Biuletyn ekonomiczny 4/2012

Biuletyn ekonomiczny 4/2012
2012-04-11 08:09:35
2
Ekonomiczne informacje w skrócie
1. Rada Monetarna zdecydowała 27 marca 2012 r. o pozostawieniu bazowej stopy oprocentowania na nie
zmienionym poziomie 7,00%.
2. W połowie marca br. przedstawiono w Budapeszcie raport OECD nt. Węgier (OECD Economic Survey: Hungary
2012). Poprzedni taki raport opublikowano w roku 2010. OECD spodziewa się od rządu m.in. rewizji polityki
podatkowej (podatek liniowy), sugerując przywrócenie systemu progresywnego. Krytykuje też podwyższenie
obowiązkowej płacy minimalnej i uzależnienie prawa Trybunału Konstytucyjnego do orzekania w sprawach
gospodarczych od poziomu zadłużenia państwa. Tekst raportu dostępny jest on-line:
http://www.oecd.org/eco/surveys/hungary.
3. Węgierski bank centralny (MNB) przedstawił pod koniec marca br. kwartalną prognozę inflacyjną dla Węgier,
zgodnie z którą zbliżenie wskaźnika do celu inflacyjnego (3%) może nastąpić najwcześniej na początku
przyszłego roku. Na koniec roku bieżącego MNB prognozuje poziom inflacji na 5,3%. W roku 2012 wzrost
gospodarczy ma być znikomy (0,1%), a w roku kolejnym powinien wzrosnąć do 1,5%.
4. Instytut badawczy Pénzügykutató Zrt. rysuje pesymistyczną prognozę dla gospodarki węgierskiej na rok
bieżący. W swym najnowszym raporcie przewiduje, że węgierski PKB skurczy się w roku 2012 o 0,5-1%, deficyt
budżetowy wyniesie 3,5% PKB, a inflacja ukształtuje się na poziomie 5,5%.
5. Wg raportu Ernst and Young, przy sprzyjających okolicznościach, Węgry mogą odnotować w 2013 roku wzrost
gospodarczy na poziomie 1,3%, który miałby przyspieszyć w kolejnych latach (do 2,5%w 2014 roku i 3,5% w
2015 roku). Na rok bieżący E&Y prognozuje spadek węgierskiego PKB o 0,5%.
6. Analitycy Capital Economics z Londynu prognozują, w oparciu o dane węgierskiego urzędu statystycznego za
czwarty kwartał 2011 roku, spadek węgierskiego PKB na poziomie 1,5%. W roku bieżącym Wg nich wyniki
gospodarcze Węgier w będą 2012 roku najsłabsze w całym regionie, z uwagi na wysoką zależność od eksportu,
dalszą potrzebę cięć, słaby rynek pracy, wysoki stan zadłużenia i coraz mniejsze kredytowanie przez banki.
7. JP Morgan przewiduje z kolei 0,5%-owy wzrost PKB dla Węgier. Na pierwszy kwartał br. prognozuje spadek
gospodarczy, który powinien jednak ulec poprawie w kolejnych kwartałach w wyniku wielkich inwestycji
dokonanych w węgierskim przemyśle motoryzacyjnym (przede wszystkim inwestycji Mercedesa w Kecskemét).
8. Resort gospodarki narodowej opublikował i rozesłał do analityków gospodarczych tzw. ‘Wielką Księgę Reform',
w której podsumowuje osiągnięcia rządu w obszarze reform gospodarczych z ostatnich osiemnastu miesięcy.
Tekst
dostępny
jest
on-line
(w
jęz.
węgierskim):
http://www.kormany.hu/download/0/60/80000/NagyReformkonyv-teljes_HU.pdf.
9. Londyńscy analitycy rynków wschodzących uważają, że podpisanie umowy o ew. udzieleniu kredytu przez
MFW i UE może nastąpić najwcześniej dopiero w trzecim kwartale bieżącego roku. Wg ekspertów Barclays
Capital rozmowy będą trudne, długie i będą składały się z kilku rund. Podobnie uważają ekonomiści z Bank of
America - Merrill Lynch, którzy niedawno odwiedzili Węgry.
10. Premier V. Orbán oświadczył podczas spotkania z Węgierską Izbą Przemysłowo-Handlową (MKIK), że celem
rządu jest zapewnienie, aby liczba aktywnie pracujących i płacących w kraju podatki osiągnęła poziom 5,5 mln
osób. Wg słów premiera, w 2010 roku liczba pracujących wyniosła 3,8 miliona, z czego aż 1,2 miliona nie płaciło
żadnych podatków, co oznacza, że 2,6 miliona pracujących miało na utrzymaniu 10 mln osób.
11. Ceny artykułów konsumpcyjnych były w lutym 2012 roku wyższe o 5,9% w stosunku do cen w lutym 2011
roku. Żywność zdrożała o 6% (przy czym tłuszcz wieprzowy o 30,2%, margaryna o 26,1%, cukier o 19 %, jaja o
23,1 %, czekolada i kakao o 17,7 %, kawa o 17%, kiełbasa o 11,7% wieprzowina o 11,4 %), spadły natomiast
ceny żywności sezonowej (o 13,8%), mąki (o 5,4%), oleju jadalnego (o 3%). W porównaniu z poziomem sprzed
roku ceny paliw wzrosły w lutym br. o 17,6%, ceny leków i produktów leczniczych o 5,5%, a koszty energii dla
3
gospodarstw domowych o 8,1%. Ceny odzieży wzrosły o 4,8%, a usług o 4,5%. O 1,3% spadły natomiast ceny
dóbr konsumpcyjnych trwałego użytku w porównaniu do lutego 2011. W stosunku do stycznia 2012 roku ceny
wzrosły o 0,8%. Warto dodać, że węgierski urząd statystyczny zmodyfikował wagę kilku składników koszyka,
stosowanego do mierzenia inflacji. I tak udział paliw podwyższono z 5,5% do 7,7%, elektryczności zmniejszono z
4% do 3,7%, a gazu z 3,4% do 3,3%. (KSH)
12. W okresie grudzień 2011 r.- luty 2012 r. bezrobocie na Węgrzech wyniosło 11,6%, co oznacza poziom wyższy
o 0,1% w porównaniu z analogicznym okresem 2011 roku. W badanym okresie liczba bezrobotnych wyniosła 497
tysięcy i była o 10 tysięcy osób wyższa w porównaniu z danymi sprzed roku. W grupie wiekowej 25-54 lat
bezrobocie wynosi 10,6%, a wśród osób młodszych (15-24 lat) 28,3% (wzrost o 1,8% w porównaniu z
analogicznym okresem sprzed roku). Spośród ogółu bezrobotnych 45,7% poszukiwało pracy przez okres dłuższy
niż rok, a przeciętna długość przebywania bez zatrudnienia to 17,4 miesięcy. W lutym 2012 roku liczba osób
posiadających zatrudnienie wyniosła 3.794 tysięcy i była wyższa o 51 tysięcy w porównaniu z lutym 2011 roku.
(KSH)
13. W styczniu 2012 roku obrót detaliczny wyniósł 562 mld HUF, co oznacza, że był o 0,6% wyższy w stosunku
do analogicznego okresu 2011 roku. Sprzedaż żywności wzrosła o 1,1%, a sprzedaż detaliczna produktów nie
konsumpcyjnych wzrosła o 2% w porównaniu ze styczniem 2011 roku. (KSH)
14. W styczniu 2012 roku odnotowano 0,5%-owy spadek produkcji przemysłowej w porównaniu z analogicznym
okresem 2011 roku. Do zmiany przyczynił się spadek produkcji pojazdów mechanicznych oraz - z uwagi na
łagodne warunki pogodowe - ograniczone potrzeby grzewcze. Wyeliminowanie czynników kalendarzowych i
sezonowych zmienia nieco obraz: w stosunku do grudnia 2011 roku produkcja przemysłowa odnotowała spadek
o 2,1%, a w stosunku do stycznia 2011 roku o 2,7%. W styczniu 2012 roku eksport produktów przemysłowych
wzrósł o 0,8%, a sprzedaż krajowa produktów przemysłowych spadła o 1,2% w stosunku do analogicznego
okresu 2011 roku. (KSH).
15. W styczniu 2012 roku, w ujęciu rocznym, średnia płaca brutto osób zatrudnionych na pełnym etacie wzrosła
o 4,3% i wyniosła 219.100 HUF, przy czym w sektorze prywatnym średnia płaca brutto wzrosła o 5,2% (do
225.000 HUF) a w sektorze publicznym o 1,4% (do 206.800 HUF). Średnia płaca netto (liczona bez ulg
rodzinnych) wzrosła w badanym okresie o 1,4%, do poziomu 141.600 HUF. (KSH)
16. W styczniu 2012 roku nastąpiło wyhamowanie wzrostu cen produktów rolnych. W stosunku do stycznia 2011
roku ceny wzrosły o 0,3%, przy czym ceny upraw roślinnych spadły o 6,2%, a ceny zwierząt żywych i produktów
pochodzenia zwierzęcego były wyższe o 15,3%. (KSH)
17. W styczniu 2012 roku Węgry osiągnęły dodatnie saldo obrotów handlowych ze światem na poziomie 419 mln
EUR, przy czym wartość eksportu wyniosła 6.266 mln EUR (wzrost o 2,3% w stosunku do stycznia 2011 roku), a
importu 5.847 mln EUR (wzrost o 2,7%). Łączna wartość obrotów wyniosła 12.113 mln EUR. (KSH)
18. Węgierski przemysł budowlany odnotował w styczniu 2012 roku spadek o 1,5% w porównaniu ze styczniem
2011 roku, przy czym produkcja budynków spadła o 0,9%, a wykonanie robót innych było niższe o 2,6%. Portfel
zamówień na roboty budowlane był mniejszy r/r o 30,4%. (KSH)
19. Resort gospodarki narodowej podał, że deficyt budżetowy w lutym 2012 roku wyniósł 394 mld HUF (w
styczniu odnotowano nadwyżkę w wysokości 107 mld HUF). Deficyt po pierwszych dwóch miesiącach br. stanowił
47% poziomu zaplanowanego na cały bieżący rok.
20. W marcu 2012 roku obroty na Budapeszteńskiej Giełdzie Papierów Wartościowych (BÉT) wyniosły 385 mld
HUF i były najniższe od 2003 roku. Średnia wartość dziennej transakcji wyniosła 1,3 mln HUF.
21. Na koniec lutego 2012 roku rezerwy międzynarodowe węgierskiego banku centralnego (MNB) wyniosły
34.770,3 mln EUR, co oznacza, że były o 2.472,2 mln EUR niższe w porównaniu ze styczniem br.
4
22. 22 marca 2012 roku Komisja Europejska poinformowała o podjęciu decyzji w sprawie skierowania do
Trybunału Sprawiedliwości UE sprawy specjalnego podatku nałożonego przez rząd węgierski na branżę
telekomunikacyjną w 2010 roku. Komisja uważa, że Węgry naruszyły prawo unijne, zgodnie z którym jakikolwiek
przychód z podatków nałożonych na branżę telekomunikacyjną powinien zostać wykorzystany do finansowania
rozwoju i funkcjonowania tego rynku, a nie zasilania budżetu państwa. Procedura naruszenia prawa UE została
wszczęta przez Komisję Europejską w tej kwestii w marcu 2011 roku.
23. W marcu br. zmodyfikowano porozumienie z grudnia 2011 roku rządu i sfery bankowej ws. preferencyjnej
spłaty rat zadłużenia osób fizycznych w walutach obcych, podwyższając górny limit kredytu upoważniający do
skorzystania z ulgowej konstrukcji (20 mln HUF). System będzie wprowadzany stopniowo: od kwietnia (dla
pracowników administracji państwowej) do września (dla pozostałych dłużników, w zależności od rodzaju
zaciągniętych kredytów). Koszty funkcjonowania systemu mają ponieść banki i rząd.
24. W drugiej połowie marca br. rząd zatwierdził nową strategię rozwoju obszarów miejskich, która ma być
ważnym elementem programu ramowego tzw. „Plan Darányiego", który został zaprezentowany 16 stycznia br.
Celem strategii jest zwiększenie dostępu węgierskich obywateli do lokalnie wyprodukowanej, zdrowej, wolnej od
GMO, wysokiej jakości żywności. Dodatkowo strategia ma przyczynić się do podniesienia konkurencyjności
węgierskiego rolnictwa na rynkach międzynarodowych. Strategia wspiera w swych założeniach gospodarstwa
rodzinne, ma pomóc w utrzymaniu istniejących miejsc pracy i utworzeniu nowych (z aktualnego poziomu 430
tysięcy do 700 tysięcy w 2020 roku).
25. Rząd węgierski zapowiedział podwyżki w służbie zdrowia od lata br. Źródłem finansowania (30,5 md forintów)
mają być oszczędności pochodzące z restrukturyzacji systemu ochrony zdrowia oraz (około połowa tej sumy) z
tzw. ‘podatku chipsowego'. Podwyżki mają wynieść od 10 do 65 tys. HUF, w zależności od aktualnej wysokości
pensji. Podwyżki nie obejmą lekarzy rodzinnych.
26. Z badań przeprowadzonych przez ekspertów węgierskiego banku centralnego (MNB) wynika, że koszt obsługi
zadłużenia węgierskiego społeczeństwa w relacji do PKB kraju jest jednym z najwyższych w Europie i najwyższym
w regionie. Wartość odsetek płaconych przez ludność wynosi ponad 3% PKB, co oznacza, że pod względem
wysokości tego wskaźnika Węgry zajmują czwarte miejsce w UE. Wg raportu oszczędności netto węgierskich
gospodarstw domowych zmniejszyły się do poziomu z roku 2001.
27. Wg PSZÁF (węgierski nadzór finansowy) prywatne kasy emerytalne na Węgrzech zamknęły rok 2011
rekordową stratą w wysokości 6 mld HUF.
28. Pod koniec marca br. rozpoczęła się seryjna produkcja (modelu B-Klasse) w nowej fabryce Mercedesa w
Kecskemet. Inwestycja niemieckiego koncernu kosztowała 800 mln EUR, przy czym państwo węgierskie wsparło
ją (finansowo i w formie ulg podatkowych), za zgodą KE, kwotą ok. 30 mld HUF. Zakłady zatrudniają
bezpośrednio 2,5 tys. osób, planuje się zatrudnienie kolejnych 500 w roku bieżącym. Poziom produkcji ma
wynieść 100-120 tys. aut (modeli A i B-Klasse) w skali roku.
29. W tej samej miejscowości położono kamień węgielny pod nowy zakład niemieckiej firmy Knorr-Bremse,
produkującej hamulce samochodowe. Na uroczystości obecny był premier V. Orbán. Knorr-Bremse zainwestować
ma 5 mld HUF, a zakład ma być najnowocześniejszym obiektem firmy. Projekt uzyskał 1,2 mld EUR wsparcia
unijnego.
30. Należąca do grupy WKV Automotive firma Erbslöh Hungária, dostarczająca części zamienne wiodącym
producentom samochodowych zamierza zainwestować 2,5 mln EUR w celu rozszerzenia mocy produkcyjnych
swego zakładu w Győr. Z kwoty tej 1,5 mln EUR to koszty wybudowania nowej hali produkcyjnej, a pozostały
milion wprowadzenia nowych technologii. W zakładach tych produkuje się części zamienne dla Porsche, Mini i
Renault, a ostatnio również dla Audi.
31. Budapeszteński zakład komunikacji miejskiej (BKV) uzyskał państwową gwarancję dla restrukturyzacji
5
zadłużenia (na poziomie 63,1 mld HUF), co pozwoliło na podpisanie przez miasto porozumienia z dziewięcioma,
finansującymi BKV, bankami.
32. I. Tarlós, burmistrz Budapesztu, potwierdził zamiar odkupienia (za kwotę 15,1 mld HUF) mniejszościowych
udziałów, należących francuskiej spółki Suez Environment i niemieckiej RWE, w stołecznych zakładach
wodociągowych. Rada Miasta zatwierdziła tę decyzję pod koniec marca br. Samorząd stołeczny dysponował
dotychczas 73,6% udziałów w zakładach wodociągowych. Do RWE należy 0,84%, a do Suez Environment 0,87%,
przy czym obie firmy wspólnie utworzyły spółkę o nazwie Hungariaviz Zrt., w której posiadaniu znalazło się
23,65% ogółu udziałów. Pozostałe 1,04% należy do pięciu samorządów gminnych.
33. Budapeszt planuje ew. wprowadzenie nowego podatku (typu ‘congestion charge'), mającego zapewnić
długoterminową możliwość finansowania transportu publicznego w Budapeszcie (BKV). Wzorem mogą zostać
systemy stosowane w Londynie lub w Nowym Yorku.
34. Władze komitatu Borsod-Abaúj-Zemplén podpisały deklarację współpracy z chińską prowincją Szantung,
trzecim co do wielkości i jednym z najważniejszych gospodarczo regionów Chin, w myśl której strony będą dążyć
do rozszerzenia stosunków handlowych i zwiększenia inwestycji kapitałowych. Z prowincji Szantung pochodzi
chiński właściciel (Wanhua) największego w komitacie zakładu chemicznego - BorsodChem.
35. Parlament węgierski przyjął w połowie marca br. uchwałę o utworzeniu specjalnej komisji śledczej do
zbadania warunków prywatyzacji i późniejszej renacjonalizacji narodowego przewoźnika Malév.
36. Parlament uchwalił zmiany przepisów dotyczących podatku gruntowego (pobieranego przez samorządy
lokalne), które mają istotny wpływ, z uwagi na zmiany klasyfikacji gruntów, na działalność, należącego do
niemieckiej grupy Hochtief, operatora budapeszteńskiego lotniska Budapest Airport (BA). Firma, mająca poważne
problemy finansowe po upadku linii lotniczych Malev, zapłaciła w roku 2011 tego typu podatek w wysokości 675
mln HUF. Aktualna zmiana powoduje wzrost zobowiązań spółki do poziomu 2,25 mld HUF w roku bieżącym.
37. BA, operator budapeszteńskiego lotniska poinformował, że - w związku ze spadkiem liczby pasażerów
spowodowanym upadkiem linii Malév - zamierza zamknąć Terminal nr 1, który obecnie wykorzystywany jest
przez tanie linie (które docelowo mają przenieść się na nowy Terminal nr 2).
38. Urząd ds. Telekomunikacji i Mediów (NMHH) dokonał sprzedaży pakietu częstotliwości 26GHz, który nabyły,
na okres 15 lat, następujące firmy: Telenor, Magyar Telekom, Vodafone, GTS Hungary i MVM. Umożliwia to
korzystanie z sieci danych trzeciej i czwartej generacji.
39. W dniach 19-20 marca br. z wizytą w Arabii Saudyjskiej przebywał P. Kovács, sekretarz stanu w resorcie
rozwoju narodowego, odpowiedzialny za sprawy związane ze zmianami klimatu i energią. Towarzyszyli mu
przedstawiciele Węgierskiego Urzędu ds. Energii, Krajowego Urzędu Energetyki Jądrowej oraz państwowej spółki
energetycznej MVM. Rozmowy prowadzono w Saudyjskim Ministerstwie Wody i Energetyki, w Ministerstwie Ropy
Naftowej i Zasobów Mineralnych, odwiedzono też Instytucję Energii Jądrowej i Saudyjską Akademię Nauk. Celem
spotkań było omówienie możliwości długookresowej współpracy w sektorze energetycznym, także w zakresie
wspólnych projektów badawczo-rozwojowych.
40. Sieć handlowa Auchan planuje przejęcie na Węgrzech marki Cora. Umowę musi zatwierdzić węgierski urząd
ds. konkurencji (GVH) i odpowiednie organy unijne. Sieć Cora na Węgrzech, to siedem placówek
wielkopowierzchniowych.
41. Henkel, austriacka firma branży chemicznej, zamierza zainwestować 900 mln HUF w relokację swych
zakładów produkcyjnych z Győrzámoly do parku przemysłowego w Győr. Nowa placówka ma być trzykrotnie
większa, niż dotychczasowa, a produkcja powinna się w niej rozpocząć w drugiej połowie bieżącego roku.
--------------------------------------------------------------------------------------------------
6
Węgry - podstawowe wskaźniki makroekonomiczne
2009
2010
2011
2012
Wzrost PKB (%)
-6,3
1,2
1,7
-
Produkcja
przemysłowa (%)
-17,7
10,5
5,4
-2,7 (I)
Inflacja (%)
4,2
4,9
3,9
5,9 (II)
Bezrobocie (%)
10,5
10,8 (XXII)
10,7 (X-XII)
11,6 (XIIII)
Źródło: Węgierski Urząd Statystyczny (KSH)
Opr: Referat Ekonomiczny Ambasady RP w Budapeszcie
7