Rady na wyjazdy wakacyjne i spotkania rodzinne

Rady na wyjazdy wakacyjne i spotkania rodzinne
Tips for holidays/family gatherings
Adapted for the UK from an article written by Gretchen Aerni for SMG-CAN Quarterly Newsletter,
November 2006; SMIRA
Wakacje mogą być stresujące dla każdego, tym bardziej dla dzieci dotkniętych lękiem
społecznym czy mutyzmem wybiórczym. Nieprzewidywalność, nowi ludzie, zburzenie rutyny – to
może być dla niektórych z nich zbyt wiele!
Poniżej przedstawiamy kilka pomysłów, które mogą pomóc przejść przez takie sytuacje łagodniej:
Przygotuj swoje dziecko
Pokaż dziecku zdjęcie osób, z którymi będzie miało okazję się spotkać. Wykonaj grę
„Memory-pamięć” z duplikatami zdjęć każdej z osób (możesz je zalaminować). To świetna zabawa
pozwalająca poznać członków rodziny, których często się nie widuje. Pozwala to również złagodzić
stres przy poznawaniu nowych osób. Możesz nawet zabrać na spotkanie wydrukowane zdjęcie
i stworzyć niewerbalną interakcję z kimś z towarzystwa.
Dowiedz się jakie będzie miejsce spotkania. Jeśli to niedaleko, postaraj się odwiedzić je na
kilka dni przed spotkaniem wraz z dzieckiem, tak aby mogło je „zbadać” i się z nim zapoznać.
Mów o tym gdzie się wybieracie – „przestudiujcie” otoczenie. Jeżeli podróżujecie daleko
od domu, pokaż dziecku na mapie dokąd się wybieracie. Pomóż mu znaleźć interesujące informacje
o tym miejscu. Czasem skupienie się na takich detalach sprawia frajdę i „przygoda-wyprawa”
zmniejsza lęk.
Dla dzieci, u których nie tylko poznawanie nowych ludzi wiąże się ze stresem, ale także
zburzona codzienna rutyna, narysuj proste rysunki (np. ludziki wykonujące dane czynności),
które pokażą, co będziecie robić każdego dnia. Na ich przykładzie tłumacz dziecku, gdzie i jak długo
będziecie coś robić. Mów o tym jak o emocjonującej historii, ciągle ją rozwijaj. To zagwarantuje,
że dziecko nie będzie przytłoczone i da mu to poczucie bezpieczeństwa.
Przygotuj przyjaciół i członków rodziny
Ważne abyś powiedział, w jaki sposób powinni oni odnosić się do Twojego dziecka.
Zazwyczaj, gdy zostaje to wyjaśnione, a otoczenie zrozumie jego lęk, wszyscy stają się bardziej
życzliwi i chętnie dopasowują się sytuacji. Użyteczna może być ulotka informacyjna dotycząca
mutyzmu, zawierająca podstawowe wiadomościami nt. tego zaburzenia, jak również zasady
postępowania z dziećmi nim dotkniętym.
Pozwól dziecku być twoim wskaźnikiem
Zostaw czas na „rozgrzewkę”. Niekiedy dzieciom z mutyzmem adaptacja zajmuje więcej
czasu niż innym. Może to trwać nawet 45 minut do godziny. Bądź cierpliwy nawet, jeśli musisz
siedzieć w pomieszczeniu, gdzie znajdują się inne dzieci, wraz ze swoją pociechą. Pomoże jej
to w oswojeniu się i sprawi, że dziecko dostosuje się szybciej. Jeśli twoje dziecko ewidentnie czuje
się niekomfortowo, znajdź ciche miejsce, gdzie może się ono wyciszyć. Natomiast jeżeli członkowie
towarzystwa witają się przytuleniem i buziakami przejmij inicjatywę i mów za swoje dziecko.
Nie określaj, je jako nieśmiałe, staraj się odwrócić sytuację np. „On jest teraz nie w humorze/nie ma
nastroju na buziaki” czy „Ona wykorzystała już na dziś limit przytulań„. Jeśli użyjesz humoru nie
zostanie to negatywnie odebrane. Pomocne może stać się również pozwolenie na zabranie z domu
rzeczy (np. zabawki, książeczki, gry), do której dziecko jest przywiązane, aby miało przy sobie mały
„kawałek domu”, mimo że jest od niego daleko.
Bądź realistą
Szczególnie w planowaniu wakacji. Dzieci z mutyzmem wybiórczym często borykają się także
z zaburzeniami sfery sensorycznej i łatwo je przytłoczyć. Wprowadzając nowe zadania, inny rozkład
dnia, nowych ludzi czy jedzenie tworzysz łatwą drogę do załamania nerwowego dziecka.
Bądź ostrożny w planowaniu zbyt wielu atrakcji jednego dnia i staraj się utrzymywać rutynę w takim
stopniu, jak to możliwe. Skracaj czas spędzony z ludźmi, którzy nie rozumieją problemu dziecka,
do czasu gdy zaczną go respektować. Powiedzenie „NIE” jest w porządku.
Zadbaj o siebie
Upewnij się, ze będziesz mieć czas dla siebie. Bycie opiekunem dziecka ze specjalnymi potrzebami
jest stresujące przez okrągły rok. Wzloty i upadki związane z mutyzmem są wystarczająco
wyczerpujące i mogą doprowadzić do granic wytrzymałości. Znajdź coś co sprawia Ci przyjemność
i staraj się wpasować to w rozkład każdego dnia. To bardzo wartościowy czas, szczególnie jeśli uda
się w to włączyć rodzinę.
Wakacje mogą być stresujące. Gdy wychowujesz dziecko z mutyzmem wybiórczym, czasem musisz
być osobą „przejmującą dowodzenie” i wyznaczającą granice, tak aby wakacje były wspaniałym
czasem dla Ciebie i twojej rodziny.
Tekst tłumaczony i rozprowadzany za zgodą SMIRA – Selective Mutism
Information and Research Association UK
www.smira.org.uk
Tłumaczenie: Magdalena Konstanty
Redakcja: Beata Lewandowska, Patrycja Pokorska
Usłyszeć ciszę – zrozumieć dziecko z mutyzmem wybiórczym
2015