376\377\000Z\000N\000P\000K\000_\000P\000r\000o\000j\000e

Projekt ustawy
o zmianie ustawy o Funduszu Kolejowym
oraz
ustawy o komercjalizacji, restrukturyzacji i prywatyzacji
przedsiębiorstwa państwowego „Polskie Koleje Państwowe”
autorstwa
Związku Niezależnych Przewoźników Kolejowych
Styczeń 2013
ZWIĄZEK NIEZALEŻNYCH PRZEWOŹNIKÓW KOLEJOWYCH, UL. LWOWSKA 6/2, 00-658 WARSZAWA, [email protected], WWW.ZNPK.ORG
ZARZĄD: JACEK BIECZEK, TIMOTHY HOLLAWAY, RAFAŁ MILCZARSKI
ZWIĄZEK ZAREJESTROWANO W SĄDZIE REJONOWYM DLA M. ST. WARSZAWY, XII WYDZIAŁ GOSPODARCZY
KRS: 0000331095 NIP: 5252456699 REGON: 141872452
Projekt
USTAWA
z dnia…………………………..
zmieniająca ustawę o Funduszu Kolejowym
oraz ustawę o komercjalizacji, restrukturyzacji i prywatyzacji przedsiębiorstwa państwowego
„Polskie Koleje Państwowe”
Art. 1.
W ustawie z dnia 16 grudnia 2005 r. o Funduszu Kolejowym (Dz. U. z 2006 r. Nr 12, poz. 61, oraz
z 2009 r. Nr 115, poz. 966) wprowadza się następujące zmiany:
1) w art. 3 uchyla się ust. 3a, 3b i 3c;
2) uchyla się art. 3b;
3) uchyla się art. 3c;
4) w art. 9 ust. 2 uchyla się pkt 6 i pkt 8;
5) art. 9 ust. 3a otrzymuje brzmienie „Minister właściwy do spraw transportu
zamieszcza na stronie internetowej urzędu obsługującego tego ministra
informację o zatwierdzeniu Programu przez Radę Ministrów oraz o wysokości
środków przeznaczonych na jego realizację.”;
6) w art. 10 uchyla się ust. 2;
7) w art. 11 uchyla się pkt 3.
Art. 2.
W ustawie z dnia 8 września 2000 r. o komercjalizacji, restrukturyzacji i prywatyzacji
przedsiębiorstwa państwowego „Polskie Koleje Państwowe” (Dz. U. z 2000 r. Nr 84, poz. 948)
wprowadza się następujące zmiany:
1) art. 15 ust. 8 otrzymuje brzmienie: „Akcje PLK S.A. będące własnością PKP
S.A. i Skarbu Państwa nie mogą być zbywane.”;
2) w art. 15 uchyla się ust. 8a.
Art. 3.
Ustawa wchodzi w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia.
2/8
UZASADNIENIE
W dniu 16 grudnia 2005 r. Sejm uchwalił ustawę o Funduszu Kolejowym (Dz. U. z 2006 r. Nr 12,
poz. 61 oraz 2009 r. Nr 115, poz. 966) (dalej jako „Ustawa” lub „Ustawa o Funduszu
Kolejowym”).
Wobec planów oddłużenia spółki PKP S.A. oraz spółki Przewozy Regionalne Sp. z o.o. na
początku roku 2010 Rada Ministrów przygotowała pilny projekt ustawy o zmianie ustawy o
Funduszu
Kolejowym
oraz
ustawy
o
komercjalizacji,
restrukturyzacji
i
prywatyzacji
przedsiębiorstwa państwowego „Polskie Koleje Państwowe” (druk 2967 z 2010 r.). Projekt ten
został przedłożony Sejmowi i w dniu 20 maja 2010 r. Sejm przyjął ustawę o zmianie ustawy o
Funduszu
Kolejowym
oraz
ustawy
o
komercjalizacji,
restrukturyzacji
i
prywatyzacji
przedsiębiorstwa państwowego „Polskie Koleje Państwowe” (Dz. U. z 2010, Nr 108, poz. 686, Nr
247, poz. 1651) (dalej jako „Ustawa zmieniająca”).
Zgodnie ze stanowiskiem rządowym Ustawa zmieniająca miała następujące cele:
1. stworzenie możliwości nabywania przez Skarb Państwa ze środków Funduszu Kolejowego
akcji spółki PKP Polskie Linie Kolejowe od spółki PKP S.A. w celu zwiększenia udziału
Skarbu Państwa w kapitale zakładowym PKP PLK SA i docelowo uniezależnienie tej spółki
od Grupy PKP,
2. wniesienie przez spółkę PKP do spółki Przewozy Regionalne sp. z o.o., aportem zapleczy
technicznych do obsługi taboru na pokrycie strat bilansowych Przewozów Regionalnych z
lat ubiegłych,
3. umożliwienie wypłacania z wpływów Funduszu Kolejowego w roku 2012 kwoty do 150
mln zł samorządom wojewódzkim z przeznaczeniem na współfinansowanie zadań własnych
województw w zakresie organizowania regionalnych kolejowych przewozów pasażerskich
wykonywanych na podstawie umów o świadczenie usług publicznych,
4. utworzenie rachunku bankowego BGK w celu obsługi środków finansowych PKP i
rozszerzenie celów, na które mogą być zaciągane kredyty i pożyczki udzielane przez BGK.
Zdaniem Wnioskodawcy, Ustawa zmieniająca wprowadziła do ustawy o Funduszu Kolejowym
regulacje, które godzą w rozwój polskiej infrastruktury kolejowej, są sprzeczne z celami ustawy o
Funduszu Kolejowym, stanowią duże obciążenie budżetu państwa, a także mogą być w przyszłości
uznane za formę niedopuszczalnej pomocy publicznej w rozumieniu art. 107 ust. 1 Traktatu o
funkcjonowaniu Unii Europejskiej (dalej jako „TfUE”).
Wobec powyższego Wnioskodawca przedstawia projekt ustawy, której przyjęcie w sposób
znaczący przyczyni się do poprawy sytuacji polskiej infrastruktury kolejowej, spowoduje wzrost
konkurencyjności polskiego transportu kolejowego a przy tym poprawi stan budżetu państwa.
3/8
Proponowana ustawa zmieniająca przepisy ustawy o Funduszu Kolejowym oraz ustawy o
komercjalizacji, restrukturyzacji i prywatyzacji przedsiębiorstwa państwowego „Polskie Koleje
Państwowe” przyniesie wiele pozytywnych skutków dla transportu kolejowego:
1. Zwiększenie środków finansowych na inwestycje w infrastrukturę kolejową.
Powołany do życia w końcu 2005 r. Fundusz Kolejowy miał na celu zapewnić dodatkowe środki
finansowe przeznaczane na inwestycje i utrzymanie infrastruktury kolejowej.
W uzasadnieniu do projektu Ustawy o Funduszu Kolejowym wskazano, iż „Głównym celem ustawy
jest zapewnienie dodatkowych środków finansowych na inwestycje i utrzymanie infrastruktury
kolejowej w zakresie wynikającym z programów rozwoju infrastruktury transportowej”. Ponadto
Ustawa o Funduszu kolejowym w art. 3 ust 1 stanowi, iż środki finansowe przeznaczone są na
finansowanie zadań takich jak: przygotowanie oraz
przebudowy linii kolejowych, remonty i
utrzymanie linii kolejowych, likwidację zbędnych linii kolejowych oraz wydatki bieżące PKP
Polskich Linii Kolejowych S.A. związane z działalnością polegającą na zarządzaniu infrastrukturą
kolejową.
Ustawa zmieniająca z 20 maja 2010 r. umożliwiła wykorzystanie środków z Funduszu na rzecz
spłaty zadłużenia spółek Polskie Koleje Państwowe S.A. i Przewozy Regionalne Sp. z o.o. wbrew
celom Ustawy o Funduszu Kolejowym, gdyż ustawa ta została przyjęta w celu przeznaczenia
środków funduszu na rzecz inwestycji w spółce PKP PLK S.A., a nie na spłatę długów PKP S.A. i
PR Sp. z o.o. Na etapie prac legislacyjnych wobec projektu Ustawy zmieniającej podnoszono liczne
wątpliwości. W szczególności nie uwzględnione zostały uwagi spółek PKP Polskie Linie Kolejowe
SA i Przewozy Regionalne sp. z o.o. Spółki wskazały m.in. na problem rozszerzenia zakresu zadań
finansowanych z Funduszu Kolejowego, czego skutkiem miało być zmniejszenie środków na
dofinansowanie infrastruktury kolejowej.
Polska infrastruktura kolejowa od lat boryka się z problemem braku środków finansowych. Z tego
powodu w ciągu ostatnich 20 lat w Polsce zamknięto blisko 10 tysięcy kilometrów linii kolejowych,
co stanowi niechlubny rekord wśród krajów Unii Europejskiej. W dodatku linie kolejowe wymagają
obecnie kosztownej modernizacji w celu dostosowania infrastruktury kolejowej do pojazdów
kolejowych dużych prędkości.
Wnioskodawca przedstawia ustawę, która stanowi odpowiedź na wskazane problemy polskich linii
kolejowych. Zwiększy liczbę środków finansowych przeznaczonych na rozwój i modernizację linii
kolejowych, a przez to spowoduje wzrost konkurencyjności transportu kolejowego.
4/8
2. Duże oszczędności budżetu państwa na rzecz Funduszu Kolejowego.
Przyjęcie zaproponowanej ustawy przyniesie duże korzyści budżetowe. Utrzymanie i modernizacja
linii kolejowych stanowi obecnie ogromne obciążenie budżetu państwa, jednak przeznaczenie
znacznych środków finansowych na te cele jest bezdyskusyjnie konieczne.
Przesunięcie środków Funduszu Kolejowego z inwestycji w infrastrukturę kolejową na rzecz spłaty
długów PKP PLK spowodowało powstanie sytuacji, w której państwo zamiast inwestować w
rozwój linii kolejowych te same pieniądze przeznaczy na wykup akcji, które Skarb Państwa może
objąć bez ich wykupu, bowiem zgodnie z art. 15 ust. 9 ustawy o komercjalizacji, restrukturyzacji i
prywatyzacji przedsiębiorstwa państwowego „Polskie Koleje Państwowe” w przypadku
prywatyzacji lub likwidacji PKP SA, akcje PLK SA będące własnością PKP SA przejmuje Skarb
Państwa reprezentowany przez ministra właściwego do spraw transportu.
Obecnie na gruncie ustawy o Funduszu Kolejowym w latach 2011 – 2014 na nabycie od PKP SA
przez Skarb Państwa udziałów akcji PKP PLK SA będzie przeznaczana corocznie kwota co
najmniej 500 mln zł, z wyjątkiem roku 2012, w którym kwota ta wyniesie co najmniej 350 mln zł.
Są to ogromne środki finansowe, które budżet państwa pozbawił infrastruktury kolejowej, na rzecz
spłaty zadłużenia PKP SA.
Proponowana ustawa spowoduje powstanie oszczędności budżetu państwa sięgających kwoty 1
miliarda 350 milionów złotych. Zaoszczędzone środki mogą zostać przeznaczone zgodnie z
pierwotnym celem na rozwój infrastruktury kolejowej, co w sposób znaczny przyczyni się do
rozwoju polskiego transportu kolejowego.
3. Wzrost konkurencyjności transportu kolejowego.
Proponowana ustawa zapewniając większą ilość środków finansowych przeznaczonych na
infrastrukturę kolejową w sposób znaczący poprawi jakość linii kolejowych, a co za tym idzie
spowoduje wzrost konkurencyjności na rynku transportu kolejowego i w związku z tym podniesie
poziom konkurencyjności całej gospodarki. (+ parę zdań o poprawie konkurencyjności).
Podsumowując, proponowana ustawa wskutek zmiany Ustawy o Funduszu Kolejowym spowoduje
przeznaczenie środków Funduszu Kolejowego zgodnie z celem ustawy na utrzymanie,
modernizację i inwestycje w polskie linie kolejowe, co poprawi jakość infrastruktury kolejowej, a w
efekcie przyczyni się do poprawy konkurencyjności transportu kolejowego w Polsce. Ponadto
wskutek zmiany ustawy o komercjalizacji, restrukturyzacji i prywatyzacji przedsiębiorstwa
państwowego „Polskie Koleje Państwowe” Skarb Państwa zgodnie z pierwotnymi założeniami
ustawy będzie mógł przejąć akcje PLK SA będące własnością PKP SA wyłącznie w przypadku
5/8
prywatyzacji lub likwidacji PKP SA., a nie w formie wykupu akcji PKP SA ze środków Funduszu
Kolejowego, co mogłoby zostać uznane za ukrytą formę udzielenia pomocy publicznej.
6/8
OCENA SKUTKÓW REGULACJI
1. Podmioty, na które oddziałuje ustawa.
Projektowana zmiana ustawy oddziałuje na Polskie Koleje Państwowe S.A., PKP Polskie Linie
Kolejowe SA oraz na Spółkę Przewozy Regionalne sp. z o.o. oraz na przedsiębiorstwa korzystające
z infrastruktury kolejowej.
2. Konsultacje społeczne:
Projekt ustawy został przekazany do konsultacji z:
- PKP SA
- PKP PLK SA
- Przewozy Regionalne Sp. z o.o.
- Izbą Gospodarczą Transportu Lądowego
- związkami zawodowymi działającymi w PKP SA, PKP PLK SA i Przewozy Regionalne sp. z o.o.
- Związkiem Pracodawców Kolejowych
- Związkiem Niezależnych Przewoźników Kolejowych
3. Wpływ regulacji na sektor finansów publicznych, w tym budżet państwa i budżety
jednostek samorządu terytorialnego.
Regulacje ustawowe nie będą miały wpływu na budżety samorządu jednostek samorządu
terytorialnego. Proponowane regulacje odniosą wpływ na budżet państwa, wobec czego Skarb
Państwa zaoszczędzi w latach 2012-2014 kwotę 1 miliarda i 350 milionów złotych, która zostałyby
przeznaczona na wykup akcji PKP SA w PKP PLK SA. Proponowana regulacja pozwoli na
współfinansowanie projektów związanych z infrastrukturą kolejową ze środków Unii Europejskiej.
Przedmiotowe regulacje przyczynią się do poprawy jakości polskiej sieci kolejowej i zwiększenia
atrakcyjności przewozów towarów i usług koleją, a tym samym do wzrostu przychodów z tytułu
udostępniania tras kolejowych przez PKP PLK SA i długoterminowej stabilizacji finansowej
zarządcy narodowej infrastruktury kolejowej.
4. Wpływ regulacji na konkurencyjność gospodarki i przedsiębiorczość, w tym na
funkcjonowanie przedsiębiorstw.
7/8
Projekt wpłynie korzystnie na rozwój polskiej infrastruktury kolejowej. Dodatkowe środki
finansowe przeznaczone na utrzymanie i modernizację linii kolejowych poprawią konkurencyjność
polskiej gospodarki, a w szczególności wzmocnią konkurencyjność na rynku transportu
kolejowego.
5. Wpływ regulacji na sytuację i rozwój regionalny.
Regulacja odniesie pozytywny wpływ na rzecz rozwoju regionalnego. Przeznaczenie środków
Funduszu Kolejowego na utrzymanie i rewitalizację linii kolejowych zapewni rozwój linii
kolejowych w poszczególnych regionach, a ponadto umożliwi przywrócenie do użytku
zamkniętych do użytku linii kolejowych, co wzmocni konkurencyjność poszczególnych regionów.
6. Ocena pod względem zgodności z prawem Unii Europejskiej.
Projekt nie jest sprzeczny z prawem UE.
8/8