D - Sąd Okręgowy w Lublinie

Sygn. akt VII U 399/15
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 7 marca 2016 roku.
Sąd Okręgowy w Lublinie VII Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych
w składzie: Przewodniczący: Sędzia S.O. Lucyna Stąsik-Żmudziak
Protokolant: st. sekretarz sąd. Małgorzata Gruza
po rozpoznaniu w dniu 29 lutego 2016 roku w Lublinie
sprawy K. K.
przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddziałowi w B.
o prawo do emerytury
na skutek odwołania K. K.
od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w B.
z dnia 29 grudnia 2014 roku znak (...)
zmienia zaskarżoną decyzję i ustala K. K. prawo do emerytury z tytułu pracy w warunkach szczególnych od dnia
(...)roku.
Sygn. akt VII U 399/15
UZASADNIENIE
Decyzją z dnia 29 grudnia 2014 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w B. odmówił K. K. prawa do
emerytury na podstawie przepisów ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń
Społecznych (Dz.U. z 2013 r., poz. 1440 ze zm.) oraz rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie
wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz.U z
1983 r., Nr 8, poz. 43 ze zm.).
W uzasadnieniu podano, że ze zgromadzonej dokumentacji wynika, że wnioskodawca jest członkiem OFE i złożył
wniosek o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym, za pośrednictwem
ZUS, na dochody budżetu państwa, osiągnął wymagany wiek emerytalny, udowodnił ponad 25-letni okres składkowy
i nieskładkowy, jednakże nie udowodnił 15 - letniego okresu pracy w szczególnych warunkach lub szczególnym
charakterze wykonywanej stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku a jedynie
2 lata, 10 miesięcy i 4 dni związanych z zatrudnieniem w (...) Polska. Zakład nie uwzględnił jako pracy w
szczególnych warunkach zatrudnienia pozostałych okresów zatrudnienia wskazywanych przez wnioskodawcę wobec
braku odpowiednich świadectw wykonywania pracy w warunkach szczególnych. (decyzja k. 58 ae)
W odwołaniu od tej decyzji K. K. podniósł, że pracował w warunkach szczególnych jako kierowca samochodu
ciężarowego w Okręgowym Zakładzie (...) w L., w (...)w K., w (...) B. G., w Firmie (...). Nie jest w stanie przedłożyć
prawidłowych świadectw pracy gdyż zakłady zostały zlikwidowane. Wnosił o zmianę zaskarżonej decyzji i przyznanie
mu prawa do emerytury. (odwołanie – k. 2-3 akt sądowych).
W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wnosił o jego oddalenie argumentując jak w zaskarżonej decyzji (k. 4-5
a.s.).
Sąd Okręgowy ustalił i zważył, co następuje:
K. K. urodzony (...) w dniu (...)roku złożył wniosek o emeryturę (k. 1a.e.).
W chwili złożenia wniosku K. K. pracował, stosunek pracy z dotychczasowym zakładem pracy rozwiązał z dniem
31.03.2015r., po czym podjął zatrudnienie na nowo. Należał do OFE, ale złożył wniosek o przekazanie środków
zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym, za pośrednictwem ZUS, na dochody budżetu
państwa.
Do wniosku o emeryturę wnioskodawca przedłożył świadectwa pracy z zakładów, w których pracował oraz świadectwo
wykonywania pracy w warunkach szczególnych w charakterze kierowcy samochodu ciężarowego o dopuszczalnym
ciężarze całkowitym powyżej 3,5 t. z okresu zatrudnienia w Kombinacie (...) w okresach od 26.10.1977 r. do
24.08.1978r. i od 30.08.1978r. do 04.09.1980r. przy wydobywaniu, obróbce i przeróbce surowców skalnych. (k. 21ae)
Na podstawie przedłożonych wraz z wnioskiem oraz zgromadzonych w aktach ubezpieczeniowych dokumentów
organ emerytalny ostatecznie w zaskarżonej decyzji ustalił na dzień 1 stycznia 1999 r. łączny okres podlegania
ubezpieczeniom w wymiarze 25 lat okresów składkowych i nieskładkowych oraz uzupełniających.
Ustalono, że ukończył (...) lat. Zakład uznał jako pracę w warunkach szczególnych okres 2 lat, 10 miesięcy i 4 dni
okresów pracy w warunkach szczególnych. Pozostałych okresów nie uwzględniono ze względu na brak świadectw
wykonywania pracy w warunkach szczególnych i decyzją z dnia 29.12.2014r. odmówiono wnioskodawcy prawa do
emerytury. (k.58ae)
W toku postępowania sąd zgromadził pracowniczą dokumentację archiwalną wnioskodawcy z okresu zatrudnienia
we wskazywanych przez wnioskodawcę zakładach pracy, w których wykonywał zatrudnienie w charakterze kierowcy
samochodu ciężarowego powyżej 3,5 tony oraz przesłuchano wnioskodawcę i wskazanych przez niego świadków.
Na tej podstawie Sąd ustalił, że wnioskodawca od 20 sierpnia 1976 roku posiadał uprawnienia kategorii (...),
uprawniające go do kierowania samochodami ciężarowymi wraz z przyczepami.
Z dniem 15.12.1976r. podjął zatrudnienie jako pracownik cywilny w (...) w C. w oparciu o umowę o pracę w pełnym
wymiarze na czas określony jako kierowca samochodu ciężarowego. Pracował tam do 16.07.1977r. jako kierowca (...)
z przyczepą, był to samochód o ciężarze całkowitym przekraczającym 3,5 tony, o ładowności 5 ton. Powierzonym
mu samochodem woził po całej Polsce wojskowe buty, ubrania, różne towary pomiędzy jednostkami wojskowymi.
Pracował na jedną zmianę od 7 do 15. Załadunkiem towarów zajmowali się żołnierze. (...) nie wydała mu świadectwa
wykonywania pracy w warunkach szczególnych.
Dowód: akta osobowe k. 66as, zeznania wnioskodawcy k. 59v-60 as.
Następnie wnioskodawca zatrudnił się w Cementowni (...). Był tu zatrudniony jako kierowca (...), pracował w
warunkach szczególnych przy wydobywaniu i obróbce surowców skalnych w okresach od 26.10.1977 r. do 24.08.1978r.
i od 30.08.1978r. do 04.09.1980r. Okresy te zostały zaliczone przez ZUS do uprawnień emerytalnych wnioskodawcy
w oparciu o przedłożone świadectwo wykonywania pracy w warunkach szczególnych.
Dowód: świadectwo pracy, świadectwo wykonywania pracy w warunkach szczególnych k. 21-23ae
Od 06.09.1980r. K. K. zatrudnił się w Okręgowym Zakładzie (...) w L.. Zawarł umowę na czas nieokreślony w pełnym
wymiarze czasu pracy, w oparciu o którą powierzono mu obowiązki kierowcy (...). Przedsiębiorstwo zajmowało
się budową dróg a zimą ich odśnieżaniem. Wnioskodawca początkowo jeździł K., był to samochód o ładowności
12 ton. W późniejszym czasie powierzono mu (...) o ładowności 7,5 tony. K. wnioskodawca woził piach a S. masę
asfaltową do budowy dróg. Jeździł też (...) o ładowności 5,5 tony. Zimą pracował na samochodach ciężarowych przy
odśnieżaniu. Do samochodów były podczepiane pługi. Wnioskodawca pracował po 10-12 godzin na dobę. Praca była
bardzo ciężka. Samochody były trudne do obsługi. Praca była niebezpieczna. W (...) wnioskodawca pracował do
19.02.1991r. jako kierowca samochodów ciężarowych o ciężarze całkowitym przekraczających 3,5 tony. W okresie
tym wnioskodawca wykonywał pracę w warunkach szczególnych jako kierowca samochodu ciężarowego za wyjątkiem
okresu od 01.12.1984r. do 25.04.1985r. (5 miesięcy), kiedy to powierzono mu obowiązki mechanika samochodowego.
Także ten zakład nie wydał wnioskodawcy świadectwa wykonywania pracy w warunkach szczególnych.
Dowód: akta osobowe k. 35as, zeznania wnioskodawcy k. 60as, zeznania świadka T. T. k. 60v as
W okresie od 07.11.1991r. do 12.07.1995r. wnioskodawca był zatrudniony w (...) w K. jako kierowca. Jednakże w
tym okresie podstawą jego zatrudnienia było członkostwo spółdzielni. Wynagrodzenie było wypłacane w dniówkach
obrachunkowych.
Dowód: zaświadczenie o pracy i dochodach ubezpieczonego spółdzielcy k. 40ae)
W okresie od 15.11.1996r. do 15.12.1997r. wnioskodawca był zatrudniony w firmie (...), prowadzącego działalność
polegającą na transporcie międzynarodowym wykonywanym samochodami ciężarowymi. Wnioskodawca kierował
samochodami ciężarowymi: m. i(...). Były to samochody o ciężarze całkowitym przekraczające 3,5 tony.
Wnioskodawca wykonywał transport międzynarodowy. Na powierzonych samochodach przewoził towary na
samochodach o ładowności 40 ton pomiędzy R. a N.. Najczęściej jeździł do R. i na U. W świadectwie pracy pracodawca
wpisał wnioskodawcy, iż był zatrudniony w charakterze kierowcy mechanika. Jednakże tak określone stanowisko
pracy nie odpowiadało faktycznym obowiązkom. Zasadnicze obowiązki wnioskodawcy związane były z pracą kierowcy
samochodu ciężarowego wykonującego transport towarów na długich trasach międzynarodowych. Wnioskodawca nie
pracował w firmie jako mechanik, jedynie przy bieżącej obsłudze pojazdu na trasie i w związku z wyjazdem w trasę.
W przypadku awarii samochodu właściciel firmy oddawał samochody do remontów profesjonalnym mechanikom
albo sam je naprawiał będąc z zawodu mechanikiem pojazdów samochodowych. Wnioskodawca pracował w pełnym
wymiarze czasu pracy jako kierowca samochodu ciężarowego o ciężarze całkowitym powyżej 3,5t., wykonywał
pracę w szczególnych warunkach. Pracodawca nie wydał mu świadectwa wykonywania pracy w tych warunkach
po zakończeniu zatrudnienia. Dopiero na wniosek K. K. w 2014r. pracodawca napisał oświadczenie, że praca
wnioskodawcy to praca kierowcy samochodowego. W tym czasie nie było już możliwości wydania formalnego
świadectwa wykonywania pracy w warunkach szczególnych gdyż B. G. nie wykonywał już pierwotnej działalności.
Dowód: zeznania wnioskodawcy k.60 as , zeznania B. G. k.78v-79as, świadectwo pracy k. 41ae, oświadczenie B. G.
k.42ae
Od 02.01.1998r. do 02.12.1999r. wnioskodawca był zatrudniony w firmie (...) w K. jako kierowca samochodu
ciężarowego. Pracodawca zajmował się handlem środkami ochrony roślin i nawozów oraz węgla a także innymi
artykułami dla rolnictwa. W okresie zatrudnienia wnioskodawcy pracodawca miał 4 samochody: 2 K. i 2 L.. Miał
podpisane usługi z innymi firmami, dla których świadczył usługi transportowe. Wnioskodawcy powierzono kierowanie
ciągnikiem siodłowym z naczepą – L., którym świadczył usługi na rzecz T.. Woził dla tej firmy tekturę i inne ładunki. L.,
którym kierował miał ładowność 24 ton. Praca była wykonywana w warunkach szczególnych. Pracodawca nie wydał
stosownego świadectwa wykonywania pracy w warunkach szczególnych. Także jak poprzedni pracodawca wpisał
wnioskodawcy w świadectwie pracy, że wnioskodawca pracował jako kierowca mechanik, chociaż faktyczne obowiązki
wnioskodawcy były związane z kierowaniem samochodem ciężarowym o ciężarze całkowitym powyżej 3,5 tony.
Dowód; zeznania wnioskodawcy k.60as, akta osobowe k. 65as, zeznania S. C. k. as, świadectwo pracy k. 43ae.
Powyższy stan faktyczny Sąd Okręgowy ustalił w oparciu o powołane wyżej dowody. Dokumenty zgromadzone w
aktach ubezpieczeniowych oraz aktach osobowych zostały obdarzone wiarą jako autentyczne i rzetelne, a przez to
prawdziwe. W kontekście zeznań wnioskodawcy, akt osobowych oraz zeznań świadków nie budzi wątpliwości, że
wnioskodawca oprócz okresu zatrudnienia w cementowni (...) pracował stale i w pełnym wymiarze w warunkach
szkodliwych jako kierowca samochodów ciężarowych o ciężarze całkowitym powyżej 3,5 t.:
- w (...) w C. w okresie od 15.12.1976r. do 16.07.1977r. przez 7 miesięcy i 3 dni;
- w Okręgowym Zakładzie (...) w L. (po wyłączeniu okresu zatrudnienia w charakterze mechanika samochodowego)
w okresach od 06.09.1980r. do 30.11.1984r. i od 26.04.1985r. do 19.02.1991r. przez 10 lat i 14 dni;
- w firmie (...) od 15.11.1996r. do 15.12.1997r. przez 1 rok, 1 miesiąc i 1 dzień;
- w firmie (...) w K. od 02.01.1998r. do 02.12.1999r. przez okres 1 roku.
W sumie okresy te razem z zatrudnieniem w Cementowni (...) stanowią 15 lat, 6 miesięcy i 22 dni. Jest to już
dodatkowy, wystarczający okres do ustalenia uprawnień związanych z emeryturą we wcześniejszym wieku.
Sąd pominął okres zatrudnienia w (...) w K. gdyż wnioskodawca był tam zatrudniony jako członek spółdzielni a tego
typu zatrudnienie nie jest zaliczane do uprawnień związanych z emeryturą we wcześniejszym wieku.
Sąd uznał zeznania wnioskodawcy za wiarygodne. Znajdowały one uzasadnienie w aktach osobowych z poszczególnych
zakładów pracy oraz w zeznaniach świadków. W sprawie Sąd przesłuchał prywatnych pracodawców wnioskodawcy:
B. G. i S. C.. Obydwaj po zakończeniu zatrudnienia nie wydali wnioskodawcy świadectw wykonywania pracy w
warunkach szczególnych a w świadectwach pracy wpisali zatrudnienie w charakterze kierowcy mechanika. Jednakże
w trakcie zeznań w Sądzie stanowczo podali, że wnioskodawca stale i w pełnym wymiarze wykonywał pracę
kierowcy samochodu ciężarowego o ciężarze całkowitym powyżej 3,5 tony. Wskazane w świadectwie pracy stanowisko
mechanika związane było z bieżącą obsługą powierzonych pojazdów i nie miało zasadniczego znaczenia przy
wykonywaniu pracy. Podstawowe zadanie wnioskodawcy polegało na przewożeniu towarów ciężkimi samochodami
ciężarowymi, w tym u B. G. na trasach międzynarodowych. Wnioskodawca stale i w pełnym wymiarze kierował
samochodami ciężarowymi o ciężarze właściwym znacznie przekraczającym 3,5 tony.
Zgromadzone w toku postępowania sądowego akta osobowe pozwoliły Sądowi uznać okresy pracy wnioskodawcy jako
kierowcy samochodu ciężarowego.
Odwołanie K. K. jest zasadne i zasługuje na uwzględnienie.
Zgodnie z art. 184 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń
Społecznych (tekst jednolity: Dz. U. z 2004 roku, Nr 39, poz. 353), zwanej dalej ustawą FUS, mężczyznom urodzonym
po dniu 31 grudnia 1948 roku przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku przewidzianego w art. 32, 33, 39 i 40, jeżeli
w dniu wejścia w życie ustawy osiągnęli okres zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze
wymaganym w przepisach dotychczasowych do nabycia prawa do emerytury w wieku niższym niż 65 lat oraz okres
składkowy i nieskładkowy, o którym mowa w art. 27. Emerytura taka przysługuje pod warunkiem nieprzystąpienia
do otwartego funduszu emerytalnego albo złożenia wniosku o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w
otwartym funduszu emerytalnym, za pośrednictwem Zakładu, na dochody budżetu państwa.
Ustęp 2. artykułu 32 stanowi, że za pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach uważa się pracowników
zatrudnionych przy pracach o znacznej szkodliwości dla zdrowia oraz o znacznym stopniu uciążliwości lub
wymagających wysokiej sprawności psychofizycznej ze względu na bezpieczeństwo własne lub otoczenia. Zgodnie z
ustępem 4 wiek emerytalny, o którym mowa w ust. 1, rodzaje prac lub stanowisk oraz warunki, na podstawie których
osobom wymienionym w ust. 2 przysługuje prawo do emerytury, ustala się na podstawie przepisów dotychczasowych.
Zgodnie z § 2 ust. 1 Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku w sprawie wieku emerytalnego
pracowników zatrudnionych
w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. Nr
8, poz. 43 ze zm.) okresami pracy uzasadniającymi prawo do świadczeń na zasadach określonych w rozporządzeniu
są okresy, w których praca
w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze jest wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy
obowiązującym na danym stanowisku pracy. Według § 3 cytowanego rozporządzenia za okres zatrudnienia wymagany
do uzyskania emerytury, zwany dalej „wymaganym okresem zatrudnienia", uważa się okres wynoszący 20 lat dla
kobiet i 25 lat dla mężczyzn, liczony łącznie z okresami równorzędnymi i zaliczanymi do okresów zatrudnienia.
Natomiast § 4 ust. 1 rozporządzenia stanowi, że pracownik, który wykonywał prace w szczególnych warunkach,
wymienione w wykazie A, nabywa prawo do emerytury, jeżeli spełnia łącznie następujące warunki:
1) osiągnął wiek emerytalny wynoszący: 55 lat dla kobiet i 60 lat dla mężczyzn,
2) ma wymagany okres zatrudnienia, w tym, co najmniej 15 lat pracy w szczególnych warunkach.
Jednocześnie przepis art. 1 § 2 rozporządzenia stanowi, że właściwi ministrowie, kierownicy urzędów centralnych
oraz centralne związki spółdzielcze w porozumieniu z Ministrem Pracy, Płac i Spraw Socjalnych ustalają w podległych
i nadzorowanych zakładach pracy stanowiska pracy, na których są wykonywane prace w szczególnych warunkach,
wymienione w wykazach A i B.
Przenosząc powyższe rozważania na grunt stanu faktycznego niniejszej sprawy należy stwierdzić, że K. K. w okresie
zatrudnienia we wskazanych wyżej okresach we wskazanych firmach przez łaczny okres 15 lat, 6 miesięcy i 22 dni–
stale i w pełnym wymiarze czasu pracy wykonywał pracę kierowcy samochodu ciężarowego o dopuszczalnym ciężarze
całkowitym powyżej 3,5 tony. Zakres obowiązków pracowniczych wnioskodawcy jest tożsamy z opisanym w załączniku
do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych
w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz.U. z 1983 r. nr 8, poz. 43 ze zm.) – wykaz A, dział VIII
„w transporcie i łączności”, poz. 2 „prace kierowców samochodów ciężarowych, specjalizowanych, specjalistycznych
(specjalnych), pojazdów członowych i ciągników samochodowych balastowych, autobusów o liczbie miejsc powyżej
15, samochodów uprzywilejowanych w ruchu w rozumieniu przepisów o ruchu na drogach publicznych, trolejbusów
i motorniczych tramwajów”
Jak wynika zatem z dokonanych ustaleń K. K. legitymuje się ogólnym stażem pracy wynoszącym ponad 25 lat, ma
ukończone w dniu(...) 60 lat życia, będąc członkiem otwartego funduszu emerytalnego złożył wniosek przekazanie
zgromadzonych środków na dochody budżetu..
W niniejszym postępowaniu ustalono również, że pracował łącznie z uwzględnionym przez ZUS okresem w warunkach
szczególnych ponad wymagane 15 lat. Tym samym wnioskodawca spełnia wszelkie przesłanki do ustalenia mu prawa
do emerytury od dnia (...)roku, tj. od dnia złożenia wniosku.
Z tych względów Sąd zmienił zaskarżoną decyzję i na mocy wyżej wskazanych przepisów oraz art. 47714 §2 k.p.c. orzekł
jak w sentencji.