Zespół Monitoringu Zagranicznych Rynków Rolnych

Zespół Monitoringu Zagranicznych Rynków Rolnych
RYNEK CUKRU
WIADOMOŚCI NR 10
11 marca 2011 r.
UE – PÓŁ MILIONA TON CUKRU NADWYśEK TRAFI NA UNIJNY RYNEK
POLSKA – W 2010 R. WZRÓSŁ GWAŁTOWNIE EKSPORT CUKRU, SPADŁ ZAŚ IMPORT
INDIE – CIĄGLE BRAK DECYZJI O WYSOKOŚCI LICENCJI EKSPORTOWYCH W 2010/11
===========UNIA EUROPEJSKA – POLITYKA ROLNA I HANDLOWA=========
UE – PÓŁ MILIONA TON CUKRU NADWYśEK TRAFI NA UNIJNY RYNEK
Komisja Europejska oszacowała deficyt na rynku cukru w UE w sezonie 2010/11 na 100 tys. ton.
Dodatkowo wysokie są ceny na światowym rynku i trudno oczekiwać na nagły wzrost importu
cukru z krajów Afryki, Karaibów i Pacyfiku (AKP) i państw najsłabiej rozwiniętych (LDC), które
korzystają z bezcłowego dostępu do unijnego rynku cukru. Jednocześnie część krajów unijnych
wytworzyła duŜe nadwyŜki cukru, które KE oszacowała na 500 tys. ton. Ze względu na obawy
dotyczące właściwego zaopatrzenia unijnego rynku w cukier i niedopuszczenia do nadmiernego
wzrostu jego cen KE zdecydowała się zezwolić na sprzedaŜ pozakwotowego cukru na rynku
wewnętrznym. Opłata karna w wysokości 500 EUR/t z tytułu wprowadzenia produkcji
pozakwotowej na rynek unijny nie będzie naliczana w stosunku do tego wolumenu. Ze względu na
fakt, Ŝe izoglukoza jest do pewnego stopnia zamiennikiem cukru dla niej równieŜ naleŜy
wprowadzić moŜliwość zbycia bez opłat karnych nadwyŜek produkcyjnych.
Na mocy rozporządzenia K(UE) nr 222/2011 (L 60/6) w sezonie 2010/11 ustalono:
1) kara za przekroczenie kwoty produkcyjnej dla maksymalnie 500 tys. ton cukru w ekwiwalencie
cukru białego i 26 tys. ton izoglukozy w suchej masie wyniesie w sezonie 2010/11 zero euro (0
EUR/t)
2) w celu sprzedaŜy pozakwotowych cukru i izoglukozy producenci muszą wystąpić do kraju
członkowskiego o stosowne zezwolenie
3) wniosek mogą złoŜyć tylko zatwierdzeni producenci cukru buraczanego, trzcinowego i izoglukozy
4) kaŜdy producent moŜe złoŜyć tylko jeden wniosek tygodniowo
5) wnioski składane elektronicznie muszą być podpisane zaawansowanym podpisem
elektronicznym
6) wnioskowana ilość cukru nie moŜe być większa niŜ wysokość produkcji pozakwotowej danego
producenta, jaką zadeklarował w ostatnim powiadomieniu
7) wnioskowana ilość izoglukozy nie powinna przekroczyć 10% kwoty produkcyjnej
8) jeśli wniosek dotyczy cukru, to producent musi zobowiązać się do zapłacenia ceny minimalnej za
buraki cukrowe uŜyte do produkcji tego cukru
9) wniosek nie moŜe zostać wycofany lub zmieniony po jego złoŜeniu
10) świadectwa są waŜne przez miesiąc od końca miesiąca ich wydania
11) świadectw nie moŜna zbywać
12) wnioskodawca przed końcem drugiego miesiąca od po miesiącu wydania wniosku dostarcza
państwu członkowskiemu dowód udostępnienia na rynku wspólnotowym wnioskowanej ilości – jeśli
dowód nie obejmuje całości wolumenu, to za kaŜdą wnioskowaną tonę, która nie została
wprowadzona na rynek, naliczana jest opłata karna 500 EUR/t
13) mechanizm wprowadzenia produkcji pozakwotowej bez opłat karnych na rynek wspólnotowy
wygasa z dniem 30 czerwca 2012 roku.
Do rozporządzenia dołączony jest takŜe wzór świadectwa, jakie państwo członkowie wydaje na
podstawie wniosków producentów.
Zespół Monitoringu Zagranicznych Rynków Rolnych
Decyzja KE nie jest zaskoczeniem. Pierwsze pomysły wprowadzenia produkcji pozakwotowej na
unijny rynek pojawiły się juŜ pod koniec 2010 roku. Pewnym zaskoczeniem jest wolumen cukru,
jaki został przekwalifikowany – początkowo szacowano go na 350 tys. ton. Większa ilość wskazuje
na dość napiętą sytuację podaŜowo-popytową na wspólnotowym rynku. Unia na skutek reformy
rynku cukru jest jego importerem netto. Obecnie wysokie ceny na światowym rynku i zaporowe cła
w UE sprawiają, Ŝe import nie jest opłacalny. Z kolei bezcłowy import pochodzi w większości z
biednych i małych krajów, gdzie produkcja jest niewysoka i droga. Na moŜliwości eksportowe tych
krajów negatywnie wpłynęły takŜe warunki pogodowe i globalny kryzys ekonomiczny. Dlatego teŜ
Portugalia jeszcze w czwartym kwartale 2010 r. wnioskowała o wprowadzenie dodatkowego
bezcłowego kontyngentu na 500 tys. ton cukru. Propozycja została jednak odrzucona, a kwestia
nadwyŜek unijnych, które nie mogą trafić na cele konsumpcyjne w UE, została rozwiązana w ten
sposób, Ŝe KE zamiast zwiększać kontyngent eksportowy (rozwaŜono taką moŜliwość) zniosła
tymczasowo opłatę karną, umoŜliwiając tym samym wprowadzenie produkcji pozakwotowej na
rynek unijny.
Źródło: FAPA/FAMMU na podstawie Dz.U. UE
======UNIA EUROPEJSKA I KRAJE KANDYDUJĄCE - SYTUACJA RYNKOWA======
POLSKA – W 2010 R. WZRÓSŁ GWAŁTOWNIE EKSPORT CUKRU, SPADŁ ZAŚ IMPORT
W 2010 roku bilans polskiego handlu cukrem uległ diametralnej zmianie. Eksport wzrósł
wartościowo o 80% do 182,3 mln EUR. Dynamika wzrostu wolumenu wywozu była jeszcze wyŜsza
i wyniosła 93%, a ilość sprzedanego cukru zbliŜyła się do 362,4 tys. ton. Jednocześnie import
cukru zmniejszył się o 18% do 200,6 tys. ton, a jego wartość była mniejsza o prawie ¼, wynosząc
97,5 mln EUR. Pozwoliło to na osiągniecie wysokiego dodatniego salda w handlu zagranicznym
cukrem, które wyniosło 84,8 mln EUR i 161,7 tys. ton. W 2009 roku bilans cukrem był ujemny
(minus 24,5 mln EUR i minus 56,5 tys. ton).
W pierwszej połowie 2010 roku o wzmoŜonym eksporcie decydowała przede wszystkim nadwyŜka
produkcyjna i niesłabnący popyt na cukier na światowym rynku. W drugiej połowie roku zaś
dodatkowo błyskawicznie rosnące ceny cukru na światowych giełdach i deprecjacja złotówki.
Natomiast spadek importu to przede wszystkim skutek wspomnianej nadprodukcji i mniejszej
podaŜy cukru u głównych jego dostawców na polski rynek.
mln EUR
Polski handel zagraniczny cukrem
w latach 2008-10 w ujęciu wartościowym
200
tys. t
500
eksport
import
saldo
150
Polski handel zagraniczny cukrem
w latach 2008-10 w ujęciu ilościowym
eksport
import
saldo
400
300
100
200
50
100
0
2008
-50
2009
2010
0
-100
2008
2009
2010
Mimo spadku przywozu o 1/3 głównymi dostawcami cukru na polski rynek w 2010 roku były kraje
unijne, z których sprowadzono 142,7 tys. ton za 76,2 mln EUR. Udział importu z krajów unijnych
stanowił 71% ilościowo i 78% wartościowo przywozu cukrem ogółem. Z UE-15 sprowadzono 121,9
tys. ton, co stanowiło 61% zaimportowanego cukru ogółem. Blisko trzykrotnie wzrosły takŜe
zakupy z krajów trzecich do 57,7 tys. ton (29% udział). Tradycyjnie juŜ najwięcej cukru
sprowadzono z Niemiec (70,9 tys. ton). Na drugim miejscu znalazło się Suazi z 54,7 tys. ton. Kraj
ten jest członkiem ugrupowania Afryki, Karaibów i Pacyfiku AKP i korzysta z bezcłowego dostępu
do unijnego rynku. Z Suazi zakupiono trzcinowy cukier do rafinacji. Na dwóch kolejnych miejscach
znalazły się Dania (25,2 tys. ton) i Szwecja (20,8 tys. ton).
Zespół Monitoringu Zagranicznych Rynków Rolnych
W 2010 roku wyraźnie zmieniła się struktura geograficzna eksportu cukru. Spadła rola krajów
unijnych, a wrósł udział rynków trzecich – przede wszystkim Rosji. WzmoŜe eksport cukru do
krajów trzecich jest konsekwencją konieczności zbycia nadwyŜek cukru poza granicami UE.
Jednocześnie Rosję dotknęła w 2010 roku susza, która ograniczyła zbiory buraków cukrowych i
negatywnie wpłynęła tym samym na wysokość produkcji cukru. W 2010 roku eksport cukru do
WNP stanowił prawie 1/3 wywozu ogółem, do UE zaś blisko 60%.
Głównymi rynkami zbytu dla polskiego cukru w 2010 roku pozostały Niemcy, gdzie sprzedano 57,5
tys. ton (16% udział). Na drugim miejscu znalazła się po prawie sześciokrotnym wzroście Rosja
(44 tys. ton), a na trzecim TadŜykistan po spektakularnym, 26-krotnym wzroście wysyłki do 39 tys.
ton. WaŜnymi rynkami zbytu były takŜe Litwa, Czechy i Słowacja.
Geografia importu cukru do Polski w 2010 r.
w ujęciu wartościowym
Geografia eksportu cukru z Polski w 2010 r.
w ujęciu wartościowym
Pozostałe
21%
Niemcy
17%
Mołdawia
3%
Suazi
19%
Rosja
12%
Uzbekistan
3%
Szwecja
3%
Węgry
Włochy Czechy
4%
4%
7%
Wlk. Bryt. Pozostałe
3%
1%
Niemcy
37%
Litwa
3%
Słowacja
3%
Słowacja
8%
Litwa
9%
TadŜykistan
9%
Francja
4%
Czechy
Szwecja
6%
9%
Dania
14%
Mauritius
1%
Źródło: FAPA/FAMMU na podstawie MRiRW, CIHZ
=================RYNKI POZA UNIĄ EUROPEJSKĄ================
INDIE – CIĄGLE BRAK DECYZJI O WYSOKOŚCI LICENCJI EKSPORTOWYCH W 2010/11
Hinduski związek producentów cukru ISMA zmniejszył o 500 tys. ton do 25 mln ton swój szacunek
produkcji cukru w Indiach w sezonie 2010/11. Powodem są nadmierne opady deszczu. Prognoza
hinduskiego rządu jest niŜsza od związkowej o 500 tys. ton.
Produkcja cukru w Indiach w sezonach 2005/06-2010/11
(mln t)
35
30
prognoza
min. rol.
ISMA
25
20
15
10
5
0
2005/06 2006/07 2007/08 2008/09 2009/10 2010/11 2010/11
Ze względu na niepewność co do ostatecznej wysokości produkcji władze zwlekają z wydaniem
pozwoleń eksportowych. Do tej pory władze wydały pozwolenie na eksport 1,2 mln ton cukru w
ramach licencji ALS. Taki eksport jest w rzeczywistości reeksportem cukru sprowadzonego bez cła
pod warunkiem reeksportu po określonym czasie. W czasie deficytu na krajowym rynku Indie
wydawały właśnie takie pozwolenia. Rynek oczekuje zaś na podanie wysokość licencji OGL, które
w tym przypadku będą oznaczać wysokość eksportowej nadwyŜki produkcyjnej. Jeszcze pod koniec
2010 roku hinduskie władze nie wykluczyły, Ŝe moŜe to być 500 tys. ton.
W Indiach spoŜywa się rocznie około 22-23 mln ton cukru. W sezonie 2008/09 jego produkcja
spadła z 26,3 do 16,7 mln ton, a w kolejnym wyniosła 19 mln ton. Powodem były niekorzystne
warunki pogodowe i konkurencja ze strony innych upraw. W konsekwencji Indie w czołowego
Zespół Monitoringu Zagranicznych Rynków Rolnych
eksportera na świecie stały się znaczącym importerem. W duŜej mierze właśnie popyt z Indii był
motorem napędzającym wzrost cen cukru na światowych giełdach.
Źródło: FAPA/FAMMU na podstawie Reuters
============================================================
Sekretariat:
ul. Szkolna 2, pokój 214
00-002 Warszawa
tel. 022 505 45 61
E-mail: [email protected]
[email protected]
Niniejsze WIADOMOŚCI powstały w oparciu o najlepsze, dostępne źródła, stanowią
wyraz osobistej wiedzy oraz poglądów autora i inaczej nie mogą być
interpretowane. WIADOMOŚCI wydawane są co tydzień i są przesyłane pocztą
elektroniczną. FAMMU nie ponosi odpowiedzialności za decyzje ekonomiczne
czytelników. Produkt chroniony prawem autorskim. Kopiowanie, reprodukowanie
powyŜszych materiałów w jakikolwiek sposób w całości lub w części jest
zabronione. COPYRIGHT BY FAPA