zal 2 do zal 1 do opz_weryfikacja_instrukcja_2016_zal

REJESTR ZABYTKÓW ARCHEOLOGICZNYCH – ANKIETA WERYFIKACYJNA – WOJ.
Załącznik nr 2 do instrukcji
A. ROZPOZNANIE GABINETOWE
Zgodnie z zapisem w decyzji o wpisie do rejestru
1. Miejscowość
Stan aktualny
Konieczność aktualizacji / uzupełnienia decyzji
Dane z geoportalu, TERYT – Krajowego
Rejestru Urzędowego Podziału
Terytorialnego
(http://www.stat.gov.pl/broker/access/in
dex.jspa);
http://www.codgik.gov.pl/index.php/dar
mowe-dane/prg.html;
http://www.codgik.gov.pl/index.php/dar
mowe-dane/prng.html
tak
nie po kliknięciu prawym
przyciskiem myszy: Właściwości –
Zaznaczone/Niezaznaczone; analogicznie należy
postępować w kolejnych punktach,
wymagających wyboru jednej lub wielu
z zaproponowanych opcji (wiele można wybrać
wtedy, gdy informacja w obrębie rubryki nie
będzie zawierała sprzeczności)
2. Gmina
tak
nie jeśli gmina nie została
określona (jak w starych decyzjach),
zaznaczamy „tak”
tak
nie
3. Powiat
4. Określenie przedmiotu ochrony
5. Chronologia/kultura zgodnie
z zapisem w decyzji
Zgodnie z zapisem w decyzji o wpisie do rejestru zabytków/orzeczenia o uznaniu za zabytek
(funkcja stanowiska, kultura); jeśli stanowisko jest wielofazowe, należy wymienić wszystkie
fazy/funkcje.
Chronologia; jeżeli jest różna dla różnych faz, należy sprecyzować, jaką funkcję pełniło stanowisko
w danym okresie.
6. Nr rejestru i data wpisu
Data wpisu
Data wydania
pierwszej decyzji o
wpisie
Numer
Numer rejestru
z pierwszej decyzji
Data kolejnego wpisu
Data/y wydania
kolejnej/kolejnych
decyzji o wpisie do
rejestru
7. Granice ochrony w decyzji –
aspekty formalno-prawne
zaznaczone na formalnym załączniku graf. – czyli
opatrzonym pieczątką i podpisem, wymienionym
w treści decyzji
zaznaczone na nieformalnym załączniku graf.
ochrona w granicach dz. istniejącej – kiedy
w treści decyzji zapisano, że ochronie podlega obszar
w granicach działki (bądź działek) nr … i istnieje ona
aktualnie w niezmienionych granicach; także wtedy,
gdy uległa podziałowi na mniejsze działki, których
numery są kombinacją numeru działki pierwotnej
oraz kolejnego numeru (9/1, 9/2, …), a zarys granic
zewnętrznych nie uległ zmianie; wówczas
Numer
Numer/y rejestru
z kolejnej/kolejnych
decyzji
tak
nie
tak
nie
Wpis do księgi C - nr
Numer z księgi C
rejestru
tak
nie
Wpis do C - data
Data roczna wpisu do
księgi C rejestru
8. Powierzchnia
wymieniamy ich numery w rubryce sąsiedniej
ochrona w granicach dz. nieistniejącej – kiedy
w treści decyzji zapisano, że ochronie podlega obszar
w granicach działki nr …, z tym że podziały
katastralne i numery działek uległy zmianie od
momentu wydania decyzji
opisane – zasięg ochrony opisany w treści decyzji,
np. pomiędzy brzegiem rzeki, a drogą
tylko nr dz. – w decyzji wskazano nr działki, lecz
nie określono jaki konkretnie jej fragment podlega
ochronie
nie określone – kiedy granice nie zostały w żaden
sposób określone
określone w innym dokumencie – kiedy granice
ochrony określone zostały w wyjaśnieniu, informacji
urzędowej, zawiadomieniu, przypomnieniu o wpisie,
…
Zgodnie z zapisem w decyzji – jeśli podano
9. Nr działki
Zgodnie z zapisem w decyzji lub formalnym
załącznikiem; jeśli wymieniono bardzo wiele działek,
to należy wpisać „określono wiele” i przeanalizować,
czy numery i podział katastralny nie uległy zmianie
od czasu wydania decyzji o wpisie do rejestru
zabytków, a wyniki przedstawić w rubryce sąsiedniej
oraz w A18.
10. Rodzaj własności
państwowe
samorząd
prywatne
wyznaniowe
współwłasność
nieuregulowane
inne
brak danych
Jeśli sytuacja nie jest oczywista, należy skontaktować
się z powiatowym wydziałem katastru.
tak: wypis wyrys
nie
Proszę wskazać, czy dołączono do dokumentacji
wypisy i wyrysy z ewidencji gruntów (urzędowe) i
wskazać, do którego dokumentu (decyzja o wpisie do
11. Ewidencja gruntów (wypisy/wyrysy)
Dane można pozyskać m.in. z:
http://mapy.zabytek.gov.pl/nid/ lub
http://geoportal.gov.pl/; ważne jest
określenie źródła informacji; pole
obligatoryjne w przypadku wykrycia różnic
pomiędzy zapisami decyzji, a stanem
faktycznym
Dane o numerze działki katastralnej
można pozyskać m.in. z:.
http://mapy.zabytek.gov.pl/nid/ lub
http://geoportal.gov.pl/; ważne jest
określenie źródła informacji. W przypadku
dużej liczby działek, wystarczy informacja
„wiele” wraz z ewentualnym wskazaniem,
różnic pomiędzy zapisami decyzji, a
stanem faktycznym.
Konkretne dane (w przypadku
państwowych, wyznaniowych,
samorządowych) oraz ewentualnie nowe
ustalenia – o ile ich pozyskanie nie
wymaga poniesienia dodatkowych
kosztów. Pole nieobligatoryjne.
Ewentualne uwagi do rubryki sąsiedniej,
np. o aktualności wypisów i wyrysów. Pole
nieobligatoryjne.
tak
nie
tak
nie
tak
nie
tak
nie
rejestru z dn., informacja urzędowa z dn., itp.).
12. AZP – obszar
13. AZP – nr st. na obszarze
Należy wskazać
numer, nawet jeśli
obszar nie był
badany.
16. Nazwa lokalna
Np. Okopy
14. AZP - nr stanowiska w miejscowości/ 14a. miejscowość wg AZP
15. AZP - data
14a: Jeżeli nazwa miejscowości na KEZA różni się od tej w decyzji bądź aktualnej
Rok, w którym
prowadzono badania
AZP na wskazanym
obszarze.
17. Lokalizacja
Zacytować, jeśli określono w treści decyzji, szczególnie w przypadku, kiedy lokalizacja stanowiska nie jest
oczywista.
18. Etap gabinetowy – dane dodatkowe oraz wnioski:
Miejsce, w którym powinny znaleźć się:
 informacja o kompletności i poprawności decyzji o wpisie do rejestru zabytków (bądź orzeczenia o uznaniu za zabytek), w tym o błędach, np. niewystarczającym uzasadnieniu,
różnicach pomiędzy sentencją decyzji, a załącznikiem (szczególnie dotyczących określenia granic ochrony), itp.;
 uwagi dotyczące wszelkich dostrzeżonych niezgodności pomiędzy zapisami decyzji o wpisie do rejestru, a dokumentacją stanowiska (np. KEZA), w tym spostrzeżenia dotyczące
określenia przedmiotu ochrony, chronologii, lokalizacji, numeracji stanowiska, nazwy miejscowości;
 informacja o nieformalnych załącznikach do decyzji;
 dane o ewentualnych zmianach w podziale katastralnym i numeracji działek;
 dane o wszelkich dokumentach związanych z rejestrem zabytków, które wydane zostały dla stanowiska, wraz z datą wydania i opisem czego dotyczą (wyjaśnienia, informacje
urzędowe, zawiadomienia) oraz analizą zgodności z dokumentem wyjściowym;
 informacje o istniejącej dokumentacji konserwatorskiej dla stanowiska, mapach sytuacyjno-wysokościowych, modelach 3D, fotografii lotniczej itp. (o ile dane te są możliwe do
pozyskania, np. w urzędzie konserwatorskim);
 dane o stwierdzonych na podstawie kwerendy archiwalnej zagrożeniach i stanie zachowania zabytku;
 historia badań prowadzonych na stanowisku oraz zwięzła informacja o ich wynikach z uwzględnieniem stopnia przebadania stanowiska (rozumiane tu jako usunięcie oryginalnej
substancji zabytkowej), orientacyjnej lokalizacji wykopów badawczych, z odniesieniem do zapisów decyzji (np. informacja o konieczności poszerzenia zasięgu ochrony bądź zmiany
chronologii);
 dane o powiązaniu z innym zabytkiem (archeologicznym bądź nieruchomym), jeśli takie istnieją, ze wskazaniem numeru rejestru;
 informacje o innych formach ochrony, które obejmują teren zabytku (plan zagospodarowania przestrzennego, Pomnik Historii, wpis na listę UNESCO, park narodowy, Natura 2000,
itp.), jeśli istnieją;
 w przypadku stanowisk miejskich – krótki opis historii miejsca, informacja o historycznej zabudowie i wartościach, dla których nawarstwienia powinny być chronione;
 podstawowa bibliografia dla stanowiska; jeżeli jest rozbudowana, można ją załączyć jako osobny plik tekstowy. Bibliografię należy przygotować zgodnie z wytycznymi do Ochrony
Zabytków (http://www.nid.pl/pl/Dla_specjalistow/Wydawnictwa/WYMAGANIA_TECHNICZNE.pdf).
B. ROZPOZNANIE TERENOWE st. nazwa stanowiska – miejscowość, nr w m. i nr rejestru (jeśli jest, to z księgi C; jeśli zabytek nie jest jeszcze przepisany do księgi C, a wpisany
został kilkoma decyzjami, to należy wskazać wszystkie numery rejestru)
konieczna natychmiastowa interwencja konserwatora
- należy zaznaczyć, jeśli na
weryfikowanym stanowisku stwierdzi się prowadzenie nielegalnych prac bądź zjawisk przyrodniczych, które prowadzą do jego destrukcji
1. Identyfikacja zabytku:
miejsce wskazane w decyzji zidentyfikowane w terenie – zaznacza się, jeśli udało się
zlokalizować w terenie miejsce wskazane w decyzji
stanowisko zidentyfikowane w terenie – jeśli ma własną formę terenową bądź jeśli
znaleziono ruchomy materiał zabytkowy na powierzchni (wtedy też jednocześnie zakreśla się
pierwszą opcję)
stanowisko nie zidentyfikowane: jeśli zlokalizowanie miejsca wskazanego w decyzji było
niemożliwe bądź nie znaleziono zabytków ruchomych, nawarstwień, obiektów czy form
terenowych wskazujących na istnienie stanowiska
prawdopodobnie nie istnieje np. w całości zabudowane przez osiedle bądź
supermarket, zniszczone wskutek eksploatacji piasku, itp.
niemożliwe do rozpoznania z powodu ….. – należy określić powód, np. wysoka, gęsta
roślinność, ściółka leśna przykrywająca powierzchnię, teren ogrodzony i niedostępny, itp.
3. Zalecane inne metody weryfikacji: jeśli stanowisko nie zostało rozpoznane w terenie
bądź poprawność zakresu ochrony jest niemożliwa do ustalenia; fotografię lotniczą
warto zalecać w przypadku niemal wszystkich stanowisk płaskich, zlokalizowanych
na terenach rolnych, zaś sondaże, destrukcyjne z założenia, tylko w uzasadnionych
przypadkach, kiedy inne metody nie przyniosą spodziewanych efektów
badania powierzchniowe w innym terminie
badania wykopaliskowe (sondaże)
badania geofizyczne
badania chemiczne
skan powierzchni
fotografia lotnicza
inne (jakie?)
4. Współrzędne geograficzne: wpisać wg schematu: 51:26:6.18-22:39:35.88
Czyli: N: 51(stopni):26(minut):6.18(sekundy)-E: 22(stopnie):39(minut):35.88(sekundy),
2. Poprawność merytoryczna zakresu ochrony (porównać z A7): nie dotyczy aspektów
formalno-prawnych, lecz ustaleń badawczo-konserwatorskich
lokalizacja zgodna z decyzją – kiedy stanowisko znajduje się w miejscu wskazanym w
decyzji; opcja może być zaznaczona jednocześnie z inną opcją (poza wykluczającymi się z tym
stwierdzeniem dwoma kolejnymi);
lokalizacja st. niezgodna z decyzją – kiedy na podstawie innych przesłanek dokładnie
wiadomo, o które stanowisko chodzi (np. jedyne grodzisko w miejscowości), jednak w decyzji
wskazano niewłaściwą lokalizację, w tym błędne numery działek;
lokalizacja st. niemożliwa do ustalenia – kiedy w decyzji brak danych o lokalizacji
stanowiska lub są bardzo nieprecyzyjne (np. 300 m za stodołą pana X) i pomimo rzetelnej
kwerendy archiwalnej i prób czynionych w terenie nie udało się jej ustalić;
granice ochrony oznaczone właściwie (por. A7) – uwaga! Równocześnie można zaznaczyć
opcję granice określone nieprecyzyjnie, co będzie rozumiane jako granice, które generalnie
obejmują swym zasięgiem obszar stanowiska, jednak określenie ich współrzędnych jest
niemożliwe (np. „jajowate”);
granice ochrony nie określone – kiedy nie są opisane, nie ma żadnego załącznika
graficznego (formalnego bądź nieformalnego) ani zapisu o ochronie w granicach działki;
granice określone nieprecyzyjnie – zaznacza się, np. gdy teren chroniony rozciąga się
pomiędzy wymienionymi w treści decyzji ciągami komunikacyjnymi, ale nie określono wzdłuż
której ich krawędzi przebiega granica lub w przypadku „jajowatych” stanowisk, bez
określonych współrzędnych, których dokładne odwzorowanie (np. w GIS) oraz prześledzenie
w terenie jest niemożliwe; opcja ta może być zaznaczona w połączeniu z następującymi:
lokalizacja zgodna z decyzją, granice ochrony oznaczone właściwie, granice określone, ale
poprawność obecnie niemożliwa do zweryfikowania, granice określone niepoprawnie/
wymagają zmiany;
granice określone, ale poprawność obecnie niemożliwa do zweryfikowania (patrz pkt B. 3)
– w przypadku, gdy granice zabytku zostały określone, ale nie zidentyfikowano stanowiska w
terenie (por. B.1) bądź znaleziono zbyt mało materiału na powierzchni, ani też nie ma
możliwości ustalenia poprawności na podstawie badań archiwalnych; w tej sytuacji należy
wskazać metodę weryfikacji, która pozwoli na ustalenie stanu faktycznego;
granice określone niepoprawnie/ wymagają zmiany (rozszerzenie, zawężenie) – kiedy
wskazane granice ochrony z przyczyn merytorycznych wymagają zmiany; należy w części
opisowej określić na czym polega wadliwość i ogólnie wskazać kierunek postulowanej
zmiany.
Uzasadnienie: powyższy wybór należy uzasadnić.
5. Krajobraz kulturowy – elementy dysharmonizujące: jakie?
tak
nie
pomiar powinien być dokonany możliwie najbliżej centrum stanowiska
6. Sposób użytkowania gruntu:
pola uprawne
łąki, pastwiska
sady
lasy
parki i tereny rekreacyjne
zabudowa mieszk. i gosp.
zabudowa przemysłowa
nieużytki
inne (jakie?, np. torf, bagno, woda)
7. Opis krajobrazu kulturowego: krajobraz rolniczy, zabudowania wsi, itp.
W rubrykach B.5 i B.7 należy podać informację, czy krajobraz kulturowy został
znacząco przekształcony, wskazać elementy dysharmonizujące z zabytkiem, ale też
wskazać osie widokowe, które powinno się objąć ochroną (otoczenie zabytku,
rozumiane zgodnie z art. 3 p. 15 ustawy z dnia 23 lipca 2003 o ochronie zabytków
i opiece nad zabytkami, por. też art. 9 p. 2)
8. Ocena stanu zachowania zabytku:
nie wymaga zabiegów konserwatorskich
wymaga zabezpieczenia i uzupełnienia ubytków w rzeźbie – dotyczy stanowisk o własnej formie terenowej, np. przerwane wały grodziska, niezasypane wykopy badawcze, …;
wymaga oznakowania – zaznacza się w przypadku grodzisk lub innych obiektów o własnej formie, istniejących w świadomości społecznej, w ogólnie dostępnym miejscu;
wymaga odsłonięcia rzeźby (oddrzewienie, odkrzewienie) - jeżeli system korzeniowy niszczy nawarstwienia kulturowe oraz w przypadku niekontrolowanego rozrostu drzew, dużej ilości
młodych samosiejek, itp.; należy jednak rozważyć, czy gęsta roślinność nie stanowi ochrony dla zabytku przed innego rodzaju dewastacją (np. utrudniając dostęp poszukiwaczom skarbów,
quadom, samochodom terenowym, itp.);
wymaga zmiany sposobu użytkowania terenu – w przypadku głębokiej orki, nielegalnych wysypisk śmieci, inwestycji, nasadzeń, itd.;
wymaga badań ratowniczych – jeśli stanowisko ulega stopniowej degradacji, np. wskutek działania sił natury, wówczas badania wykopaliskowe mogą stanowić formę ochrony;
stanowisko zachowało formę terenową – dotyczy stanowisk o własnej formie;
obserwacja utrudniona
na powierzchni czytelne obiekty archeologiczne
ruchomy materiał zabytkowy na powierzchni:
dużo (7 i więcej zabytków)
średnio (4-6 zabytków)
mało (1-3 zabytki)
brak
częściowo zniszczone – dotyczy m.in. głębokiej orki, korzeni drzew, nawarstwień i obiektów wyeksplorowanych podczas badań archeologicznych (!), rekonstrukcji zbudowanych na
stanowisku (!) itd.
całkowicie zniszczone
sugerowane utworzenie parku kulturowego
sugerowane uznanie za Pomnik Historii
Uwagi/opis: zaznaczyć właściwe i opisać stan zachowania zabytku, stwierdzone zniszczenia oraz ich lokalizację i rozmiar, formę terenową, materiał zabytkowy widoczny na powierzchni
(liczba, rodzaj, klasyfikacja kulturowo-chronologiczna) wraz z opisem nasycenia znaleziskami i koncentracji (z uwzględnieniem ukształtowania terenu, np. stanowisko na wyniesieniu,
materiał tylko na stoku oraz wpływu sposobu użytkowania terenu na rozrzut zabytków), utrudnienia w obserwacji, zakres sugerowanych badań ratowniczych, powód konieczności zmiany
sposobu zagospodarowania terenu. W przedmiotowym opisie należy odnieść się do wszystkich zaznaczonych w punkcie B.8 opcji (uszczegółowić).
9. Zagrożenia:
rozorywanie
gospodarka leśna
działanie sił natury
inwestycje
wydobywanie kruszyw
rabunek
inne (wymienić jakie)
Uwagi/opis zagrożeń: w polu B.9 należy zaznaczyć właściwą opcję i opisać zagrożenia, szczególnie
w przypadku działania sił natury, inwestycji i innych. Wśród innych można wymienić zaplanowane
badania wykopaliskowe, nie ratownicze, wykraczające rozmiarem poza sondażowe badania,
mające na celu tylko podstawowe rozpoznanie stanowiska.
10. Zalecane metody dokumentacji:
fotografia lotnicza
inwentaryzacja pomiarowa
model 3D
skan powierzchni
inne (jakie?)
W lesie zawsze warto zalecić skan (jeśli dotychczas nie zrobiony), na polach uprawnych zdjęcie
11. Ocena zasadności wpisu do rejestru: bardzo ważny punkt, kluczowy dla
rozstrzygnięć związanych z KPOZiOnZ! Ocena powinna być przemyślana i dokonana
w sposób odpowiedzialny. Wymaga szczegółowego komentarza w p. B.12.Można
wybrać tylko jedną opcję.
wpis zasadny
wpis zasadny, st. szczególnie cenne
wpis zasadny, ale zabytek powinien być wpisany do księgi A rejestru – dotyczy
zabytków, które spełniają definicję zabytku nieruchomego z art. 6 ustawy o ochronie
zabytków
niemożliwe do rozpoznania w terenie, ale wpis zasadny (na podstawie wyników
badań) – w terenie nie stwierdzono formy terenowej ani zabytków ruchomych i
obiektów czy nawarstwień czytelnych na powierzchni, znaleziono je jednak w czasie
lotnicze (o ile rodzaj uprawy umożliwia tego typu obserwację), przy stanowiskach o własnej
formie terenowej mapę sytuacyjno-wysokościową, model 3D, skan itp.
prowadzonych wcześniej badań wykopaliskowych lub innych; w przypadku
wcześniejszych badań powierzchniowych powinno to być przynajmniej kilka zabytków;
wpis zasadny, ale część stanowiska utraciła wartości zabytkowe – zaznacza się w
przypadku gdy należałoby wykreślić część stanowiska z rejestru - część, której
określenie nie przysparza problemów, położoną na skraju stanowiska (np. na skraju st.
zbudowano supermarket lub eksploatowano piasek); nie jest tożsame z pojęciem
„częściowo zniszczone” – nie zaznaczamy, gdy np. pośrodku stanowiska znajduje się
dom jednorodzinny – wtedy zaznacza się wpis jest zasadny, tylko st. jest częściowo
zniszczone;
zasadność wpisu wątpliwa – zaznacza się, kiedy w czasie weryfikacji terenowej, przy
dobrych warunkach do obserwacji, nie stwierdzono zabytków ruchomych, formy
terenowej ani czytelnych nawarstwień czy obiektów, a jednocześnie z dokumentacji
archiwalnej nie wynika, że stanowisko kiedykolwiek istniało (należy w tej sytuacji
dotrzeć do całej dokumentacji archiwalnej) lub wręcz ustalono wcześniej, że stanowisko
prawdopodobnie nie istnieje lub istnieje, ale w innym miejscu; równoznaczne ze
wskazaniem do dalszych badań;
st. najprawdopodobniej utraciło wartości zabytkowe – zaznacza się, kiedy w czasie
weryfikacji terenowej stwierdzono znaczący stopień destrukcji stanowiska
(supermarket, dół po eksploatacji piasku, znaczna niwelacja terenu); najlepiej, jeśli
obserwacja ta poparta jest dodatkowo ustaleniami z poprzednich badań; ocena ta jest
równoznaczna ze wskazaniem do dalszych badań;
aktualnie niemożliwe do stwierdzenia z powodu…… - brak przesłanek w
dokumentacji archiwalnej, a aktualnie obserwacja st. niemożliwa bądź utrudniona, w
tym także kiedy stanowisko nie zostało zlokalizowane wskutek braku danych w decyzji
oraz kiedy nie zostało zidentyfikowane w terenie, a wcześniej nie było badane.
12. Wynik weryfikacji Najważniejsze postulaty, począwszy od uwag do decyzji o wpisie do rejestru (do określenia granic ochrony, rozstrzygnięcia – określenia zabytku, chronologii, itp.,
uzasadnienia, załączników) wraz z komentarzem i uzasadnieniem. Podsumowanie oceny zasadności wpisu do rejestru, wraz z wyjaśnieniem i przedstawieniem dowodów, szczególnie w
przypadku wyboru: zasadność wpisu wątpliwa lub st. najprawdopodobniej utraciło wartości zabytkowe. Opis wartości, dla których ochrona zabytku jest zasadna bądź powodów, dla
których wydaje się wątpliwa. Inne informacje o stanowisku, np. o innych formach ochrony (typu Park Narodowy), o rekonstrukcjach wzniesionych na stanowisku, itd. Podstawowe,
najważniejsze ustalenia i zalecenia konserwatorskie, w tym postulaty o zaniechanie dalszych badań wykopaliskowych na stanowisku, zmianę sposobu zagospodarowania terenu. Rodzaj
podsumowania, tak aby czytający pracownik WUOZ nie miał wątpliwości, jakie działania należy podjąć w przypadku opisywanego stanowiska.
Data oględzin:
powierzchniowej
Oględzin dokonał/a:
Część gabinetową opracował/a:
Warunki atmosferyczne i terenowe: opis czynników, które mogą mieć wpływ na utrudnienia w obserwacji