Apel w sprawie wysokosci opłat egzekucyjnych

APEL NR 5/15/P-VII
PREZYDIUM NACZELNEJ RADY LEKARSKIEJ
z dnia 5 sierpnia 2015 r.
w sprawie wysokości opłat egzekucyjnych
Prezydium Naczelnej Rady Lekarskiej apeluje do Ministra Sprawiedliwości oraz
do Ministra Zdrowia o podjęcie inicjatywy zmiany przepisów określających wysokość
opłaty pobieranej za prowadzenie egzekucji przeciwko podmiotom wykonującym
działalność leczniczą, w razie gdy egzekucja jest skierowania do wierzytelności tego
podmiotu wobec Narodowego Funduszu Zdrowia lub polega na zajęciu rachunku
bankowego.
Obecnie
prowadzącego
wysokość
egzekucję
opłaty
egzekucyjnej
przeciwko
pobieranej
podmiotowi
przez
komornika
wykonującemu
działalność
leczniczą jest określona w art. 49 ust. 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. o
komornikach sądowych i egzekucji i wynosi 15 % wartości wyegzekwowanego
roszczenia. Przepis ten wskazując, iż opłata egzekucyjna jest pochodną wysokości
wyegzekwowanego roszczenia, ogranicza kwotę maksymalnej opłaty egzekucyjnej
do trzydziestokrotności przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego. Gdy egzekucja
jest skierowana do rachunku bankowego, opłata wynosi 8%, a jej maksymalna kwota
jest ograniczona do dziesięciokrotności przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia.
Prezydium Naczelnej Rady Lekarskiej przypominając o niedostatecznym
finansowaniu polskiej służby zdrowia, a w konsekwencji wycenie znacznej części
świadczeń zdrowotnych udzielanych na podstawie kontraktu z Narodowym
Funduszem Zdrowia poniżej kosztów ich wytworzenia, która nieuchronnie prowadzi
do złej kondycji finansowej wielu podmiotów leczniczych,, wskazuje następujące
1
argumenty przemawiające za znacznym obniżeniem maksymalnej wysokości opłaty
egzekucyjnej:
W sytuacji gdy egzekucja polega na zajęciu wierzytelności, jaka przysługuje
danemu podmiotowi wobec Narodowego Funduszu Zdrowia, albo zajęciu jego
rachunku bankowego, celowe jest ograniczenie wysokości opłaty egzekucyjnej, tak
aby opłata ta nie rosła do nieuzasadnionych rozmiarów wraz ze wzrostem wysokości
dochodzonego
roszczenia.
Obecne
ograniczenie
do
trzydziestokrotności
przeciętnego wynagrodzenia sprawia, że komornik może pobrać tytułem opłaty kwotę
przekraczającą 100 tysięcy złotych. Nakład pracy komornika w przypadku zajęcia
wierzytelności w Narodowym Funduszu Zdrowia lub zajęcia rachunku bankowego w
żadnym razie nie uzasadnia pobrania tak dużej opłaty egzekucyjnej. Można zatem
zaproponować, aby wysokość opłaty w razie prowadzenia egzekucji poprzez zajecie
wierzytelności w Narodowym Funduszu Zdrowia lub rachunku bankowego wynosiła
8% wartości egzekwowanego roszczenia, nie więcej jednak niż jednokrotność
przeciętnego wynagrodzenia.
Prezydium jest zdania, że obecny mechanizm obniżania opłaty komorniczej
przewidziany w art. 49 ust. 7 ustawy o komornikach i egzekucji nie daje dostatecznej
ochrony przed pobraniem w toku egzekucji wygórowanej opłaty. Przepis ten
przewiduje, iż dłużnik może złożyć do sądu wniosek o obniżenie wysokości opłaty, a
sąd może opłatę obniżyć uwzględniając nakład pracy komornika, sytuację majątkową
dłużnika oraz wysokość jego dochodów. Przepis ten ma kilka wad. Po pierwsze,
zakłada, że za każdym razem dłużnik musi występować do sądu o obniżenie opłaty,
co generuje znaczną liczbę spraw sądowych, na które podmiot leczniczy musi
wyasygnować odpowiednie środki finansowe. Po drugie, przepis nie daje jasnych
wytycznych, jak bardzo sąd może obniżyć opłatę, co sprawia, że sądy
wstrzemięźliwie podchodzą do możliwości znacznego obniżenia opłaty. Po trzecie,
nie wykształciła się jednolita linia orzecznicza sądów co do wyceny nakładu pracy
komornika w razie prowadzenia egzekucji poprzez zajęcie wierzytelności w
Narodowym Funduszu Zdrowia. Wszystko to sprawia, że podmiot leczniczy,
przeciwko któremu prowadzona była egzekucja, nigdy nie jest w stanie przewidzieć,
jaka będzie ostateczna wysokość pobranej od niego opłaty egzekucyjnej.
2
Należy również podkreślić, że kryzysowa sytuacja finansowa wielu podmiotów
leczniczych jest wynikiem niedostatecznego finansowania ich działalności w ramach
kontraktu z NFZ, zaniżonej wyceny świadczeń oraz niepłaceniem przez NFZ za tzw.
nadwykonania i braku wsparcia ze strony władz samorządowych. W znakomitej
większości podmioty lecznicze, przeciwko którym komornicy prowadzą egzekucję,
stały się stroną postępowania egzekucyjnego nie ze swej winy. Pobieranie
wygórowanych opłat egzekucyjnych prowadzi tylko do dalszego zadłużania się tych
podmiotów lub do ograniczenia możliwości wykonywania świadczeń na rzecz
pacjentów. Środki pieniężne, które powinny być przeznaczone na leczenie
pacjentów, trafiają do funkcjonariuszy publicznych prowadzących egzekucję.
Prezydium Naczelnej Rady Lekarskiej uważa za oczywiste, że komornik
powinien otrzymywać za swoją pracę godziwe wynagrodzenie, którego wysokość
jednak nie może być prostą pochodną wysokości egzekwowanego roszczenia.
Powinna uwzględniać ona jego nakład pracy, której wartość w przypadku egzekucji
prowadzonej poprzez czynność zajęcia wierzytelności w Narodowym Funduszu
Zdrowia czy na rachunku bankowym podmiotu leczniczego nie powinien przekraczać
kwoty jednego przeciętnego wynagrodzenia, tj. około 4 tysięcy złotych. Wysokość
opłaty egzekucyjnej pobieranej od podmiotów leczniczych powinna również
uwzględniać fakt, że jej pobranie uszczupla środki finansowe przeznaczone na
leczenie pacjentów, co może skutkuje ograniczeniem liczby udzielanych świadczeń,
albo obniżeniem ich jakości.
3