,
2) Stres uczniów wywołany:
a. ocenami szkolnymi (brakiem motywacji do nauki, nieusprawiedliwionymi obecnościami),
3
b. kłopotami rodzinnymi,
c. osamotnieniem wynikającym z niewłaściwych relacji koleżeńskich,
3) Stosowaniem używek (nikotyny, alkoholu, leków, narkotyków, dopalaczy czyli środków odurzających, psychotropowych,
zastępczych nowych substancji psychoaktywnych
Zachowania problemowe ujęto w obszary działania takie jak:
 Eliminowanie zachowań agresywnych i przemocy w szkole,
 Przygotowanie dziecka do radzenia sobie ze stresem i osiągania sukcesów szkolnych,
 Profilaktyka uzależnień:
- uniwersalna
- selektywna
- wskazująca
Podjęte działania w ramach szkolnego programu profilaktyki maja na celu:
 Ochronę ucznia przed podejmowaniem zachowań ryzykownych:
o agresją i przemocą, paleniem tytoniu,
o używaniem alkoholu,
4
o używaniem innych środków
odurzających, psychotropowych, zastępczych nowych substancji
psychoaktywnych,
 Rozwijanie umiejętności radzenia sobie z wymaganiami życia:
o stresem szkolnym,
o stresem wynikającym z sytuacji rodzinnej,
o stresem wynikającym z osamotnienia,
 Wzmocnienie więzi emocjonalnej z kolegami i koleżankami szkolnymi,
 Budowanie poczucia odpowiedzialności za własny rozwój,
 Poznanie i przestrzeganie norm społecznych,
 Wzmocnienie poczucia własnej wartości.
5
ELIMINOWANIE ZACHOWAŃ AGRESYWNYCH I PRZEMOCY W SZKOLE
CEL KIERUNKOWY
1. Tworzymy szkołę porozumienia
bez agresji i przemocy.
2. Profilaktyka pozytywnawzmacnianie własnych postaw i
wartości.
ZADANIA
Wobec uczniów:
1. Eliminowanie przejawów
agresji i przemocy w
szkole.
2.Diagnoza zachowań i
postaw uczniów
METODY PRACY
CELE OPERACYJNE
1. Obserwacja uczniów kl. O-II,
Uczeń:
Ankieta dla uczniów kl. III-VI

2. Stosowanie pozytywnej
dyscypliny poprzez uczenie

ważnych umiejętności takich
jak:
 dostrzeganie własnych
możliwości, własnego
znaczenia (jestem

potrzebny, mam swój udział
w związkach z
najbliższymi),

 własnej siły i wpływu na
własne życie.

3. Uświadomienie zjawiska

przemocy w środkach
masowego przekazu i relacjach

międzyludzkich.
4. Zapoznanie uczniów z prawami

człowieka, dziecka, ucznia:

 Konwencja Praw dziecka,

 Statut Szkoły,
 Regulaminy szkolne i
klasowe.
dostrzega własne
możliwości,
zna swoje mocne i słabe
strony oraz potrafi je
wykorzystywać w
relacjach
międzyludzkich,
umie rozwiązywać
konflikty, radzi sobie z
przemocą,
zna prawa człowieka i
ucznia,
nie używa wulgaryzmów,
wie jak odreagować
napięcie,
umie zachować się
kulturalnie,
nie niszczy mienia,
nie bije kolegów,
nie obraża kolegów i
osób dorosłych.
6
5. Prowadzenie zajęć metodami
aktywizującymi uczących
dzieci jak rozładować stres,
napięcia i emocje.
6. Prowadzenie ćwiczeń
uspokajających.
2. Budowanie atmosfery
wzajemnej przyjaźni i
współpracy uczniów.
1. Integracja zespołów klasowych
poprzez:
 wycieczki,
 zabawy, imprezy klasowe i
szkolne,
 wyjścia do kina i teatru,
 pomoc koleżeńską.
2. Uczenie dzieci wzajemnego
poznawania się i akceptowania
siebie.
3. Uczenie autoprezentacji (np.
prezentacja swoich
zainteresowań).
4. Tworzenie klasowych
regulaminów „Aby razem było
nam dobrze” i kontraktów
klasowych.
5. Włączenie wszystkich uczniów
do realizacji zadań klasowych i
szkolnych celem budowania
poczucia własnej wartości.
Uczeń:





potrafi prezentować i
kreować siebie,
akceptuje siebie,
umie integrować się z
zespołem klasowym w
różnych sytuacjach,
przestrzega klasowe
regulaminy i kontrakty,
włącza się do realizacji
zadań klasowych i
szkolnych.
7
3. Tworzenie warunków do
aktywności w szkole.
Wobec rodziców:
1. Eliminowanie przejawów
agresji i przemocy w
1. Rozwijanie umiejętności pracy
w grupie (lekcje prowadzone
metodami aktywizującymi z
podziałem na grupy).
2. Przeciwdziałanie nudzie
(tworzenie kół zainteresowań,
zajęć dodatkowych,
sportowych).
3. Rozwijanie twórczości dzieci
poprzez udział w
a. konkursach:
 klasowych,
 szkolnych,
 pozaszkolnych.
b. pracach na rzecz klasy i
szkoły:
 tworzenie gazetek
klasowych i szkolnych,
 przygotowanie akademii i
imprez szkolnych,
 wykonywanie pomocy
naukowych.
1. Pogadanki dla rodziców o
pozytywnych metodach
wychowania dzieci.
2. Pogadanki dla rodziców o
przejawach i skutkach agresji
Uczeń:



Rodzic:


chętnie uczestniczy w
zajęciach
pozalekcyjnych,
bierze udział w
konkursach,
wykonuje pomoce
naukowe dla szkoły.
zna przejawy i skutki
agresji i przemocy,
rozumie konieczność
stosowania pozytywnych
metod wychowania
8
domu rodzinnym.
oraz przemocy.
3. Prezentacja filmów o agresji i
przemocy oraz sposobach jej
zapobiegania.
4. Wykłady dla rodziców
prowadzone przez specjalistów:
 Psychologa, pedagoga,
 Lekarza,
 Policjanta,
 Kuratora sądowego.
dzieci
Ewaluacja:
1. Wyniki ankiet i obserwacji dotyczących zjawiska agresji i przemocy oraz sposobów jej eliminacji, przestrzegania przez
uczniów obowiązujących praw.
2. Wskaźniki ilościowe:

liczba uczniów biorących udział w kółkach zainteresowań, konkursach,
3. Analiza dokumentacji szkolnej: dzienników lekcyjnych, zeszytów uwag, dokumentacji dotyczącej realizacji ścieżek.
9
PRZYGOTOWANIE DZIECKA DO RADZENIA SOBIE ZE STRESEM
WYNIKAJĄCYM Z OBOWIĄZKU SZKOLNEGO, SYTUACJI RODZINNEJ, OSAMOTNIENIA
CEL KIERUNKOWY
1. Dziecko wolne od stresów:
szkolnego i rodzinnego
ZADANIA
Wobec ucznia:
1. Adaptacja dzieci do roli
ucznia, a w szczególności
klasy IV do nowego
systemu oceniania.
METODY PRACY
1. Stopniowe wdrażanie uczniów
klas IV do zmiany systemu
nauki.
2. Zapoznanie uczniów z
Warunkami i sposobami
oceniania wewnątrzszkolnego.
CELE OPERACYJNE
Uczeń:

Uczeń:
2. Pomoc w pokonywaniu
trudności w nauce
(zapobieganie ocenom
niedostatecznym i
wagarom)
1. Zapewnienie uczniom sukcesu
szkolnego poprzez
organizowanie:
 zajęć dydaktycznowyrównawczych,
 zajęć korekcyjnokompensacyjnych,
 zajęć logopedycznych,
 indywidualnych z uczniem
słabym,
 pomocy koleżeńskiej.
2. Zapoznanie uczniów z
technikami pracy umysłowej
(tworzenie atmosfery
sprzyjającej nauce, ćwiczenie





zna nowe formy pracy i
nowy system nauki,
zna kryteria ocen.
w miarę potrzeb bierze
udział w zajęciach
dydaktycznowyrównawczych,
korekcyjnokompensacyjnych,
zna i umie
wykorzystywać różne
techniki pracy
umysłowej,
wie, jak racjonalnie
gospodarować czasem,,
nie wagaruje.
10
koncentracji uwagi,
przekazywanie wiedzy przez
nauczycieli i uczniów bardzo
dobrych o sposobach odrabiania
lekcji, o racjonalnym
gospodarowaniu czasem,
ćwiczenia poprawiające
koncentrację uwagi i pamięć.
3. Realizowanie zaleceń Poradni
Psychologiczno-Pedagogicznej.
4. Sprawowanie kontroli nad
systematycznym wypełnianiem
obowiązku szkolnego.
5. Utrzymywanie stałego kontaktu
z rodzicami uczniów.
3. Pomoc w radzeniu sobie ze
stresem wynikającym z
sytuacji rodzinnej.
1. Budowanie atmosfery zaufania Uczeń:
do nauczycieli i powierzenia im

swoich tajemnic rodzinnych.
2. Diagnoza problemów

rodzinnych i ich przyczyn
(ankieta, niedokończone

zdania, rysunek).
3. Wskazanie optymalnych
rozwiązań sytuacji rodzinnej.
4. Pomoc uczniom w radzeniu 1. Budowanie atmosfery
sobie ze stresem
życzliwości w klasie i szkole:
wynikającym z
a. tworzenie kontraktów
niewłaściwych relacji z
klasowych i szkolnych,
rówieśnikami.
b. budowanie poczucia
Uczeń:


ma zaufanie do
nauczycieli,
powierza nauczycielom
swoje tajemnice,
wie, jak rozwiązać swój
problem.
ma poczucie własnej
wartości,
jest aktywny w pracach
na rzecz szkoły i klasy,
11





własnej wartości poprzez:
udział w pracach klasowych
i szkolnych,
integrujące imprezy
klasowe, szkolne i
środowiskowe,
wycieczki klasowe,
wspólne wyjazdy do kina,
teatru, muzeum,
umiejętność autoprezentacji
swoich mocnych i słabych
stron,
umiejętność radzenia sobie
z własnymi emocjami.
Wobec rodziców:
1. Poradnictwo dydaktycznowychowawcze dla
rodziców.


Rodzic:

1. Przekazanie rodzicom
potrzebnej wiedzy jak mądrze
pomagać dzieciom w nauce.
2. Regularne spotkania rodziców
z wychowawcami i
nauczycielami.
3. Wskazanie optymalnych
rozwiązań sytuacji
problemowej.
4. Ukazanie rodzicom
prawidłowych relacji między
nimi a dzieckiem (umiejętności
rozmowy z dzieckiem o jego
problemach).



prezentuje swoje mocne i
słabe strony,
panuje nad swoimi
emocjami,
wie, jak przeciwdziałać
odrzuceniu.
wie, jak mądrze pomagać
dziecku w nauce,
wie, do kogo zwrócić się
o pomoc w przypadku
gdy nie potrafi sam
pomóc swojemu dziecku,
wie, jakie formalności
załatwić, aby zgłosić
dziecko do poradni
psychologicznopedagogicznej,
potrafi uważnie słuchać i
rozmawiać ze swoimi
dziećmi o ich
problemach,
12
5. Pomoc rodzicom we
wspieraniu dziecka w trudnej
sytuacji.


wie, jak mądrze
wychować dziecko,
wspiera dziecko w
trudnych dla niego
chwilach.
Ewaluacja:
1. Wskaźniki ilościowe:
a.
b.
c.
d.
e.
f.
% ocen niedostatecznych,
% promocji uczniów,
liczba uczniów badanych w poradni psychologiczno – pedagogicznej,
liczba uczniów objętych pomocą psychologiczno-pedagogiczną
% frekwencji,
ilość uczniów z problemami wynikającymi z sytuacji rodzinnej.
2. Analiza dzienników lekcyjnych, dokumentacji wychowawcy klasy, opinii Poradni Psychologiczno – Pedagogicznej, ankiet, kwestionariuszy
i rysunków, wyników diagnoz.
13
PROFILAKTYKA UZALEŻNIEŃ (PALENIE PAPIEROSÓW, PICIE ALKOHOLU, UŻYWANIE
NARKOTYKÓW, KORZYSTANIE Z INTERNETU)
CEL KIERUNKOWY
1. Szkoła bez uzależnień
ZADANIA
Wobec uczniów:
Profilaktyka uniwersalna
1. Rozpoznawanie i
diagnozowanie zagrożeń
związanych z
uzależnieniem.
- diagnoza w zakresie
występujących czynników
chroniących oraz
czynników ryzyka
2.Przekazanie uczniom
wiedzy o środkach
uzależniających oraz
uświadomienie o
konsekwencji ich zażywania
i korzystania z nich.
METODY I FORMY PRACY
1. Organizowanie spotkań z:
 lekarzem, stomatologiem,
 pedagogiem,
 psychologiem,
 terapeutą,
 osobami w przeszłości
uzależnionymi.
 ankieta dla uczniów klas
III-IV, dotycząca
bezpieczeństwa w szkole
( przemocy w szkole i w
domu oraz używania
używek w szkole i poza
szkołą) oraz obserwacja w
klasach I-II
 obserwacja uczniów klas
I-VI dotycząca
występowania czynników
chroniących i czynników
ryzyka
 wywiad środowiskowy,
 współpraca z instytucjami
2. Organizowanie zajęć metodami
CELE OPERACYJNE
Uczeń:


zna konsekwencje
stosowania i korzystania
ze środków
uzależniających,,
wie, że w dużym stopniu
sam jest odpowiedzialny
za swoje zdrowie.
14
aktywizującymi ukazujących
negatywny wpływ używek na
młody organizm.
3. Oglądanie filmów i
przedstawień w zakresie
profilaktyki uzależnień.
4. Apele o tematyce
prozdrowotnej.
5. Inscenizowanie sytuacji
związanych z nałogami –
drama na lekcjach .
6. Konkursy szkolne na
najciekawszą gazetkę o
tematyce antynałogowej,
wiersz, skecz i plakat.
7. Powiatowy konkurs
profilaktyczno – medyczny
Eureka ja to wiem
8. Coroczne przedstawienie
profilaktyczne przygotowane
przez pedagoga i uczniów
9. Święto Rodziny
10. Festyn Ekologiczny
Profilaktyka uniwersalna i
Selektywna
2.Ćwiczenie umiejętności
przeciwstawiania się presji
rówieśników i starszych.
1. Treningi mówienia „nie”.
2. Ćwiczenia umiejętności
decydowania o swoim życiu.
3. Ćwiczenia wyrażania swoich
uczuć.
Uczeń:


potrafi wyrazić swoje
uczucia, wartościować je,
potrafi dokonać
klasyfikacji wartości i
15
4. Ćwiczenia budujące empatię.
5. Integracja zespołów klasowych
poprzez wspólne działania
(imprezy, uroczystości,
inscenizacje, gazetki klasowe i
szkolne, wyjazdy, itp.).
Profilaktyka selektywna
Profilaktyka wskazująca
Działalność wychowawcza,
edukacyjna, informacyjna i
profilaktyczna
Wzmacnianie kompetencji
wychowawczych u nauczycieli i
rodziców
- współpraca z rodzicami w celu
budowania postaw prozdrowotnych
3.Wczesne wykrywanie
problemu uzależnień
Pomoc osobom uzależnionym
1.
Uczeń:
1.Kierowanie uczniów do

fachowej pomocy.
2.Organizowanie atrakcyjnych

form spędzania wolnego czasu.
- zajęcia rozwijające
zainteresowania i uzdolnienia
- indywidualny program
edukacyjno – profilaktyczny
1. Poradnictwo dla rodziców.
2. Pogadanki prowadzone przez
Dostarczanie informacji
specjalistów:
na temat skutecznych
 lekarzy,
sposobów prowadzenia
 psychologa,
działań wychowawczych i
 terapeuty,
profilaktycznych
 pedagoga
związanych z
 policjanta.
przeciwdziałaniem
3. Umieszczenie na gazetkach
używania środków i
szkolnych informacji o
Wobec rodziców:

Rodzic:

uczuć (na pozytywne i
negatywne),
potrafi mówić „nie”.
wie, do kogo zwrócić się
o pomoc,
uczestniczy aktywnie w
zajęciach dodatkowych.
zna sposoby
przeciwdziałania
uzależnieniom

wie, do kogo zwrócić się
o pomoc w przypadku
stwierdzenia uzależnień.

zna procedury
16
2.
3.
4.
5.
6.
substancji
numerze telefonu i adresie
uzależniających
poradni zajmujących się
Dostarczanie informacji
problemami uzależnień.
rodzicom w
4. Ankieta dla rodziców
rozpoznawaniu przejawów
dotycząca bezpieczeństwa w
przemocy w domu.
szkole
Dostarczenie rodzicom
wiedzy o rozpoznawaniu
wczesnych objawów
używania środków
uzależniających
Dostarczenie rodzicom
informacji i wiedzy o
sposobie radzenia sobie w
przypadku stwierdzenia
uzależnień u swoich dzieci
i u samych siebie.
Udostępnienie informacji
o ofercie pomocy
specjalistycznej w
przypadku używania
środków i substancji
uzależniających
Przekazywanie informacji
rodzicom o
obowiązujących w szkole
procedurach
postępowania w
sytuacjach zagrażających
występowanie przemocy i
uzależnień oraz
konsekwencjach prawnych
obowiązujące w szkole
17
związanych z naruszeniem
przepisów z ustawy
7..Zapobieganie
niebezpieczeństwom
związanym z korzystaniem z
Internetu i komputera.
Pogadanki w ramach godzin z
wychowawca i lekcji informatyki o
korzyściach i zagrożeniach
wynikających z korzystania z
Internetu i komputera (gry
komputerowe, rozmowy z
nieznajomymi, itp.).
Uczeń:


potrafi rozsądnie
korzystać z Internetu i
komputera,
uświadamia sobie
zagrożenie wynikające z
rozmów z nieznajomymi
18
Ewaluacja:
1. Wskaźniki ilościowe:
 Liczba uczniów, u których stwierdzono problem uzależnienia,
 Liczba uczniów korzystających z pomocy specjalistycznej,
 Ankieta dotycząca działań związanych z problemami uzależnienia.
19
Literatura:
1. Marie-Claude Beliveau, Jak pomóc dziecku w problemach szkolnych. Poradnik dla rodziców, Warszawa 2005.
2. Kate Kelly, Jak poradzić sobie z niegrzecznymi dziećmi, Warszawa 2005.
3. Stanley Turecki, Jak rozumieć problemy emocjonalne dziecka, Warszawa 1997.
4. Joanna Grochulska, Agresja u dzieci, Warszawa 1993.
5. Erika Meyer-Glitza, Kiedy Pani Złość przychodzi z wizytą, Kielce 2001.
6. H. Natowska, Wychowanie dziecka nadpobudliwego, Nasza Księgarnia, Warszawa 1986.
7. A. Faber, E. Mazlish, Rodzeństwo bez rywalizacji. Jak pomóc własnym dzieciom żyć w zgodzie, by samemu żyć z godnością, Media
Rodzina, Poznań.
8. A. Faber, E. Mazlish, Jak mówić, żeby dzieci się uczyły w domu i w szkole, Media Rodzina, Poznań.
9. A. Faber, E. Mazlish, Jak słuchać, żeby dzieci do nas mówiły, jak mówić żeby dzieci nas słuchały, Media Rodzina, Poznań.
10. A. Faber, E. Mazlish, Jak mówić nastolatkowi, żeby nas słuchał. Jak słuchać, żeby z nami rozmawiał, Media Rodzina, Poznań.
11. G. Serfontein, Twoje nadpobudliwe dziecko – poradnik dla rodziców, Prószyński i s-ka.
12. J.G. Woitik, Wymarzone dzieciństwo. Jak wychować szczęśliwe dziecko unikając błędów naszych rodziców, Warszawa 1999.
13. D.J. Wilmes, Jak wychować dziecko, które mówi NIE! Alkoholowi i narkotykom, Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
14. Zdrój Ciechociński nr 7/9/10, 2002 r., „Rodzice potrzebni od zaraz”.
20
Uchwała Nr
z dnia 30.09.2014 r.
W sprawie przyjęcia Programu Profilaktyki Szkoły
&1
Po zapoznaniu się z projektem Programu Profilaktyki Szkoły Rada Pedagogiczna nie wnosi uwag i przy obecnych ,
wstrzymujących się 0, przeciw 0, podjęła uchwałę:
Na podstawie Art. 41 ust.1 Ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty ( Tekst jednolity Dz. U. z 2004 r. Nr 256,
poz. 2572 z późniejszymi zmianami ), Rada Pedagogiczna przyjmuje Program Profilaktyki Szkoły na rok szkolny
2014/2015
&2.
Wykonanie uchwały powierza się dyrektorowi szkoły.
&3
Uchwała wchodzi w życie z dniem podjęcia.
21
Przewodniczący Rady Pedagogicznej.
22