Bogumiła Wątorek, Relacje biznes-nauka w opinii przedsiębiorstw

Transkrypt

Studia i Materiały. Miscellanea Oeconomicae
Rok 16, Nr 1/2012
Wydział Zarządzania i Administracji
Uniwersytetu Jana Kochanowskiego w Kielcach
Ład gospodarczy i społeczny
Bogumiła Wątorek1
RELACJE BIZNES – NAUKA
W OPINII PRZEDSIĘBIORSTW SPECJALNYCH STREF
EKONOMICZNYCH POŁUDNIOWO-WSCHODNIEJ
POLSKI
1. Wprowadzenie
DąŜenie do rozwoju polskiej gospodarki wymaga od wielu podmiotów zaangaŜowania oraz zgodnego współdziałania w tej płaszczyźnie. Zmieniające się uwarunkowania, w szczególności makroekonomiczne, wymuszają konieczność ciągłego dostosowywania obszarów i sposobów współpracy do panujących warunków
zewnętrznych, kształtujących procesy innowacyjne. Jednym z modeli opisujących
zagadnienie współpracy pomiędzy podmiotami w kontekście ich wspólnego
kształtowania innowacyjnej gospodarki jest model określany jako złoty trójkąt
innowacji bądź model potrójnej spirali współpracy (ang. the triple helix model).
W pracy przedstawione zostały teoretyczne załoŜenia modelu oraz jego ewolucja,
będąca efektem zmiany postrzegania roli poszczególnych podmiotów mogących
kreować innowacyjne rozwiązania, tj. przedsiębiorstw, władz publicznych oraz
uczelni wyŜszych i ośrodków naukowo-badawczych. Głównym celem pracy jest
zaprezentowanie oraz analiza doświadczeń wybranych przedsiębiorstw specjalnych stref ekonomicznych Polski południowo-wschodniej w aspekcie ich współpracy z sektorem naukowo-badawczym. Do analizy wykorzystane zostały kwestionariusze wywiadu z badań przeprowadzonych wśród kadry zarządzającej
trzech Specjalnych Stref Ekonomicznych (SSE) Polski południowo-wschodniej:
1
Dr Bogumiła Wątorek, wykładowca, Państwowa WyŜsza Szkoła Zawodowa im. Witelona w Legnicy.
231
SSE Starachowice S.A., SSE EURO-PARK Mielec oraz Tarnobrzeska SSE EURO-PARK WISŁOSAN.
2. Złoty trójkąt innowacji
Model określany mianem złotego trójkąta innowacji (ang. the triple helix model) zyskał uznanie w wielu krajach, wskazuje na konieczność współpracy pomiędzy trzema waŜnymi sektorami: 1) przedsiębiorstwa, 2) nauka oraz 3) władze publiczne. W Polsce równieŜ zwraca się duŜą uwagę na relacje pomiędzy wspomnianymi sektorami. Szczególną rolę w opisywanym modelu mają odgrywać
uczelnie wyŜsze, które przez wzgląd na swój potencjał badawczy mogą w znaczący sposób kreować innowacje w gospodarce opartej na wiedzy. Wymaga to jednak pewnej transformacji uczelni od instytucji zajmujących się jedynie kształceniem do instytucji kształcących i jednocześnie prowadzących działalność badawczą. Często rolę uczelni przejmują przedsiębiorstwa zajmując się prowadzeniem
badań na równie wysokim poziomie. Jeśli jednak brakuje im wiedzy to sprawna
współpraca na płaszczyźnie państwo – uczelnie moŜe im pomóc w rozwiązywaniu
pojawiających się problemów.
Rysunek 1. Złoty trójkąt innowacji – podejście pierwsze.
Źródło: H. Etzkowitz, L. Leydesdorff, The dynamics of innovation: from National Systems and
‘‘Mode 2’’ to a Triple Helix of university–industry–government relations, Research Policy 29
(2000), s. 111.
Nie ma wątpliwości odnośnie konieczności współpracy w układzie przedsiębiorstwa – nauka – władze publiczne, jednak róŜnie bywa postrzegany zakres takiego współdziałania. W literaturze opisywane są trzy podejścia, jednak jedno jest
uznane za najbardziej wartościowe i takie, które powinno mieć zastosowanie
w obecnych warunkach społeczno-ekonomicznych.
232
Powiązania pokazane w podejściu pierwszym (Rysunek 1) mają znaczenie historyczne, gdyŜ odnoszą się do modelu, który występował w Związku Radzieckim
oraz socjalistycznych krajach Europy Wschodniej. Przyjęto tutaj, Ŝe to państwo ze
swoimi strukturami jest organem nadrzędnym, otaczającym działalność przedsiębiorstw i sfery nauki oraz kształtującym relacje pomiędzy nimi. Stan ten stał się
przedmiotem krytyki ze wzglądu na brak miejsca w tym układzie na inicjatywę
płynącą z przedsiębiorstw i uczelni wyŜszych.
Rysunek 2. Złoty trójkąt innowacji – podejście drugie.
(2000), s. 111.
W podejściu drugim (Rysunek 2) zaznacza się róŜnorodność i odrębność kaŜdej ze sfer instytucjonalnych, widać pomiędzy nimi wyraźne granice, ale wszystkie mają równorzędną rolę w aspekcie wpływu na innowacje. Pomiędzy podmiotami powinna występować współpraca, powinny one samodzielnie kształtować
swoje relacje, przy czym przypisywane są im jedynie podstawowe zadania. Zgodnie z tym modelem uczelnie oferują podstawowe badania i dostarczają wykwalifikowanych pracowników, przedsiębiorstwa konkurują między sobą powiązane
zaleŜnościami rynkowymi, a rząd zajmuje się rozwiązywaniem bieŜących problemów rynkowych.
233
Rysunek 3. Złoty trójkąt innowacji – podejście trzecie.
(2000), s. 111.
Większość państw próbuje aktualnie osiągnąć stopień współpracy opisywany
w podejściu trzecim (Rysunek 3) – trzy sfery zachodzą na siebie, dzięki temu kaŜda
z nich wpływa na funkcjonowanie pozostałych. NaleŜy jednak wyraźnie zaznaczyć,
Ŝe kaŜda ze sfer jest niezaleŜna i ma równy status, a ich wzajemne interakcje mają
być źródłem rozwoju. Wspólnym celem staje się wytworzenie wspólnego środowiska innowacyjnego, na które mogą składać się: uniwersyteckie podmioty typu spinoff2, trójstronne inicjatywy dla rozwoju opartego na wiedzy, alianse strategiczne
pomiędzy firmami, akademickie grupy naukowe3. Wymienione formy współpracy
są często wspierane (np. finansowo) przez rząd, ale nie mogą być kontrolowane.
Model określany jako złoty trójkąt innowacji obejmuje trzy podstawowe elementy4:
− nadanie większego znaczenia roli uczelni wyŜszych w zakresie innowacji,
w powiązaniu z sektorem przemysłowym oraz rządem;
− przejście pomiędzy trzema głównymi sferami instytucjonalnymi do ścisłej
współpracy, w której polityka innowacyjna jest efektem interakcji pomiędzy sferami a nie wynikiem zaleceń rządu lub wewnętrznym rozwojem
samej sfery przemysłowej;
− oprócz wypełniania swoich tradycyjnych funkcji, kaŜda ze sfer instytucjonalnych współpracuje z pozostałymi i współpraca ta powinna być równie
silna jak prowadzona działalność podstawowa.
2
3
4
Mianem tym określane jest nowe przedsiębiorstwo, które zostało załoŜone przez co najmniej
jednego pracownika naukowego (osoba ze stopniem naukowym co najmniej doktora) albo studenta bądź absolwenta uczelni w celu komercjalizacji innowacyjnych pomysłów lub technologii,
zwykle zaleŜne w pewien sposób (np. organizacyjnie, prawnie, finansowo) od uczelni.
H. Etzkowitz, J. Dzisah, M. Ranga, Ch. Zhou, The triple helix model of innovation, Tech Monitor,
Jan-Feb 2007, s. 15.
Ibidem.
234
3. Ogólna charakterystyka badanych podmiotów
Próbę badawczą stanowi 41 podmiotów (Rysunek 4) prowadzących działalność
na terenie specjalnych stref ekonomicznych zlokalizowanych w Polsce południowo-wschodniej, czyli w obrębie Specjalnej Strefy Ekonomicznej Starachowice
S.A. (SSSE), Specjalnej Strefy Ekonomicznej EURO-PARK Mielec (MSSE) oraz
Tarnobrzeskiej Specjalnej Strefy Ekonomicznej EURO-PARK WISŁOSAN
(TSSE). Badane podmioty prowadzą działalność w następujących podstrefach:
− Mielec (14) – Specjalnej Strefy Ekonomicznej EURO-PARK Mielec (MSSE);
− Starachowice (9) i Ostrowiec Świętokrzyski (1) – Specjalnej Strefy Ekonomicznej Starachowice S.A. (SSSE);
− Stalowa Wola (9), Nowa Dęba (4), Tarnobrzeg (1), Jasło (3) – Tarnobrzeskiej Specjalnej Strefy Ekonomicznej EURO-PARK WISŁOSAN (TSSE).
Rysunek 4. Liczba podmiotów objętych badaniem ze względu na miejsce
prowadzenia działalności.
Źródło: opracowanie własne na podstawie kwestionariuszy wywiadu.
Aktywność badanych podmiotów koncentruje się na działalności produkcyjnej
(około 90% firm), w tym pięć oprócz działalności typowo produkcyjnej wskazało
równieŜ działalność usługową i handlową. Pozostałe 4 podmioty (9,8% próby
badawczej) zadeklarowały, Ŝe ich działalność skupia się na usługach. Dominującą
formą prawną jest spółka z ograniczoną odpowiedzialnością – postać taką posiada
aŜ 30 podmiotów (73,2%), wśród pozostałych jedenastu podmiotów pojawiło się 5
spółek akcyjnych, 1 spółka cywilna, 2 spółki jawne, 3 osoby fizyczne. W większości dominuje kapitał polski (28 firm), dwanaście podmiotów korzysta z kapitału
zagranicznego, w tym aŜ 8 firm jest finansowanych wyłącznie kapitałem z zagranicy, w jednym udział ten waha się w przedziale 51-99%, a w pozostałych trzech
mieści się w przedziale 1-50%. Jeden podmiot nie udzielił odpowiedzi na pytanie
o źródło pochodzenia kapitału. Informacje o rodzajach działalności badanych firm,
formy prawnej, udziału kapitału zagranicznego i kraju jego pochodzenia wraz
z przypisaniem firm do poszczególnych stref zostały zebrane w tabeli 1.
235
Tabela 1. Rodzaje działalności, forma prawna, udział kapitału zagranicznego i kraj
jego pochodzenia firm objętych badaniami, prowadzących działalność w obrębie
poszczególnych specjalnych stref ekonomicznych.
Strefa
MSSE
Rodzaj działalności
produkcja
Forma prawna
spółka jawna
inna (os fizyczna)
spółka akcyjna
spółka z o.o.
produkcja, handel, usługi spółka z o.o.
produkcja; handel
spółka z o.o.
usługi
MSSE Suma
SSSE
produkcja
produkcja, handel
produkcja; handel
usługi
SSSE Suma
TSSE
produkcja
inna (os fizyczna)
spółka z o.o.
spółka akcyjna
spółka cywilna
spółka z o.o.
inna (os fizyczna)
spółka z o.o.
spółka z o.o.
spółka jawna
spółka akcyjna
spółka z o.o.
Kapitał
zagr
0%
0%
0%
0%
100%
1-50%
0%
0%
1-50%
0%
100%
Polska
Polska
Polska
Polska
Austria
USA
Szwecja
Polska
Polska
Korea
Polska
Anglia
0%
0%
0%
100%
0%
0%
0%
Polska
Polska
Polska
Francja
Polska
Polska
Polska
0%
0%
100%
0%
100%
Polska
Polska
Włochy
Polska
Norwegia
Malta
Niemcy
USA
USA
USA
Polska
1-50%
51-99%
0%
usługi
spółka z o.o.
TSSE Suma
Suma końcowa
236
Kraj
Suma
1
1
2
2
1
1
1
1
1
1
1
1
14
1
1
4
1
1
1
1
10
1
1
1
7
1
1
1
1
1
1
1
17
41
DuŜa część badanych podmiotów (ponad 70%) to firmy zatrudniające ponad 49
osób (Rysunek 5), co nie jest zaskoczeniem jeśli weźmie się pod uwagę produkcyjny charakter przewaŜającej ilości firm. W grupie tej wyróŜnić moŜna średnie
przedsiębiorstwa, zatrudniające od 50 do 249 pracowników (ok. 41%), lub duŜe
przedsiębiorstwa, zatrudniające ponad 250 pracowników (ok. 32%). Pozostałe
podmioty to przedsiębiorstwa małe, w których zatrudnienie waha się w przedziale
10-49 osób. W próbie badawczej nie ma Ŝadnej firmy, która mogłaby być traktowana jako mikroprzedsiębiorstwo, zatrudniające do 9 osób.
Rysunek 5. Liczba podmiotów objętych badaniem ze względu na liczbę
zatrudnianych pracowników.
Wielkość badanych podmiotów, mierzoną liczbą zatrudnianych w nich osób,
w poszczególnych specjalnych strefach ekonomicznych przedstawia tabela 2.
Największy udział przedsiębiorstw duŜych jest w Tarnobrzeskiej SSE EUROPARK WISŁOSAN – stanowią one ok. 41% badanych podmiotów strefy, w SSE
EURO-PARK Mielec oraz SSE Starachowice S.A. dominują przedsiębiorstwa
średnie.
Tabela 2. Wielkość badanych firm ze względu na liczbę zatrudnianych osób
w poszczególnych specjalnych strefach ekonomicznych.
Ilość firm o określonej wielkości zatrudnienia
Strefa
1-9 pracowników
10-49 pracowników
50-249 pracowników
ponad 249
pracowników
MSSE
0
4
6
SSSE
0
3
5
TSSE
0
4
6
Razem
0
11
17
4
2
7
13
Łącznie
14
10
17
41
237
4. Relacje biznes/nauka – wyniki badań ankietowych
W ramach współpracy pomiędzy przedsiębiorstwami a szeroko rozumianym
sektorem naukowym badane były kontakty firm w dwóch aspektach: z uczelniami
wyŜszymi oraz ośrodkami badawczo-rozwojowymi. Kwestionariusz zawierał pytania dotyczące samego faktu istnienia takiej współpracy i większość firm udzieliła na nie odpowiedzi, jednak były to odpowiedzi zróŜnicowane. Przedsiębiorstwa,
które potwierdziły współpracę były proszone o wskazanie lokalizacji instytucji,
z którymi nawiązały kontakt oraz obszaru współpracy. Przedsiębiorstwa, które nie
współpracują miały spróbować określić przyczyny tej sytuacji. Uzyskane odpowiedzi są niezwykle istotne z punktu widzenia oceny moŜliwości wpływania sfery
naukowej na wprowadzanie rozwiązań innowacyjnych w przedsiębiorstwach.
4.1. Współpraca na płaszczyźnie przedsiębiorstwa – uczelnie wyŜsze
Analizując łącznie odpowiedzi udzielone na pytanie o istnienie współpracy
z uczelniami wyŜszymi naleŜy stwierdzić, Ŝe większość podmiotów (58,5%, czyli
24 przedsiębiorstwa) nie nawiązało takiej współpracy (Rysunek 6). Jedynie 15
firm udzieliło odpowiedzi twierdzącej, przy czym sytuacja jest zróŜnicowana jeśli
weźmiemy pod uwagę poszczególne specjalne strefy ekonomiczne – najwięcej
firm współpracuje w SSE EURO-PARK Mielec (57,1%), gorzej naleŜy ocenić
współpracę w SSE Starachowice S.A. (20%) oraz Tarnobrzeskiej SSE EUROPARK WISŁOSAN (29,4%).
Rysunek 6. Struktura odpowiedzi na pytanie: Czy firma współpracuje z uczelniami
wyŜszymi?
238
Wśród przedsiębiorstw współpracujących z uczelniami wyŜszymi dominują te,
które utrzymują kontakty z uczelniami zlokalizowanymi na terenie tego samego
województwa, w którym prowadzą działalność (rys. 7). Z 15 współpracujących
podmiotów 7 (prawie 50%) utrzymuje kontakty jedynie z uczelniami z terenu tego
samego województwa, 3 przedsiębiorstwa oprócz uczelni z danego województwa
nawiązały kontakt z uczelniami z innych województw Polski. Pięć podmiotów
utrzymuje kontakty jedynie z uczelniami z innego województwa w Polsce. śaden
z badanych podmiotów nie współpracuje z uczelnią zagraniczną. Wśród wymienianych szkół najczęściej pojawia się Politechnika Rzeszowska, współpracują
z nią cztery badane przedsiębiorstwa.
Rysunek 7. Struktura odpowiedzi na pytanie: W jakim województwie znajdują się
uczelnie wyŜsze, z którymi firma współpracuje?
Prawie wszystkie przedsiębiorstwa współpracujące z uczelniami wyŜszymi
określiły obszar współpracy, uzyskane odpowiedzi zostały zestawione w tabeli 3.
W przypadku większości podmiotów obszarem tym jest współpraca ukierunkowana na pozyskiwanie nowych rozwiązań technologicznych, prowadzenie badań
przez uczelnie oraz rozwiązywanie bieŜących problemów związanych z produkcją.
NaleŜy to ocenić bardzo pozytywnie w kontekście moŜliwości rozwoju przedsiębiorstwa czy teŜ oferowanego produktu. Uczelnie oferują fachową pomoc tech239
niczną, projektują produkty, współpracują w zakresie testowania komponentów
oraz aspektów związanych z ochroną środowiska, realizują projekty wspólnie
z przedsiębiorstwami. Innym waŜnym obszarem współpracy jest organizowanie
szkoleń dla kadry, a takŜe odbywanie przez studentów/absolwentów wyŜszych
uczelni praktyk i staŜy studenckich bądź pozyskiwanie przez przedsiębiorstwa
wykwalifikowanych pracowników.
Tabela 3. Obszary współpracy przedsiębiorstw poszczególnych specjalnych stref
ekonomicznych z uczelniami wyŜszymi.
Czego dotyczy współpraca z uczelniami wyŜszymi?
EQUEL – resortowy system zapobiegania bezrobociu, informatyzacja i organizacja pracy, nowe technologie – Politechnika Rzeszowska
• fachowa pomoc techniczna, wykonywanie specjalistycznych badań
• innowacje technologiczne, praktyki
• rozwój pomp, badania robione przez uczelnię – Politechnika Rzeszowska
MSSE
• pozyskiwanie kadry inŜynierskiej
• prace badawczo-rozwojowe
• projektowanie produktów
• technologia, ochrona środowiska
• praktyki studenckie
SSSE
• testowanie komponentów, wspólne projekty, porady
• aspekty technologiczne procesów produkcyjnych, nowe rozwiązania techniczne, ochrona środowiska
• nowe rozwiązania techniczne w zakresie kucia
TSSE
• szkolenia, w szczególności dotyczące jakości – Politechnika Rzeszowska
• rozwiązywanie problemów – Politechnika Rzeszowska
• pozyskiwanie kadry pracowniczej spośród absolwentów wydziałów technicznych
•
Część przedsiębiorstw przyznała, Ŝe w ogóle nie współpracuje z uczelniami
wyŜszymi – 24 z 41 badanych podmiotów. Wszystkie określiły przyczyny braku
współpracy, zawiera je Tabela 4. Wymieniane powody moŜna podzielić na trzy
grupy: 1) brak potrzeby współpracy, często wynikający ze specyfiki branŜy – 19
podmiotów; 2) brak zainteresowania jednej lub obu stron – 3 podmioty; 3) brak
specjalistów w danej dziedzinie – 2 podmioty.
240
Tabela 4. Przyczyny braku współpracy przedsiębiorstw poszczególnych specjalnych
stref ekonomicznych z uczelniami wyŜszymi.
Jakie są przyczyny braku współpracy z uczelniami wyŜszymi?
brak potrzeby (3 podmioty)
brak osób zainteresowanych współpracą z przedsiębiorcami, niekompetencja
MSSE
„naukowców”
• specyfika produkcji, licencja z zewnątrz
• brak potrzeby, specyfika produkcji (4 podmioty)
• brak zainteresowania współpracą ze względu na posiadanie wykształconej kadry
SSSE
• specyfika produktu nie wymaga takiej współpracy (2 podmioty)
• Ŝadna uczelnia nie zajmuje się recyklingiem pojazdów
• brak w Polsce specjalistów w naszej dziedzinie
• specyfika produkcji
• brak potrzeby, technologia z zewnątrz
• brak potrzeby (4 podmioty)
TSSE
• technologia pochodzi od dostawców
• specyfika branŜy
• specyfika firmy
• wysokie koszty takiej współpracy, brak zainteresowania równieŜ ze strony
uczelni
•
•
4.2. Współpraca na płaszczyźnie przedsiębiorstwa – ośrodki badawczorozwojowe
Kolejny waŜny element analizy to współpraca przedsiębiorstw z ośrodkami badawczo-rozwojowymi. Odsetek podmiotów, które nawiązały i utrzymują kontakt
z takimi ośrodkami jest nieznacznie wyŜszy niŜ liczba podmiotów współpracujących z uczelniami – jest to łącznie 17 podmiotów, co stanowi 41,5% próby badawczej (Rysunek 8). Nie ma duŜego zróŜnicowania pomiędzy strefami, we
wszystkich waha się w okolicy 40%. Jeśli weźmiemy pod uwagę liczbę przedsiębiorstw utrzymujących kontakt z takimi ośrodkami – najwięcej jest ich w Tarnobrzeskiej SSE EURO-PARK WISŁOSAN (7 firm), kolejno SSE EURO-PARK
Mielec (6 firm) i SSE Starachowice S.A. (4 firmy).
241
Rysunek 8. Struktura odpowiedzi na pytanie: Czy firma współpracuje z ośrodkami
badawczo-rozwojowymi?
Rysunek 9. Struktura odpowiedzi na pytanie: W jakim województwie znajdują się
ośrodki badawczo-rozwojowe, z którymi firma współpracuje?
242
Firmy współpracujące z ośrodkami badawczo-rozwojowymi dokonały lokalizacji przestrzennej tych ośrodków (Rysunek 9). Najwięcej – 13 podmiotów –
współpracuje z ośrodkami z terenu Polski, ale działającymi poza województwem
prowadzenia działalności. Dwa z tych podmiotów oprócz współpracy na terenie
Polski utrzymują kontakt równieŜ z instytucją badawczo-rozwojową spoza Polski.
Dwa przedsiębiorstwa z ośrodkami tego samego województwa, a dwa pozostałe
wyłącznie z ośrodkami spoza terenu Polski.
Najczęściej wymieniane obszary współpracy to: ulepszanie bądź wprowadzanie
nowych procesów technologicznych, doskonalenie oraz testowanie produktu, wykonywanie specjalistycznych ekspertyz, uzyskiwanie certyfikatów, atestów i opinii
o produkcie. Wszystkie uzyskane odpowiedzi dotyczące obszaru współpracy zestawione zostały w tabeli 5.
Tabela 5. Obszary współpracy przedsiębiorstw poszczególnych specjalnych stref
ekonomicznych z ośrodkami badawczo-rozwojowymi.
Czego dotyczy współpraca z ośrodkami badawczo-rozwojowymi?
doskonalenie technologiczne produkowanego samochodu
pomiary specjalistyczne z ochrony środowiska i mikroklimatu
MSSE
przemysł oponiarski i przemysł chemiczny
technologia
uzyskiwanie certyfikatów
problemy konstrukcyjne naszych nadwozi
recykling pojazdów wycofanych z eksploatacji
SSSE
testowanie, próby ogniowe
opinie o produkcie, certyfikaty
certyfikaty i badania wyrobów
doskonalenie dotychczasowych i wdraŜanie nowych technologii produkcji,
poprawa jakości i wdraŜanie nowych produktów
• symulacje komputerowe, technologie – Instytut Odlewnictwa w Krakowie
TSSE
• badania wytrzymałościowe felg aluminiowych
• nowe rozwiązania techniczne – przeróbka plastyczna
• konstrukcja zespołów napędowych do maszyn budowlanych
• atesty
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
Przedsiębiorstwa, które nie nawiązały współpracy z ośrodkami B+R uzasadniają tę sytuację w większości brakiem potrzeby takiej współpracy, stwierdzając, Ŝe
jest to spowodowane specyfiką danej branŜy bądź funkcjonowaniem działu rozwoju w obrębie firmy macierzystej. Inne przyczyny, ale o zdecydowanie mniejszym
znaczeniu to: brak kontaktu, brak ośrodka B+R w pobliŜu, brak specjalistów
w danej dziedzinie, wysokie koszty. Zestawienie wszystkich uzyskanych odpowiedzi zawiera tabela 6.
243
Tabela 6. Przyczyny braku współpracy przedsiębiorstw poszczególnych specjalnych
stref ekonomicznych z ośrodkami badawczo-rozwojowymi.
Jakie są przyczyny braku współpracy z ośrodkami badawczo-rozwojowymi?
brak kontaktu
brak takich ośrodków w pobliŜu
MSSE
brak potrzeby (2 podmioty)
jesteśmy samowystarczalni w tej dziedzinie
odbywa się na szczeblu Centrali
nasze moŜliwości techniczne, produkowane przez nas wyroby i świadczone
usługi nie wymagają takiej współpracy
SSSE
• rozmiary firmy, specyfika produktu nie wymaga takiej współpracy
• specyfika branŜy (3 podmioty)
• zajmuje się tym firma matka
• brak potrzeby
• brak w Polsce specjalistów w naszej dziedzinie
• zajmuje się tym firma matka
• własny ośrodek (technolodzy, konstruktorzy)
TSSE
• brak potrzeby – rynek akceptuje nasze usługi
• technologia pochodzi od dostawców
• specyfika produkcji
• zajmuje się tym spółka matka
• wysokie koszty
•
•
•
•
•
•
Podsumowanie
1. Współpraca przedsiębiorstw specjalnych stref ekonomicznych Polski południowo-wschodniej zarówno z uczelniami wyŜszymi, jak i z ośrodkami
badawczo-rozwojowymi nie jest rozwinięta na satysfakcjonującym poziomie.
2. Wśród podmiotów, które utrzymują kontakty z uczelniami wyŜszymi dominują przedsiębiorstwa współpracujące w zakresie stosowanych rozwiązań technologicznych, właściwości produktu oraz pojawiających się bieŜących problemów produkcyjnych. Pozytywnie naleŜy ocenić fakt, Ŝe nawiązanie relacji z uczelniami wyŜszymi nie kojarzy się zarządzającym jedynie z pozyskiwaniem ewentualnych pracowników, organizowaniem targów pracy, praktyk, staŜy.
3. O niskim stopniu zaawansowania współpracy z sektorem naukowym nie
decyduje słaby poziom placówek naukowych. W miejscowościach, w których pręŜnie działają ośrodki prowadzące badania oraz uczelnie wyŜsze
o renomowanej pozycji rynkowej nie obserwuje się silniejszych powiązań
niŜ na pozostałych obszarach.
244
4. Wśród firm, które nie współpracują z uczelniami wyŜszymi bądź ośrodkami badawczo-rozwojowymi dominuje przekonanie, Ŝe nie ma potrzeby
takiej współpracy, poniewaŜ sami rekrutują pracowników, działają w specyficznej branŜy i posiadają swoje technologie.
5. Pewna część firm działających w specjalnych strefach ekonomicznych
Polski południowo-wschodniej to podmioty z przewagą kapitału zagranicznego, które nie są nastawione na wdraŜanie innowacyjnych technologii, a jedynie na implementowanie rozwiązań stosowanych w innych krajach.
Bibliografia:
1.
2.
Etzkowitz H., Leydesdorff L., The dynamics of innovation: from National Systems and
“Mode 2” to a Triple Helix of university–industry–government relations, Research Policy
29, 2000.
Etzkowitz H., Dzisah J., Ranga M., Zhou Ch., The triple helix model of innovation, Tech
Monitor, Jan-Feb 2007.
Abstrakt
Innowacje w naukach ścisłych są zaleŜne od interakcji pomiędzy trzema głównymi sektorami: przemysłem, nauką oraz władzami publicznymi. Model określany
jako złoty trójkąt innowacji opisuje rolę kaŜdego z wymienionych sektorów oraz
formy współpracy, które powinny być wykorzystywane w gospodarce opartej na
wiedzy. Opracowanie prezentuje wyniki badań przeprowadzonych w przedsiębiorstwach trzech specjalnych stref ekonomicznych (SSE) Polski południowowschodniej: SSE Starachowice S.A., SSE EURO-PARK Mielec oraz Tarnobrzeska SSE EURO-PARK WISŁOSAN. Celem badań jest analiza doświadczeń związanych ze współpracą pomiędzy przedsiębiorstwami i nauką.
The relationship between business and science from the point of view of the
enterprises of the Special Economic Zones in Southeast Poland
Innovation in science is dependent upon the interaction between the three main
sectors: industry, academia and state. The triple helix model describes the role of
each sector and forms of cooperation which should be used in the knowledgebased economy. This paper presents the results of the research carried out in enterprises of the three Special Economic Zones (SEZ) in Southeast Poland: Starachowice SEZ, SEZ EURO-PARK Mielec and Tarnobrzeg SEZ EURO-PARK
WISŁOSAN. The aim of the research was to analyse the experience of cooperation between enterprises and academics.
PhD Bogumiła Wątorek, lecturer, Witelon State University of Applied Sciences in
Legnica.
245

Bogumiła Wątorek, Relacje biznes-nauka w opinii przedsiębiorstw

Transkrypt

Podobne dokumenty

TARNOBRZESKA SPECJALNA STREFA

Pomoc publiczna dla przedsiębiorców w SSE EURO

Przegląd prasy: Strefy specjalnego znaczenia

Analiza rynku, badania marketingowe i rynkowe jako element

Plan rozwoju TSSE - Euro-Park Wisłosan

Wsparcie inwestycji i baza terenów

PARP: Portal Innowacji – SSE okiem przedsiębiorcy