Załącznik nr 1

Załącznik
do uchwały Nr XV/171/2015
Rady Gminy Komorniki
z dnia 17 grudnia 2015 r.
Program Wspierania Rodziny
w Gminie Komorniki na lata 2016 – 2018
1. WSTĘP
Rodzina jest środowiskiem życiowym niemal każdego człowieka. Stanowi
integralną część każdego społeczeństwa, jest jego najmniejszą i podstawową komórką.
Jest najważniejszą grupą społeczną, w której człowiek przychodzi na świat i z którą
łączą go wielorakie związki do końca życia. Rodzina to najbliższe człowiekowi
środowisko
społeczne,
które
powstaje
na
zasadzie
nieformalnej
więzi,
usankcjonowanej prawnie. Celem rodziny jest pełnienie wielu ról. Rodzina jest
pierwszą grupą społeczną, z którą jednostka się styka, a zarazem dzięki niej socjalizuje
się i staje się zdolna do uczestnictwa w życiu społecznym. Dzięki oddziaływaniom
wychowawczym rodziny, kształtuje się osobowość człowieka, jego postawy, potrzeby
oraz sposoby ich zaspokajania.
Rodzina stanowi instytucję, która ma do spełnienia wiele, bardzo ważnych funkcji:
 funkcja prokreacyjna – poczęcie i urodzenie dziecka,
 ekonomiczna – zapewnienie niezbędnych dóbr, warunkuje poziom życia
rodziny,
 opiekuńcza – ma na celu zabezpieczenie członków rodziny w określonych
sytuacjach życiowych, gdy sami nie są w stanie zaradzić swym potrzebom,
 socjalizacyjna –
przygotowuje młodego człowieka do samodzielnego i
dorosłego życia w społeczeństwie,
 kontrolna – zapobiega ewentualnym odstępom od norm i wzorów przyjętych w
rodzinie za obowiązujące,
 emocjonalna – ma na celu kształtowanie dojrzałego emocjonalnie człowieka,
 integracyjna – polega na pielęgnowaniu łączących w rodzinie więzi,
1
 stratyfikacyjna – odpowiada za zapewnienie członkom rodziny określonego
statusu życiowego, który wyznacza ich przynależność do określonej warstwy
społecznej.
Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej w art. 71 pkt. 1 mówi: „Państwo w swojej
polityce społecznej i gospodarczej uwzględnia dobro rodziny. Rodziny znajdujące się w
trudnej sytuacji materialnej i społecznej, zwłaszcza wielodzietne i niepełne, mają prawo do
szczególnej pomocy ze strony władz publicznych”.
Na poziomie gminy działania te realizują jednostki organizacyjne samorządu
terytorialnego wspierane przez organizacje pozarządowe.
Program Wspierania Rodziny skierowany jest głównie do rodzin dysfunkcyjnych
znajdujących się w grupie podwyższonego ryzyka i zagrożonych wykluczeniem społecznym.
Niemniej jednak oddziaływaniem i wsparciem zostaną objęte także rodziny, które na skutek
sytuacji życiowych, często kryzysowych, zostały zmuszone do korzystania z pomocy Ośrodka
Pomocy Społecznej w Komornikach. Celem nadrzędnym jest wzmocnienie rodzin poprzez
udzielenie pomocy i holistycznego wsparcia, by zminimalizować skutki deficytów i zaburzeń
równowagi w systemie rodzinnym.
Przewidziana praca z rodziną oraz wszelkie formy pomocy mają na celu zaspokojenie
podstawowych potrzeb bytowych rodziny, jak również aktywizację jej zasobów przy
wzmocnieniu kompetencji i umiejętności społecznych. Działania mają na celu stworzenie
optymalnych warunków do życia i rozwoju dziecka oraz podniesienia jakości życia całej
rodziny.
Należy zaznaczyć, że właściwie funkcjonujące, zdrowe rodziny pozwalają na lepsze
funkcjonowanie społeczności lokalnej i dają perspektywę rozwoju i podniesienia standardu
życia. Wspieranie i pomoc rodzinie, to jednocześnie wzmacnianie społeczności lokalnej.
W rodzinę należy inwestować i wierzyć w możliwość samodzielnego wykonywania
podstawowych funkcji i w tym celu zostaje stworzony niniejszy program obejmujący pomocą
rodziny zagrożone różnego rodzaju dysfunkcjami oraz dzieci i młodzież zagrożoną
niedostosowaniem społecznym.
Gminny Program Wspierania Rodziny zakłada, że:
2
1. Opieka nad dziećmi, pozbawionymi wsparcia ze strony rodziny naturalnej, stanowić
będzie element szerszego programu wspierania rodzin w środowisku lokalnym.
Większe znaczenie będą mieć działania profilaktyczne, a więc wsparcie udzielane
rodzinie naturalnej dziecka przed wystąpieniem sytuacji kryzysowej, zmuszającej do
zabrania dziecka z domu i umieszczenia go w rodzinie zastępczej lub w placówce
opiekuńczo - wychowawczej. Uwzględniono również aspekty ekonomiczne, bo pobyt
dziecka w placówce pociąga za sobą niewspółmiernie większe nakłady finansowe ze
środków publicznych niż pomoc finansowa adresowana do rodzin.
2. Praca socjalna z rodzicami dziecka będzie również kontynuowana po jego zabraniu z
domu tak, aby zwiększyć szansę jego powrotu do rodziny. Pobyt w rodzinie zastępczej
traktowany jest więc jako wsparcie okresowe, które nie prowadzi do trwałego
zerwania więzi dziecka z jego naturalnymi rodzicami. Również pobyt dziecka w
placówce powinien być traktowany jako rozwiązanie czasowe, prowadzące do
unormowania sytuacji w rodzinie naturalnej.
3. Wzmożona uwaga i monitoring powinny być związane z procesem usamodzielniania
wychowanków rodzin zastępczych i placówek opiekuńczo – wychowawczych, dlatego
też zakłada się współpracę z rożnymi instytucjami, między innymi Powiatowym
Centrum Pomocy Rodzinie, placówkami opiekuńczo-wychowawczymi itp.
4. W celu wspierania rodziny przeżywającej trudności w wypełnianiu funkcji
opiekuńczo–wychowawczych rodzina może zostać objęta pomocą m.in. asystenta
rodziny, a także pracownika socjalnego, pedagoga, psychologa itp.
2. PODSTAWY PRAWNE:
 Ustawa z dnia 9 czerwca 2011r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej (tekst
jednolity: Dz.U. 2015r., poz. 332),
 Ustawa z dnia 12 marca 2004r. o pomocy społecznej (tekst jednolity: Dz.U. 2015r. poz.
163),
 Ustawa z dnia 29 lipca 2005r. o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie (tekst jednolity:
Dz. U. 2015r. poz. 1390),
 Ustawa z dnia 26 października 1982r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu
alkoholizmowi (tekst jednolity: Dz.U. 2012r. poz. 1356),
 Ustawa z dnia 28 listopada 2003r. o świadczeniach rodzinnych (tekst jednolity: Dz.U.
2015r. poz. 114),
3
 Ustawa z dnia 7 września 2007r. o pomocy osobom uprawnionym do alimentów (tekst
jednolity: Dz. U. z 2015 poz. 859),
 Ustawa z dnia 7 września 1991r. o systemie oświaty (tekst jednolity: Dz. U. 2004r.,
nr 256, poz. 2572).
3. DIAGNOZA POTRZEB
Na podstawie dokumentów m.in. sprawozdań OPS stwierdzamy, że dominującymi
problemami społecznymi występującymi na terenie gminy Komorniki są: bezradność w
sprawach opiekuńczo – wychowawczych i prowadzeniu gospodarstwa domowego
(wielodzietność,
rodziny
niepełne),
bezrobocie,
ubóstwo,
długotrwała
choroba,
niepełnosprawność, alkoholizm.
Wymienione powyżej zagrożenia współczesnej rodziny prowadzić mogą do
wykluczenia społecznego, które w ostatnim czasie stało się istotnym elementem polityki
społecznej. Przeciwdziałanie wykluczeniu społecznemu winno być realizowane poprzez
rozpoznanie przyczyn dysfunkcji oraz prowadzenie działań pomocowych. Działania należy
przede wszystkim ukierunkować na osoby, które mimo podejmowanych wysiłków nie są w
stanie samodzielnie przezwyciężyć trudności życiowych. Do grup szczególnego ryzyka
należą osoby młode pochodzące z ubogich, dysfunkcyjnych i patologicznych rodzin, osoby
niepełnosprawne, osoby uzależnione od alkoholu.
Kwestią szczególnej troski na terenie gminy Komorniki jest problematyka ochrony
rodziny, a w szczególności szeroko rozumiana opieka nad dzieckiem. Dzieci są grupą
społeczną, która nie posiada wystarczających zasobów własnych jak i materialnych by móc
samodzielnie zaspokoić swoje potrzeby. Z tego też względu w celu sprawnego działania w
społeczeństwie dzieci potrzebują wsparcia osób, które w sposób efektywny przyczynią się do
ich rozwoju umożliwiając jednocześnie aktywne uczestnictwo w życiu ogólnospołecznym.
Strategia Rozwiązywania Problemów Społecznych Gminy Komorniki porusza kwestie
dotyczące dysfunkcji rodzin, które w istotny sposób zakłócają funkcjonowanie dziecka.
Pomoc, w założeniach, ma prowadzić do sytuacji, w której rodziny zaczną samoistnie
przezwyciężać problemy, działając skutecznie przy udziale własnych zasobów.
W oparciu o politykę społeczną państwa stworzono Gminny Program Wspierania
Rodziny, którego nadrzędnym celem jest skupianie działań wszystkich instytucji i organizacji
działających na rzecz profilaktyki i pomocy dziecku i rodzinie.
4
Zubożenie mieszkańców
Z powodu ubóstwa w pomocy społecznej OPS rejestruje największą ilość
beneficjentów. Są oni najbardziej narażeni na wykluczenie społeczne. Ubóstwo może dotykać
w większym stopniu rodziny niepełne i wielodzietne.
Ośrodek Pomocy Społecznej w ramach pomocy społecznej wspomaga finansowo
rodziny, poprzez zapewnienie podstawowych potrzeb (wspieranie w regulowaniu opłat
mieszkaniowych – stały dostęp do mediów, zakup obuwia, odzieży, żywności, podręczników
i przyborów szkolnych), pokrywa koszty związane z dożywianiem dzieci w trakcie nauki w
szkole.
Bezradność w sprawach opiekuńczo-wychowawczych i w prowadzeniu gospodarstwa
domowego.
Częstym powodem zwracania się o pomoc do Ośrodka Pomocy Społecznej są
trudności wychowawcze rodziców, czego podłożem a jednocześnie efektem, jest zatracanie
wartości moralnych i etycznych w kręgach dziecięco - młodzieżowych, agresja, przestępczość
nieletnich. Rodzina jest środowiskiem, w którym zachodzi socjalizacja pierwotna w trakcie,
której dziecko nawiązuje pierwsze interakcje społeczne, kształtuje się charakter dziecka,
dlatego tak ważne jest, by nie dopuszczać do zaburzeń w strukturze rodziny i jej
funkcjonowaniu. Na terenie gminy Komorniki problem bezradności w sprawach opiekuńczowychowawczych obserwuje się w dużym stopniu w rodzinach wielodzietnych, niepełnych
oraz z problemem alkoholowym. Podstawowym zadaniem wobec tej grupy podopiecznych
jest praca socjalna oraz finansowe wsparcie rodziny.
Wnioski:
 utrzymuje się wysoki poziom osób korzystających z pomocy z powodu ubóstwa,
 rośnie liczba kontraktów socjalnych towarzyszących udzielanej pomocy materialnej,
 utrzymuje się wysoki wskaźnik interwencji, działań i udzielanych form pomocy ze
względu na zaniedbania opiekuńczo-wychowawcze i bezradność w tym obszarze,
 utrzymuje się na tym samym poziomie wskaźnik pomocy dla środowisk i rodzin klientów pomocy społecznej, w których obok innych objawów trudnej sytuacji rodziny,
rozpoznano problem uzależnienia.
5
Tabela nr 1. Powody udzielania pomocy i liczba świadczeniobiorców OPS w
przekroju ostatnich trzech lat.
1.
Powód trudnej sytuacji życiowej – liczba powodów, Rok
która spowodowała zakwalifikowanie do przyznania
2013
pomocy (w rodzinie może występować więcej niż jeden
powód-przyczyna)
Ubóstwo
96
2.
Sieroctwo
0
0
0
3.
Bezdomność
6
8
6
4.
Potrzeba ochrony macierzyństwa
49
39
31
5.
Bezrobocie
33
42
33
6.
Niepełnosprawność
30
35
29
7.
Długotrwała choroba
34
32
21
8.
41
52
54
9.
Bezradność w sprawach opiekuńczo-wychowawczych i
prowadzenia gospodarstwa domowego (w tym rodziny
niepełne i wielodzietne
Alkoholizm
9
9
8
10.
Narkomania
0
0
0
11.
5
6
4
0
0
0
13.
Trudności w przystosowaniu do życia po opuszczeniu
zakładu karnego
Brak umiejętności w przystosowaniu do życia
młodzieży opuszczającej placówki opiekuńczowychowawcze
Zdarzenie losowe
1
1
0
14.
Przemoc w rodzinie
17
31
41
Lp.
12.
Rok
Rok
2014
2015
108
102
Źródło: OPS Komorniki
Fundusz alimentacyjny.
Świadczenia z funduszu alimentacyjnego przysługują osobom, które nie otrzymują należnego
wsparcia od osób należących do kręgu zobowiązanych wobec nich do alimentacji.
Tabela nr 2. Liczba osób uprawnionych do świadczeń z funduszu alimentacyjnego w
latach 2010- 2012.
Lata
Liczba osób
uprawnionych
2013
2014
2015
69
67
69
Źródło: OPS Komorniki
6
Świadczenia rodzinne.
Wsparciem finansowym dla rodzin jest wprowadzenie systemu świadczeń rodzinnych to jest:
• zasiłku rodzinnego oraz dodatków do zasiłku rodzinnego,
• świadczeń opiekuńczych: zasiłek pielęgnacyjny i świadczenie pielęgnacyjne
• jednorazowej zapomogi z tytułu urodzenia się żywego dziecka.
Tabela nr 3. Liczba świadczeniobiorców pobierających świadczenia rodzinne.
Liczba
Liczba
Liczba
świadczeń w
świadczeń w
świadczeń w
2013ku
2014roku
2015roku
Zasiłki rodzinne
6.703
5.940
5.362
Dodatki do zasiłków rodzinnych w tym
z tytułu:
- urodzenia dziecka
3.181
2.835
2.753
36
35
40
- opieki nad dzieckiem w okresie
korzystania z urlopu
wychowawczego
- samotnego wychowywania
dziecka
- kształcenia i rehabilitacji dziecka
niepełnosprawnego
- rozpoczęcia roku szkolnego
549
316
220
307
308
449
371
364
390
385
342
337
- podjęcia przez dziecko nauki w
szkole poza miejscem zamieszkania
677
647
519
- wychowywania dziecka w rodzinie
wielodzietnej
Zasiłki rodzinne wraz z dodatkami
ogółem
Zasiłki pielęgnacyjne
856
824
798
9.884
8.775
8.215
2.463
2.680
2.810
Świadczenia pielęgnacyjne
397
415
548
Jednorazowa zapomoga z tytułu
urodzenia się dziecka
Specjalny zasiłek opiekuńczy
200
233
197
1
12
18
7
66
44
13.430
12.596
11.732
Wyszczególnienie
Zasiłek dla opiekuna
Razem:
Źródło: OPS Komorniki
7
Z powyższej tabeli wynika, że liczba wypłacanych świadczeń rodzinnych maleje, co ma
niewątpliwie związek z niskim kryterium dochodowym uprawniającym do w/w świadczeń.
Mimo tego zjawiska wyraźnie widać wzrost liczby osób niepełnosprawnych korzystających z
zasiłków pielęgnacyjnych oraz świadczeń pielęgnacyjnych.
Przemoc w rodzinie
Realizując ustawę o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie w gminie Komorniki
uchwalono:
1)„Gminny program przeciwdziałania przemocy w rodzinie oraz ochrony ofiar przemocy w
rodzinie”.
2) uchwałę „w sprawie trybu i sposobu powoływania i odwoływania członków zespołu
interdyscyplinarnego oraz szczegółowe warunki jego funkcjonowania”. Wójt gminy
Komorniki
Zarządzeniem
powołał
Zespół
Interdyscyplinarny. Posiedzenia Zespołu
Interdyscyplinarnego odbywają się w siedzibie OPS. W ramach posiedzeń Zespołu
Interdyscyplinarnego udział biorą przedstawiciele: Ośrodka Pomocy Społecznej, Gminnej
Komisji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych, Policji, Straży Gminnej, Oświaty,
pielęgniarka środowiskowa, kurator sądowy, prokurator, asystent rodziny. Ilość wypełnionych
„Niebieskich Kart A” na przestrzeni ostatnich trzech lat wykazywała tendencję rosnącą. W
roku 2013 – 17 kart, w 2014r. 31 kart, w 2015r. 41 kart.
Pomoc materialna w formie stypendium szkolnego
W roku 2014 z pomocy w formie zasiłku uzyskało 27 rodzin – 56 dzieci, a w roku 2015
20 rodzin – 39 dzieci
Karta dużej rodziny
Liczba dużych rodzin, którym wydano karty – 253
Liczba wydanych kart dla wszystkich członków rodzin - 1250
Piecza zastępcza
Dziecku całkowicie lub częściowo pozbawionemu właściwej opieki rodziców
zapewnia się pomoc, organizując opiekę w rodzinie zastępczej lub w formach
instytucjonalnych dziennych i całodobowych. Umieszczenie dziecka w rodzinie zastępczej
następuje na podstawie orzeczenia sądu rodzinnego.
Obecnie na terenie gminy Komorniki funkcjonuje 17 rodzin zastępczych, w tym:
- 12 rodzin spokrewnionych
8
- 7 rodzin niespokrewnionych.
Ogólnie w rodzinach tych przebywa 21 dzieci. W placówkach opiekuńczo-wychowawczych
zostały umieszczone 4 dzieci.
Asystent rodziny
Od lipca 2013r. w Ośrodku Pomocy Społecznej w Komornikach zatrudniony jest asystent
rodziny. Do funkcji asystenta rodziny zalicza się: funkcję wsparcia psychicznoemocjonalnego,
diagnostyczno-monitorującą,
opiekuńczą,
doradczą,
mediacyjną,
wychowawczą, motywująco-aktywizującą oraz koordynacji działań skierowanych na rodzinę.
Łącznie współpracę z asystentem rodziny podjęło 19 rodzin. Obecnie objętych pomocą
asystenta rodziny jest 13 rodzin. Nadrzędnym problemem wszystkich rodzin były trudności w
realizacji funkcji opiekuńczo-wychowawczej rodziny.
Działania podejmowane na rzecz rodziny polegają na:

diagnozowaniu problemów rodziny,

określeniu wspólnie z rodziną, podstawowych problemów i potrzeb występujących w
rodzinie;

zmotywowaniu rodziny do współpracy i działań zmierzających do pokonania problemów;

sporządzeniu planu pomocy rodzinie z uwzględnieniem metod bezpośredniej pracy z
rodziną, zorganizowanie wsparcia środowiskowego poprzez podejmowanie współpracy ze
służbami i instytucjami działającymi na rzecz rodziny,

podejmowaniu przez rodzinę czynności związanych z realizacją zadań zawartych w
planie, przy aktywnym udziale rodziny;

pomocy w poprawie sytuacji rodziny i rozwiązaniu problemów opiekuńczowychowawczych,
zdobywaniu
socjalnych,
umiejętności
psychologicznych,
prawidłowego
wychowawczych,
prowadzenia
gospodarstwa
pomocy
w
domowego,
wspieraniu rodziny w uzyskaniu zatrudnienia i podniesieniu kwalifikacji zawodowych,

prowadzeniu poradnictwa i edukacji dla rodzin będących w trudnej sytuacji życiowej, w
tym w szczególności poradnictwa dotyczącego możliwości rozwiązywania problemów
oraz udzielaniu informacji na temat pomocy świadczonej przez właściwe instytucje
rządowe, samorządowej, organizacje samorządowe;

współpracy z jednostkami administracji rządowej i samorządu terytorialnego, właściwymi
instytucjami, organizacjami pozarządowymi oraz innymi podmiotami i specjalistami
9
działającymi na rzecz dziecka i rodziny wymagających wsparcia w celu przeciwdziałania i
ograniczania skutków negatywnych zjawisk społecznych;

monitorowaniu i wspieraniu procesu zmian, wzmacnianiu i pokazywaniu rezultatów
własnych osiągnięć, dalszym budowaniu aktywnej postawy klienta.
4. ADRESACI PROGRAMU
Odbiorcami Programu są rodziny z terenu Gminy Komorniki, a w szczególności:
1. Rodziny niewydolne wychowawczo, niezaradne życiowo.
2. Rodziny żyjące w ubóstwie, w tym dotknięte bezrobociem.
3. Rodziny dotknięte przemocą.
4. Rodziny z problemem alkoholowym.
5. Dzieci i młodzież zagrożona niedostosowaniem społecznym.
5. CELE I ZADANIA
Cel główny:
Tworzenie warunków sprzyjających prawidłowemu funkcjonowaniu rodziny i
wspieranie rodzin przeżywających trudności w wypełnianiu swoich funkcji, związanych
z opieką, wychowaniem i skuteczną ochroną dzieci.
Cele szczegółowe:
1. Diagnozowanie środowisk rodzinnych, w tym:
a) rozpoznanie i analiza problemów występujących w rodzinie z problemami opiekuńczowychowawczymi (dotyczy rodzin objętych pomocą ośrodka pomocy społecznej),
b) bieżące kontakty pracowników socjalnych z pedagogiem szkolnym, psychologiem,
c) analiza zachowań demoralizujących dzieci i młodzieży podczas pobytu w placówkach
oświatowych;
2. Wzmacnianie systemu norm i wartości gwarantujących prawidłowy przebieg procesu
wychowawczego, w tym:
a) pomoc rodzinom w eliminowaniu czynnika ryzyka nieprzystosowania społecznego za
pomocą pracy z indywidualnym przypadkiem,
b) uświadomienie rodzicom i opiekunom potrzeb edukacyjnych dzieci i młodzieży;
c) indywidualne poradnictwo psychologiczno - pedagogiczne
10
3. Zapobieganie dysfunkcji rodziny, w tym:
a) wdrażanie programów edukacyjnych skierowanych zarówno do dzieci jak i rodziców,
służących rozwojowi rodziny,
b) współpraca z kuratorami sądowymi, policją oraz szkołami w celu wypracowania
wspólnych działań profilaktycznych i kompensacyjnych na rzecz rodzin dotkniętych
problemem opiekuńczo-wychowawczym,
c) współpraca z Gminną Komisją Rozwiązywania Problemów Alkoholowych,
d) współpraca z Zespołem Interdyscyplinarnym,
e) inspirowanie społecznej aktywności do działań samopomocowych, poprzez ideę
subsydiarności;
4. Objęcie rodzin dysfunkcyjnych profesjonalną pomocą, w tym:
a) interwencja kryzysowa w rodzinie,
b) organizacja wypoczynku letniego dla dzieci i młodzieży z rodzin niewydolnych
wychowawczo, który w swoim programie będzie zawierał działania socjoterapeutyczne,
profilaktyczne;
5. Profilaktyka, w tym:
a) udział w ogólnopolskich kampaniach, których celem jest wzmacnianie podstawowej
komórki społecznej,
b) wspieranie i propagowanie idei wolontariatu oraz innych form aktywności społecznej
sprzyjających rozwijaniu postaw charytatywnych w stosunku do osób wymagających pomocy
i wsparcia,
c) udział w projektach współfinansowanych ze środków Unii Europejskiej, mających na celu
ochronę poziomu życia rodzin oraz rozwój specjalistycznego dla nich wsparcia.
6. Współpraca z asystentem rodziny:
a) asystent rodzinny realizuje pracę wspierająco – wychowawczą z rodziną,
b) wszechstronna pomoc w ponownym przywróceniu rodziny do normalnego życia
społecznego oraz próba odbudowy relacji interpersonalnych,
c) zapobieganie rozkładowi rodziny, dysfunkcyjności i „zepchnięciu” na margines
społeczeństwa,
d) pomoc w osiąganiu przez rodzinę podstawowego poziomu stabilności życiowej, która
umożliwi jej wychowywanie dzieci,
e) niedopuszczenie do oddzielenia dzieci od rodziny,
f) praca z rodziną w miejscu zamieszkania, w przypadku umieszczenia przez sąd dziecka poza
rodziną,
11
g) współpraca z rodziną zastępczą lub koordynatorem rodzinnej pieczy zastępczej,
odpowiedzialnym za dziecko umieszczone w instytucji sprawującej pieczę zastępczą, będącej
w gestii powiatu, oraz z sądem. Koordynator rodzinnej pieczy zastępczej powinien aktywnie
uczestniczyć we wszystkich działaniach zmierzających do powrotu dziecka do rodziny.
h) tworzenie sieci rodzin wspierających – chętnych do służenia pomocą rodzinom
borykającym się z kłopotami.
6. ANALIZA SWOT
OPS dokonując diagnozy problemów społecznych na terenie gminy Komorniki korzystał z
szeregu możliwości pozyskania informacji od jednostek organizacyjnych samorządu
terytorialnego, jednostek pozarządowych oraz instytucji współdziałających w szeroko
rozumianym obszarze polityki społecznej. Nie poprzestając na analizie źródeł zastanych,
korzystano ze źródeł wywołanych, tj. analizy SWOT.
Wynik tych prac obrazują prezentowane zestawienia
SŁABE STRONY
MOCNE STRONY
 wykwalifikowana kadra pracowników
Ośrodka Pomocy Społecznej, regularne
podnoszenie kwalifikacji poprzez udział w
 dostępność środków na profilaktykę i
rozwiązywanie problemów uzależnień,
organizacji
zajmujących
pozarządowych
się
 opracowywane programy:
wychowawczych dla dzieci i młodzieży
np. wsparcia dziennego na terenie
Gminy,
zjawiska
dziedziczenia
bezrobocia,
 istnienie barier architektonicznych
Gminny Program Profilaktyki i
utrudniających pełen udział osób
Rozwiązywania Problemów
niepełnosprawnych w życiu społecznym,
Alkoholowych,

terenie Gminy,
osobami  istnienie
niepełnosprawnymi,

miejsc dla ofiar przemocy domowej na
 brak instytucji opiekuńczo-
organizowanych szkoleniach,
 istnienie
 brak bazy lecznictwa odwykowego i
 niedostateczna liczba specjalistów
Gminny Program Przeciwdziałania
zatrudnionych do pracy z dzieckiem i
Narkomanii,
jego rodziną.
12

Gminny Program Przeciwdziałania
Przemocy w Rodzinie oraz Ochrony
Ofiar Przemocy w Rodzinie,
 współpraca
i
przepływ
informacji
pomiędzy instytucjami pomocowymi,
 rozpowszechnianie w środowisku
pozytywnych wzorców postaw
filantropijnych i charytatywnych,
 dobrze rozwinięta sieć placówek
oświatowych,
 dobry dostęp do opieki medycznej,
 pozytywna współpraca Ośrodka Pomocy
Społecznej z innymi podmiotami pomocy
społecznej w zakresie pojawiających się
problemów społecznych,
 wysoki poziom koordynacji działań
podmiotów zajmujących się
problematyką dzieci i młodzieży.
ZAGROŻENIA
SZANSE
 stałe doskonalenie kwalifikacji
 istnienie
zjawiska
zawodowych przez kadrę pomocy
pomocy
społecznej,
bezradności,
 współpraca instytucji samorządowych i
pozarządowych zajmujących się pomocą
dziecku i rodzinie w zakresie realizacji
programów profilaktycznych,
uzależnienia
społecznej,
od
wyuczonej
 marginalizacja i alienacja osób i grup ze
środowisk dysfunkcyjnych,
 występowanie
zagrożeń
funkcjonowaniu
rodziny
w
takich
jak
 racjonalnie rozdzielane środki publiczne,
uzależnienia, rozpad więzi rodzinnych,
 wzrost mobilności zawodowej,
bezrobocie, ubóstwo,
 wzrost społecznej akceptacji osób
niepełnosprawnych,
 skuteczność podejmowanych działań
 zmniejszenie liczby miejsc pracy dla
osób niepełnosprawnych,
 ograniczenie
związane
z
kryterium
13
oraz wspólna praca fachowców rożnych
dotyczącym
dziedzin na rzecz osób uzależnionych,
społecznej,
 podnoszenie kwalifikacji osób
bezrobotnych poprzez udział w
przyznawania
pomocy
 zwiększający się problem ubóstwa w
społeczeństwie.
programach POKL współfinansowanych
z Unii Europejskiej.
7. ŹRODŁA FINANSOWANIA PROGRAMU
Realizacja programu zakłada wykorzystanie środków budżetu gminy Komorniki, budżetu
państwa ( m.in. programy rządowe ) oraz z pozyskiwanych środków z Unii Europejskiej.
8. REALIZATORZY PROGRAMU
Program Wspierania Rodziny jest dokumentem otwartym i długofalowym. Będzie
realizowany przez jednostki gminne przy współpracy z Powiatowym Centrum Pomocy
Rodzinie, Urzędem Marszałkowskim, instytucjami, organizacjami pozarządowymi oraz
innymi podmiotami, które zajmują się sprawami rodziny. Koordynatorem realizacji programu
będzie Ośrodek Pomocy Społecznej w Komornikach, który będzie przedstawiał Radzie
Gminy Komorniki sprawozdanie z realizacji Programu do 31 marca każdego roku.
9. EWALUACJA
Program dotyczący wspierania rodzin będzie podlegał ewaluacji na przestrzeni kolejnych lat.
Ewaluacja powinna:
- sprzyjać rozwojowi instytucji pomocy społecznej i projektów, które są w niej realizowane,
w tym placówek wsparcia dziennego.
- przyczyniać się do wzrostu skuteczności działań i odpowiedzialności osób, które te działania
realizują.
- pomóc odpowiedzieć na pytanie: czy obrany kierunek jest właściwy.
- modyfikować plany pracy z rodziną.
- przedstawiać ewentualne potrzeby związane z realizacją zadań w rocznych sprawozdaniach
z realizacji zadań z zakresu wspierania rodziny.
Gminny Program Wspierania Rodzin zakłada tworzenie warunków dla poprawy jakości życia
rodzin i dzieci. Założenie aktywizacji rodzin, pracy samopomocowej wymagać będzie
włączenia adresatów programu do formułowania jego celów. Niezbędne jest systematyczne
14
podnoszenie świadomości społecznej w zakresie przyczyn i skutków dysfunkcji oraz
promocja rodzinnego stylu życia. Wskazane propozycje zawierają przede wszystkim działania
profilaktyczne i wspierające. W celu osiągnięcia zamierzonych celów w realizację programu
będą włączone również instytucje, placówki i organizacje pozarządowe, które swoimi
działaniami wspierają dziecko i rodzinę. Spodziewanym efektem realizacji programu ma być
polepszenie sytuacji dziecka i rodziny, poczucia bezpieczeństwa socjalnego, ograniczenie
patologii społecznej, zminimalizowanie negatywnych zachowań oraz stworzenie skutecznego
systemu wsparcia dla rodziny i dziecka. Program ma charakter otwarty i będzie
systematycznie aktualizowany w miarę pojawiających się potrzeb. W lokalnym systemie
działań w obszarze rozwiązywania problemów społecznych rodziny należy brać pod uwagę
udział innych podmiotów i instytucji. Tak rozumiany program stanowi pełne i kompleksowe
ujęcie systemu wsparcia dziecka i rodziny.
Przewodniczący Rady Gminy Komorniki
mgr Marian Adamski
15