WYKORZYSTANIE WIEDZY W PRAKTYCE

WYKORZYSTANIE WIEDZY W PRAKTYCE
Źródło: GazetaEdukacja.pl
Na ubiegłorocznym sprawdzianie „JASNE JAK SŁOŃCE” znalazło się sześć
takich zadań. Wykorzystując wiedzę w praktyce, można było zdobyć 8 punktów.
Wykorzystywanie wiedzy w praktyce - pod tym określeniem kryje się wiele różnych umiejętności,
jakimi nie tylko będziesz musiał wykazać się na sprawdzianie szóstoklasisty, ale z których też
korzystasz na co dzień. Obliczanie, ile dni pozostało do wakacji? Ile pieniędzy trzeba zaoszczędzić,
by kupić wymarzoną książkę czy grę komputerową? Ile potrzeba mleka, żeby zrobić budyń z połowy,
a nie z całej paczki? Nauka przydaje się nie tylko w szkole!
ZADANIE 7. (0-1) 11 sierpnia 1999 r. w Polsce można było zaobserwować częściowe zaćmienie
Słońca. Oto wyniki obserwacji tego zjawiska w niektórych miastach:
Jak długo można było obserwować zaćmienie Słońca w Poznaniu?
A. 1 godz. i 19 min
B. 1 godz. i 41 min
C. 3 godz. i 22 min
D. 2 godz. i 38 min
Co sprawdzało to zadanie?
Wykorzystywanie wiedzy w praktyce - obliczanie czasu trwania zjawiska.
Jak należało je rozwiązać?
Najpierw trzeba było odszukać w tabeli dane odnoszące się do początku i końca zaćmienia w
Poznaniu. Aby obliczyć czas trwania zjawiska w tym mieście, należało odjąć godzinę początku od
godziny końca zjawiska.
Zadanie można też rozwiązać w mniej czasochłonny sposób - np. zauważyć, że od 12.00 do 14.00
upłynęło 2 godz., a następnie dodać 4 min (bo czas zakończenia to 14.04) i 34 min (czas od początku
zaćmienia do godz. 12.00).
Często popełniane błędy
Najczęstszym błędem było wybieranie odpowiedzi C - 3 godz. i 22 min. Możesz takich pomyłek
łatwo uniknąć - dodaj uzyskany czas trwania zaćmienia do godziny jego rozpoczęcia i porównaj tak
otrzymany wynik z godziną zakończenia zaćmienia podaną w tabeli. Zaćmienie zaczyna się o 11:26,
trzy godziny później jest już 14:26. A gdzie tu jeszcze miejsce na 22 minuty?
ZADANIE 16. (0-1) We wtorek sprzedano 35 butelek wody mineralnej, a w środę 3 razy więcej.
Ile łącznie butelek wody sprzedano we wtorek i środę?
A. 105
B. 73
C. 38
D. 140
Co sprawdzało to zadanie?
Wykorzystywanie wiedzy w praktyce - obliczanie wielokrotności danej liczby.
Jak należało je rozwiązać?
Do liczby 35 trzeba było dodać jej trzykrotność. Innym sposobem było pomnożenie liczby 35 przez 4.
Często popełniane błędy
Część uczniów wybrała błędną odpowiedź A. Obliczyli oni poprawnie, ile butelek wody sprzedano w
środę, ale zapomnieli dodać do nich wtorkowe butelki. Pamiętaj, że na zadanie może składać się
więcej niż jedno działanie. Czytaj uważnie polecenie - zawsze upewnij się, co należy obliczyć.
ZADANIE 17. (0-1)
Na straganie wystawiono do sprzedaży 48 plażowych czapek. Przed południem sprzedano
połowę z nich, a po południu 1/3 pozostałych. Ile czapek sprzedano po południu?
A. 8
B. 16
C. 24
D. 32
Co sprawdzało to zadanie?
Wykorzystywanie wiedzy w praktyce - obliczanie ułamka liczby.
Jak należało je rozwiązać?
Najpierw trzeba było obliczyć połowę z 48 - liczba czapek sprzedanych przed południem jest równa
liczbie pozostałych czapek, zostały więc 24 czapki. Teraz wystarczy tylko obliczyć 1/3 z 24: po
południu sprzedano więc 8 czapek.
Często popełniane błędy
Najczęściej wybieraną przez szóstoklasistów błędną odpowiedzią była odpowiedź B: 16. Uczniowie ci
obliczyli 1/3 z 48, a nie z 24 czapek. Rozwiązując takie zadania zwracaj zawsze uwagę, o ułamek
której liczby chodzi.
ZADANIE 18. (0-1)
Wypożyczenie kajaka na pół godziny kosztuje 2,50 zł. Ile złotych trzeba zapłacić za
wypożyczenie kajaka na 3,5 godziny?
A. 7,50
B. 8,75
C.10
D.17,50
Co sprawdzało to zadanie?
Wykorzystywanie wiedzy w praktyce - obliczanie całkowitego kosztu na podstawie ceny
jednostkowej.
Jak należało je rozwiązać?
Przede wszystkim należało zwrócić uwagę na to, że cena dotyczy wypożyczenia kajaka na pół
godziny. Wtedy można było obliczyć, ile razy 3,5 godziny jest większe od 0,5 godziny (3,5 : 0,5 = 7) i
dopiero wówczas wyznaczyć całkowity koszt wypożyczenia kajaka (7 2,5 = 17,5).
Innym sposobem rozwiązania było obliczenie kosztu wypożyczenia kajaka na godzinę, a następnie na
3,5 h (2,5 2 = 5 3,5 5 = 17,5).
Często popełniane błędy
Niektórzy uczniowie nie zauważyli, że 2,50 zł to cena za pół godziny, a nie za godzinę, i przez to
uzyskiwali błędny wynik. To dlatego, że jesteśmy przyzwyczajeni do podawania cen za 1 godzinę czy
np. 1 kilogram danego towaru. Zwracaj na to uwagę nie tylko na sprawdzianie, ale też podczas
zakupów - zanim ucieszysz się z niskiej ceny, sprawdź, czy to faktycznie taka dobra okazja.
Na ubiegłorocznym sprawdzianie nie zabrakło też zadań łączących umiejętności z różnych obszarów.
Zadania 22. i 23. oprócz wykorzystania wiedzy w praktyce sprawdzały również rozumowanie. W tej
części poradnika rozwiążemy zadanie 22. Drugiemu z zadań przyjrzymy się w poradniku
szóstoklasisty poświęconym rozumowaniu.
ZADANIE 22. (0-3)
W pewnym momencie cień Agaty był 2,5 razy dłuższy niż jej wysokość. Jaką długość miał jej
cień, jeśli Agata ma 164 cm wzrostu? Długość cienia wyraź w metrach. Zapisz obliczenia.
Odpowiedź: Cień Agaty miał .............. m długości.
Co sprawdzało to zadanie?
Rozumowanie (1 punkt), wykorzystywanie wiedzy w praktyce (2 punkty).
Jak należało je rozwiązać?
Metoda 1:
Obliczenie długości cienia w centymetrach: 2,5 164 cm = 410 cm
Zamiana centymetrów na metry: 410 cm = 4,10 m
Metoda 2:
Przedstawienie wzrostu Agaty w metrach (zamiana centymetrów na metry): 164 cm = 1,64 m
Obliczenie długości cienia: 2,5 1,64 m = 4,10 m
Metoda 3:
Obliczenie długości cienia jako sumy podwojonej liczby wyrażającej wzrost Agaty i połowy tej
liczby:
164 : 2 = 82
2 . 164 = 328
82 + 328 = 410 cm
Zamiana centymetrów na metry: 410 cm = 4,10 m
Często popełniane błędy
Uczniowie miewali problemy z zamianą jednostek długości. Niektórzy też zapomnieli w ogóle o
koniecznej zamianie. Zwracaj uwagę na polecenie zadania ("Długość cienia wyraź w metrach.") i na
miejsce do wpisania odpowiedzi ("Cień Agaty miał .............. m długości.").
Wielu szóstoklasistów ułożyło poprawne działania, ale popełniło błędy w obliczeniach. Szczególnie
trudne okazało się pomnożenie liczby dziesiętnej (2,5) przez wielocyfrową liczbę 164 (w pierwszej
metodzie). Pamiętaj, że zawsze możesz zamienić ułamki dziesiętne na ułamki zwykłe - to nieraz
ułatwia dalsze liczenie.
STANDARD WYMAGAŃ EGZAMINACYJNYCH
Obszar V - wykorzystywanie wiedzy w praktyce
Uczeń:
1) posługuje się poznanymi terminami do opisywania zjawisk i sytuacji spotykanych w środowisku,
2) wybiera przyrządy służące do obserwacji i pomiaru, odpowiada na pytania dotyczące przebiegu
zjawisk, zapisuje wyniki obserwacji,
3) wykonuje obliczenia dotyczące:
a) długości,
b) powierzchni,
c) objętości,
d) wagi,
e) czasu,
f) temperatury,
g) pieniędzy,
4) planuje i wykonuje obliczenia z wykorzystaniem kalkulatora,
5) wykorzystuje w sytuacjach praktycznych własności:
a) liczb,
b) figur,
c) zjawisk,
d) przemian,
e) obiektów przyrodniczych,
f) elementów środowiska i stosuje je do rozwiązania problemu,
6) zna zasady bezpiecznego posługiwania się urządzeniami technicznymi i materiałami chemicznymi,
rozpoznaje oznakowania substancji toksycznych, łatwopalnych i wybuchowych, objaśnia zasady
użytkowania domowych urządzeń elektrycznych,
7) wyjaśnia na podstawie instrukcji obsługi, jak uruchomić i wykorzystać proste urządzenia
techniczne,
8) rozumie potrzebę stosowania zasad:
a) higieny,
b) bezpieczeństwa,
c) zdrowego trybu życia,
d) oszczędnego korzystania z energii i innych zasobów przyrody,
e) postępowania w środowisku przyrodniczym.