D - Sąd Apelacyjny w Szczecinie

Sygn. akt II AKa 143/12
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 23 sierpnia 2012 r.
Sąd Apelacyjny w Szczecinie, II Wydział Karny w składzie:
Przewodniczący:
SSA Andrzej Olszewski (spr.)
Sędziowie:
SA Andrzej Mania
SA Bogumiła Metecka-Draus
Protokolant:
St. sekr. sądowy Anita Jagielska
przy udziale Prokuratora Prokuratury Apelacyjnej Bogusławy Zapaśnik
po rozpoznaniu w dniu 23 sierpnia 2012 r. sprawy
M. S. (1)
oskarżonego z art.13 § 1 k.k. w zw. z art. 148 § 1 k.k.
z powodu apelacji wniesionej przez obrońcę oskarżonego
od wyroku Sądu Okręgowego w Gorzowie Wlkp.
z dnia 14 maja 2012 r. sygn. akt II K 165/11
I. uchyla zaskarżony wyrok i sprawę M. S. (1) przekazuje Sądowi Okręgowemu w Gorzowie Wlkp. do ponownego
rozpoznania,
II. zasądza od Skarbu Państwa na rzecz adw. M. G. kwotę
738 (siedemset trzydzieści osiem) złotych z VAT, tytułem nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej oskarżonemu z
urzędu w postępowaniu odwoławczym.
Bogumiła Metecka-Draus Andrzej Olszewski Andrzej Mania
Sygn. akt II AKa 143/12
UZASADNIENIE
M. S. (1) został oskarżony o to, że:
w dniu 02 sierpnia 2011 roku w S. w mieszkaniu przy ul. (...), działając z zamiarem bezpośrednim pozbawienia życia
Z. S. (1), pięciokrotnie ugodził go nożem kuchennym o ostrzu 21 cm w okolice jamy brzusznej i klatki piersiowej,
powodując u niego obrażenia ciała w postaci:
- rany kłutej klatki piersiowej w linii środkowo-obojczykowej po stronie lewej w 9 przestrzeni międzyżebrowej
poprzecznej o długości 4 cm biegnąca ku dołowi i środkowi nie penetrującej do jam ciała,
- rany kłutej ściany jamy brzusznej ok. 3 cm powyżej lewego kolca biodrowego, skośniej długości 5 cm,
- wypadnięcia pętli jelita cienkiego,
- dwóch ran kłutych jelita cienkiego: wlotowej długości 1,5 cm i wylotowej długości 1 cm,
- krwotoku wewnętrznego i wycieku treści jelitowej do jamy otrzewnowej,
- drobnej rany skóry w podbrzuszu w linii środkowej ciała długości 7 mm,
- drobnej rany skóry klatki piersiowej w rzucie mostka długości 5 mm,
- rany ciętej przedramienia lewego drążącej przez ścianę klatki piersiowej przez przeponę do jamy brzusznej,
powodując krwawienie wewnętrzne, które to obrażenia zagrażały bezpośrednio życiu pokrzywdzonego, przy czym do
zgonu nie doszło z uwagi na udzielenie pomocy medycznej pokrzywdzonemu,
tj. o czyn z art. 13 § 1 kk w zw. z art. 148 § 1 kk.
Wyrokiem Sądu Okręgowego w Gorzowie Wlkp. z dnia 14 maja 2012 r., oskarżonego M. S. (1) uznano za winnego
popełnienia zarzucanego mu czynu z tym, że przyjęto, w miejsce opisu z części wstępnej wyroku, opis rany ciętej
przedramienia lewego poprzecznej na powierzchni bocznej długości ok. 4 cm oraz, że oskarżony działał z zamiarem
ewentualnym, w warunkach powrotu do przestępstwa tj. w okresie 5 lat po odbyciu co najmniej 6 miesięcy kary,
orzeczonej wyrokiem łącznym w sprawie II K 48/06 Sądu Okręgowego w Gorzowie Wlkp. z dnia 04 lipca 2006 r.,
w rozmiarze 5 lat i 6 miesięcy pozbawienia wolności, obejmującym nadto wyrok Sądu Rejonowego w Słubicach w
sprawie II K 757/03 z dnia 27 lutego 2004 r., za czyn między innymi z art. 245 kk, wyczerpując znamiona przestępstwa
z art. 13§1 kk w zw. z art. 148§1 kk, art. 156§1 pkt 2 kk w zw. z art. 11§2 kk i art. 64§1kk i za to w myśl art. 11§3 kk na
podstawie art. 14§1 kk w zw. z art. 148 §1 kk i 64 §1 kk wymierzono mu karę 11 (jedenastu) lat pozbawienia wolności.
Na podstawie art. 63 § 1 kk, na poczet orzeczonej kary pozbawienia wolności, zaliczono okres tymczasowego
aresztowania od dnia 02 sierpnia 2011 r. do 14 maja 2012 r..
Na podstawie art. 44 § 2 kk orzeczono przepadek na rzecz Skarbu Państwa dowodu rzeczowego w postaci noża
kuchennego z rękojeścią brązową, a na podstawie art. 230 § 2 kk zasądzono zwrot J. N. dowodów rzeczowych z poz.
1 i 5, M. S. (1) z poz. 2 i Z. S. (1) z poz. 3 wykazu nr 1/11 (k-148).
Zwolniono oskarżonego od ponoszenia kosztów i opłat w sprawie obciążając nimi Skarb Państwa oraz zasądzono od
Skarbu Państwa na rzecz adw. M. G. kwotę 1.697,40 (jeden tysiąc sześćset dziewięćdziesiąt siedem 40/100) zł tytułem
udziału obrońcy z urzędu.
Powyższy wyrok zaskarżył obrońca oskarżonego. Wyrokowi zarzucił:
„1. obrazę przepisów postępowania, mającą wpływ na treść zaskarżonego wyroku, tj. - art. 5 § 2 k.p.k. poprzez
rozstrzygnięcie poważnych wątpliwości istniejących w sprawie w zakresie zarzucanego oskarżonemu czynu, których
usunięcie nie było możliwe, na niekorzyść oskarżonego;
2. błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, mający wpływ na jego treść i polegający na
błędnym uznaniu, że M. S. (1) zazdrościł bratu Z. S. (1) związku z konkubiną J. N. oraz, że w trakcie zdarzenia,
które miało miejsce w dniu 2 sierpnia 2011 r. w mieszkaniu J. N., zaatakowany przez Z. S. (1) M. S. (1) wyszedł
do kuchni, aby „uzbroić" się w nóż, a następnie - motywowany zazdrością - wykorzystał atak brata M. S. (1) do
konfrontacji (załatwienia osobistych porachunków), nie przejawiając przy tym jedynie woli obrony, lecz wolę ataku,
co w konsekwencji doprowadziło do błędnego ustalenia, że M. S. (1) zaatakowany przez brata Z. S. (1) nie działał
w ramach obrony koniecznej (ewentualnie z przekroczeniem jej granic), lecz zamiarem pozbawienia brata Z. S. (1)
życia, podczas gdy zebrany w sprawie materiał dowodowy na takie ustalenia nie pozwala, w szczególności, że Sąd
bezpodstawnie uznał, iż M. S. (1) zazdrościł bratu Z. S. (1) związku z konkubiną J. N. oraz, że po powrocie ze stacji paliw
(...)(...)k w S. M. S. (1) odłożył nóż, a w trakcie feralnego zdarzenia wyszedł do kuchni celem „uzbrojenia" się w nóż
(a zatem poczynił przygotowania do konfrontacji z bratem Z. S. (1)), którym następnie posłużył się celem załatwienia
osobistych porachunków z bratem Z. S. (1).”
Podnosząc powyższe zarzuty, skarżący wniósł o:
„- zmianę zaskarżonego orzeczenia poprzez uniewinnienie oskarżonego M. S. (1) od popełnienia zarzucanego mu
czynu;
ewentualnie (…) o:
- uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy Sądowi Okręgowemu w Gorzowie Wlkp. do ponownego
rozpoznania.”
Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:
Apelacja zasługiwała na uwzględnienie.
Dowolnym jest ustalenie sądu I instancji, że oskarżony poszedł do kuchni celem „uzbrojenia się” w nóż. Wbrew
stanowisku Sądu Okręgowego, żaden przeprowadzony w sprawie dowód nie pozwala na takie rozstrzygnięcie. Fakt, że
oskarżony był ubrany ( w przeciwieństwie do brata ), a wcześniej miał nóż przy sobie, pozwala na odmienne ustalenia.
Ocena, że oskarżony celowo poszedł po nóż do kuchni, narusza zarówno reguły art. 5 § 2 k.p.k., jak i art. 7 k.p.k. ( jest
oceną dowolną ).
Nie budzi wątpliwości, że pokrzywdzony był strona atakującą, i to nie tylko słownie. Przecież, w pewnych odstępach
czasowych, kilkakrotnie uderzył brata w twarz. Te ustalenie oraz fakt, iż oskarżony sięgnął po nóż po kolejnym
otrzymanym ciosie, poddaje w wątpliwość ocenę Sądu Okręgowego, iż należy wykluczyć działanie w ramach obrony
koniecznej albo z przekroczeniem jej granic.
Wątpliwości też budzi przypisanie oskarżonemu działania w zamiarze ewentualnym, z art. 148 § 1 k.k., w skoro po
zadaniu kilku ciosów,M. S. (1) nie kontynuował swojego działania, pozwolił na wezwanie i udzielenie pomocy bratu,
zachowywał się tez biernie w trakcie interwencji policjantów.
Poza jedną raną, pozostałe były powierzchowne. Oceniając całokształt zgromadzonego materiału dowodowego,
należałoby ocenić zachowanie oskarżonego także w świetle uregulowań przyjętych w art. 156 § 1 pkt. 2 k.k..
Opisane powyżej błędy w ustaleniach faktycznych, jak i możliwe błędy w ocenie prawnej zachowania oskarżonego
spowodowały konieczność uchylenia zaskarżonego wyroku w całości.
Przy ponownym rozpoznaniu sprawy, Sąd Okręgowy przeprowadzi postępowanie dowodowe w niezbędnym zakresie,
a następnie dokona precyzyjnych ustaleń faktycznych i prawnych, przy uwzględnieniu wyżej przytoczonych uwag.
Orzeczenie o wynagrodzeniu za obronę z urzędu znajduje swoje uzasadnienie w art. 29 ust. 1 ustawy z dnia 26 maja
1982 r. Prawo o adwokaturze w zw. z § 14 ust. 2 pkt. 5 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września
2002 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie (…) – Dz. U. nr 163, poz. 1348 z późniejszymi zmianami.