Arbitraż

Sądownictwo polubowne
(arbitraŜ)
- efektywna metoda rozstrzygania
sporów gospodarczych
6 listopada 2007 roku
Polska Rada Biznesu
adw. Rafał Morek
Centrum Mediacyjne i Stały Sąd Polubowny
przy Fundacji Adwokatury Polskiej i Ośrodku Badawczym Adwokatury
Centrum Rozwiązywania Sporów i Konfliktów
przy Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Warszawskiego
Co to jest „arbitraŜ” i „sąd polubowny”?
- metoda rozstrzygania sporów poza sądami
państwowymi
- element strategii efektywnego zarządzania
konfliktami (conflict management)
pojawiającymi się w działalności gospodarczej
kaŜdego przedsiębiorcy
- przejaw zasady wolności gospodarczej
Jakie zalety ma „arbitraŜ”?
- szybkość i niŜsze koszty
- odformalizowanie
- jednolite zasady prawa arbitraŜowego w kilkudziesięciu państwa
świata – wg. ustawy modelowej UNCITRAL – w Polsce od 2005 r.
- strony sporu mają wpływ na to, kto rozpatrzy ich sprawę,
i według jakich zasad toczyć się będzie postępowanie
- np. mogą postanowić, Ŝe wyrok na podstawie samych tylko
dokumentów wyda uznany ekspert X
- mogą teŜ zdecydować jakie zasady, wynikające z przepisów prawa
(polskiego lub obcego) lub zasad słuszności będą podstawą
rozstrzygnięcia
- niezaleŜność od administracji państwowej
Konwencja nowojorska z 1958 roku
New York Convention on the Recognition and Enforcement of
Foreign Arbitral Awards
- dogodna moŜliwość egzekucji wyroków arbitraŜowych
za granicą w 139 państwach na całym świecie – odmiennie
niŜ w przypadku wyroków sądów państwowych
Zapis na sąd polubowny (umowa o arbitraŜ)
- „samodzielna” umowa lub jedno z postanowień
kontraktowych, np. w umowie sprzedaŜy, najmu, itd.
Przykład: „Wszelkie spory wynikające z niniejszej umowy, lub w związku z
nią, będą rozstrzygane przez [nazwa sądu polubownego], zgodnie z
Regulaminem tego Sądu.”
- dodatkowo moŜe określać np. liczbę arbitrów, sposób
ich wyboru, język i miejsce, w którym ma się toczyć
postępowanie, itd.
- „wyłącza” kompetencję sądów powszechnych
ArbitraŜ ad hoc, instytucjonalny i
administrowany:
Kilkadziesiąt stałych sądów polubownych w Polsce, w tym m.in.:
- Sąd ArbitraŜowy przy Krajowej Izbie Gospodarczej (KIG) w Warszawie
- Sąd ArbitraŜowy przy Polskiej Konfederacji Pracodawców Prywatnych LEWIATAN
- Sąd Polubowny przy Izbie Bawełny w Gdyni
- Sąd Polubowny przy Polsko-Niemieckiej Izbie Przemysłowo-Handlowej
- Stały Sąd Polubowny przy Fundacji Adwokatury Polskiej
Sądy arbitraŜowe za granicą:
- Sąd ArbitraŜowy Międzynarodowej Izby Handlowej (ICC) w ParyŜu
- Londyn, Sztokholm, Wiedeń, itd.
Rozwój stałych sądów polubownych w Polsce
Rozwój stałych sądów polubownych w Polsce
Rozwój stałych sądów polubownych w Polsce
Rozwój stałych sądów polubownych w Polsce
Czy wyroki arbitraŜowe są „sprawiedliwe”?
Prywatyzacja wymiaru sprawiedliwości?
„ArbitraŜ jest tak dobry jak dobrzy są arbitrzy”
Kontrola wyroków arbitraŜowych
Wewnętrzna
- instancyjna (fakultatywna) - moŜna ustalić, Ŝe postępowanie
przed sądem polubownym będzie obejmowało więcej niŜ jedną
instancję
Postępowanie dotyczące uznania albo stwierdzenia
wykonalności wyroku sądu polubownego lub ugody przed nim
zawartej (art. 1212 i n. KPC)
- ma charakter „formalny”
Skarga o uchylenie wyroku sądu arbitraŜowego (art. 1205 i n.)
- sąd państwowy moŜe uchylić wyrok arbitraŜowy wyłącznie na
podstawie określonych w ustawie przesłanek
[email protected]
www.polubowny.org
www.mediacje.wpia.uw.edu.pl