Integracja europejska Główne obszary badawcze

Integracja europejska
Gňówne obszary badawcze
Uniwersytet Warszawski
Wydziaň Dziennikarstwa i Nauk Politycznych
Instytut Europeistyki
Integracja europejska
Gňówne obszary badawcze
redakcja naukowa
Konstanty Adam Wojtaszczyk
Józef Tymanowski
Paweň Stawarz
Warszawa 2015
Recenzja
prof. dr hab. Józef Fiszer (ISP PAN)
prof. dr hab. Janusz Ruszkowski (US)
Redakcja
Ewa Skuza
Projekt okładki
Paweł Stawarz
Zdjęcia na okładce
Marta Rojewska
© Copyright by Wydział Dziennikarstwa i Nauk Politycznych
Uniwersytet Warszawski, Warszawa 2015
Wszelkie prawa zastrzeżone. Każda reprodukcja lub adaptacja całości bądź części
niniejszej publikacji, niezależnie od zastosowanej techniki reprodukcji (drukarskiej,
fotograficznej, komputerowej i in.), wymaga pisemnej zgody Autora i Wydawcy.
Wydanie publikacji wsparła
Fundacja Konrada Adenauera w Polsce –
Partner I Ogólnopolskiego Kongresu Europeistyki
ISBN: 978-83-63183-80-6
Arkuszy wydawniczych: 54
Wydawca:
Wydział Dziennikarstwa i Nauk Politycznych
Uniwersytet Warszawski
ul. Krakowskie Przedmieście 3
00–927 Warszawa
tel. 48 22 55 20 293
www.wydawnictwo.wdinp.uw.edu.pl
Skład i łamanie, druk i oprawa: Zakład Graficzny UW. Zam. 1526/2014
Spis treści
Wstęp . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
11
Cz™ǥQ I
Metodologia badaŜ europejskich
Zbigniew Bartłomiej Rudnicki, Tożsamość europejska − między teorią
a polityką integracji . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
19
Beata Kosowska-Gąstoł, Czy model instytucjonalizacji europartii Oskara
Niedermayera jest nadal aktualny? Analiza relacji wewnątrzpartyjnych na
podstawie statutów europejskich partii politycznych . . . . . . . . . . . . . .
39
Jolanta Zombirt, Unia Europejska – soft power? . . . . . . . . . . . . . . . . .
55
Marcin Zgiep, Instytucje europejskie, administracja publiczna i system
deliberatywny: konstruktywistyczne ujęcie deficytu demokracji w Unii
Europejskiej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
63
Arkadiusz Rosiński, Wspólna Polityka Zagraniczna i Bezpieczeństwa Unii
Europejskiej w świetle podejścia konstruktywistycznego . . . . . . . . . . . .
83
Radosław Zenderowski, Monika Brzezińska, Miasta Europy Środkowo-Wschodniej podzielone granicą – ujęcie teoretyczne . . . . . . . . . . . . . .
95
Cz™ǥQ II
Prawo i instytucje europejskie
Izabela Malinowska, Prawa polityczne obywateli UE . . . . . . . . . . . . . . 111
Adam Kirpsza, Porozumienia pakietowe w procesie legislacyjnym Unii
Europejskiej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 137
Natalia Kohtamäki, Wpływ kryzysu finansowego na kształtowanie się tożsamości europejskiej. Przykład procedur decyzyjnych w nadzorczych agencjach
regulacyjnych Unii Europejskiej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 151
6
Spis treści
Janusz Józef Węc, Normatywna działalność Unii Europejskiej w walce
z kryzysem zadłużeniowym strefy euro . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 163
Olga Dzilińska, Autonomia regulacyjna Unii Europejskiej w zakresie systemu finansowego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 177
Iwona Miedzińska, Implementacja i stosowanie dyrektyw konsumenckich . 187
Michał Brzeziński, Wpływ klauzuli derogacyjnej z art. 15 Europejskiej
Konwencji Praw Człowieka na stany nadzwyczajne . . . . . . . . . . . . . . . 201
Ireneusz Kraś, Europejski Bank Centralny w nowym systemie instytucjonalnym Unii Europejskiej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 213
Cz™ǥQ III
Rynek wewn™trzny Unii Europejskiej
Stefan Marek Grochalski, Swoboda przemieszczania się i pobytu jako podstawowe prawo w wymiarze przedmiotowym obywatela Unii Europejskiej . 235
Grzegorz Balawajder, Obywatel w warunkach ewolucji wewnętrznych granic
Unii Europejskie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 251
Filip Tereszkiewicz, Unia dla polityków czy dla obywateli? − swoboda przemieszczania się i jej konsekwencje społeczno-prawne. Przeszkody w migracji
w ramach jednolitego rynku . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 263
Paweł Szewczyk, Zabezpieczanie emerytalne jako konsekwencja swobody
zatrudniania się . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 277
Joanna Ryszka, Delegowanie pracowników w ramach świadczenia usług –
równoważenie interesów pracowników i przedsiębiorców na rynku wewnętrznym UE . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 291
Cz™ǥQ IV
Polityki Unii Europejskiej
Wiesława Załoga, Polityka socjalna Unii Europejskiej w wielopoziomowym
systemie politycznym a elastyczny rynek pracy . . . . . . . . . . . . . . . . . 305
Agata Ludera-Ruszel, Polityka zatrudnienia Unii Europejskiej w perspektywie do 2020 r. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 317
Małgorzata Dziembała, Polityka spójności w latach 2014−2020 . . . . . . . . 327
Marek Świstak, Zintegrowane inwestycje terytorialne jako instrument polityki regionalnej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 341
Adam Janczak, Unia energetyczna − geneza oraz główne kierunki debaty
europejskiej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 365
Spis treści
7
Mariusz Ruszel, Perspektywy rozwoju wspólnego rynku gazu ziemnego UE 375
Monika Szkarłat, Biogospodarka w polityce Unii Europejskiej i Polski . . . 387
Paweł Turczyński, Inicjatywy Unii Europejskiej na rzecz wspierania projektów „wysokich technologii” . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 403
Krzysztof Szewior, Europejski Obszar Szkolnictwa Wyższego − mini rynek
Unii Europejskiej w dobie zmian modelu integracji . . . . . . . . . . . . . . . 415
Gertruda Uścińska, Prawo do zabezpieczenia społecznego jako instrument
prawny swobody przemieszczania się obywateli Unii Europejskiej . . . . . . 433
Cz™ǥQ V
BezpieczeŜstwo i polityka zewn™trzna
Unii Europejskiej
Paweł Rodzoś, Europejska strategia bezpieczeństwa – kontekst zastrzeżeń, trwogi i ryzyka w świetle dynamicznie ewoluującego środowiska
bezpieczeństwa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 445
Zdzisław Walenty Puślecki, Unia Europejska wobec bezpieczeństwa ekonomicznego w świetle niestabilności cen surowców na rynku światowym . . . 457
Izabela Oleksiewicz, Perspektywy rozwoju polityki antyterrorystycznej Unii
Europejskiej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 477
Filip Tereszkiewicz, Unia Eurosceptyków – implikacje dla działań zewnętrznych Unii Europejskiej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 487
Paweł Stawarz, Instytucje i instrumenty polityki wschodniej Unii
Europejskiej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 499
Maciej Cesarz, Dialog wizowy Unii Europejskiej z Turcją w świetle porozumienia o readmisji z 16 grudnia 2013 r. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 517
Justyna Misiągiewicz, Dialog energetyczny między Unią Europejską i Turcją
– implikacje dla Polski . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 531
Dorota Agata Jarema, Rola Asia – Europe Meeting w kształtowaniu relacji
pomiędzy Unią Europejską i Chińską Republiką Ludową . . . . . . . . . . . 545
Magdalena Tomala, Stosunki Unii Europejskiej z Grenlandią . . . . . . . . 557
Sylwia Arasiewicz-Dulnik, Szymon Drabczyk, Zasada zrównoważonego
rozwoju w działaniach UE w Arktyce . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 571
Cz™ǥQ VI
Europejskie studia subregionalne
Artur Niedźwiecki, Arminiusz na emeryturze? . . . . . . . . . . . . . . . . . 593
8
Spis treści
Katarzyna Radzik-Maruszak, Modernizacja administracji publicznej
w Anglii . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 601
Agnieszka Szumigalska, State neutrality versus integration policy in the
Netherlands: Islam as a challenge to the Dutch concept of neutrality? . . . . 615
Cz™ǥQ VII
Kultura, komunikowanie i marketing europejski
Stanisław Adamiak, Suwerenność i autonomia w relacjach państwa i kościołów w Europie. Uwarunkowania historyczne a współczesność . . . . . . . . . 629
Radosław Kupczyk, Proces budowy społeczeństwa informacyjnego w UE . . 635
Robert Grochowski, Wszechobecna partycypacja kobiet w europejskich
mediach przejawem ich uprzedmiotowienia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 647
Martyna Sońta, Kształtowanie tożsamości europejskiej poprzez programy
nauczania w hiszpańskim systemie edukacji . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 657
Cz™ǥQ VIII
Polska w procesie integracji europejskiej
– dekada doǥwiadczeŜ
Wojciech Musiał, Czwarta polska modernizacja? Między transformacją
a modernizacją przez integrację. Próba bilansu strategii narodowej w latach
2004−2014 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 671
Marcin Kwasowski, Polska a polityka handlowa Unii Europejskiej . . . . . . 685
Eugeniusz Maciej Pluciński, 10 lat Polski w Unii Europejskiej: od tradycyjnego do nowoczesnego modelu handlu…? Wybrane aspekty teoretyczno-empiryczne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 697
Edward Molendowski, Główne zmiany strumieni handlu zagranicznego
Polski wynikające z akcesji do UE . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 717
Christoph Brela, Polska polityka energetyczno-klimatyczna w cieniu niemieckiej polityki energetyczno-klimatycznej? Dekada członkostwa w Unii
Europejskiej Polski i Niemiec . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 729
Marta Miedzińska, Implementacja dyrektyw Unii Europejskiej w zakresie
ochrony środowiska w Polsce . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 747
Kinga Zdunek, Teresa Bernadetta Kulik, Czynniki warunkujące realizację
działań podejmowanych w procesie europeizacji polskiej polityki zdrowotnej. Dekada doświadczeń . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 759
Spis treści
9
Cz™ǥQ IX
Wyzwania wspóňczesnej Europy
Danuta Kabat-Rudnicka, Unia Europejska – między federalizmem dualistycznym a kooperatywnym . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 773
Wojciech Mucha, Governance jako nowy paradygmat zarządzania − podstawowe dylematy i wyzwania definicyjne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 793
Radosław Nowak, Idea governance jako nowy standard w zarządzaniu sektorem publicznym. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 803
Radosław Kupczyk, Analiza uwarunkowań konkurencyjności w gospodarce
opartej na wiedzy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 815
Tomasz Kubin, Kryzys przyczyną wzrostu eurosceptycyzmu? Zaufanie do
Unii Europejskiej i jej instytucji w warunkach kryzysu gospodarczego . . . . 829
Eugeniusz Maciej Pluciński, Idea wielu prędkości integracji europejskiej –
mit czy konieczność? Wybrane aspekty z perspektywy ekonomii integracji . 843
Noty o autorach . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 857