Wprowadzenie Sąd Arbitrażowy przy Krajowej Izbie Gospodarczej w

Mgr Dominik Garbal
Katedra Negocjacji i Mediacji KUL
Wprowadzenie
Regulaminy sądów arbitrażowych mają charakter pozanormatywnych źródeł prawa. Co za
tym idzie, nie są źródłem prawa powszechnie obowiązującym dla każdego podmiotu
zaangażowanego w arbitraż.
Mogą jednak uzyskać moc prawną w stosunku do wybranych podmiotów. Przykładem takiej
sytuacji jest poddanie sporu pod rozstrzygnięcie stałego sądu arbitrażowego, posiadającego
regulamin.
Strony są wtedy zobowiązane do przestrzegania zasad zawartych w regulaminie - chyba że:
1) w zapisie na sąd polubowny (klauzuli arbitrażowej) poczyniły ustalenia odmienne od
regulaminowych - wtedy pierwszeństwo ma umowa stron (wyjątek od wyjątku:
regulaminy niektórych sądów precyzują, iż niektóre ich przepisy mają zawsze
pierwszeństwo przed umową stron, np. reguły wyboru arbitrów);
2) regulamin w całości lub w części jest sprzeczny z bezwzględnie obowiązującymi
przepisami prawa powszechnego, np. KPC - wówczas obowiązują oczywiście
przepisy prawa powszechnego.
W Polsce najbardziej znaczącymi stałymi sądami arbitrażowymi są:
A) Sąd Arbitrażowy przy Krajowej Izbie Gospodarczej
B) Sąd Arbitrażowy przy Konfederacji Lewiatan
C) Sąd Polubowny przy Komisji Nadzoru Finansowego.
Sąd Arbitrażowy przy Krajowej Izbie Gospodarczej w Warszawie
Powstał 1 stycznia 1950 r. Początkowo przyjął nazwę Kolegium Arbitrów przy Polskiej Izbie
Handlu Zagranicznego, rozstrzygał spory wynikające z międzynarodowych stosunków
handlowych. Od 1990 roku Sąd Arbitrażowy kontynuuje swoją działalność w ramach
Krajowej Izby Gospodarczej w Warszawie. Na chwilę obecną cieszy się największą renomą
spośród stałych polskich sądów arbitrażowych, rozpatruje rocznie od 300 do 500 spraw, z
czego 20-25% to sprawy międzynarodowe.
Aktualnie funkcję Prezesa pełni prof. Józef Okolski.
Aktualny regulamin tego sądu wszedł w życie 1 stycznia 2015 r. Zawiera on siedem
rozdziałów (postanowienia wstępne, postanowienia ogólne, arbitrzy, postępowanie,
orzeczenia, koszty postępowania, postanowienia końcowe).
Proszę przeczytać regulamin, a szczególną uwagę zwrócić na następujące przepisy:
§1 cały
§2 cały
1
§3 cały
§4 ust. 1 i ust. 3
§16 ust. 1 i 2
§17 ust. 1
§39 ust. 1
§40 cały
§43 cały
§47
§52 cały.
Sąd Arbitrażowy przy Konfederacji Lewiatan
Dawna nazwa:
Lewiatan.
Sąd Arbitrażowy przy Polskiej Konfederacji Pracodawców Prywatnych
Powołany został 15 lutego 2005 r. Początki tego sądy sięgają instytucji sądu kupieckiego,
który był instytucją rozstrzygającą spory w polubowny sposób. Kojarzył się z szybkim i
odformalizowanym rozpatrywaniem spraw, dlatego też w ostatnich latach Konfederacja
Pracodawców Prywatnych Lewiatan dążyła do powołania własnego stałego sądu
arbitrażowego, będącego kontynuacją sądów kupieckich. Celem SA Lewiatan jest pomaganie
przedsiębiorcom w każdym aspekcie działalności gospodarczej.
Aktualnie funkcję Prezesa sprawuje dr Beata Gessel-Kalinowska vel Kalisz.
Obecny regulamin tego Sądu wszedł w życie 1 marca 2012 r. (23 marca 2015 r. wszedł z
życie aneks do regulaminu, zmieniający pewne fragmenty). Regulamin zawiera 7 głównych
części.
Proszę przeczytać regulamin, a szczególną uwagę zwrócić na następujące przepisy:
§1 cały
§2 cały
§6 ust. 1,2,3
§8 cały
§38 cały
§46
§47 cały
2
Załącznik I - §1 cały (organy sądu).
Sąd Polubowny przy Komisji Nadzoru Finansowego
Sąd Polubowny przy KNF rozstrzyga spory pomiędzy uczestnikami rynku finansowego, w
szczególności pomiędzy instytucjami finansowymi podlegającymi nadzorowi KNF a
odbiorcami świadczonych przez nie usług.
Przed tym sądem rozpatrywane są sprawy, których wartość przedmiotu sporu, co do zasady,
przekracza 500 zł oraz sprawy o prawa niemajątkowe.
Koszty postępowania arbitrażowego:
a) gdy Sąd Polubowny orzeka w sprawie, w której powodem jest konsument - opłata stała 250 zł,
b) w przypadku innych podmiotów - opłata stosunkowa:
- przy wartości przedmiotu sporu do 25.000 zł – 250 zł,
- przy wartości przedmiotu sporu powyżej 25.000 zł do 250.000 zł – 500 zł,
- przy wartości przedmiotu sporu powyżej 250.000 zł – 1% wartości przedmiotu sporu.
Obecny regulamin tego Sądu wszedł w życie 1 maja 2013 r, zawiera on 3 działy.
Proszę przeczytać regulamin, a szczególną uwagę zwrócić na następujące przepisy:
§1 cały
§2 cały
§3 cały
§7 cały
§11
§13 cały
§23
§35 cały
§36
§38.
KODEKSY ETYKI
Są katalogiem dobrych praktyk, wskazują na ogólne ramy procedowania. Czasami jednak
mogą mieć przełożenie na aspekty prawne – w tym kontekście proszę o przyswojenie art. 8 z
Kodeksu Etyki Sądu Arbitrażowego przy KNF.
3
Poniżej załączam Kodeksy Etyczne 3 omówionych sądów, jak również ich regulaminy.
4