regiony gminy europy

ISSN 1725-6747
UNIA EUROPEJSKA
Komitet Regionów
REGIONY
GMINY
EUROPY
BIULETYN INFORMACYJNY KOMITETU REGIONÓW
nr 73
czerwiec–lipiec 2011
W tym wydaniu: „Strategia »Europa 2020« z udziałem regionów i miast”
Minister rozwoju regionalnego w polskim rządzie
Elżbieta Bieńkowska o priorytetach polskiej
prezydencji
7 projektów kluczowych dla Komitetu Regionów
Christine Chapman przedstawia Platformę
Monitorowania Strategii „Europa 2020”
Komitetu Regionów
Ponadto w numerze:
Jak wygląda Europa widziana z greckich Salonik
Nichi Vendola o zrównoważonej polityce wodnej
Karl-Heinz Lambertz o pomocy państwa i usługach publicznych
Franz Schausberger o Chorwacji i rozszerzeniu UE
António Costa o unijnej strategii transportowej
Zgromadzenie przedstawicieli samorządów
regionalnych i lokalnych UE
➔
Od redakcji
Pakty terytorialne –
pilne w obliczu kryzysu
Europa nie może sobie pozwolić na kolejną porażkę. Wszyscy musimy podjąć wysiłek, by tego uniknąć; wszystkich
dotyczy także przedstawiona perspektywa.
Powiem więcej – niezbędnym warunkiem powodzenia
europejskiej polityki wzrostu gospodarczego są partnerstwa zainteresowanych podmiotów, mających wspólne
cele i wzajemne zobowiązania. Właśnie na tym polegają
pakty terytorialne.
Obecnie, gdy państwa członkowskie przygotowują się
do ponownej debaty nad strategią „Europa 2020” i krajowymi programami reform, można zauważyć, że nie
zwrócono szczególnej uwagi na wcześniejsze zalecenia
w tym zakresie.
Mercedes Bresso,
przewodnicząca
Komitetu Regionów
z Hermanem
Van Rompuy’em,
przewodniczącym Rady
Europejskiej
Podczas majowej sesji plenarnej Komitetu przewodniczący Rady UE Herman Van Rompuy bardzo wyraźnie dał
do zrozumienia, że pragnie współpracować z władzami
lokalnymi i regionalnymi oraz zaprosił Komitet Regionów
do udziału w spotkaniach przygotowawczych przyszłych
posiedzeń Rady Europejskiej.
Również przewodniczący Komisji Europejskiej José
Manuel Barroso jednoznacznie wyraził się, że Komisja
będzie zachęcać państwa członkowskie do zawierania
paktów terytorialnych. Inicjatywą zainteresowało się też
wiele rządów krajowych.
Wciąż pozostaje jednak wiele do zrobienia. Choć sama
koncepcja wydaje się zmierzać prosto do celu, zbyt wiele
krajowych programów reform przedstawionych Komisji
nie zostało odpowiednio skonsultowanych z władzami
lokalnymi i regionalnymi.
Czy państwa członkowskie są świadome faktu, że rezygnując z szerokiego partnerstwa, poważnie ograniczają
szanse na powodzenie strategii „Europa 2020”? Jeżeli
pakty terytorialne nie zostaną wdrożone, Europa może
stracić kolejne dziesięć lat, podobnie jak było w przypadku
strategii lizbońskiej.
Doświadczenie nauczyło nas, że jeżeli europejskie strategie nie są wystarczająco silnie osadzone w realiach regionów, osiągane z ich pomocą wyniki są tylko przeciętne.
Podział odpowiedzialności, a więc tzw. wielopoziomowe
sprawowanie rządów, jest obecnie uznaną praktyką w Unii
Europejskiej i osiągnięta dzięki niemu wartość dodana jest
niepodważalna. Nie należy wyłączać z tej zasady żadnej
dziedziny.
Towarzyszące strategii „Europa 2020” przesłanie polityczne jest jasne: jedynym sposobem na wyjście z kryzysu
i zapewnienie perspektyw dla ponad 500 mln obywateli
jest postawienie na wzrost z poszanowaniem spójności
społecznej, gospodarczej i terytorialnej i przy niezmiennym
wykorzystaniu podstawowej zasady solidarności. Pakty
terytorialne to narzędzie działania, które w optymalny
sposób może pomóc w osiągnięciu tego celu.
Dlatego zwracam się do państw
członkowskich o większe włączenie władz lokalnych i regionalnych
w opracowywanie i wdrażanie strategii „Europa 2020”, byśmy mogli
w duchu szerokiego partnerstwa
dążyć do osiągnięcia wspólnych
celów poprzez strategie makroekonomiczne, politykę zatrudnienia oraz reformy strukturalne.
Europa nie może już sobie pozwolić na błędy. Powinna zrzeszyć
wszystkie podmioty, by podążały
w jednym, wspólnym kierunku –
ku wzmocnieniu naszego modelu
społecznego i terytorialnego.
Mercedes Bresso,
przewodnicząca KR-u
2
Strategia „Europa 2020” z udziałem regionów i miast ➔
W drugiej połowie 2011 r. Polska przejmie odpowiedzialność za podtrzymanie
i ukierunkowanie działań Unii Europejskiej. Podejmując te krótkoi długoterminowe wyzwania, polska prezydencja w Radzie UE będzie mogła
liczyć na poparcie ze strony władz lokalnych i regionalnych w Europie. „Polska
prezydencja kładzie ogromny nacisk na kwestię zreformowania polityki spójności,
ponieważ jest przekonana, że polityka ta nie tylko jest fundamentem trwałego
i zrównoważonego rozwoju całej Unii Europejskiej, lecz także toruje drogę do
poprawy sytuacji gospodarczej i społecznej wszystkich europejskich regionów” –
mówi minister rozwoju regionalnego w polskim rządzie Elżbieta Bieńkowska,
która przedstawia nam priorytety na nadchodzące półrocze.
„Polityka spójności – fundament trwałego
i zrównoważonego rozwoju całej Unii
Europejskiej”
Europa powoli podnosi się z kryzysu, a UE kładzie
podwaliny pod strategię na rzecz inteligentnego
i zrównoważonego rozwoju sprzyjającego włączeniu
społecznemu. Jakie są w tym kontekście priorytety
polskiej prezydencji?
Polska prezydencja w obszarze polityki spójności stawia
sobie trzy cele do zrealizowania. Po pierwsze, zapewnienie sprawnego przebiegu negocjowania pakietu rozporządzeń dla polityki spójności. Po drugie, wzmocnienie
jej znaczenia jako polityki rozwoju doskonale wpisującej
się w założenia strategii „Europa 2020” oraz po trzecie –
ich realizację. Zależy nam także na podniesieniu rangi
politycznej polityki spójności. Posłuży temu zwłaszcza
zorganizowanie formalnego spotkania ministrów odpowiedzialnych za politykę spójności w ramach Rady do
Spraw Ogólnych.
Jeśli polska prezydencja kładzie ogromny nacisk na kwestię reformy polityki spójności, to dlatego, że jest przekonana, iż polityka ta nie tylko jest fundamentem trwałego
i zrównoważonego rozwoju całej Unii Europejskiej, lecz
także toruje drogę do poprawy sytuacji gospodarczej
i społecznej wszystkich regionów europejskich. Jest to
szczególnie istotne w niełatwych czasach zawirowań na
rynkach finansowych i niepewności panującej w światowej gospodarce. Te wartości polityki spójności, a także jej
zorientowanie na wielopoziomowe zarządzanie i partnerstwo, zdaniem polskiej prezydencji, predestynują ją do
roli kluczowej polityki europejskiej realizującej cele i wizję
rozwoju ujęte w strategii „Europa 2020”.
Szczegółowej dyskusji o powiązaniu polityki spójności
ze strategią „Europa 2020” będzie poświęcona konferencja wysokiego szczebla politycznego, z udziałem m.in.
REGIONY I GMINY EUROPY ➔ CZERWIEC—LIPIEC 2011
Elżbieta Bieńkowska,
minister rozwoju
regionalnego
w polskim rządzie
Prezydenta RP Bronisława Komorowskiego, która odbędzie się 24 listopada w Poznaniu.
KR reprezentuje europejskie władze lokalne i regionalne, które wdrażają 70% unijnego prawodawstwa.
W jaki sposób polska prezydencja zamierza współpracować z Komitetem?
Współpraca z Komitetem Regionów jest dla polskiej prezydencji bardzo istotna. Już teraz wsłuchujemy się w postulaty i opinie formułowane przez KR w odniesieniu do
przyszłości polityki spójności. By pełniej uwzględnić głos
europejskich regionów w trakcie dyskusji nad kształtem
przyszłych rozporządzeń dla polityki spójności, zwróciliśmy się do Komitetu o przygotowanie dwóch opinii rozpoznawczych na temat zintegrowanego podejścia, a także
roli władz lokalnych i regionalnych w realizacji strategii
„Europa 2020”. Liczymy również na aktywną współpracę
z Komitetem Regionów we wspieraniu działań zmierzających do zwiększenia roli odgrywanej przez politykę spójności w Unii Europejskiej. Między innymi te kwestie były
tematem moich rozmów z przewodniczącą KR-u Mercedes Bresso. Omówiłyśmy najistotniejsze z punktu widzenia
obu stron działania, które trzeba podjąć w najbliższym
czasie. Należy też podkreślić rolę polskich regionów,
które prowadzą bardzo owocną współpracę z Komitetem
Regionów. Chciałabym tutaj przywołać cztery konferencje, które organizowane będą w drugiej połowie roku, we
współpracy z Komitetem Regionów. Wszystkie dotyczyć
będą niezwykle ważnych dla nas zagadnień: sieci TEN-T,
Partnerstwa Wschodniego, wymiaru miejskiego polityki
spójności oraz strategii dla regionu Morza Bałtyckiego. To
kwestie, które pozostają w istotnej sferze zainteresowania
także członków Komitetu Regionów.
3
➔
Strategia „Europa 2020” z udziałem regionów i miast
Czym jest strategia „Europa 2020”?
Strategia „Europa 2020” to strategia
wzrostu przyjęta przez Unię Europejską
na nadchodzące 10 lat. Nasze otoczenie
ulega zmianie. Dlatego zdaniem Komisji
Europejskiej i państw członkowskich
gospodarka Unii musi stać się racjonalna
i zrównoważona, powinna także
sprzyjać włączeniu społecznemu. To trzy
priorytety zapewniające wysoki poziom
zatrudnienia, produktywności i spójności
społecznej. Unia Europejska ustaliła pięć
ambitnych celów z zakresu zatrudnienia,
innowacyjności, edukacji, włączenia
społecznego i energetyki, które należy
osiągnąć do 2020 r. Każde państwo
członkowskie przyjmie własne cele
krajowe w tych dziedzinach. Strategia
będzie wspierana przez konkretne
działania prowadzone na poziomie
europejskim i krajowym.
Strategia „Europa 2020” – polska prezydencja
z uwagą wysłuchuje opinii KR-u
W ramach strategii „Europa 2020” Unia Europejska
określiła nowe bodźce dla wzrostu i zatrudnienia.
Odnosi się do nich siedem projektów przewodnich.
Komisja przedstawiła większość z nich w ostatnich
miesiącach, wraz z zaleceniami dotyczącymi ich
wdrożenia.
Unia Europejska i władze krajowe muszą koordynować
wysiłki podejmowane na rzecz każdego z projektów.
Dzięki temu ich działania wzajemnie się wzmocnią.
Za każdym razem zwracano się do Komitetu
Regionów, by przedstawił swój punkt widzenia na
temat negocjowanych propozycji. Oto analizy siedmiu
sprawozdawców KR-u.
Przygotowując się do prezydencji, Polska zwróciła się do Komitetu Regionów o opracowanie szeregu propozycji dotyczących roli władz lokalnych i regionalnych w osiąganiu celów strategii „Europa 2020”. Koordynacją tego zadania zajął się Markku
Markkula (FI/PPE), członek rady fińskiego miasta Espoo. Opracowując tę opinię
Komitet Regionów pragnie zarówno uzupełnić szczegółowe opinie dotyczące siedmiu projektów przewodnich europejskiej strategii wzrostu, jak i przedstawić swoją
wizję podziału odpowiedzialności pomiędzy wszystkie podmioty działające na rzecz
europejskiego wzrostu gospodarczego.
KR postuluje realizację partnerstwa na rzecz wzrostu
za pomocą tzw. paktów terytorialnych. Herman Van
Rompuy nazwał je niedawno „bardzo obiecującym
pomysłem”. W jaki sposób polska prezydencja będzie
zachęcać państwa członkowskie do dyskusji na temat
tego narzędzia?
Polski rząd jest przekonany, że zasada pomocniczości
i zasada partnerstwa są kluczowe dla polityki spójności
i determinują powodzenie strategii „Europa 2020”. Dlatego też zdaniem polskiej prezydencji zasady te powinny
być nie tylko utrzymane, ale i znacznie wzmocnione
w kontekście przyszłej reformy polityki spójności. Kwestie
te będą jednym z tematów dyskutowanych przez polską
prezydencję w trakcie oficjalnych negocjacji pakietu rozporządzeń dotyczących polityki spójności.
Dokument KR-u
CdR 72/2011
Opinia w sprawie roli władz
lokalnych i regionalnych
w realizacji celów strategii
„Europa 2020”
Z punktu widzenia Polski proponowana przez Komitet
Regionów idea paktów terytorialnych, postrzeganych jako
sposób na wzmocnienie dialogu publicznego i kreowania
wspólnej odpowiedzialności władz wszystkich szczebli za
osiągnięcie regionalnych, krajowych i europejskich celów
rozwojowych, jest godna rozważenia. W Polsce koncepcja paktów terytorialnych jest już realizowana za sprawą
tzw. kontraktów terytorialnych przewidzianych w ramach
Krajowej strategii rozwoju regionalnego. Odpowiada to
postulatowi Komitetu Regionów, by kształt porozumień
między władzami krajowymi, regionalnymi i lokalnymi
był dostosowywany każdorazowo do specyfiki danego
państwa członkowskiego. Ponadto polska prezydencja
będzie wspierała jak największe zaangażowanie regionów w opracowywanie i realizowanie podstawowych
dokumentów strategicznych na poziomie europejskim
i krajowym.
Markku Markkula,
rada miejska Espoo
(FI/PPE)
„Władze lokalne i regionalne należą do najważniejszych
adresatów zaleceń europejskiej agendy cyfrowej i mogą
być głównym motorem jej wdrażania. Przedstawione
propozycje pozwolą zapewnić obywatelom godną
jakość życia i zachęcą do świadczenia bardziej skutecznych i zindywidualizowanych usług publicznych oraz do
podobnego działania ze strony lokalnych przedsiębiorstw
prywatnych”.
Roger Knox,
zastępca
przewodniczącego rady
East Lothian (UK/AE)
„Nie należy wykorzystywać idei inteligentnej specjalizacji
do uprzywilejowania i tak już przodujących regionów czy
władz lokalnych kosztem pominięcia lub niedofinansowania innych obszarów. Takie działania stałyby w sprzeczności z główną zasadą spójności terytorialnej UE”.
4
Strategia „Europa 2020” z udziałem regionów i miast ➔
Henk Kool,
członek rady miasta
Hagi (NL/PSE)
Marc Schaefer,
członek rady miasta
Vianden (LU/PSE)
„Między słabymi wynikami w szkole a trudnymi warunkami społeczno-gospodarczymi zachodzi ścisły związek.
W konsekwencji wielu młodych ludzi ani nie pracuje, ani
nie kontynuuje nauki. Przerwanie tego błędnego koła jest
wyzwaniem dla władz lokalnych i regionalnych w całej
Europie i należy je postrzegać jako pierwszoplanowy cel
europejskiego planu działania”.
Michel Lebrun,
poseł do Parlamentu
Wspólnoty Francuskiej
(BE/PPE)
„Choć do koordynowania inwestycji wciąż niezbędny
jest poziom krajowy, znaczna część energii pochodzącej
ze źródeł odnawialnych i zmniejszenie zużycia energii,
w szczególności w budynkach, to wynik inicjatyw podejmowanych na poziomie lokalnym i regionalnym”.
Patxi Lopez,
premier baskijskiego
rządu (ES/PSE)
„UE zainicjowała ulepszenia wprowadzone do krajowych systemów prawnych w dziedzinie prawa pracy.
Należy kontynuować wysiłki w tym kierunku i zachęcać
do zmian strukturalnych na korzyść większej stabilności
społecznej”.
Christine Chapman,
członkini Zgromadzenia
Narodowego Walii
(UK/PSE)
„Z zadowoleniem przyjmuję uznanie walki z ubóstwem
dzieci za cel priorytetowy na szczeblu europejskim. Ubolewam jednakże nad ograniczoną skalą tego zobowiązania oraz zawężonym spojrzeniem na ubóstwo wśród
dzieci”.
Pragną Państwo
regularnie
otrzymywać
biuletyn „Regiony
i Gminy Europy”?
Jest on dostępny
w prenumeracie!
Biuletyn „Regiony
i Gminy Europy” to
publikacja Komitetu
Regionów – instytucji UE
reprezentującej władze
lokalne i regionalne.
Prenumerata jest
bezpłatna. Aby ją
zamówić, wystarczy
przesłać imię, nazwisko
i adres odbiorcy oraz
liczbę egzemplarzy
i wybrany język publikacji
e-mailem na adres:
regionsandcities@cor.
europa.eu
lub pocztą na adres:
Comité
des Régions
Service de presse –
Abonnement „Régions
et Communes d’Europe”
Rue Belliard/
Beliardstraat 99–101
1040 Bruxelles/Brussel
BELGIQUE/BELGIË
Siim Kallas,
członek Komisji
Europejskiej
odpowiedzialny
za transport
ISSN 1562-0719
ISSN 1562-0719
ISSN 1562-0719
ISSN 1562-0719
S ONS
RÉGI
S ON
RÉGI
S ON
RÉGI
RÉGION
ESUNES
MM
UN
CO
MES
MM
UN
CO
ES
MM
UN
CO
COMM
E OPE
UR
OP
E
D’E
UR
D’OP
ED’E
OPUR
D’E
D’EUR
UNION EUROPÉENNE
„W procesie przekształcania przemysłu europejskiego
należy przewidywać i zapewniać odpowiednią ochronę
pracownikom potencjalnie zagrożonych sektorów, umożliwiając im przenoszenie lub przekwalifikowanie się, oraz
wspierać samozatrudnienie”.
REGIONY I GMINY EUROPY ➔ CZERWIEC—LIPIEC 2011
Ponadto na sesji plenarnej…
Komisarz europejski odpowiedzialny za transport –
Siim Kallas został zaproszony do udziału w sesji plenarnej
w dniach od 30 czerwca do 1 lipca. Członkowie KR-u
będą przy tej okazji obradować nad propozycjami
Komisji Europejskiej dotyczącymi utworzenia
jednolitego europejskiego obszaru transportu. KR jest
szczególnie zainteresowany skutkami tego projektu
dla rozwoju regionalnego i wsparcia dla działalności
gospodarczej w europejskich miastach i regionach.
UNION EUROPÉENNE
UNION EUROPÉENNE
UNION EUROPÉENNE
Régions
Comité des Région
Région
Comité des Régions
Comité des Régions
Comité des Régions
S
mai – juin 2010
N°69 RÉGION
DES
S
avril 2010
mars - COMITÉ
2010
DU
N°68 RÉGION
janvier
-DES
ATION
S 2009
COMITÉ
décembre
’INFORM
DU
D
RÉGION
TREN°67
STDES
NATION
IROMLE
O
OR
ÉF G
RCOMITÉ
N
’’II NF
S’INFORM
DU
É D ED
ITT TRE
LEATION
UF C O M
NF
IN
’ID
I O ND ’INFORM
TRE
M TAT
F O RLE
LET TRE D’IN
r spécial: «Le défi
– novembre
N°70 octobre
2010
© Digital Vision
climatique:
du changement
les régions
2013?»
s envers
après
Dossie
une
e ses attente
formul
ale»e comm
agricol
aard
ue
Hedeg
politiq
ue région
Connie
politiq
:
«Quelle
la
al::ctive»
ir de
spécial
spécia
:
ennes»
2010
enr perspe
nt dans ce numéroComité
numéro
Dossie
l «L’aven
cepour
régions
2010
numéro
dans
spécia
spé
ceÉgaleme
villes
nt des
du
danseuropé
et lesagricole
nt
Égaleme
l «L’annr ée
Ruse, Bulgarie
politique
lanuméro
des membres
dee Égaleme
d
et régionales?
spéciaDossie
chargéce
rôle Bresso
l’Europe vue de
lepolitiques
Mercedes
Hermann
trace
priorités
CdR,
réponses locales
nt dans
Dacian présidente
Les
des régions: avec
Baker
Dossier spé
Le commissaire
le
régionale
: le rapporteur
Paula du
ent ruralcommune
la pêche
Égaleme
sociale: quelles
politique
fertile
oppement
La perspective
la p
l’association
avec la dede
dévelop
exclusion
du développem
politique
etpour
etles
les prioritésàde
pour
Tête-à-tête
l’avenir
L’avis de prospective
la future
de thèses, un lien
Le commissaire
s d’Europe se développent
président
la politique
Pauvreté
électroniques
commune sur l’avenir de
dans
ses priorités
son nouveau
Gonzá présente
González
substances
orités concernant
Les macrorégion
deterritoriales
prése
présente
aux
priorités
succès: le concours
zone mer du Nord-Manche
livre vert
LeCioloş
ambitions
collectivités
Manuel Chaves
Les
présente ses prio
rsson déclare
eur»
desappliqué
Johannes Hahn
la
Chronique d’un
ambitions de la
espagn
Regleg
européenne pourKuhn décrit les
Catarina Segersten-La
ntale
principe du «pollueur-pay européenne
et deannées
Le
lutte
académique
la Wallonie
stratégie
la présidence espagnole
unelade
environneme
la rapporteure
prochaines
dans
emonde
ident
le Comité transatlantiqu
public-privé
de la PAC et Flo
Schneider
— Vers
plus de respect
Michael dangereuses
M
ministre-prés
Sortir de la crise:
Renéé Souchon,
les partenariats
d’une réussite
Demotte,
partenariat
Le traité de Lisbonne:
unRudy
Chronique
villesles rapporteurs
explique pourquoi
confiance dans
Avec le rapporteur
et lesAvec
rugissants»:
régi
lions
p
position «Comme
les régions
pourquoi elle a
desprend
posittion région
Communauté française les pilotes de la
climatique
la position
laDanube
pouvoirs pour
et dedu
Clucas, le CdR prend
des régionspar
l’intégration
contre le changement
sont en vérité
et locaux
renforcée avec
renf
d’E
s d’Europe:
au niveau local
nts régionaux
Une coopération
les régions belges Conseil de l’Union européenne représenta
Les macrorégion
du
europée
l’UE des et locaux
régionaux
territoria
e de
le Parlement européen
présidence belge des représenta
coopération territoriale
locaux nts
L’Assemblé
et
l’UE
régionaux
e de
L’Assemblénts
de l’UE des représenta
L’Assemblée
5
➔
Strategia „Europa 2020” z udziałem regionów i miast
„Działania na szczeblu lokalnym
muszą znaleźć oddźwięk
w »dyskusjach politycznych« w Brukseli”
Koordynuje Pani prace założonej przez KR platformy „Europa 2020”, zwłaszcza w zakresie kwestii gospodarczych i społecznych. Na czym polega
Pani praca?
Razem z przewodniczącym Apulii Nichim Vendolą zajmujemy się nadzorowaniem prac Platformy Monitorowania
Strategii „Europa 2020”, nadawaniem jej kierunku politycznego i prezentowaniem jej w Brukseli.
W 2010 r. KR postanowił
nadać wizerunek
polityczny sieci platformy
„Europa 2020”.
Mianował w związku z tym
dwóch koordynatorów:
członkinię Zgromadzenia
Narodowego Walii (UK/PSE)
Christine Chapman
i przewodniczącego regionu
Apulia Nichiego Vendolę
(IT/PSE). Ich zadaniem jest
reprezentowanie platformy
przed innymi instytucjami
i partnerami, polityczne
kierowanie pracami sieci
oraz przedstawianie
raportu Prezydium KR-u.
Christine Chapman mówi
o pełnionej przez siebie roli
i o wykonywanej pracy.
Oboje podkreślaliśmy, jak ważne jest uczynienie ze strategii „Europa 2020” kwestii ważnej dla wszystkich obywateli,
i staraliśmy się zawrzeć tę koncepcję w pracach platformy.
Przy okazji moich prac sprawozdawczych dotyczących
inicjatywy przewodniej strategii „Europa 2020”, jaką jest
walka z ubóstwem i wykluczeniem społecznym, zbadaliśmy opinie członków platformy w tej ważnej kwestii.
Badanie okazało się ogromnym sukcesem – otrzymaliśmy
ponad 40 odpowiedzi z całej Europy, a w nich wiele przykładów sprawdzonych rozwiązań i wyzwań istniejących
w naszych lokalnych społecznościach.
Staraliśmy się również nadać większe znaczenie strategii
„Europa 2020” w organizowanej przez Komitet Regionów imprezie Open Days, co jest widoczne w programie
na 2011 r. Chcielibyśmy jeszcze bardziej wzmocnić ten
wymiar w 2012 r.
To wszystko ma zapewnić, że działania na szczeblu lokalnym znajdą oddźwięk w dyskusjach politycznych w Brukseli. Obejmuje to także przygotowywane przez platformę
co roku w grudniu sprawozdanie monitorujące Komitetu
Regionów, będące wkładem w cykl zarządzania strategią
„Europa 2020” w kontekście corocznego sprawozdania
gospodarczego Komisji Europejskiej.
Czy Pani zdaniem władze lokalne i regionalne
przyjęły tę opracowaną na szczeblu europejskim
strategię? Czy państwa członkowskie włączyły
w realizację tych celów władze lokalne i regionalne?
Czym jest platforma strategii
„Europa 2020” KR-u?
W dziedzinach takich, jak wzrost gospodarczy, wspieranie zatrudnienia i spójność społeczna członkowie Komitetu Regionów, którzy wdrażają na co dzień prawodawstwo
i zalecenia unijne, wnoszą do europejskiej debaty praktyczne doświadczenie. Mogą oni
również przeprowadzić analizę po konsultacjach z siecią liczącą ponad 150 regionów
i miast partnerskich: platformą „Europa 2020”.
KR rozsyła w tej sieci pierwsze propozycje, nad którymi prowadzone są negocjacje
w instytucjach europejskich. Umożliwia to zebranie maksymalnej liczby opinii i innowacyjnych rozwiązań stosowanych w regionach już na wczesnym etapie dyskusji.
Wzbogacają one prace KR-u, zwłaszcza wymianę informacji z przedstawicielami innych
instytucji. Gwarantuje to uwzględnienie w debacie opinii lokalnych i regionalnych
decydentów politycznych.
Myślę, że nie można na to pytanie odpowiedzieć jednoznacznie. Z jednej strony dużo się o tym mówi – przynajmniej tak dzieje się w Walii, w Zgromadzeniu Narodowym
i wśród osób zajmujących się kwestiami europejskimi;
wydaje mi się jednak, że z drugiej strony – to kwestia
blisko związana z unijną polityką spójności i rozwojem
regionalnym. Fundusze UE są czymś namacalnym i zrozumiałym; dzięki nim dla przeciętnego obywatela Unia
staje się bliższa i bardziej realna. Chociaż gdybyśmy przeprowadzili ankietę wśród przeciętnych obywateli w całej
Europie i zapytali ich o strategię „Europa 2020”, jej wyniki
mogłyby wyglądać inaczej.
Wracając do pytania o to, czy państwa członkowskie włączyły i angażują władze lokalne i regionalne w realizację
tych celów – także w tej kwestii wyniki pierwszego sprawozdania monitorującego Komitetu Regionów sugerują
doświadczenia różnego rodzaju. Można z tego wywnioskować, że należy przyjąć bardziej skoncentrowane
podejście, w którym wszystkie szczeble władzy skutecznie
przyczyniałyby się do realizacji celów strategii. Musimy
poczekać na wyniki następnego sprawozdania monitorującego. Chciałabym zachęcić naszych partnerów z władz
lokalnych i regionalnych w całej Europie do dzielenia się
swoimi opiniami z Komitetem Regionów. Uzyskamy w ten
sposób jasny i aktualny obraz sytuacji.
Herman Van Rompuy i José Manuel Barroso wyrazili zainteresowanie przedłożoną przez KR ideą
„paktów terytorialnych”. W jaki sposób Pani zdaniem miasta i regiony mogą działać na rzecz tej idei
w komunikacji z władzami krajowymi?
Główne założenie paktów terytorialnych to zobowiązanie
się do stosowania zasady wielopoziomowego sprawowania rządów, polegającego na współpracy władz szczebla
europejskiego, krajowego, lokalnego i regionalnego na
rzecz realizacji wspólnie ustalonych celów, takich jak strategia „Europa 2020” czy polityka spójności UE.
W Walii podchodzimy do partnerstwa bardzo poważnie:
blisko współpracujemy zwłaszcza z władzami lokalnymi,
środowiskami biznesowymi i organizacjami wolontariackimi. Zaufanie buduje się przez dialog, a przecież to na
zaufaniu opiera się współpraca umożliwiająca wprowadzanie zmian w poszczególnych społecznościach. Walijski
rząd wraz z innymi zdecentralizowanymi organami władzy
uczestniczył w przygotowaniach krajowego programu
reform Zjednoczonego Królestwa.
Zachęcam miasta i regiony do wykorzystania informacji dostępnych przez Platformę Monitorowania Strategii
„Europa 2020” do informowania o współpracy ze swoimi
władzami krajowymi, z uwzględnieniem ustaleń konstytucyjnych. Uważam, że rolą platformy jest udostępnianie
informacji na temat najlepszych rozwiązań stosowanych
w całej Europie w kwestii wielopoziomowego sprawowania rządów.
6
Z perspektywy regionów ➔
Nad Morzem Egejskim –
Europa widziana
z greckich Salonik
Saloniki to drugie co do wielkości (po Atenach, które
są stolicą) miasto w Grecji. Położenie geograficzne miasta – na północnym krańcu Morza Egejskiego w regionie Macedonia Środkowa – a także jego port i lotnisko
uczyniły z niego jedno z głównych centrów handlowych
i turystycznych w południowo-wschodniej Europie.
Panujący w całej Grecji poważny kryzys zadłużenia
nie ominął Salonik. Stopa bezrobocia wzrosła w ciągu
ostatnich dwóch lat do 15–18%. Na północy kraju jest
wyższa niż na południu i szczególnie dotyka ludzi młodych i kobiety. Zmalała również siła nabywcza ludności,
a wielu wykształconych i przedsiębiorczych młodych
ludzi wyjeżdża za granicę. „Jest coraz mniej przedsiębiorstw, a wiele sklepów jest zamykanych” – mówi burmistrz miasta i członek KR-u Ioannis Boutaris.
„Pokładamy nadzieje na rozwiązanie tej sytuacji głównie
w sektorze turystycznym. Prognozy na ten rok są raczej
optymistyczne – przewiduje się wzrost o 10–15%” –
dodaje. Spadek cen niesie ze sobą niezamierzoną korzyść
w postaci niższych cen dla zagranicznych turystów.
Burmistrz Salonik starał się wykorzystać tę sytuację, by
promować turystykę w swoim mieście, osobiście odwiedzając takie kraje, jak Izrael czy Turcja. Podkreślał wielokulturową historię miasta, w którym przez pięć wieków
wspólnie mieszkały społeczności osmańskie i żydowskie,
a także prawosławni chrześcijanie.
Saloniki to także baza dla rejsów po wschodniej części
Morza Śródziemnego, obsługiwana przez nowoczesny
terminal pasażerski położony niecały kilometr od centrum
miasta, a także ważny węzeł komunikacyjny i centrum handlu dla całej południowo-wschodniej Europy. Wkład UE
w poprawę infrastruktury transportowej jest znaczący.
Unia inwestuje obecnie w Salonikach ponad 380 mln
euro w nową, długą na 9,6 km i liczącą 13 stacji linię
metra. Kolejne 86 mln euro jest przeznaczonych na linię
kolejową i połączenia drogowe na linii Ateny–Patras–
Saloniki, a 58 mln euro zostanie zainwestowanych
REGIONY I GMINY EUROPY ➔ CZERWIEC—LIPIEC 2011
w rewitalizację miasta. Wsparcie UE jest jeszcze pilniejsze
w obliczu problemów
społeczno-gospodarczych, z jakimi boryka
się obecnie Grecja.
σιά
α νη
Ιόνι
Wizytówka
Nazwa: Saloniki
Region: Macedonia Środkowa
Kraj: Grecja
Burmistrz: Ioannis Boutaris
Ludność: 363 987 mieszkańców
Miasta partnerskie: Bolonia (Włochy),
Bratysława (Słowacja), Kolonia (Niemcy),
Nicea (Francja), Konstanca (Rumunia),
Limassol (Cypr), Płowdiw (Bułgaria) i inne.
Ανατολική Μακεδονία
Μακεεδονία
Μακ
και Θράκη
Κεντρικής
Μακεδονίας
Δυτικής
Μακεδονίας
Ήπειρος
Θεσσαλόνικη
Saloniki
Θεσσαλία
Δυτικής
Βόρειο Αιγαίο
Κεντρική Ελλάδα
Ελλάδας
Przyjęty program dostosowawczy dla greckiej gospodarΔυτικής
Αττική
Q
Ελλάδας
Αθήνα
ki przyniósł ze sobą gruntowne
zmiany w administracji publiczΠελοπονήσου
nej. Celem tzw. reformy Kallikrates, która weszła w życie w styczniu
2011 r., są oszczędności i racjonalizacja
lokalnego zarządzania przez zmniejszenie
liczby organów władzy. Od początku roku
w Salonikach zmniejszono o połowę – do
sześciu – liczbę gmin w obrębie miasta. Ioannis
Boutaris ma nadzieję, że dzięki zdecentralizowanemu
podejmowaniu decyzji plan Kallikrates umożliwi także
Macedonii Środkowej ustalenie własnych priorytetów
inwestycyjnych.
W 2012 r. Saloniki będą świętować stulecie przyłączenia
do Grecji. Na tę okazję przewidziano ambitny program
rewitalizacji miasta, którego realizacja jest przewidziana
na najbliższe 15 lat: nowy park miejski, przebudowa nadbrzeża i stref dla pieszych w centrum miasta. 36,5 mln
euro pochodzi z Europejskiego Funduszu Rozwoju
Regionalnego. „Nowy nadmorski bulwar stał się symbolem Salonik” – mówi Antonios Krystallidis z lokalnego
organu zarządzającego wdrażaniem ram krajowych
reform strategicznych. „To projekt podkreślający bardzo
lokalny charakter tego miejsca i jego rolę jako czynnika
przyciągającego ludność miejscową i przyjezdnych.
Wnosi do miasta powiew życia”.
W obecnej sytuacji gospodarczej budżet uroczystości będzie jednak ograniczony, a obchody utrzymane
w duchu młodzieżowego
charakteru miasta. We
wrześniu dowiemy się,
czy Saloniki zostaną Młodzieżową Stolicą Europy
w 2014 r. „Wybór naszego
miasta miałby ogromny
wpływ na jego wizerunek
i na nastroje mieszkańców” – dodaje z nadzieją
burmistrz.
Νότιο Αιγαίο
Κρήτη
Saloniki – wnętrze jednej
ze świątyń
Ioannis Boutaris,
burmistrz Salonik
7
➔
Trybuna sprawozdawców
„Woda to dobro publiczne związane z prawem do życia”
Jaki główny cel przyświecał Panu w pracy nad opinią?
KR powierzył przygotowanie
opinii w sprawie zrównoważonej
gospodarki wodnej,
opracowywanej na wniosek
węgierskiej prezydencji w Radzie UE,
przewodniczącemu regionu Apulia
Nichiemu Vendoli (IT/PSE).
Przedstawił on efekt swoich prac
na sesji plenarnej w dniach
30 czerwca – 1 lipca.
Dokument KR-u
CdR 5/2011
Opinia w sprawie roli władz
lokalnych i regionalnych
w propagowaniu
zrównoważonej
gospodarki wodnej
Woda jest nie tylko dobrem publicznym – wiąże się także
z prawem do życia. Nie mogą się więc stosować do niej siły
rynkowe ani reguły konkurencji. Choć nie miejsce tu, by
dogłębnie analizować sposoby, jak podmioty publiczne lub
prywatne zarządzają wodą w poszczególnych państwach
członkowskich, warto przypomnieć, że wszystkie dobra związane z wodą mają charakter publiczny, a gospodarka wodna
powinna zakładać jej ochronę i wydajne wykorzystanie. Moim
zdaniem należy przypominać o tym na szczeblu europejskim.
To kwestia nabierająca szczególnego znaczenia – europejski
komisarz przystępuje obecnie do realizacji planu działania na
rzecz wody, a następnie całościowej analizy polityki europejskiej w tej dziedzinie.
Które z propozycji zawartych w Pana sprawozdaniu są
najważniejsze?
Z wodą wiążą się poważne problemy w dziedzinie środowiska
naturalnego, wynikające z możliwości, jakimi dysponujemy, by
ją zachować, gromadzić, przetwarzać i odzyskiwać. Refleksja
nad sprawami wody zmusza do zastanowienia się nad wieloma innymi kwestiami, takimi jak cykle susz i powodzi oraz
ochrona przeciwpowodziowa. Opracowanie polityki wodnej wymaga nowego modelu rozwoju oraz odpowiednich
środków: wzmocnienia politycznego związku w zarządzaniu
wodą, odpadami i energią. Te trzy kwestie stanowią okazję do
przedstawienia wspólnego tematu – dążenia do równowagi
w środowisku naturalnym i rozwoju światowej gospodarki.
Jakie działania na rzecz ochrony dobra publicznego,
jakim jest woda, mogą prowadzić władze lokalne?
Unia Europejska musi wdrożyć proces ułatwiający planowanie połączone z konsultacjami i negocjacje między
instytucjami, władzami lokalnymi i regionalnymi oraz ich
partnerami społecznymi. Negocjacje te mogą doprowadzić
do szerokiego porozumienia w kwestii projektu odnoszącego
się do tak abstrakcyjnego i będącego na ustach wszystkich
pojęcia, jakim jest „zrównoważony rozwój”. Władze lokalne
i regionalne mogą wspierać projekty, kampanie, porozumienia lub uzgodnienia, są jednak również zobowiązane do
wykorzystania wody jako efektu dźwigni na rzecz nowego
modelu rozwoju. Jestem przekonany, że wszystko zależy od
roli władz lokalnych i regionalnych, zwłaszcza zaś od przyjęcia takiej polityki ustalania cen za wodę, która z poszanowaniem prerogatyw krajowych i lokalnych odnosiłaby się
nie tylko do zasady „zanieczyszczający płaci” zawartej już
w ramowej dyrektywie wodnej (2000/60), lecz również do
zasady „marnotrawca płaci”. Warto przypomnieć, że abstrahując od wydajności gospodarczej na krótszą i dłuższą metę,
wszyscy użytkownicy powinni mieć dostęp do wody. Wszyscy jesteśmy odpowiedzialni za zmniejszenie zużycia wody
i poprawienie jakości zużytej wody, a także za wykorzystanie zasobów wodnych i pierwotnych środków służących ich
odzyskiwaniu, za ponowne użycie i uzdatnianie wody oraz
wprowadzenie takiego gospodarowania gruntami, w którym uprawy i techniki nawadniania w sposób zrównoważony
uwzględniałyby dostępność zasobów wodnych.
Pomoc państwa a usługi publiczne –
„Reforma musi wprowadzić niezbędne uproszczenia”
Jakie konsekwencje na poziomie lokalnym i regionalnym mogą mieć propozycje reform przedstawione
przez Komisję Europejską? Co Pan zaleca w tej sprawie?
Premier Wspólnoty
Niemieckojęzycznej Belgii
Karl-Heinz Lambertz (BE/PSE)
zajął się koordynacją stanowiska
KR-u w sprawie reformy
przedstawionej przez Komisję
Europejską dotyczącej pomocy
państwa w odniesieniu do
usług świadczonych w ogólnym
interesie gospodarczym.
Opowiada nam o swojej pracy.
Dokument KR-u
CdR 516/2011
Opinia w sprawie reformy
zasad UE dotyczących
pomocy państwa
w odniesieniu do usług
świadczonych w ogólnym
interesie gospodarczym
Władze lokalne i regionalne na co dzień mają do czynienia
z określaniem, organizowaniem, finansowaniem i świadczeniem usług publicznych. Usługi te muszą odpowiadać
coraz bardziej zmiennym i zróżnicowanym podstawowym
potrzebom obywateli w zamieszkiwanych przez nich regionach, niezależnie od tego, czy dotyczą one kwestii zatrudnienia, mieszkalnictwa, transportu, edukacji, zdrowia, opieki
nad dziećmi lub osobami starszymi czy też kultury, sportu,
rekreacji itp.
Celem reformy jest wprowadzenie niezbędnych uproszczeń,
szczególnie w przypadku socjalnych lub bardzo lokalnych
usług społecznych, a także wyjaśnienie definicji pojęć wspólnotowych, które czasem niełatwo jest wdrożyć w terenie.
Dlatego opinia zawiera konkretne zalecenia: oddzielenie
kwestii zapobiegania ewentualnym nadmiernym rekompensatom od kwestii warunków kontraktowania i wyboru przez
organ publiczny przedsiębiorstw, którym można powierzyć
zarządzanie usługami publicznymi.
Systematyczne lub obowiązkowe korzystanie z procedur
przetargowych oznaczałoby nadmierne obciążenie dla władz
lokalnych i regionalnych. Dzięki podniesieniu pułapu niektóre
lokalne usługi publiczne z zakresu włączenia społecznego,
przeciwdziałania wykluczeniu, rozwijania działalności kulturalnej, sportowej czy społeczno-edukacyjnej mogłyby zostać
wyłączone z zakresu kontroli pomocy państwa, ponieważ nie
mają one wpływu na konkurencję.
Jak ocenia Pan podejście przyjęte przez Komisję Europejską?
Rozpoczętej przez Komisję Europejską reformie towarzyszą
szeroko zakrojone konsultacje. To ważna kwestia w przypadku,
kiedy mamy do czynienia z tak złożonym zagadnieniem, bardzo blisko dotykającym władz lokalnych i regionalnych. Ważnym aspektem reformy (która jest konieczna, jak dowiodły
uprzednie konsultacje) jest uproszczenie i objaśnienie zasad.
Komisja pragnie bardziej efektywnych usług i jest to jedna
z kwestii ważnych dla władz lokalnych i regionalnych, należących do ich zakresu odpowiedzialności. Nie leży ona jednak w kompetencjach Komisji, ograniczonych do kontroli
w dziedzinie konkurencji.
Należy także ubolewać nad tym, że podstawa prawna przeglądu pakietu legislacyjnego została całkowicie ograniczona
do kontroli pomocy państwa i konkurencji i nie uwzględnia
nowości wprowadzonych przez traktat lizboński, zwłaszcza
procedury kodecyzji, przewidzianej w art. 14 w zakresie usług
publicznych.
8
Trybuna sprawozdawców ➔
„Mam nadzieję na zamknięcie negocjacji akcesyjnych
z Chorwacją w czerwcu lub w lipcu”
Co było punktem wyjścia Pana prac?
Sprawozdanie Komisji w sprawie strategii rozszerzenia
i najważniejszych wyzwań na lata 2010–2011 obejmuje
Islandię i kraje Bałkanów Zachodnich. Jako przewodniczący grupy roboczej Komitetu Regionów ds. Bałkanów
Zachodnich, staram się jak najczęściej odwiedzać kraje
leżące w tym obszarze i osobiście spotykać się z zamieszkującymi tam ludźmi, poznając ich opinię i informując ich
o polityce UE. Na początku prac nad opinią spotkałem
się w Brukseli z ambasadorem Islandii i ambasadorami
większości krajów Bałkanów Zachodnich. Dokładnie
przedyskutowałem z nimi rolę władz lokalnych i regionalnych w ich krajach. Skontaktowałem się również ze
stowarzyszeniami organów władz lokalnych i regionalnych na tych obszarach. W przygotowaniu opinii
bardzo ważne wydaje mi się uzyskanie jak największej
liczby informacji od osób, które dana kwestia dotyka
bezpośrednio. Dzięki podróżom na Bałkany Zachodnie
i wydarzeniom, w których udało mi się tam uczestniczyć,
zdobyłem spore doświadczenie, które wykorzystałem
w opinii. Przyświecało mi motto „Słuchaj i działaj”.
Jakie jest najważniejsze przesłanie tej opinii?
Najważniejsze jest dla mnie przekonanie ludzi w krajach objętych procesem rozszerzenia, że władze lokalne
i regionalne mają duże znaczenie dla integracji europejskiej – zjednoczoną Europę można zbudować, tylko
działając oddolnie, a nie odwrotnie. Politycy w tych
krajach muszą przyznać, że Unia Europejska pragnie im
pomóc, by – w duchu solidarności – zniwelować różnice
w warunkach życia w różnych regionach, które w niektórych przypadkach są bardzo znaczące. Na przykład
w Serbii poziom życia w biedniejszych regionach przygranicznych jest dziesięciokrotnie niższy niż w regionie
stolicy kraju, Belgradu. Decydenci lokalni i regionalni oraz
administracja muszą więc zostać stosownie przeszkoleni.
Umożliwi im to opracowanie odpowiednich z punktu
widzenia unijnych funduszy projektów regionalnych.
Wielu młodych ludzi w Zachodnich Bałkanach przenosi się z biednych regionów do ośrodków miejskich
albo nawet za granicę – nie widzą perspektyw na przyszłość w rodzinnych stronach. Tworzenie miejsc pracy
i porządna oferta szkoleniowa w tych regionach powinny
zmniejszyć migrację. Do tego jednak władzom lokalnym
i regionalnym potrzebne są szersze kompetencje i więcej
funduszy. Dlatego tak ważne miejsce w podejmowanych
przez kraje przystępujące wysiłkach na rzecz dostosowania się do UE zajmuje decentralizacja. Ze względu na
przyszłe przystąpienie Chorwacji do UE ważne miejsce
w programie prac zajmuje rozwój lokalny i regionalny
tego kraju. Chorwacji udało się sprostać wymaganiom
UE w tym obszarze, dlatego mam nadzieję, że negocjacje
akcesyjne zakończą się w czerwcu lub w lipcu. O wiele
większy problem stanowi Bośnia i Hercegowina, gdzie
wciąż brak postępu w reformach.
Franz Schausberger był
przewodniczącym regionu
Salzburg (AT/PPE), obecnie
piastuje urząd przewodniczącego
grupy roboczej KR-u ds. Bałkanów
Zachodnich. Korzystał z zebranych
w ten sposób doświadczeń,
przygotowując opinię Komitetu
w sprawie postępów poczynionych
przez kraje kandydujące
i potencjalnie kandydujące do
przystąpienia do UE.
Dokument KR-u
CdR 5405/2010
Opinia w sprawie
strategii rozszerzenia
i najważniejszych wyzwań
w latach 2010–2011
„Większa skuteczność w europejskiej
polityce transportowej”
Jaki główny cel przyświecał Pana pracom nad opinią?
Chciałbym wymienić dwa główne cele, które przyświecały
mi – jako sprawozdawcy Komitetu Regionów – w pracach nad naszą opinią w sprawie białej księgi Komisji
Europejskiej dotyczącej planu utworzenia jednolitego
europejskiego obszaru transportu. Pierwszy z nich to uhonorowanie wysiłku włożonego w opracowanie strategicznego dokumentu o niezaprzeczalnej wartości – określenie
głównych celów i środków, jakie należy przedsięwziąć, by
wzmocnić i zwiększyć skuteczność europejskiego sektora
transportu oraz osiągnąć odpowiedni poziom równowagi,
trwałości i spójności społecznej. Z tego punktu widzenia
biała księga jest odpowiedzią na najważniejsze pytania
dotyczące przyszłości europejskiej polityki transportowej.
Drugim celem jest zadbanie o to, by biała księga jasno
i bezstronnie zajęła się wyzwaniami w dziedzinie mobilności, które mają bezpośredni wpływ na różne europejskie
regiony i ośrodki miejskie. Przedmiotem szczególnej troski
była dla mnie zwłaszcza ocena wyzwań stojących przed
regionami peryferyjnymi i najbardziej oddalonymi, a także
połączenia regionów przygranicznych z kontynentem.
REGIONY I GMINY EUROPY ➔ CZERWIEC—LIPIEC 2011
Jakie są Pana najważniejsze propozycje?
Cele zawarte w białej księdze są moim zdaniem bardzo
ambitne. Dlatego proponuję określić również poszczególne stopnie i etapy, z uwzględnieniem uzupełniających
celów strategicznych już ustalonych przez Komisję Europejską. Etapy te należałoby poddać procesowi nadzoru,
by zapewnić powodzenie wizji nakreślonej w białej księdze. Uważam także, że transport należy dostosować do
ludzi. A niektóre ważne kwestie dotyczące dostępności
transportu i mobilności osób nie zostały uwzględnione
w białej księdze.
Dokument powinien zawierać także środki służące promowaniu bardziej ekologicznego i zrównoważonego
podróżowania, pobudzaniu gotowości do korzystania
z nowych środków transportu i nowych technologii oraz
zwiększeniu akceptacji dla pełnej internalizacji kosztów
zewnętrznych w całkowitych kosztach mobilności. Uważam, że osiągnięcie wyznaczonych celów wymaga jasno
określonego modelu finansowania. Biała księga praktycznie nie porusza tej kwestii. A dla europejskich miast i regionów, szczególnie dla regionów najbardziej oddalonych,
ma to kluczowe znaczenie.
Po wystąpieniu Siima Kallasa –
komisarza odpowiedzialnego za
transport – burmistrz Lizbony
António Costa (PT/PSE) broni
stanowiska KR-u w sprawie
jednolitej europejskiej przestrzeni
transportowej. Przedstawia nam
swoje priorytety.
Dokument KR-u
CdR 101/2011
Opinia w sprawie: „Plan
utworzenia jednolitego
europejskiego obszaru transportu – dążenie do osiągnięcia
konkurencyjnego i zasobooszczędnego systemu transportu”
9
➔
Sport a rozwój regionalny
„Sport jest narzędziem rozwoju lokalnego i regionalnego”
W związku z niedawno opublikowanym komunikatem Komisji Europejskiej „Rozwijanie europejskiego wymiaru sportu” KR przygotowuje opinię
w sprawie sportu i rozwoju regionalnego, której
przyjęcie jest przewidziane na październikowej sesji
plenarnej Komitetu.
Roberto Pella,
radny miasta Valdengo
(IT/PE)
Zabierz
głos!
Zespół biuletynu „Regiony
i Gminy Europy” pragnie
udzielić głosu tym, którzy mają
odmienne opinie, chcieliby
podzielić się swoimi obawami
lub przedstawić własną wizję
przyszłości Europy.
W najbliższych numerach
stronę tę oddajemy do
Państwa dyspozycji.
Opublikujemy na niej Państwa
listy, uwagi, komentarze lub
opisy osobistych doświadczeń
związanych z Europą.
Dokument KR-u
CdR 104/2011
Opinia w sprawie:
„Włączanie problematyki
zmiany klimatu
do wszystkich
obszarów polityki
a przyszły budżet UE”
Koordynację stanowiska instytucji powierzono
Robertowi Pelli (IT/PPE), członkowi rady miasta Valdengo odpowiedzialnemu za młodzież w Krajowym
Stowarzyszeniu Gmin Włoskich, któremu sekunduje
wiceprzewodniczący Włoskiego Związku Piłki Nożnej Demetrio Albertini. Do refleksji na temat sportu
i rozwoju regionalnego włączył się również wiceprzewodniczący Parlamentu Europejskiego Mario Mauro
(IT/PPE). Roberto Pella, który przedstawił członkom
Komisji EDUC pierwsze zalecenia, przypomniał, że
„Sport może być uznany za narzędzie na rzecz rozwoju
lokalnego i regionalnego, rewitalizacji miast i rozwoju
obszarów wiejskich”.
Pogłębieniu i wzbogaceniu tej refleksji służyła zorganizowana 24 maja debata KR-u i europejskiego biura Komitetu Olimpijskiego na temat „Polityka regionalna i sport”.
Z tej okazji głos zabrali: przewodnicząca KR-u Mercedes
Bresso, posłanka do Parlamentu Europejskiego Sophie
Auconie (FR/PPE) i przewodniczący Europejskiego Stowarzyszenia Stolic Sportowych Gian Francesco Lupattelli. Mercedes Bresso podkreśliła rolę, jaką odgrywa
sport w propagowaniu spójności społecznej i regionalnej.
Synergia występuje także pomiędzy sportem a turystyką,
szczególnie w przypadku sportów rekreacyjnych, takich
jak zimowe sporty górskie, sporty wodne uprawiane nad
morzem lub nad jeziorami czy też turystyka golfowa. Sport
może także wpłynąć na poprawę infrastruktury publicznej,
na przykład sieci transportowych.
„Samorządy lokalne mogą zmienić świat”
Niewiele wiadomo o stopniu zaangażowania samorządów
lokalnych w walkę ze zmianą klimatu. Ekstremalne warunki
pogodowe, powodzie i susze – mające bezpośredni wpływ
na ludzi i ich dobytek – to widoczne na poziomie lokalnym
skutki zmiany klimatu. Dlatego lokalne działania z zakresu
klimatu i energii są w sposób szczególny związane z wyzwaniami na tym szczeblu. Lokalne samorządy mają motywację
do działania.
Myślę, że wynika to z faktu, że niemal wszystkie lokalne partie
polityczne są coraz bardziej świadome, że należy zmniejszyć
emisję gazów cieplarnianych we Wspólnocie. Mogą one
wpłynąć na opinię władz miejskich. Niektórzy przywódcy
polityczni aktywnie wspierają wysiłki podejmowane na
rzecz łagodzenia zmiany klimatu dla wspólnego dobra. Wielu
z nich zauważa potencjalne korzyści na poziomie lokalnym,
takie jak niezależność energetyczna i bardziej stabilne ceny
energii, tworzenie lokalnych miejsc pracy w mniejszych
przedsiębiorstwach, bardziej wydajne wykorzystanie zasobów prowadzące do zmniejszenia kosztów oraz zrównoważony rozwój obszarów miejskich. Wszystkie te elementy
wpływają na godziwe warunki życia obywateli.
Samorządy lokalne muszą
jednak uzyskać możliwość
działania na wielu różnych
poziomach. Odnosi się to
zarówno do warunków
ramowych opracowanych
przez władze krajowe i inne,
jak i do prawodawstwa, niezbędnego do wspierania
takich działań. Największą
bolączką jest wciąż finansowanie. A najczęściej poruszaną przez burmistrzów
i radnych kwestią jest
finansowanie działań – od
planowania po wdrażanie
środków oraz monitorowanie postępów. Fundusze są
także potrzebne do pozyskiwania i utrzymywania
kompetentnego personelu,
który może zająć się tymi
procesami.
UE ma w tej dziedzinie ogromną odpowiedzialność. Jeżeli chcemy
utrzymać wiodącą rolę
na świecie w kwestiach
Henning Jensen,
klimatu i energii, musimy
radny miasta Næstved
dotrzymać kroku zmianom
(DK/PSE)
i włączyć do tego procesu
wszystkie szczeble sprawowania władzy, a także obywateli, środowiska biznesowe
i przemysł. Mamy potrzebny do tego potencjał i pieniądze.
Aby zoptymalizować wyniki, należy działać w partnerstwie
z samorządami lokalnymi, które mogą zmienić świat.
Co trzeba zrobić?
Prosimy przysłać tekst e-mailem na adres:
[email protected], faksem pod
numer +32 2822109 lub pocztą. Teksty można
nadsyłać we wszystkich językach UE – do celów
publikacji zostaną one przetłumaczone. Prosimy
o podanie nazwiska, adresu i numeru telefonu.
Uwaga: ze względu na ograniczone miejsce
zastrzegamy sobie prawo wyboru tekstów
oraz możliwość poddania ich opracowaniu
redakcyjnemu pod względem długości
i przejrzystości.
Z niecierpliwością oczekujemy na Państwa teksty!
10
Działalność grup politycznych ➔
PPE
ziło zainteresowanie podjęciem w swojej pracy
magisterskiej tematu związanego z władzami
lokalnymi i regionalnymi oraz ich rolą w UE.
Zdaniem Grupy PPE zaangażowanie młodych
ludzi w strategię „Europa 2020” i w szerszą debatę
na temat integracji europejskiej ma wielkie znaczenie, ponieważ to do nich należy przyszłość
Europy. W tym kontekście grupa PPE w KR-ze
zainicjowała wizyty poglądowe studentów przygotowujących prace magisterskie. Niedawno
miała miejsce czwarta edycja tego programu.
Trzydziestu studentów wybranych z dwudziestu
pięciu państw członkowskich miało okazję z bliska
przyjrzeć się interesującym działaniom i debatom
w trakcie posiedzenia grupy PPE i sesji plenarnej
KR-u, poznając znaczenie władz lokalnych i regionalnych w całej Europie. Wielu uczestników wyra-
Strategia europejska na nadchodzące dziesięciolecie jest centralnym elementem działań Grupy.
Dlatego by zagwarantować jej powodzenie, PPE
wciąż angażuje się politycznie we wzbudzanie
poczucia odpowiedzialności na wszystkich szczeblach. W tym celu szeroko rozprowadzono broszurę będącą owocem niedawnych prac grupy
roboczej PPE i KR-u ds. strategii „Europa 2020”,
zatytułowaną „Partnerskie prace nad strategią
»Europa 2020« – wdrażanie inicjatyw przewodnich w miastach i regionach”. Wręczono ją także
przewodniczącemu Rady Europejskiej Hermanowi Van Rompuy’owi podczas jego wizyty
PSE
W kwietniu Grupa PSE we współpracy z Fundacją
na rzecz Studiów Europejskich rozpoczęła serię
dyskusji organizowanych w porze obiadowej na
temat „Zrównoważona Europa”. Ich uczestnicy to
ważni mówcy zarówno z KR-u, jak i spoza Komitetu, przemawiający do przedstawicieli zainteresowanych podmiotów mających swoją siedzibę
w Brukseli. W pierwszej debacie na temat wyzwań
polityki spójności UE udział wzięli: przewodniczący
Komisji COTER i sprawozdawca opinii dotyczącej
piątego sprawozdania w sprawie spójności Michel
Delebarre oraz były komisarz UE ds. polityki regionalnej Peter Balász. Tematem przeprowadzonej
16 czerwca drugiej debaty była „Nadchodząca
rewolucja energetyczna w Europie”, a uczestniczyli
EA
W dniach 30 czerwca – 1 lipca Grupa EA po raz
szósty powitała na sesji plenarnej KR-u w Brukseli
zwycięzców dorocznego konkursu dla szkół średnich. Celem quizu jest zachęcenie młodzieży do
pogłębienia wiedzy o Unii Europejskiej, Komitecie
Regionów i pozostałych instytucjach UE, a także
o regionach innych uczestników. Tegoroczny
konkurs był skierowany do uczniów w wieku
od 14 do 18 lat.
ALDE
Drugi wiceprzewodniczący Grupy ALDE i przewodniczący włoskiego regionu Marche Gian Mario Spacca
zorganizował 23 maja spotkanie zainteresowanych
podmiotów w Komitecie Regionów, w ramach prac
nad projektem opinii w sprawie współpracy terytorialnej w regionie Morza Śródziemnego poprzez
instrument makroregionu adriatycko-jońskiego.
Posiedzenie było kontynuacją seminarium Grupy
ALDE pod tym samym tytułem, które odbyło się
REGIONY I GMINY EUROPY ➔ CZERWIEC—LIPIEC 2011
w Komitecie Regionów. Publikacja kolejnych
wydań, zawierających sprawdzone rozwiązania
i płytę DVD, jest przewidziana na jesienne seminarium Grupy PPE na temat „Polityka przemysłowa
europejskich regionów w erze globalizacji”, zaplanowane na 12 października.
w niej członek PSE Neil Swannick i eksperci w tej
dziedzinie.
Nadzwyczajna doroczna konferencja Grupy PSE
z Partią Europejskich Socjalistów na temat „Sprawiedliwy model wzrostu dla Europy” odbyła się 31 maja.
Dyskutowano głównie o definicji sprawiedliwego
wzrostu gospodarczego (obejmującej nie tylko
PKB) i o związanych z nim strategiach w terenie.
Uczestnicy doszli do porozumienia w kwestii pięciu
konkretnych wymiarów „sprawiedliwego wzrostu
gospodarczego”: nowych i lepszych miejsc pracy,
silniejszego przemysłu, równości, nieskażonego
środowiska naturalnego i przedkładania idei „zainteresowanych podmiotów” nad „udziałowców”.
Najważniejsi mówcy, którzy wzięli udział w debacie,
to obecny przewodniczący Grupy PSE Karl-Heinz
Lambertz, sprawozdawca opinii KR-u w sprawie:
„Pomiar postępu: wyjść poza PKB” Vicente Álvarez
Areces, przewodniczący Partii Europejskich Socja-
Więcej informacji na temat obu projektów można
znaleźć na stronach Grupy PSE w KR-ze:
www.pes.cor.europa.eu.
Składał się z dwóch etapów: testu
wielokrotnego wyboru sprawdzającego wiadomości o Unii
Europejskiej i wypracowania na
temat „W jaki sposób zwiększyłbym zaangażowanie w działalność
wolontariacką w moim regionie?”
Dwóch zwycięzców konkursu
z każdej z uczestniczących szkół
pojechało w czerwcu na dwudniową wycieczkę do Brukseli, gdzie spotkali się
z przedstawicielami KR-u i europejskich instytucji.
Mieli także okazję zwiedzić stolicę Belgii, Brukselę,
poznać historię miasta i jego obecną sytuację.
Szczegółowe informacje na stronie:
www.ea.cor.europa.eu.
Michel Delebarre,
sprawozdawca
piątego sprawozdania
w sprawie spójności
listów Poul Nyrup Rasmussen, sprawozdawca
opinii dotyczącej piątego sprawozdania w sprawie
spójności Michel Delebarre i sprawozdawczyni
KR-u w sprawie przyszłości Europejskiego Funduszu
Społecznego po 2013 r. Catiuscia Marini.
jesienią w Ankonie. Spotkało się z dużym zainteresowaniem przedstawicieli Komisji Europejskiej, zainteresowanych państw członkowskich
i regionów oraz deputowanych do Parlamentu
Europejskiego.
Gian Mario Spacca podkreślił, że makroregion
adriatycko-joński stanowiłby uzupełnienie
zarówno dla Unii dla Śródziemnomorza, jak i dla
makroregionu Dunaju. Jego inicjatywa spotkała
się z uznaniem dwóch członków Parlamentu Europejskiego obecnych na posiedzeniu.
Gian Mario
Spacca,
przewodniczący
włoskiego
regionu Marche
(IT/ALDE)
11
➔
„Regiony i Gminy Europy” – nr 73
Dyrekcja Komunikacji,
Prasy i Protokołu KR
Dyrektor: Laurent Thieule
Redaktor naczelny: Serafino Nardi,
kierownik Działu Mediów,
Komunikacji i Stowarzyszeń
Redaktor: Branislav Stanicek
Athénaïs Cazalis de Fondouce
Ilustrowany przegląd wydarzeń
Ilustrowany przegląd wydarzeń
Herman Van Rompuy: „Współpraca z KR-em należy do moich obowiązków”
Herman Van Rompuy,
przewodniczący Rady
Europejskiej
Zdjęcia: Dział Mediów,
Komunikacji i Stowarzyszeń,
Unia Europejska
Opracowanie graficzne:
Urząd Publikacji
Unii Europejskiej
(Luksemburg)
Komitet Regionów
Dyrekcja Komunikacji, Prasy
i Protokołu
Rue Belliard/Belliardstraat 99–101
1040 Bruxelles/Brussel
BELGIQUE/BELGIË
Tel. +32 22822211
Faks + 32 22822325
Internet:
[email protected]
„Regiony i Gminy Europy” to biuletyn
informacyjny Komitetu Regionów
wydawany przez
Dyrekcję Komunikacji,
Prasy i Protokołu.
Treść biuletynu niekoniecznie
oddaje stanowisko i opinie
instytucji Unii Europejskiej.
Instytucje Unii Europejskiej
i osoby działające w ich imieniu
nie odpowiadają za ewentualne
niewłaściwe wykorzystanie
informacji zawartych w biuletynie.
Dostępny w siedmiu językach.
Biuletyn w formie pliku PDF jest
również dostępny pod adresem:
http://www.cor.europa.eu
>Prasa>Regiony i Gminy Europy
© Unia Europejska, 2011
Po raz pierwszy od czasu objęcia stanowiska przewodniczącego Rady Europejskiej Herman Van Rompuy spotkał
się z członkami Komitetu Regionów na sesji plenarnej,
która odbyła się w Brukseli w środę 11 maja. Odpowied-
nio uwzględnił on oczekiwania miast oraz regionów,
popierając ideę wykorzystania „paktów terytorialnych” do
osiągnięcia celów strategii „Europa 2020”. Zaproponował
spotykanie się z członkami Prezydium KR-u przed każdym
posiedzeniem Rady Europejskiej.
„Moja rola ma charakter jednoczący. Należy do niej współpraca z KR-em” – powiedział Herman Van Rompuy.
W odpowiedzi na sugestię Luca Van den Brandego
(BE/PPE) zaproponował przedyskutowanie planu działań
Rady z Prezydium KR-u i wyjaśnił: „To okazja do wysłuchania i uwzględnienia Państwa opinii w konkluzjach,
które przedstawię szefom państw i rządów”. To propozycja złożona w chwili, kiedy przewodniczący Rady Europejskiej poświęca szczególną uwagę postulatom KR-u.
Następnie Herman Van Rompuy dodał: „Z Państwa
pomocą strategia »Europa 2020« będzie większym sukcesem od swej poprzedniczki, strategii lizbońskiej”.
Dyskusja Mercedes Bresso z premier Chorwacji Jadranką Kosor
o rozszerzeniu UE
Przewodnicząca KR-u Mercedes Bresso została zaproszona do Chorwacji, by osobiście zobaczyć postępy
tego kraju na drodze reform. Na licznych spotkaniach
z chorwackimi władzami, także lokalnymi i regionalnymi,
ponownie wyraziła zaangażowanie KR-u we wspieranie
decentralizacji w krajach kandydujących.
„Kierując się doświadczeniami z wcześniejszych procesów
rozszerzenia, zachęcamy chorwackie władze do podjęcia
wysiłków na rzecz zaangażowania w akcesję władz lokalnych i regionalnych. Przystąpienie do UE nie może się
powieść bez silnej więzi z lokalnym poziomem władzy” –
powiedziała Mercedes Bresso na spotkaniu z chorwacką
premier Jadranką Kosor.
Mercedes Bresso na spotkaniu z chorwacką
premier Jadranką Kosor
TELEKSEM — TELEKSEM — TELEKSEM
Printed in Belgium
• W dniach 8–9 września członkowie Prezydium
Komitetu Regionów spotkają się w Poznaniu
na nadzwyczajnym posiedzeniu zorganizowanym
z okazji nowej prezydencji w Radzie UE.
• Na stronie www.opendays.
europa.eu od lipca przyjmowane
są zapisy na OPEN DAYS 2011,
które odbędą się
10–13 października.
QG-AA-11-073-PL-C
Państwa reakcje i komentarze:
[email protected]
• Komitet Regionów zorganizuje
19–20 października 2011 r. po
raz drugi konferencję EuroPCom,
we współpracy z Parlamentem
Europejskim, Komisją Europejską,
Radą UE i polską prezydencją w Radzie UE.
Weźmie w niej udział ponad 500 dyrektorów ds. komunikacji i ekspertów na szczeblu
lokalnym, regionalnym, krajowym i europejskim.
Będą oni mieli okazję wymienić się strategicznymi
założeniami i praktycznym doświadczeniem z zakresu
najbardziej aktualnych kwestii komunikacyjnych.
Strona internetowa konferencji:
www.cor.europa.eu/europcom