RODZAJE BANKÓW

RODZAJE BANKÓW
STRUKTURA SEKTORA BANKOWEGO W POLSCE
Klasyfikacja banków według formy własności Art. 12 PB
A.
•
•
•
•
•
•
•
B.
•
•
•
C.
•
•
•
•
•
•
•
Banki państwowe
Bank państwowy może być utworzony przez Radę Ministrów
Organami banku państwowego są rada nadzorcza i zarząd.
Przewodniczącego rady nadzorczej powołuje i odwołuje Prezes RM
Członkowie rady są powoływani przez Ministra Skarbu Państwa
Prezesa zarządu banku państwowego powołuje i odwołuje rada nadz.
Rada nadzorcza sprawuje nadzór nad działalnością banku
państwowego
Statut bankowi państwowemu nadaje, w drodze rozporządzenia,
Minister Skarbu Państwa w porozumieniu z Ministrem Finansów, po
zasięgnięciu opinii Komisji Nadzoru Bankowego.
Banki spółdzielcze
Założycielami banku spółdzielczego mogą być tylko osoby fizyczne w
liczbie wymaganej dla założenia spółdzielni
Bank spółdzielczy może być utworzony - z zachowaniem trybu
określonego przepisami ustawy - Prawo spółdzielcze - na podstawie
zezwolenia KNB
Statut banku spółdzielczego pod rygorem nieważności powinien być
sporządzony w formie aktu notarialnego.
Banki w formie spółek akcyjnych
Założycielami banku w formie spółki akcyjnej mogą być osoby
prawne i osoby fizyczne, z tym że założycieli nie może być mniej
niż 3.
Przepis nie ma zastosowania do banku, którego założycielem jest bank
krajowy lub bank zagraniczny.
Bank w formie spółki akcyjnej może być utworzony na podstawie
zezwolenia Komisji Nadzoru Bankowego, wydanego w uzgodnieniu z
Ministrem Finansów, z zachowaniem trybu określonego w przepisach
Kodeksu handlowego o spółkach akcyjnych
Funkcję organu nadzoru pełni rada nadzorcza, składająca się co
najmniej z 5 osób wybieranych przez walne zgromadzenie
akcjonariuszy.
Zarząd banku składa się co najmniej z 3 osób.
Bank w formie spółki akcyjnej może być utworzony również przez
osoby zagraniczne albo z udziałem osób zagranicznych.
Nabywanie i odstępowanie większych pakietów akcji podlega kontroli
KNB.
RODZAJE BANKÓW
Klasyfikacja według charakteru prowadzonej działalności
! Emisyjne (centralne) - podstawa systemu bankowego, jednostka
zależna (mniej lub bardziej) od państwa. To banki banków,
refinansujące inne banki i prowadzące rachunki rezerwowego
pieniądza.
! Komercyjne (kredytowe, depozytowe) - przyjmują depozyty, kreują
wkłady w postaci udzielania kredytów oraz dokonywania rozliczeń
bezgotówkowych, wykonują operacje pośredniczące. Zaliczamy do
nich banki spółdzielcze.
! Rozwojowe (inwestycyjne) - gromadzą środki o charakterze
długoterminowym, emitują papiery wartościowe, przyjmują wpłaty.
Udzielają kredytów długoterminowych, przetwarzają zasoby pieniężne
na kapitał rzeczowy.
Banki inwestycyjne umożliwiają bezpośrednie lokowanie
oszczędności na rynkach finansowych.
! Banki i kasy oszczędnościowe - gromadzą rozproszone oszczędności
indywidualne, udzielają kredytów krótkoterminowych.
! Specjalne - finansują wykonywanie specjalnych zadań wymagających
specjalnej obsługi (np. obsługa handlu zagranicznego).
Klasyfikacja ze względu na rodzaj obsługiwanej klienteli
oraz wymiar realizowanych operacji:
• banki hurtowe (wholesale banks)
• banki detaliczne (retail banks)
Klasyfikacja ze względu na rodzaj obsługiwanej klienteli
oraz wymiar realizowanych operacji:
• banki depozytowo - kredytowe
• banki inwestycyjne
Elementy struktury systemu bankowego w Polsce
• Podobnie jak w większości współczesnych systemów bankowych w Polsce
ma miejsce wydzielenie funkcji emisyjnej (centralny bank emisyjny) od
usług świadczonych w obrocie komercyjnym (banki handlowe)
• Dwustopniowy charakter systemu:
1. bank centralny
2. banki komercyjne i instytucje parabankowe
3. uzupełnieniem szeroko rozumianego systemu bankowego są instytucje
typu: KIR, BFG, ZBP i inne
NBP
• NBP jest bankiem centralnym Rzeczypospolitej Polskiej
• Podstawowym celem działalności NBP jest utrzymanie stabilnego poziomu
cen, przy jednoczesnym wspieraniu polityki gospodarczej Rządu, o ile nie
ogranicza to podstawowego celu NBP
• Do zadań NBP należy także:
1. organizowanie rozliczeń pieniężnych,
2. prowadzenie gospodarki rezerwami dewizowymi,
3. prowadzenie działalności dewizowej w granicach określonych
ustawami,
4. prowadzenie bankowej obsługi budżetu państwa,
5. regulowanie płynności banków oraz ich refinansowanie,
6. kształtowanie warunków niezbędnych dla rozwoju systemu
bankowego,
7. opracowywanie sprawozdawczego bilansu płatniczego oraz bilansów
należności i zobowiązań zagranicznych państwa,
8. wykonywanie innych zadań określonych ustawami.
• NBP przysługuje wyłączne prawo emitowania znaków pieniężnych
Rzeczypospolitej Polskiej (BANK EMISYJNY).
Polskie banki uniwersalne (mające siedzibę w Polsce)
Art. 4 P.B. „Użyte w ustawie określenia oznaczają:
1) bank krajowy - bank mający siedzibę na terenie Rzeczypospolitej Polskiej,
2) bank zagraniczny - bank mający siedzibę za granicą,”
Oddziały banków zagranicznych
• podlegają wpisowi do rejestru handlowego
• stosuje się do nich przepisy prawa polskiego (art.40 PB)
Przedstawicielstwa banków zagranicznych w Polsce
• nie mogą wykonywać czynności bankowych
Banki w Polsce (06.2000)
BANKI Z PRZEWAGĄ KAPITAŁU POLSKIEGO
1. Banki z przewagą kapitału państwowego
- banki państwowe
1 Bank Gospodarstwa Krajowego
- spółki akcyjne bezpośrednio kontrolowane przez Skarb Państwa
2 PKO Bank Polski SA (do kwietnia 2000 r. Powszechna Kasa Oszczędności Bank
Państwowy)
3 Bank Gospodarki Żywnościowej SA
- spółki akcyjne pośrednio kontrolowane przez Skarb Państwa
4 Bank Pocztowy SA
5 Bank Rozwoju Budownictwa Mieszkaniowego SA
6 Wschodni Bank Cukrownictwa SA
7 Bank Ochrony Środowiska SA
2. Banki z przewagą kapitału prywatnego
8
9
10
11
12
13
14
15
16
Bank Współpracy Europejskiej SA
Bank Inicjatyw Społeczno – Ekonomicznych SA
Bank SPOŁEM SA
Bank Cukrownictwa CUKROBANK SA
Bank Wschodni SA
Bank CZĘSTOCHOWA SA
INVEST – BANK SA
LUKAS Bank Świętokrzyski SA
Wielkopolski Bank Rolniczy SA
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
- banki regionalne i zrzeszające
Gospodarczy Bank Wielkopolski SA
Bank Unii Gospodarczej SA
Gospodarczy Bank Południowo – Zachodni SA
Warmińsko – Mazurski Bank Regionalny SA
Lubelski Bank Regionalny SA
Pomorsko – Kujawski Bank Regionalny SA
Małopolski Bank Regionalny SA
Mazowiecki Bank Regionalny SA
Bałtycki Bank Regionalny SA
Dolnośląski Bank Regionalny SA
Rzeszowski Bank Regionalny SA
3. Banki spółdzielcze
757 banków spółdzielczych
POZA
POZA
BANKI Z PRZEWAGĄ KAPITAŁU ZAGRANICZNEGO (1)
1. Oddziały banków zagranicznych
1 ING Bank N.V. Oddział w Warszawie
2 SOCIETE GENERALE Oddział w Warszawie
2. Spółki akcyjne ze 100% udziałem inwestorów zagranicznych
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
ABN AMRO BANK (Polska) S.A.
GE Capital Bank S.A.
Raiffeisen Bank Polska S.A. ‘(do lutego 2000 r. Raiffeisen – Centrobank S.A.)
Bank Austria Creditanstalt Poland S.A.
Credit Lyonnais Bank Polska S.A.
CITIBANK (Poland) S.A.
GE Bank Mieszkaniowy S.A.
BNP – Dresdner Bank (Polska) S.A.
Westdeutsche Landesbank (Polska) S.A.
Deutsche Bank Polska S.A.
Rabobank Polska S.A.
Ford Bank Polska S.A.
Bankgesellschaft Berlin (Polska) S.A.
Bank of America (Polska) S.A.
VOLKSWAGEN BANK POLSKA S.A.
Fiat Bank Polska S.A.
Toyota Bank Polska S.A. w organizacji
BANKI Z PRZEWAGĄ KAPITAŁU ZAGRANICZNEGO (2)
3. Spółki akcyjne z większościowym udziałem inwestorów
zagranicznych
20 Bank Handlowy w Warszawie SA
21 Bank Śląski SA
Bank Przemysłowo – Handlowy SA Bayerische Hypo- und Vereinsbank AG wniósł
100% akcji banków HYPO-BANK POLSKA SA i HypoVereinsbank Polska SA do
22
Banku Przemysłowo – Handlowego SA, a następnie (z dniem 10 listopada 1999 r.)
połączył HypoVereinsbank Polska SA z Bankiem Przemysłowo – Handlowym SA.
23 Wielkopolski Bank Kredytowy SA
24 Powszechny Bank Kredytowy SA
25 Bank Zachodni SA
26 BRE Bank SA
27 BIG Bank GDAŃSKI SA
28 Bank Polska Kasa Opieki SA
Bank Własności Pracowniczej - Unibank S.A. (do października 1999 r. Bank
29
Własności Pracowniczej SA)
30 Bank Komunalny SA
31 Kredyt Bank SA
32 Bank Przemysłowy SA
33 LG Petro Bank SA
DaimlerChrysler Services (debis) Bank Polska S.A. (poprzednio BWR Bank
34
Secesyjny SA)
Pierwszy Polsko - Amerykański Bank S.A. (od 3 lipca 2000 r. FORTIS BANK
35
POLSKA SA)
36 Bank Amerykański w Polsce SA “AmerBank”
37 Polsko – Kanadyjski Bank Św. Stanisława SA
38 OPEL BANK SA
39 AIG Bank Polska SA
40 RHEINHYP-BRE Bank Hipoteczny SA
H
4. Spółki akcyjne pośrednio kontrolowane przez inwestorów
zagranicznych
41 BIG BANK S.A. - za pośrednictwem BIG Banku GDAŃSKIEGO SA.
42 PROSPER-BANK S.A. - za pośrednictwem Kredyt Banku SA.
Gliwicki Bank Handlowy S.A. - za pośrednictwem Wielkopolskiego Banku
43
Kredytowego SA.
Bank Rozwoju Cukrownictwa S.A. - za pośrednictwem Banku Handlowego w
44
Warszawie SA.
Górnośląski Bank Gospodarczy S.A. - za pośrednictwem Powszechnego Banku
45
Kredytowego SA.
46 CUPRUM - BANK S.A. - za pośrednictwem Banku Handlowego w Warszawie SA.
HypoVereinsbank Bank Hipoteczny S.A. (poprzednio HYPO – BANK POLSKA H
SA) - Od października 1999 r. bank kontrolowany przez kapitał niemiecki za
47
pośrednictwem Banku Przemysłowo – Handlowego SA, do którego obecnie należy
100% akcji banku.
48 Bank Współpracy Regionalnej S.A. - za pośrednictwem Deutsche Bank Polska SA.
Lp.
Wyszczególnienie
1
2
1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 06.2000
3
4
5
6
7
8
9
10
Liczba banków (bez banków w stanie upadłości i w likwidacji)
1
2
Banki komercyjne, z tego:
z przewagą kapitału
państwowego,1 z tego:
- stanowiące bezpośrednio
własność Skarbu Państwa 2
- stanowiące pośrednio własność
Skarbu Państwa
- będące własnością NBP
3 z przewagą kapitału prywatnego,
z tego z przewagą:
- kapitału polskiego
- kapitału zagranicznego4
4
Banki spółdzielcze
5
System bankowy
87
82
81
81
83
83
77
75
29
29
27
24
15
13
7
7
16
15
13
8
6
6
3
3
11
2
58
11
3
53
11
3
54
13
3
57
8
1
68
7
0
70
4
0
70
4
0
68
31
39
781
858
20
486
757
832
48
42
36
32
393
39
5
10
11
18
25
29
31
1 653 1 612 1 510 1 394 1 295 1 189
1 740 1 694 1 591 1 475 1 378 1 272
Suma bilansowa (suma aktywów netto7) w %
1
2
Banki komercyjne, z tego:
z przewagą kapitału
państwowego, w tym:
- stanowiące bezpośrednio
własność Skarbu Państwa
3 z przewagą kapitału prywatnego,
z tego z przewagą:
- kapitału polskiego
- kapitału zagranicznego
4
Banki spółdzielcze
5
System bankowy
1
93,4
94,7
95,2
95,4
95,5
95,7
95,8
96,1
80,4
76,1
68,3
66,5
49,3
45,9
23,9
23,4
76,1
13,0
70,8
18,6
63,0
26,9
51,1
28,9
38,2
46,2
36,7
49,8
22,2
71,8
21,5
72,7
10,4 15,4 22,7 15,1 30,9 33.2 24,6
2,6
3,2
4,2 13,7 15,3 16,6 47,2
6,6
5,3
4,8
4,6
4,5
4,3
4,2
100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0
3,2
69,5
3,9
100,0
Banki, w których do Skarbu Państwa, państwowych osób prawnych lub NBP należał pakiet akcji uprawniający
do wykonywania co najmniej 50% + 1 głos na WZA.
2
Banki, w których bezpośrednio do Skarbu Państwa należał pakiet akcji uprawniający do wykonywania co
najmniej 50% + 1 głos na WZA.
3
W tym Rzeszowski Bank Regionalny SA w organizacji, który nie składał sprawozdań.
4
Oddziały banków zagranicznych oraz banki w formie spółek akcyjnych, w których do zagranicznych osób
(prawnych lub fizycznych) należy bezpośrednio lub pośrednio pakiet akcji dający prawo wykonywania łącznie
co najmniej 50% + 1 głos na walnym zgromadzeniu akcjonariuszy.
5
W tym Bank of America Polska SA w organizacji, który nie składał sprawozdań.
6
W tym Toyota Bank Polska SA w organizacji, który nie składał sprawozdań.
7
Suma aktywów pomniejszona o umorzenia oraz utworzone rezerwy celowe i na deprecjację.
Lp.
Wyszczególnienie
1
2
1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 06.2000
3
4
5
8
6
7
8
9
10
Kredyty netto w %
1 Banki komercyjne, z tego:
2 z przewagą kapitału
państwowego, w tym:
- stanowiące bezpośrednio
własność Skarbu Państwa
3 z przewagą kapitału prywatnego,
z tego z przewagą:
- kapitału polskiego
- kapitału zagranicznego
4 Banki spółdzielcze
5 System bankowy
92,9
93,3
94,5
93,9
94,5
95,0
94,9
94,9
79,3
73,0
63,7
61,3
43,2
38,8
21,4
20,1
76,6
13,6
69,1
20,3
58,5
30,8
42,0
32,6
27,9
51,3
26,3
56,2
19,7
73,5
18,4
74,8
10,9 15,9 25,0 16,6 33,1 34,3 22,6
2,7
4,4
5,8 16,0 18,2 21,9 50,9
7,1
6,7
5,5
6,1
5,5
5,0
5,1
100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0
2,8
72,0
5,1
100,0
Depozyty sektora niefinansowego w %
1 Banki komercyjne, z tego:
2 z przewagą kapitału
państwowego, w tym:
- stanowiące bezpośrednio
własność Skarbu Państwa
3 z przewagą kapitału prywatnego,
z tego z przewagą:
- kapitału polskiego
- kapitału zagranicznego
4 Banki spółdzielcze
5 System bankowy
92,4
94,1
94,5
94,5
94,8
94,8
95,0
95,1
81,1
77,3
71,3
70,1
58,0
53,6
29,3
29,6
75,6
11,3
71,6
16,8
65,6
23,2
57,2
24,4
49,5
36,8
46,4
41,2
27,9
65,7
28,2
65,5
9,2 14,1 20,2 12,2 24,1 27,5 20,1
2,1
2,7
3,0 12,2 12,7 13,7 45,6
7,6
5,9
5,5
5,5
5,2
5,2
5,0
100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0
2,1
63,4
4,9
100,0
Suma funduszy podstawowych i uzupełniających w % 9
1 Banki komercyjne, z tego:
2 z przewagą kapitału
państwowego, w tym:
- stanowiące bezpośrednio
własność Skarbu Państwa
3 z przewagą kapitału prywatnego,
z tego z przewagą:
- kapitału polskiego
- kapitału zagranicznego
4 Banki spółdzielcze
5 System bankowy
8
92,0
94,3
94,6
95,1
95,2
95,6
95,6
95,3
76,8
72,6
61,4
55,9
34,0
33,2
16,4
14,8
72,8
15,2
66,7
21,7
55,4
33,2
43,7
39,2
25,6
61,2
25,7
62,4
14,0
79,2
12,3
80,5
13,0 18,0 25,6 18,3 37,2 37,7 29,0
2,2
3,7
7,6 20,9 24,0 24,7 50,2
8,0
5,7
5,4
4,9
4,8
4,4
4,4
100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0
3,6
76,9
4,7
100,0
Kredyty i pożyczki (bez skupionych wierzytelności i zrealizowanych gwarancji i poręczeń, które od 1996 r. są
wykazywane oddzielnie) pomniejszone o utworzone rezerwy celowe.
9
Do końca 1997 r. odpowiadające funduszom własnym brutto.
Struktura bankowości spółdzielczej
STOPIEŃ I
• bank spółdzielczy prowadzi działalność na obszarze gminy
• zakres czynności bankowych jest ograniczony między innymi o:
1. udzielanie gwarancji
2. dokonywanie obrotu dewizami
3. emitowanie papierów wartościowych
4. wykonywanie czynności zleconych związanych z emisją papierów
wartościowych
STOPIEŃ II
• banki spółdzielcze w ramach regionu zrzeszone są w banku regionalnym
• bank regionalny może świadczyć usługi, które nie mogą być wykonywane
przez zrzeszone w nim banki spółdzielcze:
1. reprezentuje zrzeszone w nim banki
2. prowadzi ich rachunki bieżące i rezerw obowiązkowych
3. przeprowadza rozliczenia międzybankowe
4. świadczy na ich rzecz usługi o charakterze organizacyjnym i
finansowym
5. pełni czynności nadzoru bankowego
• bieżąca płynność płatnicza każdego uczestnika zrzeszenia jest gwarantowana
przez wszystkich członków
STOPIEŃ III
• akcjonariuszami banku krajowego są banki regionalne i Skarb Państwa
reprezentowany przez MF
• bank krajowy prowadzi działalność na rzecz banków zrzeszonych
1. prowadzi rachunki bieżące i rachunki rezerw obowiązkowych oraz
przeprowadza rozliczenia międzybankowe
2. w imieniu zrzeszenia dokonuje lokat i pozyskuje środki finansowe
na rynkach krajowych i zagranicznych
3. rozwija działalność komercyjną zrzeszenia
4. opracowuje procedury bankowe, systemy informatyczne itd.
5. zapewnia płynność i stabilność finansową
• zgodnie z ustawą z dnia 24 czerwca 1994 r. o restrukturyzacji banków
spółdzielczych i BGŻ funkcję banku krajowego spełnia BGŻ
Poza powyższą strukturą funkcjonują dwa zgrupowania banków
spółdzielczych:
• Gospodarczy Bank Południowo-Zachodni S.A. we Wrocławiu (200 banków)
•
Bank Unii Gospodarczej S.A. w Warszawie (100 banków)
Sektor spółdzielczy na tle systemu bankowego (stan na 30.06.2000 r.)
Lp.
Wyszczególnienie
1
2
1 Banki regionalne i zrzeszające ogółem13
2 Banki spółdzielcze ogółem
w tym zrzeszone w:
3 Gospodarczym Banku Wielkopolski SA
4 Gospodarczym Banku Południowo Zachodnim SA
5 Banku Unii Gospodarczej SA
6 Warmińsko Mazurskim Banku Regionalnym SA
7 Lubelskim Banku Regionalnym SA
8 Bałtyckim Banku Regionalnym SA
9 Pomorsko Kujawskim Banku Regionalnym SA
10 Dolnośląskim Banku Regionalnym SA
11 Małopolskim Banku Regionalnym SA
12 Rzeszowskim Banku Regionalnym SA
13 Mazowieckim Banku Regionalnym SA
14 Sektor spółdzielczy (1+2)
15 Krajowa Grupa Banków Spółdzielczych
16 System bankowy
Suma funduszy
podstawowych i
uzupełniających10
Kredyty dla
podmiotów
Depozyty osób
niefinansowych
prywatnych
Straty ogółem11
Suma bilansowa
Zysk brutto12
netto
w mln zł w % w mln zł w % w mln zł w % w mln zł w % w mln zł w % w mln zł w %
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
24 608,5
5,83
1 316,3
3,93
7 916,1
4,53
9 342,3
5,35
0,0
0,00
91,2
2,49
16 587,8
3,93
1 561,6
4,66
8 954,1
5,12
9 094,8
5,21
16,0
0,88
234,3
6,40
2 234,8
0,53
3 262,2
0,77
1 810,4
0,43
1 180,6
0,28
1 278,4
0,30
549,2
0,13
1 123,0
0,27
714,4
0,17
1 988,2
0,47
381,9
0,09
1 891,1
0,45
41 196,3
9,76
34 347,6
8,14
422 095,8 100,00
197,7
0,59
1 311,4
0,75
1 174,9
0,67
295,9
0,88
1 746,8
1,00
1 700,8
0,97
159,5
0,48
993,0
0,57
1 068,4
0,61
119,9
0,36
688,1
0,39
715,0
0,41
115,1
0,34
676,6
0,39
752,2
0,43
61,7
0,18
324,6
0,19
274,5
0,16
112,5
0,34
744,5
0,43
622,2
0,36
67,7
0,20
372,1
0,21
357,3
0,20
197,8
0,59
903,5
0,52
1 134,6
0,65
38,4
0,11
147,6
0,08
179,2
0,10
173,6
0,52
925,3
0,53
1 036,7
0,59
2 877,9
8,59 16 870,2
9,65 18 437,1 10,56
2 309,3
6,89 13 400,4
7,66 15 481,9
8,87
33 500,5 100,00 174 851,4 100,00 174 527,1 100,00
10
Bez pomniejszeń
Strata bieżąca, strata z lat ubiegłych, strata w trakcie zatwierdzania
12
Zysk bieżący
11
13
Banki wymienione z nazwy w wierszach od 3 do 13 oraz Bank Gospodarki Żywnościowej SA
7,4
0,41
0,7
0,04
2,2
0,12
0,0
0,00
0,0
0,00
1,5
0,08
0,7
0,04
0,6
0,03
0,6
0,03
0,2
0,01
2,0
0,11
16,0
0,88
13,1
0,72
1 819,6 100,00
34,0
0,93
51,3
1,40
19,5
0,53
18,3
0,50
15,5
0,42
6,9
0,19
16,2
0,44
7,4
0,20
32,0
0,87
4,9
0,13
26,5
0,72
325,5
8,89
249,2
6,80
3 663,3 100,00
Banki specjalistyczne
Banki hipoteczne
• Ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 r. o listach zastawnych i bankach
hipotecznych
• podstawowe czynności banku hipotecznego
1. udzielanie kredytów zabezpieczonych hipoteką
2. udzielanie kredytów niehipotecznych, jeżeli gwarantem jest NBP,
SP lub wskazane organizacje międzynarodowe
3. nabywanie takich wierzytelności od innych banków
4. emitowanie hipotecznych listów zastawnych, których podstawę
stanowią wierzytelności banku zabezpieczone hipoteką
5. emitowanie publicznych listów zastawnych, których podstawę
stanowią wierzytelności z p.2
• w ograniczonym zakresie banki hipoteczne mogą min: przyjmować lokaty
terminowe, zaciągać kredyty i pożyczki, emitować obligacje, nabywać akcje,
udziały (do 10% funduszy własnych)
• Dla każdego banku hipotecznego Komisja Nadzoru Bankowego powołuje
POWIERNIKA, kontrolującego funkcjonowanie banku
• W razie upadłości banku hipotecznego, wierzytelności wpisane do rejestru
zabezpieczenia listów zastawnych oraz utworzona zgodnie z przepisami
ustawy rezerwa, w celu zabezpieczenia listów zastawnych tworzą odrębną
masę, która służy wyłącznie zabezpieczeniu roszczeń wierzycieli z listów
zastawnych.
Kasy oszczędnościowo-budowlane
• Ustawa z 5 czerwca 1997 r. o kasach oszczędnościowych i budowlanych.
• Działają w formie spółek akcyjnych, w stosunku do których mają
zastosowanie przepisy Prawa Bankowego i Kodeksu Handlowego.
• Działalność kasy polega wyłącznie na:
1. przyjmowaniu na imienne rachunki docelowego oszczędzania
wkładów oszczędnościowych od osób fizycznych
2. udzielanie kredytów na podstawie umów docelowego oszczędzania na
cele mieszkaniowe
3. Na docelową sumę składają się:
• wpłaty pieniężne oszczędzającego
• oprocentowanie naliczane przez kasę
• premia mieszkaniowa (30% rocznie powiększa kwotę
oszczędności)
• kredyt mieszkaniowy
Kasy mieszkaniowe
Bank komercyjny może zgodnie z przepisami Ustawy z dnia
26 października 1995 r. o niektórych formach wspierania budownictwa
mieszkaniowego prowadzić kasę mieszkaniową.
• wyodrębniona działalność banku uniwersalnego
• określono normatywnie zasady wyodrębnienia finansowego kas
mieszkaniowych w bankach
• środki zgromadzone na imiennych rachunkach oszczędnościowokredytowych (w pełni gwarantowane!) mogą być przeznaczone
wyłącznie na finansowanie zobowiązań kasy (kredyty kontraktowe)
• zasady prowadzenia działalności przez kasę mieszkaniową są zbieżne
z zasadami funkcjonowania kas oszczędnościowo-budowlanych
INSTYTUCJE PARABANKOWE
SKOK - spółdzielcze kasy oszczędnościowo-kredytowe
• Prawo bankowe nie przewiduje możliwości wykonywania czynności
możliwości wykonywania czynności bankowych „sensu stricto” przez
podmioty nie będące bankami
• Wyraz „KASA” może być używany w nazwie do określenia
działalności jednostki organizacyjnej, która na podstawie odrębnej
umowy gromadzi oszczędności oraz udziela pożyczek pieniężnych
zrzeszonym w niej osobom fizycznym.
• Ustawa z dnia 14 grudnia 1995 r. o spółdzielczych kasach
oszczędnościowo-kredytowych
•
Celem spółdzielczych kas oszczędnościowo-kredytowych jest:
gromadzenie środków pieniężnych członków, udzielanie im pożyczek
i kredytów, przeprowadzanie na ich zlecenie rozliczeń finansowych