szkolny program profilaktyki

SZKOLNY PROGRAM
PROFILAKTYKI
ZESPÓŁ SZKÓŁ MISTRZOSTWA
SPORTOWEGO
W POZNANIU
GIMNAZJUM MISTRZOSTWA
SPORTOWEGO
LICEUM OGÓLNOKSZTAŁCĄCE
MISTRZOSTWA SPORTOWEGO
OS.TYSIĄCLECIA
43
POZNAŃ
1|Strona
Akty prawne obowiązujące przy konstruowaniu Szkolnego Programu
Profilaktyki:
1. Konstytucja RP
- Art.72 ust.1: „Rzeczpospolita Polska zapewnia ochronę praw dziecka. Każdy
ma prawo żądać od organów władzy publicznej ochrony dziecka przed
przemocą, okrucieństwem, wyzyskiem i demoralizacją.”
2. Konwencja o Prawach Dziecka (przyjęta przez Zgromadzenie Ogólne
Narodów Zjednoczonych dnia 20 listopada 1989r)
- Art. 3 pkt 1 „ We wszystkich działaniach dotyczących dzieci, podejmowanych
przez publiczne lub prywatne instytucje opieki społecznej, sądy, władze
administracyjne lub ciała ustawodawcze, sprawą nadrzędną będzie najlepsze
zabezpieczenie interesów dziecka.”
- Art. 19 pkt1 „ Państwa – Strony będą podejmowały wszelkie kroki w
dziedzinie, administracyjnej, społecznej oraz wychowawczej dla ochrony dziecka
przed wszelkimi formami przemocy fizycznej bądź psychicznej, krzywdy lub nadużyć,
zaniedbania bądź niedbałego traktowania lub wyzysku, a w tym wykorzystywania
w celach seksualnych dzieci pozostających pod opieką rodzica/ów/, opiekuna/ów/
prawnego/ych/ lub innej osoby sprawującej opiekę nad dzieckiem.”
- Art.33 „ Państwa – Strony będą podejmowały wszelkie odpowiednie kroki,
w tym
środki ustawodawcze, administracyjne, socjalne oraz środki w dziedzinie
oświaty, w celu zapewnienia ochrony dzieci przed nielegalnym używaniem środków
narkotycznych i substancji psychotropowych, zgodnie z ich zdefiniowaniem
w odpowiednich umowach międzynarodowych, oraz w celu im zapobiegania
wykorzystywania dzieci do nielegalnej produkcji tego typu substancji i handlu nimi.”
3. Rozporządzenie
Ministra
Edukacji
z
dnia
9
lutego
2007
zmieniające
rozporządzenie w sprawie statutów publicznych przedszkoli oraz publicznych szkół
- W załączniku nr 2 do rozporządzenia z dnia 21 maja 2001r wprowadza się
następujący zapis: -§2 ust 1: Statut szkoły określa w szczególności:
Cele i zadania szkoły wynikające z przepisów prawa oraz uwzględniające
2|Strona
program wychowawczy szkoły i program profilaktyczny dostosowany do potrzeb
rozwojowych uczniów oraz potrzeb danego środowiska, o których mowa w
odrębnych przepisach(…) wychowawczy szkoły i program profilaktyczny, o którym
mowa w ust1 pkt1 uchwala Rada Pedagogiczna po zasięgnięciu opinii Rady
Rodziców i Samorządu Uczniowskiego
4. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 23 grudnia 2008 r.
sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia
ogólnego w poszczególnych typach szkół.
Działalność
edukacyjna
szkoły
jest
określona
przez:
• Szkolny zestaw programów nauczania, który uwzględniając wymiar
wychowawczy obejmuje całą działalność szkoły z punktu widzenia dydaktycznego,
• Program wychowawczy szkoły, który opisuje w sposób całościowy wszystkie
treści i działania o charakterze wychowawczym i jest realizowany przez wszystkich
nauczycieli,
• Program Profilaktyki dostosowany do potrzeb rozwojowych uczniów oraz
potrzeb środowiska, który opisuje w sposób całościowy wszystkie treści i działania
o charakterze profilaktycznym skierowane do uczniów, nauczycieli i rodziców”
Szkolny zestaw programów nauczania, Program Wychowawczy szkoły oraz
Program
Profilaktyki tworzą spójną całość. Ich przygotowanie i realizacja są
zadaniami zarówno całej szkoły, jak i moralnego nauczyciela.
5. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 15 stycznia
2001r
w
sprawie
zasad
udzielania
i
organizacji
pomocy
psychologiczno-
pedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach.
6. Ustawa o przeciwdziałaniu narkomanii z dnia 25 lipca 2005 r.
7. Ustawa o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi.
8. UCHWAŁA Nr
172/2008 Rady Ministrów z dnia 19 sierpnia 2008r.
w sprawie przyjęcia Rządowego programu na lata szkolne „Bezpieczna
i przyjazna szkoła”.
.
3|Strona
Wstęp
PROFILAKTYKĘ rozumie się jako proces wspierający zdrowie psychiczne
i fizyczne
poprzez
pomoc
i
towarzyszenie
uczniowi
w
zdobywaniu
umiejętności przeciwdziałania tym zagrożeniom
Jedną z głównych sfer działalności w naszej szkole jest stworzenie bezpiecznych
i przyjaznych warunków nauki i pracy dla uczniów. Służy temu szkolny program
profilaktyki dostosowany do potrzeb rozwojowych uczniów oraz do potrzeb danego
środowiska.
Szkolny Program Profilaktyki Zespołu Szkół Mistrzostwa Sportowego
w Poznaniu bazuje na diagnozie środowiska, obserwacji, która trwa i opiera się na
różnego rodzaju badaniach ankietowych (m.in. badania ankietowe dotyczące
poczucia bezpieczeństwa w szkole, poziomu stresu, statusu tożsamości (dot.
kategorii polityka, religia, kariera) przeprowadzone regularnie przez psychologa
szkolnego oraz wychowawców klas) skierowanych do uczniów szkoły, rodziców,
nauczycieli,
Program Profilaktyki Zespołu Szkół Mistrzostwa Sportowego skierowany jest
do uczniów, nauczycieli, rodziców oraz całej społeczności szkolnej. W związku ze
specyfiką szkoły sportowej - szkoły promującej zdrowie - stawiamy nacisk zwłaszcza
na promocję zachowań prozdrowotnych, które sprzyjają szeroko rozumianemu
prawidłowemu rozwojowi dzieci i młodzieży, a także zasad, które pozwolą i pomogą
kształtować osobowość młodego człowieka.
Wszyscy uczniowie
naszej szkoły aktywnie trenują sport – różne dyscypliny
sportowe - dla nich jest to ważny cel w życiu, poświęcają treningom sportowym wiele
swojego czasu, osiągają sukcesy, starają się dbać o swoje zdrowie i zarazem
kształcić w różnych dziedzinach. Pragniemy, aby uczniowie w naszej szkole czuli się
bezpiecznie i pewnie. Liczymy na to, że szereg działań profilaktycznych
realizowanych w szkole i środowisku lokalnym pozwoli zdobyć im umiejętności
radzenia sobie w sytuacjach trudnych, jak i w sytuacji różnych zagrożeń.
CEL
GŁÓWNY-
Ograniczenie
zachowań
dysfunkcjonalnych
uczniów
(agresji, przeżywania stresu, bezradności w sytuacji trudnej, zażywania
4|Strona
używek) poprzez podjęcie systemowych działań profilaktycznych oraz
udzielania profesjonalnej pomocy psychologicznej i pedagogicznej uczniom
przejawiającym zaburzenia.
CELE SZCZEGÓŁOWE
I. Przeciwdziałanie zachowaniom dysfunkcjonalnym poprzez poprawę klimatu szkoły
sprzyjającego osiąganiu przez uczniów ich celów rozwojowych oraz umożliwiającego
im doskonalenie kompetencji osobistych i społecznych.
II. Eliminowanie czynników ryzyka dla zachowań dysfunkcjonalnych poprzez wczesne
diagnozowanie złego funkcjonowania uczniów w szkole ( wynikającego z braku
pozytywnych wyników w nauce czy zaburzonych relacji z rówieśnikami i dorosłymi)
i udzielanie im profesjonalnej pomocy
Zapobieganie dysfunkcjom może być realizowane na trzech poziomach
profilaktyki.
1) Profilaktyka pierwszorzędowa to działania mające na celu: z jednej strony
promocję zdrowia i przedłużanie życia człowieka, z drugiej zaś - zapobieganie
pojawianiu się problemów związanych z dysfunkcjonalnym stylem życia. Ważne tu
jest przede wszystkim budowanie i rozwijanie różnorodnych umiejętności radzenia
sobie z wymogami życia oraz dostarczanie rzetelnych informacji, dostosowanych do
specyfiki odbiorców. Na tym poziomie profilaktyki istotna jest świadomość istnienia
czynników zagrażających prawidłowemu rozwojowi i zdrowemu życiu.
2) Profilaktyka drugorzędowa lub wczesna interwencja ma na celu ujawnienie
osób przejawiających pierwsze objawy zaburzeń oraz pomaganie im w zrozumieniu
istoty problemów i wycofaniu się z dysfunkcji. Na tym poziomie z kolei istotna jest
świadomość istnienia osób z grupy wysokiego ryzyka, u których pojawiają się pierwsze
przejawy dysfunkcjonalności.
3) Profilaktyka trzeciorzędowa natomiast rozumiana jest jako interwencja po
zakończeniu pomocy terapeutyczno-rehabilitacyjnej. Ma na celu przeciwdziałanie
nawrotowi zaburzeń a drugiej strony umożliwienie takiej osobie powrót do
społeczeństwa oraz prowadzenia w nim satysfakcjonującego i społecznie
akceptowanego trybu życia. Istotna na tym poziomie profilaktyki jest świadomość
5|Strona
istnienia osób, które skutecznie przeszły proces terapeutyczny i potrzebują
wsparcia w utrzymaniu odzyskanego zdrowia.
Nasz program profilaktyki dotyczący problematyki uzależnień oraz zaburzeń
zachowania kwalifikuje się przede wszystkim do profilaktyki pierwszorzędowej.
Promować będziemy zdrowy styl życia i podejmować wszelkie działania o charakterze
prozdrowotnym, mające na celu zapobieganie wchodzenia dzieci i młodzieży w
ryzykowne zachowania szkodzące zdrowiu, takie jak, niewłaściwe odżywianie, nałogi
i inne. Poza tym w zależności od sytuacji problemowej, w momencie pierwszych
objawów dysfunkcjonalnych zachowań np. wchodzenia w uzależnienie, itp. dla osób z
grupy podwyższonego ryzyka podejmować będziemy działania z zakresu profilaktyki
drugorzędowej w celu wycofania się z danego zachowania ryzykownego Na trzech
poziomach profilaktyki znajdą zastosowanie następujące strategie:
•
informacyjne, których celem jest dostarczanie adekwatnych informacji na temat
skutków zachowań ryzykownych, jak również umożliwią dokonanie racjonalnego
wyboru i prezentowanie społecznie akceptowanych zachowań
•
edukacyjne, których celem jest pomoc rozwojowi ważnych umiejętności
psychologicznych i społecznych takich jak umiejętność rozwiązywania konfliktów
z ludźmi, radzenia sobie ze stresem i sytuacjami trudnymi, wzrostu poczucia
własnej wartości czy też poczucia akceptacji i bezpieczeństwa, itp.
•
działań alternatywnych, które mają na celu odnaleźć alternatywę dla danej
dysfunkcji przez stymulowanie działalności społecznej. Takie działania dają
możliwość uczenia się zaradności, zdobywania nowych doświadczeń, przy okazji
zdobywając poczucie akceptacji społecznej i własną satysfakcję z dokonanych
działań i zaangażowania.
•
interwencyjne poprzez pomaganie osobom dysfunkcjonalnym w identyfikowaniu
swoich problemów i poszukiwaniu możliwości ich rozwiązywania, należy
towarzyszyć i wspierać w krytycznych okresach życia, być empatycznym.
Podstawową techniką interwencji jest poradnictwo indywidualne i rodzinne,
telefony zaufania itp. Należy tu podkreślić szereg specjalistycznych instytucji
wspierających i interweniujących w sytuacjach kryzysowych, współpracujących
stale ze szkołą.
6|Strona
.
7|Strona
PLAN DZIAŁAŃ PROFILAKTYCZNYCH I PODZIAŁ ZADAŃ
Zadanie
Metody działań, techniki
Osoby
Termin
Ewaluacja,
odpowiedzialne
realizacji
uwagi
Przygotowanie uczniów do
Referaty, prezentacje,
Wychowawcy,
W ciągu
Zapisy w
radzenia sobie w sytuacjach
warsztaty, postery, plakat
nauczyciele,
całego roku
dziennikach,
trudnych , stresowych
psycholog, pedagog,
dokumentacja
specjaliści PPP
szkolna,
konspekty
Cały rok
Scenariusze
Promowanie pozytywnych
Dowolne techniki
Nauczyciele,
zachowań przeciwdziałających
plastyczne, wystawa
wychowawcy,
zajęć, zapisy
agresji –realizacja Programu „
plakatów, zajęcia
pedagog, psycholog,
w dzienniku,
Szkoła bez przemocy” i inne
warsztatowe
policjant
Zapoznanie uczniów z zasadami
Pogadanka, prelekcja,
Nauczyciel
bezpieczeństwa w szkole i poza nią,
wykład
EDB,
w dzienniku,
elementy pomocy przedmedycznej
przedstawiciel
obserwowanie
itp
policji, straży
zachowania
Cały rok
Zapisy
8|Strona
Zapoznanie uczniów z przepisami
Spotkania, prelekcje
Przedstawiciel policji
Cały rok
Zapisy w
prawnymi na temat
ds. nieletnich i Straży
dzienniku,
odpowiedzialności karnej nieletnich
Miejskiej, specjaliści
obserwowanie
zachowania
uczniów,
interwencje
Cały rok
Propagowanie czytelnictwa
Zajęcia biblioteczne,
Bibliotekarz,
czasopism promujących zdrowy
wykorzystanie ciekawych
nauczyciele
styl życia
technik
Promowanie tematyki zdrowotnej,
Organizowanie wśród
ekologicznej, realizacja programów
uczniów konkursów wiedzy i biologii, pielęgniarka,
dokumentacji
zdrowotnych „Jedzmy smacznie i
konkursów plastycznych,
wychowawcy,
szkoły, kronika
zdrowo”, Znajdź właściwe
ścieżka edukacyjna -
pedagog
szkoły, wystawa
rozwiązanie”, „Bądźmy zdrowi-
promocja zdrowia
wiemy więć działamy”
(przedmiot-edukacja
Ewidencja
biblioteki,
wystawy
Nauczyciele sztuki,
Cały rok
Zapisy w
9|Strona
Stwarzanie życzliwej atmosfery w
Dowolne metody
Wychowawcy,
szkole, na lekcji, zdobywanie
nauczyciele,
zaufania uczniów
trenerzy.
Cały rok
Obserwacja na
bieżąco, wnioski
Pracownicy szkoły
Edukacja na temat uzależnień (w
Filmy tematyczne, literatura, Nauczyciele,
wg. Potrzeb
Zapisy w
tym dopalaczy) i ich negatywnych
warsztaty profilaktyczne dla
wychowawcy,
cały rok
dzienniku,
skutków dla zdrowia i życia-
uczniów i rodziców oraz
trenerzy, pedagog,
Program „Szkoła wolna od
nauczycieli, rozmowy
psycholog, specjaliści-
narkotyków i przemocy”, narkotesty
indywidualne
policja
Wzmacnianie właściwych relacji
Warsztaty, rozmowy,
Nauczyciele,
międzyludzkich uczniów szacunku
imprezy i wycieczki
rodzice, pedagog,
zachowań,
do drugiego człowieka wśród
integracyjne, festyny,
psycholog
rozmowy,
uczniów , rodziców i nauczycieli
święta szkoły
Przekazywanie wiedzy na temat
Warsztaty profilaktyczne,
Psycholog, pedagog,
zachowań asertywnych, sposobów
pogadanki, filmy
nauczyciele,
odmawiania
Cały rok
Obserwowanie
wywiady
W ciągu roku
Dokumentacja
szkoły
specjaliści
10 | S t r o n a
Promowanie zasad właściwego
Pogadanki, warsztaty,
zachowania
Rozmowy indywidualne
Wychowawcy,
Cały rok
Obserwowanie
Nauczyciele, wszyscy
uczniów, notatki,
pracownicy szkoły,
wnioski
rodzice
Doskonalenie nauczycieli z
Warsztaty, udział w
zakresu promocji zdrowia,
różnych formach
nauczycieli,
uzależnień
doskonalenia
postawa
Promowanie sportowego stylu
Treningi sportowe w
Trenerzy,
życia - edukacja poprzez sport,
szkole i poza nią, zawody
nauczyciele w-f,
sportowe, organizowanie
wychowawcy,
rajdów, wycieczek,
rodzice
życie wg zasady fair - play
Nauczyciele
Cały rok
Cały rok
Zaświadczenia
Obserwowanie
zachowań
uczniów,
obozów
11 | S t r o n a
Procedury postępowania dla całej społeczności szkolnej i specjalistów
zapobiegające czynnikom ryzyka dla zachowań dysfunkcjonalnych
Działania w wypadku złej kondycji psychofizycznej ucznia, trudnej sytuacji
szkolnej, rodzinnej, życiowej, materialnej i innych zagrażających dobru dziecka
1) Zauważanie objawu przez nauczyciela.
2) Przekazanie informacji wychowawcy.
3) Rozmowa wychowawcy z uczniem i rodzicami.
4) Przekazanie informacji psychologowi i pedagogowi szkolnemu.
5) W razie potrzeby rozmowa psychologa i pedagoga szkolnego z uczniami
i rodzicami,
dyrektorem
szkoły
i
wspólne
z
wychowawcą
opracowanie
indywidualnego planu działań naprawczych.
6) Jeżeli zachodzi potrzeba, zalecenie wizyty w PPP lub innej instytucji
specjalistycznej, do której zgłasza się rodzic z uczniem i gdzie ustalany jest
program oddziaływań terapeutycznych, naprawczych
7) Informacje zwrotne z instytucji, PPP przekazane są przez rodzica psychologowi
i pedagogowi szkolnemu.
8) Przez psychologa, pedagoga szkolnego przekazane są wychowawcy, a w razie
konieczności także dyrekcji szkoły
12 | S t r o n a
Ewaluacja
Każdy program profilaktyki podlega metodycznej ocenie skuteczności, czyli należy
sprawdzić czy zrealizowano zakładane cele profilaktyczne, a więc należy zastosować
różne formy ewaluacji działań profilaktycznych prowadzonych w ramach programu
Program będzie ewoluowany w trzech fazach:
1) refleksyjnej - analiza programu przed realizacją (dobór metod, form
oddziaływań profilaktycznych, środków ze względu na cel)
2) kształtującej - badanie programu w toku jego realizacji (obserwacja,
ankietowanie w celu weryfikacji metod pracy)
3) podsumowującej - ocena programu jako całości, wprowadzenie zmian na podstawie
wniosków z realizacji zamierzeń, a także pod wpływem zdobywania nowych
doświadczeń
Program może być modyfikowany w zależności od bieżących potrzeb szkoły.
13 | S t r o n a