Wszystko albo nic

Wszystko albo nic
2014-05-29 14:06:22
2
Opracowanie o inwestycjach w Petersburgu i obwodzie Leningradzkim
W warunkach spadku inwestycji, około 100 nowych projektów w ciągu roku to niezły wynik. Jednak
uwzględniając potencjał Północno-Zachodniego Regionu Rosji, wyniki mogłyby być lepsze.
Centrum analityczne magazynu „Ekspert Północno- Zachodniego Regionu” przygotowało raport z badań nt.
„Aktywności inwestycyjnej Północno Zachodniego Okręgu Federalnego”. Spośród wszystkich projektów
wybraliśmy te, których wielkość inwestycji przekracza 50 mln rubli, i których wdrażanie rozpoczęto w 2012 roku.
Udało nam się zebrać 95 takich projektów. Liderem pod względem wielkości przeprowadzanych inwestycji, a
także liczby zgłoszonych podmiotów, okazał się być Obwód Leningradzki z dominującą rolą przemysłu
spożywczego.
W zeszłym roku bankierzy, analitycy, a także nawet niektórzy urzędnicy odnotowali niską aktywność
inwestycyjną przedsiębiorstw zarówno w kraju, jak i w Północno- Zachodnim Okręgu Federalnym (PZOF). Wobec
powyższego, wdrożenie prawie stu nowych projektów – to całkiem niezły wynik. Ogólna wielkość zgłoszonych
inwestycji przewyższa 1 trylion rubli. Prawie połowa projektów znajduje się w przedziale od 1 do 10 mld rubli.
Mocna trójka
Najbardziej kapitałochłonnymi, co nie powinno wywoływać zdziwienia, okazały się przedsięwzięcia o
kompleksowym charakterze, zapewniające rozwój terytorialny Petersburga i Obwodu Leningradzkiego – budowa
miasta- satelity Jużnyj i rozwój portu w Ust-Łudze. Koncepcja pierwszej inwestycji została opracowana w 2011
roku, wtedy też zyskała ona status projektu strategicznego Petersburga. Jednak porozumienie pomiędzy
miastem a firmą zarządzającą „START Development”, dotyczące realizacji projektu inwestycyjnego „Utworzenie
miasta- satelity Jużnyj w miejscowości Puszkin w pobliżu Sankt Petersburga”, podpisano w lipcu 2012 roku.
Co dotyczy projektów realizowanych przez firmę „Ust – Ługa”, to rozwój portu Ust- Ługa rozpoczął się dziesięć lat
temu, natomiast w zeszłym roku ta sama firma rozpoczęła realizację projektu: „Kompleksowy rozwój Morskiego
Portu Handlowego Ust- Ługa i przylegającego jemu terytorium”, Ten projekt został mianowany priorytetową
inwestycją w PZOF zatwierdzoną przez rząd Rosji w lutym 2012 roku.
Dzięki temu projektowi Obwód Leningradzki stał się liderem pod względem wielkości inwestycji – 792,9 mld rubli.
Z tej kwoty, zgodnie z danymi administracyjnymi obwodu, Ust- Łudze przysługuje około 700 mld rubli. Na tym
terytorium są wznoszone jeszcze dwa obiekty – „Polikomleks”, który zakłada utworzenie spożywczego
produkcyjno – logistycznej klastra przemysłowego i terminala zbożowego. Region zajmuje jedno z pierwszych
miejsc pod względem zainicjowanych projektów w roku 2012 (było ich 16). Obwód Leningradzki tradycyjnie
wyróżnia się inwestycjami dotyczącymi różnorodnych sfer: w zeszłym roku kładziono nacisk na rozwój produkcji
związanej z budową maszyn i metalurgią oraz przedsiębiorstw przemysłu spożywczego.
Petersburg ustępuje miejsca Obwodowi Leningradzkiemu pod względem liczby nowych projektów – w Północnej
Stolicy jest ich osiem. Oprócz miasta-staleity Jużnyj spośród dużych obiektów można wymienić: utworzenie
zakładu farmaceutycznego Grupy Firm „Nowartis” i w drugiej kolejności – zakładu samochodowego Nissan.
Pomimo że „Nowartis” dokonał ceremonii położenia kamienia węgielnego pod swój zakład w Nowoorłowskiej
Specjalnej Strefie Ekonomicznej (SSE) w czerwcu 2011 roku, to zgodę na budowę uzyskał 23 marca 2012 r., i
dopiero wtedy inwestor przystąpił do pracy. Biorąc pod uwagę wielkość inwestycji, w mieście nad Newą
najbardziej jest rozwinięta branża budowlana, medyczna oraz branża budowy maszyn.
Pod względem sumy inwestycji trójkę liderów zamyka Obwód Kaliningradzki: w zeszłym roku uruchomiono tam
14 projektów o wartości 108,1 mld rubli. Największy z nich jest związany z biznesem samochodowym, dlatego
też, zgodnie z planami inwestorów, takie firmy jak „Awtotor” i Magna International Europe AG rozpoczną
współpracę z 6 zakładami samochodowymi i przynajmniej 15 firmami produkującymi części samochodowe. W
Obwodzie Leningradzkim klaster przemysłowy zapewnił branży budowy maszyn pozycję lidera pod względem
wielkości inwestycji.
Pomimo tego, najbardziej chłonne inwestycyjnie branże w regionie to: sektor logistyczny i przemysł spożywczy.
Tutaj można także zaobserwować różnorodną strukturę branżową inwestycji: nowe projekty zostały zgłoszone w
dziesięciu segmentach gospodarki.
Dziesięciu przeciwko jednemu
Na pozycji środkowej w PZOF pod względem wartości nowych projektów znajdują się obwody: Nowogrodzki,
3
Wołogodzki i Pskowski. W Obwodzie Nowogrodzkim najbardziej kapitałochłonny projekt realizuje „Akron” –
budowa agregatu amoniaku „Amiak-4” (pol. „Amoniak-4”) o wartości powyżej 12 mld rubli. Tuż za nim znajduje
się nowy projekt produkcyjny - Krestiecki Kompleks Przemysłu Drzewnego oraz firma „Belgrankorm – Wielikij
Nowgorod” (pol. „Belgrankorm – Nowogród Wielki”) zajmująca się hodowlą, ubojem i kompleksową obróbką
drobiu. Kolejną branżą, po przemyśle chemicznym, w której najwięcej się inwestuje w nowe projekty, jest
przemysł spożywczy i drzewny.
W Obwodzie Wołogodzkim spośród ośmiu nowych projektów na sumę 15,5 mld rubli, trzy obiekty należą do
kompleksu paliwowo-energetycznego: „Mieżregiontieploenergo”, Sieć Stacji Paliw „Gazprom niefti” (pol.
„Gazprom ropy naftowej”) i mini elektrownie wodne „Nord Gidro”. Dwa projekty realizuje firma „Siewierostal”
największy zakład produkcyjny Czerepowca. Projekty pochłaniające kapitał zostały zainicjowane także w branży
metalurgicznej i przemyśle spożywczym.
W zeszłym roku w Obwodzie Pskowskim zostało ogłoszonych siedem projektów o łącznej wartości 10,2 mld rubli,
dwa największe spośród nich pochodzą z kompleksu przemysłu drzewnego. Uwagę zwraca również fakt, iż w tym
regionie, w odróżnieniu od większości innych podmiotów Regionu Północno- Zachodniego, więcej niż połowa
nowych projektów będzie realizowana na terenach typu brownfield - cegielnia oraz firma zajmująca się
kompleksową obróbką drewna.
Zeszły rok był dla Obwodu Archangielskiego urodzajnym z punktu widzenia liczby nowych obiektów: było ich 14.
Jednak ich kapitałochłonność była stosunkowo niewielka – ogólna wysokość inwestycji wyniosła 7,7 mld rubli.
Większość projektów została tradycyjnie zainicjowana w branży leśnej i spożywczej.
W Nienieckim Okręgu Autonomicznym (OA), Republice Komi i Obwodzie Murmańskim łączna wartość nowych
obiektów jest znacznie niższa, niż w pozostałych podmiotach PZOF. W Nienieckim OA zostało zainicjowanych
dziesięć projektów na sumę 3,2 mld rubli, większość z nich jest związana z infrastrukturą.
Należy zachować czujność
W całym PZOF największą liczbę nowych projektów można odnotować w przemyśle spożywczym i kompleksie
agroprzemysłowym – 21, następnie w kompleksie przemysłu drzewnego – 13 i infrastruktury – dziesięć obiektów.
Jest to w pełni uzasadnione: projekty przemysłu spożywczego nie są na tyle kapitałochłonne jak, na przykład,
projekty związane z budową maszyn. Natomiast przemysł drzewny ma swoją zakorzenioną tradycję w wielu
regionach okręgu, natomiast infrastruktura, jako jedna z niewielu dziedzin, w 2012 roku przeżyła boom
inwestycyjny (to było celem polityki rządu na ten rok). Niepokoi fakt, iż mimo wszystko, w obliczu podjętych
działań, jest niewiele projektów innowacyjnych – nie więcej niż 5.
Natomiast co się tyczy prognoz na 2013 rok, to nie należy oczekiwać znacznego wzrostu w sferze aktywności
inwestycyjnej. Jeśli jednak nie dojdzie do istotnego pogorszenia sytuacji w gospodarce, można liczyć na
utrzymanie obecnych tendencji i nawet niewielki wzrost liczby nowych projektów. Zaczną się poszukiwania
inwestorów, których zaangażowanie będzie pożądane nie tylko w PZOF.
Wobec zaistniałych okoliczności, podmioty powinny się zastanowić nad efektywnością formowania sprzyjającego
klimatu inwestycyjnego. Na przykład, Petersburg powinien być bardzo czujny, ponieważ poważną konkurencję
dla niego stanowi nie tylko Obwód Leningradzki, ale także Kaługa, Lipieck, SSE „Alabuga”. Coraz więcej
inwestorów twierdzi, że wyżej wymienione miasta prowadzą bardziej „lojalną politykę inwestycyjną”, niż
Północna stolica Rosji.
Tłum. i oprac. - praktykantka WPHI w Petersburgu Paulina Pielech
4