Obowiązki drużynowego

INSTYTUT
w o j s k o w o
-n
a u k o w y
SZTABU GENERALNEGO
OBOWIĄZKI
DRUŻYNOWEGO
NAKŁADEM
M. A R C T A W
1919
WARSZAWIE
INSTYTUT W O JSKO W O - N AU KO W Y
SZTABU GENERALNEGO.
E x
Li b r i s
OBOWIĄZKI
DRUŻYNOWEGO.
WYDAWNICTWU M. ARCTA w WARSZAWIE.
1919.
■f W /U J 41J 6 -
Arch.
OBOWIĄZKI DRUŻYNOWEGO.
WSTĘP.
1. Drużynowy jest pomocnikiem dowód­
cy kompanji w zakresie wychowania swej
drużyny. Jest on przełożonym drużyny, nie
tworzy jednak żadnej pośredniej władzy
między dowódcą kompanji a żołnierzem.—
Nie posiada władzy dyscyplinarnego kara­
nia; o wykroczeniach przeciw przepisom
służbowym melduje w drodze służbowej
dowódcy kompanji.
2. Drużynowy ponosi pełną odpowie­
dzialność za bieg służby i życia w druży­
nie; za braki lub zaniedbania służbowe od­
powiada przed dowódcą komp. on, a nie
bezpośrednio drużyna.
3. Drużynowy wychowuje swą drużynę
przez służbę wewnętrzną i nauczanie; równo­
cześnie jest jej instruktorem w służbie
praktycznej.
4. Służba drużynowego stawia wymaga­
nia odnośnie:
D ruk W . C yw ińskiego,
N ow y-Ś w U t 36, w W *r»iaw le.
jSS/aóS.Wl.WUpiW^-ISW1
3
a) do samej osoby drużynowego,
rozciąga się na:
b) czynnos'ci służbowe żołnierza;
c) życie pozasłużbowe żołnierza, skąd
wynika obowiązek prowadzenia:
d) książki drużynowego.
A. Osobiste obowiązki drużynowego.
5.
Pierwszym warunkiem dobrej służby
jest dokładna znajomość przepisów służbo­
wych; w razie wątpliwości należy zapytać
sierżanta sztabowego lub oficerów koinpanijnych podczas pogadanki instrukcyjnej.
0. Drużynowy wychowuje swym przy­
kładem; czego się uczy słowami, należy do­
wieść czynem; między słowami d r u ż y n o w e ­
go a jego własnem zachowaniem nie mogą
zachodzić sprzeczności.
Wszystko to, czego się uczy w wykła­
dach, winno się odbijać w czynnościach
służbowych i życiu drużynowego i to n a ­
wet w największych drobiazgach.
7.
Najmocniej oddziaływa na żołnierza
sprężyste i nienaganne zachowanie się druży­
nowego wobec wyższych przełożonych i to
przy każdej sposobności, w służbie i poza
służbą.
4
8. Drużynowy musi występować pew­
nie i zdecydowanie jako przełożony;—swem
zachowaniem winien wyrabiać u żołnierza
mimowolne poszanowanie.
9. Nie wolno mu dopuścić do poufa­
łości ze strony żołnierzy; nie wolno tedy
mieć z żołnierzami żadnych spraw pienięż­
nych; nie wolno mu przyjmować podarków
od podwładnych lub ich krewnych.
10. Należy pilnie przestrzegać wykona­
nia wszystkich rozkazów; rozkazów w spra­
wach prywatnych wydawać nic wolno.
Żołnierz rozumie, dlaczego musi przeło­
żonego słuchać, gdy widzi jego wyższość.
11. Drużynowy nie posiada prawa ka­
rania żołnierzy; tego zakresu władzy n i e
w o l n o p r z e k r o c z y ć w żadnym wypadku;
z drugiej strony nie wolno zamilczeć o żadnem
wykroczeniu lub zaniedbaniu.
12. Drużynowy musi swych ludzi jaknajdokładniej poznać; prócz dat podanych
w księdze ewidencyjnej winien w rozmo­
wach z żołnierzami zapoznać się z ich sprawa­
mi rodzinnemi, finansowemi i przez zajęcie
się temi sprawami zyskać sobie zaufanie
i przywiązanie żołnierzy; nie wolno bez­
względnie używać slow obelżywTych i uwła­
czających czci żołnierza.
IB. Łączy się z tym obowiązek troskli­
wej dbałości o potrzeby żołnierza; drużyno­
wy musi swych ludzi obserwować, badać
ich dolegliwości — interesować się ich ży­
ciem; wtedy łatwo mu będzie rozróżnić, czy
brak postępów wynika z niechęci do służby,
czy też z braku zdolności; w pierwszym wy­
padku należy postąpić jak najsurowiej,
w drugim cierpliwie wspomagać żołnierza.
14. Szczególnie dążyć winien drużyno­
wy do wyrobienia przywiązania do oddzia­
łu, by żołnierz nie czuł się w wojsku ob­
co, by przełożeni i koledzy zastąpili mu
blizkich, których pozostawił w rodzinnej
miejscowości.
B.
Obowiązki służbowe.
15. Służbowe obowiązki rozciągają się
przedewszystkiem na czystość i przepisy
hygieny; żołnierz winien być zawsze ostrzy­
żony, ogolony i umyty; drużynowy jest
obecny przy myciu żołnierzy; dogląda, by
żołnierze myli się do pasa, czyścili zęby
i paznokcie; może stwierdzić, czy żołnierz nie
ma wysypki, robactwa, lub wogóle choroby,
wymagającej opieki lekarskiej. Woreczki
z pieniędzmi i kosztowniejsze przedmioty
zamyka się na czas mycia do szafki lub
(5
w braku tejże oddaje drużynowemu na prze­
chowanie.
Drużynowy dogląda również stałego
uczęszczania do kąpieli.
16. Porządek koszarowy, zarządzony
przez dowódcę komp., jak również porządek
izbowy i szafkowy — musi być ściśle utrzy­
many.
Podstawą porządku koszarowego jest,
by wszystkie przedmioty stały na przezna­
czonych miejscach, by były całe i czyste.
Współdziała tutaj drużynowy z podofi­
cerem dyżurnym kompanji i komendantami
izb; dla utrzymania porządku komenderuje
się codzień dyżurnych.
17. Broń drużyny podlega
również
opiece drużynowego; broń musi znajdować
się na swem miejscu, musi być utrzymana
w stanie nienagannym i przepisowo czyszczona.
W szczególności nie wolno czyścić broni
bez nadzoru drużynowego; o ile przy czysz­
czeniu broni jest obecny podoficer broni,
nie wolno podawać mu do kontroli kara­
binu, zanim go nie obejrzy drużynowy.
Rozróżniamy czyszczenia:
a) zwykłe (powierzchowne);
b) gruntowne (po zamoknięciu lub
zakurzeniu);
7
c) po strzelaniu szkolnem (na strzel­
nicy powierzchowne, w koszarach gruntownej:
d) jesienne (przez rusznikarza);
e) polowe (sznurem lub stemplem).
18. Dalszym obowiązkiem służbowym
jest troska o ubiór i oporządzenie drużyny.
Należy się starać:
a) by każdy żołnierz miał wszystko;
b) by ubiór był dopasowany;
c) by ubiór był cały;
d) by ubiór był czysty.
Prócz najpotrzebniejszych
garniturów
reszta znajduje się w magazynie.
19. Drużynowy pobierti części ubioru
i oporządzenia z magazynu, kwitując każdo­
razowo odbiór podoficerowi magazynowemu;
wzamian otrzymuje przy zwrocie do maga­
zynu potwierdzenie zwrotu.
20. Drużynowy dogląda osobiście napra­
wy i czyszczenia ubioru w godzinie czyszcze­
nia i latania ubioru; ponadto codziennie
przy ubieraniu się żołnierzy bada jego przepisowość; zasadniczo zaś o b e j r z e ć m u s i
u b i ó r i b ro ń p r ze d .k a żd em wyjś­
ciem na służbę.
Dla kontroli, czy żołnierz posiada wszystko,
co otrzymał, przeprowadza się codzień prze­
gląd pewnej części ubioru, tak, że w ty­
godniu zostaje przejrzane wszystko.
8
21. Co się tyczy poborów musi druży­
nowy doglądać, by żołnierz otrzymywał
regularnie:
a) żołd;
b) porcję żywności t. j. chleb i strawę.
Strawę zwł. musi żołnierz dla dobra zdro­
wia otrzymywać jak najregularniej; zwł.
przed rannem wyjściem na służbę musi
żołnierz bezwzględnie zjeść śniadanie; tyfczy
się to zwł. ćwiczeń polowych i marszów.
c) przesyłki pocztowe i pieniężne.
22. Drużynowy opiekuje się inwentarzem
garnizonowym, powierzonym drużynie i po­
szczególnym żołnierzom; bezpośrednią odpo­
wiedzialność ponoszą komendanci izb i dy­
żurni.
23. Porządek dnia zarządzony przez
d-cę komp. musi być najściślej utrzymany.
Drużynowy wstaje w tym celu nieco
wczes'niej; dogląda, jak powyżej, ubierania
się, mycia i sprzątania, a nast. śniadania.
Po, przejrzeniu drużyny wyprowadza ją
na plac zbiórki, gdzie zdaje raport sierż.
sztabowemu; o każdym nieobecnym żołnie­
rzu musi najdokładniejszą zdać sprawę.
Po powrocie ze służby bada, by broń
przetarto i zmieniono ubiór; żołnierzy uda­
jących się do raportu należy szczególnie
troskliwie obejrzeć.
!)
Na obiad udaje się drużyna zwarcie,
przyczem doglądać należy czystości ubioru
i naczynia.
Po obiedzie odbywają się zajęcia podob­
nie jak przed południem. Po zajęciach
następuje godzina czyszczenia i latania pod
osobistym nadzorem drużynowego,— poczein
drużynowy ma zajęcie dopiero przed uda­
niem się na spoczynek przy składaniu
ubioru.
24. W razie nagłego zasłabnięcia żoł­
nierza drużynowy posyła natychmiast po
lekarza lub sanitarjusza, udziela pierwszej
pomocy i zawiadamia sierżanta sztabowego.
25. W razie wypadku nagłego zgonu
żołnierza, należy podobnie najspieszniej posłać
po lekarza i udzielić pierwszej pomocy, o ile
się jest w stanie; ciała zmarłego nie wolno
ruszyć aż do nadejścia komisji sądowolekarskiej.
26. W razie kradzieży w drużynie za­
myka drużynowy dojście do izby i posyła
po sierżanta sztabowego, oficera insp. koszar
lub któregokolwiek z oficerów kompanijnyeh; dopiero na rozkaz jednego z nich
można zarządzić rewizję.
Uniknie się kradzieży, jeżeli wszystkie
szafki mają dobre zamki i niema w druży­
nie nawet dwóch jednakowych kluczyków.
10
Zamknięcie szafek kontrolować należy
przed każdem wyjściem na służbę.
27. W razie wypadku upicia się nale­
ży danego żołnierza przy pomocy jego kole­
gów sprowadzić do koszar; drużynowy winien
unikać bezpośredniego zetknięcia się z pi­
janym, gdyż nie trudno o wykroczenie prze­
ciw subordynacji; stan nietrzeźwy zaś nie
jest w wojsku okolicznością łagodzącą.
28. Gdy żołnierz odchodzi do aresztu,
należy jego rzeczy oddać do magazynu
i zrewidować, czy nie zabiera z sobą przed­
miotów niebezpiecznych.
29. Gdy żołnierz zostanie pozbawiony
prawa swobodnego dysponowania żołdem,
jego żołd pobiera drużynowy i wydatkuje
na przedmioty istotnej potrzeby oszczędnie,
by starczyło do końca dekady; każdy wy­
datek kwituje żołnierz swym podpisem, zaś
na końcu dekady całość rachunków stwier­
dza w. t. s.: „Potwierdzam zgodność rachun­
ków" (podpis).
C.
Obowiązki w sprawie życia poza­
służbowego żołnierza.
30. Troskliwa opieka drużynowego roz­
ciąga się również na pozasłużbowe życie
żołnierza.
11
Drużynowy musi zwrócić uwagę na to,
co robi żołnierz w godzinach wolnych—jakie
są w drużynie stosunki koleżeńskie, nie
dozwalać na prześladowanie żołnierzy z n a ­
tury upośledzonych, nie dopuszczać do kłótni
lub bijatyk.
31. Zwrócić baczną uwagę na rozmowy
żołnierzy; wpływać umoralniająco, zapobiegać,
by nie używano wyrazów nieprzyzwoitych,
przekleństw i nieśpiewano nieprzystojnych
piosenek. Wykluczyć z rozmów bezwzględnie
sprawy polityczne.
32. Drużynowy czuwa również nad
doborem lektury dla drużyny; książki czer­
pać należy z bibliotek uniwersytetu żołnier­
skiego łub z bibliotek okrężnych; czytywania
broszur i pism politycznych należy za­
bronić.
33. Prócz wykładów' podof. winien druży­
nowy i poza służbą wdawać się w poga­
danki z żołnierzem; nic dozwolić, by żoł­
nierz się nudził, zwłaszcza w niedzielne
i świąteczne popołudnia.
34. Życie żołnierza poza koszarami po­
winno zawsze być godnein munduru, który
żołnierz nosi. Żołnierz winien przebywać
tylko w towarzystwie ludzi uczciwych; złe
12
towarzystwo prowadzi żołnierza do życia
niemoralnego i pijaństwa, do karciarstwa;
stąd rodzą się wykroczenia przeciw przepi­
som służbowymi i choroby weneryczne.
35.
Drużynowy kontroluje od czasu do
czasu zachowanie się żołnierza na ulicy
i w miejscach publicznych.
30.
Z troską o pobory żołn. łączy się obo­
wiązek nadzoru nad gospodarką żołdem
i własnemi pieniędzmi żołnierza.
W połowie dekady winien mieć żołnierz
jeszcze połowę żołdu, a w ostatnim dniu deka­
dy również kilkadziesiąt fenigów.
Pieniądze prywatne składają żołnierze
u sierżanta sztabowego w depozyt; przy
sobie może mieć żołnierz najwyżej 5 Mk.
D., Książka drużynowego.
37. Książka
drużynowego
obejmuje
całokształt jego obowiązków w służbie i poza
służbą.
38. Książkę swą winien drużynowy
uzupełniać c o d z i e n n i e według rubryk
w niej istniejących; od czasu do czasu
kontroluje książkę i wpisuje swe uwagi
dow. komp.
13
39.
Książka drużynowego zawiera zwykle
następujące działy:
a) spis imienny drużyny (do apelów);
b) kolejkę służby (dyżurnych w izbie,
„dyżurnych od wody i kawy", dyżurnych
od sieni, zastępcy podof. dyżurnego i t.p.);
c) listę ewidencyjną (prócz danych
osobistych uwagi o stosunkach rodzinnych
i finansowych danego żołn. o sprawowaniu
się i postępach);
d) kary dyscyplinarne;
ej choroby (w rejonie i szpitalu);
1) urlopy;
g) komenderowania*);
h) spis i naprawa broni;
i) spis ubioru i oporządzenia;
j) spis własnych
kosztowniejszych
przedmiotów;
k) spis inwentarza garnizonowego (ca­
łej drużyny i u poszczególnych żołnierzy).
1) naprawy w warsztatach;
m) pranie bielizny;
n) przeglądy ubioru i oporządzenia
(uwagi codzienne);
*) Rubryki od c)
połączyć.
14
do f) można ew.
o) adresy oficerów;
p) kontrole książki;
r) ponadto pewne rzeczy z wyszkole­
nia n. p. ocena odległości i t. p.
40.
Pobory z magazynu i zwroty p ro ­
wadzi drużynowy w osobnej książeczce.
ł
razom
16
P re n u m e ra ta : k w a r ta ln ie 7 rak. (11 k o r.), p ó łro c z ­
nie 13 '.uIl (JO k o r.), ro c z n ic 'lh m arek (-Ki kor.).
C e n a p o je d y n czeg o z e s z y tu 2.5 0 mk. (4 k o ro n y ).
Dla w ojskow ych przez sdm inistr.: kw artalnie 5 mk.
(8 k.), półrocznie 10 mk. (lft k.), rocznie 20 m. (liO k.).
Cena pojedyńczego zeszytu 2 m arki (3 korony).
„ W I A R U S "
WYCHODZI 1-go, 10-go i 20 KAŻDEGO MIESIĄCA.
PISMO DLA ŻOŁNIERZY POD RED. Dr. W. TOKARZA
Podaje w form ie popularnej arty kuły z dziedziny historji
w ojskow ości i wojen, z teorjl i p rak ty k i w ojskow ej,
i w iedzy ogólnej, odcinek powieściowy
1 kronikę iy c ia żołnierskiego.
Prenum erata: m iesięcznie 1.20 (1.80 k.), kw art. 3 mk.
(5 Ic), półrocznie 6 mk. (10 k.), rocznie 12 m. (20 k.).
Cena pojedyńczego zeszytu 40 fenygów (60 hal.).
D la w ojskow ych prze* ad m inistr.: m iesięcznie (>0 fen.
(90 h.), k w a rt. 1.50 mk. (2.50 k.), półroc*. 3 m. (5 k.).
rocznie 6 mr. (10 k.). Cena pojed. zeszy tu 20 fen.