Wybór łuku bloczkowego.

Polskie Łucznictwo 3D
Wybór łuku bloczkowego.
15.10.2009.
Jeżeli już wybrałeś, że chciałbyś poświęcić się myślistwu i polować z łukiem nadszedł czas na wybranie
odpowiedniego sprzętu. Ilość pieniędzy, jaką będziesz w stanie przeznaczyć zależy tylko od Ciebie
– jedni preferują rozwiązania proste i są w stanie za ich pomocą osiągać sukcesy a inni dążą do
posiadania najnowszego sprzętu myśliwskiego. Zdecydowana jednak większość celuje gdzieś pośrodku.
Zanim jednak będziesz w stanie podjąć decyzję o wyborze łuku powinieneś zaznajomić się ich budową i
podstawowymi parametrami.
Zaleta systemu bloczków
Łuk bloczkowy (ang. compound bow) jest najczęściej wykorzystywanym łukiem do polowań –
znacznie częściej niż łuk tradycyjny czy refleksyjny. Charakterystyczne w jego budowie są bloczki (ang.
eccentric wheels, cams) zamontowane na dolnym i górnym ramieniu. Maksymalna siła naciągu potrzebna
do całkowitego napięcia łuku nazywa się siłą naciągu i podaje się ją w funtach siły a oznacza symbolem
„#”. Zaletą mechanizmu bloczków jest zmniejszenie siły potrzebnej do utrzymania
napiętego łuku do ułamka siły potrzebnej do jego napięcia. Wartość tą nazywa się let off i wyraża się ją w
procentach siły naciągu. Wartość let off dla łuków bloczkowych wynosi od 50 do 80 procent. Pisząc
bardziej obrazowo, kiedy napinasz łuk używając pełnej siły naciągu nagle opór spada do ułamka pełnej
siły określanego wartością let off. Jest to bardzo przydatne w sytuacjach, gdy mamy napięty łuk ale
musimy wstrzymać się z oddaniem strzału do bardziej dogodnego momentu – na przykład, gdy
zwierzyna znajdzie się w zasięgu strzału czy wyjdzie zza przeszkody.
Prawo- czy leworęczny?
Łuki mogą być praworęczne (ang. right hand, RH) lub leworęczne (ang. left hand, LH). Cięciwa łuku
praworęcznego naciągana jest prawą ręką, celowanie odbywa się prawym okiem podczas gdy łuk
trzymany jest w lewej ręce. Dla łuku leworęcznego – konfiguracja analogicznie odwrotna. O tym,
czy dla myśliwego łuk ma być prawo – czy leworęczny decyduje oko dominujące. Aby stwierdzić,
które oko jest dominujące należy wziąć kartkę papieru A4, zrobić w środku kartki otwór o średnicy 1 cm.
Następnie znaleźć przed sobą jakiś punkt w odległości kilku metrów. Obserwując ciągle punkt należy
wsunąć kartkę tak, aby przez wycięty w niej otwór obserwowany punkt był nadal widoczny. Następnie
zamykamy na przemian oczy – oko, po zamknięciu którego obserwowany punkt znika z pola
widzenia jest okiem dominującym. Zamiast kartki można też wykorzystać odpowiednio złożone dłonie.
Spotkać się można też z twierdzeniem, że dominacja jednego z oczu ma znaczenie w przypadku gdy
strzela się z otwartymi obydwoma oczami. Natomiast zamykając oko dominujące drugie domyślnie
przejmuje funkcję dominacji, a co za tym idzie można próbować dopasować łuk do silniejszego ramienia.
Siła naciągu
Wybierając łuk myśliwski największą uwagę należy skupić na sile naciągu. Minimalna energia potrzebna
do zabicia np. na sarny wynosi minimum 45ftlbs. Jest to wartość graniczna poniżej której może zdarzyć
się, że zwierzę nie zostanie zabite - dlatego też większość łuków myśliwskich ma naciągi od 60# wzwyż.
Naciąg łuku może być regulowany w pewnych granicach (z reguły dla większości czołowych producentów
jest to 10# w dół od wartości nominalnej). Jako, że siła naciągu powiązana jest bezpośrednio z
prędkością strzały - dla łuków o większej sile naciągu trajektoria lotu strzały staje się bardziej płaska - a
to z kolei ma znaczenie gdy nie wiemy dokładnie na jaką odległość oddajemy strzał. Oczywiście
wybierając łuk należy wybrać taką siłę naciągu, przy której jesteśmy w stanie gładko i szybko napiąć łuk.
Należy również pamiętać o tym, że łatwiej napina się łuk podczas treningu aniżeli po spędzeniu dłuższego
czasu w bezruchu w oczekiwaniu na zwierzynę. Dla przeciętnego mężczyzny na początek zalecany jest
łuk 60# (co daje regulację w zakresie 50#...60#).
Długość naciągu
Następnym elementem który należy wziąć pod uwagę jest długość naciągu łuku. Nieprawidłowo dobrana
długość naciągu najczęściej prowadzi do kontuzji barków i utrudnia celowanie. Długość naciągu łuków
bloczkowych najczęściej mieści się w zakresie 27-30” (cali). Wstępnie można oszacować długość
łuku dzieląc rozpiętość ramion (wyrażaną w calach) przez 2,5. Należy też zwrócić uwagę, czy do zmiany
długości naciągu potrzebna jest specjalna prasa (na przykład wymaga to zmiany kabli czy bloczków) czy
też można to zrobić w łatwy sposób – na przykład przestawiając elementy krzywek za pomocą
klucza imbusowego.
Podział łuków bloczkowych - rozmiary łuku a jego prędkość
Kolejne elementy to rozmiary łuku. Dla łuków bloczkowych podaje się parametr ATA (Axle to Axle) który
odpowiada odległości pomiędzy osiami bloczków. Obrazowo mówiąc ATA określa wysokość łuku. Drugim
elementem określającym rozmiar łuku jest wysokość cięciwy (ang. brace heigth, BH). Im wartości ATA i
http://www.cypher.home.pl/sekcjalucznicza
Kreator PDF
Utworzono 7 March, 2017, 09:47
Polskie Łucznictwo 3D
BH są większe tym łuk bardziej wybacza błędy łucznika. Dla przykładu – weźmy do ręki
półmetrowy patyk Trzymając go w odległości 10cm od końca i obserwując jego drgania nie będziemy ich
w stanie dostrzec. Jeżeli jednak złapiemy go za jeden koniec a będziemy obserwować drugi nawet
minimalne drgania ręki staną się widoczne. Podobnie zachowuje się strzała. Im bardziej jesteśmy w
stanie określić jej drgania wywołane ruchem mięśni tym łatwiej jest nam poprawnie wycelować. Można
byłoby zatem wnioskować, że im większy łuk tym lepszy - jednak oglądając specyfikacje łuków
bloczkowych różnych producentów łatwo zauważyć, że wraz ze wzrostem wysokości cięciwy maleje
prędkość wylotowa łuku. To właśnie jest kryterium kwalifikującym łuk bloczkowy do odpowiedniej
kategorii. Strzelając do celu, na znaną z góry odległość (np. strzelanie tarczowe FITA) łucznik wybierze
łuk wolniejszy ale dokładniejszy - ponieważ trajektoria lotu strzały jest niezmienna za każdym razem.
Myśliwy zaś (czy też łucznik strzelający w konkurencji 3D) który nigdy dokładnie nie wie na jaką
odległość strzela i musi liczyć się ze zmienną trajektorią strzały ma za zadanie zadość uczynić temu
kompromisowi i wybrać łuk szybki, jednak taki, nad którym będzie w stanie panować.
Jakość wykonania
Kolejnym elementem który należy wziąć pod uwagę jest jakość łuku. Biorąc pod uwagę taktykę
wykorzystywaną w polowaniach sprzęt będzie musiał stanąć naprzeciw wszystkim niedogodnościom z nim
związanym. Myśliwy będzie nierzadko przedzierał się przez las czy zarośla, wspinał na platformę
strzelecką, itd. Należy postawić pytanie ile możemy mieć zaufania do danego producenta, czy jego łuk
pracuje cicho i efektywnie oraz czy jest łatwy do kalibracji. W naszych polskich realiach, gdzie główną
rolę gra jednak przede wszystkim cena łuku - wyroby firmy amerykańskiego PSE (Precision Shooting
Equipment) stanowią dolną granicę kompromisu jakości i ceny sprzętu. Stanowczo odradza się zakup
„łuków” typu Druid, Cobra które nie dość, że nie dają się poprawnie kalibrować to mogą
nas zranić psując się w trakcie polowania.
Zakup łuku używanego - na co zwrócić uwagę?
Decydując się na zakup używanego łuku trzeba do tego podejść bardzo ostrożnie i ze szczególną uwagą.
Bardzo istotnym elementem – jeżeli nie najważniejszym – łuku bloczkowego są jego
ramiona. Najczęściej wykonywane są wielowarstwowo z zastosowaniem specjalnych polimerów. Energia
napiętego łuku gromadzona jest właśnie w jego ramionach. Łuki, a zwłaszcza te bloczkowe, są
projektowane z wykorzystaniem najnowszych technologii a ich parametry są na granicy możliwości
technologicznych. Nigdy nie powinno się napinać łuku i zwalniać cięciwy bez założonej strzały. W
przeciwnym wypadku zmagazynowana energia w ramionach łuku nie zostaje oddana strzale co z dużym
prawdopodobieństwem może spowodować zniszczenie łuku, zranienie strzelającego a z całą pewnością
spowoduje rozkalibrowanie geometrii łuku. Należy to mieć na uwadze rozważając kupno łuku używanego.
Rzadko jest możliwe określenie gołym okiem zmian stanu geometrii czy struktury ramion łuku –
następstwa efektu suchych strzałów.
Drugim z elementów, na który trzeba zwrócić uwagę jest wsparcie danego modelu łuku przez producenta.
Przykładowo, czy produkowane są nadal do niego bloczki czy też ramiona. Wycofanie wsparcia dla
danego modelu łuku nie wróży nic dobrego.
{ FacileForms : formname [, page, border, urlparams, suffix ] }
http://www.cypher.home.pl/sekcjalucznicza
Kreator PDF
Utworzono 7 March, 2017, 09:47