Tekst / Artykuł

Transkrypt

Tekst / Artykuł
PRZEGLĄD GEOFIZYCZNY
Rocznik LVI
2011
Zeszyt 3–4
Jerzy KOWALCZUK
Akademia Górniczo-Hutnicza — Kraków
EDWARD WALERY JANCZEWSKI (1887-1959)
ŻYCIE I DZIAŁALNOŚĆ NAUKOWA
EDWARD WALERY JANCZEWSKI (1887-1959)
HIS BIOGRAPHY AND SCIENTIFIC ACTIVITY
Edward Walery J a n c z e w s k i , znakomity geofizyk
polski, badacz, utalentowany i zamiłowany wychowawca-pedagog, urodził się 28 lutego 1887 r. w Krakowie. Ojciec
– Edward J a n c z e w s k i , był profesorem botaniki Uniwersytetu Jagiellońskiego i rektorem tej uczelni, matka
Jadwiga S z e t k i e w i c z była rodzoną siostrą żony Henryka
Sienkiewicza.
E.W. Janczewski naukę w szkole powszechnej ukończył
w roku 1897. Następnie wstąpił do 8-letniego Gimnazjum
Humanistycznego nr 1 św. Anny (im. R. Nowodworskiego)
w Krakowie, w którym naukę pobierał w latach 1898-1906.
E.W. Janczewski
Egzamin dojrzałości z odznaczeniem, uprawniający „do
(1887-1959)
zapisania się w poczet słuchaczów zwyczajnych uniwersytetu”, złożył w dniu 31 maja 1906 r.
Studia wyższe podjął w roku 1906 (31 V) na Wydziale Filozoficznym Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie, poświęcając się studiom fizyki, geologii, geofizyki,
uczęszczając na wykłady znakomitych uczonych: fizyka Augusta W i t k o w s k i e g o ,
geofizyka Maurycego Piusa Rudzkiego i geologa Władysława S z a j n o c h y.
Po trzech latach tych studiów, z powodu zagrożenia zdrowia, wyjechał w 1909 r.
do Szwajcarii i tam, po krótkiej przerwie, nadal studiował sejsmologię, geologię,
298
J. Kowalczuk
glacjologię kolejno na uniwersytetach we Fryburgu, Zurychu, Lozannie i Neuchâtel, uzyskując licencjat matematyczno-przyrodniczy (1912) i doktorat (1914).
Przed II wojną światową, po powrocie do kraju, pełnił służbę cywilną w Państwowym Instytucie Geologicznym (PIG) na stanowisku geologa-geofizyka w latach
1921-1939, w randze radcy VI i VII stopnia służbowego.
W chwili wybuchu II wojny światowej znajdował się w terenie, natychmiast
jednak wrócił do stolicy i wraz z nieliczną grupą pracowników Instytutu, którzy
nie zostali ewakuowani, roztoczył opiekę nad całą tą placówką, organizując zabezpieczenie jej zbiorów i pracowni w ciężkich warunkach oblężenia i przy nieustannej groźbie pożarów wzniecanych przez pociski zapalające, jakie spadały na teren
Instytutu. W ponurych latach okupacyjnych poświęcił się również całą duszą
sprawie uchronienia dóbr PIG przed zniszczeniem lub grabieżą najeźdźcy. Zarazem
świecił przykładem niezachwianej wiary w rychły i ostateczny koniec faszystowskiego barbarzyństwa, umacniając i krzewiąc tę wiarę w swym otoczeniu.
Po zakończeniu II wojny światowej, w 1945 r., mimo silnie nadwerężonego
przejściami popowstaniowymi zdrowia, natychmiast stanął do pracy zawodowej.
Przeniósł się do Krakowa, gdzie podejmął pracę w organizującym się w Krakowie
Oddziale Państwowego Instytutu Geologicznego. W Oddziale tym był zatrudniony
w okresie od 1 maja 1945 r. do 31 sierpnia 1952 r.
Rok 1945 to początek odbudowy szkolnictwa wyższego w Polsce. Zapoczątkowane w latach 1930. wykłady z zakresu geofizyki stosowanej w Akademii Górniczej w Krakowie (na Wydziale Górniczym w Zakładzie Geologii Stosowanej)
przez dra Z. M i t e r ę (zamordowanego przez NKWD w Charkowie), przerwane
wypadkami wojennymi, znalazły swą kontynuację w wykładach na tej uczelni i na
tym samym wydziale, jakie w roku akademickim 1946/47 wznowił inż. W. Sielawa,
a od roku akademickiego 1947/1948 E.W. Janczewski (wykłady zlecone). W tym
okresie E.W. Janczewski wykładał także na nowo utworzonym Wydziale AG –
Geologiczno-Mierniczym.
W roku 1948, na zaproszenie Akademii Górniczej (AG – przemienionej następnie w Akademię Górniczo-Hutniczą im S. Staszica – AGH) w Krakowie, E.W.
Janczewski podjął organizację pierwszej w Polsce katedry geofizyki stosowanej.
W roku 1948 (1 II) został zatrudniony na stanowisku kontraktowego zastępcy
profesora na Katedrze Geofizyki Stosowanej (z 4 zakładami) na Wydziale Geologiczno-Mierniczym. 31 sierpnia 1948 roku prof. E.W. Janczewski został kierownikiem tej katedry i jednocześnie sprawował funkcję kierownika jednego z zakładów w tej katedrze.
W 1950 r. nastąpiły dalsze zmiany organizacyjne w Akademii Górniczo-Hutniczej. Wydział Geologiczno-Mierniczy został przemianowany na Wydział Geologiczno-Poszukiwawczy.
W marcu 1953 r. rektor AGH wystąpił do Ministerstwa Szkolnictwa Wyższego
z wnioskiem o mianowanie E.W. Janczewskiego kierownikiem Katedry Geofizyki
Edward Walery Janczewski (1887-1959)
299
Geologicznej, z równoczesnym powierzeniem mu obowiązków kierownika Zakładu
Geologicznej Geofizyki Ogólnej i Geoanalityki.
Od 1 listopada 1954 r. prof. E.W. Janczewski pozostawał na stanowisku profesora zwyczajnego AGH. Jednocześnie ubocznym zajęciem profesora było zatrudnienie (od 1 XII 1955) na etacie pracownika naukowego w Zakładzie Mechaniki
Górotworu PAN.
W roku 1954 rektor AGH wystąpił do Ministerstwa Szkolnictwa Wyższego
o przyznanie prof. E.W. Janczewskiemu tytułu naukowego profesora zwyczajnego.
8 listopada 1954 r. Centralna Komisja Kwalifikacyjna dla Pracowników Naukowych
przyznała E.W. Janczewskiemu ten tytuł i minister (1 XI 1954) powołał profesora
na stanowisko samodzielnego pracownika nauki przy Katedrze Geofizyki Geologicznej na Wydziale Geologiczno-Poszukiwawczym AGH. W procesie uzwyczajnienia prof. E.W. Janczewskiego uznano, że licencjat z geofizyki, uzyskany przez
profesora na uniwersytecie szwajcarskim, może być uznany jako równoważny
polskiemu doktoratowi (starego typu).
Profesor biegle władał językami francuskim, włoskim i niemieckim, ponadto
posługiwał się językami angielskim i rosyjskim. Profesor E.W. Janczewski był
odznaczony Medalem 10-lecia Polski Ludowej i Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski (1956).
Zmarł 24 VIII 1959 w Krakowie i został pochowany na Cmentarzu Rakowickim.
Działalność naukowa
profesora Edwarda Walerego Janczewskiego
Pierwszą pracą naukową E.W. Janczewskiego były studia nad rzeźbą glacjalną
dolin alpejskich dorzecza Rodanu. Owocem tych badań, rozpoczętych z porady
prof. Emila A r g a n d a i prowadzonych w bliskim kontakcie z tym badaczem,
zajmującym się w owym czasie (ok. 1911 r.) wykonywaniem zdjęć geologicznych
na arkuszu Grand Combin mapy 1:50 000, była rozprawa pod tytułem Le de Bagnes,
étude de morphologie glaciaire (praca niepublikowana, ok. 40 stron maszynopisu
z licznymi profilami, tablicami oraz oryginalnym zdjęciem topograficznym w skali
1:50 000, obejmującym ok. 25 km²). Praca ta była przedstawiona jako teza doktorska na Uniwersytecie w Neuchâtel i uzyskała bardzo pochlebną ocenę ze strony
prof. Arganda (1914).
Przebywając w okresie I wojny światowej (1914-1918) w Szwajcarii, E.W. Janczewski nie miał niezbędnych warunków materialnych, aby móc wiele czasu
poświęcić pracy naukowej. Miał on jednak możność rozpoczęcia badań nad wysuwaniem się naprzód języka lodowca Findelen koło Zermatt (1916), następnie
wykonania zdjęcia topograficznego lodowca Prohabella (pod Piz Kesch), przez
który przebiega dział wodny między Innem i Renem (anastomoza języka).
300
J. Kowalczuk
W roku 1918 prowadził badania nad morfologią doliny Landwasser. Ukazała
się drukiem pierwsza jego praca poświęcona tym badaniom – Les vallées préglaciaires du Rhin Alpin (Bull. Soc. Vaud. Sc. Natur., 1918). Połączenie gruntownego przygotowania z zakresu geologii z zainteresowaniami geofizycznymi, wspartymi studiami tego przedmiotu i rozległym praktycznym doświadczeniem instrumentalnym
i pomiarowym, stanowiło od tej pory główny rys jego długoletniej i owocnej
działalności naukowej.
Charakteryzując działalność naukową E.W. Janczewskiego na terenie Szwajcarii, trzeba wspomnieć o jego pasji, jaką było taternictwo i alpinizm. To zamiłowanie do poczynań górskich, których początki datują się na lata 1909-1913 w Tatrach,
zostało następnie w Szwajcarii w sposób niezwykle intensywny rozszerzone i połączone z działalnością zawodową geologa, geomorfologa i glacjologa. Każdego roku
przemierzał wówczas z przyborami geologicznymi lodowce i kotły wysokogórskie,
kierowany zainteresowaniami badacza. Swoją pracę naukową urozmaicał parodniowymi wyprawami wysokogórskimi. Ich wynikiem są liczne wejścia szczytowe,
odbywane przeważnie samotnie. Zostały opublikowane interesujące reportaże
Janczewskiego z okresu jego działalności alpinistycznej (Taternik, roczniki: VIII,
XII i z lat 1915-1921). W reportażu Matterhorn (Taternik, rocznik XII) tak pisze
o początkach swoich górskich poczynań: „Na tatrzańskich granitach stawiałem
pierwsze kroki, wiodące w czarowny świat wierchów. Na tatrzańskich turniach
poznałem urok trudności zawrotnych szlaków. Karłowicz wprowadził mnie do
Sekcji, w sam środek najżywszego ruchu taternickiego, ale on też nie dał mi zboczyć na manowce czysto sportowych wspinaczek; za jego przykładem zakosztowałem niezrównanych rozkoszy samotnych wędrówek i głębokiego odczuwania
wysokogórskiej przyrody (…)”.
W latach 1916-1920 prowadził w Szwajcarii badania nad ruchami sejsmicznymi, których ogniska leżały w krajach alpejskich, szczególnie w bruździe górnego
Rodanu.
Po powrocie do kraju w latach 1920. podjął pracę najpierw jako kartograf,
następnie jako geofizyk w organizowanym przez J. M o r o z i e w i c z a Państwowym
Instytucie Geologicznym, wchodząc w ten sposób do grona pierwszych współtwórców tej zasłużonej dla nauki polskiej instytucji.
W roku 1921, z ramienia PIG, wykonał zdjęcie topograficzne i fotogrametryczne na terenie Tatr Wysokich. W roku 1923 współpracował z Komisją Graniczną Polsko-Czechosłowacką przy projektowaniu i pomiarach sieci triangulacyjnej na odcinku Tatr.
W roku 1923, jako jedyny w PIG geofizyk, rozpoczął starania o utworzenie
w tej instytucji oddziału geofizycznego. Gdy po dwu latach znalazły się kredyty
na zakup stosownych instrumentów geofizycznych, wyjechał do Budapesztu, gdzie
zapoznał się z budową wag skręceń w tamtejszym Instytucie Eötvösa, biorąc udział
w pomiarach grawimetrycznych na terenie Węgier.
Edward Walery Janczewski (1887-1959)
301
E.W. Janczewski zorganizował pierwsze na terenie Polski badania geofizyczno-poszukiwawcze. W latach 1926-1928 przeprowadził badania grawimetryczne na
terenie wschodniego Podkarpacia i Kałusza, a uzyskane wyniki ogłaszał w licznych
sprawozdaniach z posiedzeń naukowych PIG i opracowaniach PIONIERA S.A.
(Lwów). Publikacje te stanowią w polskiej literaturze naukowej pierwsze i pionierskie pozycje z zakresu geofizyki stosowanej dla celów geologiczno-poszukiwawczych.
E.W. Janczewski zainicjował w tych latach stosowanie nowych wówczas, rozpoczynających dopiero rozwój, metod refrakcyjnych w sejsmice poszukiwawczej.
W roku 1929 udał się do Niemiec i Francji w celu zapoznania się z nowocześniejszą aparaturą geofizyczną.
Pierwsze w Polsce zastosowanie metody sejsmicznej-refrakcyjnej, przy użyciu
wyłącznie polskiego personelu i aparatury nabytej przez PIG, odbyło się pod kierunkiem E.W. Janczewskiego w 1931 r., w celu zbadania zagadnienia gazonośności pomiędzy Daszawą i doliną rzeki Tyśmienicy. W sprawozdaniach z tych prac
(1932) wskazał E.W. Janczewski na Opary jako jedyny obszar rokujący większe
nadzieje na znalezienie interesujących złóż gazowych. Wyniki tej kampanii, jak
też następnej oraz zdjęć grawimetrycznych wykonanych w roku 1934 koło Truskawca, nie zostały opublikowane, gdyż stosownie do umowy z PIONIEREM S.A.
stanowiły opracowanie zastrzeżone.
W roku 1931 E. W. Janczewski, zachęcony interesującymi wynikami wahadłowych pomiarów siły ciężkości na Pomorzu z inicjatywy T. B a n a c h i e w i c z a ,
wszedł w porozumienie z Głównym Urzędem Miar. W celu kontynuowania pomiarów siły ciężkości w innych okolicach kraju, interesujących ze względu na rozwój
geologicznych prac poszukiwawczych, pozyskał dla PIG współpracę czołowego
specjalisty GUM w dziedzinie grawimetrii inż. A. K w i a t k o w s k i e g o .
Gdy w lutym 1932 r. wystąpiły w kilku rejonach Polski (Kieleckie, Lubelskie,
Łukowskie, Płockie) mikroruchy sejsmiczne, E.W. Janczewski odwiedził te tereny,
zbierając wszelkie dane odnoszące się do tego ciekawego zjawiska (Sprawozd. z Pos.
Nauk. PIG, 1932).
W latach 1933-1936 E.W. Janczewski prowadził poszukiwania geofizyczne
metodą magnetyczną na Wołyniu i koło Druskiennik. I tu osiągnął powodzenie,
trafnie ustalając pozycje wielu wylewów bazaltowych tych okolic. Uzyskane wyniki
prac zostały ogłoszone drukiem, częściowo wspólnie z J. S a m s o n o w i c z e m
i A. Ż e w i e r ż e j e w e m (Sprawozd. z Pos. Nauk. PIG, 1935-1937).
Z chwilą otrzymania przez PIG dwu grawimetrów Thyssena, w latach 19371939 E.W. Janczewski wrócił do stosowania metod grawimetrycznych, znacznie
przez ten czas udoskonalonych. Objął kierownictwo jednej z grup grawimetrycznych (IX 1937), a korzystając ze stosunkowo wysokiej dokładności (przy starannej obserwacji, w czym E.W. Janczewski zawsze celował), przeprowadził najpierw
rekonesansowe, a następnie szczegółowe badania terenowe na rozległym obszarze
302
J. Kowalczuk
Kujaw, między Żninem na zachodzie a Izbicą i Kłodawą na wschodzie. Program
prac obliczony na szeroką skalę przewidywał badanie budowy Wału Kujawskiego,
ze szczególnym uwzględnieniem poszukiwania nowych słupów lub wysadów solnych. Prace te, do dziś stanowiące wartościowe źródło znajomości anomalii siły
ciężkości w tej części Polski, przyniosły rozliczne wyniki, w owym czasie zupełnie
nieoczekiwane i wręcz sensacyjne. Już w jesieni 1937 r. E.W. Janczewski odkrył
wybitną strukturę solną, którą uważał za typowy objaw tektoniki solnej. Pogląd
ten został potwierdzony przez wiercenia PIG w Zalesiu, a następnie przez badania
sejsmiczne, refrakcyjne i refleksyjne wykonane przez firmę Geotechnika (Lwów,
dr Z. M i t e r a ). W zachodniej części badanego obszaru został ujawniony także
skomplikowany charakter struktur wgłębnych Inowrocławia, Góry, Mogilna, Wapna
i in., daleki od prostoty ówczesnych pojęć, zdobytych metodami geologii powierzchniowej i niezbyt licznymi wierceniami. W części wschodniej badanego obszaru
E.W. Janczewski odkrył rozległą anomalię siły ciężkości, znaną dziś pod nazwą
kłodawskiej. Prace te prowadził częściowo przy pomocy młodych geofizyków
B. B a ń s k i e g o i W. C h a c i ń s k i e g o , głównie jednak sam. Wybuch II wojny
światowej zmusił E.W. Janczewskiego do przerwania pracy.
Wyniki badań na Kujawach nie zostały ogłoszone drukiem z powodu zniszczenia całego opracowanego już materiału na skutek spalenia przez Niemców
gmachu PIG. Prowizoryczne sprawozdanie z mapami zostało powielone w niewielkiej liczbie egzemplarzy.
Jak wielkie znaczenie przywiązywali do tych wyników okupacyjni geologowie
i geofizycy niemieccy, może świadczyć fakt, że w latach 1940-1943 rzucono z ich
strony na te tereny kilkanaście grup pomiarowych niemieckich i wykonano kilkadziesiąt tysięcy pomiarów szczegółowych wagami skręceń i grawimetrami, w celu
bliższego okonturowania struktur odkrytych przez E.W. Janczewskiego. W odnośnej literaturze geologicznej okresu wojennego zostało pominięte nazwisko polskiego odkrywcy.
Po zakończeniu II wojny światowej E.W. Janczewski podjął współpracę z PIG
w jego krakowskiej placówce. Współdziałał również z nowo organizującym się
przemysłem naftowym, na którego życzenie zlokalizował pierwszy otwór wiertniczy w rejonie anomalii kłodawskiej. Wiercenie to potwierdza istnienie bardzo
dużego wysadu solnego, ujawniając w nim przewarstwienia soli potasowych
o gospodarczo interesujących miąższościach. Można śmiało nazwać E.W. Janczewskiego odkrywcą tego złoża.
E.W. Janczewski podjął w 1948 r. organizację w Akademii Górniczej w Krakowie
pierwszej w Polsce katedry geofizyki stosowanej. Katedra ta dostarczyła licznego
zastępu inżynierów o specjalizacji geofizycznej dla krajowych służb geologiczno-poszukiwawczych. W tym okresie swej działalności dydaktycznej E.W. Janczewski
opublikował kilka skryptów z zakresu geofizyki stosowanej, a ponadto przygotował
i opublikował podręcznik akademicki pt. Zarys sejsmologii ogólnej i stosowanej (1955).
Edward Walery Janczewski (1887-1959)
303
W dziedzinie kształcenia kadry naukowej E.W. Janczewski był promotorem
dwu przewodów doktorskich, pierwszych w zakresie geofizyki stosowanej po
II wojnie światowej w Polsce (dr S. M a ł o s z e w s k i i dr Z. F a j k l e w i c z).
Obok zajęć dydaktycznych E.W. Janczewski zajmował się żywo problematyką
górnośląskich wstrząsów górniczych i na ten temat ogłosił kilka wartościowych
prac, dotyczących zarówno metod wyznaczania pozycji ognisk, jak i kwestii wyjaśnienia ich rozkładu przestrzennego i mechanizmu powstania. Był niewątpliwie
prekursorem nowego działu geofizyki stosowanej – geofizyki górniczej.
Materiały wpłynęły do redakcji 26 VII 2011.
Literatura
Akta osobowe Edwarda Walerego Janczewskiego. Archiwum AGH, Kraków.
Kowalczuk J., 1999, Edward Walery Janczewski(1887-1959). Życie i działalność naukowa w Akademii Górniczo-Hutniczej. Materiały V Konferencji Naukowo-Technicznej, AGH, Kraków, 23.6.1999.
Kowalczuk J., 2001, 100-lecie geofizyki polskiej 1895-1995. Kalendarium. Wyd. drugie poszerzone. Wydawnictwo Arbor, Kraków.
Kowalczuk J., 2003, Edward Walery Janczewski (1887-1959); Życie i działalność naukowa. Wiek Nafty, 13,
2, Muzeum Przemysłu Naftowego i Gazowniczego, Bóbrka.
Olczak T., 1960, Profesor Dr Edward W. Janczewski (1887-1959). (z wykazem prac naukowych E. W. Janczewskiego), Acta Geoph. Pol., 8, 1.
Wala A., 1960, Edward W. Janczewski (26.2.1887-24.8.1959). (z wykazem ważniejszych wejść alpejskich
E.W. Janczewskiego), Taternik, 2.
Streszczenie
Edward Walery Janczewski, znakomity geofizyk polski, badacz, utalentowany i zamiłowany wychowawca-pedagog, urodził się 28 II 1887 r. w Krakowie.
W roku 1906 podjął naukę na Wydziale Filozoficznym Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie,
poświęcając się studiowaniu fizyki, geologii i geofizyki. W 1909 roku, wyjechał do Szwajcarii i tam
studiował sejsmologię, geologię i glacjologię na uniwersytetach we Fryburgu. Zurychu. Lozannie
i Neuchâtel, uzyskując licencjat matematyczno-przyrodniczy (1912) i doktorat (1914).
Po I wojnie światowej (po powrocie do kraju) pełnił funkcję geologa-geofizyka w Państwowym
Instytucie Geologicznym (PIG). Po zakończeniu II wojny światowej podjął pracę w Krakowie, najpierw
w tutejszym Oddziale PIG, a od 1948 r. pracę pedagogiczną w szkolnictwie wyższym – w Akademii
Górniczo-Hutniczej. Zorganizował pierwszą katedrę geofizyki stosowanej i do końca życia był jej
kierownikiem, na stanowisku profesora zwyczajnego.
Umarł 24 VIII 1959 r. w Krakowie.
Działalność naukową E.W. Janczewski rozpoczął w Szwajcarii, pod kierunkiem prof. E Arganda.
Praca z zakresu geologii i glacjologii, wykonana w 1911 r., została przedstawiona jako teza doktorska
na Uniwersytecie w Neuchâtel. W roku 1923, jako jedyny geofizyk w PIG, rozpoczął starania o utwo-
304
J. Kowalczuk
rzenie w tej instytucji oddziału geofizycznego. Zorganizował pierwsze na terenie Polski badania
geofizyczno-poszukiwawcze (grawimetryczne i sejsmiczne), które doprowadziły do nakreślenia kierunków badawczych w zakresie poszukiwania struktur geologicznych, do dzisiaj aktualnych w polskiej
geologii złożowej.
Pod koniec życia, obok zajęć dydaktycznych (jest autorem m.in. oryginalnego podręcznika akademickiego pt. Zarys sejsmologii ogólnej i stosowanej, 1955), E.W. Janczewski zajmował się żywo problematyką górnośląskich wstrząsów górniczych i na ten temat ogłosił kilka wartościowych prac,
dotyczących zarówno metod wyznaczania pozycji ognisk, jak i kwestii wyjaśnienia ich rozkładu przestrzennego i mechanizmu powstawania.
Edward Walery Janczewski był niewątpliwie prekursorem nowego działu geofizyki stosowanej
– geofizyki górniczej.
S ł o w a k l u c z o w e : geofizyka, Edward Walery Janczewski, Akademia Górniczo-Hutnicza
w Krakowie
Summary
Edward Walery Janczewski, a prominent Polish geophysicist and scientist, and a talented and
devoted teacher, was born on 28 February 1887 in Cracow.
In 1906 E. W. Janczewski took up studies in physics, geology and geophysics at the Jagiellonian
University in Cracow. In 1909 he left for Switzerland and enrolled in seismology, geology and glaciology courses at universities of Freibourg, Zurich, Lausanne and Neuchâtel. He obtained a licentiate
in mathematics and nature in 1912 and a doctorate in 1914.
After the First World War, Janczewski returned to Poland and took a position of a geologistgeophysicist in the State Geological Institute (PIG), and after the Second World War – in a Cracow
branch of PIG. In 1948 Janczewski was employed at the Academy of Mining and Metallurgy in Cracow. He founded the first Chair of Applied Geophysics and was its director till the end of his life.
Edward Walery Janczewski died on 24 August 1959 in Cracow.
Edward Walery Janczewski began his scientific activity consulted by Prof. E. Argand in Switzerland, His study on geology and glaciology made in 1911 was submitted as his doctor (PhD) thesis
at the University of Neuchâtel. In 1923, being an only geophysicist in the State Geological Institute,
Janczewski made endeavors to establish a section of geophysics there.
He organized precursory geophysical prospecting in Poland including gravity and seismic investigations. This made foundations for further investigations of geological structures that are still valid
in deposit geology in Poland.
In addition in his didactic activity, Janczewski was the author of an academic handbook An Outline of General and Applied Seismology. Late in his life Janczewski was strongly engaged in problems of
mining shocks in the Upper Silesia. He published a few valuable papers on methods of locating
sources of these shocks as well as on explaining their spatial distribution and processes of generation.
Undoubtedly, Janczewski was a precursor of a new branch of applied geophysics – mining geophysics.
K e y w o r d s : geophysics, Edward Walery Janczewski, AGH University of Science and Technology in Cracow

Podobne dokumenty