Zoologia - BIOL-CHEM UWB - Uniwersytet w Białymstoku

Zoologia
SYLABUS
A. Informacje ogólne
Elementy sylabusu
Nazwa jednostki
prowadzącej kierunek
Nazwa kierunku studiów
Poziom kształcenia
Profil studiów
Forma studiów
Kod przedmiotu
Język przedmiotu
Rodzaj przedmiotu
Rok studiów /semestr
Wymagania wstępne
Liczba godzin zajęć
dydaktycznych z podziałem
na formy prowadzenia zajęć
Założenia i cele przedmiotu
Metody dydaktyczne oraz
ogólna forma zaliczenia
przedmiotu
Opis
Uniwersytet w Białymstoku, Wydział Biologiczno-Chemiczny, Instytut Biologii
Ochrona Środowiska
studia pierwszego stopnia
ogólnoakademicki
stacjonarne
0200-OS1-1ZOO
polski
przedmiot obowiązkowy, moduł kierunkowy
I rok / I i II semestr
Student powinien posiadać zakres wiadomości ogólnobiologicznych na poziomie
podstawowym matury z biologii.
wykład – 30 godz.
laboratoria – 30 godz.
Celem przedmiotu jest wprowadzenie studenta w podstawowe zagadnienia z zakresu
zoologii i protozoologii. Podczas realizacji przedmiotu student poznaje różnorodność i
budowę protistów, zwierząt bezkręgowych, przedstrunowców i strunowców oraz ich
różnorodność i cechy wspólne. Przedmiot ukazuje studentowi ewolucję zwierząt jako
proces stochastyczny, zachodzący w oparciu o uzyskiwanie coraz bardziej złożonych
przystosowań w budowie i funkcjonowaniu zwierząt.
Metody dydaktyczne: wykład, konsultacje, wykonywanie analiz preparatów według
instrukcji podczas zajęć laboratoryjnych.
Formy zaliczenia przedmiotu: zaliczenie na ocenę laboratoriów, egzamin, zaliczenie na
ocenę ćwiczeń terenowych
Efekty kształceniai
1. Student identyfikuje i charakteryzuje podstawowe jednostki taksonomiczne
protistów, zwierząt bezkręgowych oraz kręgowców.
2. Student opisuje zasady organizacji życia zwierząt na poszczególnych poziomach i
tłumaczy je procesami ewolucyjnymi.
3. Student opisuje znaczenie przystosowawcze obserwowanych cech budowy
zwierząt wiążąc je z procesami fizjologicznymi i zajmowanym środowiskiem życia.
4. Student posługuje się terminologią fachową w celu opisu budowy i
funkcjonowania poszczególnych grup zwierząt oraz posługuje się stosowną
literaturą. Student jest świadomy wzrastającego poziomu wiedzy z dziedziny
zoologii i wykazuje potrzebę do ciągłego samodoskonalenia.
5. Student nabiera praktycznej umiejętności pracy z mikroskopem świetlnym i
stereoskopowym, prowadzenia prostych hodowli, analizy budowy zwierząt.
6. Student wykazuje dbałość o bezpieczeństwo pracy w laboratorium i świadomość
poszanowania pracy własnej i innych.
Punkty ECTS
Bilans nakładu pracy
studentaii
Wskaźniki ilościowe
Odniesienie do kierunkowych
efektów kształcenia
K_W01, K_W09, K_U01
K_W01, K_W03, K_W09, K_U07
K_W09, K_U07
K_U03, K_U06, K_U09
K_U01, K_U12, K_K02, K_K06,
K_W10
K_U20, K_K04, K_K05, K_K10
6
Ogólny nakład pracy studenta: godz. 150 w tym: udział w wykładach: 30 godz.;
udział w zajęciach laboratoryjnych: 30 godz.; przygotowanie się do zajęć, zaliczeń,
egzaminów: 82,5 godz.; udział w konsultacjach, zaliczeniach, egzaminie: 7,5 godz.
Nakład pracy studenta związany z zajęciamiiii:
Liczba godzin
Punkty ECTS
67,5
2,7
wymagającymi bezpośredniego udziału nauczyciela
120
4,8
o charakterze praktycznym
Data opracowania:
17. 05. 2012
Koordynator
przedmiotu:
dr hab. Marcin Sielezniew
SYLABUS
B. Informacje szczegółowe
Elementy składowe sylabusu
Nazwa przedmiotu
Zoologia
Kod przedmiotu
Nazwa kierunku
Nazwa jednostki prowadzącej kierunek
Język przedmiotu
0200-OS1-1ZOO
Ochrona środowiska, studia pierwszego stopnia
Wydział Biologiczno-Chemiczny UwB, Instytut Biologii
polski
Rok studiów/ semestr
pierwszy rok, pierwszy semestr (zimowy)
Liczba godzin zajęć dydaktycznych oraz
forma prowadzenia zajęć
Prowadzący
30 godz., wykład
Treści merytoryczne przedmiotu:
1.
Efekty kształcenia wraz ze sposobem ich
weryfikacji
Opis
dr hab. Marcin Sielezniew, dr Norbert Duda
Wprowadzenie do zoologii. Podstawowe pojęcia z zakresu
systematyki, taksonomii, klasyfikacji biologicznej i
filogenezy.
2. Organizmy zwierzęce jednokomórkowe – protisty
(pierwotniaki z grupy Protozoa): systematyka, budowa,
podstawowe funkcje życiowe, znaczenie w przyrodzie i życiu
człowieka (czynniki chorobotwórcze, rola w oczyszczaniu
ścieków).
3. Klasyfikacja i cechy charakterystyczne zwierząt
wielokomórkowych (Metazoa). Podział na przedtkankowce
(Parazoa) i tkankowce (Histozoa), dwuwarstwowe (Diblastica)
i trójwarstwowe (Triblastica). Formy organizacji
morfologicznej. Rodzaje bruzdkowania i gastrulacji, typy
symetrii. Filogeneza bezkręgowców.
4. Przegląd poszczególnych taksonów bezkręgowców –
morfologiczne i fizjologiczne przystosowania do trybu życia i
warunków środowiska, a także ich różnorodność oraz
znaczenie w przyrodzie i życiu człowieka
5. Wybrane zagadnienia z ochrony bezkręgowców. Przykłady
zagrożeń i czynnej ochrony. Ochrona bierna: listy gatunków
chronionych, czerwone księgi, konwencje międzynarodowe.
6. Ogólna charakterystyka strunowców. Swoistość
filogenetyczna i systematyczna bezczaszkowców. Osłonice –
ich podział systematyczny, filogeneza.
7. Kręgowce – ogólna charakterystyka. Smoczkouste –
swoistości, podział systematyczny. Ryby – charakterystyka,
podział systematyczny, filogeneza.
8. Płazy – charakterystyka, podział systematyczny, filogeneza.
Gady – charakterystyka, podział systematyczny, filogeneza.
9. Ptaki – charakterystyka, podział systematyczny, filogeneza.
Ssaki – charakterystyka, podział systematyczny, filogeneza.
Efekty kształcenia:
1. Student identyfikuje i charakteryzuje podstawowe jednostki
taksonomiczne protistów, zwierząt bezkręgowych oraz
kręgowców.
2. Student opisuje znaczenie przystosowawcze obserwowanych
cech budowy zwierząt wiążąc je z procesami fizjologicznymi i
zajmowanym środowiskiem życia.
3. Student posługuje się terminologią fachową w celu opisu
budowy i funkcjonowania poszczególnych grup zwierząt oraz
posługuje się stosowną literaturą. Student jest świadomy
wzrastającego poziomu wiedzy z dziedziny zoologii i wykazuje
potrzebę do ciągłego samodoskonalenia.
Sposoby weryfikacji:
1. Egzamin pisemny podsumowujący przedmiot (test zamknięty,
Forma i warunki zaliczenia
przedmiotu
Wykaz literatury podstawowej
i uzupełniającej
pytania otwarte opisowe).
1. Pozytywna ocena zaliczenia laboratoriów.
2. Pozytywna ocena egzaminu.
Literatura podstawowa:
1. Błaszak, Cz. Zoologia . Bezkręgowce. Tom 1. PWN
Wydawnictwo Naukowe, 2009.
2. Błaszak, Cz. Zoologia. Stawonogi. Tom 2(1). PWN
Wydawnictwo Naukowe, 2011.
3. Deryło A. Parazytologia i akaroentomologia medyczna. PWN
Wydawnictwo Naukowe, 2002.
4. Grodziński Z. 1979. Zoologia Strunowce i Przedstrunowce.
PWN. Warszawa.
5. Jura, Cz. Bezkręgowce. Podstawy morfologii funkcjonalnej,
systematyki i filogenezy. PWN Wydawnictwo Naukowe, 2004.
6. Moraczewski, J., Riedel, W., Sołtyńska M., Umiński T.
Ćwiczenia z zoologii bezkręgowców, PWN, Warszawa, 1974.
7. Szarski H. 1998. Historia Zwierząt Kręgowych. PWN.
Warszawa.
Literatura uzupełniajaca:
1. Jasiński A. 1978. Zootomia Kręgowców. PWN. Warszawa, tom
I i II.
2. Moore J. Wprowadzenie do zoologii bezkręgowców. WUW
Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego, 2009.
3. Rajski A. 1997. Zoologia, T. I i II. PWN. Warszawa
4. Szarski H. (red.) 1982. Anatomia Porównawcza Kręgowców.
PWN. Warszawa.
5. Szujecki A. 1998. Entomologia leśna. Tom I, II. Wydawnictwo
SGGW, Warszawa.
SYLABUS
C. Informacje szczegółowe
Elementy składowe sylabusu
Nazwa przedmiotu
Zoologia
Kod przedmiotu
Nazwa kierunku
Nazwa jednostki prowadzącej kierunek
Język przedmiotu
0200-OS1-1ZOO
Ochrona środowiska, studia pierwszego stopnia
Wydział Biologiczno-Chemiczny UwB, Instytut Biologii
polski
Rok studiów/ semestr
pierwszy rok, pierwszy semestr (zimowy)
Liczba godzin zajęć dydaktycznych oraz
forma prowadzenia zajęć
Prowadzący
30 godz., laboratoria
Treści merytoryczne przedmiotu:
1. Charakterystyka protistów zwierzęcych. Budowa komórki.
Sposoby poruszania się i rozmnażania. Przystosowania do trybu
życia.
2. Charakterystyka wybranych grup pierwotniaków: wiciowce
(Mastigophora), Apicomplexa, zarodziowe (Sarcodina), orzęski
(Ciliata).
3. Charakterystyka gąbek (Porifera), parzydełkowców (Cnidaria) i
żebropławów (Ctenophora). Budowa osobnika i kolonii.
4. Charakterystyka typów: płazińce (Platyhelminthes) i nicienie
(Nematoda). Pokrycie ciała, anatomia. Rozmnażanie i rozwój.
Środowisko życia. Przystosowania do pasożytniczego trybu
życia.
5. Charakterystyka wtórnojamowców (Coelomata).
Opis
dr A. Kostro-Ambroziak, dr Norbert Duda
6. Pierścienice (Annelida); metameria zewnętrzna i wewnętrzna.
Rozmnażanie i rozwój. Sposoby poruszania. Kryteria
klasyfikacji.
7. Stawonogi Arthropoda - charakterystyka podtypów:
trylobitowców
(Trilobitomorpha),
skorupiakokształtnych
(Crustaceomorpha),
szczękoczułkowców
(Chelicerata),
tchawkodysznych (Eutracheata). Plany budowy, specjalizacja
odnóży. przystosowanie do różnych środowisk. Rozmnażanie i
rozwój.
8. Charakterystyka mięczaków (Mollusca). Kryteria klasyfikacji.
Morfologia i anatomia. Rozmnażanie i rozwój.
9. Charakterystyka wtóroustych (Deuterostomia). Charakterystyka
szkarłupni (Echinodermata): cechy ogólne, zmiana symetrii
ciała, anatomia, procesy życiowe, rozmnażanie i rozwój.
10. Charakterystyka przedstrunowców (Hemichordata) cechy
ogólne, anatomia, procesy życiowe, rozmnażanie i rozwój oraz
powiązania filogenetyczne.
11. Zasadnicze cechy strunowców (Chordata). Morfologia,
anatomia, procesy życiowe, powiązania filogenetyczne oraz
przegląd gromad należących do osłonic (Tunicata): ogonice
(Appendiculariae), żachwy (Ascidiacea), sprzągle (Thaliacea).
12. Morfologia, anatomia, procesy życiowe, powiązania
filogenetyczne
bezczaszkowców
(Acrania)
oraz
bezżuchwowców (Agnatha).
13. Charakterystyka ogólna, morfologia i anatomia ryb (Pisces).
Przystosowania do życia w wodzie, wędrówki i rozród,
powiązania filogenetyczne, ryby wód polskich.
14. Charakterystyka ogólna, morfologia, anatomia, procesy
życiowe płazów (Amphibia), przystosowania płazów do
wodno-lądowego trybu życia. Wyjście zwierząt kręgowych na
ląd, przegląd gromady płazów, powiązania filogenetyczne,
rozród i metamorfoza, rozpoznawanie płazów Polski.
15. Charakterystyka ogólna, morfologia, elementy anatomii,
procesy życiowe, filogeneza gadów (Reptilia), budowa i
funkcje błon płodowych, przegląd gromady gadów, adaptacje
węży do połykania dużej zdobyczy, rozpoznawanie gadów
Polski.
16. Charakterystyka ogólna, morfologia, anatomia, procesy
życiowe ptaków (Aves). Przystosowania ptaków do lotu,
budowa i typy piór, pływania i nurkowania, budowa i
funkcjonowanie układu oddechowego, teorie ewolucji lotu.
Przegląd gromady ptaków, filogeneza. Rozpoznawanie ptaków
Polski.
17. Charakterystyka ogólna, budowa zewnętrzna, anatomia, rozród,
filogeneza ssaków (Mammalia). Przystosowania ssaków do
różnych środowisk życia: modyfikacje budowy kończyn i
aparatów gębowych. Przegląd ssaków świata, charakterystyka
rzędów ssaków żyjących w Polsce.
Efekty kształcenia wraz ze sposobem ich
weryfikacji
Efekty kształcenia:
1. Student identyfikuje poszczególne jednostki taksonomiczne
zwierząt bezkręgowych i kręgowych podając ich cechy
charakterystyczne.
2. Student posługuje się terminologią fachową w celu opisu
budowy zwierząt.
3. Student opisuje podstawowe elementy budowy różnych
zwierząt i wiąże je z ich środowiskiem życia
4. Student wykazuje dbałość o bezpieczeństwo pracy w
laboratorium i świadomość poszanowania pracy własnej i
innych.
Sposoby weryfikacji:
1. Bieżąca kontrola stanu wiedzy studentów przed zajęciami
Forma i warunki zaliczenia
przedmiotu
Wykaz literatury podstawowej
i uzupełniającej
(wejściówki).
2. Dwa przekrojowe sprawdziany pisemne (test zamknięty,
pytania otwarte opisowe, schematy i rysunki do uzupełnienia
opisów i objaśnień)
3. Bieżąca ocena pracy zespołowej podczas analizy uzyskanych w
trakcie zajęć wyników
1. Obecność na zajęciach (dopuszcza się możliwość opuszczenia
jednych zajęć) – warunek przystąpienia do kolokwium.
2. Pozytywna ocena z wejściówek – warunek przystąpienia do
kolokwium.
3. Pozytywna ocena pracy studenta podczas zajęć.
4. Pozytywna ocena dwóch sprawdzianów.
Literatura podstawowa:
8. Błaszak, Cz. Zoologia . Bezkręgowce. Tom 1. PWN
Wydawnictwo Naukowe, 2009.
9. Błaszak, Cz. Zoologia. Stawonogi. Tom 2(1). PWN
Wydawnictwo Naukowe, 2011.
10. Deryło A. Parazytologia i akaroentomologia medyczna. PWN
Wydawnictwo Naukowe, 2002.
11. Jura, Cz. Bezkręgowce. Podstawy morfologii funkcjonalnej,
systematyki i filogenezy. PWN Wydawnictwo Naukowe, 2004.
12. Moraczewski, J., Riedel, W., Sołtyńska M., Umiński T.
Ćwiczenia z zoologii bezkręgowców, PWN, Warszawa, 1974.
Literatura uzupełniajaca:
6. Jasiński A. 1978. Zootomia Kręgowców. PWN. Warszawa, tom
I i II.
7. Moore J. Wprowadzenie do zoologii bezkręgowców. WUW
Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego, 2009.
8. Rajski A. 1997. Zoologia, T. I i II. PWN. Warszawa
9. Szarski H. (red.) 1982. Anatomia Porównawcza Kręgowców.
PWN. Warszawa.
10. Szujecki A. 1998. Entomologia leśna. Tom I, II. Wydawnictwo
SGGW, Warszawa.
……………………………….
podpis osoby składającej sylabus
i
Opis zakładanych efektów kształcenia w zakresie wiedzy, umiejętności i kompetencji społecznych, z uwzględnieniem form zajęć.
Uwzględnia się tylko efekty możliwe do sprawdzenia (mierzalne / weryfikowalne).
ii
Przykładowe rodzaje aktywności: udział w wykładach, ćwiczeniach, przygotowanie do zajęć, udział w konsultacjach,
realizacja zadań projektowych, pisanie eseju, przygotowanie do egzaminu. Liczba godzin nakładu pracy studenta powinna
być zgodna z przypisanymi do tego przedmiotu punktami ECTS wg przelicznika : 1 ECTS – 25÷30 h.
iii
Zajęcia wymagające bezpośredniego udziału nauczyciela są to tzw. godziny kontaktowe (również te nieujęte w rozkładzie
zajęć, np. konsultacje lub zaliczenia/egzaminy). Suma punktów ECTS obu nakładów może być większa od ogólnej liczby
punktów ECTS przypisanej temu przedmiotowi.