oraz nadzór nad jakością usług

Transkrypt

oraz nadzór nad jakością usług
oraz
medycznych
nadzór nad jakością usług
Helena Wasilewska
Dokument powstał w wyniku realizacji w ramach
Programu Leonardo da Vinci projektu nr PL/05/A/
Exd/174479 „Mierzenie jakości w kształceniu zawodowym zgodnie z normami unijnymi”.
CELE
Celem projektu było porównanie umiejętności i kompetencji kształcenia w zawodach paramedycznych oraz
poznanie europejskich standardów mierzenia jakości
kształcenia i ewentualna modyfikacja dotychczas stosowanych norm.
Beneficjentami byli nauczyciele przedmiotów zawodowych dwuletniej policealnej szkoły medycznej, kształcącej w zawodach medycznych:
ratownik medyczny;
technik masażysta;
technik elektroradiolog;
technik analityki medycznej;
technik fizjoterapii);
oraz osoby sprawujące nadzór.
Zamierzone cele były zrealizowane dzięki doświadczonemu partnerowi niemieckiemu. Z dyrektorem
dr Norbertem Reemerem reprezentującym Aka Te –
Technische Lehranstalt GmbH był wcześniej wspólnie
realizowany projekt stażu Leonardo da Vinci dla ratowników medycznych (realizacja marzec 2005).
REALIZACJA WYMIANY
W trakcie 2-tygodniowego pobytu w Berlinie beneficjenci zapoznali się z:
organizacją systemu ochrony zdrowia w Niemczech;
modelami szkolenia w nielekarskich zawodach
medycznych, w tym poznali zasady funkcjonowania metody PBL – nauczanie i uczenie się poprzez
rozwiązywanie problemów;
europejskimi standardami w obrębie zawodów
nielekarskich;
koncepcjami zarządzania, które podnoszą jakość nauczania, oferowanymi przez instytucje kształcenia
zawodowego;
metodami i procedurami samooceny i samokontroli stosowanymi przez instytucje zajmujące się
kształceniem w zawodach medycznych.
Wymiana doświadczeń była realizowana w formie:
• seminariów;
• dyskusji;
• warsztatów na terenie instytucji partnera oraz
w szpitalach, szkołach medycznych, instytucjach
zajmujących się ochroną zdrowia;
• instytucjach zajmujących się opieką nad ludźmi
niepełnosprawnymi, działających w siedzibie
Bundestagu.
Na podstawie obserwacji i uzyskanych informacji można stwierdzić, że w systemie kształcenia w zawodach
paramedycznych polskim i niemieckim istnieją podobieństwa i różnice, wynikające z doświadczeń obu
krajów, dostepności środków finansowych, współpracy
z innymi krajami.
Ilustruje to poniższa tabela:
MERITUM 2/3 (6) / 2007
w zawodach
81
Z doświadczeń nauczycieli i szkół
Normy zapewniające jakość kształcenia
Z doświadczeń nauczycieli i szkół
82
SŁUCHACZE
NAUCZYCIELE
POLSKA
NIEMCY
POLSKA
NIEMCY
Nie musi posiadać matury
Rozpoczęcie nauki powyżej
18 roku życia
Brak dotowania słuchaczy
Nie musi posiadać matury
Rozpoczęcie nauki poniżej
18 roku życia
Dotowanie słuchaczy
w postaci miesięcznej
pensji w wysokości 600 €
w I roku, 800 € w II
i III roku nauki
wymagane posiadanie tytulu
(licencjata, magistra, etc.)
przygotowanie pedagogiczne
realizacja stopnii awansu
zawodowego
kwalifi kacje zawodowe (na
poziomie szkoły medycznej
zawodowej, magistra)
przygotowanie
pedagogiczne
PRZEBIEG NAUCZANIA
POLSKA
czas trwania nauki: 2-2,5 roku
rekrutacja: egzamin sprawnościowy, testy predyspozycyjne
oraz z zakresu wiedzy, rozmowa kwalifi kacyjna
uznanie kwalifi kacji:
• uzyskanie dyplomu tytulu zawodowego po
pozytywnym zdaniu egzaminu z przygotowania
zawodowego
• 1 ocena wspólna z egzaminu teoretycznego
i praktycznego
• egzamin ma charakter wewnętrzny
• od 2007 r. będzie obowiązywać egzamin zewnętrzny
(teoretyczny i praktyczny)
stosowane metody:
• przedmiotowe realizowanie programu zatwierdzonego
przez MEN
• aktywizowanie słuchacza poprzez prowadzenie zajęć
metodą warsztatową oraz w formie ćwiczeń
• wiodąca rola nauczyciela (jako osoby wykładającej,
przekazującej wiedzę teoretyczną oraz umiejętności
praktyczne)
NIEMCY
czas trwania nauki:
• 3 lata (pielęgniarstwo, inne zawody)
• 1-2 lata (strażak z kompetencjami ratownika medycznego):
– pomocnik oraz sanitariusz
– dalsze kształecenie – asystent
rekrutacja:
• test wiedzy i predyspozycji
• uwzględnia się praktykę w szpitalu przed rozpoczęciem nauki w szkole
uznanie kwalifi kacji:
• egzamin teoretyczny pisemny (egzamin o charakterze państwowym)
• egzamin teoretyczny ustny i praktyczny mają charakter wewnętrzny
• 3 pozytywne oceny na dyplomie
stosowane metody:
MERITUM 2/3 (6) / 2007
Z obserwacji można wysnuć wniosek, iż w systemie edukacji w Niemczech (dotyczącej zakresu szkolenia zawodowego) punktem wyjścia jest praktyka kandydata i na
jej podstawie ukierunkowane są szkolenia o charakterze
problemowym (PBL – nauczanie poprzez rozwiązywanie problemów) realizowane w szkole oraz wspaniale
wyposażonych placówkach.
W Polsce, w procesie kształcenia zwraca się uwagę na
dwa aspekty: teoretyczny i praktyczny. Słuchacz uzyskuje w I roku kształcenia mocne podstawy teoretyczne (wiedzę i umiejętności z zakresu danej specjalności
realizowane przede wszystkim na bazie dydaktycznej
• PBL (Problem Based Learning)
• programy dostosowane do ww. systemu
• moduły mają charakter problemowy
• aktywizacja słuchacza do samokształcenia
• koordynująca rola nauczyciela
szkoły) następnie w II roku nauki praktyczne przygotowanie do zawodu w dobrze wyposażonych placówkach klinicznych.
Poznając strukturę funkcjonowania placówek kształcących
kadrę medyczną oraz placówek ochrony zdrowia w Niemczech, dało się zaobserwować wielki wpływ polityki, przeprowadzanych reform, walki o pieniądze oraz roli silnego
lobby farmaceutycznego narzucającego kierunki działania
i mającego charakter globalny (nie tylko w UE).
Na podstawie obserwacji i kontaktów bezpośrednich
z przedstawicielami placówek edukacyjnych i medycz-
Wiedzę i umiejętności praktyczne;
Kształtowanie sylwetki przyszłego pracownika
medycznego, ze zwróceniem uwagi na postawę
wobec pacjenta;
Motywacje do uczenia się przez całe życie;
Doskonalenie warsztatu pracy nauczycieli;
Możliwość zastosowania najnowszych technologii;
Podnoszenie indywidualnej odpowiedzialności
ucznia za podjęte działania.
Poniżej zamieszczono kilka zdjęć przedstawiających
bazę szkoleniową szkół medycznych.
83
Z doświadczeń nauczycieli i szkół
nych Berlina oraz licznych dyskusji przeprowadzonych
z berlińskimi nauczycielami zawodów medycznych
należy stwierdzić, że Niemcy pod pojęciem „normy”
uznają określony standard wymagań oraz wykonywanych usług wpływających na podniesienie jakości
życia pacjenta. Na jakość tę składa się wiele czynników,
które realizowane są również w trakcie przygotowywania ucznia szkoły medycznej do zawodu. Wśród nich
wyróżnia się:
Centrum Szkoleniowe Charite
MIERZENIE JAKOŚCI
Placówki kształcenia zawodowego medycznego w swojej
organizacji posiadają dział zajmujący się zarządzaniem jakością, współpracujący z instytucją zewnętrzną, pomagającą prowadzić mierzenie jakości. W zarządzaniu jakością
kształcenia zawodowego ważne jest stosowanie jednolitych
reguł dla wszystkich kierunków kształcenia w zakresie
prowadzonej dokumentacji, przeprowadzanych ankiet itp.
Ankiety są podstawowym narzędziem mierzenia jakości.
Administrowanie szkołą prowadzone jest wybranym programem komputerowym. Szkoła prowadzi wewnątrzszkolną księgę jakości i ubiega się się o certyfikat jakości ISO.
Szkoła medyczna przy Czerwonym Krzyżu
W trakcie wymiany doświadczeń, beneficjenci, poprzez
możliwość prowadzenia dyskusji i zadawania pytań, warsztaty i spotkania z nauczycielami niemieckich medycznych szkół, mogli poznać i porównać metody nauczania
i sposób realizacji programów nauczania, a także mieli
możliwość ocenić bazę dydaktyczną placówek edukacyjnych oraz poznać wspaniałe wyposażenie szpitali jako
miejsc, gdzie realizowana jest praktyczna nauka zawodu.
Centrum szkoleniowe Charite
MERITUM 2/3 (6) / 2007
Cele główne i szczegółowe, jakie szkoła formułuje
w realizacji wizji szkoły, są zgodne z przepisami prawa.
Zarówno cele główne, jak i szczegółowe tworzą nauczyciele w koordynacji z kierownictwem szkoły, przy
czym szkoła korzysta z doradztwa Instytutu Zarządzania Jakością.
84
Z doświadczeń nauczycieli i szkół
W szkole niemieckiej podobnie jak w polskiej, cele
szczegółowe tworzą indywidualnie do swoich potrzeb
nauczyciele w zgodzie z celami głównymi.
Szpital urazowy w Berlinie
Szkoła prowadzi nadzór nad realizacją celów poprzez tworzenie narzędzi pomiaru, przede wszystkim ankiet przeprowadzanych wśród uczniów na wstępie i po każdym
module. System samokontroli prowadzony przez szkołę
pozwala na weryfikację treści nauczania oraz wprowadzanie twórczych zmian. Jednym z nadrzędnych celów
prowadzących do poprawy jakości nauczania jest pobudzanie ambicji i chęci uczniów do nauki. Szkoła niemiecka stara się to osiagnąć, wprowadzając metodę nauczania PBL (Problem Based Learning) – nauczanie i uczenie
się przez rozwiązywanie problemów, które uwzględnia
korelacje treści nauczania z różnych dziedzin nauk medycznych niezbędnych do rozwiązania danego problemu.
Główny nacisk położony jest na samokształcenie. Uczeń
samodzielnie korzysta z biblioteki, Internetu, własnych
doświadczeń, wykładów i konsultacji z nauczycielami,
rozwiązując problem w grupie, pod kierunkiem nauczyciela, który na bieżąco weryfikuje działania uczniów.
Ten system nauczania jest wprowadzony w Niemczech
dopiero od 2 lat, dlatego brak jeszcze wyników ewaluacji
3-letniego cyklu nauczania. Cząstkowe egzaminy przeprowadzane w trakcie wskazują, że to zwiększa efekty
kształcenia i jakość nauczania.
W sytuacji niezakończonej ewaluacji procesu nauczania
z zastosowaniem metody PBL w Niemczech, trudno
dokładnie określić, w jakim stopniu wpływa metoda
ta na podnoszenie jakości kształcenia. Wydaje się, że
jest to duży wpływ.
Wstępne badania niemieckich nauczycieli sugerują,
że system ten jest lepszy, gdyż uczy, jak poradzić sobie
w każdej nieprzewidywalnej sytuacji, uczy dużej samodzielności, odpowiedzialności i wdraża do ciągłego
samokształcenia (uczenia się przez całe życie).
MERITUM 2/3 (6) / 2007
Rehabilitacja ręki
Porównując system mierzenia jakości kształcenia zawodowego stosowany w Niemczech z tym jaki aktualnie
stosujemy w Polsce, należy stwierdzić, że istnieje duże
podobienstwo w zakresie budowania celów i wizji szkoły. Natomiast drogi ich realiazacji są odmienne.
Bardzo ważnym doświadczeniem było poznanie w praktyce,
jak funkcjonuje nauczanie z zastosowaniem metody PBL.
Zadania wykorzystywane w metodzie PBL nawiązują do
rzeczywistości, z którą studiujący zetknie się w przyszłym
zawodzie. PBL nadaje uczeniu się głębszy sens i rozwija
umiejętność samodzielnego kształcenia się i pełniejszego
wykorzystania zdobytych wiadomości w praktyce.
Poznanie podstawowych zasad PBL i związanego z nim
sposobu pracy wpłynie na zweryfikowanie przez be-
Nauczanie i uczenie się
poprzez rozwiązywanie
problemów – Problem
Based Learning (PBL)
Nauczanie i uczenie się poprzez
rozwiązywanie problemów to metoda kształcenia, jaką stosuje się
w krajach europejskich stosunkowo
od niedawna. Niemieckie szkoły
i uczelnie również ją wprowadzają.
Problemy, sytuacje czy inne zadania
wykorzystywane w metodzie PBL
nawiązują do rzeczywistości, z którą
studiujący zetkną się w przyszłym
zawodzie.
PBL rozwija umiejętności pełniejszego wykorzystania zdobytych wiadomości w praktyce. Przywiązuje
się szczególną wagę do kształcenia
umiejętności samodzielnego uczenia się. Każdy kierunek kształcenia
posiada sformułowane cele ogólne
i szczegółowe oraz przystosowane do
nich pogramy nauczania. Poszczególne etapy i semestry studiów stanowią
najczęściej odrębne całości. Semestry
dzielą się zazwyczaj na różnej długości jednostki tematyczne. Każdy semestr posiada cele określające zakres
niezbędnej do opanowania wiedzy.
Program nauczania danego semestru
obejmuje określone problemy, które studiujący musi w czasie edukacji
rozwiązać, korzystając z dostępnych
środków i form (biblioteka, Internet,
wykłady z różnych dziedzin, konsultacje, seminaria, ćwiczenia oraz
oczywiście zajęcia praktyczne). Nie
ma typowego podziału na przedmio-
Główna odpowiedzialność za rezultaty
studiów spoczywa na uczących się.
Podstawową formą dydaktyczną jest
jednak praca w grupach pod nadzorem nauczyciela prowadzącego (opiekuna). Grupa spotyka się regularnie
i wspólnie pracuje nad rozwiązywaniem problemów. Praca w grupie
ułatwia przyswajanie wiadomości
i umiejętności oraz wpływa na rozwijanie umiejętności współpracy.
Praca w grupie stanowi nie tylko podstawę PBL – jest motorem napędowym dla członków grupy. W grupie
wyjaśnia się i rozwiązuje problemy.
Na forum grupy, studiujący ustalają
zakres wiadomości do opanowania
oraz dyskutują, w jaki sposób i gdzie
można zebrać dane. Na następnym
spotkaniu członkowie grupy podejmują ponownie główny problem
– tym razem w celu wykorzystania
zdobytych podczas samodzielnych
studiów wiadomości, porównania ich
i poddania krytycznej ocenie. Ocenia
się zarówno wiedzę, jak i jej źródła.
Podstawowe elementy problemowego uczenia się:
• punkty wyjściowe nawiązujące
do realiów;
• praca nad rozwiązywaniem problemu;
• kształcenie umiejętności samodzielnego uczenia się;
• praca w grupach podstawowych.
85
Z doświadczeń nauczycieli i szkół
Poniżej przedstawione są główne
założenia tej metody.
ty. Jest problem, którego rozwiązanie
wymaga sięgnięcia do wiedzy z różnych dziedzin. Problem ten należy
rozwiązać w określonym czasie (np.
program szkolny może przewidzieć
60 godzin na rozwiązanie danego
problemu, będą w tym różnego typu
działania: seminaria, wykłady, zajęcia
praktyczne itp.). Każdy student samodzielnie nadaje sobie tempo pracy
i dysponuje czasem w zależności od
swoich potrzeb. Poza pracą w grupach
i indywidualnym uczeniem się, oferuje
się studentom inne metody nauczania
– wykłady, seminaria, konwersatoria,
ćwiczenia, praktykę i studia w terenie.
W razie potrzeby studenci mogą się
spotkać ze specjalistami z różnych
dziedzin, którzy służą pomocą w wyjaśnianiu dyskusyjnych kwestii. Do
dyspozycji studiujących są też: literatura, czasopisma, pomoce techniczne
i audiowizualne.
Wyżej wymienione elementy zapoczątkowują różne procesy, które się
jednak ściśle ze sobą splatają i warunkują.
Praca nad rozwiązywaniem
problemu
Postawa otwartości i dociekliwości,
a także umiejętność formułowania
problemów stanowią istotę studiów.
Wykazując taką postawę, studiujący,
w elastyczny, świadomy i systematyczny sposób poznaje i opracowuje
intelektualnie i emocjonalnie sytuacje, z którymi zetknie się w przyszłym zawodzie. Rozwiązywanie
problemów w trakcie studiów spełnia
dwie podstawowe funkcje:
• studiujący nabiera wprawy w rozwiązywaniu problemów, a zatem
rozwija i doskonali umiejętności
niezbędne w przyszłym zawodzie;
• studiujący uczy się poprzez rozwiązywanie problemów. Gromadzi dane i przyswaja sobie
wiadomości, aby móc wyjaśnić,
zrozumieć i ewentualnie rozwiązać problem. Praca nad rozwiązywaniem problemu umożliwia zastosowanie wiedzy w konkretnych sytuacjach i ujrzenie jej
w szerszym kontekście.
MERITUM 2/3 (6) / 2007
neficjentów ich form i sposobów
nauczania.
Z doświadczeń nauczycieli i szkół
86
Proces profesjonalnego rozwiązywania problemu może składać się
z następujących etapów:
• zauważenie problemu;
• zdefiniowanie i zanalizowanie
problemu;
• poszukiwanie pomysłów rozwiązań i wyjaśnień;
• ocena konsekwencji poszczególnych rozwiązań/wyjaśnień;
• wybór jednego rozwiązania, plan
postępowania;
• zastosowanie i wykonanie planu;
• ocena rezultatów, rozwiązanie.
MERITUM 2/3 (6) / 2007
Powyższy opis stanowi „gotowy”
proces, którego praktyczne zastosowanie w różnych sytuacjach wymaga sporej wiedzy i niemałego
doświadczenia. Praca nad rozwiązywaniem problemów w trakcie nauki
w szkole nie jest prowadzona przede
wszystkim z myślą o kompletnych rozwiązaniach. Rozwiązywanie problemu
ma uświadomić studiującym, czego
muszą się nauczyć. W trakcie pracy,
studiujący oceniają stopień zrozumienia i opanowania wiadomości oraz
sprawność w wykonywaniu wyćwiczonych uprzednio czynności.
Uczniowie pracując w podobny do
przedstawionego wyżej sposobu, dokonują na każdym etapie samooceny
stanu aktualnej wiedzy i określają potrzeby związane z uczeniem się. Im
większy zasób wiedzy i umiejętności,
tym lepsze i bardziej kompletne rezultaty pracy. Większy zasób wiedzy
umożliwia więcej różnych rozwiązań,
ale uwidacznia również złożoność
problemu. Proces uczenia się można
również postrzegać jako sięganie do
źródeł wiedzy w celu sprawdzenia,
czy własne przypuszczenia/hipotezy
odpowiadają prawdzie czy też nie.
Niemożliwe jest przyswojenie sobie
w czasie studiów całej wiedzy po-
trzebnej w różnych sytuacjach zawodowych. Nauka wzbogaca się o nowe
fakty. Raz nabyta wiedza traci swoją
aktualność. Niezbędne jest zatem
zrozumienie, w trakcie studiów, potrzeby ciągłego samokształcenia.
Aby w pełni ponosić odpowiedzialność za proces uczenia się, studiujący musi posiąść umiejętność oceny
wiedzy. Musi potrafić odpowiedzieć
sobie na pytanie: „Jakiego typu wiedzy potrzebuję w tej konkretnej sytuacji?” Następny krok to ocena już
zdobytych wiadomości i uświadomienie sobie braków. Rozwiązywanie problemów podczas studiów pobudza studiujących do doskonalenia
umiejętności takiej oceny. W trakcie
studiów uczący się ma do czynienia
z problemami i sytuacjami nawiązującymi do realiów zawodowych.
W toku rozwiązywania problemów,
studiujący zajmuje konkretne stanowisko wobec wymaganej wiedzy,
wobec już utrwalonych wiadomości
i wobec dalszego kształcenia się.
Podstawą w procesie uczenia się jest
zatem uświadomienie sobie potrzeb
związanych z uczeniem się. W pracy
na własną rękę, studiujący doskonali technikę skutecznego uczenia się.
„Jaka metoda uczenia się odpowiada
mi najbardziej? W jaki sposób najefektywniej utrwalam wiedzę? Czytając,
słuchając, dyskutując, oglądając filmy,
szkicując, robiąc notatki, konstruując
modele, ćwicząc praktycznie? W jaki
sposób skonstruować plan pracy, aby
optymalnie wykorzystać czas?”
Skuteczność uczenia się zależy w dużej
mierze od wiedzy na temat dostępnych
źródeł wiedzy Oznacza to m.in. opanowanie tradycyjnych i zautomatyzowanych systemów wyszukiwania danych dostępnych w bibliotekach oraz
biegłość w wykorzystywaniu różnych
organizacji i władz jako ewentualnych
źródeł informacji. Równie ważna jest
skuteczność wykorzystania źródeł.
Trzeba wiedzieć, czego się szuka. Trzeba umieć porządkować dane, umieć
je usystematyzować, podsumować
i poddać krytycznej ocenie. Oprócz
tego niezbędne jest zdobycie sprawności w porozumiewaniu się z ludźmi, w przeprowadzaniu wywiadów
i obserwacji.
Jednym z etapów uczenia się sprawiającym trudność jest samoocena
i samokontrola. „Czy mam wystarczająco dużo wiadomości? Czy rozumiem
to, czego się nauczyłem?” Pomocne
w odpowiedzi na te pytania będą
także i tutaj opracowywane w trakcie studiów zagadnienia i problemy.
Wykorzystując świeżo nabyte wiadomości w pracy nad rozwiązywaniem
problemu, studiujący jest w stanie
zorientować się, na ile te wiadomości
zrozumiał i utrwalił, a co jeszcze musi
uzupełnić. Pomocą w samoocenie
mogą również służyć programy studiów z wytyczonymi w nich celami do
realizacji, a także grupa podstawowa
z opiekunem.
Doskonalenie umiejętności samodzielnego uczenia się wymaga krytycyzmu. Oznacza to nieustanne krytyczne spojrzenie na swoje potrzeby
związane z uczeniem się, na sp osób
studiowania, na proces dojrzewania
i dorastania do roli zawodowej. Studiujący odpowiada sam za przyswajanie sobie wiedzy, ale dzięki odpowiedniemu ułożeniu studiów jest ciągle
wspierany i zachęcany do wytrwałości w kontynuowaniu nauki.
Praca w grupie podstawowej
Pracując w grupie, studiujący realizują następujące cele:
• motywują się wzajemnie do pracy,
pomagają sobie w opracowy-
Podstawowe elementy PBL – rozwiązywanie problemu, samodzielne
uczenie się i praca w grupie ściśle się
ze sobą splatają i warunkują. Czasami trudno zauważyć chwilową dominację jednego z procesów. Łatwo
jest utożsamić problemy pacjenta
(z przypadku/punktu wyjściowego)
ze swoimi potrzebami związanymi
z uczeniem się.
Refleksja nad związkiem i wzajemnym oddziaływaniem na siebie tych
procesów jest podstawą do umiejętności pełnego korzystania z nich
– razem lub z każdego oddzielnie.
Praca w grupie stanowi integralny
element obu procesów. Praca w grupie umożiwia jednostce odniesienie
własnych wyobrażeń, myśli i wiadomości do wyobrażeń, myśli i wiadomości innych ludzi. Członkowie
grupy oddziaływują wzajemnie na
siebie – zarówno na płaszczyźnie intelektualnej, jak i emocjonalnej.
Motorem rozwoju wszystkich trzech
procesów jest ocenianie, tzn. poddawanie krytycznej kontroli i ocenie.
Ocenianie pomaga studiującemu odpowiednio ukierunkować proces uczenia
się. Ułatwia mu samopoznanie i kształcenia umiejętności samooceny.
Ocenie powinny być poddane zarówno przebieg, jak i treść procesów.
Problem w metodzie PBL
•
•
•
•
łączy różne dziedziny wiedzy;
odnosi się do roli zawodowej;
pobudza do zdobywania wiedzy;
aktywizuje studiującego.
Metoda PBL
• korzysta z wiedzy i doświadczenia studiującego;
• umożliwia samodzielne formułowanie myśli i dostrzeganie
własnych potrzeb związanych
z uczeniem się;
• przenosi na studiującego odpowiedzialność za uczenie się.
87
Z doświadczeń nauczycieli i szkół
Związek między
rozwiązywaniem problemu,
samodzielnym uczeniem
się a pracą w grupie
W zależności od potrzeb, studiujący
koncentruje się bowiem na różnych
elementach w procesie uczenia się.
Na pewnym etapie centralne będzie
rozwiązywanie problemu i, przykładowo, ocena sposobu jego formułowania i analizowania. Innym razem
najważniejsza okaże się refleksja nad
sposobem wykorzystania źródeł wiedzy i ocena samych źródeł wykorzystanych w procesie samodzielnego
uczenia się. W procesie grupowym
istotne może być zwrócenie uwagi
na czynniki sprzyjające tworzeniu
odpowiedniego klimatu do nauki
w grupie.
Podsumowanie
1. Uczenie się przeważa nad nauczaniem.
2. Skoncentrowanie na studenta
większe niż na nauczyciela.
3. Dominuje analizowanie problemu nad przekazywaniem
wiedzy.
4. Przeważa nauczanie w małych
grupach a nie w dużych klasach.
5. Uczenie się obejmuje wiele dyscyplin a nie jedną dyscyplinę.
6. Rozwiązanie problemu jest bardziej istotne niż podanie faktu.
7. Ukierunkowanie na rozważania związane z praktyką zawodową a nie protokolarne zapamiętanie.
Rola nauczyciela
1. Konstruowanie opisów przypadków.
2. Organizowanie i prowadzenie
wykładów.
3. Prowadzenie seminariów.
4. Opieka nad grupą podstawową
(na teorii i praktyce).
5. Ocenianie (formy oceniania –
w zależności od rodzaju zadania).
Praca w grupie
• przypomina rzeczywistość zawodową;
• doskonali umiejętność współpracy;
• przyczynia się do rozwoju osobowości;
• stymuluje zdobywanie wiedzy.
Materiał niniejszy zapoznaje z podstawowymi zasadami PBL i związanego
z nimi i sposobu pracy. Dopiero jednak
zastosowanie PBL w praktyce, nabycie
doświadczeń i samodzielne odkrycie
jego zalet umożliwi pełne zrozumienie istoty tej metody dydaktycznej.
Wychodząc z założenia, że wiedza nie
jest statyczna, znajduje się w ciągłym
rozwoju i ulega przemianom – metoda kształcenia z wykorzystaniem PBL
przygotowuje absolwentów do rozwijania i doskonalenia swoich kompetencji.
Jest to szczególnie ważne w zawodach
medycznych wymagających umiejętności współpracy i rozwiązywania
problemów często w sytuacjach nagłych, trudnych do przewidzenia,
gdzie szybkie podjęcie właściwych
działań ratuje życie pacjenta.
MERITUM 2/3 (6) / 2007
waniu problemu i w ocenianiu
wiedzy;
• przygotowują się do pracy zespołowej w przyszłym zawodzie;
• utrzymując interakcję z grupą
przyczyniają się do rozwoju własnej osobowości.
Z doświadczeń nauczycieli i szkół
88
Uznanie kompetencji, wręczenie beneficjentom
certyfikatów
Beneficjenci wykazali się ogromną kreatywnością, zapałem oraz wzajemną stymulacją do uzyskania jak największej ilości informacji w czasie szkoleń. Cennym
osiągnięciem jest nawiązanie kontaktów, które mogą być
owocne dla obu stron, a także możliwość wzajemnego
lepszego poznania się grupy nauczycieli uczestniczących
w projekcie i ich integracja.
Wszyscy byli zadowoleni z organizacji wyjazdu zarówno przez stronę „wysyłającą” jak i „przyjmującą”. Beneficjenci cenią sobie możliwość doskonalenia własnego
warsztatu pracy, języka obcego, jak również możliwość
wykorzystania wolnego czasu na poznanie kultury
i historii kraju goszczącego.
Cele projektu zaplanowane we wniosku zgłoszeniowym
zostały zrealizowane w czasie pobytu w Berlinie. Zdobyte kompetencje zostały uznane poprzez certyfikat, jaki
każdy beneficjent otrzymał w czasie podsumowującego
seminarium od Partnera Niemieckiego. ■
Wręczenie certyfikatów w siedzibie
Aka Te institut Agriculture w Berlinie
Ten projekt został zrealizowany
przy wsparciu finansowym Komisji Europejskiej.
Projekt lub publikacja odzwierciedlają
jedynie stanowisko ich autora
i Komisja Europejska nie ponosi odpowiedzialności
za umieszczoną w nich zawartość merytoryczną.
Autorka jest doktorem nauk
farmaceutycznych, w latach 1995-2006
dyrektor Medycznego Studium
Zawodowego nr 4
im. prof. Edmunda Biernackiego
w Warszawie
O EURODESKU
Eurodesk to europejski program informacyjny dla młodzieży i osób pracujących z młodzieżą. Funkcjonuje w 28 państwach. Finansowany jest przez Komisję Europejską oraz rządy państw, które w nim
uczestniczą. W zdecydowanej większości z nich – w tym w Polsce – Eurodesk działa w strukturach
Narodowych Agencji Programu MŁODZIEŻ W DZIAŁANIU.
MERITUM 2/3 (6) / 2007
EURODESK to błyskawiczna informacja
Program Eurodesk działa na trzech poziomach – europejskim, krajowym i regionalnym. Koordynatorem
programu na poziomie europejskim jest Europejskie Biuro Eurodesku w Brukseli. Za koordynację programu
w poszczególnych państwach odpowiadają Krajowe Biura Eurodesku. Poziom regionalny to sieć Regionalnych i Lokalnych Punktów Informacyjnych, które udzielają informacji, korzystając z zasobów gromadzonych
przez Europejskie i Krajowe Biuro Eurodesku. Konsultanci Eurodesku w całej Europie mają ze sobą stały kontakt online. Dzięki temu w krótkim czasie sa w stanie uzyskać informacje o każdym z krajów europejskich.

Podobne dokumenty