recenzja - Kolegia SGH

Prof. UG dr hab. Krystyna Żołądkiewicz
Instytut Handlu Zagranicznego
Wydział Ekonomiczny
Uniwersytet Gdański
Sopot, 8 sierpnia 2014
RECENZJA
rozprawy doktorskiej mgr Marzenny Błaszczuk-Zawiła
zatytułowanej „Przystąpienie Rosji do Światowej Organizacji Handlu
a polsko-rosyjskie stosunki gospodarcze”
promowanej przez prof. zw. dr hab. Elżbietę Kawecką-Wyrzykowską
w Kolegium Gospodarki Światowej Szkoły Głównej Handlowej w Warszawie
Rozprawa doktorska mgr M. Błaszczuk-Zawiła składa się z wstępu, pięciu rozdziałów
i zakończenia. Treść merytoryczna jest zilustrowana 4 tabelami, 32 wykresami i rysunkami
oraz 17 załącznikami. Praca zawiera też spis rysunków, tabel i wykresów oraz bibliografię.
Łączna jej objętość wynosi 225 stron, w tym 184 strony merytorycznego tekstu.
Ocena merytoryczna
Praca doktorska mgr M. Błaszczuk-Zawiła stanowi obszerną, interesującą,
wieloaspektową analizę przystąpienia Federacji Rosyjskiej do Światowej Organizacji Handlu
(WTO) w kontekście polsko-rosyjskich stosunków gospodarczych. Autorka, na tle rozważań
dotyczących warunków członkostwa w WTO, rosyjskich negocjacji akcesyjnych i analizy
ekonomicznych skutków członkostwa kraju w WTO dla jego współpracy z zagranicą w ujęciu
teoretycznym, analizuje i ocenia polsko-rosyjskie stosunki gospodarcze w okresie negocjacji
akcesyjnych Rosji i skutki jej przystąpienia do WTO dla relacji z Polską.
Celem pracy było zbadanie efektów akcesji Rosji do WTO dla polsko-rosyjskich
stosunków gospodarczych i wskazanie tych obszarów, w których członkostwo w tej
organizacji powinno mieć największy wpływ. W pracy sformułowano tezę mówiącą, że
„przystąpienie Rosji do WTO wpłynęło na poprawę warunków współpracy gospodarczej
Polski z Rosją, jednak skala tego pozytywnego wpływu była dotychczas niewielka, m.in. ze
względu na ograniczoną skalę zobowiązań Rosji w WTO, nieprzestrzeganie przez nią
warunków członkostwa w tej organizacji, w tym w odniesieniu do poprawy dostępu do rynku
1
i niedyskryminowania firm zagranicznych, oraz podjęcie przez Rosję działania z zakresu
wewnętrznej polityki gospodarczej wspierające firmy rodzime”.
Doktorantka, na podstawie studiów literaturowych i badań materiału statystycznego,
weryfikuje w dysertacji cztery cząstkowe hipotezy badawcze. Główną przeszkodą w rozwoju
polsko-rosyjskiej współpracy gospodarczej do czasu akcesji Rosji do WTO była znaczna
dowolność rosyjskich władz w prowadzeniu zagranicznej polityki gospodarczej. Nawet
członkostwo Polski w Unii Europejskiej nie wpłynęło na poprawę ani zwiększenie stabilności
warunków wymiany z Rosją. Podczas procesu akcesyjnego Rosja stopniowo zwiększała
przejrzystość i przewidywalność swoich przepisów, tym samym dostosowując je do norm
międzynarodowych. Tym niemniej, zobowiązania akcesyjne Rosji zapewniają jej ochronę
wielu branż wrażliwych, a w efekcie rynek rosyjski nie uległ istotnemu otwarciu dla
dostawców zagranicznych, w tym polskich.
Rozważania Autorki koncentrują się więc wokół identyfikacji formalno-prawnych
oraz rzeczywistych warunków członkostwa w WTO, zagadnień negocjacyjnych i
uzgodnionych warunków członkostwa Rosji w WTO, a także zmian w handlu wzajemnym
Polski i Rosji i efektów przystąpienia Rosji do WTO w kontekście tych relacji.
Tematyka pracy leży w tym obszarze wiedzy ekonomicznej, który – mimo dużego
znaczenia Rosji jako partnera handlowego Polski – jest dość słabo prezentowany w polskiej
literaturze przedmiotu. Do tej pory brakuje prac badających skutki przystąpienia Federacji
Rosyjskiej do WTO zarówno dla samej Rosji, jak i w aspekcie relacji gospodarczych z
Polską. Celem pracy było też wskazanie tych dziedzin gospodarki polskiej, w których akcesja
powinna mieć największy wpływ. Praca doktorska mgr M. Błaszczuk-Zawiła niewątpliwie
wypełnia tę lukę w polskim dorobku naukowym. Stąd, biorąc powyższe pod uwagę, wybór
tematu pracy uważam za trafny i mający charakter aplikacyjny, odpowiadający na
zapotrzebowanie polskiej nauki oraz praktyki gospodarczej.
Weryfikacji przedstawionej we wstępie tezy badawczej oraz realizacji celu pracy,
służy logicznie skonstruowana koncepcja pracy i spójna kolejność wywodów, choć
zagadnienia zaprezentowane w pracy dotyczą skomplikowanej i wielowątkowej materii.
Struktura pracy i podział treści między poszczególne rozdziały są właściwe z punktu widzenia
treści pracy, chociaż nie zostały zachowane proporcje pomiędzy poszczególnymi częściami
(trzy rozdziały – pierwszy, drugi i czwarty odpowiednio 40, 45 i 42 strony i dwa rozdziały
relatywnie mniejsze – trzeci i piąty odpowiednio 34 i 20 stron). Tym niemniej, obrany tok
postępowania naukowo-badawczego należy uznać za poprawny merytorycznie i świadczy o
wysokim poziomie prezentowanej dysertacji oraz rozległej wiedzy zarówno teoretycznej, jak i
2
praktycznej Doktorantki z badanej dziedziny. Szczególnie wartościowe są tabele, rysunki i
wykresy w dysertacji oraz załączniki, które stanowią integralną część rozprawy i wzbogacają
całość analizy. Metody statystyczne umożliwiły ponadto przeprowadzenie wartościowych
badań własnych z zakresu handlu towarowego, usługowego i bezpośrednich inwestycji
zagranicznych, a także skutków akcesji Rosji do WTO dla polsko-rosyjskich stosunków
gospodarczych w tych obszarach. Autorka wykazała się też dobrą znajomością literatury
przedmiotu. Świadczy o tym niezwykle bogata bibliografia pracy doktorskiej. Ogólnie
chciałabym podkreślić - mimo, że badania zaprezentowane w pracy dotyczą skomplikowanej
i wielowątkowej materii – to cała praca została skonstruowana w przejrzysty i zwięzły
sposób, w syntetycznej formie analizując te zagadnienia.
W pierwszym rozdziale rozprawy doktorskiej, liczącym 39 stron, przedstawiono
pierwotne warunki i zasady udziału w GATT oraz ich ewolucję. Autorka dokonała także,
istotnego dla badanej problematyki, scharakteryzowania procedury akcesji do Światowej
Organizacji Handlu, wskazując na formalno-prawne oraz rzeczywiste warunki uzyskania jej
członkostwa w WTO. Na podkreślenie zasługuje ukazanie wszystkich kwestii związanych z
procesem akcesyjnym do WTO, a zwłaszcza przyczyn braku przejrzystości w tym względzie,
jego wydłużania, stosunku członków organizacji do kraju kandydującego. Dominują tutaj
treści związane z pogłębianiem dysproporcji w prawach i obowiązkach członków WTO oraz
akceptacją nadmiernych zobowiązań przez przyjmowane kraje, co wiąże się z ryzykiem
niewywiązywania się z nich i w konsekwencji konieczności ich przeglądu i zmiany po
uzyskaniu członkostwa. Doktorantka odnosi się więc do wielu aspektów uczestnictwa w
organizacji, tym niemniej wydaje się, że - bez uszczerbku dla pracy doktorskiej z zakresu
MSE - można było zrezygnować ze zbyt szczegółowego analizowania zasad WTO, takich jak
KNU, KN, porozumienia fakultatywne, GATS, TRIPS, i innych. Podsumowując należy
jednak podkreślić, że rozdział pierwszy został przygotowany profesjonalnie i stworzył ogólne
wprowadzenie do dalszych rozważań, a Autorka wykazała i udowodniła dobrą znajomość z
zakresu warunków członkostwa w WTO.
Rozdział drugi, liczący 44 stron, zawiera analizę przebiegu negocjacji Rosji w sprawie
członkostwa w WTO. Z jednej strony Doktorantka charakteryzuje zmiany stosunku
administracji rosyjskiej do członkostwa w WTO podczas trwających prawie dwie dekady
negocjacji akcesyjnych, w tym niekonsekwencję władz tego kraju w dążeniu do uczestnictwa
w organizacji i niewielką gotowość do ustępstw na rzecz członków WTO, włącznie z
ignorowaniem zasad procesu akcesyjnego. Z drugiej strony wskazuje na trudności
negocjacyjne związane ze sztywnym stanowiskiem członków WTO, którzy żądali od
3
Federacji Rosyjskiej przyjęcia zobowiązań wykraczających znacząco poza postanowienia
porozumień WTO oraz na pewne napięcia polityczne, które utrudniały zakończenie
negocjacji. Uwagę skupiono też na najważniejszych zmianach w przepisach dotyczących
rosyjskiego systemu obrotu gospodarczego z zagranicą dokonanych podczas tego okresu oraz
na warunkach członkostwa w WTO. W mojej ocenie jest to najlepszy rozdział w całej
recenzowanej rozprawie doktorskiej, oparty na rzetelnej analizie zagranicznej polityki
handlowej tego kraju, porządkujący najważniejsze kwestie związane z instrumentami tej
polityki i zobowiązaniami Rosji. Jest to też rozdział w pracy ważny z punktu widzenia
dalszych rozważań. Prosiłabym jedynie o wyjaśnienie, skąd Autorka uzyskała dane
wykorzystane w komentarzu do wykresu 2 (s. 73), gdyż napotkałam na trudność z ich
identyfikacją w treści tego wykresu.
Rozdział trzeci, liczący 33 strony, jest rozdziałem teoretycznym rozprawy. Zawiera
treści związane z możliwymi skutkami przystąpienia do WTO kraju ekonomicznie małego (a
za taki kraj została uznana Rosja, w kontekście jej małego wpływu na ceny światowe) dla
jego stosunków ekonomicznych z zagranicą oraz stosowanych metod badania takich skutków.
W rozdziale tym Autorka omawia możliwe skutki redukcji barier w handlu i inwestycjach w
świetle różnych teorii. Przedstawia klasyczne metody statystyczno-ekonometryczne, oparte na
modelach statystycznych i ekonometrycznych oraz metody nieklasyczne (heurystyczne),
oparte na opiniach ekspertów. Doktorantka rozważa skutki akcesji do WTO podobnie jak
skutki integracji gospodarczej, uznając, że w obu przypadkach następuje tworzenie
podobnych warunków konkurencji. Przyjmuje, że akcesja do WTO też wywołuje efekty
alokacyjne, lokalizacyjne i akumulacyjne. Analizę można uznać za ciekawą i za próbę
uzasadnienia badanej problematyki od strony modeli czy ocen ekspertów.
Niezależnie jednak od wysokiej oceny rozważań podjętych w rozdziale trzecim mam
pewne uwagi krytyczne w tej kwestii. Mam poważne wątpliwości, czy można porównywać
teorię związaną z efektami międzynarodowej integracji gospodarczej ze skutkami
przystąpienia kraju do WTO? W mojej opinii teoria obejmująca integrację ekonomiczną
krajów nie jest adekwatna do sytuacji członkostwa w WTO. Uważam, że jest to dosyć
kontrowersyjne stwierdzenie. Integracja gospodarcza oznacza bardzo ścisłe powiązania
gospodarcze pomiędzy członkami ugrupowania, podczas gdy zobowiązania WTO – jak
zresztą Autorka wskazywała to na przykładzie Rosji – nie zawsze są nawet w pełni
realizowane. Stąd, chociaż oceniam przedstawioną teoretyczną analizę skutków akcesji kraju
do WTO jako oryginalną i wartościową, to jednak nie jestem w pełni przekonana czy
zastosowane metody kwantyfikacji i metody heurystyczne dotyczące integracji należycie
4
weryfikują skutki liberalizacji międzynarodowych stosunków gospodarczych w ramach
WTO.
Przedmiotem analizy w rozdziale czwartym, liczącym 41 stron, są polsko-rosyjskie
stosunki gospodarcze w okresie rokowań akcesyjnych Rosji. W tej części pracy
zaprezentowano podstawy prawne wzajemnych stosunków gospodarczych oraz zmiany w
obrotach towarowych, usługowych i inwestycji bezpośrednich pomiędzy obu krajami w
okresie negocjacji akcesyjnych Rosji. Jest to niezwykle ważny merytorycznie rozdział pracy,
tym bardziej, że stosunkowo dużo miejsca poświęcono w nim zmianie warunków wzajemnej
współpracy związanej z dostosowaniem się norm rosyjskich do członkostwa WTO oraz
członkostwem Polski w Unii Europejskiej. Rozdział ten zawiera niezwykle wartościową
analizę statystyczną obrotów towarowych pomiędzy Polską i Rosją, obejmującą lata 19952011, wskazującą na jej wysoką dynamikę i duże uzależnienie Polski od importu z Rosji, a
także na duże zmiany w strukturze towarowej, zwłaszcza po stronie polskiego eksportu. Z
kolei analiza handlu usługami objęła lata 2004-2011 (dostępne dane), a jej dynamika
wykazywała znaczącą nierównomierność, przy czym polski eksport rósł na ogół szybciej niż
import i występowały wyraźne zmiany w strukturze tego handlu. W rozdziale tym zbadano
też poziom, dynamikę i strukturę inwestycji wzajemnych w latach 1996-2011. W tym czasie
notowano wzrost polskich inwestycji w Rosji i wycofywanie się kapitału rosyjskiego z Polski.
Na wyróżnienie zasługuje bardzo duży wkład własny Autorki, która dokonała pogłębionej
analizy statystycznej z wykorzystaniem samodzielnie opracowanych wykresów. Szczególnie
wartościowa jest też analiza czynników sprzyjających i mających negatywny wpływ na
stosunki wzajemne Polski i Rosji. Uznanie budzi sposób ich przedstawienia, zawierający ich
krytyczną analizę, w której Autorka wykazała się umiejętnością dokonywania ocen i
wyciągania wniosków z przeprowadzonych badań, zwłaszcza podkreślenie faktu, że „akcesja
Polski do UE nie wpłynęła na stabilizację polityki Rosji wobec Polski (…) Ponadto,
rezygnacja
z
możliwości
prowadzenia
własnej
polityki
handlowej
nie
została
zrekompensowana przez wzmocnienie jej pozycji w sporach handlowych z Rosją poprzez
działania całej Unii (…) Doświadczenia te potwierdziły ponadto wybiórcze wypełnianie przez
Rosję jej zobowiązań międzynarodowych” (s. 160). Natomiast, zgodnie z moją oceną, w
rozdziale tym można było pominąć początek punktu 4.4 (s. 135 do 4.4.1) oraz punkt 4.5.1. (s.
139-140) zawierające wprowadzenie teoretyczne do handlu usługami i współpracy
inwestycyjnej (ewentualnie w przypisie).
Natomiast rozdział piąty, liczący 20 stron, Autorka poświęciła ocenie skutków
przystąpienia Rosji do WTO dla tego kraju szacowanych od 2003 r. przez różne ośrodki
5
badawcze, takie jak Bank Światowy, MFW, rosyjskie Centrum Badań Ekonomicznych i
Finansowych (CEFIR) i inne. Ogólnie podkreślano, że rzeczywisty wpływ akcesji Rosji do
WTO na jej gospodarkę będzie zależał od polityki władz rosyjskich, ale spodziewane efekty
powinny być per saldo pozytywne. Tym niemniej, chociaż Rosja jest członkiem WTO od 22
sierpnia 2012 r., wiele rosyjskich zobowiązań nie zostało jeszcze wdrożonych (z różnych
przyczyn), a nawet powołanie Ambasadora Rosji przy WTO nastąpiło dopiero w kwietniu
2014 r. (dop. KŻ). Z kolei w drugiej części tego rozdziału Autorka przedstawia wyniki badań
własnych dotyczących wpływu przystąpienia Rosji do WTO na kształtowanie się współpracy
polsko-rosyjskiej. Wnioski z dokonanej kwantyfikacji tych skutków, z użyciem metod
statystycznych oraz przeprowadzonych metodą opisową wskazują, na niewielki wpływ tej
akcesji na polsko-rosyjskie stosunki gospodarcze i nic nie wskazywało na zmianę w tym
zakresie. Rozdział ten należy do wyjątkowo ciekawych w pracy i potwierdza umiejętność
dokonywania ocen i wyciągania wniosków z przeprowadzonych analiz.
Rozprawę doktorską kończy bardzo ciekawa, syntetycznie skonstruowana część
wnioskowa (4 strony). Jej atutem jest właśnie fakt, że nie jest ona zbyt obszerna, natomiast
wnioski obejmują wszystkie podnoszone aspekty badań i mogą stanowić wskazówkę dla
wszystkich, którzy interesują się problematyką członkostwa Rosji w WTO i efektami dla
polsko-rosyjskich stosunków gospodarczych, a zwłaszcza dla praktyki gospodarczej.
Osiągnięte wyniki w pełni potwierdziły prawdziwość hipotez badawczych. Doktorantka
sformułowała ważne wnioski, że główną korzyścią z przystąpienia Rosji do WTO miało być
ograniczenie dowolności władz Federacji Rosyjskiej w stosowaniu instrumentów polityki
handlowej. Natomiast dotychczasowe doświadczenia wskazują, że niewiele się w tym
względzie zmieniło, o czym świadczy stosunkowo duża zmienność polityki rosyjskiej wobec
jej stosunków gospodarczych z zagranicą. Z tych względów trudne do oszacowania są skutki
akcesji Rosji do WTO dla polsko-rosyjskich stosunków ekonomicznych. Przyjęta koncepcja
badań była więc w pełni właściwa, a ich konkluzje są niezmiernie ważne dla teorii i praktyki.
Do
intensyfikacji
współpracy
mogłyby
się
przyczynić
odpowiednie
rozwiązania
instytucjonalno-prawne pomiędzy Unią Europejską i Rosją. Z uwagi jednak na obecną
sytuację polityczno-gospodarczą oraz dotychczasowe niewypełnianie przez Rosję zobowiązań
akcesyjnych w WTO, trudno oczekiwać zakończenia rokowań UE-Rosja w bliżej określonym
terminie (wykracza to ponadto poza okres badawczy opiniowanej rozprawy doktorskiej, gdyż
prace nad rozprawą doktorską zakończono w styczniu 2014 r., a więc przed wydarzeniami na
Ukrainie i sankcjami nałożonymi na Rosję, m.in. przez UE).
6
Wśród uwag ogólnych chciałabym podkreślić, iż każdy rozdział dysertacji jest
zakończony krótkim podsumowaniem, które jest jednocześnie dobrym punktem wyjściowym
do badań prowadzonych w kolejnym rozdziale. Na wyróżnienie w rozprawie zasługuje
olbrzymia praca własna wykonana przez Doktorantkę przy opracowaniu tabel i wykresów, a
przede wszystkim załączników ilustrujących wiele kwestii, w oparciu o materiały statystyczne
i dokumenty. Wysoką jakością cechują się też przypisy w pracy, które stanowią istotne
kompendium wiedzy dotyczącej omawianych zagadnień.
Podsumowując, mimo zgłoszonych uwag, ogólna ocena merytorycznej zawartości
rozprawy doktorskiej jest wysoka. Autorka wykazała się w pracy bardzo dobrą znajomością
przedmiotu badań. Zaprezentowała też wiele interesujących danych statystycznych,
dokumentujących analizowane zagadnienia, które w umiejętny sposób zinterpretowała.
Ocena formalna
Rozprawa od strony formalnej została przygotowana bardzo starannie. Napisana jest
przystępnie i dobrą polszczyzną, co jest tym bardziej godne podkreślenia, że w istotnej części
praca oparta jest na anglojęzycznej i rosyjskojęzycznej literaturze przedmiotu. Pracę czyta się
z dużym zainteresowaniem, co niewątpliwie należy również do jej walorów. Występują tylko
nieliczne uchybienia redakcyjne, np.:

pisownia Wielostronne, Fakultatywne (s. 22, 23), Organizacji (s. 184) z dużej litery;

niezrozumiałe jest pisanie tytułów publikacji czasami kursywą, czasami prostym drukiem
i to dodatkowo w cudzysłowach, gdy w praktyce tytuły książek, artykułów, itd. piszemy
kursywą, a w cudzysłowach zapisujemy tytuły czasopism (o ile było to zamierzone, to
prosiłabym o wyjaśnienie);

wszystkie wyrazy w tytułach czasopism, zeszytów naukowych, itp. piszemy z dużej litery
i w cudzysłowach, np. „Studia Polityczne” (przypis 175, s. 70), „Studia i Materiały”
(przypis 32, s. 127), „Federacja Rosyjska – Przegląd Gospodarczo-Rynkowy” (przypis 57,
s. 143), „Rynek – Wschodni Partnerzy” (przypis 68, s. 52, przypis 118, s. 60, przypis 104,
s. 152 i inne);

wydaje się, że stosowanie cyrylicy w zapisach pozycji bibliograficznych nie sprzyja
łatwości czytania tekstu, sugerowałabym wykorzystanie alfabetu łacińskiego/polskiego;

w literaturze przedmiotu rysunek i wykres są równoważne (stosuje się raczej tylko
rysunek);
7

na s. 5 w przypisie 2 jest Por. T. Bartoszewicz, „GATT a międzynarodowa polityka …”,
op. cit., s. 184, ale wcześniej tej pozycji bibliograficznej jeszcze nie było;

w niektórych przypisach w pracy brak podanych stron wykorzystanego źródła (np. przypis
143 s. 63, przypis 187 s. 74, przypis 203 s. 76);

brak pełnej nazwy niektórych wydawnictw np. PWN, PWE;

sporadycznie występują określenia o charakterze publicystycznym (np. „zeszło na dalszy
plan”, s. 45);

brak lub nadmiar znaków interpunkcyjnych (przecinków) w kilku miejscach, brak kropek
po numerach wykresów i tabel;

nieliczne błędy (np. literówki);

zastosowany sposób sporządzenia bibliografii z podziałem na wydawnictwa zwarte,
ciągłe, itd. - przy tak znaczącej liczbie wykorzystanych pozycji bibliograficznych –
powoduje trudności przy korzystaniu ze spisu literatury, sugeruję wykaz bibliografii tylko
według alfabetu, może jedynie z wyszczególnieniem stron internetowych oraz baz danych
i źródeł prawa.
Praca oparta jest na szerokich studiach literaturowych i zawiera dość obszerny
przegląd literatury przedmiotu. Łącznie bibliografia obejmuje 392 pozycje (książki, artykuły,
dokumenty i raporty instytucji rządowych i organizacji międzynarodowych), 14 źródeł
internetowych oraz 13 baz danych i źródeł prawa. Szczególną uwagę zwraca duża liczba
pozycji obcojęzycznych. Ogólnie literatura jest zdywersyfikowana, uwzględniająca także
pozycje wielu polskich autorów.
Ocena końcowa
Rozprawa doktorska mgr Marzenny Błaszczuk-Zawiła jest wartościową pozycją
naukową. Praca zawiera interesującą, dogłębną i wieloaspektową analizę oraz ocenę
przystąpienia Federacji Rosyjskiej do WTO w kontekście polsko-rosyjskich stosunków
gospodarczych. Doktorantka wykazała się bardzo dobrą znajomością zarówno teoretycznych
aspektów warunków, procedur i skutków członkostwa w WTO, jak i umiejętnością
wyciągania wniosków odnośnie do korzyści lub ich braku w okresie rokowań akcesyjnych i
po przystąpieniu Rosji do tej organizacji dla stosunków gospodarczych z Polską. Autorka
posługuje się dobrym warsztatem badawczym, co pozwala jej w sposób samodzielny
prowadzić badania naukowe. W pracy wykazała też umiejętność prezentowania własnych
8
przemyśleń, wniosków i uogólnień. Zgłoszone w recenzji uwagi nie mają zasadniczego
charakteru i nie zmieniają generalnie pozytywnej oceny pracy.
Biorąc pod uwagę wcześniej wyrażone opinie i oceny cząstkowe dotyczące
postawienia problemu badawczego, jak i warsztatu naukowego, w tym metody badań,
wartości zebranego materiału naukowego, zakresu i sposobu weryfikacji hipotez, wiedzy
Doktorantki w dziedzinie, jaką są nauki ekonomiczne, oraz strony formalnej pracy konstatuję,
że rozprawa doktorska mgr Marzenny Błaszczuk-Zawiła pt. „Przystąpienie Rosji do
Światowej Organizacji Handlu a polsko-rosyjskie stosunki gospodarcze” spełnia wymagania
stawiane tego typu pracom określone w Ustawie z dnia 14.03.2003 roku o stopniach
naukowych i tytule naukowym (Dz. U. Nr 65, poz. 595, z późn. zm). Wnoszę do Rady
Kolegium Gospodarki Światowej Szkoły Głównej Handlowej w Warszawie o przyjęcie pracy
i dopuszczenie jej do publicznej obrony.
W związku z wysokim poziomem merytorycznym i formalnym recenzowanej
dysertacji doktorskiej wnioskuję o jej wyróżnienie.
9