docNajważniejsze wydarzenia w EKES-ie w latach 2008
download 
Reklamacja Transkrypt
Najważniejsze wydarzenia w EKES-ie w latach 2008
o ch! f n a i S yk E EK2 jęz 2 w ISSN 1830-5148 Wrzesień 2010/7 PL EKES info OD REDAKCJI Drodzy Czytelnic Czytelnicy! Europejski Komitet Ekonomiczno-Społeczny Pomost między Europą a zorganizowanym społeczeństwem obywatelskim „UE 2020” Zaangażowanie EKES-u w kwestie społeczne jest priorytetem Moja kadencja przewodniczącego EKES-u przypadła na okres, w którym wskutek niedawnego kryzysu finansowo-gospodarczego i społecznego niezwykle skomplikowała się sytuacja gospodarcza, nastąpiło nasilenie się ubóstwa i marginalizacji, choć pojawił się też akcent pozytywny – wszedł w życie traktat lizboński. Sytuację międzynarodową cechował ponadto fakt, że kraje wschodzące coraz szybciej umacniają swoją pozycję w procesie globalizacji. W takim właśnie kontekście rozwijała się działalność Komitetu w ostatnich dwóch latach i dlatego postanowiłem uczynić hasło: „Prawa i solidarność drogowskazem globalizacji” swoją dewizą. Skupiłem się przede wszystkim na tym, by wnieść wyraźny wkład w prace instytucji Unii Europejskiej, a zarazem znaleźć nowe sposoby nagłośnienia najważniejszych działań społeczeństwa obywatelskiego. Tak zrodził się pomysł sporządzenia wspólnego dokumentu Komitetu, który później otrzymał tytuł „Program dla Europy: propozycje społeczeństwa obywatelskiego” i który został przyjęty na sesji plenarnej w maju 2009 r. Przedstawiliśmy go następnie pozostałym instytucjom europejskim oraz wielu przedstawicielom instytucji krajowych i organizacji społeczeństwa obywatelskiego w UE. „Program dla Europy” EKES-u, ogłoszony w chwili, gdy w toku było odnowienie składu Parlamentu Europejskiego i gdy miała wyłonić się nowa Komisja Europejska, rozwijał szereg propozycji dotyczących głównych spraw europejskiego społeczeństwa obywatelskiego. Zostały one opracowane na podstawie kluczowych opinii, jakie Komitet już przyjął w czterech dziedzinach o fundamentalnym znaczeniu: naprawa gospodarki, prawa podstawowe i europejski model społeczny, rozwój zrównoważony oraz sprawowanie rządów. Dlatego też uważam ten dokument za spoiwo mojej dwuletniej kadencji przewodniczącego i podstawowy punkt odniesienia dla całego Komitetu. Chciałbym wskazać pięć głównych obszarów działania, które ściśle wiązały się z moją kadencją: I. Wyzwania gospodarcze stojące przed Europą i EKES-em: odpowiedzi na kryzys poprzez opracowanie planu działań na rzecz trwałej naprawy gospodarczej i społecznej; II. Kampania na rzecz działań społecznych: prawa socjalne i dostęp do rynku pracy, integracja mniejszości i imigrantów, dialog międzykulturowy i niedyskryminacja; przewiduje podjęcie konkretnych środków, by zająć się tą kwestią w skali UE? W jaki sposób można się upewnić, że dostarczona pomoc nie zostanie w państwach członkowskich skierowana gdzie indziej? László Andor Czytelnicy naszego lipcowego wydania spotkali się z komisarzem ds. zatrudnienia, spraw społecznych i włączenia społecznego László Andorem. Oto dalszy ciąg naszej rozmowy. „EKES info”: EKES wielokrotnie zwracał uwagę na opłakaną sytuację ludności romskiej w UE. Czy Komisja Europejska Biorąc pod uwagę zaangażowanie pracowników mojego gabinetu oraz liczne inicjatywy i polityczne dokonania naszego Komitetu z ostatnich dwóch lat, jestem głęboko przekonany, że EKES rozwinął swój potencjał skutecznego i stanowczego reprezentowania głosu społeczeństwa obywatelskiego w Europie. Uważam ponadto, że EKES powinien teraz skupić się na zachowaniu ciągłości działań, opierając się na wcześniejszych skutecznych przedsięwzięciach. W szczególności jego zainteresowanie najważniejszymi kwestiami społecznymi i gospodarczymi okazało się istotne i owocne, zwłaszcza w nowym kontekście stworzonym przez strategię „Europa 2020”. EKES powinien nadal poświęcać swoją uwagę jednej z głównych trosk społeczeństwa obywatelskiego, Między rokiem 2008 i 2010 EKES w ramach codziennej działalności wydał szereg istotnych opinii o bardzo różnej tematyce. Oprócz przedstawiania punktu widzenia swoich członków reprezentujących społeczeństwo obywatelskie i partnerów społecznych EKES podejmował się również organizacji imprez, które okazywały się zarówno znaczące, jak i popularne. Oto ważne wydarzenia, które miały miejsce w EKES-ie, wybrane przez same grupy, sekcje i centra monitorowania. >>> str. 2 WAŻNE DATY 17 września Bruksela: seminarium w sprawie strategii „Europa 2020” w ramach trojki – prezydencji hiszpańskiej, belgijskiej i węgierskiej 12–13 października Bruksela: sesje informacyjne dla nowych członków 19–22 września Bruksela: Dni Mobilności Miejskiej „Rusz się!” EKES info — Wrzesień 2010/7 W TYM WYDANIU 2 Potrzebujemy więcej Europy, lecz innego rodzaju – Thomas Janson 3 Podsumowanie przez wiceprzewodniczących okresu 2008–2010 4 Nowa deklaracja misji EKES-u Przekonującym przykładem takiego narzędzia jest Europejski Fundusz Spo- i organizacji partnerskich, takich jak ECPAT, która walczy o wyeliminowanie prostytucji dziecięcej, oraz IWF – organizacji kobiecej. Ponadto zalecenia zostały docenione w trakcie przygotowywania dyrektywy w sprawie zwalczania seksualnego wykorzystywania i niegodziwego traktowania dzieci w celach seksualnych. IV. Codwuletnia konferencja EKES-u 2010 pt. „Kształcenie jako sposób walki z wykluczeniem społecznym” – synteza mojej kadencji i pierwszy przykład demokracji uczestniczącej po wejściu w życie traktatu lizbońskiego; Nowa strategia komunikacyjna EKES-u i zwracanie szczególnej uwagi na oddźwięk medialny. Musimy skuteczniej wykorzystywać istniejące narzędzia prawne, finansowe i polityczne, a także upewnić się, że sprawdzają się one w terenie. Poza tym organizujemy szereg krajowych sesji dialogowych z udziałem przedstawicieli Komisji, decydentów krajowych i przedstawicieli Romów. Kolejne takie spotkanie na wysokim szczeblu odbędzie się w październiku br. w Rumunii. >>> str. 2 Najważniejsze wydarzenia w EKES-ie w latach 2008–2010 III. Skutki współpracy ze społeczeństwem obywatelskim w krajach spoza UE i działania na arenie międzynarodowej; V. László Andor: W kwietniu, jeszcze przed drugim europejskim szczytem Romów, Komisja Europejska przyjęła ambitny średniookresowy program prac politycznych dotyczący środków na rzecz podjęcia wielkiego wyzwania, jakim jest włączenie społeczne Romów, a także sprawozdanie z postępów osiągniętych w ostatnich dwóch latach zarówno w działaniach krajowych, jak i unijnych. łeczny, udostępniający miliony euro na projekty krajowe, by wspomóc włączenie społeczne Romów i innych grup w trudnej sytuacji. Ale fundusze muszą być wykorzystywane we właściwy sposób. Na przykład doświadczenie wykazuje, że zintegrowane strategie służące zajęciu się różnymi problemami leżącymi u podstaw wykluczenia Romów są o wiele skuteczniejsze niż odrębne projekty obejmujące jedno czy dwa zagadnienia. Ludność romską jako partnera należy także włączyć w każdy etap tego procesu. Z perspektywy Grupy Pracodawców szczególnie ważna była opinia z inicjatywy własnej przygotowana przez Madi Sharmę (Grupa Pracodawców, Wielka Brytania) w sprawie ochrony dzieci zagrożonych przez podróżujących przestępców seksualnych. Ten doniosły dokument zawierał zarówno konkretne zalecenia na rzecz walki z tym problemem, jak i propozycje działań uświadamiających. Przyjęcie opinii odbiło się szerokim echem, następnie dotarła ona do Rady Europy, Parlamentu Europejskiego Grupa Pracodawców wybrała szereg posiedzeń nadzwyczajnych poświęconych zatrudnieniu w czasie kryzysu, emerytom oraz belgijskiemu modelowi rokowań zbiorowych. Nadzwyczajne posiedzenie poświęcone gospodarce zrównoważonej w kontekście wychodzenia z kryzysu i strategii „Europa 2020” znalazło się na pierwszym miejscu listy hitów Grupy Innych Podmiotów. Impreza, zorganizowana w ramach działań lokalnych, odbyła się w czerwcu w Madrycie i miała wyraźny wymiar lokalny i europejski. Posłużyła refleksji nad tym, jak zrównoważony rozwój w aspekcie społecznym i środowiskowym może stać się nowym źródłem budowania gospodarki zrównoważonej. W sąsiednim Toledo na nieformalnym spotkaniu ministrów UE Angelo Grasso (Grupa Innych Podmiotów, Włochy) przedstawił wnioski ze swojej opinii w sprawie rewitalizacji miast. Dokument (Sekcja ECO) wzywa do stosowania całościowego podejścia do palących kwestii zdegradowanych obszarów miejskich. W opinii przyjętej w maju 2010 r. Angelo Grasso argumentował, że mieszkalnictwo, kultura, urbanistyka oraz aspekty społeczne i środowiskowe miasta powinny być brane pod uwagę, a społeczność lokalną należy angażować w przemianę zniszczonych obszarów w kwitnące miasta. Środowisko, a dokładniej wydajność energetyczna to temat imprezy „Oszczędzajmy energię! Dni efektywności energetycznej w EKES-ie” (Sekcja TEN), której celem było pokazanie obywatelom, jak oszczędzać pieniądze oraz energię, a dzięki temu – naszą planetę. Punktem kluczowym wydarzenia był „Dom z palet” – ekologiczny budynek wykonany z drewnianych platform. Dom ustawiony w centrum Brukseli był konkretnym przykładem wydajności energetycznej i innowacji. Goście mogli ponadto przyjrzeć się naukowym doświadczeniom, sprawdzić się w quizach, podziwiać wystawy sztuki i włączyć się w debaty na temat wydajności energetycznej. EKES gościł odbywające się dwa razy w roku Europejskie Forum Integracji – impreza ta jest jednym z głównych działań Sekcji SOC. Organ, którym EKES zarządza wspólnie z Komisją, zdobywa coraz większy wpływ na kształtowanie strategii politycznych w sprawie aktualnej obecnie kwestii imigracji z państw trzecich do Unii. >>> str. 2 www.eesc.europa.eu 1 C i ą g da l sz y ze str. 1 – Zaangażowanie EKES -u w kwestie społeczne jest prior ytetem Jaką rolę przypisuje Pan EKES-owi w okresie Pana kadencji? Czy dostrzega Pan możliwości poprawienia czegoś, po stronie Komisji lub EKES-u, by usprawnić naszą współpracę? Dla mnie jako członka Komisji Europejskiej EKES ma olbrzymie znaczenie jako ogniwo między instytucjami europejskimi a zorganizowanym społeczeństwem obywatelskim. W traktacie lizbońskim kładzie się nacisk na większy zakres demokracji uczestniczącej, co umacnia rolę EKES-u. Ponadto skład Komitetu, którego członkami są pracownicy, pracodawcy i przedstawiciele innych podmiotów gospodarczych, pozwala mu na zajmowanie stanowiska reprezentującego szerokie spektrum zorganizowanego społeczeństwa obywatelskiego. Jeśli chodzi o politykę społeczną, to jak wiadomo, tradycja współpracy Komitetu z Komisją jest długa i opiera się na solidnych podstawach. Komitet przyjmuje opinie dotyczące kluczowych zagadnień społecznych, dzięki czemu znacznie przyczynia się do umocnienia społecznego wymiaru agendy politycznej UE. Majowa konferencja EKES-u we Florencji dotyczyła kształcenia jako sposobu walki z wykluczeniem społecznym. Był na niej obecny przewodniczący Komisji José Manuel Barroso. Nie trzeba podkreślać znaczenia jej politycznego wyniku, zwłaszcza w obecnym roku, który jest Europejskim Rokiem Walki z Ubóstwem i Wykluczeniem Społecznym. Priorytetem będzie dla mnie jak najściślejsze włączenie EKES-u do wszystkich działań widniejących w agendzie społecznej UE. Poza przepisami traktatowymi dotyczącymi konsultowania się z Komitetem, protokół współpracy umożliwia Komitetowi przygotowanie opinii na życzenie Komisji, zanim przyjmie ona swój wniosek. Jest to bardzo dogodny sposób umożliwienia zor- ganizowanemu społeczeństwu obywatelskiemu wypowiedzenia się. Mam zamiar odwoływać się do tej możliwości, by w pełni wykorzystać potencjał Komitetu. Wierzę, że możemy nadal ściśle współpracować, przyczyniając się w ten sposób do umocnienia polityki społecznej UE. Potrzebujemy więcej Europy, lecz innego rodzaju Na koniec bardziej osobiste pytanie: Jakie zagadnienia z zakresu Pana kompetencji leżą Panu szczególnie na sercu? Głównym osiągnięciem czerwcowego szczytu Rady Europejskiej było sfinalizowanie porozumienia w sprawie wszystkich celów przewodnich UE określonych w strategii „Europa 2020”, włącznie z ograniczeniem ubóstwa – celem, co do którego niedawno porozumieli się ministrowie zatrudnienia. Jest to podstawowy przełom: po raz pierwszy w naszej historii mamy konkretny cel dotyczący ograniczenia do 2020 r. liczby osób zagrożonych ubóstwem i wykluczeniem społecznym o przynajmniej 20 mln. Program prac Komisji na 2010 r. również odzwierciedla większe znaczenie wymiaru społecznego. Wśród zadań do natychmiastowej realizacji znajduje się przeprowadzenie konsultacji dotyczących Zielonej księgi w sprawie przyszłości emerytur – kwestii o olbrzymim znaczeniu dla wszystkich krajów europejskich ze względu na starzenie się ludności i ograniczenie budżetów publicznych. Przegląd dyrektywy o czasie pracy oraz dyrektywy o delegowaniu pracowników będzie bardzo istotną inicjatywą. Rozpoczęliśmy szeroką debatę na temat czasu pracy. Jeśli chodzi o delegowanie pracowników, to chcemy poprawić wdrażanie tej dyrektywy i obecnie pracujemy nad wnioskami prawodawczymi w tej dziedzinie. Kolejną ważną inicjatywą będzie komunikat o szczególnie trudnej sytuacji młodzieży na rynku pracy. (mb/eb) ● C i ą g da l s z y ze str. 1 – Od Redakcji a mianowicie prawom i warunkom życia osób najbardziej bezbronnych. Kwestia praw nabiera kluczowego znaczenia w świecie, co pokazuje również wejście w życie Karty praw podstawowych Unii Europejskiej. Komitet powinien także odgrywać pierwszoplanową rolę w praktycznym wdrażaniu demokracji uczestniczącej, zgodnie z postanowieniami traktatu lizbońskiego. Jak podkreślałem w wielu dokumentach i przemówieniach, artykuł 11 traktatu stwarza ogromną szansę dla Europy. Znaczna odpowiedzialność za jej wykorzystanie spoczywa na Komitecie, który dysponuje odpowiednią strukturą polityczną i administracyjną, by podejmować strategiczne decyzje i konkretne działania pozwalające zapewnić ciągłość kolejnych kroków. Thomas Janson Debata nad tym, jak dalece rynek wewnętrzny powinien być socjalny, trwa od 1985 r., kiedy ówczesny przewodniczący Komisji Europejskiej Jacques Delors wysunął pomysł utworzenia rynku bez granic. W opracowanej niedawno opinii na ten temat sprawozdawca EKES-u Thomas Janson podkreśla, że „rynek wewnętrzny nie może odpowiednio funkcjonować bez silnego wymiaru społecznego”. Oczywiście pojawia się wtedy naturalny konflikt między polityką społeczną, która jest przede wszystkim domeną działań krajowych, a rynkiem, który wykracza poza granice państwowe. Jednym z rozwiązań w tej dziedzinie byłoby wycofanie się Europy na rzecz polityki krajowej. Tymczasem „potrzebujemy czegoś wręcz przeciwnego – więcej Europy, lecz innego rodzaju”, jak zaznaczył Thomas Janson. Potrzeba innej Europy Bezwarunkowo konieczny jest nowy, obejmujący całą UE system regulujący kwestie polityki społeczno-gospodarczej, który zapewniałby lepszą ochronę socjalną, uwzględniał różnice między systemami krajowymi i unikał dumpingu socjalnego. UE musi upewnić się, że mobilność wewnętrzna nie podkopuje obecnie funkcjonującego systemu. Ten nowy system powinien także zapobiegać konkurencji systemów podatkowych, np. przez ujedno- Mario Sepi Przewodniczący EKES-u 2 Konieczność działań na szczeblu UE nie wynika jedynie z tego, że poszczególne kraje nie mogą same rozwiązać swych problemów społecznych. UE powinna więcej uwagi poświęcić społecznym aspektom swej polityki w trosce o zdobycie szerszego poparcia politycznego, o większą solidarność i spójność. „Tylko w pełni demokratyczna i społeczna Europa może oddalić niebezpieczeństwo rosnącego poczucia alienacji Europejczyków wobec przedsięwzięcia europejskiego” – podkreślił Thomas Janson. Zastanów się, tu chodzi o wzrost! Umocnienie wymiaru społecznego rynku unijnego jest pochodną zatrudnienia, gdyż finansowanie programów pomocy społecznej zależy od sprawnych rynków pracy. W tej sytuacji i wobec obecnego kryzysu najważniejszym priorytetem powinno być tworzenie miejsc pracy i przedsiębiorczość. Rynek wewnętrzny musi zachęcać do tworzenia miejsc pracy wysokiej jakości dzięki rozwijaniu technologii i badań. Dotychczas tego nie osiągnięto. „Dopóki błąd ten nie zostanie naprawiony, Europa pozostanie na uboczu światowej gospodarki” – dodał Thomas Janson. (mb) ● Wiceprzewodniczący EKES-u Seppo Kallio laureatem nagrody Delegata Roku W czerwcu wiceprzewodniczący EKES-u Seppo Kallio został uhonorowany nagrodą Delegata Roku. Jest on pierwszym laureatem tego wyróżnienia, które przyznają tłumacze konferencyjni języka fińskiego w Komisji Europejskiej. Seppo Kallio zasłużył sobie na ich wybór m.in. tym, że przyczynia się do propagowania wielokulturowości i umacniania pozycji języka fińskiego w UE. Wiceprzewodniczący stale domaga się tłumaczenia z języka fińskiego na konferencjach, przemawia w tym języku jasno i zrozumiale, ponadto zawsze, gdy istnieje taka możliwość, słucha tłumaczeń na fiński. Na ceremonii wręczenia nagrody, która odbyła się 22 czerwca w EKES-ie, Seppo Kallio wygłosił przemówienie – oczywiście po fińsku. (alk) ● Gerd Wolf na konferencji PE poświęconej energii Gerd Wolf Wiceprzewodniczący Sekcji TEN EKES-u Gerd Wolf niedawno wziął udział we wspólnym posiedzeniu parlamentarnym pod hasłem „W kierunku europejskiej wspólnoty energetycznej w XXI w.”. Posiedzenie zostało zorganizowane przez Parlament Europejski i parlament Hiszpanii w dn. 7–8 czerwca br. Obrady prowadzili przewodniczący PE Jerzy Buzek i przewodniczący Senatu Hiszpanii Javier Rojo. Trzy grupy robocze dyskutowały nad bezpieczeństwem energetycznym, utworzeniem jednolitego rynku energii oraz nowymi i odnawialnymi źródłami energii. Sprawozdania przygotowane w grupach zostały przedstawione na sesji plenarnej Parlamentu Europejskiego. (alk) ● Opinia Miguela Cabry de Luny przedmiotem debaty na posiedzeniu w sprawie ram dotyczących niepełnosprawności Opinia pt. „Stopniowe tworzenie miejsc pracy i zwiększanie dostępności dla osób >>> str. 3 C iąg da lsz y ze st r. 1 – Najważn iejs ze w yd ar zen ia w E KE S - ie w lat a c h 2 0 0 8 – 2 0 1 0 Pod moim kierownictwem Komitet rozwijał owocną, systematyczną współpracę z Parlamentem Europejskim w kwestiach demokracji uczestniczącej, szczególnie przez stworzenie podstaw zorganizowanych stosunków między obiema instytucjami, w tym organizację kolejnej agory obywatelskiej, która odbędzie się w listopadzie 2010 r., a będzie dotyczyć ubóstwa. Przewodniczący Komisji José Manuel Barroso w ostatnim piśmie z 1 lipca 2010 r. powiedział: „Partnerzy społeczni reprezentowani w Europejskim Komitecie Ekonomiczno-Społecznym mają do odegrania zasadniczą rolę w praktycznym wdrażaniu reform strukturalnych, które zostaną podjęte w ramach strategii »Europa 2020«. […] Dlatego apeluję, by EKES nie tylko w dalszym ciągu wykazywał aktywność, tak jak w okresie strategii lizbońskiej, kiedy utworzył centrum monitorowania, lecz by szedł jeszcze dalej. Aby nam się udało, potrzebujemy zbieżności poglądów i czynnego poparcia ze strony partnerów społecznych na poziomie europejskim i w państwach członkowskich. […] Mam nadzieję, że EKES zdoła wypracować konsensus i zapewnić silne wsparcie strategii »Europa 2020«, którego tak jej potrzeba”. licenie podstaw opodatkowania przedsiębiorstw i wspieranie koordynacji polityki podatkowej w UE. WIADOMOŚCI O CZŁONKACH KOMITETU Inny palący problem – zmiana klimatu i ochrona środowiska – podjęto w ramach imprezy „The TippingPoint” (Sekcja NAT), która odbyła się w styczniu 2010 r., tuż po nieudanym szczycie w sprawie klimatu w Kopenhadze i na kilka dni przed ostatecznym terminem zadeklarowania przez poszczególne państwa ich celów w zakresie zmniejszenia emisji CO2, w perspektywie globalnego porozumienia w Meksyku w ciągu tego roku. Zorganizowana częściowo przez EKES impreza „TippingPoint” naświetliła tę kwestię z niecodziennej perspektywy, pokazując globalne ocieplenie widziane oczami artystów. Innym ważnym punktem minionej kadencji była lipcowa konferencja na temat innowacji i przedsiębiorczości (Sekcja INT), współorganizowana z prezydencją belgijską. Uczestnicy ze świata akademickiego, instytucji europejskich i różnych zespołów ekspertów zgodnie orzekli, że należy zadbać o to, by inwestycje w badania naukowe i innowacje sprzyjały podejmowaniu najpilniejszych wyzwań społecznych UE. Celem jest również poprawa koordynacji między różnymi strategiami politycznymi UE, aby ożywić ducha innowacji, oraz utworzenie wspólnego europejskiego patentu, który przerwałby stosowaną przez europejskie firmy praktykę polegającą na patentowaniu innowacji w USA ze względu na niższe koszty i mniejszą biurokrację. Henri Malosse (Grupa Pracodawców, Francja) przedstawił ten wniosek na nieformalnym spotkaniu ministrów przemysłu, które odbyło się w tym samym miesiącu. Jedna z najbardziej znaczących w ostatnich latach opinii dotyczyła tego, jak europejski przemysł stoczniowy radzi sobie z kryzysem gospodarczym (CCMI). Wpływ opinii przyjętej w maju 2010 r. ilustruje fakt, że jej sprawozdawca Marian Krzaklewski (Grupa Pracowników, Polska) zostanie włączony w prace Parlamentu na ten temat. Innym pamiętnym wydarzeniem było posiedzenie Centrum Monitorowania Jednolitego Rynku w Alicante w czerwcu br., na którym odbyło się m.in. wysłuchanie na temat znaków towarowych i marek. Otworzyło ono nowe perspektywy na kolejną kadencję Komitetu, jeśli chodzi o współpracę z Urzędem Harmonizacji w ramach Rynku Wewnętrznego – organem odpowiedzialnym za rejestrację znaków towarowych i marek w UE. Inną istotną sprawą był konkretny wkład EKES-u w kończącą się w tym roku strategię lizbońską (LSO, REL). Komitet wydał całościowe sprawozdanie na temat tej dziesięcioletniej strategii i równocześnie współpracował z lokalnymi radami społeczno-gospodarczymi w państwach trzecich. (eb) ● EESC info – wrzesień 2010/7 Podsumowanie przeprowadzone przez wiceprzewodniczących Kolejne wyzwania – EKES musi być gotowy do reform >>> tu wyjątkiem. Będzie mu trudno otrzymać dodatkowe środki, o które wystąpił na lata 2010 i 2011 w celu podjęcia dodatkowych działań. W konsekwencji musimy osiągnąć polityczny kompromis, by ustalić, które działania muszą zostać ograniczone. Przyszłość jest niepewna, ponieważ władze budżetowe UE mogą nie zaakceptować wzrostu liczby pracowników instytucji UE, w tym oczywiście Komitetu. Jestem dumny z mojego języka i używam go tak często, jak to możliwe. Nie rozumiem osób, które na posiedzeniach wolą mówić po angielsku niż w języku ojczystym, tym bardziej że dysponujemy wysokiej jakości tłumaczeniami ustnymi. Przede wszystkim komunikacja Czy tylko z powodu kryzysu nie są dostępne większe środki? Seppo Kallio „EKES info”: Co Pana zdaniem było najtrudniejszym elementem, a co największym osiągnięciem Pańskiej pracy jako wiceprzewodniczącego odpowiedzialnego za budżet? Sepio Kallio: Moja kadencja wiceprzewodniczącego odpowiedzialnego za budżet była doświadczeniem ciekawym, choć wymagającym. Byłem członkiem Zespołu Budżetowego przez 10 lat i muszę powiedzieć, że zarządzanie budżetem ogromnie się przez ten czas zmieniło, w dużo większym stopniu zostali w nie włączeni członkowie. W 2008 i 2009 r. wprowadziliśmy znaczące zmiany do procedur budżetowych. Jakie było główne założenie tych zmian? Miały one na celu przekazanie członkom odpowiedzialności za budżet. Przed 2008 r. mieliśmy tak zwaną ogólną politykę budżetową, w której budżet był zarządzany i nadzorowany centralnie. Nasza reforma przesunęła odpowiedzialność za budżet do działów, które bezpośrednio go realizują we współpracy z sekcjami i przewodniczącymi grup. W jakim stopniu kryzys gospodarczy wpłynął na Pana pracę? Kryzys ma bezpośredni wpływ na budżety instytucji UE, Komitet nie jest WIADOMOŚCI O CZŁONKACH KOMITETU Zgodnie z nowym traktatem Parlament Europejski nie ma już ostatniego słowa w sprawie naszego budżetu. Nasze środki zależą od wyniku negocjacji między Radą a Parlamentem. Jeżeli ciągle słyszymy, że instytucje wysoko sobie cenią wkład Komitetu, i wiemy, że nasze zalecenia znajdują odzwierciedlenie w prawodawstwie UE, to decydenci muszą dostosować słowa do czynów. Nadchodzące lata będą trudne dla Komitetu. Jednak patrząc pozytywnie, ma on wiele do zaoferowania, a jego wpływ na proces kształtowania polityki jest uznany. Wiadomo, że zarządzamy naszymi środkami w sposób odpowiedzialny. Jakiej rady udzieliłby Pan zatem swojemu następcy? Powinniśmy budować lepsze stosunki z grupami politycznymi i liderami w PE, musimy też nawiązywać kontakty na poziomie politycznym z delegacjami państw członkowskich. Wraz z Mariem Sepim odbyliśmy szereg oficjalnych spotkań z przedstawicielami PE, ale w przyszłości będziemy potrzebować jasnej, systemowej strategii kontaktów z Parlamentem. Właśnie otrzymał Pan nagrodę Delegata Roku za promowanie języka fińskiego w instytucjach. Czy uważa Pan, że tego rodzaju nagrody mogą w jakiś sposób przyczynić się do umocnienia wielojęzyczności? Jestem bardzo wdzięczny za tę nagrodę. Nasz język ojczysty musi być używany, chroniony i popularyzowany, ponieważ nasza kultura opiera się na języku. Irini Pari „EKES info”: Czy trudno jest być członkiem, pełniąc równocześnie funkcję wiceprzewodniczącej Komitetu? Irini Pari: Być wiceprzewodniczącą odpowiedzialną za komunikację to z pewnością wyzwanie ekscytujące. Informowanie o Europie nie jest łatwym zadaniem, niektórzy wręcz nazywają je „zadaniem niewykonalnym”. A informowanie w sposób wyważony na temat Komitetu – który jest głosem wszystkich społecznych i gospodarczych sił w naszym społeczeństwie – i na temat jego opinii, uwzględniających wszystkie interesy, z pewnością nie jest zadaniem łatwym. Co uważa Pani za największy sukces swojej kadencji w Prezydium? Przetarcie nowych dróg komunikacji, dzięki którym praca członków Komitetu znalazła się w centrum naszych wysiłków i została zaprezentowana w świeży, bezpośredni i nowoczesny sposób, nie tylko w Brukseli, ale również w państwach członkowskich. Uważam ponadto, że osiągnięciem była częstsza komunikacja z „niezwyczajnymi” osobami, w tym artystami i ludźmi młodymi. Żeby się przekonać, wystarczy zajrzeć na YouTube i obejrzeć nasz film „Your Europe, Your Say”. Oczywiście komuni- kacja to nie jest działanie indywidualne – współpracowałam w tej dziedzinie z Prezydium, członkami Zespołu ds. Komunikacji, informacyjnymi punktami kontaktowymi, które wreszcie powstały, a także z naszym świetnym personelem i zawsze byłam w kontakcie z innymi instytucjami. Jakie będzie Pani zdaniem największe wyzwanie polityki komunikacji EKES-u w nadchodzących latach? Po pierwsze, właściwe miejsce i obecność na zatłoczonym brukselskim rynku mediów. Po drugie, działanie w terenie, by dotrzeć do naszych adresatów. Po trzecie, wykorzystanie nowych platform, takich jak media społecznościowe, w szybki i wiarygodny sposób. Po czwarte, zaakceptowanie tego, że jesteśmy małą instytucją i w związku z tym musimy ściśle współpracować z innymi instytucjami. Musimy nadal robić to wszystko w trudnej sytuacji gospodarczej i społecznej z powodu kryzysu, który ogranicza nasze środki. Liczba dziennikarzy w Brukseli spada i wydaje się, że Unii, która nigdy nie była pociągającym tematem dla mediów, coraz trudniej jest przebić się na pierwsze strony. Jaka powinna być strategia EKES-u w tym kontekście? Właśnie przyjęliśmy nową strategię komunikacji, która uwzględnia tę tendencję. Obraz mediów szybko się zmienia, i to nie tylko w Brukseli. Zmieniają go media społecznościowe i narzędzia cyfrowe, lecz zmiany te postrzegamy jako szansę. Nasza odpowiedź zawiera pięć elementów: lepiej docierać do tych, z którymi chcemy się komunikować; starannie dobierać przesłanie, jakie chcemy przekazać; lepiej wybierać media, przez które chcemy komunikować, oraz położyć większy nacisk na poziom lokalny i więcej współpracować z mediami specjalistycznymi. Główną zmianą w naszej nowej strategii jest przejście od informowania o instytucjach do dawania >>> str. 4 niepełnosprawnych w UE. Strategia lizbońska po 2010 r.”, opracowana przez Miguela Cabrę de Lunę (Grupa Inne Podmioty), była omawiana na posiedzeniu Rady ds. Zatrudnienia, Polityki Społecznej, Zdrowia i Ochrony Konsumentów w dn. 7–8 czerwca, na którym przyjęto rezolucję Rady w sprawie nowych europejskich ram dotyczących niepełnosprawności. Ramy, zgodne z Konwencją ONZ o prawach osób niepełnosprawnych, są najważniejszą rezolucją prezydencji hiszpańskiej w tej dziedzinie i będą miały wpływ na przyszłe prezydencje. Rezolucja wzywa, by osoby niepełnosprawne bardziej włączać w strategie polityczne, nadając priorytetowe znaczenie kwestiom niepełnosprawności i podejmując inicjatywy w dziedzinie edukacji i zatrudnienia. Komisja powinna przyjąć strategię pod koniec 2010 r. (alk) ● Wyróżnienie dla członka Komitetu Béatrice Ouin, która jest członkiem EKES-u od 2006 r., została niedawno kawalerem Legii Honorowej. Wyróżnienie nadano jej w dniu święta narodowego Francji za zasługi na stanowisku redaktor naczelnej „Syndicalisme Hebdo” – tygodnika wydawanego przez CFDT, jedną z pięciu głównych konfederacji związków zawodowych we Francji. Order Legii Honorowej został ustanowiony przez Napoleona w 1802 r. i jest najwyższym francuskim odznaczeniem przyznawanym za wybitne osiągnięcia w dziedzinie wojskowej lub cywilnej. (eb) ● Staffan Nilsson przewodniczącym jury Przewodniczący Grupy Inne Podmioty Staffan Nilsson objął przewodnictwo jury konkursu Złote Gwiazdy, mającego wyłonić spośród przesłanych kandydatur osiem najlepszych projektów w dwóch kategoriach. W konkursie Złote Gwiazdy od 2007 r. corocznie wyróżnia się projekty obywatelskie, które pomagają budować wspólną tożsamość europejską. Staffan Nilsson przewodniczył jury 13 września (po raz drugi od 2009 r.). >>> str. 4 SESJA PLENARNA W PIGUŁCE Michel Barnier opowiada się za etyczną gospodarką Na lipcowej sesji plenarnej komisarz ds. rynku wewnętrznego i usług Michel Barnier omówił plany Komisji w zakresie przezwyciężania kryzysu finansoMario Sepi i komisarz Michel Barnier wego. Dla nadania impulsu na sesji plenarnej gospodarkom europejskim niezbędne jest zaostrzenie zarządzania gospodarczego, bo w przeciwnym razie wiodąca rola Europy na rynku światowym zostanie zagrożona. Banki należy przywołać do porządku i poddać kontroli, by przeciwstawić się nieetycznym zachowaniom, które przeważały przed kryzysem. Komisarz wezwał do większej efektywności rynku wewnętrznego – co Komisja uwzględni w październikowym wniosku dotyczącym aktu prawnego w sprawie jednolitego rynku – a także do wprowadzenia europejskiego kodu patentowego w celu zwiększenia innowacji. W odpowiedzi na słowa komisarza Georgios Dassis (przewodniczący Grupy Pracowników, Grecja) przestrzegł, by wskutek wniosków Komisji nie ucierpieli najbiedniejsi. Henri Malosse (Grupa Pracodawców, Francja) podkreślił znaczenie udzielania odpowiednich wyjaśnień obywatelom, w czym EKES odgrywa instrumentalną rolę. (alk) Twój głos się liczy! EKES przyjął opinię w sprawie inicjatywy obywatelskiej Problem ubóstwa energetycznego powinien stać się nowym priorytetem polityki społecznej EKES przyjął opinię w sprawie europejskiej inicjatywy obywatelskiej – nowego narzędzia, dzięki któremu milion obywateli będzie mógł wystąpić do Komisji o opracowanie wniosku ustawodawczego. Opinia EKES-u zawiera szereg sugestii, jak ulepszyć propozycje Komisji. W szczególności zaleca zrezygnowanie z konieczności podania numeru dowodu tożsamości przy podpisywaniu inicjatywy. Powszechnie wiadomo, że z ubóstwem energetycznym mamy do czynienia wtedy, gdy dane gospodarstwo domowe nie jest w stanie zapewnić sobie wystarczającego ogrzewania po przystępnej cenie. Dostęp do niedrogiej energii w domach ma podstawowe znaczenie dla samopoczucia obywateli. Tymczasem wraz z cenami elektryczności i gazu rośnie liczba odbiorców energii znajdujących się w trudnym położeniu. „Nikt nie będzie chciał podać numeru dowodu osobistego, podpisując inicjatywę na ulicy. Ja z pewnością nie chciałabym!” – mówi sprawozdawczyni opinii Anne-Marie Siegmund. Postuluje ona także, by europejska inicjatywa obywatelska była łatwiejsza do przeprowadzenia w praktyce. Do jej zarejestrowania powinny wystarczyć podpisy zebrane w 1/4 wszystkich państw członkowskich, a nie – jak proponuje Komisja – jednej trzeciej. Po drugie, potrzeba więcej czasu na zebranie podpisów – przewidziany przez Komisję okres 12 miesięcy powinien zostać wydłużony do 18. Obecnie projekt europejskiej inicjatywy obywatelskiej rozpatruje Parlament Europejski. Być może zostanie on przyjęty do końca 2010 r. (cw) Mając na uwadze to zagrożenie, belgijska prezydencja w Radzie UE zwróciła się do EKES-u o zajęcie stanowiska w tej sprawie. Opinia przygotowana przez Sergia Ernesta Santillána Cabezę (Grupa Pracowników, Hiszpania) została przyjęta na lipcowej sesji plenarnej zdecydowaną większością głosów. Sprawozdawca podkreślił w niej konieczność ochrony osób zagrożonych ubóstwem energetycznym. Ponadto wezwano w niej UE do opracowania wspólnych wytycznych, aby wszystkie państwa członkowskie podejmowały podobne działania, takie jak choćby wspieranie rodzin o niskich dochodach. (alk) Więcej informacji pod adresem: http://www.eesc.europa.eu/?i=portal.en.opinions p EESC info – wrzesień 2010/7 3 W SKRÓCIE Dostęp do żywności – prawo człowieka W Addis Abebie w Etiopii w dniach 7–9 lipca odbyło się 11. seminarium regionalne środowisk społeczno-gospodarczych AKP–UE. Członkowie EKES-u i ich partnerzy z krajów AKP wezwali podmioty niepaństwowe do odgrywania większej roli w umowie z Kotonu, która stanowi ramy stosunków UE z 79 państwami w Afryce, na Karaibach i Pacyfiku (AKP). Podkreślono, że bezpieczeństwo żywnościowe jest kwestią priorytetową i że można je osiągnąć, jeżeli zostaną wprowadzone odpowiednie klauzule w umowach handlowych między UE a Afryką. Mówcy podkreślili, że sektor rolny musi być w centrum wszystkich polityk rozwoju i że należy wspierać działalność organizacji rolniczych i przeprowadzać z nimi konsultacje. Wśród delegatów znajdowali się Akere Muna – przewodniczący Rady Gospodarczej, Społecznej i Kulturalnej Unii Afrykańskiej oraz Luca Jahier – członek EKES-u. (alk) ● Ostateczny tekst jest wynikiem dyskusji w ramach Zespołu ds. Komunikacji, następnie szeroko zakrojonych konsultacji z przewodniczącym i wiceprzewodniczącym EKES-u oraz przewodniczącymi trzech grup. Cały proces był monitorowany przez wiceprzewodniczącą EKES-u Irini Pari. „EKES, zaangażowany w projekt integracji europejskiej, umożliwia organizacjom społeczeństwa obywatelskiego państw członkowskich wypowiadanie opinii na poziomie europejskim i w ten sposób przyczynia się do umacniania demokratycznej legitymizacji Unii Europejskiej i do zwiększania skuteczności jej działań. Wywiązuje się z trzech podstawowych zadań, a mianowicie: ■ ■ działa na rzecz rozwoju Unii Europejskiej opartej na aktywniejszym udziale obywateli i na bliskim kontakcie z nimi, jako forum instytucjonalne, które dysponuje bogatą wiedzą i reprezentuje zorganizowane społeczeństwo obywatelskie i na którym można wyrażać swoje opinie i prowadzić dialog; ■ propaguje wartości, które są fundamentem integracji europejskiej, i przyczynia się do postępu demokracji oraz demokracji uczestniczącej i do umocnienia roli zorganizowanego społeczeństwa obywatelskiego w Europie i na świecie”. (mb) ● Nie łam języka na rowerze Wiesz, jak jest po litewsku „zestaw do łatania dętek”? Teraz masz to pytanie z głowy: po sukcesie opublikowanego w zeszłym roku pierwszego wydania „Europejskiego słownika rowerowego”, który bardzo przysłużył się popularyzacji transportu rowerowego w całej Europie, EKES zaprezentował drugie wydanie leksykonu na międzynarodowej konferencji rowerowej „Velo-city Global”, zorganizowanej w czerwcu w Kopenhadze. Nowa publikacja zawiera nie tylko słownictwo w językach urzędowych UE, ale także użyteczne zwroty m.in. po rosyjsku i arabsku. Jak powiedział János Tóth, przewodniczący Sekcji Transportu i Energii w EKES-ie, „miasta przyjazne dla rowerzystów to miasta przyjazne dla wszystkich mieszkańców. EKES już od dawna podkreśla, że w jego wizji przyszłości nie ma miejsca na miasta zdominowane przez samochody”. (alk) wspomaga Parlament Europejski, Radę i Komisję Europejską dzięki doświadczeniu swoich członków i ich mandatowi przedstawicielskiemu, dzięki dialogowi i poszukiwaniu porozumienia w imię interesu ogólnego, a tym samym przyczynia się do tego, by polityka i prawodawstwo europejskie były lepiej dostosowane do realiów gospodarczych i społecznych oraz do rzeczywistej sytuacji społeczeństwa obywatelskiego; Język walijski na sesji plenarnej Nowa deklaracja misji EKES-u Po raz pierwszy w historii EKES-u na sesji plenarnej padła wypowiedź w języku walijskim. Tom Jones zabrał głos w swym języku ojczystym, którym posługuje się ponad pół miliona Walijczyków żyjących w Wielkiej Brytanii. W tym historycznym momencie Tom Jones gorąco zachęcił do uznania wartości języków i ich ochrony, by zachować różnorodność językową w Unii Europejskiej. Komitet przyjął nową, jaśniejszą i bardziej zwięzłą deklarację misji, definiującą zasady działania EKES-u, przyświecające mu cele i adresatów jego działań. Deklaracja misji opisuje też jego wartości i wizję. Komitet zapewnia tłumaczenie symultaniczne swych posiedzeń plenarnych na 22 języki. Państwa członkowskie mogą oprócz tego wystąpić z wnioskiem o tłumaczenie dodatkowych języków. (eb) ● ● Wkrótce w EKES-ie C ią g da lsz y ze st r. 3 – Podsumowanie przeprowadzone przez wiceprzewodniczących odpowiedzi w kwestiach interesujących lub niepokojących Europejczyków. Otwarcie mówiła Pani, że kobiety powinny odgrywać większą rolę w polityce i ogólnie w życiu publicznym. Nastąpił pewien postęp, ale często mówiła Pani, że pozostaje jeszcze wiele do zrobienia. Marzę o dniu, w którym różnice w traktowaniu kobiet i mężczyzn nie będą już problemem. Marzę o dniu, w którym dzieci na całym świecie będą mogły chodzić do szkoły, dziewczęta i kobiety będą mogły dokonywać wyborów w sprawie własnej przyszłości, a kobiety nie będą potrzebowały parytetów, żeby zarabiać tyle co ich koledzy mężczyźni. Marzę o dniu, w którym równość między mężczyznami i kobietami będzie w pełni i powszechnie akceptowana. I będę nadal działać, by to marzenie się zrealizowało. (mb) ● WIADOMOŚCI O CZŁONKACH KOMITETU >>> Najlepsze projekty w kategorii „Miasta partnerskie” i „Społeczeństwo obywatelskie – pamięć”, wyselekcjonowane przez jury z listy finalistów, zostaną ogłoszone w trakcie uroczystości wręczenia Złotych Gwiazd, która odbędzie się 17 listopada w Concert Noble w Brukseli. (eb) ● Spotkanie szefów RSG Ostatnie głosowanie na sesji plenarnej EKES-u 16 września będzie także ostatnią decyzją podjętą przez to zgromadzenie w obecnym składzie, zanim zostanie on odnowiony w dniach 19–21 października. Wszystkie państwa członkowskie złożyły już listy kandydatów. Rada Ministrów zatwierdzi ostateczną listę członków EKES-u 13 września. Do tego dnia każde państwo członkowskie ma jeszcze prawo zmienić swych kandydatów. Obecna kadencja kończy się 20 września. Po raz pierwszy członkowie nowej kadencji spotkają się na sesji informacyjnej w dniach 12–13 października. Z naszych doświadczeń wynika, że około 30% członków będą stanowić osoby nowe w Komitecie. (eb) ● W dniu 16 września dwie belgijskie rady społeczno-gospodarcze (RSG) będą współprzewodniczyć corocznemu spotkaniu przewodniczących i sekretarzy generalnych rad krajowych w siedzibie EKES-u. © Luc Schuiten Nadchodzi nowa kadencja Redaktor naczelna Ogólna koordynacja Barbara Gessler (bg) Tomasz Jasiński – przedstawiciel członków EKES-u w zespole redakcyjnym (Grupa Pracowników, Polska) Eszter Balázs (eb) Agnieszka Nyka (an) Maciej Bury (mb) Isolde Juchem (ij) Anya-Louise King (alk) Christian Weger (cw) Ana-Cristina Costea (acc) 4 ● W dniach 19–22 września 2010 r. EKES zaprasza na interaktywne Dni Mobilności Miejskiej EKES-u pod hasłem „Rusz się!” na placu Flagey i na placu Saint Croix w centrum Brukseli. Uczestnicy mogą czerpać inspiracje, oglądając wystawę na temat mobilności w miastach, zaproponowaną przez belgijskiego architekta Luca Schuitena, poznając rozwiązania alternatywne dla przemieszczania się samochodem, biorąc udział w zajęciach na temat dostępu osób niepełnosprawnych do transportu, próbując jazdy na rowerze o napędzie elektrycznym, a także oglądając pokazy innowacyjnych rowerów, pojazdów typu segway i akrobatycznej jazdy rowerowej. Impreza zostanie połączona z popołudniowym piknikiem 22 września, podczas którego dzieci i całe rodziny będą mogły przyłączyć się do różnych gier i zabaw dotyczących innowacji w zakresie mobilności. (acc) EKES info Zespół redakcyjny W deklaracji omówiony zostanie również sposób zwiększenia wpływu i skuteczności rad społeczno-gospodarczych w pogłębianiu kontaktów między decydentami UE a obywatelami. (eb) „Rusz się!” – Dni Mobilności Miejskiej EKES-u Strona internetowa imprezy: www.eesc.europa.eu/move-it sc.e Szczegółowe informacje można uzyskać pod adresem: [email protected] Adres Europejski Komitet Ekonomiczno-Społeczny Budynek Jacques’a Delors’a Rue Belliard 99 1040 Bruksela BELGIA Tel. +32 25469396 lub +32 25469586 Faks +32 25469764 E-mail: [email protected] Internet: http://www.eesc.europa.eu Na spotkaniu ma zostać przyjęta deklaracja, w której apeluje się o to, by system zarządzania umożliwiał partnerom społecznym i organizacjom społeczeństwa obywatelskiego większy udział w realizacji zadań związanych ze strategią „Europa 2020”. ● Konferencja na temat zorganizowanego społeczeństwa obywatelskiego i strategii „Europa 2020” Partnerzy społeczni i zorganizowane społeczeństwo obywatelskie odgrywają istotną rolę w strategii „Europa 2020”. Dlatego też EKES, wspólnie z Centralną Radą Gospodarczą Belgii i Krajową Belgijską Radą Pracy, organizuje 17 września jednodniową konferencję poświęconą roli partnerów społecznych w ściślejszym określaniu, wdrażaniu i monitorowaniu tej strategii. Konferencja ma odbyć się w pałacu Egmonta w Brukseli. Jest ona częścią oficjalnego programu prac prezydencji Belgii w Radzie UE. Będzie to druga spośród trzech konferencji organizowanych przez trzy kolejne prezydencje w Radzie (Hiszpanię, Belgię i Węgry) na temat przyszłej europejskiej strategii wzrostu i zatrudnienia. Konferencja w Belgii dotyczyć będzie sprawowania władzy i ma przybliżyć szerszemu gronu zainteresowanych stron zagadnienia związane z różnymi sposobami zaangażowania partnerów społecznych w nową unijną strategię wzrostu. (alk) ● „EKES info” w 22 językach: zykac acch http://www.eesc.europa.eu/?i=portal.en.eesc-info „EKES info” ukazuje się dziewięć razy do roku podczas sesji plenarnych Komitetu. Drukowane egzemplarze „EKES info” po angielsku, francusku i niemiecku można otrzymać bezpłatnie w serwisie prasowym EKES-u. Wersja elektroniczna niniejszego biuletynu w 22 językach w formacie PDF jest dostępna na stronach EKES-u: http://www.eesc.europa.eu/?i=portal.en.eesc-info EKES info nie jest oficjalną witryną sprawozdawczości z prac EKES-u. Po informacje tego typu należy sięgać do Dziennika Urzędowego Unii Europejskiej i innych publikacji Komitetu. Powielanie naszych materiałów – z podaniem źródła „EKES info” – jest dozwolone (prosimy o przekazanie jednego egzemplarza redaktorowi naczelnemu). Nakład: 15 500 egz. Następny numer ukaże się w październiku 2010 r. WYDRUKOWANO NA PAPIERZE POZYSKANYM W CAŁOŚCI Z MAKULATURY Wrzesień 2010/7 <EESC info> — wrzesień 2010/7 o ch! f n a i S yk E EK2 jęz 2 w ISSN 1830-5148 Wrzesień 2010 – wydanie specjalne PL EKES info OD REDAKCJI DDrodzy d CCzytelnicy! tl W ciągu dziesięciu lat wdrażania strategii lizbońskiej, której celem było zwiększenie konkurencyjności Unii Europejskiej przez dążenie do pełnego zatrudnienia, z uwzględnieniem wymiaru społecznego oraz wizji zrównoważonej przyszłości, Europejski Komitet Ekonomiczno-Społeczny obserwował postępy w jej realizacji i analizował rezultaty. W tym czasie przedstawił państwom członkowskim trzy zintegrowane raporty: w 2006, 2008 i ostatnio w 2010 r. Były one następstwem konkluzji prezydencji przyjętych w marcu 2005 r. w wyniku śródokresowej oceny strategii lizbońskiej, w których to konkluzjach Rada wezwała EKES do aktywnego zaangażowania się w strategię i do odegrania czynnej roli w realizacji jej celów. W szczególności zalecono, by Komitet działał we współpracy z krajowymi radami społeczno-gospodarczymi (RSG) w państwach członkowskich. EKES utworzył wraz z krajowymi RSG interaktywną sieć – wspólne przedsięwzięcie, które okazało się niezwykle skuteczne jako platforma pozwalająca partnerom społecznym oraz innym podmiotom społeczeństwa obywatelskiego przedstawić pełną i wyczerpującą listę propozycji decyzji politycznych, które ich zdaniem należy podjąć. Unia Europejska rozpoczyna teraz nowy etap. Przyjęto strategię, która ma być kontynuacją poprzedniej: „Europa 2020. Strategia na rzecz inteligentnego i zrównoważonego rozwoju sprzyjającego włączeniu społecznemu”. Także i ta strategia będzie dla EKES-u jednym z naczelnych priorytetów, a w związanych z nią działaniach Komitet będzie blisko współpracował z radami społeczno-gospodarczymi i innymi analogicznymi organami w państwach członkowskich. EKES powołał nową strukturę organizacyjną, która ma zająć się pracą nad przyszłą strategią w kadencji 2010–2015. Celem jest uwypuklenie międzysektorowego charakteru strategii i w związku z tym jej wpływu na każdą dziedzinę działalności Komitetu. Obecne Centrum Monitorowania Strategii Lizbońskiej zostanie zastąpione grupą sterującą, której będzie przewodniczył wyznaczony członek pochodzący z jednej z grup. W jej skład wejdą także przewodniczący EKES-u oraz przewodniczący wszystkich sekcji, centrów monitorowania, CCMI i Zespołu ds. Komunikacji, a także inni członkowie Komitetu wybrani przez grupy. W pracach grupy sterującej będą także uczestniczyć krajowe rady społeczno-gospodarcze, które będą miały okazję zacieśnić współpracę zarówno z instytucjami UE, jak i między sobą. Zadaniem grupy sterującej będzie koordynacja i zapewnienie spójności działań EKES-u, a także utrzymanie i rozwijanie współpracy z krajowymi RSG. Dzięki zaangażowaniu krajowych RSG i analogicznych instytucji będzie można zapewnić, że wspólne sprawozdania będą zawierały kluczowe oceny odnoszące się do danych warunków lokalnych i opierające się na praktycznych doświadczeniach podmiotów społeczeństwa obywatelskiego w państwach członkowskich. EKES będzie działał na rzecz szerszego zaangażowania społecznego w strategię i zachęcał do aktywnego w niej udziału. Wymaga to skutecznego skoordynowania celów i dziedzin polityki – niezwykle istotne jest także, by zorganizowane społeczeństwo obywatelskie miało możliwość uczestniczenia w jej realizacji na każdym etapie i na każdym szczeblu. Będzie to czynnik decydujący o powodzeniu strategii. Europejski Komitet Ekonomiczno-Społeczny Pomost między Europą a zorganizowanym społeczeństwem obywatelskim Od strategii lizbońskiej do strategii „Europa 2020” centowego zatrudnienia) oraz większą spójność społeczną. Miały temu służyć rozmaite działania na rzecz gospodarki opartej na wiedzy, takie jak zwiększenie wydatków na badania i rozwój (3% KB). Ograniczenie biurokracji miało ponadto rozbudzić ducha przedsiębiorczości. W raporcie śródokresowym, przedstawionym pod koniec 2004 r. przez grupę wysokiego szczebla pod przewodnictwem byłego premiera Holandii Wima Koka, skrytykowano zaprzepaszczenie potencjału strategii lizbońskiej, a całą winę przypisano państwom członkowskim i ich słabej woli politycznej. Po tym, jak na początku 2010 r. okazało się, że strategia lizbońska zawiodła, unijną gospodarkę ma uzdrowić nowa strategia „Europa 2020”. Dziesięć lat temu w Lizbonie wytyczono UE ambitne cele. Gdy jednak okazało się, że w 2010 r. Unii wciąż jeszcze daleko do szczytnego ideału bycia „najbardziej konkurencyjną i dynamiczną gospodarką opartą na wiedzy”, Komisja Europejska zmieniła taktykę. Od ambitnych celów strategii z Lizbony… Strategię lizbońską z wielką pompą przyjęto w marcu 2000 r., kiedy to szefowie państw i rządów oświadczyli, że będą dążyć do zrównoważonego wzrostu gospodarczego, który przyniesie lepsze i liczniejsze miejsca pracy (cel 70-pro- W TYM WYDANIU 16 września 6 Większa elastyczność w zakresie pomiarów ubóstwa 7 Rozwój sprzyjający włączeniu społecznemu zmusza Belgów do współpracy 8 Problemy imigrantek wciąż na dalszym planie Bruksela: Rada Europejska najprawdopodobniej omówi wybrane tematy związane ze strategią „Europa 2020” 14 października Bruksela: 7. doroczny okrągły stół poświęcony stanowi bieżącemu Europy, organizowany przez Friends of Europe – Strategia „Europa 2020” w harmonogramie dyskusji 15–16 listopada Bruksela: spotkanie poświęcone przemianom przemysłowym w Europie, organizowane w ramach pierwszej inicjatywy kluczowej2010/7 <EESC info> — wrzesień strategii „Europa 2020” Jednak kryzys gospodarczy na świecie pokrzyżował te plany, bo krajowe rządy skupiły się na opanowaniu szybko pogłębiającego się deficytu budżetowego. UE jeszcze bardziej oddaliła się od swego celu, gdy w wyścigu o pierwsze miejsce na świecie w dziedzinie rozwijania wiedzy zdystansowali ją tacy rywale, jak Stany Zjednoczone i Japonia. Gdy pod koniec 2009 r. wniosek Komisji dotyczący strategii „Europa 2020” poddano konsultacjom społecznym, otrzymano 1500 odpowiedzi. Wiele z nich zawierało krytyczne uwagi społecznych organizacji pozarządowych i związków zawodowych, które podkreśliły, że ze względu na skalę kryzysu gospodarczego w sektorze zatrudnienia strategia wymaga silniejszego wymiaru społecznego. Komisja wywołała jeszcze więk- I to jest zasadnicza różnica między tymi dwoma strategiami. Choć na koncie strategii lizbońskiej jest wiele dokonań, to jednak UE nie stała się opartą na wiedzy wiodącą gospodarką świata. „Europa 2020” ma budować na zrębach osiągnięć swojej poprzedniczki, wyciągając jednocześnie wnioski z jej błędów. W 2008 r. Komisja Europejska zaczęła się zastanawiać nad tym, jakie powinny być priorytety końcowego etapu strategii szą falę krytyki, gdy po zakończeniu konsultacji społecznych ogłosiła, że większość zainteresowanych stron z sektora społecznego popiera jej poglądy. Stwierdzenie to wywołało ostry sprzeciw Platformy Społecznej, czyli ogólnoeuropejskiego stowarzyszenia sieci społecznych organizacji pozarządowych. Światowy kryzys gospodarczy zaciążył na kształcie propozycji dotyczących „Europy 2020” przedstawionych przez Komisję w marcu 2010 r. Obawiano się wówczas, że społeczne aspekty strategii na rzecz wzrostu i zatrudnienia realizowanej w nadchodzącym dziesięcioleciu zostaną odsunięte na drugi plan. Obawy te potwierdziły się, gdy grupy społeczne wyraziły swe oburzenie z powodu niewielkiego znaczenia wymiaru społecznego strategii. Pod koniec 2009 r., w ostatnim okresie realizacji strategii lizbońskiej, Komisja zainicjowała kolejne konsultacje, tym razem dotyczące nowej strategii na nadchodzące dziesięciolecie, czyli strategii „Europa 2020”. Nowy plan, który ma wyprowadzić Europę z kryzysu gospodarczego, koncentruje się na innowacjach, ekologicznym wzroście oraz konkurencyjności. Bardziej konsekwentne monitorowanie programów poszczególnych państw członkowskich ma zapewnić rzetelną realizację strategii na szczeblu krajowym. … do pragmatyzmu strategii „Europa 2020” Analiza wymiaru społecznego strategii „Europa 2020” Staffan Nilsson Przewodniczący Centrum Monitorowania Strategii Lizbońskiej WAŻNE DATY W 2005 r. strategię odnowiono, szczególny nacisk kładąc na wzrost i zatrudnienie, uproszczenie przebiegu tego procesu oraz kontrolę nad nim dzięki krajowym planom działań. lizbońskiej. W internetowych konsultacjach zdecydowana większość wskazała zmianę klimatu, starzenie się społeczeństwa oraz wykluczenie społeczne. Jednak – co było do przewidzenia – im bardziej pogłębiała się recesja, tym bardziej akcent ponownie padał na tworzenie miejsc pracy i większą konkurencyjność. W odpowiedzi na wniosek Komisji Platforma Społeczna oświadczyła: „Uważamy, że obecny kształt agendy »Europa 2020« jest krokiem wstecz, jeżeli chodzi o spójność społeczną i włączenie społeczne w Europie, oraz że zwiększy ona nierówności”. Omawiając wyraźne podobieństwa między obecną strategią a nieudaną strategią lizbońską z minionego dziesięciolecia, Platforma Społeczna zaakcentowała, że nowa strategia nadal kładzie nacisk na wzrost i konkurencyjność, a nie na spójność społeczną, co sprawia wrażenie, że „z obecnego kryzysu nie wyciągnięto żadnych wniosków”. Strategia została nie tylko skrytykowana przez organizacje pozarządowe, lecz również zakwestionowana przez państwa członkowskie. Uważa się na przykład, że ma ona minimalne oddziaływanie we Francji, gdzie cele zwalczania ubóstwa są o wiele ambitniejsze niż te, które wyznaczono w strategii ● Główne punkty strategii „Europa 2020” ■ Strategia wyznacza pięć nadrzędnych celów, które mają zostać zrealizowane do 2020 r. ■ Strategia przedstawia także siedem projektów przewodnich. Są one ze sobą powiązane i mają pomóc państwom członkowskim w osiągnięciu pięciu nadrzędnych celów. ■ Projekty przewodnie przyporządkowane są do trzech priorytetów. Priorytety te to główne obszary działania stanowiące sedno strategii. „Europa 2020”. Z kolei w Rumunii wskaźnik ubóstwa względnego wynosi około 18,5%, gdyż w ciągu dwudziestoletniego okresu niepodległości nie wdrożono środków walki z ubóstwem na płaszczyźnie politycznej, w związku z czym wydaje się mało prawdopodobne, by Rumunia osiągnęła cel ograniczenia ubóstwa. Kryzys gospodarczy doprowadził do wielu cięć budżetowych w całej Europie. Z powodu środków oszczędnościowych mających na celu zmniejszenie deficytu budżetowego w ciągu ostatnich kilku lat strategie społeczne całkowicie wyeliminowano bądź też ich wyniki były bardzo skromne. Fakt, że środki te wpływają na spójność społeczną, wzbudza wątpliwości, czy w ramach strategii priorytetowe >>> str. 6 5 Większa elastyczność w zakresie pomiaru ubóstwa Eurostat: Liczba osób zagrożonych ubóstwem lub wykluczeniem (w tys.) Zanim zaproponowany przez Komisję Europejską w marcu 2010 r. tekst strategii „Europa 2020” został – ze zmianami – przyjęty przez Radę Europejską w czerwcu 2010 r., odbyły się zaciekłe dyskusje i przetargi polityczne. Najbardziej znacząca zmiana dotyczyła wskaźnika ubóstwa. Celem wstępnej propozycji Komisji było obniżenie wskaźnika ubóstwa w UE o 25% – przyjmując, że obecnie w biedzie żyje 80 mln Europejczyków (17% ludności) – oraz wydobycie z ubóstwa 20 mln ludzi. Metoda pomiaru ubóstwa okazała się jednak istotną kwestią sporną w ustalaniu końcowej wersji tekstu. Komisja zaproponowała, by mierzyć ubóstwo za pomocą wskaźnika określanego jako „osadzonego w czasie”. Ten rodzaj pomiaru skupia się bardziej na wzroście gospodarczym i jego wpływie na ogólny standard życia niż na samej biedzie. Z kolei używany przez Komisję w badaniach Eurobarometru wskaźnik ubóstwa względnego pokazuje, jaka część ludności utrzymuje się z najwyżej 60% bieżącego średniego dochodu. Po przedstawieniu wniosku państwa członkowskie rozpoczęły dyskusję na temat sposobów pomiaru ubóstwa w ramach strategii. W obliczu ogromnej rozbieżności opinii na ten temat, problem z określeniem najodpowiedniejszego wskaźnika ubóstwa został przekazany Komitetowi Ochrony Socjalnej. Jest on organem doradczym założonym przez Radę w celu propagowania współdziałania państw członkowskich i Komisji w zakresie polityki ochrony socjalnej. W maju 2010 r. Komitet Ochrony Socjalnej oświadczył, że należy użyć trzech wskaźników pomiaru ubóstwa, a każde państwo członkowskie mogłoby wybrać najbardziej odpowiadającą mu miarę. Są to: 1) wskaźnik zagrożenia ubóstwem (lub wskaźnik ubóstwa względnego – tzn. ludność utrzymująca się z najwyżej 60% średniego dochodu krajowego); 2) deprywacja materialna (tzn. osoby dotknięte co najmniej czterema z dziewięciu symptomów deprywacji); 3) osoby żyjące w gospodarstwie domowym dotkniętym bezrobociem (tzn. osoby definiowane przez zerową lub niewielką aktywność zawodową w ciągu całego roku, co jest odzwierciedleniem dynamizmu ubóstwa związanego z przypadkami przedłużającego się wykluczenia z rynku pracy). Po dokonaniu pomiarów z użyciem nowych wskaźników liczba ludności UE żyjącej w ubóstwie wzrosła do ok. 120 mln. Na początku czerwca Rada ds. Zatrudnienia i Spraw Społecznych przyjęła zmie- niony wniosek, z którego usunięto adnotacje dotyczące wyników procentowych. We wniosku stwierdzono po prostu, że jego celem jest wydobycie z ubóstwa 20 mln Europejczyków do 2020 r. Mimo fali krytyki ze strony społecznych organizacji pozarządowych, które uznały, że przesłanie tekstu zostało złagodzone na rzecz kompromisu z państwami członkowskimi, podejście to zostało w końcu przyjęte przez Radę Europejską. Kolejną kwestią sporną był zasadniczy cel edukacji, na który nie zgadzały się Niemcy, uważając, że oznaczałoby to ingerencję UE w sprawy wewnętrzne, do czego nie ma ona odpowiednich kompetencji. Ostatecznie jednak, w wyniku dużej presji ze strony instytucji UE, Niemcy wyraziły zgodę na cel zmniejszenia wskaźnika przerywania nauki, wynoszącego obecnie 15%, do poniżej 10%. Państwa członkowskie zgodziły się także poprzeć cel zwiększenia wskaźnika osób w wieku 30–34 lat mających wyższe wykształcenie do co najmniej 40%. Mimo że doprowadzenie do konsensusu wszystkich państw członkowskich łączyło się z licznymi trudnościami, to i tak wymiar społeczny strategii „Europa 2020” został skrytykowany jako niewystarczająco ambitny. ● Komisja zmienia podejście w nowej strategii © Unia Europejska, 2010 Strategia „Europa 2020” wykorzystuje elementy strategii lizbońskiej, przekształcając je w spójne strategie polityczne, które ożywią gospodarkę europejską do 2020 r. – przynajmniej tak brzmi wersja oficjalna. Pozostaje jednak pytanie: W jaki sposób Komisja Europejska zamierza osiągnąć sukces w tej dekadzie, skoro powszechnie uważa się, że poniosła porażkę w ubiegłej? Strategia „Europa 2020” ma korzystać z pozytywnych osiągnięć strategii lizbońskiej i uczyć się na jej błędach. Ze sprawozdania śródokresowego przygotowanego w 2004 r. przez byłego holenderskiego premiera Wima Koka wynika, że głównym problemem strategii lizbońskiej było nieukierunkowane podejście. Próbowano osiągnąć zbyt wiele naraz i przez to osiągnięto mniej, niż się spodziewano. Komisja zdecydowanie nie chce powtórzyć tego samego błędu i dlatego w nowej strategii uwzględniła szereg zabezpieczeń. Komisja proponuje dwa sposoby, które mają zapewnić powodzenie strategii „Europa 2020”: 1. Podejście tematyczne: skupienie się na pięciu zagadnieniach strategii, a mianowicie na zwiększeniu stopy zatrudnienia do 75%, zainwestowaniu 3% PKB w badania i rozwój, zrealizowaniu celów 20-20-20 w zakresie klimatu, zmniejszeniu do 10% odsetka osób porzucających naukę i pod- 6 niesieniu do 40% odsetka osób podejmujących studia wyższe, a także zmniejszeniu ubóstwa o 25%. nie oświadczył, że zabezpieczenia strategii „Europa 2020” są niewystarczające i w rzeczywistości przypominają nieudane zabezpieczenia strategii lizbońskiej. 2. Sprawozdania krajowe: umożliwi to państwom członkowskim zaplanowanie strategii wyjścia z kryzysu gospodarczego. W czerwcu, w przeddzień przyjęcia strategii „Europa 2020” przez Radę Europejską, Parlament uchwalił rezolucję, w której krytycznie ustosunkował się do nowej strategii. Wyraził głębokie ubolewanie, że Komisja i Rada nie przedstawiły wniosków, które wzmocniłyby zarządzanie gospodarką w UE. Stwierdził, że „konieczne jest szersze wykorzystanie środków prawnie wiążących, aby nowa strategia zakończyła się powodzeniem”. By wyegzekwować realizację strategii „Europa 2020”, Komisja postanowiła powiązać sprawozdania dotyczące nowej strategii ze sprawozdaniami na temat paktu stabilności i wzrostu. Dzięki temu państwa członkowskie będą przedkładać Komisji pod koniec każdego roku programy stabilności i programy reform. Jednakże te dwa programy pozostaną odrębnymi instrumentami. Ze swej strony Komisja będzie składać sprawozdanie z postępów w realizacji programu. W niektórych przypadkach przedstawi państwom członkowskim zalecenia polityczne, które będą miały określone ramy czasowe. Następnie państwa członkowskie ustalą własne działania niezbędne do wdrożenia tych zaleceń. Jeśli nie dokonają tego w wyznaczonym terminie, Komisja wystosuje polityczne ostrzeżenie, zwracając im uwagę i wywierając presję polityczną, by zastosowały się do programów reform. Zastrzeżenie to ostro zakwestionował Parlament Europejski, który zdecydowa- W dniu 30 czerwca 2010 r. Komisja opublikowała komunikat, z którego wynika, że państwa objęte paktem stabilności i wzrostu (tj. państwa strefy euro) muszą liczyć się z ostrzejszymi sankcjami, np. wstrzymaniem funduszy unijnych w wypadku niemożności zapewnienia równowagi makroekonomicznej. Niemniej jednak żadne sankcje nie dotkną końcowych odbiorców tych funduszy, np. rybaków i rolników. Oznacza to po prostu, że państwa członkowskie nie uzyskają zwrotu z UE. ● Kraj/rok UE (27 państw członkowskich) Austria Belgia Bułgaria Cypr Dania Estonia Finlandia Francja Grecja Hiszpania Irlandia Litwa Luksemburg Łotwa Malta Holandia Niemcy Polska Portugalia Republika Czeska Rumunia Słowacja Słowenia Szwecja Węgry Wielka Brytania Włochy 2008 120 322 1 535 2 196 2 914 175 896 293 911 11 494 3 059 10 453 1 050 995 72 759 79 2 453 16 593 12 559 2 756 1 568 9 425 1 113 361 1 427 2 940 17 144 15 103 2007 121 345 1 379 2 273 3 929 196 915 297 903 11 150 3 076 10 284 1 015 971 73 804 77 2 570 16 770 13 800 2 665 1 607 9 895 1 152 336 1 304 2 881 15 612 15 412 2006 : 1 454 2 264 4 621 194 909 294 888 11 201 3 163 10 235 987 1 217 74 930 75 2 697 16 459 15 539 2 640 1 826 : 1 440 343 1 507 3 124 16 246 15 257 Matthias Oel, specjalny doradca w gabinecie przewodniczącego Rady Europejskiej Tak jak zaplanowano, 17 czerwca Rada Europejska przyjęła strategię „Europa 2020”. Teraz do państw członkowskich należy rozpoznanie przeszkód i przełożenie głównych celów UE na cele krajowe w zakresie zatrudnienia, badań naukowych i innowacji, zmiany klimatu i energii oraz edukacji i włączenia społecznego. Krajowe programy reform powinny zostać opracowane do jesieni. Udział wszystkich zainteresowanych stron w tym procesie jest niezbędny do tworzenia poczucia odpowiedzialności oraz uczestniczenia w osiąganiu celów. Władze szczebla europejskiego będą wspomagały i nadzorowały wdrażanie strategii „Europa 2020”, co oczywiście obejmuje także partnerów społecznych reprezentowanych w EKES-ie. Z perspektywy własnego konkretnego doświadczenia, dzięki codziennej znajomości otoczenia biznesowego, mogą Państwo pomóc zidentyfikować i pokonać strukturalne przeszkody, na które mogą natknąć się państwa członkowskie. Państwa wkład będzie zatem kluczem do pozostania na właściwej drodze w usuwaniu tych trudności. Należy teraz położyć nacisk na wdrażanie, aby uzyskać wzrost i wydobyć Europę z obecnego światowego kryzysu gospodarczego i finansowego. Matthias Oel brał udział w posiedzeniu Centrum Monitorowania Strategii Lizbońskiej EKES-u 29 czerwca 2010 r. ● „Europa 2020”: pięć nadrzędnych celów ■ Zwiększenie stopy zatrudnienia osób w wieku 20–64 lat z obecnych 69% do 75%. ■ Zwiększenie nakładów na inwestycje w badania i rozwój do 3% PKB Unii Europejskiej. ■ Osiągnięcie przyjętych przez UE celów 20-20, czyli ograniczenie emisji gazów cieplarnianych o 20% oraz pokrycie 20% zapotrzebowania energetycznego energią ze źródeł odnawialnych. ■ Zmniejszenie liczby osób przedwcześnie kończących naukę szkolną do 10% z obecnych 15% oraz zwiększenie odsetka osób w wieku 30–34 lat mających wyższe wykształcenie z 31% do 40%. ■ Ograniczenie liczby Europejczyków żyjących poniżej granicy ubóstwa o 25% przez wydobycie z ubóstwa 20 mln osób. C ią g da lsz y ze st r. 5 – Analiza wymiaru społecznego strategii „Europa 2020” znaczenie mają kwestie społeczne, czy też gospodarcze. Chociaż Komisja zapewniła, że wymiar społeczny będzie pierwszoplanowym aspektem strategii „Europa 2020”, społeczne organizacje pozarządowe skrytykowały ją za to, że nie wychodzi poza propozycje przedstawione w ramach strategii lizbońskiej. W deklaracji Platformy Społecznej napisano: „Jesteśmy bardzo zaniepokojeni faktem, że paradygmat wzrostu i konkurencyjności ma w obecnej strategii jeszcze większe znaczenie niż w 2005 r.”. Większym optymizmem napawa fakt, że prezydencja belgijska UE wspiera spójność społeczną jako jeden ze swych priorytetów. Chociaż priorytet ten wpisuje się w Europejski Rok Walki z Ubóstwem i Wykluczeniem Społecznym, powszechne są wątpliwości, czy Belgom uda się osiągnąć duży sukces na tym polu, wziąwszy pod uwagę liczne cięcia w wydatkach publicznych i wydatkach na cele społeczne. Niemniej belgijski minister ds. integracji społecznej Philippe Courard zaapelował o zrównoważenie wzrostu gospodarczego z ochroną socjalną wszystkich obywateli UE, zwłaszcza tych, którzy są zagrożeni ubóstwem. Przyszłość pokaże, co uda się osiągnąć w ramach modelu społecznego strategii UE. ● EESC info – wrzesień 2010/7 – wydanie specjalne Inteligentny wzrost wyzwaniem dla Włoch Chiny wymuszają na UE trwały wzrost gospodarczy Wszystko zaczyna się od pomysłu. Przekształcenie pomysłu w namacalny rezultat o konkretnym oddziaływaniu wymaga badań i rozwoju finansowanych dostatecznymi środkami oraz zmniejszenia biurokracji. Europie najbardziej potrzebne jest stworzenie klimatu zachęcającego do innowacji i ułatwiającego ich realizację. Priorytetem strategii „Europa 2020” jest inteligentny wzrost, dzięki któremu mamy nadzieję odwrócić tę tendencję i zrealizować zamiar polegający na zapewnieniu najtęższym umysłom Europy wsparcia, którego potrzebują. Oznacza to poprawę jakości edukacji, umocnienie badań, a także popularyzowanie innowacji i wiedzy. Jednym z głównych celów jest zainwestowanie w badania i rozwój 3% PKB do 2020 r. Już w lipcu komisarz europejska ds. badań, innowacji i nauki Máire Geoghegan-Quinn zapowiedziała najszerzej jak dotąd zaplanowane zaproszenie do składania ofert finansowania europejskich badań i innowacji, na ogólną kwotę ponad 6 mld euro. Do chwili obecnej Rada Europejska popierała inicjatywę przewodnią dotyczącą agendy cyfrowej. Jest to mądre posunięcie, gdyż zaledwie jedna czwarta światowego popytu na technologie informacyjne i komunikacyjne pochodzi z Europy. Żeby priorytet ten był właściwie realizowany, państwa członkowskie UE będą musiały znaleźć dalsze środki i ponownie przemyśleć swą politykę w pewnych obszarach. Niektórych sytuacja ta niepokoi. Zdaniem Antonina Scalfara, doradcy włoskiej Krajowej Rady Gospodarki i Pracy (CNEL), zamiast tego Włochy powinny przez najbliższe pięć lat inwestować miliard euro rocznie w badania i rozwój. W obecnej sytuacji ten średniookresowy cel jest, zdaniem CNEL, bardziej realistyczny. „Jest to propozycja inwestycji w badania i rozwój, która odpowiada celowi 2%. Niemniej w strategii »Europa 2020« wyznaczono cel wykorzystania 3% PKB” – twierdzi A. Scalfaro. Uważa on także, że pozostałe cztery cele przewodnie na okres do 2020 r. również nie dotrzymują kroku zamierzeniom strategii „Europa 2020”. CNEL sądzi, że lepiej będzie dokonać przeglądu włoskiej struktury finansowania badań i rozwoju. Mimo że zapatrywania partnerów społecznych i związków zawodowych na sposób zarządzania budżetem publicznym są rozbieżne, wszyscy zgadzają się co do sposobu zwiększenia inwestycji w badania i rozwój i ich finansowania. Zgodnie ze strategią „Europa 2020” trwały wzrost gospodarczy będzie wymagał gospodarki oszczędniej korzystającej z zasobów oraz bardziej ekologicznej i konkurencyjnej. Wziąwszy pod uwagę, że europejski dług publiczny w strefie euro wynosi prawie 80%, każde dziecko urodzone w 2010 r. będzie zadłużone na 21 585 euro. By zapewnić swym obywatelom przyszłość, Europa musi stać się konkurencyjna, co jest trudne, zważywszy na prężność rynków eksportowych. Według Eurostatu liczba zeszłorocznych inwestycji zagranicznych UE spadła gwałtownie o 24%. „Indie i Chiny są realnym zagrożeniem, nawet w zakresie innowacji, które bardzo wzmocniły ich pozycję. Może to doprowadzić do destablizacji Europy, czyniąc z niej swego rodzaju zaplecze ze wszystkimi tego konsekwencjami społecznymi, w postaci na przykład dostępnych rodzajów pracy. Obniżenie długu publicznego państw członkowskich musi „Krajowa Rada Gospodarki i Pracy nie wypowiedziała się na temat środków zaproponowanych przez rząd. Niemniej zajęła formalne stanowisko w sprawie tych środków i podkreśliła zwłaszcza konieczność zajęcia się kwestią zmniejszenia nieuzasadnionych wydatków publicznych i spożytkowania tych środków na innowacje ● i inwestycje” – dodał A. Scalfaro. Rozwój sprzyjający włączeniu społecznemu zmusza Belgów do współpracy Priorytet strategii „Europa 2020” – rozwój sprzyjający włączeniu społecznemu – ma na celu budowanie spójności społecznej. Jak podkreśla Komisja Europejska, państwa członkowskie muszą przede wszystkim modernizować rynki pracy, podnosić kwalifikacje zawodowe pracowników i walczyć z ubóstwem. Efektem końcowym powinna być gospodarka charakteryzująca się wysokim poziomem zatrudnienia, niosąca ze sobą spójność gospodarczą, społeczną i terytorialną. By takie zamierzenia się powiodły, państwa członkowskie będą musiały pracować nad zmniejszeniem rozczłonkowania rynku pracy. Teoretycznie powinno to także umożliwić bardziej harmonijne godzenie życia zawodowego z rodzinnym. Oznaczałoby to także więcej pracy dla ludzi młodych i zmniejszanie różnic w zatrudnieniu i wynagrodzeniu kobiet i mężczyzn. Wolfgang Greif (Grupa Pracowników, Austria) stwierdza w opinii EKES-u w sprawie wniosku dotyczącego decyzji Rady w sprawie wytycznych dla polityki zatrudnienia państw członkowskich, że strategia „Europa 2020” w niewielkim stopniu uwzględnia politykę równości płci. Właśnie teraz, kiedy po raz pierwszy w historii Stanów Zjednoczonych liczba kobiet na amerykańskim rynku pracy przewyższyła liczbę mężczyzn, Europa musi – i jest w stanie – nadrobić zaległości w tej dziedzinie. W Belgii – kraju znajdującym się obecnie u steru rotacyjnej prezydencji UE – rozwój sprzyjający włączeniu społecznemu jest priorytetem stanowiącym nie lada wyzwanie. W porównaniu z większością krajów europejskich kryzys w Belgii nie odbił się tak negatywnie na zatrudnieniu. Jak na kraj, którego rząd federalny jest podzielony, a rozmowy o secesji są zawsze aktualnym tematem dyskusji, Belgia wykazała się zadziwiającą wytrzymałością. EESC info – wrzesień 2010/7 – wydanie specjalne Ożywienie osłabionej gospodarki europejskiej i obniżenie długu państw członkowskich będzie wymagać znalezienia tego, co Yves Dezellus nazywa ogólnoeuropejskim „wspólnym mianownikiem”. Posłuży on do zajęcia się tak istotnymi kwestiami społecznymi, jak wydatki emerytalne niemożliwe do pokrycia w dłuższej perspektywie, i wymagać będzie skoncentrowania się na ochronie środowiska. „Zwłaszcza pod naporem chińskiego przemysłu Europa musi zwiększyć swą innowacyjność, by przetrwać. Jeżeli nadal będziemy wytwarzać te same produkty, które konkurują w sposób bezpośredni z produktami chińskimi, nie znajdziemy obszarów wzrostu. Musimy być innowacyjni” – podkreśla Yves Dezellus. Innowacje w sektorze energii powinny pomóc Europie w osiągnięciu 20-procentowej efektywności energetycznej do 2020 r. Komisja szacuje, że dzięki temu powinno powstać 600 tys. dodatkowych miejsc pracy. W opinii EKES-u sporządzonej przez Ullę Sirkeinen (Grupa Pra- codawców, Finlandia) w sprawie energii i zmian klimatu jako integralnych elementów odnowionej strategii lizbońskiej podkreśla się, że innowacje wymagają inwestycji. W szczególności zaś akcentuje się potrzebę odpowiedniego finansowania czystych technologii i czystej energii. Finansowanie tych projektów pozostaje jednak kwestią sporną. Francja na przykład zamierza w ciągu następnych trzech lat zmniejszyć wydatki publiczne o 45 mld euro i podnieść wiek emerytalny. Jednocześnie w lutym kraj ten zaciągnął wysoką pożyczkę na finansowanie francuskich innowacji. Francuska Rada Społeczno-Gospodarcza i Ekologiczna, która bierze bezpośredni udział w decyzjach dotyczących uwzględnienia strategii „Europa 2020” w programie krajowym, wyraża zaniepokojenie, że dług w połączeniu z ostrymi środkami oszczędnościowymi może zagrozić spójności społecznej. Wszystkie te problemy wymagają pilnego rozwiązania. Zarówno Francja, jak i pozostała Europa stara się przezwyciężyć kryzys, ale realizacja pierwszoplanowego celu strategii „Europa 2020”, czyli trwałego wzrostu, wymagać będzie szybkiego wprowadzenia na rynek innowacyjnych rozwiązań technologicznych. ● Środki oszczędnościowe zagrażają finansowaniu nowej strategii © Parlament Europejski Przez lata Europa była w tyle za pozostałymi krajami rozwiniętymi. Brak środków finansowych oraz niejasny europejski system patentowy to przeszkody, które prowadzą do tłumienia przejawów błyskotliwości i do szukania przez Europejczyków lepszych warunków za granicą. Wszystko zaczyna się od pomysłu nastąpić dzięki wzrostowi, opartemu zwłaszcza na gospodarce ekologicznej, w której dokonuje się masowych inwestycji w badania i rozwój” – podkreśla Yves Dezellus, członek grupy ds. współpracy z Rady Społeczno-Gospodarczej i Ekologicznej Francji. mające na celu ożywienie wzrostu i konkurencyjności, które są podstawą strategii „Europa 2020”. Parlament Europejski, który w procesie realizacji strategii „Europa 2020” mobilizuje obywateli do działania i odgrywa rolę współprawodawcy w kluczowych inicjatywach, starł się z państwami członkowskimi w sprawie proponowanych cięć budżetu UE. Państwa członkowskie będą miały trudności z finansowaniem strategii „Europa 2020” zarówno na szczeblu krajowym, jak i europejskim. Odbyłoby się to kosztem ich systemów opieki zdrowotnej, edukacji i zabezpieczenia społecznego. Stosunek zadłużenia publicznego do PKB w UE gwałtownie wzrósł. Według Eurostatu w 2008 r. wynosił on 61,6% PKB, a obecnie sięga aż 80%. Niedawno Rada wszczęła procedury dotyczące nadmiernego deficytu wobec Bułgarii, Danii, Cypru i Finlandii. Rządy krajowe chcą uszczuplić projekt budżetu Komisji na 2011 r. o 3,6 mld euro. Posłowie do PE podkreślają, że cięcia te wpłynęłyby głównie na programy UE Centroprawicowy francuski poseł do PE Alain Lamassoure, który przewodniczy również Komisji Budżetowej PE, ostrzega, że jakiekolwiek cię- Alain Lamassoure cia budżetu UE mogą zagrozić realizacji strategii „Europa 2020”. W swym dokumencie roboczym pt. „Finansowanie agendy 2020 pomimo kryzysu budżetowego” Alain Lamassoure pisze, że UE powinna unikać sięgania do budżetów krajowych i że należy jej zapewnić nowe własne środki. Środki te byłyby niezależne od corocznego wkładu państw członkowskich do budżetu wspólnotowego i zgodnie z zasadą pomocniczości umożliwiłyby Unii odpowiednie finansowanie prowadzonej przez nią polityki, tak by zrealizować cele strategii. Niektórzy posłowie do PE są zdania, że budżet UE mógłby zostać zasilony na przykład dzięki podatkowi od transakcji finansowych. ● „Nie po raz pierwszy znaleźliśmy się w takiej sytuacji: nie mamy rządu. Podczas formowania koalicji przez poprzedni rząd partnerzy społeczni i społeczeństwo obywatelskie kontynuowali swoją pracę” – podkreśla Andrea Bellagamba z Krajowej Rady Pracy Belgii. „Europa 2020”: trzy priorytety ■ Rozwój inteligentny (priorytet) 1. Unia innowacji (projekt przewodni) Belgijska debata nad rozwojem sprzyjającym włączeniu społecznemu w ramach strategii „Europa 2020” toczy się obecnie wokół harmonizacji podzielonego rynku pracy we Flandrii, w Walonii i Brukseli. Rząd federalny dąży do włączenia większej liczby ludzi do rynku pracy i szkoleń. Właśnie te dwa elementy są niezbędnymi składnikami priorytetowego rozwoju sprzyjającego włączeniu społecznemu. Pozostają jednak jaskrawe różnice w sposobach wdrażania tych środków we wspólnotach flamandzko- i francuskojęzycznej. 2. Mobilna młodzież (projekt przewodni) 3. Europejska agenda cyfrowa (projekt przewodni) ■ Rozwój zrównoważony (priorytet) 1. Europa efektywnie korzystająca z zasobów (projekt przewodni) „Belgijskie wskaźniki i cele będą zarówno federalne, jak i regionalne. Regiony i wspólnoty mogą przyjąć wskaźniki federalne tylko w wypadku zaangażowania partnerów społecznych. Podział kompetencji wymaga koordynacji wysiłków wszystkich podmiotów gospodarczo-społecznych i innych stron zainteresowanych strategią »Europa 2020«” – mówi Tasso Fachantidis z Centralnej Rady Gospodarki Belgii. 2. Polityka przemysłowa w erze globalizacji (projekt przewodni) ■ Rozwój sprzyjający włączeniu społecznemu (priorytet) 1. Program na rzecz nowych umiejętności i zatrudnienia (projekt przewodni) 2. Europejski program walki z ubóstwem (projekt przewodni) Podejmowane wysiłki są już widoczne w ramach programów spójności terytorialnej: Belgia nieustannie zachęca do wymiany pracowników między Flandrią a Walonią. Takie działania, poparte pomocą finansową, ułatwieniami transportowymi i kursami językowymi, mają na celu zwiększenie migracji bezrobotnych do tej wspólnoty, w której jest zapotrzebowanie na ich umiejętności. ● 7 Wiele kobiet imigrantek jest zagrożonych ubóstwem oraz – w szczególnie wysokim stopniu – wykluczeniem społecznym. UE chce podjąć próbę złagodzenia tego problemu w ramach dwóch z siedmiu projektów przewodnich strategii „Europa 2020”, mianowicie programu na rzecz nowych umiejętności i zatrudnienia oraz europejskiego programu walki z ubóstwem. Utworzona niedawno Europejska Sieć Imigrantek (European Network of Migrant Women – ENMW) będzie starała się nadać wysoką rangę europejską interesom kobiet ze środowisk imigranckich. ENMW to pierwsza organizacja reprezentująca imigrantów na szczeblu UE. W jej skład wchodzi 200 organizacji imigranckich z 17 państw członkowskich. ENMW jest także organizacją partnerską EKES-u. „Wszystkie dziedziny polityki muszą uwzględniać równość: szczególne znaczenie w tym kontekście ma integracja imigrantek oraz ich prawa podstawowe. Ważne jest, by Komisja we wszystkich dziedzinach swej działalności, a zatem także w sferze polityki imigracyjnej, przeprowadzała pełną analizę z perspektywy płci” – powiedziała Leila Kurki (Grupa Pracowników, Finlandia) z okazji inauguracji sieci. Program na rzecz nowych umiejętności i zatrudnienia przedstawiony w strategii „Europa 2020” ma na celu elastyczną, „dalekowzroczną i kompleksową politykę migracji zarobkowej”. ENMW obawia się jednak, że imigrantki nadal będą spotykały się z przejawami niesprawiedliwego traktowania. Po pierwsze, są one – zwłaszcza jeśli pracują bez odpowiednich dokumentów – łatwym obiektem do wykorzystania. Po drugie, wiele z nich nie posiada uznanych kwalifikacji. A po trzecie, grupa ta nie ma równego dostępu do możliwości zatrudnienia. Jednym z celów europejskiego programu walki z ubóstwem jest zwiększenie świadomości i uznanie praw podstawowych osób ubogich i wykluczonych społecznie. W marcu przewodniczący EKES-u Mario Sepi zauważył, że strategia nie zawiera „rzetelnego planu społecznego”. Niektóre organizacje pozarządowe wyrażają w związku z tym obawy, czy uda się zrealizować wyznaczone w niej cele. ENMW wyraża obawę, że krajowe plany oszczędnościowe utrudnią finansowanie programów: „Mamy już trudności z uzyskaniem funduszy z UE. Aby otrzymać dofinansowanie, musimy mieć co najmniej 50% potrzebnej sumy. Nie jesteśmy w stanie zebrać tych pieniędzy” – mówi Virginia Wangare Grei-ner, przewodnicząca sieci. Wyjaśnia także, że w trudnych czasach organizacje pozarządowe muszą korzystać ze wspólnych środków. Tymczasem w ubiegłym „Powinniśmy zająć się kobietami, których warunki zatrudnienia i życia są szczególnie niepewne. Chociaż jest to kontrowersyjny temat, to faktem jest, że w Europie wykorzystuje się kobiety pracujące bez legalnych dokumentów i sytuacja ta utrwala ich ubóstwo” – dodaje Virginia Wangare Greiner. roku dofinansowanie otrzymało niecałe 10% organizacji imigranckich, i to w sytuacji, gdy większość z nich walczy o finansowe przetrwanie. Bez koniecznych mechanizmów wsparcia, których orędownikiem jest ENMW, zadanie wyprowadzenia imigrantek z ubóstwa i zapewnienia im wysokiej jakości miejsc pracy będzie znacznie trudniejsze. ● © Centre for Alternative Technology Europa efektywnie korzystająca z zasobów z punktu widzenia Ecovillage Kurs stolarski w Centrum Technologii Alternatywnych Na pytanie o miesięczne rachunki za energię Kim Bryan reaguje śmiechem. „Właściwie to nie dostaję takich rachunków – mówi. – Ale płacę co miesiąc 104 funty na czynsz, co obejmuje media”. Kim Bryan mieszka u stóp masywu Snowdonii w Północnej Walii. Jej domek jest jednym z dziewięciu położonych w Centrum Alternatywnej Technologii Ecovillage. W latach 70. na tym terenie znajdował się nieczynny kamieniołom łupków. Z upływem lat – jak mówi Kim Bryan – przemieniono go w oazę. Niewielka społeczność utrzymuje się z uprawy ekologicznych warzyw. Kim Bryan wyjaśnia, że społeczność ta korzysta z energii wytwarzanej przez turbinę wiatrową, dwie mikroelektrownie wodne w pobliskim potoku i panele fotowoltaiczne, które razem zasilają mikrosieć. W siedmiu domach zainstalowane są urządzenia do podgrzewania wody działające na energię słoneczną, a w czterech domach leżących po nasłonecznionej stronie znajdują się pasywne systemy ogrzewania energią słoneczną. „Dzielimy się zasobami, żeby obniżyć koszty – mówi Kim Bryan i podkreśla, że wydajność energetyczna i wykorzystanie niskoemisyjnych źródeł paliwa są częściowo zależne od wykonania przez każdego jego części zadań. – Życie we wspólnocie ma większy sens, jeżeli chcemy promować przyszłość, w której stosowane będą technologie niskoemisyjne”. Dodaje, że oszczędność energii i ograniczenie emisji gazów cieplarnianych wymagają również znalezienia lepszych i wydajniejszych środków transportu. W swej opinii w sprawie energii i zmian klimatu jako integralnych elementów odnowionej strategii lizbońskiej EKES ostrzega, że „niebezpieczeństwo niedostatku energii [...] staje się coraz bardziej realne”. Europa, podobnie jak większość innych części świata, dostrzega, że konieczne jest podjęcie działań. W związku z tym w ramach strategii „Europa 2020” w inicjatywie „Europa efektywnie korzystająca z zasobów” apeluje się o 20-procentowe obniżenie emisji gazów cieplarnianych i o 20-procentowe zwiększenie udziału energii odnawialnej i efektywności energetycznej. Według Komisji samo zastosowanie czystej i efektywnej energii mogłoby przynieść oszczędności w zakresie importu ropy i gazu rzędu 60 mld euro. Co ciekawe, niektóre rozwiązania nie wymagają zaawansowanej technologii. W opinii EKES-u w sprawie inwestowania w rozwój technologii niskoemisyjnych stwierdzono, że izolacja termiczna ma znaczny potencjał, jeżeli chodzi o redukcję strat ciepła. Zdaniem Kim Bryan, w samej Wielkiej Brytanii oszczędność energii w tym względzie doprowadziłaby do 57-procentowego obniżenia strat ciepła. W szerszej skali państwa członkowskie będą musiały utworzyć w pełni połączone infrastruktury transportowe i energetyczne. Wziąwszy pod uwagę, że Międzynarodowa Agencja Energii przewiduje 50-procentowy wzrost użycia energii do 2050 r., realizacja inicjatywy „Europa efektywnie korzystająca z zasobów” do 2020 r. zmniejszyłaby obciążenie światowych zasobów i środowiska, obniżając tym samym nasze rachunki za energię. ● © Unia Europejska, 2010 Zajęcie się kwestią ograniczeń ruchowych Ograniczenia ruchowe zostały uwzględnione w dwóch projektach przewodnich strategii „Europa 2020”: „Unia innowacji” i „Europa efektywnie korzystająca z zasobów”. Modernizacji europejskiego transportu może towarzyszyć opracowanie nowych, innowacyjnych sposobów korzystania osób niepełnosprawnych z codziennych udogodnień, które inni często uważają za oczywistość. W 2009 r. Komisja wydała komunikat przedstawiający jej wizję mobilności w miastach. Część komunikatu poświęcono osobom o ograniczeniach ruchowych i zaapelowano do państw członkowskich o przestrzeganie Konwencji ONZ o prawach osób niepełnosprawnych, która stanowi, że wszystkie strony konwencji muszą zapewnić takim osobom dostęp do transportu na obszarach miejskich i wiejskich. Osoby niepełnosprawne mają takie samo prawo dostępu do transportu publicznego jak wszyscy inni, lecz w praktyce nie zawsze tak jest. Komisja Europejska podjęła już odpowiednie kroki, gdyż zajęcie się tą kwestią ma istotne znaczenie dla rozwiązania problemu ograniczeń ruchowych osób cierpiących z tego powodu. Komisja rozpoczęła szereg inicjatyw, by zwiększyć dostęp osób niepełnosprawnych do środków transportu. Projekt Uniaccess został opracowany z myślą o koordynacji badań w dziedzinie systemów dostępności transportu publicznego. Środki na jego realizację pochodzą z szóstego programu ramowego, a jego celem jest zapewnienie wszystkim dostępu do transportu publicznego w UE. W ramach pro- EKES info Redaktor naczelna Adres Barbara Gessler (bg) Tomasz Jasiński – przedstawiciel członków EKES-u w zespole redakcyjnym (Grupa Pracowników, Polska) Europejski Komitet Ekonomiczno-Społeczny Budynek Jacques’a Delors’a Rue Belliard 99 1040 Bruksela BELGIA Tel. +32 25469396 lub +32 25469586 Faks +32 25469764 E-mail: [email protected] Internet: http://www.eesc.europa.eu Ogólna koordynacja Eszter Balázs (eb) Agnieszka Nyka (an) 8 jektu za kluczowy aspekt wszystkich rodzajów transportu w całej Europie, w tym infrastruktury pomocniczej, uznano powszechną dostępność. By publicznie wyróżnić miasta, które starają się zwiększyć dostępność transportu dla osób o ograniczeniach ruchowych, Komisja ustanowiła właśnie nagrodę Access City. Jest ona przyznawana tym miastom, które w największym stopniu przyczyniły się do zwiększenia dostępności transportu publicznego dla osób niepełnosprawnych. Jest to nie tylko okazja do wyróżnienia miast, które podjęły wysiłki w tym zakresie, lecz również do zwrócenia uwagi na pomyślne i nowatorskie inicjatywy, a także do pokazania, że zwiększenie dostępności nie jest trudne. Poprawa dostępności jest kluczowym elementem europejskiej strategii w sprawie niepełnosprawności na lata 2010–2020, która zastąpi plan działania w sprawie niepełnosprawności i zostanie zapoczątkowana jesienią. ● „EKES info” w 22 językach: ęzyk kac a http://www.eesc.europa.eu/?i=portal.en.eesc-info Wrzesień 2010 „EKES info” ukazuje się dziewięć razy do roku podczas sesji plenarnych Komitetu. Wydanie specjalne Drukowane egzemplarze „EKES info” po angielsku, francusku i niemiecku można otrzymać bezpłatnie w serwisie prasowym EKES-u. Wersja elektroniczna niniejszego biuletynu w 22 językach w formacie PDF jest dostępna na stronach EKES-u: http://www.eesc.europa.eu/?i=portal.en.eesc-info EKES info nie jest oficjalną witryną sprawozdawczości z prac EKES-u. Po informacje tego typu należy sięgać do Dziennika Urzędowego Unii Europejskiej i innych publikacji Komitetu. Powielanie naszych materiałów – z podaniem źródła „EKES info” – jest dozwolone (prosimy o przekazanie jednego egzemplarza redaktorowi naczelnemu). Nakład: 15 500 egz. Następny numer ukaże się w październiku 2010 r. WYDRUKOWANO NA PAPIERZE POZYSKANYM W CAŁOŚCI Z MAKULATURY <EESC info> — wrzesień 2010/7 QE-AA-10-007-PL-N Problemy imigrantek nadal na dalszym planie
