Abstrakty PL - De securitate et defensione. O bezpieczeństwie i

O Bezpieczeństwie i Obronności
De Securitate et Defensione
NR 1(1) 2015
Mirosław MINKINA, NATO I UE W NOWEJ RZECZYWISTOŚCI PO ANEKSJI KRYMU
W lutym 2014 r. Federacja Rosyjska rozpoczęła okupację Krymu, będącego częścią
suwerennej Ukrainy, pod pretekstem ochrony ludności narodowości rosyjskiej.
W rosyjskiej doktrynie militarnej dość mocno akcentowany jest cel polityki
bezpieczeństwa, jakim jest zjednoczenie narodu rosyjskiego, w formie strategicznej
kontroli nad obszarem byłego Związku Radzieckiego. Aneksja Krymu jest zatem
elementem złożonej polityki. Na drodze do realizacji takiej koncepcji stoją także
państwa bałtyckie, członkowie Sojuszu Północnoatlantyckiego i Unii Europejskiej.
Z perspektywy Rosji najkorzystniejsze byłoby narzucenie takiego systemu politycznego
Ukrainie, który gwarantowałby pełną kontrolę oraz uniemożliwiał przyszłą integrację
z NATO i UE. Zgodnie ze sposobem myślenia Kremla „dobry sąsiad” powinien być
zintegrowany politycznie, gospodarczo i wojskowo z Rosją, a nie uczestniczyć
w procesach integracyjnych ze strukturami przez nią niekontrolowanymi.
SŁOWA KLUCZOWE: bezpieczeństwo, Federacja Rosyjska, NATO, Unia Europejska,
aneksja Krymu, Ukraina
Инна СТЕЦЕНКО, Максим РАПОПОРТC, AНАЛИЗ ВЛИЯНИЯ НЕФОРМАЛЬНОГО
ОБРАЗОВАНИЯ НА УРОВЕНЬ БЕЗРАБОТИЦЫ В СТРАНАХ БАЛТИИ И ПОЛЬШЕ
В представленной стате авторы проводят анализ основных документов,
определяющих развитие неформального образования в мире: документы ЮНЕСКО,
Европейского Союза и Латвии. На основе данных Евростата, авторы проводят
сравнительный анализ количества безработных, обучающихся на курсах и уровня
безработицы в странах Балтии и Польше. На основе представленных данных в статье
авторы формулируют выводы.
КЛЮЧЕВЫЕ СЛОВА: страны Балтии, Польша, безработица, неформальное образование
Ewa CHARYMSKA, ZABYTKI I DZIEŁA SZTUKI, JAKO PRZEDMIOTY OCHRONY
Artykuł przedstawia koncepcje ochrony zabytków i dzieł sztuki w minionych wiekach po
czasy współczesne. Poprzez analizę aktów normatywnych i literatury ukazuje nie tylko
definicję zabytków i dzieł sztuki, ale również kryteria stanowiące o ich wartości, a tym
samym świadczące o ich roli i znaczeniu w kreowaniu dziedzictwa kulturalnego narodu.
Porusza także kwestie obowiązków i odpowiedzialności poszczególnych podmiotów
Nr1(1)/2015
desecuritate.uph.edu.pl
Jan-Jun
w kreowaniu ochrony zabytków, wypływających zarówno z ogólnopaństwowych
programów politycznych oraz ustawodawstwa międzynarodowego.
SŁOWA KLUCZOWE: ochrona, odpowiedzialność, prawo, wartość, zabytek
Łukasz CIOŁEK, Justyna PRZYCHODZIEŃ, EWOLUCJA INSTYTUCJI KONCESJI
W PRAWIE POLSKIM PO 1988 ROKU
Celem artykułu jest przedstawienie zmian, jakie zaszły w zakresie wolności działalności
gospodarczej, od uchwalenia ustawy o działalności gospodarczej z 1988 r. do dnia dzisiejszego.
Wolność gospodarcza jest zasadą porządku prawnego wyrażoną w Konstytucji
i skonkretyzowaną w ustawodawstwie zwykłym, przesądzającą o ustroju gospodarczym
państwa opartym na zasadach gospodarki rynkowej. Tym samym swobodna działalność
gospodarcza uzyskała formalną kwalifikację i ochronę konstytucyjnoprawną. Wszelkie
odstępstwa regulacji prawnej w tym zakresie powinny być traktowane jako wyjątki
uzasadnione ważnym interesem publicznym
Wolność działalności gospodarczej postrzegać należy w odniesieniu do procesów
i kategorii ekonomicznych. Zagwarantowanie jej w roku 1988 w ustawie o działalności
gospodarczej, było początkiem transformacji ustrojowej zachodzącej w sferze politycznej
jak i gospodarczej.
SŁOWA KLUCZOWE: wolność gospodarcza, koncesja, przedsiębiorca, działalność gospodarcza
Agnieszka FLORCZAK, MECHANIZMY I PROBLEMY PSYCHOSFERY I SOMATOSFERY
BEZPIECZEŃSTWA ZDROWOTNEGO
Artykuł podejmuje tematykę mechanizmów i problemów somatosfery i psychosfery
bezpieczeństwa zdrowotnego. Na początku rozważań wyjaśnione zostało pojęcie zdrowia
oraz jego klasyczny podział. Zdrowie jest to nie tylko brak choroby, ale również stan
fizycznego, społecznego i umysłowego dobrostanu. Stąd zdrowie możemy podzielić
na fizyczne (somatyczne) i psychiczne. Zdrowie i bezpieczeństwo są uważane za
najważniejsze wartości dla człowieka. Czynnikami wpływającymi na bezpieczeństwo
zdrowotne są przede wszystkim czynniki psychiczne, fizyczne i środowiskowe.
W niniejszym artykule przeanalizowane są dwa pierwsze. Czynniki somatyczne odnoszą
się do czysto biologicznych aspektów życia organizmu, psychologiczne do zdolności
adaptacyjnych i społecznych. Somatosfera i psychosfera z jednej strony kształtują
bezpieczeństwo zdrowotne poprzez odpowiednie mechanizmy, ale z drugiej mechanizmy te
w niektórych interakcjach mogą stać się problemami, które szerzej wyjaśnione zostały
w ostatniej części pracy.
SŁOWA KLUCZOWE: bezpieczeństwo zdrowotne, psychosfera, somatosfera
Nr1(1)/2015
desecuritate.uph.edu.pl
Jan-Jun
Krystian KISZKA, BEZPIECZEŃSTWO ZAPISANE W SŁOWACH POWIEŚCI
Rozważania o wielości wymiarów bezpieczeństwa niebyły by pełne, bez odwołania do
płaszczyzny kulturowej. Opowieści, mity, baśnie zawierają społecznie akceptowalne
wzorce zachowań, czy interpretacji otaczającej rzeczywistości, towarzysząc jednostkom
i społeczeństwom w momentach ich przeobrażeń. Oswajają jej złożoność, dając możliwość
adaptacji do nowych wyzwań, bądź przekształcenia w oparciu o wypracowane przez wieki
wzorce. Być może analiza dawnych doświadczeń i wniosków, właśnie w czasach postępu
technicznego i globalizacji, pozwoli nam zbudować bezpieczeństwo, którego szukamy.
SŁOWA KLUCZOWE: opowiadanie, mit, tożsamość, bezpieczeństwo kulturowe, zmiana
Daria KRZEWNIAK, BEZPIECZEŃSTWO OSÓB NIEPEŁNOSPRAWNYCH
Bezpieczeństwo stanowi współcześnie jedną z najważniejszych potrzeb ludzi, szczególnie
zaś borykających się z różnymi formami niepełnosprawności. Niniejszy artykuł ma na celu
określenie istoty bezpieczeństwa osób niepełnosprawnych oraz wskazanie najważniejszych
czynników na nie oddziałujących. Deprywacja tej potrzeby prowadzi do wielu
negatywnych konsekwencji, zarówno w obszarze fizycznym, psychicznym, jak
i społecznym. Aktywizacja osób niepełnosprawnych, ich rehabilitacja oraz włączenie
w główny nurt życia społecznego wymaga zapewnienia tej grupie społecznej
elementarnego poczucia bezpieczeństwa.
SŁOWA KLUCZOWE: bezpieczeństwo, uwarunkowania bezpieczeństwa, osoba niepełnosprawna
Olga NIEWIADA, KATALOG ZBRODNI W ŚWIETLE STATUTU STAŁEGO
MIĘDZYNARODOWEGO TRYBUNAŁU KARNEGO
W ciągu ostatnich 50 lat na świecie wybuchło ponad 250 konfliktów i zginęło ponad
86 milionów osób cywilnych, głównie kobiet i dzieci. Ponad 170 milionów ludzi
pozbawionych zostało godności, praw i dobytku. O większości ofiar zapomniano, a tylko
w minimalnym stopniu zbrodniarze wojenni zostali osądzeni. Istnienie w prawie
międzynarodowym wielu postanowień zakazujących zbrodni wojennych, ludobójstwa,
zbrodni przeciwko ludzkości, ochrony dóbr kultury, a ostatnio agresji nie stanowi
skutecznego środka do respektowania prawa. Do dziś brakuje sprawnego systemu
egzekwowania tych praw oraz pociągania do odpowiedzialności karnej indywidualnych
sprawców.
SŁOWA KLUCZOWE: konflikt zbrojny, międzynarodowe prawo humanitarne, Międzynarodowy
Trybunał Karny, Polski Czerwony Krzyż, ochrona dóbr kultury, zbrodnie wojenne
Nr1(1)/2015
desecuritate.uph.edu.pl
Jan-Jun
Mariusz PALA, WYBRANE ASPEKTY BEZPIECZEŃSTWA W CYBERPRZESTRZENI
Niniejszy artykuł, przedstawia współczesne zagrożenia w cyberprzestrzeni. W dobie
powszechnej informatyzacji posiadamy dostęp do Internetu i możemy swobodnie
komunikować się ze wszystkimi na świecie za pomocą komunikatorów czy poczty
elektronicznej, co powoduje, że możemy mieć dostęp do najbardziej aktualnych informacji.
Internet stał się obszarem, gdzie można dokonywać również różnego rodzaju nadużyć.
Korzystają z niego nie tylko przestępcy czy służby specjalne wielu państw, ale również
terroryści. Terroryzm, w klasycznym rozumieniu jest formą protestu lub walki, których
celem jest zwrócenia na siebie uwagi opinii publicznej bądź władz państwowych.
Terroryści stosują narzędzia należące do zbioru nielegalnych metod, zakazanych przez
prawo międzynarodowe i napiętnowanych przez międzynarodowe organizacje. Najnowszą
formą działań terrorystów jest aktywność w cyberprzestrzeni. Celem cyberterrorystów, jest
opanowanie najważniejszych sektorów, a następnie monopolizacja dostępu do informacji.
SŁOWA KLUCZOWE: cyberprzestrzeń, cyberterroryzm, cyberprzestępczość.
Magdalena RUDNICKA, STRUKTURA DEMOGRAFICZNA I SPOŁECZNO-ZAWODOWA
MNIEJSZOŚCI UKRAIŃSKIEJ W POLSCE
Problem mniejszości ukraińskiej był jednym z wyjątkowo trudnych i jednocześnie
najbardziej złożonych w polityce wewnętrznej II Rzeczypospolitej. W wielonarodowościowym
państwie polskim Ukraińcy stanowili najliczniejszą grupę ludności niepolskiej, która
zamieszkiwała zwarty obszar, posiadała w znacznej swej masie świadomość narodową
i znalazła się pod władzą rządu polskiego wbrew swojej woli. Próby spełnienia jej żądań
stawały się źródłem niepokoju, wywoływały obawę przed tendencjami separatystycznymi,
naruszeniem granic, a także wprowadzały lęk o stan bezpieczeństwa państwa. Ponadto na
przeszkodzie w zaspokojeniu postulatów Ukraińców stawała słabość gospodarcza
II Rzeczypospolitej oraz nacjonalistyczna postawa większej części społeczeństwa.
Jednakże bez względu na politykę narodowościową i pomimo ograniczeń w rozwoju
życia narodowego Ukraińców, niezaprzeczalnym jest fakt, że w II Rzeczypospolitej
niezawisłe sądownictwo chroniło własność i wolność osobistą, istniały prywatne szkoły
mniejszościowe, legalne, ukraińskie stronnictwa polityczne i niezależna prasa.
W niniejszym artykule omówiono definicje pojęć: mniejszość narodowa i mniejszość
etniczna jak również genezę skupisk mniejszości ukraińskiej w Polsce, liczbę
i rozmieszczenie ludności ukraińskiej. Ponadto zawarto omówienie struktury społecznej
i zawodowej oraz statusu prawnego mniejszości ukraińskiej w II Rzeczypospolitej.
SŁOWA KLUCZOWE: struktura demograficzna, struktura społeczno-zawodowa, mniejszości
narodowe, mniejszość etniczna, Ukraina, ludność ukraińska, status prawny
Nr1(1)/2015
desecuritate.uph.edu.pl
Jan-Jun
Mateusz ZULCZYK, ZJAWISKO ISLAMSKIEGO TERRORYZMU SAMOBÓJCZEGO KOBIET
Bezpośrednim celem zamachowca-samobójcy nie jest wyłącznie doprowadzenie do własnej
śmierci, ale spowodowanie możliwie jak największej liczby ofiar wśród społeczności
potencjalnego przeciwnika. Śmierć samego wykonawcy potęguje uczucie strachu,
ponieważ dowodzi pełnej bezkompromisowości zamachowca oraz jego gotowości do
złożenia największej ofiary w postaci własnego życia. Planując zamachy terrorystyczne,
terroryści liczą przede wszystkim na efekt psychologiczny, a jest dużo większy, gdy
dokona go kobieta, w wielu tradycyjnych środowiskach przestawiana jest, jako istota
bezbronna, delikatna, niezdolna do wyrządzenia krzywdy.
Artykuł ma na celu przedstawienie zjawiska islamskiego terroryzmu samobójczego kobiet,
na wybranych przykładach, który zobrazują cechy wspólne i rozbieżności kobiet –
samobójczyń z różnych środowisk.
SŁOWA KLUCZOWE: kobiecy terroryzm, terroryzm samobójczy, islam
Jadwiga ŻUK, ZAGROŻENIE WYKLUCZENIEM CYFROWYM JAKO ELEMENT
BEZPIECZEŃSTWA OSOBISTEGO POLAKÓW
Brak komputera i dostępu do Internetu jest głównym czynnikiem wywołującym zjawisko
podziału, a w konsekwencji wykluczenie cyfrowe. Drugim ważnym elementem tego
zjawiska jest brak potrzeby korzystania z nowych technologii. Działanie przeciw
wykluczeniu cyfrowemu wydaje się konieczne, ponieważ dotyka ono najsłabszych grup
społecznych: osób starszych, niepełnosprawnych, długotrwale bezrobotnych, z rodzin
dysfunkcyjnych, a także mieszkańców wsi i małych miasteczek. Zapewniając dostęp do
Internetu w każdym miejscu naszego kraju i edukację osób zagrożonych można wpływać
na zmniejszenie tego negatywnego zjawiska. Inkluzja społeczna ma wpływ na poprawę
jakości życia poszczególnych jednostek, a pośrednio wpływa również na rozwój społecznogospodarczy całego kraju.
SŁOWA KLUCZOWE: wykluczenie cyfrowe, podział cyfrowy, bezpieczeństwo jednostki
Nr1(1)/2015
desecuritate.uph.edu.pl
Jan-Jun