Sylabus przedmiotu / modułu kształcenia

Sylabus przedmiotu / modułu kształcenia
Nazwa przedmiotu/modułu kształcenia:
METHODOLOGY OF HISTORY AND HISTORY OF
HISTORIOGRAPHY
Nazwa w języku angielskim:
Język wykładowy:
METODOLOGIA HISTORII I HISTORIA
HISTORIOGRAFII
POLSKI
Kierunek studiów, dla którego przedmiot jest oferowany:
Jednostka realizująca:
HISTORIA
INSTYTUT HISTORII I STOSUNKÓW MIĘDZYNARODOWYCH
Rodzaj przedmiotu/modułu kształcenia (obowiązkowy/fakultatywny):
OBOWIĄZKOWY
Poziom modułu kształcenia (np. pierwszego lub drugiego stopnia):
DRUGIEGO STOPNIA
Rok studiów:
Semestr:
1
1, 2
Liczba punktów ECTS:
5
Imię i nazwisko koordynatora przedmiotu:
dr hab. Józef Piłatowicz
Imię i nazwisko prowadzących zajęcia:
dr Witold Bobryk, dr Rafał Roguski, dr Rafał
Dmowski
Założenia i cele przedmiotu:
Zapoznanie studentów z metodologią historii i historią
historiografii od czasów najdawniejszych po dzień
dzisiejszy
Symbol
efektu
W_01
W_02
W_03
W_04
W_05
W_06
Efekty kształcenia
WIEDZA
Posiada pogłębioną, rozszerzoną i uporządkowaną wiedzę z zakresu historii
prowadzącą do specjalizacji w wybranych obszarach badań historycznych
Opanował na poziomie rozszerzonym terminologię nauk historycznych, jak
też podstawową terminologię nauk humanistycznych i społecznych
Ma pogłębioną wiedzę o specyfice przedmiotowej i metodologicznej nauk
historycznych.
Zna różne metody badawcze i narzędzia warsztatu historyka właściwe dla
badań nad wybraną epoką historyczną.
Definiuje miejsce historii wśród innych nauk, rozumie cele prowadzenia
badań historycznych. Rozumie i objaśnia pozycję i znaczenie nauk
historycznych w obszarze nauk humanistycznych i społecznych
Rozumie powiązania interdyscyplinarne historii i nauk pokrewnych z
innymi naukami i obszarami nauk. Rozumie zastosowania metod i narzędzi
innych dyscyplin naukowych w pracy historyka.
Symbol efektu
kierunkowego
K_W01
K_W03
K_W10
K_W11
K_W14
K_W15,
K_W16
UMIEJĘTNOŚCI
U_01
Samodzielnie zdobywa i pogłębia wiedzę oraz doskonali umiejętności
badawcze w sposób uporządkowany i systematyczny, wykorzystując
nowoczesne techniki pozyskiwania, klasyfikowania i analizowania
informacji.
K_U01
U_02
Stosuje w mowie i w piśmie terminologię fachową właściwą dla nauk
historycznych i pokrewnych, zarówno w pracy badawczej, jak i w
popularyzacji nauk historycznych.
K_U05
U_03
U_04
U_05
Analizuje, interpretuje i wykorzystuje dla potrzeb własnych badań teksty
historiograficzne, teksty źródłowe oraz inne nośniki pamięci.
Dobiera świadomie metody i narzędzia badawcze właściwe dla wybranej
dziedziny historii, pozwalające na rozwiązywanie różnorodnych zadań i
problemów.
Argumentuje i uzasadnia swoje stanowisko w dyskusji naukowej,
wykorzystując wiedzę i własne doświadczenia badawcze, jak też poglądy
reprezentantów różnych nurtów historiograficznych.
K_U06
K_U07
K_U14
KOMPETENCJE SPOŁECZNE
K_01
K_02
K_03
Dostrzega i formułuje problemy etyczne związane z pracą historyką i
popularyzacją wiedzy historycznej.
Docenia rolę nauk historycznych i pokrewnych dla kształtowania
tożsamości na poziomie lokalnym, regionalnym i narodowym.
Ma świadomość zakresu swojej wiedzy historycznej i umiejętności
warsztatowych i rozumie potrzebę dalszego, ciągłego rozwoju kompetencji
w zakresie fachowym, ogólnohumanistycznym, jak też kompetencji
personalnych i społecznych.
Forma i typy zajęć:
K_K01
K_K04
K_K05
ĆWICZENIA 45 godzin
Wymagania wstępne i dodatkowe:
Wiedza historyczna z poprzednich etapów edukacji
Treści modułu kształcenia:
1.
Wprowadzenie do studiowania metodologii historii i historii historiografii: wymagania wobec
studentów odnośnie opanowania zakresu wiedzy, omówienie literatury przedmiotu, pojęcie,
przedmiot i zakres badań, ogólny mechanizm rozwoju wiedzy historycznej. Historia jako nauka, jej
przedmiot i zakres badań.
2.
3.
Metodologia nauk a metodologia historii. Struktura metodologiczna nauki historycznej.
Prawa dziejowe w historii. Proces historyczny; przyczynowość i determinizm, prawidłowości
historyczne.
Fakt historyczny, pojęcie, rodzaje, charakterystyka. Klasyfikacja faktów historycznych. Metody
ustalania faktów historycznych.
Teoria wiedzy źródłowej i pozaźródłowej.
Źródłoznawstwo jako wyspecjalizowany dział badań historycznych. Zasady postępowania
badawczego na przykładach wybranych tekstów z różnych epok historycznych.
Zajęcia warsztatowe w Archiwum Państwowym. Zapoznanie studentów ze źródłami
historycznymi z XIX i XX wieku.
Zajęcia warsztatowe w Archiwum Diecezjalnym. Zapoznanie studentów ze źródłami
4.
5.
6.
7.
8.
historycznymi z XVI-XX wieku.
9.
Fałszerstwa historyczne. Falsyfikat, fałszywka, autentyk. Hipoteza w badaniach historycznych.
10. Charakter i narzędzia narracji historycznej.
11. Weryfikacja rezultatów badań historycznych. Prawda i prawdopodobieństwo w historii. Indukcja
i dedukcja w badaniach naukowych. Obiektywizm historyka.
12. Periodyzacja w historii. Poglądy historyków i metodologów na periodyzację.
13. Doświadczenia nauki historycznej w zakresie odtwarzania dziejów. Syntezy historyczne.
Rodzaje syntez: genetyczne, strukturalne, dialektyczne i inne. Znaczenie syntez dla rozwoju
historiografii.
14. Tematyka i rodzaje (gatunki) dziejopisarstwa w Starożytności.
15. Główne założenia i idee historiografii Średniowiecza.
16. Przemiany historiografii w dobie renesansu i rewolucji naukowej (XVI – XVII w).
17. Rozwój i przeobrażenia historiografii polskiej od X do końca XVII wieku na tle rozwoju
historiografii powszechnej.
18. Idee Oświecenia i rozwój nowożytnej historiografii polskiej w XVIII stuleciu na tle rozwoju
historiografii powszechnej.
19. Główne tendencje i podstawowe kierunki przeobrażeń historiografii XIX wieku.
20. Historiografia polska drugiej połowy wieku XIX w. Polskie szkoły historyczne: krakowska,
lwowska, warszawska.
21. Podstawowe założenia rozwoju historiografii XX stulecia.
22. Historiografia II Rzeczypospolitej.
23. Historiografia polska po II wojnie światowej.
24. Tendencje i kierunki przemian we współczesnym świecie oraz ich wpływ na przeobrażenia nauki
historycznej.
25. Polityka historyczna a polityka pamięci w Polsce i na świecie.
26. Historie alternatywne; historie niekonwencjonalne, historyczne gry komputerowe.
27. Filmowe i literackie obrazy przeszłości.
Literatura podstawowa:
Grabski A. F., Dzieje historiografii polskiej, Poznań 2003.
Grabski A. F., Dzieje historiografii, Poznań 2002.
Grabski A. F., Kształty historii, Łódź 1985.
Grabski A. F., Zarys historii historiografii polskiej, Poznań 2000.
Malewski A., Topolski J., Studia z metodologii historii, Warszawa 1960.
Moszczeńska W., Metodologii historii zarys krytyczny, Warszawa 1977 i następne wydania.
Pomorski J., Historyk i metodologia, Lublin 1991.
Serczyk J., 25 wieków historii. Historycy i ich dzieła. Toruń 1993.
Serczyk J., Podstawy badań historycznych, Toruń 1967.
Stobiecki R., Bolszewizm a historia, Łódź 1998.
Stobiecki R., Historia pod nadzorem, Łódź 1993.
Topolski J. Jak się pisze i rozumie historię. Tajemnice narracji historycznej. Warszawa 1997
Topolski J. Wprowadzenie do historii, Poznań 1998.
Topolski J., Metodologia historii, Warszawa 1984 i następne wydania.
Topolski J., Od Achillesa do Beatrice de Planissolles. Zarys historii historiografii, Warszawa 1998.
Topolski Jerzy, Świat bez historii, Poznań 1998.
Wrzosek W., Historia, kultura, metafora, Wrocław 1995.
Literatura dodatkowa:
Bobińska C., Historyk, fakt, metoda. Warszawa 1964.
Braudel F., Historia i trwanie, Warszawa 1999.
Carr Edward H., Historia. Czym jest ? Poznań 1999.
Domańska E.,Mikrohistorie, Poznań 1999.
Fukuyama F., Koniec historii, Poznań 1996.
Grabski A,F., Kształty historii, Łódź 1985.
Historycy o historii, red. M.H. Serejski, t.1-2, Warszawa 1963.
Kościałkowski S., Historyka, Londyn 1954.
White H., Poetyka pisarstwa historycznego, Kraków 2000.
Planowane formy/działania/metody dydaktyczne:
Wykład z elementami konwersacji prowadzony przy aktywnym współudziale studentów. Ukierunkowany
na usystematyzowanie wiedzy, wskazanie węzłowych zagadnień, ukazanie metod poszukiwania i
weryfikowania informacji pochodzących z różnych źródeł.
Sposoby weryfikacji efektów kształcenia osiąganych przez studenta:
Weryfikacja efektów kształcenia poprzez dyskusję problemową podczas ćwiczeń i ustny egzamin
kończący.
Forma i sposób zaliczenia:
Przedmiot kończy się egzaminem ustnym, który obejmuje pytania sprawdzające wiedzę z tematów
realizowanych na zajęciach. Odpowiedzi są punktowane. Obowiązuje następująca skala ocen: bdb- od
91%, db plus – 81-90%, db – 71-80%, dst plus – 61-70%, dst – 51-60%, 50% i mniej – ndst.
Bilans punktów ECTS:
Forma aktywności studenta
Średnia liczba godzin
Godziny kontaktowe z prowadzącym moduł
45
Konsultacje z prowadzącym moduł
20
Przygotowanie do kolokwium
20
Przygotowanie do zaliczenia
20
Przygotowanie do zajęć
20
Sumaryczne obciążenie studenta
125
Punkty ECTS za przedmiot
5