pobierz artykuł w pdf

Jeden jogurt
dziennie
dla zdrowia
Żywność
Warunkiem prawidłowego funkcjonowania organizmu jest
racjonalne żywienie, to znaczy dostarczanie organizmowi zalecanych ilości energii i składników odżywczych we właściwych
proporcjach oraz z odpowiednią częstotliwością. Dlatego
szczególnie ważna jest urozmaicona dieta. Dieta taka powinna zawierać różnorodne produkty, które należą do następujących grup znajdujących się w tzw. „Talerzu Zdrowia”, opracowanym przez ekspertów z dziedziny żywności i żywienia, by
ułatwić prawidłowe komponowanie posiłków w ciągu dnia:
warzywa i owoce,
mleko i produkty mleczne,
produkty zbożowe,
produkty białkowe,
tłuszcze,
płyny.
Mleko i produkty mleczne odgrywają istotną rolę w żywieniu,
ponieważ zawierają niezbędne składniki odżywcze oraz charakteryzują się właściwościami, które pozwalają zachować
dobry stan zdrowia we wszystkich okresach życia. W szczególności ważne są w żywieniu dzieci i młodzieży, bowiem zawarte w nich składniki mają duże znaczenie dla prawidłowego rozwoju i mineralizacji układu szkieletowego, właściwego
rozwoju fizycznego i umysłowego.
Częstotliwość spożycia produktów mlecznych zależy od wieku i wiąże się z zapotrzebowaniem na wapń. Osoby dorosłe powinny spożywać produkty mleczne minimum 2 razy
dziennie, a dzieci 3–4 razy dziennie. Warto, aby 1 porcję
zalecanych produktów mlecznych stanowił jogurt.
Jogurt to jeden z najstarszych produktów spożywanych
przez człowieka. Pili i doceniali go starożytni Egipcjanie
już 4000 lat przed naszą erą.
Jest to produkt otrzymywany z mleka pasteryzowanego
ukwaszonego przez odpowiednie kultury bakterii.
Korzystne oddziaływanie jogurtów na zdrowie człowieka ma
związek z ich wartością odżywczą. Jogurty zaliczane są do
produktów lekkostrawnych i niskokalorycznych (100 g jogurtu naturalnego o zawartości tłuszczu 2% – 61 kcal, jogurtu
truskawkowego o zawartości tłuszczu 1,8% – 91 kcal). Ponadto stanowią cenne źródło pełnowartościowego i dobrze
przyswajalnego białka (około 3,9%) charakteryzującego się
wyższą strawnością w porównaniu z białkiem mleka. Białko
obecne w jogurcie pomaga budować silne mięśnie. Jest ono
bogate w lizynę, dlatego też jogurt doskonale uzupełnia niedobór tego aminokwasu w białkach produktów zbożowych
(na przykład w pieczywie lub płatkach).
Jogurty zawierają również (w większych ilościach niż
mleko) składniki mineralne, takie jak wapń, magnez
i potas. Nadają one jogurtom właściwości alkalizujące, co
ma bardzo istotne znaczenie dietetyczne.
Piśmiennictwo:
1. Kunachowicz H., Nadolna I., Przygoda B., Iwanow K.: Tabele wartości odżywczej produktów spożywczych. Wydawnictwo Lekarskie
PZWL, Warszawa 2005.
2. Szostak-Węgierek D., Szostak W.B.: Występowanie hipolaktazji u dzieci w wieku szkolnym w Warszawie. Pediatr. Pol. 1999; 74: 13–17.
3. Socha J., Książyk J., Flatz G., Flatz S.D.: Prevalence of primary adult lactose malabsorption in Poland. Ann. Hum. Biol. 1984;
11: 311–316.
10
W porównaniu z mlekiem
jogurt jest bogatszy w wapń,
to znaczy 350 ml jogurtu
naturalnego 2% tłuszczu zawiera tyle samo wapnia (600 mg) co 0,5 l mleka spożywczego 2% lub 1,5% tłuszczu. Spożycie odpowiedniej ilości
produktów mlecznych, w tym jogurtów, powinno pokryć
dzienne zapotrzebowanie organizmu na wapń. Szeroki
asortyment produktów mlecznych powinien skłonić konsumentów do zapoznania się z ich wartością odżywczą,
zwłaszcza zawartością wapnia (rys. 1).
Jogurty powinny stanowić stały element codziennej
diety zarówno dzieci, jak i osób dorosłych ze względu
na swoje właściwości dietetyczne, odżywcze i smakowe.
Rys. 1. Wartość odżywcza porcji mleka (180 ml)
i mleka fermentowanego – jogurtu (150 g)(1):
Mleko spożywcze
2% tłuszczu
Jogurt naturalny
2% tłuszczu
102
kcal
90
6,8
Białko (g)
6,5
4,0
Tłuszcz (g)
3,0
9,8
Węglowodany (g)
9,3
240
Wapń (mg)
255
Jogurty a nietolerancja laktozy
Wiele osób wyklucza z diety produkty mleczne z powodu
dolegliwości występujących po ich spożyciu (ból brzucha,
wzdęcia, biegunki). Problemy te są następstwem braku
lub niedoboru laktazy – enzymu trawiącego cukier mleczny (laktozę). Szacuje się, że w Polsce częstość występowania nietolerancji laktozy w populacji dziecięcej
wynosi około 19%(2), a w populacji dorosłych około
37,5%(3). W takich przypadkach dobrym rozwiązaniem
jest wprowadzenie do diety jogurtów, w których ilość
laktozy jest minimalna, co umożliwia osobom z nietolerancją laktozy spożywać te produkty(4,5).
4. Savaiano D.A., AbouElAnouar A., Smith D.E., Levitt M.D.: Lactose malabsorption from yogurt, pasteurized yogurt, sweet acidophilus
milk, and cultured milk in lactase-deficient individuals. Am. J. Clin. Nutr. 1984; 40: 1219–1223.
5. Lerebours E., N'Djitoyap Ndam C., Lavoine A. i wsp.: Yogurt and fermented-then-pasteurized milk: effects of short-term and longterm ingestion on lactose absorption and mucosal lactase activity in lactase-deficient subjects. Am. J. Clin. Nutr. 1989; 49: 823–827.