strona 4

SYMBOLE HARCERSKIE
Krzyż Harcerski
Projekt krzyża opracował w 1912 roku ks. Kazimierz Lutosławski, jako odznakę nielegalnie
działającej w Warszawie Naczelnej Komendy Skautowej. Powstałe po listopadzie 1918 roku
Ministerstwo Spraw Wojskowych wydało rozkaz, stanowiący, że Krzyż Harcerski jest jedyną odznaką
cywilną, jaką można nosić na mundurze wojskowym.
Symbolika krzyża:
Budowa Krzyża jest wzorowana na orderze Virtutti militari, który
niegdyś był najwyższą odznaką wojskową. Całość oplata wieniec
z dębu i wawrzynu, co oznacza cele, jakie ma młody harcerz do
zdobycia: siłę, umiejętność, sprawność i wiedzę. Na ramionach
Krzyża widnieje napis: CZUWAJ, który jest pozdrowieniem
wszystkich druhów i druhen. Po raz pierwszy to hasło wprowadził
Baden Powell (ang. "Be prepared"), co oznaczało bądź
przygotowany, gotowość ducha do pracy nieustannej.
W centralnej części odznaki jest umieszczona lilijka, a wokół niej
okrąg, który jest symbolem doskonałości, a zarazem braterstwa
harcerzy. W środku można dostrzec gwiazdę promienistą, czyli
ideę harcerstwa promieniującą na wszystkich ludzi. Całość jest
umieszczona na tle piasku, który obrazuje niezliczoną ilość
skautów na całym świecie. Krzyż otrzymuje się po Przyrzeczeniu Harcerskim i nosi się go 2 cm nad
lewą kieszenią munduru.
Lilijka Harcerska
Odznaka noszona tradycyjnie na nakryciu głowy przez harcerzy i instruktorów. Po raz pierwszy
pojawiła się w Polsce na Krzyżu Harcerskim. Następnie używała jej Polska Organizacja Skautowa
jako odznakę podstawową.
Symbolika lilijki:
Lilijka harcerska wzorowana jest na igle magnetycznej kompasu, co
oznacza, że harcerz zawsze wybiera słuszną drogę. Jest to symbol
wywiadowcy wojskowego, wskazuje bowiem drogę. Pierwotnie była
to strzałka, lecz z czasem zaczęto ją rysować coraz ozdobniej i nabrała
kształtu zbliżonego do lilii herbowej, symbolu władzy królewskiej. W
1927 roku umieszczono na jej ramionach skrót ONC, co oznacza:
Ojczyzna, Nauka, Cnota. Hasło to istniało na lilijce do 1965 roku,
kiedy decyzjami nowego regulaminu zmieniono jej kształt i usunięto
napisy. Zjazd w 1981 przywrócił tradycyjne oznaczenie i wygląd
harcerskiej lilijki.
Znaczek Zucha
Symbolika Znaczku Zucha:
Na znaku zucha znajduje się słońce. Oznacza to, że zuch powinien być
zawsze radosny i pogodny. Nad słońcem widać promienie słoneczne, które
oznaczają gotowość do służenia i niesienia pomocy innym. Oznacza też, że
zuch powinien zawsze świecić przykładem. W tle widać niebo, które
oznacza pogodę ducha. Widnieje też biały orzeł, który symbolizuje
odwagę, męstwo i dzielność, jakimi powinien wykazywać się zuch.
Znajduje się też napis Zuch, który oznacza przynależność do ZHP.
4