Zaopatrzenie w Wodę, Usuwanie Ścieków i Zagospodarowanie

Transkrypt

WYDZIAŁ INŻYNIERII ŚRODOWISKA
Kierunek: INŻYNIERIA ŚRODOWISKA
Specjalność: ZAOPATRZENIE W WODĘ, USUWANIE
ŚCIEKÓW I ZAGOSPODAROWANIE ODPADÓW
STUDIA STACJONARNE II STOPNIA
OPISY KURSÓW
SIATKA ZAJĘĆ – IŚ, II STOPIEŃ, ST. STACJONARNE
Wydział Inżynierii Środowiska , Kierunek: Inżynieria Środowiska, Specjalizacja: Zaopatrzenie w wodę, usuwanie ścieków
i zagospodarowanie odpadów
25
24
23
22
21
20
19
18
17
16
15
14
13
12
11
10
9
8
7
6
5
4
3
Język Obcy
04000 (3)
JZU100001BK
Gospodarka Odpadami 1
20200 E (3+2)
ISS002027
Kurs Wybieralny
20000 (2)
ISS100583BK
Modelowanie Wodociągów
i Kanalizacji
10200 (1+2)
ISS002030
Gospodarka Odpadami 2
00012 (1+2)
ISS002031
Oczyszczanie Wody
20202 E (3+2+2)
ISS002028
Oczyszczanie Ścieków
20202 E (3+2+2)
ISS002032
Wybrane Zagadnienia
z Wodociągów
20021 E (3+3+1)
ISS002029
Wybrane Zagadnienia
z Kanalizacji
20021 E (3+2+1)
ISS002033
Automatyka w inżynierii środowiska
10100 (1+1)
ISS002007
Odnowa Wody 1
20000 (2)
ISS002034
Chemia środowiska
10100 (2+1)
ISS002002
Zarządzanie Środowiskiem
20000 (3)
ISS002006
2
1
Statystyka
11000 (2+1)
ISS002003
h/tyg.
I semestr
Planowowanie Przestrzenne
10000 (2)
GPA009263
Niez.i Bezp.Sys.Inż. 10000 (2)
ISS002004
II semestr
Praca Dyplomowa
Magisterska
(15 godzin) – p –
20 pkt ECTS
ISS002012
Seminarium Dyplomowe
00002 (2)
ISS002013
Budowa i Eksploatacja Sieci Wodociągowych i
Kanalizacyjnych 20000 (2)
ISS002035
Odnowa Wody 2
00010 (1)
ISS002034
Technologia i Organizacja
Robót Instalacyjnych
11000 (1+1)
ISS002008
Alternatywne Źródła Energii
10000 (1)
ISS002009
Prawo Budowlane
20000 (2)
ISS002010
III semestr
SPIS TREŚCI/CONTENTS
Język obcy
Foreign language
Gospodarka odpadami 1
Waste management 1
Oczyszczanie wody
Water treatment
Wybrane zagadnienia z wodociągów
Advanced course of water supply networks
Automation in environmental technology
Chemia środowiska
Environmental chemistry
Statystyka
Statistics
Modelowanie wodociągów i kanalizacji
Modeling of water supply and sewage networks
Waste management 2
Oczyszczanie ścieków
Wastewater treatment
Wybrane zagadnienia z kanalizacji
Advanced course of sewage networks
Odnowa wody 1
Water renovation 1
Zarządzanie środowiskiem
Environmental management
Planowanie przestrzenne
Spatial planning
Niezawodność i bezpieczeństwo systemów inżynierskich
Reliability and safety of engineering systems
Praca dyplomowa magisterska
Diploma project
Seminarium dyplomowe
Diploma seminar
Budowa i eksploatacja sieci wodociągowych i kanalizacyjnych
Construction and maintenance of water supply and sewage networks
Odnowa wody 2
Water renovation 2
Technologia i organizacja robót instalacyjnych
Technology and organization of construction works
Alternatywne źródła energii
Alternative energy sources
Prawo budowlane
The law of building
3
4
5
6
8
10
13
15
17
19
21
23
25
27
29
31
34
36
38
40
43
46
49
52
54
56
58
60
62
64
66
68
69
70
71
72
74
76
78
80
83
85
87
89
91
JĘZYK OBCY

Kod kursu:
JZU100001BK

Nazwa kursu:
Język obcy

Język wykładowy:
Forma kursu
Tygodniowa
liczba godzin
ZZU *
Semestralna
liczba godzin
ZZU*
Forma
zaliczenia
Punkty ECTS
Liczba godzin
CNPS
Wykład
Ćwiczenia
Laboratorium
Projekt
4
60
Zaliczenie
3
90

Poziom kursu (podstawowy/zaawansowany):

Wymagania wstępne: brak

Imię, nazwisko i tytuł/ stopień prowadzącego:

Imiona i nazwiska oraz tytuły/stopnie członków zespołu dydaktycznego:

Rok: I

Typ kursu (obowiązkowy/wybieralny):

Cele zajęć (efekty kształcenia):

Forma nauczania (tradycyjna/zdalna):

Krótki opis zawartości całego kursu:

Wykład (podać z dokładnością do 2 godzin):

Ćwiczenia - zawartość tematyczna:

Seminarium - zawartość tematyczna:

Laboratorium - zawartość tematyczna:

Projekt - zawartość tematyczna:

Literatura podstawowa:

Literatura uzupełniająca:

Warunki zaliczenia:
Semestr: 1
4
Seminarium
FOREIGN LANGUAGE

Course code:
JZU100001BK

Course title:
Foreign language

Language of the lecturer:
Course form
Number
of hours/week*
Number
of hours/semester*
Form of the course
completion
ECTS credits
Total
Student’s
Workload
Lecture
Classes
Laboratory
4
60
Grade
3
90

Level of the course (basic/advanced):

Prerequisites:

Name, first name and degree of the lecturer/supervisor:

Names, first names and degrees of the team’s members:

Year: I

Type of the course (obligatory/optional):

Aims of the course (effects of the course):

Form of the teaching (traditional/e-learning):

Course description:

Lecture:

Classes – the contents:

Seminars – the contents:

Laboratory – the contents:

Project – the contents:

Basic literature:

Additional literature:

Conditions of the course acceptance/credition:
Semester: 1
5
Project
Seminar
GOSPODARKA ODPADAMI 1

Kod kursu:
ISS2027

Nazwa kursu:

Język wykładowy:
polski
Forma kursu
Tygodniowa
liczba godzin
ZZU *
Semestralna
liczba godzin
ZZU*
Forma
zaliczenia
Punkty ECTS
Liczba godzin
CNPS
Wykład
Ćwiczenia
Laboratorium
2
2
30
30
Egzamin
Zaliczenie
3
2
90
60
Projekt
Seminarium


Wymagania wstępne:

Imię, nazwisko i tytuł/ stopień prowadzącego: Ryszard Szpadt

Imiona i nazwiska oraz tytuły/stopnie członków zespołu dydaktycznego: Marta
Sebastian, dr inż.

Rok: I

Typ kursu (obowiązkowy/wybieralny): obowiązkowy

Cele zajęć (efekty kształcenia): poznanie szczegółowych zagadnień gospodarki
wybranymi strumieniami odpadów (w tym: odpadów komunalnych, odpadów
opakowaniowych, zużytych pojazdów i sprzętu elektrycznego oraz elektronicznego) ,
recyklingu, odzysku i unieszkodliwiania odpadów

Forma nauczania (tradycyjna/zdalna): tradycyjna

Krótki opis zawartości całego kursu: Przedstawione będą charakterystyki ilościowe
wybranych specyficznych strumieni odpadów oraz ogólne zasady planowania i
optymalizacji gospodarki tymi strumieniami odpadów w odniesieniu do celów
ilościowych i jakościowych europejskiej i krajowej polityki gospodarki odpadami.
Przedstawione będą zasady i rozwiązania techniczne zbierania, transportu i
przeładunku specyficznych odpadów na poziomie lokalnym i regionalnym.
Omówione będą rozwiązania organizacyjne i techniczne recyklingu odpadów.
Przedstawione będą rozwiązania techniczne zakładów biologicznego i termicznego
przekształcania wybranych strumieni odpadów, ze szczególnym uwzględnieniem
nowych technologii. Omówione będą technologie
mechaniczno-biologicznego
przetwarzania odpadów, w tym wytwarzania paliw zastępczych z odpadów oraz
odzysku energii z odpadów.
Semestr: 1
6

Zawartość tematyczna poszczególnych godzin wykładowych
Liczba godzin
1. Charakterystyka ilościowa i jakościowa wybranych strumieni odpadów
2
2. Cele ilościowe i jakościowe w gospodarce wybranymi strumieniami
odpadów wynikające z prawa i polityki ekologicznej i warunki ich spełnienia
2
3. Zasady planowania i optymalizacji gospodarki odpadami
2
4. Selektywne i nieselektywne zbieranie, odbieranie, transport i przeładunek
odpadów komunalnych i opakowaniowych
2
5. Zbieranie zużytych pojazdów i sprzętu elektrycznego i elektronicznego
2
6. Procesy recyklingu wybranych odpadów
2
7. Sortowanie mechaniczne i ręczne odpadów – technologie i procesy
2
8. Biologiczne i fizyczne procesy przetwarzania odpadów
2
9. Mechaniczno-biologiczne procesy przetwarzania odpadów
2
10. Wytwarzanie paliw zastępczych i odzysk energii z odpadów
2
11. Termiczne procesy unieszkodliwiania odpadów
2
12. Chemiczne procesy przekształcania odpadów
2
13. Składowiska odpadów surowych i przetworzonych
2
14. Ocena oddziaływania instalacji gospodarki odpadami na środowisko
2
15. Aspekty społeczne i ekonomiczne gospodarki odpadami
2



Laboratorium - zawartość tematyczna: analiza granulometryczna i materiałowa
odpadów komunalnych, oznaczanie wilgotności i straty prażenia wybranych frakcji
odpadów, oznaczanie wybranych pierwiastków nawozowych, oznaczanie ciepła
spalania i wartości opałowej odpadów, analiza ekstraktu wodnego,


Literatura podstawowa: Żygadło M. (red.) – Strategia gospodarki odpadami
komunalnymi. Wyd. PZITS Oddział Wielkopolski w Poznaniu, Poznań, 2001.
C.Rosik-Dulewska: Podstawy gospodarki odpadami. PWN, Warszawa, 2005.
Bilitewski B., Hardtle G., Marek K., Podręcznik gospodarki odpadami. Wyd. SeidelPrzywecki Sp. z o.o., Warszawa, 2006.


Literatura uzupełniająca Skalmowski K. (red.) , Poradnik gospodarowania odpadami.
Verlag Dashofer, Warszawa.
Wandrasz J., Wandrasz A., Paliwa formowane. Wyd. Seidel-Przywecki Sp. z o.o.,
Warszawa, 2006.
Warunki zaliczenia: wykład – egzamin, laboratorium - zaliczenie wyników badań
odpadów
7
WASTE MANAGEMENT 1

Course code:
ISS2027

Course title:
Waste management 1

polish
Course form
Lecture
Classes
Laboratory
Project
Seminar
Number
2
2
of hours/week*
Number
30
30
of hours/semester*
Form of the course
Exam
Grade
completion
3
2
ECTS credits
Total
Student’s
90
60
Workload
 Level of the course (basic/advanced):
 Prerequisites:
 Name, first name and degree of the lecturer/supervisor: Ryszard Szpadt, Ph.D.



Names, first names and degrees of the team’s members: Marta Sebastian, Ph.D.
Year: I
Semester: 1
Type of the course (obligatory/optional): obligatory

Aims of the course (effects of the course): recognizing the detailed problems of
selected waste streams management system (municipal, packaging, end-of-life
vehicles, WEEE), recycling, recovery and disposal of waste
Form of the teaching (traditional/e-learning): traditional


Course description: Qualitative and quantitative characteristics of waste generation
and methods for prediction its changes will be presented. Main rules and waste
management hierarchy will be described with special focus on waste avoiding and
minimization. The rules of waste management planning and optimization will be
formulated in reference to quantitative and qualitative targets of national and European
waste policy. Technical solutions of selected waste collection, transport and transfer
will be presented on local and regional levels. Organizational and technical solutions
of recycling will be described. Technical solutions of biological and thermal treatment
plants for selected waste streams will be presented, with a special focus on emerging
technologies. Mechanical-biological technologies will be presented as well as
manufacturing of substitute fuels from waste and energy recovery from waste.

Lecture:
Particular lectures contents
Number of hours
1. Quantitative and qualitative characteristics of selected waste
2
2. Qualitative and quantitative targets in waste management resulting
from law and ecological policy and possibilities to achieve them,
2
3. Waste management planning and optimization
2
4. Selective and non-selective collection, transport and transfer of
municipal and packaging waste
2
5. Collection of end-of-life vehicles and WEEE
2
8
6. Recycling process for selected waste streams
7. Mechanical and hand-sorting of waste – technologies and processes
8. Biological and physical processes of waste treatment
9. Mechanical-biological processes of waste treatment
10. Manufacturing of substitute fuels and energy recovery from waste
11. Thermal processes of waste treatment
12. Chemical processes of waste treatment
13. Landfills for untreated and treated waste
14. Social and economic aspect of waste management
2
2
2
2
2
2
2
2
2



Laboratory – the contents: examination of granulometry and material composition of
waste, moisture and organic material content of selected waste, examination of
selected fertilizing elements, calorific lower and higher value, analysis of water extract
of waste,


Basic literature: Żygadło M. (red.) – Strategia gospodarki odpadami komunalnymi.
Wyd. PZITS Oddział Wielkopolski w Poznaniu, Poznań, 2001.

Additional literature: Skalmowski K. (red.) , Poradnik gospodarowania odpadami.
Warszawa, 2006.
 Conditions of the course acceptance/credition: lecture – exam, laboratory – acceptance
of results of waste examination
9
OCZYSZCZANIE WODY

Kod kursu:
ISS2028

Nazwa kursu:
Oczyszczanie wody

Język wykładowy:
polski
Forma kursu
Tygodniowa
liczba godzin
ZZU *
Semestralna
liczba godzin
ZZU*
Forma
zaliczenia
Punkty ECTS
Liczba godzin
CNPS
Wykład
Ćwiczenia
Laboratorium
Projekt
Seminarium
2
2
2
30
30
30
Egzamin
Zaliczenie
Zaliczenie
3
2
2
90
60
60


Wymagania wstępne:

Imię, nazwisko i tytuł/ stopień prowadzącego: Maria Świderska-Bróż, prof.dr
hab.inż.

Imiona i nazwiska oraz tytuły/stopnie członków zespołu dydaktycznego: Małgorzata
Kabsch-Korbutowicz dr hab.inż., Andrzej M. Dziubek dr inż.

Rok: I




Semestr: 1
Cele zajęć (efekty kształcenia): Poznanie mechanizmu, przebiegu i skuteczności
niekonwencjonalnych procesów oczyszczania wody, w tym również wody
przeznaczonej do wybranych celów przemysłowych, a także zagadnień związanych z
wtórnym zanieczyszczeniem wody. Umiejętność oceny wpływu jakości oczyszczanej
wody oraz parametrów technologicznych procesów jednostkowych na skuteczność
usuwania różnych frakcji zanieczyszczeń. Przygotowanie do pracy badawczej oraz do
prezentowania i dyskusji zagadnień dotyczących oczyszczania wody.
Krótki opis zawartości całego kursu: Powtórzenie informacji dotyczących głównych
procesów oczyszczania wody powierzchniowej i podziemnej przeznaczonej do
spożycia przez ludzi. Niekonwencjonalne procesy jednostkowe stosowane do
oczyszczania wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi oraz do wybranych celów
przemysłowych. Wtórne zanieczyszczenie wody podczas jej oczyszczania oraz
dystrybucji do odbiorców.
10

Liczba godzin
1.Czynniki wpływające na przebieg i skuteczność podstawowych procesów
oczyszczania wód:
1.1. powierzchniowych
2
1.2. podziemnych
2
2. Niekonwencjonalne procesy oczyszczania wody; mechanizm, przebieg,
skuteczność i stosowane urządzenia:
2.1. Infiltracja
2
2.2.Utlenianie chemiczne
2
2.3. Filtracja przez złoża biologicznie aktywne
2
2.4. Zmiękczanie metodami strąceniowymi
2
2.5. Wymiana jonowa:
2
 usuwanie kationów
2
 usuwanie anionów
2
2.6. Procesy membranowe: charakterystyka i skuteczność
3. Zastosowanie procesów niekonwencjonalnych do oczyszczania wody:
2
 przeznaczonej do spożycia przez ludzi
2
 do wybranych celów przemysłowych
2
4. Chemiczna i biologiczna stabilność wody oczyszczone,
5. Nieorganiczne i organiczne zanieczyszczenia wtórne powstające podczas
2
oczyszczania wody
2
6. Zmiany jakości wody w systemie jej dystrybucji
2
7. Zapobieganie wtórnemu zanieczyszczeniu wody


Seminarium - zawartość tematyczna: Przygotowanie, w oparciu o informacje
literaturowe, oraz wygłoszenie dwóch referatów na temat wybranych
niekonwencjonalnych procesów oczyszczania wody przeznaczonej do spożycia przez
ludzi lub do celów przemysłowych. Udział w dyskusji pozostałych omawianych
zagadnień.

Laboratorium - zawartość tematyczna: Badania technologiczne przebiegu i
skuteczności procesów: adsorpcja, koagulacja w złożu filtracyjnym, wymiana jonowa,
wybrany proces membranowy, dekarbonizacja wapnem, odsalanie wody. Analiza
wyników badań.


1.A.L.Kowal, M.Świderska-Bróż, Oczyszczanie wody, PWN.
2. Uzdatnianie wody Procesy chemiczne i biologiczne, praca zbiorowa pod redakcją J.
Nawrockiego i S. Biłozora, PWN.
3. A.L. Kowal, M.M. Sozański, Podstawy doświadczalne systemów oczyszczania
wód, Wyd. PWr.
4. B. E. Gomółkowie, Ćwiczenia laboratoryjne z chemii wody, Wyd. PWr.
5. E. Gomółka, W. Szypowski, Ćwiczenia laboratoryjne z technologii wód
przemysłowych, Wyd. PWr.
6. M. Bodzek, K. Konieczny, Wykorzystanie procesów membranowych w uzdatnianiu
wody, Projprzem-EKO.
7. Czasopisma polsko- i obcojęzyczne tematycznie związane z oczyszczaniem wody.
11

1. D. Chomicz, Uzdatnianie wody w kotłowniach i ciepłowniach, Arkady.
2. T. Kowalski, Zastosowanie dolomitów do uzdatniania wód, Wyd. PWr.
3. J. Maćkiewicz, Flokulacja w procesach koagulacji i filtracji wód, PWN.
4. J. Stańda, Woda dla kotłów parowych i obiegów chłodzących siłowni cieplnych,
WNT.
5. Ćwiczenia laboratoryjne z technologii wody, praca zbiorowa pod red. M. JanoszRajczyk, Wyd. Pol. Częstochowskiej.
 Warunki zaliczenia: uzyskanie pozytywnych ocen
12
WATER TREATMENT

Course code:
ISS2028

Course title:
Water treatment

polish
Course form
Number
of hours/week*
Number
of hours/semester*
Form of the course
completion
ECTS credits
Total
Student’s
Workload
Lecture
Classes
Laboratory
Project
Seminar
2
2
2
30
30
30
Exam
Grade
Grade
3
2
2
90
60
60


Prerequisites:

Name, first name and degree of the lecturer/supervisor: Maria Świderska-Bróż, prof.
dr hab. inż.

Names, first names and degrees of the team’s members: Małgorzata KabschKorbutowicz dr hab.inż., Andrzej M. Dziubek dr inż.

Year: I


Aims of the course (effects of the course): Learning mechanism, course and efficiency
of unconventional unit processes used for drinking water treatment and some
industrial purposes. Evaluation of technological parameters influences on the
investigated process efficiency. Knowledge of water quality deterioration problems.
Preparing for presentation and discussion problems connected with removal different
contaminants from surface and groundwater.


Course description: Drinking water treatment - repetition of main principles.
Unconventional unit processes used for surface and underground water treatment for
municipal and selected industrial purposes. Chemical and biological water stability.
Water quality deterioration in some treatment processes and in water supply
distribution system.

Lecture:
Semester: 1
Number of hours
1.Factors influencing the course and efficiency of basic unit processes
used for drinking water treatment in:
2
 surface water treatment systems
2
 groundwater treatment systems
2. Unconventional unit processes; mechanism, course, efficiency, devices
13
and design considerations:
2.1. Infiltration
2.2. Chemical oxidation
2.3. Filtration through biological active media
2.4. Softening by chemical precipitation
2.5. Ion exchange:
 cations removal
 anions removal
2.6. Membrane processes; types, characteristic and usability
3. Applications of unconventional processes for:
 drinking water treatment,
 water treatment for selected industrial purposes
4. Chemical and biological water stability
5. Inorganic and organic by-products of unit processes
6. Water quality changes in water supply distribution system
7. Considerations for secondary water contamination prevention

2
2
2
2
2
2
2
2
2
2
2
2
2

Seminars – the contents: Preparing(based on scientific literature) and oral
presentation two chosen problems connected with unconventional water treatment
processes or secondary water contamination. Participation in discussion.

Laboratory – the contents: Experimental studies on the following processes:
adsorption, coagulation in filter bed, ion exchange, selected membrane process, lime
softening, water desalination. Interpretation of obtained results.


Basic literature:
1. A.L.Kowal, M.Świderska-Bróż, Oczyszczanie wody, PWN.
2. Uzdatnianie wody Procesy chemiczne i biologiczne, praca zbiorowa pod redakcją J.
Nawrockiego i S. Biłozora, PWN.
3. A.L. Kowal, M.M. Sozański, Podstawy doświadczalne systemów oczyszczania
wód, Wyd. PWr.
4. B. E. Gomółkowie, Ćwiczenia laboratoryjne z chemii wody, Wyd. PWr.
5. E. Gomółka, W. Szypowski, Ćwiczenia laboratoryjne z technologii wód
przemysłowych, Wyd. PWr.
7. Scientific journals connected with water treatment problems.

1. D. Chomicz, Uzdatnianie wody w kotłowniach i ciepłowniach, Arkady.
2. T. Kowalski, Zastosowanie dolomitów do uzdatniania wód, Wyd. PWr.
3. J. Maćkiewicz, Flokulacja w procesach koagulacji i filtracji wód, PWN.
4. J. Stańda, Woda dla kotłów parowych i obiegów chłodzących siłowni cieplnych,
WNT.
5. Ćwiczenia laboratoryjne z technologii wody, praca zbiorowa pod red. M. JanoszRajczyk, Wyd. Pol. Częstochowskiej.

Conditions of the course acceptance/credition: positive marks
14
WYBRANE ZAGADNIENIA Z WODOCIĄGÓW

Kod kursu:
ISS2029

Nazwa kursu:
Wybrane zagadnienia z wodociągów

Język wykładowy:
polski
Forma kursu
Tygodniowa
liczba godzin
ZZU *
Semestralna
liczba godzin
ZZU*
Forma
zaliczenia
Punkty ECTS
Liczba godzin
CNPS
Wykład
Ćwiczenia
Laboratorium
Projekt
Seminarium
2
2
1
30
30
15
Egzamin
Zaliczenie
Zaliczenie
3
3
1
90
90
30

Poziom kursu (podstawowy/zaawansowany): podstawowy

Wymagania wstępne:

Imię, nazwisko i tytuł/ stopień prowadzącego: Zbigniew Siwoń, prof. dr hab.inż.

Imiona i nazwiska oraz tytuły/stopnie członków zespołu dydaktycznego: Stanisław
Bogaczewicz, dr inż.; Jan Cieżak, dr inż.; Wojciech Cieżak, dr inż.; Halina Hotloś, dr
hab. inż.; Andrzej Kotowski, dr hab.inż., prof. PWr; Aleksandra Sambor. dr inż.

Rok: I


Cele zajęć (efekty kształcenia): umiejętności i kompetencje z zakresu: eksploatacji
oraz projektowania: ujęć wody i systemów dystrybucji wody.


Krótki opis zawartości całego kursu: Uzupełnienie wiedzy zdobytej na wykładzie
podstawowym z wodociągów w zakresie wybranych zagadnień specjalistycznych z
uwzględnieniem najnowszych osiągnięć i tendencji w metodologii projektowania i
eksploatacji systemów wodociągowych.

Semestr: 1
1. Wstęp. Ogólne informacje o systemach wodociągowych.
2. Procesy infiltracji: rodzaje, kryteria stosowania.
3. Infiltracja sztuczna z zastosowaniem basenów infiltracyjnych - zasady
projektowania i eksploatacji. Praktyczne przykłady zastosowania
procesu infiltracji w konkretnych systemach wodociągowych. Ujęcia
infiltracyjne we wrocławskim systemie wodociągowym.
4. Zjawisko uderzenia hydraulicznego w przewodach tłocznych i
grawitacyjnych. Sposoby ochrony rurociągów przed uderzeniem
15
Liczba godzin
4
3
6
hydraulicznym.
5. Zasady modernizacji systemów dystrybucji wody. Ocena stanu
technicznego oraz stanu hydraulicznej sprawności systemów dystrybucji
wody.
6. Modelowanie przepływów w układach dystrybucji wody. Zagadnienia
konstrukcji modeli. Rodzaje zadań symulacyjnych.
7. Przykłady praktyczne modelowania przepływów i kalibracji modeli
konkretnych układów dystrybucji wody. Zasady stochastycznego
modelowania procesu poboru wody dla potrzeb bieżącej eksploatacji
systemów dystrybucji wody.
4
6
2
4


Seminarium - zawartość tematyczna: Wygłoszenie referatów na temat najnowszych
tendencji i osiągnięć w projektowaniu, budowie i eksploatacji systemów
wodociągowych.


Projekt - zawartość tematyczna: Koncepcja systemu dystrybucji wody w konkretnym
mieście,
 Literatura podstawowa: . Wodociągi i Kanalizacja w Polsce. Tradycja i
współczesność. Polska Fundacja Ochrony Zasobów Wodnych. 2002.
T. Gabryszewski: Wodociągi. Arkady 1983. E.W. Mielcarzewicz: Obliczanie
systemów zaopatrzenia w wodę. Arkady, 2000.

Literatura uzupełniająca: Kwietniewski M., Olszewski W., Osuch –Pajdzińska E.:
Projektowanie elementów systemu zaopatrzenia w wodę. Oficyna Wyd. Politechniki
Warszawskiej, 2002.

Warunki zaliczenia: Pozytywny wynik egzaminu, pozytywne oceny projektu i
wygłoszonego referatu.
16
ADVANCED COURSE OF WATER SUPPLY NETWORKS

Course code:
ISS2029

Course title:
Advanced Course of Water Supply Networks

polish
Course form
Number
of hours/week*
Number
of hours/semester*
Form of the course
completion
ECTS credits
Total
Student’s
Workload
Lecture
Classes
Laboratory
Project
Seminar
2
2
1
30
30
15
Exam
Grade
Grade
3
3
1
90
90
30

Level of the course (basic/advanced): basic

Prerequisites:

Name, first name and degree of the lecturer/supervisor: Zbigniew Siwoń, prof. dr
hab.inż.

Names, first names and degrees of the team’s members: Stanisław Bogaczewicz, dr
inż.; Jan Cieżak, dr inż.; Wojciech Cieżak, dr inż.; Halina Hotloś, dr inż.; Andrzej
Kotowski, dr hab.inż., prof. PWr; Aleksandra Sambor. dr inż.

Year: I

Type of the course (obligatory/optional):obligatory

Aims of the course (effects of the course): skill and competences with range:
exploitation and projecting: the intakes of water and water distribution systems.


Course description: Supplement of knowledge from waterworks acquired on
engineering studies in range of selected specialistic problems with regard latest
success and tendency in methodology of projecting and exploitation of water supply
systems.

Lecture:
Semester: 1
1. Introduction. General information about water supply systems.
2. Process of infiltration - the rules and criterions of usage.
3. Artificial infiltration with use of infiltration basins - the rules of
projecting and exploitation. Practical examples of use of infiltration
process in particular water supply systems. Infiltration water intakes in
water supply system in Wrocław.
4. Water hammer in pressure and gravitational pipelines. Manners
protections of pipelines before water hammer.
5. Bases of modernization of water distribution systems. Estimation of
17
Number of hours
4
3
6
4
technical state and state hydraulic efficiency of water distribution
systems.
6. Flow modeling in water distribution systems. Problems construction of
models. Kinds of simulation tasks.
7. Practical examples of flow modeling and calibrating of models
parameters particular water distribution systems. Bases of stochastic
modeling of water consumption process for needs of current
exploitation of water distribution systems
6
3
4


Seminars – the contents: Performing of reports on theme latest tendency and success
in projecting, building and exploitation of water supply systems.


Project – the contents: Idea of water distribution system in particular city.

Basic literature: Wodociągi i Kanalizacja w Polsce. Tradycja i współczesność. Polska
Fundacja Ochrony Zasobów Wodnych. 2002. T. Gabryszewski: Wodociągi. Arkady
1983. E.W. Mielcarzewicz: Obliczanie systemów zaopatrzenia w wodę. Arkady, 2000.

Additional literature: Kwietniewski M., Olszewski W., Osuch –Pajdzińska E.:
Projektowanie elementów systemu zaopatrzenia w wodę. Oficyna Wyd. Politechniki
Warszawskiej, 2002.

Conditions of the course acceptance/credition: Positive grade of exam, project and
report.
18
AUTOMATYKA W INŻYNIERII ŚRODOWISKA

Kod kursu:
ISS2007

Nazwa kursu:

Język wykładowy:
polski
Forma kursu
Tygodniowa
liczba godzin
ZZU *
Semestralna
liczba godzin
ZZU*
Forma
zaliczenia
Punkty ECTS
Liczba godzin
CNPS
Wykład
Ćwiczenia
Laboratorium
1
1
15
15
Zaliczenie
Zaliczenie
1
1
30
30
Projekt
Seminarium

Poziom kursu (podstawowy/zaawansowany): zaawansowany

Wymagania wstępne: wiadomości z zakresu podstaw automatyki

Imię, nazwisko i tytuł/ stopień prowadzącego: Jan Syposz, dr hab. inż./prof. nzw.;
Piotr Jadwiszczak, dr inż.

Imiona i nazwiska oraz tytuły/stopnie członków zespołu dydaktycznego: Marcin
Klimczak, dr inż.; Grzegorz Bartnicki, dr inż.

Rok: I


Cele zajęć (efekty kształcenia): rozumienie zasad automatycznego sterowania
procesami w inżynierii środowiska, umiejętność stosowania urządzeń oraz
komputerowych systemów do kontroli i sterowania tymi procesami.


Krótki opis zawartości całego kursu: charakterystyka wybranych elementów układów
regulacji i sterowania w inżynierii środowiska, programowanie sterowników,
komputerowe systemy monitoringu i nadrzędnego sterowania w inżynierii środowiska.

1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
Semestr: 1
Liczba godzin
Standardowe algorytmy regulacji i sterowania
2
Charakterystyka i zasady doboru regulatorów i sterowników
1
Programowanie sterowników swobodnie programowalnych
2
Charakterystyka urządzeń wykonawczych
2
Charakterystyka urządzeń pomiarowych
2
Rozdzielnice zasilająco-sterujące w systemach automatyki
1
Komputerowe systemy telemetrii i nadrzędnego sterowania
1
Komputerowe systemy zarządzania infrastrukturą techniczną w
19
budynkach
9. Komputerowe systemy zarządzania energią

2
2
Laboratorium - zawartość tematyczna: Opracowanie algorytmów sterowania
i programowanie swobodnie programowalnych sterowników do typowych zastosowań
w inżynierii środowiska.

o Praca zbiorowa.: Regelungs- und Steuerungstechnik in der Versorgungstechnik.
C.F. Muller. 2002.
o Zawada B.: Układy sterowania w systemach wentylacji i klimatyzacji. Warszawa
2006.

Lewermore G.J.: Building Energy Management Systems. New York, London 2000

Warunki zaliczenia: pozytywny wynik kolokwium
20
AUTOMATION IN ENVIRONMENTAL TECHNOLOGY

Course code:
ISS2007

Course title:
Automation in environmental technology

polish
Course form
Lecture
Number
1
of hours/week*
Number
15
of hours/semester*
Form
of
the
Grade
course completion
1
ECTS credits
Total
Student’s
30
Workload
Classes
Laboratory
Project
Seminar
1
15
Grade
1
30

Level of the course (basic/advanced): advanced

Prerequisites: knowledge of automation basics

Name, first name and degree of the lecturer/supervisor: Jan Syposz, Prof.; Piotr
Jadwiszczak, PhD

Names, first names and degrees of the team’s members: Marcin Klimczak, PhD;
Grzegorz Bartnicki, PhD

Year: I


Aims of the course (effects of the course): understanding of automation and control
systems in environmental technology, ability to use control and management systems


Course description: controllers programming, monitoring and control systems

Lecture:
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.

Semester: 1
Standard control algorithms and strategies
Controllers characteristics and selection
Free programmable controllers programming
Actuators characteristic
Sensors characteristic
Power and control switchgear in automation systems
Monitoring and control computer systems
Building Management Systems
Building Energy Management Systems
Number of hours
2
1
2
2
2
1
1
2
2
Laboratory – the contents: solving problems related to the lecture; free programmable
controllers (PLC) programming; typical control strategies for HVAC
21

Basic literature:
o Praca zbiorowa.: Regelungs- und Steuerungstechnik in der Versorgungstechnik.
C.F. Muller. 2002.
o Zawada B.: Układy sterowania w systemach wentylacji i klimatyzacji. Warszawa
2006.

Lewermore G.J.: Building Energy Management Systems. New York, London 2000

Conditions of the course acceptance/credition: positive result of the final test
22
CHEMIA ŚRODOWISKA

Kod kursu: ISS 2002

Nazwa kursu: Chemia środowiska

Język wykładowy: polski
Forma kursu
Wykład
Ćwiczenia
Laboratorium
Projekt
Tygodniowa
1
1
liczba godzin
ZZU *
Semestralna
15
15
liczba godzin
ZZU*
Forma
Zaliczenie
Zaliczenie
zaliczenia
2
1
Punkty ECTS
60
30
Liczba godzin
CNPS
 Poziom kursu (podstawowy/zaawansowany): podstawowy
Seminarium

Wymagania wstępne: kursy chemii nieorganicznej i organicznej

Imię, nazwisko i tytuł/ stopień prowadzącego: Kazimierz Grabas dr hab. inż., prof.
PWr

Imiona i nazwiska oraz tytuły/stopnie członków zespołu dydaktycznego: Anna Hołtra,
dr inż.; Dorota Zamorska-Wojdyła, dr inż.

Rok: I


Cele zajęć (efekty kształcenia): opis i interpretacje wybranych zjawisk i procesów
chemicznych zachodzących w skali globalnej i lokalnej


Krótki opis zawartości całego kursu: Powstanie, ewolucja i budowa Ziemi. Atmosfera.
Środowisko lądowe. Naturalne krążenie pierwiastków w litosferze. Gospodarowanie
zasobami litosfery, geochemia pierwiastków śladowych w środowisku, zwłaszcza w
glebach i osadach. Zmiany globalne. Zanieczyszczenie środowiska.

1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
Ziemia i jej budowa
Charakterystyka atmosfery
Środowisko lądowe, skażenia gleb i sedymentów
Własności masywów skalnych i nieskalistych
Wody powierzchniowe i podziemne
Procesy migracji pierwiastków chemicznych w środowisku ziemskim
Zasoby mineralne
Antropogeniczne przekształcenia litosfery
Zmiany globalne i ich wpływ na środowisko
Semestr: 2
23
Liczba godzin
1
1
2
2
2
2
2
2
1



Analiza wskaźników jakości wód, ścieków, powietrza i gleb według obowiązujących
norm:

Badania fizyczno-chemiczne wody: oznaczanie barwy, mętności, zapachu,
przewodnictwa właściwego, odczynu pH, zasadowości i twardości

Zanieczyszczenia
wód
i
ścieków
związkami
organicznymi:
utlenialność w wodzie zanieczyszczonej (ChZTMn), BZTn w ściekach

Pobór prób powietrza i analiza wybranych zanieczyszczeń: NH3, SO2 i NO2

Analiza zanieczyszczeń w glebach: oznaczanie pH, kwasowości ogólnej,
kwasowości mineralnej i żelaza ogólnego. Określenie zawartości substancji
organicznych (RSO).
Metody instrumentalne w analizie chemicznej wybranych komponentów środowiska:

Oznaczanie jonów elektrodą jonoselektywną

Analiza spektrofotometryczna manganu, boru i wybranego analitu w zakresie
światła widzialnego

Oznaczanie węglanów i wodorowęglanów metodą miareczkowania
potencjometrycznego

Oznaczanie
siarczanów
metodą
strąceniowego
miareczkowania
konduktometrycznego

 Literatura podstawowa:
1. O`Neill P., Chemia środowiska, PWN Warszawa 1998
2. Migaszewski Z.M., Gałuszka A., Podstawy geochemii środowiska, WNT Warszawa
2007
3. Andrews J.E. i in. Wprowadzenie do chemii środowiska WNT Warszawa 1999
4. Kabata-Pendias A., Pendias H., Biogeochemia pierwiastków śladowych, Wyd. Nauk.
PWN Warszawa 1999
5. Zieliński S., Skażenia chemiczne w środowisku, Ofic. Wyd. PWr Wrocław 2000
6. G.W. van Loon, S.J. Duffy, Chemia środowiska, Wyd. Nauk. PWN Warszawa 2007
Uzupełniające podręczniki:
1. Mizerski W., Sylwestrzak H., Słownik geologiczny Wyd. Nauk. PWN Warszawa
2002
2. Alloway B.J., Ayers D.C. Chemiczne podstawy zanieczyszczenia środowiska, PWN
Warszawa 1999
3. Polański A., Geochemia i surowce mineralne, Wyd. Geologiczne Warszawa 1986

Warunki zaliczenia: kolokwium
24
ENVIRONMENTAL CHEMISTRY

Course code: ISS 2002

Course title: Environmental chemistry

Language of the lecturer: polish
Course form
Number
of hours/week*
Number
of hours/semester*
Form of the course
completion
ECTS credits
Total
Student’s
Workload
Lecture
1
Classes
Laboratory
1
15
15
Grade
Grade
2
60
1
30
Project
Seminar


Prerequisites: inorganic and organic chemistry courses

Name, first name and degree of the lecturer/supervisor: Kazimierz Grabas PhD, DSc

Names, first names and degrees of the team’s members: Anna Hołtra, PhD..; Dorota
Zamorska-Wojdyła, PhD.

Year: I


Aims of the course (effects of the course): description and interpretation of choose
occurrence and chemical processes in the global and local scale.


Course description: Earth evolution, structure and rise. Atmosphere. Land
environment. Natural circulation of elements in lithosphere, geochemistry of trace
elements in the environment, especially in soils and sediments. Management with
lithosphere sources. Cycle and global environment. Environmental pollution

Lecture:
Semester: 2
1.Earth structure
2. Characterization of the Atmosphere
3. Land environment, contaminants in soils and sediments
4. Rock and not rock massif property
5. Underground and surface water
6. .Migration processes of the elements in the environment
7. Mineral resources
8. .Anthropogenic transformation of lithosphere
9. Global change and influence on environment


25
Number of hours
1
1
2
2
2
2
2
2
1

Laboratory
o Physical and chemical analysis of water: colour, turbidity, odour, alkalinity,
hardness, pH and conductivity assays.
o Water and wastewater contamination with organic compounds: oxidability in
contaminated water (ChZTMn), BZTn in wastewater.
o Air samples withdrawal and analysis of its pollutions: NH3, SO2 and NO2.
o Chemical analysis of soils contamination: pH, general acidity, mineral acidity,
and iron determination. Organic substances content determination.
o Instrumental methods of the environmentchemical analysis: ion determination
by ion-selective electrodes; spectrophotometric analysis of manganese, boron,
and a selected analyte in the range of visible light; determination of carbonate
and bicarbonate by potentiometric titration; precipitation of sulphate by
conductometric titration.


Basic literature:
1. O`Neill P., Chemia środowiska, PWN Warszawa 1998
2. Migaszewski Z.M., Gałuszka A., Podstawy geochemii środowiska, WNT Warszawa
2007
3. Andrews J.E. i in. Wprowadzenie do chemii środowiska WNT Warszawa 1999
4. Kabata-Pendias A., Pendias H., Biogeochemia pierwiastków śladowych, Wyd. Nauk.
PWN Warszawa 1999
5. Zieliński S., Skażenia chemiczne w środowisku, Ofic. Wyd. PWr Wrocław 2000
6. G.W. van Loon, S.J. Duffy, Chemia środowiska, Wyd. Nauk. PWN Warszawa 2007
 Additional literature:
1. Alloway B.J., Ayers D.C. Chemiczne podstawy zanieczyszczenia środowiska, PWN
Warszawa 1999
2. Mizerski W., Sylwestrzak H., Słownik geologiczny Wyd. Nauk. PWN Warszawa
2002
3. Polański A., Geochemia i surowce mineralne, Wyd. Geologiczne Warszawa 1986

Conditions of the course acceptance/credition: colloquium
26
STATYSTYKA

Kod kursu:
ISS2003

Nazwa kursu:
Statystyka

Język wykładowy:
polski
Forma kursu
Tygodniowa
liczba godzin
ZZU *
Semestralna
liczba godzin
ZZU*
Forma
zaliczenia
Punkty ECTS
Liczba godzin
CNPS
Wykład
Ćwiczenia
1
1
15
15
Zaliczenie
Zaliczenie
2
1
60
30
Laboratorium
Projekt
Seminarium


Wymagania wstępne:

Imię, nazwisko i tytuł/ stopień prowadzącego: Andrzej Pawlak, dr inż.

Imiona i nazwiska oraz tytuły/stopnie członków zespołu dydaktycznego: Wojciech
Cieżak, dr inż.

Rok : I
Semestr: 1
 Typ kursu (obowiązkowy/wybieralny): obowiązkowy
o Cele zajęć (efekty kształcenia): Umiejętność stosowania metod opisu statystycznego
zebranych danych oraz stosowania metod wnioskowania statystycznego w odniesieniu
do procesów i zjawisk z obszaru inżynierii ochrony środowiska.


Krótki opis zawartości całego kursu: Poznanie metod statystyki opisowej i
matematycznej. Przestrzeń probabilistyczna. Prawdopodobieństwo. Estymacja.
Testowanie hipotez statystycznych. Analiza wariancji. Korelacja. Regresja liniowa.

1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
Liczba godzin
Statystyka opisowa.
2
Przestrzeń probabilistyczna. Definicja prawdopodobieństwa.
1
Zmienne losowe. Rozkłady zmiennych losowych dyskretnych.
2
Rozkłady zmiennych losowych ciągłych.
1
Standaryzacja zmiennej losowej. Tablice rozkładu normalnego, tstudenta, chi-kwadrat, F.
1
Wstęp do statystyki matematycznej.
1
Estymacja punktowa i przedziałowa.
1
Testowanie hipotez statystycznych. Testy parametryczne i
27
nieparametryczne.
9. Analiza wariancji.
10. Zmienne losowe wielowymiarowe. Korelacja liniowa dwóch
zmiennych.
11. Regresja liniowa jednowymiarowa. Konstruowanie linii regresji.
Konstruowanie krzywych ufności.
1
1
2
2

Ćwiczenia - zawartość tematyczna: Rozwiązywanie zadań ilustrujących, podane na
wykładzie, metody i narzędzia statystyki opisowej oraz matematycznej na przykładach
procesów i zjawisk z obszaru inżynierii środowiska.



o Jóźwiak J.: Statystyka od podstaw. Warszawa, Polskie Wydawnictwo
Ekonomiczne 2000.
o Kordecki W.: Rachunek prawdopodobieństwa i statystyka matematyczna.
Wrocław, Oficyna Wydawnicza Gis. 2003.
o Krysicki W., Bartos J., Dyczka W., Królikowska K., Wasilewski M.:
Statystyka matematyczna w zadaniach. Część II. Statystyka matematyczna.
Warszawa, PWN. 2005.
o Starzyńska W. E.: Statystyka praktyczna. Warszawa. PWN 2005.


o Koronacki J.: Statystyka dla studentów kierunków technicznych
i przyrodniczych. Warszawa, WNT. 2001.

Warunki zaliczenia:
28
STATISTICS

Course code:
ISS2003

Course title:
Statistics

polish
Course form
Number
of hours/week*
Number
of hours/semester*
Form of the course
completion
ECTS credits
Total
Student’s
Workload
Lecture
Classes
1
1
15
15
Grade
Grade
2
1
60
30
Laboratory
Project
Seminar


Prerequisites:

Name, first name and degree of the lecturer/supervisor: Andrzej Pawlak, Ph.D.

Names, first names and degrees of the team’s members: Wojciech Cieżak, Ph.D.;

Year: I


Aims of the course (effects of the course): Using of sstatistical method to describe a
collection of data and to draw inferences about the processes and occurrences from the
field of environmental protection engineering.


Course description: Getting of knowledge concerning methods of descriptive and
mathematical statistics. Probability space. Definition of probability. Estimation.
Testing of statistical hypothesis. Analysis of variance. Correlation. Linear regression.

Lecture:
Semester: 1
Number of hours
1. Descriptive statistics.
2
2. Probability space. Definitions of probability.
1
3. Random variables. Distributions of discrete random variables.
2
4. Distributions of continuous random variables.
1
5. Standardization of a random variable. Tables of the Standard
normal, t-student, chi-square and F distributions.
1
6. Introduction to mathematical statistics.
1
7. Point estimation and confidence intervals.
1
8. Testing of statistical hypotheses. Parametric and nonparametric
tests.
1
9. Analysis of variance.
1
10. Multidimensional random variables. Linear correlation of two
29
variables.
11. Simple linear regression. Calculation of regression line.
Calculation of confidence curve.
2
2

Classes – the contents: Solving of tasks illustrating, presented during lectures,
methods and tools of descriptive and mathematical statistics on base examples of
processes and occurrences from the field of environmental protection engineering.




Basic literature:
1. Jóźwiak J.: Statystyka od podstaw. Warszawa, Polskie Wydawnictwo
Ekonomiczne 2000.
2. Kordecki W.: Rachunek prawdopodobieństwa i statystyka matematyczna.
Wrocław, Oficyna Wydawnicza Gis. 2003.
3. Krysicki W., Bartos J., Dyczka W., Królikowska K., Wasilewski M.: Statystyka
matematyczna w zadaniach. Część II. Statystyka matematyczna. Warszawa, PWN.
2005.
4. Starzyńska W. E.: Statystyka praktyczna. Warszawa. PWN 2005.

1. Koronacki J.: Statystyka dla studentów kierunków technicznych i przyrodniczych.
Warszawa, WNT. 2001.

30
MODELOWANIE WODOCIĄGÓW I KANALIZACJI

Kod kursu:
ISS2030

Nazwa kursu:
Modelowanie wodociągów i kanalizacji

Język wykładowy:
polski
Forma kursu
Tygodniowa
liczba godzin
ZZU *
Semestralna
liczba godzin
ZZU*
Forma
zaliczenia
Punkty ECTS
Liczba godzin
CNPS

Wykład
Ćwiczenia
Laboratorium
1
2
15
30
Zaliczenie
Zaliczenie
1
2
30
60
Projekt
Seminarium
 Wymagania wstępne:

Imię, nazwisko i tytuł/ stopień prowadzącego: Jerzy Wartalski, dr inż.

Wojciech Adamski, prof. dr hab. inż., Wojciech Cieżak, dr inż., Katarzyna
Majewska-Nowak, dr inż., Andrzej Pawlak, dr inż., Ryszard Szetela, dr hab. inż.,
Patryk Wójtowicz, dr inż.

Rok: I


Cele zajęć (efekty kształcenia): poznanie opisu matematycznego
występujących w systemach dystrybucji wody i usuwania ścieków


Krótki opis zawartości całego kursu: Podstawowe pojęcia, metody i algorytmy z teorii
grafów i programowania nieliniowego wykorzystywane do formułowania
i rozwiązywania zadań modelowania systemów zaopatrzenia w wodę. Podstawowe
pojęcia wykorzystywane do formułowania i rozwiązywania zadań modelowania
systemów usuwania ścieków oraz optymalizacji elementów składowych systemów
usuwania ścieków. Podstawy modelowania matematycznego reaktorów i procesów
oczyszczania wody i ścieków.

Semestr: 2
zjawisk
Liczba godzin
1. Modele hydrauliczne elementów systemu zaopatrzenia w wodę.
2
Zastosowanie teorii grafów do modelowania struktur systemów
zaopatrzenia w wodę.
2. Opis stanu hydraulicznego systemów zaopatrzenia w wodę i metody jego
2
31
wyznaczania. Wyprowadzenie metody Hardy-Crossa.
3. Modele hydrauliczne elementów systemu usuwania ścieków z
uwzględnieniem ich współpracy. Modele symulacyjne specjalnych
obiektów kanalizacyjnych.
4. Formułowanie i rozwiązywanie zadań optymalizacji w systemach
usuwania ścieków.
5. Podstawy modelowania matematycznego procesów oczyszczania ścieków.
6. Matematyczne modele wybranych jednostkowych procesów oczyszczania
wody. Kolokwium zaliczeniowe.
2
2
3
4



Laboratorium - zawartość tematyczna: Obliczenia hydrauliczne układu sieciowego
wraz z pompownią i zbiornikiem sieciowym przy pomocy procedur Excela. Budowa
modelu sieci wodociągowej i analizy hydrauliczne w systemie EPANET. Wykonanie
modelu dla określenia stanów hydraulicznych systemu kanalizacji ciśnieniowej.
Symulacja działania kanalizacyjnego zbiornika retencyjnego ścieków deszczowych.
Optymalizacja średnic kanałów grawitacyjnych z uwzględnieniem warunków
ograniczających. Analiza symulacyjna reaktorów w procesach oczyszczania ścieków,
przy ustalonych i nieustalonych warunkach zasilania. Testowanie matematycznych
modeli wybranych jednostkowych procesów oczyszczania wody.


1. Adamski W.: Modelowanie systemów oczyszczania wody. PWN. Warszawa 2002.
2. Biedugnis S., Miłaszewicz R.: Metody optymalizacji w wodociągach i kanalizacji.
PWN. Warszawa 1989.
3. Deo N., Teoria grafów i jej zastosowania w technice i informatyce. PWN,
Warszawa 1980.
4. Komplet materiałów wykładowych dostarczonych przez prowadzącego zajęcia.
5. Mielcarzewicz E.: Obliczanie systemów zaopatrzenia w wodę. Arkady. Warszawa
2000.
6. Sawicki J.: Przepływy ze swobodną powierzchnią. PWN. Warszawa 1998.

1. Findeisen W., Szymanowski J., Wierzbicki A.: Teoria i metody obliczeniowe
optymalizacji. PWN. Warszawa 1980.
2. Fortuna Z., Macukow B., Wąsowski J.: Metody numeryczne. WNT. Warszawa
1982.
3. Gass L.S.: Programowanie liniowe. PWN. Warszawa 1973.
4. Grabowski W.: Programowanie matematyczne. PWE. Warszawa 1982. PWN.
Warszawa 1980.
5. Henze M., Harremoës P., Jansen J., Arvin E.: Oczyszczanie ścieków Procesy
biologiczne i chemiczne. Wydawnictwo Politechniki Świętokrzyskiej w Kielcach.
2000.
6. Luyben W. L.: Modelowanie, symulacja i sterowanie procesów przemysłu
chemicznego. WNT. Warszawa 1976.
7. Modelowanie matematyczne w oczyszczaniu ścieków i ochronie wód (praca
zbiorowa). Arkady. Warszawa 1986.
8. Odnowa wody. Podstawy teoretyczne procesów. Politechnika Wrocławska. 1990.
32
9. Seidler J., Badach A., Molisz W.: Metody rozwiązywania zadań optymalizacji.
WNT. Warszawa 1980.
10. Stark R.M., Nichols R.L.: Matematyczne metody projektowania inżynierskiego.
PWN. Warszawa 1979.

Warunki zaliczenia: pozytywna ocena kolokwium z wykładów, pozytywna ocena
ćwiczeń laboratoryjnych
33
MODELING OF WATER SUPPLY AND SEWAGE NETWORKS

Course code:
ISS2030

Course title:
Modeling of Water Supply and Sewage Networks

polish
Course form
Number
of hours/week*
Number
of hours/semester*
Form of the course
completion
ECTS credits
Total
Student’s
Workload
Lecture
Classes
Laboratory
1
2
15
30
Grade
Grade
1
2
30
60
Project
Seminar


Prerequisites:

Name, first name and degree of the lecturer/supervisor: Jerzy Wartalski, dr inż.

Wojciech Adamski, prof. dr hab. inż., Wojciech Cieżak, dr inż., Katarzyna
Majewska-Nowak, dr hab.inż., Andrzej Pawlak, dr inż., Ryszard Szetela, dr hab. inż.,
Patryk Wójtowicz, dr inż.

Year: I


Aims of the course (effects of the course): recognition of mathematical description of
processes in water distribution and sewage disposal systems


Course description: Basic notions, methods and algorithms from graph theory and
non-linear programming used to formulate and solving tasks from the field of
modeling of water distribution systems. Basic terms used in formulation and solving
of modeling problems concerning of sewage disposal systems and optimization
problems concerning elements of sewage disposal systems. Basics of mathematical
modeling of reactors and processes in water and wastewater treatment.

Lecture:
Semester: 2
Number of hours
1. Hydraulics models of water distribution system elements. Application
2
of graph theory to modeling of structures of water distribution
systems.
2
2. Description of hydraulic state of water distribution systems and
methods of its determination. Ensuing Hardy Cross method.
2
3. Hydraulic models of sewage disposal system’s elements depending on
34
their association. Simulation models of special sewerage objects.
4. Formulation and solving of optimization problems in sewage disposal
systems.
5. Basics of mathematical modeling of wastewater treatment processes.
6. Mathematical models of some unit processes for water treatment. Test
 Classes – the contents:
2
3
4


Laboratory – the contents: Hydraulic calculations of water distribution system with
pumping station and tower reservoir by means of excel procedures. Construction of
graph model of water distribution system and its hydraulics analyses using EPANET
system. Model formulation for hydraulic states of pressured wastewater collection
system. Simulation of rain water retention tank operation. Optimization of gravity
pipes diameter considering limiting factors. Simulation analysis of wastewater
treatment reactors under static and dynamic operation conditions. Testing of
mathematical models of some unit processes for water treatment.


Basic literature:
1. Adamski W.: Modelowanie systemów oczyszczania wody. PWN. Warszawa 2002.
2. Biedugnis S., Miłaszewicz R.: Metody optymalizacji w wodociągach i kanalizacji.
PWN. Warszawa 1989.
3. Deo N., Teoria grafów i jej zastosowania w technice i informatyce. PWN,
Warszawa 1980.
4. Lecture Notes.
5. Mielcarzewicz E.: Obliczanie systemów zaopatrzenia w wodę. Arkady. Warszawa
2000.
6. Sawicki J.: Przepływy ze swobodną powierzchnią. PWN. Warszawa 1998.

1. Findeisen W., Szymanowski J., Wierzbicki A.: Teoria i metody obliczeniowe
optymalizacji. PWN. Warszawa 1980.
2. Fortuna Z., Macukow B., Wąsowski J.: Metody numeryczne. WNT. Warszawa
1982.
3. Gass L.S.: Programowanie liniowe. PWN. Warszawa 1973.
4. Grabowski W.: Programowanie matematyczne. PWE. Warszawa 1982. PWN.
Warszawa 1980.
5. Henze M., Harremoës P., Jansen J., Arvin E.: Oczyszczanie ścieków Procesy
biologiczne i chemiczne. Wydawnictwo Politechniki Świętokrzyskiej w Kielcach.
2000.
6. Luyben W. L.: Modelowanie, symulacja i sterowanie procesów przemysłu
chemicznego. WNT. Warszawa 1976.
7. Modelowanie matematyczne w oczyszczaniu ścieków i ochronie wód (praca
zbiorowa). Arkady. Warszawa 1986.
8. Odnowa wody. Podstawy teoretyczne procesów. Politechnika Wrocławska. 1990.
9. Seidler J., Badach A., Molisz W.: Metody rozwiązywania zadań optymalizacji.
WNT. Warszawa 1980.
10. Stark R.M., Nichols R.L.: Matematyczne metody projektowania inżynierskiego.
PWN. Warszawa 1979.

Conditions of the course acceptance/credition: positive grade of lecture test, positive
grade of laboratory exercises.
35
GOSPODARKA ODPADAMI 2

Kod kursu:
ISS2031

Nazwa kursu:

Język wykładowy:
polski
Forma kursu
Tygodniowa
liczba godzin
ZZU *
Semestralna
liczba godzin
ZZU*
Forma
zaliczenia
Punkty ECTS
Liczba godzin
CNPS
Wykład
Ćwiczenia
Laboratorium
Projekt
Seminarium
1
2
15
30
Zaliczenie
Zaliczenie
1
2
30
60


Wymagania wstępne:

Imię, nazwisko i tytuł/ stopień prowadzącego: Ryszard Szpadt

Imiona i nazwiska oraz tytuły/stopnie członków zespołu dydaktycznego: Marta
Sebastian, dr inż.

Rok: I


Cele zajęć (efekty kształcenia): poznanie zasad planowania i projektowania systemu
gospodarki odpadami specyficznymi, w tym w szczególności planowania rozwiązań
systemowych i projektowania instalacji odzysku i unieszkodliwiania odpadów
specyficznych


Krótki opis zawartości całego kursu: Wykonanie projektu systemu gospodarki
odpadami dla wybranego obszaru (miasta, powiatu, zespołu gmin) oraz zakładu
odzysku i unieszkodliwiania odpadów. Prezentacja wybranych metod i instalacji
odzysku oraz unieszkodliwiania specyficznych strumieni odpadów

Semestr: 2


Seminarium - zawartość tematyczna: Prezentacje wybranych szczegółowych zagadnień
dotyczących charakterystyki specyficznych strumieni odpadów oraz metod i instalacji
ich odzysku oraz unieszkodliwiania.

36

Projekt - zawartość tematyczna: bilans ilościowo-jakościowy odpadów specyficznych
(opakowaniowych, zużytych samochodów,
zużytego sprzętu elektrycznego i
elektronicznego oraz innych), wraz z prognozą dla wybranego obszaru, koncepcja
systemu gospodarki odpadami specyficznymi dla danego obszaru, bilans masowy
systemu gospodarki odpadami, obliczenia urządzeń, plan sytuacyjny zakładu gospodarki
odpadami, schematy technologiczne instalacji.

Literatura podstawowa: Żygadło M. (red.) – Strategia gospodarki odpadami
komunalnymi. Wyd. PZITS Oddział Wielkopolski w Poznaniu, Poznań, 2001.


Literatura uzupełniająca Skalmowski K. (red.) , Poradnik gospodarowania odpadami.
Warszawa, 2006.
Warunki zaliczenia: projekt - oddanie i zaliczenie projektu systemu i zakładu
gospodarki odpadami, seminarium – wygłoszenie i zaliczenie prezentacji.
37
WASTE MANAGEMENT 2

Course code:
ISS2031

Course title:
Waste management 2

polish
Course form
Lecture
Classes
Laboratory
Project
Seminar
Number
1
2
of hours/week*
Number
15
30
of hours/semester*
Form of the course
Grade
Grade
completion
1
2
ECTS credits
Total
Student’s
30
60
Workload
 Level of the course (basic/advanced): basic
 Prerequisites:
 Name, first name and degree of the lecturer/supervisor: Ryszard Szpadt, Ph.D.



Names, first names and degrees of the team’s members: Marta Sebastian, Ph.D.,
Year: I
Semester: 2

Aims of the course (effects of the course): recognizing the main rules of planning and
designing selected waste streams management system and especially planning of
system solutions and designing installations of selected waste recovery and disposal
facilities








Course description: Elaboration of a plan of waste management system for a given
territory (town, county, group of communes) and design of waste recovery and
disposal plant. Presentation of selected methods and installations of recovery and
disposal of selected waste streams
Lecture:
Seminars – the contents: Presentation of detailed characteristics of selected waste
streams and methods and installations of their recovery and disposal
Project – the contents: quantitative and qualitative balance of selected waste streams
(packaging, end-of-life vehicles, WEEE and others ) with a forecast of waste
generation development for a given territory, conception of waste management system
for this territory, mass balance of the system, calculations of equipment, plan of the
waste management plant, schemes of selected elements of the plant.
Basic literature: Żygadło M. (red.) – Strategia gospodarki odpadami komunalnymi.
Wyd. PZITS Oddział Wielkopolski w Poznaniu, Poznań, 2001.
38

Additional literature: Skalmowski K. (red.) , Poradnik gospodarowania odpadami.
Warszawa, 2006.
 Conditions of the course acceptance/credition: acceptance of project, acceptance of
presentation
39
OCZYSZCZANIE ŚCIEKÓW

Kod kursu:
ISS2032

Nazwa kursu:
Oczyszczanie ścieków

Język wykładowy:
polski
Forma kursu
Tygodniowa
liczba godzin
ZZU *
Semestralna
liczba godzin
ZZU*
Forma
zaliczenia
Punkty ECTS
Liczba godzin
CNPS
Wykład
Ćwiczenia
Laboratorium
Projekt
2
2
Seminarium
2
30
30
30
Egzamin
Zaliczenie
Zaliczenie
3
2
2
90
60
60


Wymagania wstępne:
 Imię, nazwisko i tytuł/ stopień prowadzącego: Ryszard Szetela, dr hab. inż., Michał
Mańczak, dr inż.


Rok: I


Cele zajęć (efekty kształcenia): Poznanie mechanizmów i charakterystyk procesowych
wybranych układów technologicznych wysokoefektywnego oczyszczania ścieków
i stabilizacji osadów. Poznanie sposobu modelowania procesów biologicznego
oczyszczania ścieków.


Krótki opis zawartości całego kursu: Kurs obejmuje wykład, ćwiczenia laboratoryjne
i seminarium. Tematyka kursu dotyczy procesów technologicznych oczyszczania
ścieków z usuwaniem związków biogennych i procesów biologicznej stabilizacji
osadów. Wykład obejmuje omówienie mechanizmów i charakterystyki
technologicznej procesów oczyszczania ścieków z biologicznym usuwaniem
związków biogennych oraz wybranych aspektów modelowania matematycznego
procesów oczyszczania ścieków.
Ćwiczenia laboratoryjne obejmują badania
doświadczalne procesu wstępnego chemicznego strącania oraz kinetykę zużycia tlenu,
nitryfikacji i denitryfikacji. Ponadto, ćwiczenia laboratoryjne obejmują badania
symulacyjne nad wpływem charakterystyki ścieków, konfiguracji układu reaktorów
oraz parametrów technologicznych procesu i dynamicznych warunków zasilania, na
przebieg i efekty oczyszczania, z wykorzystaniem dynamicznego symulatora
oczyszczalni
z
osadem
czynnym
Seminarium
obejmuje
zagadnienia
Semestr: 2
40
wysokoefektywnego oczyszczania ścieków, przeróbki osadów oraz problematykę
odcieków z tych procesów.

1. Charakterystyka ścieków w kontekście procesów biologicznego
oczyszczania.
2. Mechanizmy biologicznego usuwania związków organicznych, azotu i
fosforu ze ścieków
3. Parametry procesowe biologicznego oczyszczania ścieków osadem
czynnym.
4. Reaktory osadu czynnego
5. Tlenowe układy biologicznego oczyszczania ścieków
6. Tlenowo-anoksyczne układy biologicznego oczyszczania ścieków.
7. Tlenowo-anoksyczno-beztlenowe układy biologicznego oczyszczania
ścieków.
8. Zapotrzebowanie na tlen, systemy napowietrzania
9. Model matematyczny tlenowego rozkładu zanieczyszczeń organicznych.
10. Model matematyczny anoksycznego rozkładu zanieczyszczeń
organicznych (denitryfikacji).
11. Model matematyczny procesu nitryfikacji
12. Wyprowadzenie podstawowych charakterystyk kinetycznych i
stechiometrycznych procesu osadu czynnego

Liczba godzin
2
4
3
2
3
3
3
2
2
2
2
2
 Seminarium - zawartość tematyczna:
Przygotowanie, na podstawie literatury obcojęzycznej, referatu dotyczącego problematyki
oczyszczania ścieków i gospodarki osadowej.
 Laboratorium - zawartość tematyczna
Laboratorium technologiczne
Sedymentacja wstępna ścieków miejskich wspomagana chemicznym strącaniem. Oznaczanie
szybkości zużycia tlenu w procesie osadu czynnego. Oznaczanie szybkości nitryfikacji w
procesie osadu czynnego. Oznaczanie szybkości denitryfikacji w procesie osadu czynnego.
Laboratorium komputerowe
Badanie wpływu charakterystyki ścieków, konfiguracji układu reaktorów oraz parametrów
technologicznych procesu i dynamicznych warunków zasilania, na przebieg i efekty
oczyszczania, z wykorzystaniem dynamicznego symulatora oczyszczalni z osadem czynnym.

 Literatura podstawowa:
1. Komplet materiałów wykładowych dostarczonych przez prowadzącego zajęcia
2. Instrukcje do ćwiczeń
41
 Literatura uzupełniająca:
1. Metcalf & Eddy, Inc. (2003), Wastewater Engineering: Treatment Reuse,
McGraw-Hill, Inc.
2. Metcalf & Eddy, Inc. (1991), Wastewater Engineering: Treatment, Disposadl and Reuse,
McGraw-Hill, Inc.
3. M. Henze, P. Harremoës, J. Jansen, E. Arvin, Oczyszczanie ścieków Procesy
biologiczne i chemiczne, Wydawnictwo Politechniki Świętokrzyskiej w Kielcach,
2000.
4. B. Cywiński i in., Oczyszczanie ścieków miejskich (t.1,2). Arkady, Warszawa 1972.
5. B. Cywiński i in., Oczyszczanie ścieków, t.1. Oczyszczanie mechaniczne i chemiczne,
Arkady, Warszawa 1983.
6. L. Hartman, Biologiczne oczyszczanie ścieków, Instalator Polski, Warszawa 1996.
7. J. Łomotowski, A. Szpindor, Nowoczesne systemy oczyszczania ścieków, Arkady,
1999.
8. Praca zbiorowa, Poradnik eksploatatora oczyszczalni ścieków, PZiTS Poznań, 1997.
9. J. Bever, A. Stein, H. Teichmann, Zaawansowane metody oczyszczania ścieków,
Projprzem-EKO, Bydgoszcz, 1997.
10. K. Bartoszewski, E. Kempa, R. Szpadt, Systemy oczyszczania ścieków., Politechnika
Wrocławska, Wrocław 1981.
11. Komentarz ATV-DVWK do A131P i do A210P, R. Kayser. Wymiarowanie
jednostopniowych oczyszczalni ścieków z osadem czynnym oraz sekwencyjnych
reaktorów porcjowych SBR, Wyd. „Seidel-Przywecki”, Warszawa 2001.
12. K. Imhoff, Kanalizacja miast i oczyszczanie ścieków. Poradnik. Projprzem-EKO,
Bydgoszcz, 1996.
13. Praca zbiorowa, Odnowa wody. Podstawy teoretyczne procesów. (praca zbiorowa),
Politechnika Wrocławska ,1996.
14. Z. Heinrich, A. Witkowski, Urządzenia do oczyszczania ścieków. Projektowanie,
przykłady obliczeń, Wyd. „Seidel-Przywecki”, Warszawa 2005.
15. Z. Heidrich i in., Obliczanie urządzeń do oczyszczania ścieków, Wydawnictwo
Politechniki Warszawskiej, Warszawa 1981.
16. Piotrowski, M. Roman, Urządzenia do oczyszczania wody i ścieków, PWN,
Warszawa 1974.
17. J. Suschka, Urządzenia do natleniania ścieków. Podstawy teoretyczne i
projektowanie, Arkady, Warszawa 1979.

Warunki zaliczenia:
Wykład: egzamin
Laboratorium: zaliczenie wszystkich ćwiczeń
Seminarium: pozytywna ocena prezentacji
42
WASTEWATER TREATMENT

Course code:
ISS2032

Course title:
Wastewater treatment

polish
Course form
Number
of hours/week*
Number
of hours/semester*
Form of the course
completion
ECTS credits
Total
Student’s
Workload
Lecture
Classes
Laboratory
2
2
Project
Seminar
2
30
30
30
Exam
Grade
Grade
3
2
2
90
60
60


Prerequisites:
 Name, first name and degree of the lecturer/supervisor:Ryszard Szetela, dr hab. inż.,
Michał Mańczak, dr inż.


Year: I


Aims of the course (effects of the course): Understanding mechanisms and principles
of advanced wastewater treatment and sludge stabilization processes. Introduction to
mathematical modeling of biological wastewater treatment processes.


Course description: The course consists of lecture, laboratory and seminars. It
comprises advanced processes for nutrients removal from wastewater, and processes
for sludge stabilization. Lecture covers analysis of mechanisms and principles of
advanced processes for biological nitrogen and phosphorus removal, and selected
aspects of mathematical modeling of wastewater treatment processes. Laboratory
exercises comprise laboratory scale experiments on chemically enhanced primary
treatment, oxygen uptake rate, nitrification rate and denitrification rate of activated
sludge. Computer laboratory exercises cover dynamic simulation analysis of influence
of wastewater characteristic, reactors configuration, process parameters, and dynamic
operation conditions on the activated sludge process efficiency, using dynamic
simulator of wastewater treatment plant. Seminars cover selected problems of
advanced processes for wastewater treatment, sludge processing and treatment of
sludge liquors.
Semester: 2
43

Lecture:
1. Key wastewater constituents for biological processes analysis and
design.
2. Mechanisms of biological removal of organics, nitrogen and
phosphorus from wastewaters.
3. Fundamental activated sludge process parameters.
4. Reactors for activated sludge process
5. Oxic biological wastewater treatment processes.
6. Oxic-anoxic biological wastewater treatment processes.
7. Oxic-anoxic-anaerobic biological wastewater treatment processes.
8. Oxygen demand, and aeration systems.
9. Mathematical model of aerobic degradation of organic pollutants.
10. Mathematical model of denitrification.
11. Mathematical model of nitrification.
12. Development of fundamental kinetic and stoichiometric relationships
for activated sludge process.


Number of hours
2
4
3
2
3
3
3
2
2
2
2
2
Students will prepare individual presentations on selected subject related to wastewater
treatment and sludge processing.

Technological laboratory
Enhanced primary sedimentation of municipal wastewater. Determination of oxygen uptake
Rate by activated sludge. Determination of nitrification rate by activated sludge.
Determination of denitrification rate by activated sludge.
Computer laboratory
Effect analysis of wastewater characteristic, reactors configuration, process parameters, and
dynamic operation conditions on the activated sludge process efficiency, using dynamic
simulator of wastewater treatment plant.


Basic literature:
1. Lecture Notes
2. Instructions for exercises
44
o
Metcalf & Eddy, Inc. (2003), Wastewater Engineering: Treatment Reuse,
McGraw-Hill, Inc.
Metcalf & Eddy, Inc. (1991), Wastewater Engineering: Treatment, Disposadl and Reuse,
McGraw-Hill, Inc.
M. Henze, P. Harremoës, J. Jansen, E. Arvin, Oczyszczanie ścieków Procesy
biologiczne i chemiczne, Wydawnictwo Politechniki Świętokrzyskiej w Kielcach,
2000.
B. Cywiński i in., Oczyszczanie ścieków miejskich (t.1,2). Arkady, Warszawa 1972.
B. Cywiński i in., Oczyszczanie ścieków, t.1. Oczyszczanie mechaniczne i
chemiczne, Arkady, Warszawa 1983.
L. Hartman, Biologiczne oczyszczanie ścieków, Instalator Polski, Warszawa 1996.
J. Łomotowski, A. Szpindor, Nowoczesne systemy oczyszczania ścieków, Arkady,
1999.
Praca zbiorowa, Poradnik eksploatatora oczyszczalni ścieków, PZiTS Poznań, 1997.
J. Bever, A. Stein, H. Teichmann, Zaawansowane metody oczyszczania ścieków,
Projprzem-EKO, Bydgoszcz, 1997.
K. Bartoszewski, E. Kempa, R. Szpadt, Systemy oczyszczania ścieków., Politechnika
Wrocławska, Wrocław 1981.
Komentarz ATV-DVWK do A131P i do A210P, R. Kayser. Wymiarowanie
jednostopniowych oczyszczalni ścieków z osadem czynnym oraz sekwencyjnych
reaktorów porcjowych SBR, Wyd. „Seidel-Przywecki”, Warszawa 2001.
K. Imhoff, Kanalizacja miast i oczyszczanie ścieków. Poradnik. Projprzem-EKO,
Bydgoszcz, 1996.
Praca zbiorowa, Odnowa wody. Podstawy teoretyczne procesów. (praca zbiorowa),
Politechnika Wrocławska ,1996.
Z. Heinrich, A. Witkowski, Urządzenia do oczyszczania ścieków. Projektowanie,
przykłady obliczeń, Wyd. „Seidel-Przywecki”, Warszawa 2005.
Z. Heidrich i in., Obliczanie urządzeń do oczyszczania ścieków, Wydawnictwo
Politechniki Warszawskiej, Warszawa 1981.
Piotrowski, M. Roman, Urządzenia do oczyszczania wody i ścieków, PWN,
Warszawa 1974.
J. Suschka, Urządzenia do natleniania ścieków. Podstawy teoretyczne i
projektowanie, Arkady, Warszawa 1979.
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o

Lecture: examination
Laboratory: positive evaluation of exercises
Seminars: positive evaluation of presentation
45
WYBRANE ZAGADNIENIA Z KANALIZACJI

Kod kursu:
ISS2033

Nazwa kursu:
Wybrane zagadnienia z kanalizacji

Język wykładowy:
polski
Forma kursu
Tygodniowa
liczba godzin
ZZU *
Semestralna
liczba godzin
ZZU*
Wykład
Forma zaliczenia
Punkty ECTS
Liczba godzin
CNPS
Ćwiczenia
Laboratorium
Projekt
Seminarium
2
2
1
30
30
15
Egzamin
3
Zaliczenie
2
Zaliczenie
1
90
60
30


Wymagania wstępne:

Imię, nazwisko i tytuł/ stopień prowadzącego: Andrzej Kotowski, dr hab. inż., prof.
nadzw. PWr.

Imiona i nazwiska oraz tytuły/stopnie członków zespołu dydaktycznego: Stanisław
Bogaczewicz, dr inż.; Jan Cieżak, dr inż.; Wojciech Cieżak, dr inż.; Andrzej
Wartalski, dr inż.; Jerzy Wartalski, dr inż.; Patryk Wojtowicz, dr inż.

Rok: I


Cele zajęć (efekty kształcenia): rozumienie znaczenia kanalizacji w inżynierii
i ochronie
środowiska,
umiejętność
projektowania
konwencjonalnych
i niekonwencjonalnych sieci i obiektów kanalizacyjnych wybranymi metodami
stosowanymi w RP i UE.


Wykłady: Cele i zadania kanalizacji. Rodzaje ścieków i klasyfikacja systemów
usuwania ścieków. Modernizacja i wybór systemów kanalizacyjnych. Zasady
projektowania konwencjonalnych i niekonwencjonalnych systemów usuwania
ścieków w RP i UE. Udoskonalone konstrukcje obiektów odciążających sieci
kanalizacyjne. Obiekty specjalne. Regulatory hydrodynamiczne przepływu ścieków.
Badania modelowe w kanalizacji. Inspekcja telewizyjna do oceny stanu technicznego
kanałów i obiektów; Ćwiczenie projektowe z kanalizacji osiedla; Wygłoszenie
referatu na seminarium z literatury obcojęzycznej.
Semestr: 2
46

Program wykładów. Cele i zadania kanalizacji. Historia kanalizacji.
Rodzaje ścieków i klasyfikacja systemów usuwania ścieków.
Modernizacja kanalizacji i zasady wyboru systemu usuwania ścieków.
Zasady wymiarowania kanalizacji grawitacyjnej w RP i UE.
Projektowanie kanalizacji ciśnieniowej w RP i UE.
Projektowanie kanalizacji podciśnieniowej w RP i UE.
Wybrane metody określania natężenia przepływu ścieków deszczowych w
UE.
8. Zasady wymiarowania udoskonalonych przelewów burzowych.
9. Zasady wymiarowania udoskonalonych separatorów ścieków.
10. Zasady wymiarowania udoskonalonych zbiorników retencyjnych.
11. Zasady projektowania obiektów specjalnych na kanalizacji.
12. Podstawy badań modelowych obiektów kanalizacyjnych.
13. Hydrodynamicze regulatory przepływu ścieków.
14. Inspekcja telewizyjna z oceną stanu technicznego kanałów.
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
Liczba godzin
2
2
2
2
3
3
2
2
2
2
2
2
2
2


Seminarium - zawartość tematyczna: Opracowanie i wygłoszenie referatu z zakresu
kanalizacji na zadany temat, na podstawie tłumaczenia z literatury obcojęzycznej.


Projekt - zawartość tematyczna: Projekt sieci kanalizacyjnej (konwencjonalnej bądź
niekonwencjonalnej) osiedla. Zakres: Wybór systemu usuwania ścieków. Bilans
ścieków. Trasowanie kanałów i powierzchni cząstkowych zlewni. Wymiarowanie
sieci i obiektów. Opis techniczny kanalizacji. Część graficzna: plany powierzchni
cząstkowych, spadków i zagłębień oraz sieci kanalizacyjnej, profil podłużny kolektora
oraz rysunki wybranych obiektów sieciowych.

o Błaszczyk W., Stamatello H., Błaszczyk P.: Kanalizacja. Sieci i pompownie.
Arkady. Warszawa 1983.
o Dziopak J.: Modelowanie wielokomorowych zbiorników retencyjnych
w kanalizacji. Oficyna Wyd. Politechniki Rzeszowskiej, Rzeszów 2004.
o Edel R.: Odwadnianie dróg. Wydaw. Komunikacji i Łączności, Warszawa 2002.
o Kotowski A.: Podstawy wymiarowania bocznych przelewów burzowych z rurą
dławiącą. Oficyna Wydawnicza Politechniki Wrocławskiej, Wrocław 1998.
o Wytyczna ATV-A116: Specjalne systemy kanalizacji; kanalizacja podciśnieniowa
i ciśnieniowa. Hennef 1992.
o Bień J., Cholewińska M.: Kanalizacja podciśnieniowa i ciśnieniowa. Wydaw.
Politechniki Częstochowskiej. Częstochowa 1995r.
o Geiger W., Dreiseitl H.: Nowe sposoby odprowadzania wód deszczowych.
Oficyna Wydawnicza Projprzem EKO, Bydgoszcz 1999.
o Kotowski A.: Instrukcja wymiarowania udoskonalonych przelewów burzowych
z rurą dławiącą na kanalizacji ogólnospławnej. PWr., listopad 2006r.
o Mielcarzewicz E. W., Wartalski J.: Systemy zaopatrzenia w wodę i usuwania
ścieków - wybrane zagadnienia. Wydaw. Politechniki Wrocławskiej. Wrocław
1990.

47
o PN-EN 752-1÷7: Zewnętrzne systemy kanalizacyjne. PKN, Warszawa
2000/2001/2002r.
o PN-EN 1091: Zewnętrzne systemy kanalizacji podciśnieniowej. PKN, 2002r.
o PN-EN 1671: Zewnętrzne systemy kanalizacji ciśnieniowej. PKN, 2001r.
o Wytyczna ATV-A110: Hydrauliczne wymiarowanie i sprawdzanie przepustowości
kanałów i przewodów ściekowych. Hennef 1988.
o Wytyczna ATV-A112: Hydrauliczne wymiarowanie budowli specjalnych
w kanałach i przewodach ściekowych – obliczenia sprawdzające. Hennef 1998.

Warunki zaliczenia: Pozytywna ocena z egzaminu, projektu i seminarium.
48
ADVANCED COURSE OF SEWAGE NETWORKS

Course code:
ISS2033

Course title:
Advanced Course of Sewage Networks

polish
Course form
Number
of hours/week*
Number
of hours/semester*
Form of the course
completion
ECTS credits
Total
Student’s
Workload
Lecture
Classes
Laboratory
Project
Seminar
2
2
1
30
30
15
Exam
Grade
Grade
3
2
1
90
60
30


Prerequisites:

Name, first name and degree of the lecturer/supervisor: Andrzej Kotowski, PhD, DSc
C.E., Prof. PWr.

Names, first names and degrees of the team’s members: Stanisław Bogaczewicz, Ph.
D.; Jan Cieżak, Ph. D.; Wojciech Cieżak, Ph. D.; Andrzej Wartalski, Ph. D.; Jerzy
Wartalski, Ph. D.; Patryk Wójtowicz, Ph.D.

Year: I


Aims of the course (effects of the course): understanding the importance of sewer
system in environmental protection engineering; design skills in conventional and
non-conventional sewer systems and structures, according to the methods used in
Poland and EU.


Course description: Lectures: Aims and tasks of sewage system. Types of sewerage
and classification of wastewater systems. Modernization and selection of sewerage
system. Rules of design, construction and operation of conventional and nonconventional sewerage systems in Poland and EU. Improved structures for relief of
sewage system. Special structures. Hydrodynamic sewage flow regulators. Physical
modelling of sewer structures. CCTV for evaluation of sewer structural condition;
Design project in wastewater systems of a settlement; Preparation and presentation of
paper on given subject, according to translation from a foreign language literature.
Semester: 2
49

Lecture:
1. Lectures schedule. Aims, tasks of drainage systems. History of sewer
systems.
2. Types of wastewater and classification of sewage systems.
3. Modernization of sewerage systems and principles of wastewater
system selection.
4. Sizing of gravitational sewers in Poland and EU.
5. Design of pressure sewerage systems in Poland and EU.
6. Design of vacuum sewerage systems in Poland and EU.
7. Selected methods for rain sewerage flow calculation in EU.
8. Principles of construction and sizing of improved storm overflows.
9. Principles of construction and sizing of improved sewage separators.
10. Principles of construction and sizing of improved retention basins.
11. Design principles of special structures on sewer system.
12. Basics of sewer structures physical modeling.
13. Hydrodynamic sewage flow regulators.
14. Sewer CCTV and evaluation of condition.
Number of hours
2
2
2
2
3
3
2
2
2
2
2
2
2
2


Seminars – the contents: Preparation and presentation of paper on given subject,
according to translation from a foreign language literature.


Project – the contents: Design of settlement (conventional or non-conventional) sewer
system. Range: Selection of wastewater system. Balance of domestic and industrial
sewage. Design of conduits and partial surfaces. Sizing of system and structures.
Sewage system specification. Drawings: plan of slopes and depths of sewer system,
oblong profiles of main collectors, drawings of selected structures.

Basic literature:
1. Błaszczyk W., Stamatello H., Błaszczyk P.: Kanalizacja. Sieci i pompownie.
2. Dziopak J.: Modelowanie wielokomorowych zbiorników retencyjnych
w kanalizacji. Oficyna Wyd. Politechniki Rzeszowskiej, Rzeszów 2004.
3. Edel R.: Odwadnianie dróg. Wydaw. Komunikacji i Łączności, Warszawa 2002.
4. Kotowski A.: Podstawy wymiarowania bocznych przelewów burzowych z rurą
dławiącą. Oficyna Wydawnicza Politechniki Wrocławskiej, Wrocław 1998.
5. Wytyczna ATV- A116: Specjalne systemy kanalizacji; kanalizacja podciśnieniowa
i ciśnieniowa. Hennef 1992.
1. Bień J., Cholewińska M.: Kanalizacja podciśnieniowa i ciśnieniowa. Wydaw.
Politechniki Częstochowskiej. Częstochowa 1995r.
2. Geiger W., Dreiseitl H.: Nowe sposoby odprowadzania wód deszczowych.
Oficyna Wydawnicza Projprzem EKO, Bydgoszcz 1999.
3. Kotowski A.: Instrukcja wymiarowania udoskonalonych przelewów burzowych
z rurą dławiącą na kanalizacji ogólnospławnej. PWr., listopad 2006r.
50
4. Mielcarzewicz E. W., Wartalski J.: Systemy zaopatrzenia w wodę i usuwania
ścieków - wybrane zagadnienia. Wydaw. Politechniki Wrocławskiej. Wrocław
1990.
5. PN-EN 752-1÷7: Zewnętrzne systemy kanalizacyjne. PKN, Warszawa
2000/2001/2002r.
6. PN-EN 1091: Zewnętrzne systemy kanalizacji podciśnieniowej. PKN, 2002r.
7. PN-EN 1671: Zewnętrzne systemy kanalizacji ciśnieniowej. PKN, 2001r.
8. Wytyczna ATV-A110: Hydrauliczne wymiarowanie i sprawdzanie przepustowości
kanałów i przewodów ściekowych. Hennef 1988.
9. Wytyczna ATV-A112: Hydrauliczne wymiarowanie budowli specjalnych
w kanałach i przewodach ściekowych – obliczenia sprawdzające. Hennef 1998.

Conditions of the course acceptance/credition: Positive grade of examination, project
and seminars.
51
ODNOWA WODY 1

Kod kursu:
ISS2034

Nazwa kursu:
Odnowa wody 1

Język wykładowy:
polski
Forma kursu
Tygodniowa
liczba godzin
ZZU *
Semestralna
liczba godzin
ZZU*
Forma
zaliczenia
Punkty ECTS
Liczba godzin
CNPS
Wykład
Ćwiczenia
Laboratorium
Projekt
Seminarium
2
30
Zaliczenie
2
60


Wymagania wstępne:

Imię, nazwisko i tytuł/ stopień prowadzącego: Maria Świderska-Bróż, prof. dr hab.
inż.

Imiona i nazwiska oraz tytuły/stopnie członków zespołu dydaktycznego: Jacek
Wiśniewski, dr hab. inż., Marek Mołczan, dr inż.

Rok: I





Semestr: 2
Cele zajęć (efekty kształcenia): Poznanie zasad racjonalizacji gospodarki zasobami
wód naturalnych. Wykorzystanie wody odnowionej. Zrozumienie mechanizmu,
przebiegu i skuteczności procesów jednostkowych, a także zasad działania
i projektowania urządzeń stosowanych w układach odnowy wody. Umiejętność
wyboru układu technologicznego i układu urządzeń.
Krótki opis zawartości całego kursu: Cele odnowy wody i możliwości
wykorzystania wody odnowionej.. Przebieg i skuteczność procesów jednostkowych
oraz zasady ustalania układów technologicznych. Rodzaj, zasada działania i parametry
projektowe urządzeń stosowanych do odnowy wody. Gospodarka ściekami,
koncentratami i osadami. Układy odnowy wody stosowane na świecie; eksploatowane
rozwiązania technologiczne oraz układy urządzeń i jakość wody odnowionej.
1.Cele i warunki stosowania odnowy wody
2.Wykorzystanie wody odnowionej
3. Charakterystyka ścieków poddawanych odnowie
52
Liczba godzin
2
2
2
4. Procesy jednostkowe odnowy wody: mechanizm, parametry
technologiczne, przebieg i skuteczność;
 usuwanie zawiesin i koloidów
 koagulacja wapnem
 usuwanie azotu amonowego i azotanowego
 usuwanie związków fosforu
 dekarbonizacja i neutralizacja
 usuwanie substancji rozpuszczonych:
nieorganicznych
organicznych
 dezynfekcja
 oczyszczanie i unieszkodliwianie ścieków, koncentratów i osadów
5. Urządzenia; zasada działania i parametry projektowe
6. Zasady ustalania układów technologicznych i warunki ich stosowania
7. Przykłady zakładów odnowy wody eksploatowanych na świecie i analiza
skuteczności ich działania




Projekt - zawartość tematyczna

2
2
2
2
2
2
2
2
2
2
2
2
1. A.L. Kowal, J. Mackiewicz, M. Świderska-Bróż, Podstawy projektowe systemów
oczyszczania wód, Wyd. PWr.
2. Odnowa wody. Podstawy teoretyczne procesów, praca zbiorowa, pod redakcją A.L
Kowala, Wyd. PWr.
1. M. Bodzek, K. Konieczny, Wykorzystanie procesów membranowych
w uzdatnianiu wody, Projprzem-EKO.
2. A.L.Kowal, M. Świderska-Bróż, Oczyszczanie wody, PWN.
3. T. Winnicki, Polimery czynne w ochronie środowiska, Arkady.

Warunki zaliczenia: uzyskanie pozytywnej oceny z kolokwium
53
WATER RENOVATION 1

Course code:
ISS2034

Course title:
Water renovation 1

polish
Course form
Number
of hours/week*
Number
of hours/semester*
Form of the course
completion
ECTS credits
Total
Student’s
Workload
Lecture
Classes
Laboratory
Project
Seminar
2
30
Grade
2
60


Prerequisites:

dr hab. inż.

Names, first names and degrees of the team’s members: Jacek Wiśniewski, dr hab.
inż., Marek Mołczan, dr inż.

Year: I


Aims of the course (effects of the course): Learning of water renovation processes.
Competence in selection of unit processes and rules of technological system choice.
Knowledge of water renovation plants design and possibilities of reclaimed water
uses.


Course description: Purposes of water renovation (rationalization of natural water
resources management). Possibilities of reclaimed water uses. Unit processes; their
mechanism, course and effectiveness. Rules of technological system choice. Devices
used in water renovation plants and their design parameters. Examples of water
renovation plants operated in the world and quality of reclaimed water.
Semester: 2
54

Lecture:
Number of hours
1. Purposes and requirements for water renovation
2
2. Reclaimed water uses
2
3. Characteristic of reclaimed water sources
2
4. Unit processes; mechanism, technological parameters, course and
efficiency:
2
 Removal of suspended and colloidal solids
2
 Lime coagulation
2
 Removal of ammonium and nitrate ions
2
 Removal of phosphorus compounds
2
 Recarbonization and neutralization
 Removal of dissolved solids:
2
inorganic
2
organic
2
 Disinfection
2
 Water renovation residues management,
2
5. Rules of technological systems choice
2
6. Devices used in water renovation plants and their design parameters
7. Water renovation plants operated in the world and assessment of their
2
efficiency






Basic literature:
2. Odnowa wody. Podstawy teoretyczne procesów, praca zbiorowa, pod redakcją
A.L Kowala, Wyd. PWr.

1. M. Bodzek, K. Konieczny, Wykorzystanie procesów
w uzdatnianiu wody, Projprzem-EKO.
Conditions of the course acceptance/credition: positive marks
55
membranowych
ZARZĄDZANIE ŚRODOWISKIEM

Kod kursu:
ISS2006

Nazwa kursu:
Zarządzanie środowiskiem

Język wykładowy:
polski
Forma kursu
Tygodniowa
liczba godzin
ZZU *
Semestralna
liczba godzin
ZZU*
Forma
zaliczenia
Punkty ECTS
Liczba godzin
CNPS
Wykład
Ćwiczenia
Laboratorium
Projekt
Seminarium
2
30
Zaliczenie
3
90


Wymagania wstępne: Podstawy ochrony i inżynierii środowiska

Imię, nazwisko i tytuł/ stopień prowadzącego: Jerzy Zwoździak, prof.dr hab. inż.

Imiona i nazwiska oraz tytuły/stopnie członków zespołu dydaktycznego: Anna
Zwoździak, dr inż.; Izabela Sówka, dr inż.;

Rok: I


Cele zajęć (efekty kształcenia): Zapoznanie się z różnymi instrumentami (środkami)
wspomagającymi wdrażanie programu ochrony środowiska. Dostarczenie podstaw
warsztatu zawodowego niezbędnego do racjonalnego zarządzania środowiskowego.
Podniesienie edukacji ekologicznej.


Krótki opis zawartości całego kursu: Teoretyczne podstawy nauki o zarządzaniu
środowiskiem. Ogólny model systemu zarządzania środowiskiem. Instrumenty
prawne, ekonomiczne i perswazyjne w kształtowaniu polityki ekologicznej. Struktura
instytucjonalna systemu zarządzania, obowiązki, uprawnienia poszczególnych
instytucji. Fundusze i źródła finansowania. Strategie zarządzania środowiskowego w
przedsiębiorstwie i gminie. Porównanie procedur prawnych oraz norm
obowiązujących w Polsce i w krajach UE.
Semestr: 2

1. Geneza systemów zarządzania środowiskiem. Ogólny model systemu
zarządzania środowiskiem. Systemy: środowisko, gospodarka i
społeczeństwo.
2. Ogólne zasady prawa ochrony środowiska. Główne rozporządzenia,
56
Godzin
2
dyrektywy i decyzje.
2
3. Instrumenty administracyjno prawne. Dopuszczalne normy emisji,
koncesje, limity, pozwolenia.
2
4. Instrumenty ekonomiczne. Opłaty ekologiczne, systemy depozytoworefundacyjne., Uprawnienia zbywalne, subsydia lub subwencje.
2
5. Instrumenty techniczno-organizacyjne (ograniczenie emisji,
substytucja surowców, odzysk i wtórne wykorzystanie energii
odpadowej, energie odnawialne, dyslokacja źródeł emisji)
2
6. Instrumenty o charakterze społecznym (społeczna partycypacja,
działania edukacyjne)
2
7. Organizacja systemu zarządzanie środowiskiem. Struktura
instytucjonalna systemu zarządzania. Obowiązki, uprawnienia
poszczególnych instytucji systemu zarządzania środowiskiem.
Fundusze i źródła finansowania.
2
8. Europejski system ekozarządzania i audytu EMAS
2
9. Wdrażanie systemu zarządzania środowiskiem wg norm ISO serii
14000
2
10. Europejskie rejestry emisji zanieczyszczeń oraz uwalniania i
transferu zanieczyszczeń.
2
11. Systemy zintegrowanego zarządzania środowiskiem. Zintegrowane
zapobieganie i kontrola zanieczyszczeń.
2
12. Czyste technologie. Analiza cyklu życia.
2
13. Ochrona zasobów środowiska. Monitoring środowiska
2
14. Praktyczne aspekty regionalnej i lokalnej polityki ekorozwoju.
2
15. Kolokwium
2
 Literatura podstawowa: Zygfryd Nowak (red.) Zarządzanie Środowiskiem, Wyd.
Politechniki Gliwickiej, Gliwice 2001.
Korzeń Z., Ekologistyka, Biblioteka Logistyka, Poznań 2001.
Fiedor B. (red.); Dostosowanie polskiego prawa i regulacji ekologicznych do
rozwiązań Unii Europejskiej, Wydawnictwo Ekonomia i Środowisko, WrocławBiałystok 1999-2000.
Poskrobko B.(red.); Sterowanie ekorozwojem, Wydawnictwo Politechniki
Białostockiej, Białystok 1998

Literatura uzupełniająca: Canter L.W., Environmental Impact Assessment, McGrawHill, Inc., NY 1996.
Kirkwood R.C., Longley A.J.; Clean Technology and the Environment, Chapman &
Hall 1995.
Synowiec A., Rzeszot U.; Oceny oddziaływania na środowisko, Państwowa Inspekcja
Ochrony Środowiska, Warszawa 1995.

Warunki zaliczenia: Pozytywny wynik kolokwium
57
ENVIRONMENTAL MANAGEMENT

Course code:
ISS2006

Course title:
Environmental Management

polish
Course form
Number
of hours/week*
Number
of hours/semester*
Form of the course
completion
ECTS credits
Total
Student’s
Workload
Lecture
Classes
Laboratory
Project
Seminar
2
30
Grade
3
90


Prerequisites: Fundamentals in Environment Protection and Engineering

Name, first name and degree of the lecturer/supervisor: Jerzy Zwoździak, prof.dr hab.
inż.

Names, first names and degrees of the team’s members: Anna Zwoździak, dr inż.;
Izabela Sówka, dr inż.;

Year: I


Aims of the course (effects of the course): an understanding of different instruments
(tools) for the implementation of National Environmental Policy and environmental
programmes. To provide a basis for the future reasonable environmental management
and to enlarge ecological education;


Course description: Basis of environmental management science. General model of
environmental management system. Legal, economic and organizational instruments
in ecological politics formulation. Institutional structure of the management system,
obligations and rights of the particular institutions. Ecological funds and financial
supports. Environmental management strategies in the municipalities and enterprises.
Comparison of the legal procedure and standards in Poland and EU.

Lecture:
Semester: 2
Number of hours
1. Genesis of environmental management systems. General
environmental management system model. Environment-EconomySociety.
2
2. General principles of environmental law. Main directives, acts and
documents.
2
3. Administrative – legal instruments. Admissible emission standards,
58
concessions, restrictions, permissions.
2
4. Economic instruments. Ecotaxes, deposit-refund systems, tradeable
permits. Subsidy and subventions.
2
5. Technical instruments. Emission reduction strategies. Substitution of
raw materials. Dislocation of emission sources. Sustainable energy
resources. Recoverable energy.
2
6. Social instruments. Public participation in environmental decisionmaking. Environmental education.
2
7. Organization of the environmental management system. Institutional
structure of the management system, obligations and rights of the
particular institutions. Ecological funds and financial supports.
2
8. European eco-management and audit scheme
2
9. Implementation of environmental management system according to
ISO 14000.
2
10.
European Pollutant Emission Register, Pollutant Release and
Transfer Registers.
2
11.
Integrated environmental management systems. Integrated
pollution prevention and control.
2
12.
Clean technologies. Life cycle analysis.
2
13.
Environmental resources protection. Environmental monitoring. .
2
14.
Practical aspects of local and regional ecodevelopment policy.
2
15.
Test
2
 Basic literature: Zygfryd Nowak (red.) Zarządzanie Środowiskiem, Wyd. Politechniki
Gliwickiej, Gliwice 2001.
Korzeń Z., Ekologistyka, Biblioteka Logistyka, Poznań 2001.
Fiedor B. (red.); Dostosowanie polskiego prawa i regulacji ekologicznych do
rozwiązań Unii Europejskiej, Wydawnictwo Ekonomia i Środowisko, WrocławBiałystok 1999-2000.Poskrobko B.(red.); Sterowanie ekorozwojem, Wydawnictwo
Politechniki Białostockiej, Białystok 1998
 Additional literature: Canter L.W., Environmental Impact Assessment, McGraw-Hill,
Inc., NY 1996.
Kirkwood R.C., Longley A.J.; Clean Technology and the Environment, Chapman &
Hall 1995.
Synowiec A., Rzeszot U.; Oceny oddziaływania na środowisko, Państwowa Inspekcja
Ochrony Środowiska, Warszawa 1995.

Conditions of the course acceptance/credition: The positive results of the test
59
PLANOWANIE PRZESTRZENNE

Kod kursu:
GPA009263

Nazwa kursu:
Planowanie przestrzenne

Język wykładowy:
polski
Forma kursu
Tygodniowa
liczba godzin
ZZU *
Semestralna
liczba godzin
ZZU*
Forma
zaliczenia
Punkty ECTS
Liczba godzin
CNPS
Wykład
Ćwiczenia
Laboratorium
Projekt
Seminarium
1
15
Zaliczenie
2
60


Wymagania wstępne:

Imię, nazwisko i tytuł/ stopień prowadzącego: dr Elżbieta Chądzyńska, dr Elżbieta
Litwińska


Rok: I

Typ kursu (obowiązkowy/wybieralny):

Cele zajęć (efekty kształcenia): Wiedza na temat procesów urbanizacji, rozwoju miast
i ich roli we współczesnym świecie. Znajomość zasad budowania studium
uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego oraz lokalnych planów
zagospodarowania przestrzennego.


Krótki opis zawartości całego kursu: Ewolucja systemu planowania przestrzennego
w Polsce. Metody diagnozowania stanu środowiska i stanu zagospodarowania
przestrzennego terenu. Metoda analizy progowej. Metoda macierzowej analizy
konfliktów. Idea i strategia ekorozwoju. Rozwój układów osadniczych. Standardy
stanu środowiska a standardy urbanistyczne. Studium uwarunkowań i kierunków
zagospodarowania
przestrzennego.
Miejscowy
plan
zagospodarowania
przestrzennego. Wpływ ustaleń planu na środowisko przyrodnicze. Problemy
współczesnego warsztatu planowania przestrzennego.

Semestr: 2
Liczba godzin
1. Treść przedmiotu planowanie przestrzenne. Ewolucja pojęcia.
2
Definicje planowania przestrzennego. Schemat klasyfikacyjny
60
planowania
przestrzennego.
Uwarunkowania
planowania
przestrzennego.
2. Definicje miasta. Definicja urbanizacji. Stadia rozwoju miast. Miasto
jako system.
3. Funkcje miast i ich klasyfikacja. Teoria bazy ekonomicznej.
4. Metody diagnozowania stanu środowiska i stanu zagospodarowania
przestrzennego. Metoda analizy progowej. Metoda macierzowej
analizy konfliktów.
5. Wybrane modele zachowań przestrzennych. Model grawitacyjny.
Model pośrednich możliwości.
6. Idea i strategia ekorozwoju. Zasady rozwoju zrównoważonego.
7. Rozwój układów osadniczych. Współczesne procesy urbanizacyjne.
8. Projektowanie urbanistyczne. Standardy stanu środowiska a standardy
urbanistyczne.
9. Prawo w planowaniu przestrzennym. Studium uwarunkowań i
kierunków zagospodarowania przestrzennego. Jego rola, tematyka i
sposób sporządzania.
10. Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego.
11. Prognoza wpływu skutków ustaleń planu na środowisko przyrodnicze.
Skutki ekonomiczne uchwalenia planu.
12. Problemy współczesnego warsztatu planowania przestrzennego.
2
2
1
1
1
1
1
1
1
1
1
 Ćwiczenia - zawartość tematyczna:






o Dembowska Z., Planowanie przestrzenne w ujęciu systemowym, IKŚ Warszawa 1978.
o Dziewoński K., Baza ekonomiczna i struktura funkcjonalna miast. Prace geograficzne
IG PAN, 87. Warszawa 1971.
o Kiełczewska-Zaleska M., Geografia osadnictwa, PWN Warszawa 1972.
o Malisz B., Zarys teorii kształtowania układów osadniczych, Warszawa 1996.
o Ziobrowski Z. (koordyn.), Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania
przestrzennego gmin. Poradnik metodyczny. Instytut Gospodarki Przestrzennej
i Komunalnej Oddział w Krakowie. Kraków 1996.
o Zipser T., Sławski J., Modele procesów urbanizacji – teoria i jej wykorzystanie
w praktyce planowania, KPZK PAN, Studia tom XCVII. Warszawa 1988.
o Ustawa z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym
(Dz. U. Nr 80 z 2003 r., poz. 717 ze zm.).
o Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 26 sierpnia 2003 roku w sprawie
wymaganego zakresu projektu miejscowego planu zagospodarowania
przestrzennego (Dz. U. Nr 164 z 2003 r., poz. 1587).
o Ustawa z dnia 3.02.1995 r. o ochronie gruntów rolnych i leśnych (Dz. U. z 1995 r. Nr
16, poz. 78 ze zm.).
Warunki zaliczenia: Obecność na zajęciach oraz test zaliczeniowy.
61
SPATIAL PLANING

Course code:
GPA009263

Course title:
Spatial planning

Course form
Number
of hours/week*
Number
of hours/semester*
Form of the course
completion
ECTS credits
Total
Student’s
Workload
Lecture
Polish
Classes
Laboratory
Project
Seminar
1
12
Grade
2
60


Prerequisites:

Name, first name and degree of the lecturer/supervisor: dr E. Chądzyńska, dr E.
Litwińska


Year: I

Type of the course (obligatory/optional):

Aims of the course (effects of the course): Knowledge about the process of
urbanization, urban development and their role in today's world. Knowledge of
building policy conditions and directions of the study on spatial planning and local
land-use plans.


Course description: Evolution of spatial planning system in Poland. Methods of
diagnosis of environment and spatial planning status. Threshold analysis method.
Method matrix analysis conflicts. Idea and ecological development strategy. Standards
for the environment and town planning standards. Study conditions and directions of
spatial planning. Local land-use plan. The impact of the memorandum of
understanding on environmental science plan. Problems in the contemporary
workshop planning.

Lecture:
Semester: 2
Number of hours
1. The content of the subject of spatial planning. The evolution of the
2
concept. Definitions of spatial planning. Spatial planning
classification scheme. Spatial planning considerations.
2. Definitions of the city. Definition of urbanization. Stages of cities
2
development. City as a system.
3. Functions of cities and their classification. Theory of economic base.
1
62
4. Methods of diagnosis of environment and spatial planning status.
5. Threshold analysis method. Method of matrix conflicts analysis.
5. Selected models of spatial behavior. Gravity model. Model of
intervening opportunities.
6. Idea and ecological development strategy. The principle of
sustainable development.
7. Development of settlement systems. Modern urbanization processes.
8. The urban design. Standards of the state of natural environment and
the urban standards.
9. Law in spatial planning. The study of conditions and policies in spatial
arrangement. Its role, subject and way of preparing.
10. The local plan of spatial arrangement.
11. Forecast of influence of plan arrangement on natural environment.
Economic results of the plan.
12. Problems of workshop of urban planning.

Classes – the contents



1
1
1
1
1
1
1
1
1
 Basic literature:
o Dembowska Z., Planowanie przestrzenne w ujęciu systemowym, IKŚ Warszawa 1978.
o Dziewoński K., Baza ekonomiczna i struktura funkcjonalna miast. Prace geograficzne
IG PAN, 87. Warszawa 1971.
o Kiełczewska-Zaleska M., Geografia osadnictwa, PWN Warszawa 1972.
o Malisz B., Zarys teorii kształtowania układów osadniczych, Warszawa 1996.
o Ziobrowski Z. (koordyn.), Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania
przestrzennego gmin. Poradnik metodyczny. Instytut Gospodarki Przestrzennej
i Komunalnej Oddział w Krakowie. Kraków 1996.
o Zipser T., Sławski J., Modele procesów urbanizacji – teoria i jej wykorzystanie
w praktyce planowania, KPZK PAN, Studia tom XCVII. Warszawa 1988.
o Ustawa z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym
(Dz. U. Nr 80 z 2003 r., poz. 717 ze zm.).

o Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 26 sierpnia 2003 roku w sprawie
wymaganego zakresu projektu miejscowego planu zagospodarowania
przestrzennego (Dz. U. Nr 164 z 2003 r., poz. 1587).
o Ustawa z dnia 3.02.1995 r. o ochronie gruntów rolnych i leśnych (Dz. U. z 1995 r. Nr
16, poz. 78 ze zm.).

Conditions of the course acceptance/credition: Presence in the classroom and getting a
pass in test.
63
NIEZAWODNOŚĆ I BEZPIECZEŃSTWO SYSTEMÓW INŻYNIERSKICH

Kod kursu:
ISS2004

Nazwa kursu:
Niezawodność i bezpieczeństwo systemów inżynierskich

Język wykładowy:
polski
Forma kursu
Tygodniowa
liczba godzin
ZZU *
Semestralna
liczba godzin
ZZU*
Forma
zaliczenia
Punkty ECTS
Liczba godzin
CNPS

Wykład
Ćwiczenia
Laboratorium
Projekt
Seminarium
1
15
Zaliczenie
2
60


Wymagania wstępne: -

Imię, nazwisko i tytuł/ stopień prowadzącego: dr hab.inż. Halina Hotloś


Rok: I


Cele zajęć (efekty kształcenia): poznanie metod oceny niezawodności działania
systemów inżynierskich; ocena bezpieczeństwa i ryzyka ich działania

Semestr: 2
Krótki opis zawartości całego kursu: Terminologia i wskaźniki niezawodności.
Wykorzystanie danych z eksploatacji do oceny niezawodności obiektów i systemów
inżynierskich. Wymagany poziom niezawodności. Bezpieczeństwo i ryzyko w technice
sanitarnej. Metody oceny bezpieczeństwa i analizy ryzyka. Zarządzanie ryzykiem
i bezpieczeństwem.

1.Wprowadzenie do wykładu. Niezawodność systemów w inżynierii środowiska.
Terminologia
2. Cel, zakres i metody badań niezawodności obiektów inżynierskich na podstawie
danych z eksploatacji. Struktury niezawodności
3. Wskaźniki niezawodności. Analiza niezawodności wybranych obiektów i
systemów inżynierskich
4. Wymagany poziom niezawodności. Bezpieczeństwo i ryzyko w technice
sanitarnej. Terminologia
64
Liczba
godzin
2
2
2
2
5. Metody oceny bezpieczeństwa i analizy ryzyka
6. Ryzyko w funkcjonowaniu operatora systemów inżynierskich
7. Zarządzanie ryzykiem i bezpieczeństwem
8. Kolokwium
2
2
2
1

Ćwiczenia - zawartość tematyczna: -

Seminarium - zawartość tematyczna: -

Laboratorium - zawartość tematyczna: -

Projekt - zawartość tematyczna: -

Literatura podstawowa: Wieczysty A.: Niezawodność systemów wodociągowych i
kanalizacyjnych. Cz. I i II. Skrypt Politechniki Krakowskiej. Kraków 1990;
Kwietniewski M., Roman M., Kłoss-Trębaczkiewicz H.: Niezawodność wodociągów i
kanalizacji. Arkady, Warszawa 1993; Rak J. R.: Istota ryzyka w funkcjonowaniu
systemu zaopatrzenia w wodę. Oficyna Wydawnicza Politechniki Rzeszowskiej,
Rzeszów 2004.

Literatura uzupełniająca: Wieczysty A. i inni: Metody oceny i podnoszenia
niezawodności działania komunalnych systemów zaopatrzenia w wodę. Monografie
Komitetu Inżynierii Środowiska PAN, Vol. 2, Kraków 2001; Hotloś H.: Badania
eksploatacyjne wpływu wysokości ciśnienia i materiału rur na uszkadzalność sieci
wodociągowej. GWiTS, 2002, nr 11, s. 402-407; PN-77/N-044005, PN-77/N-04010,
PN-79/N-04031, PN-84/N-04041/05: Niezawodność w technice; Rak J., Wieczysty
A.: Bezpieczeństwo a niezawodność podsystemu uzdatniania wody. GWiTS, 1991, nr
3, s. 50-52; Kempa E. S.: Analiza ryzyka w systemach oczyszczania wód. Ochrona
Środowiska, 1993, nr 3, s. 5-10; Kempa E. S.: Ryzyko w procesach i obiektach
inżynierii sanitarnej. Ochrona Środowiska, 1995, nr 2, s. 43-48; PN-EN-1050, 1999:
Maszyny, Bezpieczeństwo. Zasady oceny ryzyka; PN-IEC 60300-3-9, 1999:
Zarządzanie niezawodnością. Analiza ryzyka w systemach technicznych.

65
RELIABILITY AND SAFETY OF ENGINEERING SYSTEMS

Course code:
ISS2004

Course title:
Reliability and safety of engineering systems

polish
Course form
Number
of hours/week*
Number
of hours/semester*
Form of the course
completion
ECTS credits
Total
Student’s
Workload

Lecture
Classes
Laboratory
Project
Seminar
1
15
Grade
2
60


Prerequisites: -

Name, first name and degree of the lecturer/supervisor: Halina Hotloś, PhD, DSc


Year: I


Aims of the course (effects of the course): knowledge of methods of estimation of
reliability of engineering systems; estimate of safety and risks of operations of objects

Semester: 2
Course description: Terminology and indices of reliability. Take advantage of
exploitation data to estimation of reliability of engineering objects and systems. Required
level of reliability. Safety and risk in sanitary technique. Methods of estimates of safeties
and analyses of risk. Management safety and risk.

Lecture:
1. Introduction to lecture. Reliability in sanitary technique. Terminology
2. Aim, range and methods of reliability researches of engineering objects - on
base of data given from exploitation. Reliability structures
3. Indices of reliability. Analysis and estimate of reliability of chosen objects
and engineering systems
4. Required level of reliability. Safety and risk in sanitary technique.
Terminology
5. Methods of estimates of safeties and analyses of risk
6. Risk related with work of the operator of engineering systems
7. Management safety and risk
8. Test
66
Number of
hours
2
2
2
2
2
2
2
1

Classes – the contents: -

Seminars – the contents: -

Laboratory – the contents: -

Project – the contents: -

Basic literature: Niezawodność systemów wodociągowych i kanalizacyjnych. Cz. I i
II. Skrypt Politechniki Krakowskiej. Kraków 1990; Kwietniewski M., Roman M.,
Kłoss-Trębaczkiewicz H.: Niezawodność wodociągów i kanalizacji. Arkady,
Warszawa 1993; Rak J. R.: Istota ryzyka w funkcjonowaniu systemu zaopatrzenia w
wodę. Oficyna Wydawnicza Politechniki Rzeszowskiej, Rzeszów 2004.

Additional literature: Wieczysty A. i inni: Metody oceny i podnoszenia niezawodności
działania komunalnych systemów zaopatrzenia w wodę. Monografie Komitetu
Inżynierii Środowiska PAN, Vol. 2, Kraków 2001; Hotloś H.: Badania eksploatacyjne
wpływu wysokości ciśnienia i materiału rur na uszkadzalność sieci wodociągowej.
GWiTS, 2002, nr 11, s. 402-407; PN-77/N-044005, PN-77/N-04010, PN-79/N-04031,
PN-84/N-04041/05: Niezawodność w technice; Rak J., Wieczysty A.: Bezpieczeństwo
a niezawodność podsystemu uzdatniania wody. GWiTS, 1991, nr 3, s. 50-52; Kempa
E. S.: Analiza ryzyka w systemach oczyszczania wód. Ochrona Środowiska, 1993, nr
3, s. 5-10; Kempa E. S.: Ryzyko w procesach i obiektach inżynierii sanitarnej.
Ochrona Środowiska, 1995, nr 2, s. 43-48; PN-EN-1050, 1999: Maszyny,
Bezpieczeństwo. Zasady oceny ryzyka; PN-IEC 60300-3-9, 1999: Zarządzanie
niezawodnością. Analiza ryzyka w systemach technicznych.

Conditions of the course acceptance/credition: test
67
PRACA DYPLOMOWA MAGISTERSKA

Kod kursu:
ISS 2012

Nazwa kursu:
Praca dyplomowa magisterska

Język wykładowy:
polski
Forma kursu
Tygodniowa
liczba godzin
ZZU *
Semestralna
liczba godzin
ZZU*
Forma
zaliczenia
Punkty ECTS
Liczba godzin
CNPS
Wykład
Ćwiczenia
Laboratorium
Projekt
15
225
Zaliczenie
20

Poziom kursu (podstawowy):

Wymagania wstępne:



Rok: II

Warunki zaliczenia: złożenie pracy dyplomowej
Semestr: 3
68
Seminarium
DIPLOMA PROJECT

Course code:
ISS 2012

Course title:
Diploma project

polish
Course form
Number
of hours/week*
Number
of hours/semester*
Form of the course
completion
ECTS credits
Total
Student’s
Workload
Lecture
Classes
Laboratory
Project
Seminar
15
225
Grade
20


Prerequisites:



Year: II

Conditions of the course acceptance/credition: preparation of diploma project
Semester: 3
69
SEMINARIUM DYPLOMOWE

Kod kursu:
ISS 2013

Nazwa kursu:
Seminarium dyplomowe

Język wykładowy:
polski.
Forma kursu
Tygodniowa
liczba godzin
ZZU *
Semestralna
liczba godzin
ZZU*
Forma
zaliczenia
Punkty ECTS
Liczba godzin
CNPS
Wykład
Ćwiczenia
Laboratorium
Projekt
Seminarium
2
30
Zaliczenie
2
60

Poziom kursu (podstawowy):

Wymagania wstępne:



Rok: II

Typ kursu (obowiązkowy):


Forma nauczania (tradycyjna):

Krótki opis zawartości całego kursu: prezentacja elementów pracy dyplomowej w
trakcie dwóch wystąpień. Pierwsza prezentacja obejmuje program pracy i wstęp
literaturowy. Druga prezentacja obejmuje przedstawienie wyników badań, rozwiązań
projektowych lub podsumowanie w przypadku pracy studialnej.

Warunki zaliczenia: przedstawienie dwóch prezentacji oraz obecność na zajęciach
Semestr: 3
70
DIPLOMA SEMINAR

Course code:
ISS 2013

Course title:
Diploma seminar

polish
Course form
Number
of hours/week*
Number
of hours/semester*
Form of the course
completion
ECTS credits
Total
Student’s
Workload
Lecture
Classes
Laboratory
Project
Seminar
2
30
Grade
2
60


Prerequisites:



Year: II

Type of the course (obligatory):


Form of the teaching (traditional):

Course description: Presentation of elements of final project during two performs.
First perform is included plan of project and literature review. Second seminar
includes presentation of carried studies results, project solutions or recapitulation of
literature studies.

Conditions of the course acceptance/credition: presentation of two performs and
attendance to all seminars
Semester: 3
71
BUDOWA I EKSPLOATACJA SIECI WODOCIĄGOWYCH
I KANALIZACYJNYCH

Kod kursu:
ISS2035

Nazwa kursu:
Budowa i eksploatacja sieci wodociągowych i kanalizacyjnych

Język wykładowy:
polski
Forma kursu
Tygodniowa
liczba godzin
ZZU *
Semestralna
liczba godzin
ZZU*
Forma
zaliczenia
Punkty ECTS
Liczba godzin
CNPS
Wykład
Ćwiczenia
Laboratorium
Projekt
Seminarium
2
30
Zaliczenie
2
60


Wymagania wstępne:

Imię, nazwisko i tytuł/ stopień prowadzącego: Andrzej Kotowski, dr hab. inż., prof.
PWr

Imiona i nazwiska oraz tytuły/stopnie członków zespołu dydaktycznego: Andrzej
Pawlak, dr inż.; Jerzy Wartalski, dr inż.; Andrzej Wartalski, dr inż.; Jan Cieżak, dr
inż.; Wojciech Cieżak, dr inż.; Patryk Wójtowicz, dr inż.

Rok: II


Cele zajęć (efekty kształcenia): poznanie zasad budowy, eksploatacji i sterowania
sieciami i obiektami wodociągowymi i kanalizacyjnymi.


Krótki opis zawartości całego kursu: Budowa przewodów sieci wodociągowych
i kanalizacyjnych. Bezwykopowe metody budowy przewodów wodociągowych
i kanalizacyjnych. Eksploatacja systemów zaopatrzenia w wodę i usuwania ścieków.
Zarządzanie i sterowanie systemami wodociągowymi i kanalizacyjnymi.

Semestr: 3
1. Układanie i montaż przewodów wodociągowych.
2. Odbiór techniczny przewodów wodociągowych.
3. Bezodkrywkowe metody budowy przewodów wodociągowych
i kanalizacyjnych .
4. Układanie kanałów.
5. Odbiór techniczny kanału.
72
Liczba godzin
4
2
4
4
2
6. Eksploatacja ujęć wody.
7. Eksploatacja sieci i obiektów wodociągowych.
8. Eksploatacja sieci i obiektów kanalizacyjnych.
9. Bezpieczeństwo pracy przy eksploatacji elementów systemu zaopatrzenia w
wodę i usuwania ścieków.
10. Zarządzanie i sterowanie systemami wodociągowymi i kanalizacyjnymi.
11. Modele funkcjonalne obiektów i procesów przepływu wody w systemach
wodociągowych.
12. Monitoring. Osprzęt sygnalizacyjny i pomiarowy stosowany w systemach
sterowania wodociągów. Kolokwium zaliczeniowe.
2
2
2
2
2
2
2





1. Błaszczyk W., Stamatello H., Błaszczyk P.: Kanalizacja. Tom 1. Sieci
i pompownie. Arkady, Warszawa 1983.
2. Błaszczyk W., Stamatello H.: Budowa miejskich sieci kanalizacyjnych. Arkady,
Warszawa 1975.
3. Denczew S., Królikowski A.: Podstawy nowoczesnej eksploatacji układów
wodociągowych i kanalizacyjnych. Arkady. Warszawa 2002.
4. Dohnalik P.: Zasady eksploatacji i sterowania urządzeniami systemów
wodociągowych i kanalizacyjnych. Tom I, II, III. Instytut Kształtowania
Środowiska. Oddział w Krakowie, Kraków 1986.
5. Gabryszewski T.: Wodociągi. Arkady, Warszawa 1983.

1. Poradnik. Wodociągi i kanalizacja. Podstawy projektowania i eksploatacji.
2. Zbiór instrukcji o eksploatacji, konserwacji i planowo-zapobiegawczych
remontach urządzeń wodociągowych i kanalizacyjnych. Arkady, Warszawa 1966.
3. Wybrane zagadnienia projektowania, budowy i eksploatacji sieci zewnętrznych
z tworzyw sztucznych. Seminarium – warsztaty. Kielce, 19.10.2000 r.
 Warunki zaliczenia: pozytywna ocena kolokwium zaliczeniowego.
73
CONSTRUCTION AND MAINTENANCE OF WATER SUPPLY AND
SEWAGE NETWORKS
 Course code:
ISS2035
 Course title:

Construction and Maintenance of Water Supply and Sewage
Networks
Course form
Number
of hours/week*
Number
of hours/semester*
Form of the course
completion
ECTS credits
Total
Student’s
Workload
Lecture
polish
Classes
Laboratory
Project
Seminar
2
30
Grade
2
60


Prerequisites:

Name, first name and degree of the lecturer/supervisor: Andrzej Kotowski, dr hab.
inż., prof. PWr

Names, first names and degrees of the team’s members: Andrzej Pawlak, dr inż.; Jerzy
Wartalski, dr inż.; Andrzej Wartalski, dr inż.; Jan Cieżak, dr inż.; Wojciech Cieżak, dr
inż.; Patryk Wójtowicz, dr inż.

Year: II


Aims of the course (effects of the course): Getting of knowledge concerning basis of
construction, exploitation and control of components and networks in water supply
and sewage systems.


Course description: Construction of water pipelines and sewage channels. Methods of
non excavation construction of pipelines and sewage channels. Exploitation of water
supply and sewage disposal systems. Management and control of water supply and
sewage systems.

Lecture:
Semester: 3
1. Placing and installation of water pipelines.
2. Acceptance of water pipelines to exploitation.
3. Methods of non excavation construction of pipelines and sewage
channels.
4. Placing of sewage channels.
74
Number of hours
4
2
4
4
5. Acceptance sewage channels to exploitation.
6. Exploitation of water intakes.
7. Exploitation of water pipelines network and components of water
supply system.
8. Exploitation of sewage channels network and components of sewage
system.
9. Operational safety of components in water supply and sewage system.
10. Management and control of water supply and sewage systems.
11. Functional diagrams of components and processes of water flow in
water supply system.
12. Monitoring. Measuring and alarm devices applied in water supply
control systems. Test.





Basic literature:
2
2
2
2
2
2
2
2
1. Błaszczyk W., Stamatello H., Błaszczyk P.: Kanalizacja. Tom 1. Sieci i
pompownie. Arkady, Warszawa 1983.
2. Błaszczyk W., Stamatello H.: Budowa miejskich sieci kanalizacyjnych. Arkady,
Warszawa 1975.
3. Denczew S., Królikowski A.: Podstawy nowoczesnej eksploatacji układów
wodociągowych i kanalizacyjnych. Arkady. Warszawa 2002.
4. Dohnalik P.: Zasady eksploatacji i sterowania urządzeniami systemów
wodociągowych i kanalizacyjnych. Tom I, II, III. Instytut Kształtowania
Środowiska. Oddział w Krakowie, Kraków 1986.
5. Gabryszewski T.: Wodociągi. Arkady, Warszawa 1983.

1. Poradnik. Wodociągi i kanalizacja. Podstawy projektowania i eksploatacji.
2. Zbiór instrukcji o eksploatacji, konserwacji i planowo-zapobiegawczych
remontach urządzeń wodociągowych i kanalizacyjnych. Arkady, Warszawa 1966.
3. Wybrane zagadnienia projektowania, budowy i eksploatacji sieci zewnętrznych z
tworzyw sztucznych. Seminarium – warsztaty. Kielce, 19.10.2000 r.
 Conditions of the course acceptance/credition: positive grade of colloquium.
75
ODNOWA WODY 2

Kod kursu:
ISS2034

Nazwa kursu:
Odnowa wody 2

Język wykładowy:
polski
Forma kursu
Tygodniowa
liczba godzin
ZZU *
Semestralna
liczba godzin
ZZU*
Forma
zaliczenia
Punkty ECTS
Liczba godzin
CNPS
Wykład
Ćwiczenia
Laboratorium
Projekt
Seminarium
1
15
Zaliczenie
1
30


Wymagania wstępne:

Imię, nazwisko i tytuł/ stopień prowadzącego: Maria Świderska-Bróż, prof. dr hab.
inż.

Imiona i nazwiska oraz tytuły/stopnie członków zespołu dydaktycznego: Jacek
Wiśniewski, dr hab. inż., Marek Mołczan, dr inż.

Rok: I





Semestr: 3
Cele zajęć (efekty kształcenia): Poznanie zasad racjonalizacji gospodarki zasobami
wód naturalnych. Wykorzystanie wody odnowionej. Zrozumienie mechanizmu,
przebiegu i skuteczności procesów jednostkowych, a także zasad działania
i projektowania urządzeń stosowanych w układach odnowy wody. Umiejętność
wyboru układu technologicznego i układu urządzeń.
Krótki opis zawartości całego kursu: Cele odnowy wody i możliwości
wykorzystania wody odnowionej.. Przebieg i skuteczność procesów jednostkowych
oraz zasady ustalania układów technologicznych. Rodzaj, zasada działania i parametry
projektowe urządzeń stosowanych do odnowy wody. Gospodarka ściekami,
koncentratami i osadami. Układy odnowy wody stosowane na świecie; eksploatowane
rozwiązania technologiczne oraz układy urządzeń i jakość wody odnowionej.



76

Projekt - zawartość tematyczna: Ustalenie układu technologicznego oraz wybór
urządzeń. Wykonanie obliczeń technologicznych oraz wymiarów urządzeń. Rysunki:
plan sytuacyjny i przekrój przez urządzenia zakładu odnowy wody.

Kowala, Wyd. PWr.
 Warunki zaliczenia: pozytywnie oceniony projekt
77
WATER RENOVATION 2

Course code:
ISS2034

Course title:
Water renovation 2

polish
Course form
Number
of hours/week*
Number
of hours/semester*
Form of the course
completion
ECTS credits
Total
Student’s
Workload
Lecture
Classes
Laboratory
Project
Seminar
1
15
Grade
1
30


Prerequisites:

dr hab. inż.

Names, first names and degrees of the team’s members: Jacek Wiśniewski, dr hab.
inż., Marek Mołczan, dr inż.

Year: I


Aims of the course (effects of the course): Learning of water renovation processes.
Competence in selection of unit processes and rules of technological system choice.
Knowledge of water renovation plants design and possibilities of reclaimed water
uses.


Course description: Purposes of water renovation (rationalization of natural water
resources management). Possibilities of reclaimed water uses. Unit processes; their
mechanism, course and effectiveness. Rules of technological system choice. Devices
used in water renovation plants and their design parameters. Examples of water
renovation plants operated in the world and quality of reclaimed water.
Semester: 2
78

Lecture:




Project – the contents: Determination of the water renovation technological
scheme. Technological and devices calculations. Drawing of location plan and
technological profile of water renovation plant.

Basic literature:
Kowala, Wyd. PWr.


Conditions of the course acceptance/credition: positive mark of project
79
TECHNOLOGIA I ORGANIZACJA ROBÓT INSTALACYJNYCH

Kod kursu:
ISS 2008

Nazwa kursu:
Technologia i organizacja robót instalacyjnych

Język wykładowy: polski
Forma kursu
Tygodniowa
liczba godzin
ZZU *
Semestralna
liczba godzin
ZZU*
Forma
zaliczenia
Punkty ECTS
Liczba godzin
CNPS
Wykład
Ćwiczenia
1
1
15
15
Zaliczenie
Zaliczenie
1
1
30
30
Laboratorium
Projekt


Wymagania wstępne:

Imię, nazwisko i tytuł/ stopień prowadzącego: Andrzej Wartalski, dr inż.

Seminarium
Aleksandra Sambor, dr inż.; Wojciech Cieżak, dr inż.; Zbigniew Ferenc, dr inż.

Rok: II;


Cele zajęć (efekty kształcenia): zapoznanie się z fazami procesu inwestycyjnego,
i organizacją robót, poznanie zasad kosztorysowania inwestycji; umiejętność
sporządzania przedmiarów robót oraz kosztorysów inwestorskich


Wykłady. Proces inwestycyjny – etapy i fazy. Prawa i obowiązki uczestników procesu
inwestycyjnego. Dokumentacja projektowa jako podstawa organizacji robót
sanitarnych. Organizacja robót. Elementy zagospodarowania placu budowy. Warunki
składowania podstawowych materiałów budowlanych. Podstawy kosztorysowania
inwestycji na etapach Koncepcji Programowo Przestrzennej oraz Projektu
Budowlanego (Wykonawczego). Przedmiary robót i kosztorysy inwestorskie.
Poznanie wybranych procedur i programów do kosztorysowania.
Ćwiczenia. Praktyczne wykorzystanie wiadomości teoretycznych. Obliczanie robót
ziemnych – zewnętrzne sieci wodociągowe i kanalizacyjne. Sporządzenie kosztorysu
robót ziemnych. Sporządzenie przedmiaru robót i kosztorysu wybranej instalacji
sanitarnej
(wod-kan,
centralnego
ogrzewania,
wentylacji),
ćwiczenie
Semestr: 3
80
1.
2.
3.
4.
5.
6.
z kosztorysowania wybranej instalacji sanitarnej z użyciem programu komputerowego
do kosztorysowania
 Wykład (podać z dokładnością do 2 godzin):
Liczba godzin
Program wykładu. Forma zaliczenia kursu. Etapy i fazy procesu
inwestycyjnego. Prawa i obowiązki uczestników procesu inwestycyjnego.
Elementy
składowe
projektu
budowlanego
(wykonawczego).
Dokumentacja projektowa jako podstawa organizacji robót sanitarnych
3
Organizacja i technologia robót. Elementy zagospodarowania placu
budowy. Warunki składowania podstawowych materiałów budowlanych.
Rodzaje kosztorysów i metody kosztorysowania
3
Roboty ziemne (kategorie gruntów, roboty przygotowawcze, sposób
wykonania robót. Przedmiar robót - kosztorys ślepy (metoda
uproszczona, metoda szczegółowa).
3
Kosztorys inwestorski ( metoda uproszczona, metoda szczegółowa).
2
Komputerowe wspomaganie kosztorysowania – omówienie programów
komputerowych do kosztorysowania. Sporządzanie kosztorysów w
programie Norma Pro (szczegółowe omówienie programu).
3
Kolokwium zaliczeniowe.
1

Ćwiczenia - zawartość tematyczna: zasady kosztorysowania inwestycji w zakresie:
obliczania ilości robót ziemnych (wykop, nasyp, roboty przygotowawcze),
sporządzanie przedmiaru robót oraz kosztorysu inwestorskiego wybranej instalacji
sanitarnej w programie Norma Pro wersja edukacyjna.

o Laboratorium - zawartość tematyczna:


1. Dyżewski A.: Technologia i organizacja budowy, Arkady 1991.
2. Kowalczyk Z., Zabielski J., Kosztorysowanie i normowanie w budownictwie wraz
z programem NORMA PRO, Wyd. WSP, 2010.
3. Praca zbiorowa pod red. Janusza Panasa : Nowy Poradnik majstra budowlanego
4. Kowalczyk Z., Zabielski J.: Kosztorysowanie i normowanie w budownictwie
WSiP, 2008.
5. Metody i podstawy kosztorysowania w przepisach i informacjach. ORGBUD SERWIS, 2010.
6. Łukaszewicz L.: Materiały do ćwiczeń projektowych z kosztorysowania robót
budowlanych, Wydawnictwa Politechniki Warszawskiej,1991.
7. Cyunel B.: Podstawy projektowania technologii i organizacji robót ziemnych w
budownictwie: skrypt dla studentów wyższych szkól technicznych do przedmiotu:
technologia robót budowlanych. Skrypt Politechniki Krakowskiej, 2004.
81

1. Poradnik Kosmala M.: Materiały do ćwiczeń z urządzania terenów zielonych :
roboty ziemne. W-wa, SGGW 2006.
2. Zajączkowska T.: Kalkulacja kosztorysowa w budownictwie i jej komputerowe
wspomaganie, 2007
3. Wodociągi i kanalizacja. Podstawy projektowania i eksploatacja. Wyd. Arkady,
2001.
4. Gabryszewski T.: Wodociągi. Wyd. Arkady,1983
5. Błaszczyk W., Stamatello H.: Budowa miejskich sieci kanalizacyjnych. Wyd.
Arkady, 1967
6. Skaldawski E.: Roboty ziemne. W-wa: WKL, 2005.
7. Zuber S.: Tablice do obliczeń objętości robót ziemnych : wykopy i nasypy. Wyd.
PWRiL, 2001.
8. Katalogi KNR i KSNR

Warunki zaliczenia: Pozytywna ocena z kolokwium i ćwiczeń.
82
TECHNOLOGY AND ORGANIZATION OF CONSTRUCTION WORKS

Course code:
ISS 2008

Course title:
Technology and Organization of Construction Works

Language of the lecturer: polish
Course form
Number
of hours/week*
Number
of hours/semester*
Form of the course
completion
ECTS credits
Total
Student’s
Workload
Lecture
Classes
1
1
15
15
Grade
Grade
1
1
30
30
Laboratory
Project
Seminar


Prerequisites:

Name, first name and degree of the lecturer/supervisor: Andrzej Wartalski, dr inż.

Names, first names and degrees of the team’s members: Aleksandra Sambor, dr inż.;
Cieżak, dr inż.; Zbigniew Ferenc, dr inż.

Year: II


Aims of the course (effects of the course): recognition of investment process and work
organisation, learning rules of estimate investment costs, preparation of investment
works


Course description:
Semester: 3
Lectures. Investment process – stages and phases. Rights and duties of members in
investment process. Project’s documentation as a base of sanitary’s works. Work’s
organisation. Management of building site. Estimate investment costs – procedures
and software.
Classes – using toeretical knowledge from lecture in practical. Recognition and using
technical software.
Number of hours
1. Program of lectures. Form of course’s credit. Investment process –
stages and phases. Rights and duties of members in investment
process. Elements of construction project and detailed engineering.
Project’s documentation as a base of sanitary works
3
2. Work’s organization. Management of building site. Terms of building’s
materials storage. Types and methods of estimate investment costs
3
3. Types and methods of estimate investment costs.
3
83
4. Groundwork’s (grounds classes, preparing work). „Blind” estimate
costs, methods – simplified and detailed.
5. Estimate investment costs (methods – simplified and detailed),
Recognition and using technical software, especially „Norma Pro”.
6. Test
2
3
1

Classes – the contents: Estimate investment costs – groundwork (embankments,
cuttings), preparations works. Using software „Norma Pro” on the example of sanitary
mains.




Basic literature:
1. Dyżewski A.: Technologia i organizacja budowy, Arkady 1991
2. Kowalczyk Z., Zabielski J., Kosztorysowanie i normowanie w budownictwie wraz z
programem NORMA PRO, Wyd. WSP, 2010.
3. Praca zbiorowa pod red. Janusza Panasa: Nowy Poradnik majstra budowlanego
4. Kowalczyk Z., Zabielski J.: Kosztorysowanie i normowanie w budownictwie WSiP,
2008.
5. Metody i podstawy kosztorysowania w przepisach i informacjach. ORGBUD SERWIS, 2010
6. Łukaszewicz L.: Materiały do ćwiczeń projektowych z kosztorysowania robót
budowlanych, Wydawnictwa Politechniki Warszawskiej,1991
7. Cyunel B.: Podstawy projektowania technologii i organizacji robót ziemnych w
budownictwie: skrypt dla studentów wyższych szkól technicznych do przedmiotu:
technologia robót budowlanych. Skrypt Politechniki Krakowskiej, 2004

1. Poradnik Kosmala M.: Materiały do ćwiczeń z urządzania terenów zielonych: roboty
ziemne. W-wa, SGGW 2006
2. Zajączkowska T.: Kalkulacja kosztorysowa w budownictwie i jej komputerowe
wspomaganie, 2007
3. Wodociągi i kanalizacja. Podstawy projektowania i eksploatacja. Wyd. Arkady, 2001.
4. Gabryszewski T.: Wodociągi. Wyd. Arkady,1983
5. Błaszczyk W., Stamatello H.: Budowa miejskich sieci kanalizacyjnych. Wyd. Arkady,
1967
6. Skaldawski E.: Roboty ziemne. W-wa: WKL, 2005
7. Zuber S.: Tablice do obliczeń objętości robót ziemnych: wykopy i nasypy. Wyd.
PWRiL, 2001.
8. Katalogi KNR i KSNR

84
ALTERNATYWNE ŹRÓDŁA ENERGII

Kod kursu:
ISS2009

Nazwa kursu:
Alternatywne źródła energii

Język wykładowy:
polski
Forma kursu
Tygodniowa
liczba godzin
ZZU *
Semestralna
liczba godzin
ZZU*
Forma
zaliczenia
Punkty ECTS
Liczba godzin
CNPS
Wykład
Ćwiczenia
Laboratorium
Projekt
Seminarium
1
15
Zaliczenie
1
30


Wymagania wstępne: brak

Imię, nazwisko i tytuł/ stopień prowadzącego: Danielewicz Jan, dr hab. inż. prof.ndzw

Małgorzata Szulgowska-Zgrzywa, dr inż.
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.

Rok: II

Typ kursu: obowiązkowy

Rozumienia roli alternatywnych źródeł energii w rozwoju cywilizacji.

Forma nauczania tradycyjna

Krótki opis zawartości całego kursu: Kurs dotyczy zagadnień związanych
z wykorzystaniem tzw. odnawialnych źródeł energii takich jak energia słoneczna,
energia wiatru, energia geotermalna, zastosowania pomp ciepła, przykładowych
rozwiązań światowych w zakresie wykorzystania energii odnawialnych. W ramach
kursu przewidziany jest pokaz filmów wideo pokazujących przykłady zastosowań
źródeł energii odnawialnych w Polsce.

Semestr: 3
Klasyfikacja źródeł energii
Energia słoneczna
Biomasa i biogaz jako źródło energii
Energia geotermalna w Polsce i na Świecie
Energii wiatru
Pompy ciepła.
Wodór jako paliwo, magazynowanie energii
85
Liczba godzin
1
2
2
2
1
2
2
8. Ocena ekonomiczna wykorzystania niekonwencjonalnych źródeł energii
9. Kolokwium
2
1

Ćwiczenia -

Seminarium -

Laboratorium -

Projekt -

1. Duffie J.A., Beckman W.A.-„ Solar engineering of thermal processes”, John Wiley
and Sons, New York, 1991
2. Bogdanienko J,-“Odnawialne źródła energii”,PWN Warszawa, 1989

Literatura uzupełniająca: .
1. Wiśniewski G.-„Kolektory słoneczne”- Poradnik wykorzystania energii
słonecznej”-Centralny Ośrodek Informacji Budownictwa-Warszawa 1992

86
ALTERNATIVE ENERGY SOURCES

Course code:
ISS2009

Course title:
Alternative Energy Sources

polish
Course form
Number
of hours/week*
Number
of hours/semester*
Form of the course
completion
ECTS credits
Total
Student’s
Workload
Lecture
Classes
Laboratory
Project
Seminar
1
15
Grade
1
30


Prerequisites:

Name, first name and degree of the lecturer/supervisor: Jan Danielewicz, dr hab. Inż.
Prof. ndzw


Year: II


Semester: 3
Understanding of use of non conventional source of energy in life mankind.


Course description: Course covers utilization aspects of the co-called renewable
energy sources, such as solar energy, wind, geothermal energy, heat pumps, and
examples of modern usage of renewable energy sources. Lectures will be backed up
by video presentations showing examples of usage of renewable energy sources in
Poland..

Lecture:
1. Clasification of resources of energy
2. Solar energy
3 Biomass as an energy source.
4. Geothermal energy in Poland and throughout the world.
5. Wind energy
6. Heat pumps.
7. Hydrogen as a source of energy, energy storage
8. Economic analysis of usage non conventional sources of energy
9. Test.
87
Number of hours
1
2
2
2
1
2
1
2
1

Classes –

Seminars –

Laboratory –


Basic literature:
1. Duffie J.A., Beckman W.A.-„ Solar engineering of thermal processes”, John Wiley
and Sons, New York, 1991
2. Bogdaniecko - Odnawialne źródła energii”, PWN Warszawa, 1989


88
PRAWO BUDOWLANE

Kod kursu:
ISS2010

Nazwa kursu:
Prawo budowlane

Język wykładowy:
polski
Forma kursu
Tygodniowa
liczba godzin
ZZU *
Semestralna
liczba godzin
ZZU*
Forma
zaliczenia
Punkty ECTS
Liczba godzin
CNPS
Wykład
Ćwiczenia
Laboratorium
Projekt
Seminarium
2
30
Zaliczenie
2
60


Wymagania wstępne:

Imię, nazwisko i tytuł/ stopień prowadzącego: Wojciech Słomka, dr inż.


Rok: II


Cele zajęć (efekty kształcenia): Poznanie aktualnych regulacji prawnych związanych
z procesem inwestycyjnym na etapie planowania, projektowania i wykonawstwa.
Zdobycie wiedzy o kompetencjach uczestników procesu budowlanego. Poznanie
zasad postępowania administracyjnego w celu wydania decyzji związanych
z przebiegiem procesu inwestycyjnego


Krótki opis zawartości całego kursu: Omówienie przepisów prawnych, warunków
technicznych i norm obowiązujących w projektowaniu i wykonawstwie.

Semestr: 3
1. Proces inwestycyjny, organizacja, struktura , uczestnicy.
2. Prawo Unii Europejskiej. Dyrektywa Rady sprawie wyrobów
budowlanych. Euronormy.
3. Ustawa o planowaniu przestrzennym.
4. Ustawa Prawo zamówień publicznych.
5. Ustawa Prawo budowlane
- uprawnienia budowlane
- pozwolenie na budowę, budowa, oddanie do użytku i utrzymanie
obiektów budowlanych
89
Liczba godzin
2
2
2
2
2
2
- organy administracji architektoniczno budowlanej i nadzoru
budowlanego, przepisy karne i odpowiedzialność zawodowa
w budownictwie
6. Zasady działania i organizacja jednostek projektowania, zasady
sporządzania dokumentacji technicznej.
7. Warunki techniczne jakim powinny odpowiadać budynki u ich
usytuowanie.
8. Ustawa Prawo ochrony środowiska: ochrona gruntów, ochrona lasów,
ochrona powietrza, ochrona wód, strefy ochronne ujęć wody, ochrona
przed hałasem, ochrona przed elektromagnetycznym promieniowaniem,
ochrona przyrody.
9. Oceny oddziaływania na środowisko. Opłaty za korzystanie ze
środowiska
10. Ustawa o odpadach.
11. Prawo wodne.
12. Prawo geologiczne i górnicze, wiercenia geotechniczne.
13. Prawo geodezyjne i kartograficzne, ewidencja uzbrojenia podziemnego,
zakres opracowań geodezyjnych, czynności geodezyjne w budownictwie,
uzgodnienia dokumentacji.
14. Normalizacja i normy w budownictwie.
15. O Państwowej Inspekcji Pracy, dopuszczalne stężenie czynników
szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy, przepisy BHP.
16. Ustawa o Inspekcji Ochrony Środowiska





Literatura podstawowa: Teksty ustaw i rozporządzeń


Warunki zaliczenia: pozytywny wynik kolokwium
90
2
2
1
2
2
2
1
1
2
1
1
1
THE LAW OF BUILDING

Course code:
ISS2010

Course title:
The Law of Building

polish
Course form
Number
of hours/week*
Number
of hours/semester*
Form of the course
completion
ECTS credits
Total
Student’s
Workload
Lecture
Classes
Laboratory
Project
Seminar
2
30
Grade
2
60


Prerequisites:

Name, first name and degree of the lecturer/supervisor: Wojciech Słomka, Ph. D.


Year: II


Aims of the course (effects of the course): Course Objectives (expected results):
Familiarity with current regulatory legislation on construction/building projects at all
stages of planning, designing, and project execution. Knowledge of the rights,
authority, and commission of participants in the building process. Familiarity with the
principles of the administrative proceedings in the decision-making process in
building and construction.


Course description: Discussion of Acts, Law, technical conditions and standards
obligatory in the design and the project execution.

Lecture:
Semester: 3
1. Investments process - organization, structure, participants.
2. European Union Law Council Directive on the approximation of laws,
regulations and administrative provisions of the Member States
relating to construction products. Euronorms
3. The Spatial Planning Act.
4. Public Contracts Act
5. The Building Law.
- building commisions
-building permits, construction process, putting to use and
maintaining building objects,
- architectonic and building administrative bodies, building and
91
Number of hours
2
2
2
2
2
2
construction oversight administration, building penal code and
professional responsibility.
6. Functional basis and organization of design units, rules of preparation
of technical documentation.
7. Technical requirements for buildings.
8. The Environmental Protection Act : ground protection, forest
protection, air protection , water protection, protection zone of water
intakes, protection against noise, protection against electromagnetic
radiation, nature protection.
9. Environmental Impact Assessment. Charge for exercise of
environment.
10. The Refuse Act.
11. The Water Law.
12. The Geology and Mining Law, geo-drilling.
13. The Plane Surveying and Cartography Law, evidence of
underground fittings, scope of plane surveying elaborates, plane
surveying activity in building, arrangement of documentation.
14. Standardization and standards in building.
15. On the National Inspection of Labour, permissible concentration of
unhealthy factors in labour environment. Regulation of BHP (Safety
and Hygiene of Labour).(Occupational Safety and Hazard
Regulations).
16. The Inspection of Environmental Protection Act.
2
2
1
2
2
2
1
1
2
1
1
1





Basic literature: The Acts and Regulations.


Conditions of the course acceptance/credition: Positive grade on the written test.
92

Zaopatrzenie w Wodę, Usuwanie Ścieków i Zagospodarowanie

Transkrypt

Podobne dokumenty

ETD 2003 Wprowadzenie do elektroniki i telekomunikacji 2

OPISY KURSÓW/PRZEDMIOTÓW:

ETD 7063

ETD 2909 Szecowka

Podstawy organizacji i zarządzania w administracji publicznej

ETD 1061

Nazwa przedmiotu PR i reklama Forma kształcenia II stopieo Liczba

OPISY KURSÓW/PRZEDMIOTÓW: