Nowa Wieś Europejska - Jarosław Kalinowski

10 lat w UE
kraj za miastem
Dzięki funDuszom unijnym rozwój następuje szybciej i łatwiej
uważa EUroposEł jarosław kalinowski
S
truktura polskiego rolnictwa się zmienia. Maleje liczba
gospodarstw, wzrasta ich średnia wielkość. Pomimo,
iż warunki życia odbiegają od standardów zachodnich
coraz więcej młodych ludzi deklaruje chęć zamieszkania na wsi. Szczególnie widoczne jest to na obszarach położonych w sąsiedztwie aglomeracji – tam, gdzie wieś stanowi
peryferia miasta. Ludzie, często z wyższym wykształceniem
i „miejskimi” korzeniami, wyprowadzają się „pod miasto”.
Jest to wynikiem poprawy standardów życia. Nowe drogi,
chodniki, szkoły i urzędy zmieniły postrzeganie prowincji.
Jeśli przypomnimy sobie, jak wyglądało życie na wsi w czasach
naszej młodości, poprawę dostrzeżemy gołym okiem.
Czy to dzięki akcesji polska wieś pięknieje? Tak! Większość
przemian to zasługa wsparcia z UE. Obok funduszy z polityki
spójności, ukierunkowanych na wyrównywanie standardów
wśród regionów Europy, to środki na wsparcie rolnictwa i rozwój wsi przyznawane w ramach Wspólnej Polityki Rolnej pomagają rozwinąć, zmodernizować i dostosować rolnictwo do
europejskich standardów.
Jeszcze przed wstąpieniem do Unii Polska została objęta programem SAPARD, którego celem było stymulowanie rozwoju
poprzez inwestycje infrastrukturalne, przemysłowe i rolne. Na
działania dostosowujące obszary wiejskie do standardów
unijnych (m.in. zakup maszyn, podniesienie standardów
sanitarnych i weterynaryjnych, ochrona środowiska) w latach
2002-2006 przeznaczono ponad 700 mln euro.
Po wejściu do Unii i wdrożeniu WPR Polska mogła skorzystać
z pieniędzy dostępnych w ramach Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich, ukierunkowanych na modernizację infrastruktury, podniesienie konkurencyjności, ochronę środowiska
i poprawę jakości życia. W pierwszym okresie programowania,
w latach 2004 – 2006, zrealizowano płatności o wartości
3 mld euro, a w kolejnej perspektywie wysokość pomocy
z UE wyniosła ponad 13 mld euro.
Wdrożono Sektorowy Program Operacyjny „Restrukturyzacja
i modernizacja sektora żywnościowego oraz rozwój obszarów
wiejskich 2004 – 2006”, w ramach którego zrealizowano działania służące zrównoważonemu rozwojowi wsi oraz modernizacji sektora rolno-żywnościowego. Wsparcie z UE wyniosło
ok. 1,2 mld euro.
Istotnym źródłem wsparcia dla rolników są dopłaty bezpośrednie przyznawane od 2004 r. Do końca 2012 r. płatności wyniosły blisko 23 mld euro. Przyczyniły się do zmian restrukturyzacyjnych - powiększania gospodarstw, zmian profilu produkcji
i jej koncentracji, co w konsekwencji urynkowiło znaczną
część gospodarstw.
Polskie rolnictwo dogoniło europejskie, a w niektórych
dziedzinach wręcz je przegoniło. Wzrosły dochody, które
w latach 2004-2010 były dwukrotnie wyższe niż przed akcesją.
Od czasu członkostwa w Unii rolnictwo i obszary wiejskie
uzyskały pomoc wynoszącą prawie 44 mld euro. Dzięki
funduszom unijnym rozwój następuje szybciej i łatwiej.
Nie wszystkie przemiany są zasługą członkostwa w UE. Wiele
z nich wynika z naturalnego postępu cywilizacyjnego i dostępu
do nowych technologii, a modernizację i rozwój wspiera budżet
krajowy. Niemniej jednak ze wsparcia skorzystały setki tysięcy
rolników i mieszkańców obszarów wiejskich. A przecież podstawą struktury społecznej na wsi było, jest i mam nadzieję, że
pozostanie, rolnictwo. To wokół niego powstają inne formy
działalności gospodarczej i usług.
Przed przystąpieniem do Unii eurosceptycy argumentowali,
że cudzoziemcy wykupią polską ziemię, że utracimy tożsamość.
Tymczasem "skoku" na ziemię nie było, a wieś wręcz szczyci
się swym dziedzictwem historycznym, kulturą, swą „unikatowością” w Europie.
Obraz przemian, jakie zaszły i wciąż zachodzą na polskiej wsi,
jest pozytywny. Uzyskaliśmy rozstrzygnięcia, które pozwoliły
sprostać konkurencji i dokonać zmian modernizacyjnych. Kontynuowanie wsparcia UE i uzupełnianie go wsparciem krajowym jest konieczne, aby umożliwić rozkwit wsi, zapewnić
rolnikom stałe, godziwe dochody, a konsumentom zdrową,
bezpieczną żywność. Zwiększy to atrakcyjność obszarów wiejskich i zachęci przyszłe pokolenia do osiedlania się na nich
i dbania o nie tak, aby nasza „wieś spokojna, wieś wesoła”
tętniła szczęśliwym życiem.
WYDANIE 117
5