SSE_spis tresci_do podatki

Spis treści
Wstęp ..............................................................................................................................
11
Rozdział I. Pomoc publiczna – fundament działania stref ekonomicznych ...
13
13
16
21
1. Regulacje związane z pomocą publiczną ................................................................
2. Rodzaje pomocy publicznej ....................................................................................
3. Rodzaje przedsiębiorców .........................................................................................
Rozdział II. Pomoc publiczna w strefach ekonomicznych ..................................
1. Cele działania stref ekonomicznych .......................................................................
2. Grunty strefy ekonomicznej .....................................................................................
3. Zezwolenie strefowe ...............................................................................................
3.1. Procedura uzyskania zezwolenia strefowego ...................................................
3.2. Sukcesja prawna przy zezwoleniach ................................................................
3.3. Wystąpienie wspólnika ze spółki osobowej .....................................................
3.4. Pomoc publiczna w SSE, czyli koszty kwalifikowane ......................................
3.5. Leasing w SSE .................................................................................................
3.5.1. Cywilistyczne ujęcie leasingu ................................................................
3.5.2. Podatkowe ujęcie leasingu .....................................................................
3.5.2.1. Definicja leasingu oraz essentialia negotii umowy .................
3.5.2.2. Opodatkowanie stron leasingu ..................................................
3.5.3. Leasing w ustawie o rachunkowości .....................................................
3.5.4. Wybór definicji leasingu z perspektywy przepisów strefowych ..........
3.6. Nowe miejsca pracy ........................................................................................
3.7. Łączenie pomocy ............................................................................................
3.8. Wysokość pomocy publicznej – matematyka na usługach podatników .........
3.8.1. Maksymalna intensywność pomocy publicznej ....................................
3.8.2. Moment poniesienia wydatku kwalifikowanego ...................................
3.8.2.1. Dwa podejścia do interpretacji momentu poniesienia wydatku
kwalifikowanego .....................................................................
3.8.2.2. Wykładnia systemowa .............................................................
3.8.2.3. Wykładnia celowościowa .......................................................
3.8.2.4. Stanowisko WSA .....................................................................
3.8.3. Dyskonto pomocy publicznej ..............................................................
3.9. Proces dyskontowania w praktyce ................................................................
3.10. Określenie limitu pomocy publicznej – zezwolenie czy rzeczywiste wydatki
Rozdział III. Kalkulacja wyniku podatkowego .....................................................
3.1. Kontrakty terminowe .....................................................................................
3.1.1. Kontrakty spekulacyjne .......................................................................
3.1.2. Kontrakty zabezpieczające ..................................................................
3.2. Odsetki ..........................................................................................................
3.3. Sprzedaż odpadów produkcyjnych, praw emisji gazów ................................
3.4. Transport .......................................................................................................
3.5. Wydzielenie organizacyjne ............................................................................
27
27
28
33
38
39
39
41
45
46
47
47
50
52
55
55
60
60
61
62
65
66
67
67
72
74
77
81
81
83
84
85
88
95
99
6
3.5.1. Wydzielenie w formie oddziału ................................................................
3.5.2. Wydzielenie w postaci zorganizowanej części przedsiębiorstwa .............
3.5.3. Wydzielenie rachunkowe ..........................................................................
3.5.4. Przyporządkowanie przychodów i kosztów ...............................................
3.6. Odszkodowania ....................................................................................................
3.7. Wadium ...............................................................................................................
3.8. Przewidywane zmiany w przepisach strefowych .................................................
3.9. Rozliczanie straty z działalności strefowej ..........................................................
100
103
104
106
117
120
121
122
Rozdział IV. Ceny transferowe w specjalnych strefach ekonomicznych ........
125
1. Wstęp ............................................................................................................................
2. Przepisy prawne w zakresie cen transferowych – polskie i międzynarodowe
regulacje prawne ....................................................................................................
3. Podmioty powiązane ...............................................................................................
3.1. Powiązania kapitałowe ....................................................................................
3.1.1. Powiązania bezpośrednie ......................................................................
3.1.2. Powiązania pośrednie ............................................................................
3.2. Powiązania niekapitałowe ...............................................................................
125
128
130
130
130
131
131
4. Metody określania cen ............................................................................................
4.1. Metoda porównywalnej ceny niekontrolowanej ..............................................
4.2. Metoda ceny odprzedaży .................................................................................
4.3. Metoda koszt plus ............................................................................................
4.4. Metody zysku transakcyjnego .........................................................................
4.5. Metoda marży transakcyjnej netto ...................................................................
4.6. Metoda podziału zysków .................................................................................
4.7. Podsumowanie ................................................................................................
132
133
134
136
138
139
140
141
5. Obowiązki sprawozdawcze dla podmiotów działających w strefach i dokonujących transakcji z podmiotami powiązanymi ......................................................
5.1. Deklaracja roczna CIT-8 ...............................................................................
5.2. Informacje podatkowe ....................................................................................
142
142
142
6. Obowiązki wynikające z art. 82 ustawy Ordynacja podatkowa ..............................
6.1. Rodzaje powiązań ...........................................................................................
6.1.1. Powiązanie dwustronne .........................................................................
6.1.2. Powiązanie trójstronne ..........................................................................
6.1.3. Powiązanie PE .......................................................................................
6.2. Jakie wartości podajemy w informacji podatkowej ORD-U? .........................
6.3. W jakiej walucie podaje się obroty? ................................................................
6.4. Jaki jest termin na sporządzenie i wysłanie ORD-U? ......................................
6.5. Do kogo wysyła się ORD-U .............................................................................
6.6. Jakie sankcje mogą być nałożone na podmiot, który nie sporządza ani nie
przesyła deklaracji ORD-U? ...........................................................................
6.7. Jak można uniknąć odpowiedzialności karnej skarbowej? ..............................
143
144
144
144
145
145
145
145
146
7. Obowiązki wynikające z art. 82a ustawy Ordynacja podatkowa ............................
8. Wymogi dokumentacyjne ........................................................................................
9. Elementy dokumentacji .........................................................................................
146
147
150
146
146
7
10. Case study ...............................................................................................................
10.1. Transakcja materialna ....................................................................................
10.2. Analiza funkcjonalna ......................................................................................
10.3. Funkcje pełnione przez strony transakcji .......................................................
10.3.1. Sprzedaż i marketing ..........................................................................
10.3.2. Zarządzanie klientami ........................................................................
10.3.3. Obsługa klienta w tym wsparcie techniczne .......................................
10.3.4. Budżetowanie .....................................................................................
10.3.5. Finanse i księgowość ..........................................................................
10.3.6. Human Resources ...............................................................................
10.3.7. Obsługa prawna .................................................................................
10.4. Zaangażowane aktywa ...................................................................................
10.4.1. Powierzchnia biurowa i sprzęt biurowy .............................................
10.4.2. Wiedza i doświadczenie w zakresie procesów sprzedażowych narzędzi i maszyn stanowiących profil działalności Spółki ......................
10.4.3. Znaki towarowe ..................................................................................
10.4.4. Know-how ..........................................................................................
10.4.5. Lista klientów .....................................................................................
10.4.6. Wiedza i doświadczenie z zakresu sprzedaży; wykwalifikowany
personel zajmujący się marketingiem i sprzedażą ..............................
10.5. Alokacja ryzyka .............................................................................................
10.5.1. Ryzyko złych długów ........................................................................
10.5.2. Ryzyko kursowe ................................................................................
10.5.3. Ryzyko rynkowe .................................................................................
10.5.4. Ryzyko związane z naprawami gwarancyjnymi .................................
10.6. Struktura kosztów związanych z transakcją ...................................................
10.7. Analiza finansowa .........................................................................................
10.7.1. Metoda i sposób kalkulacji zysków oraz określenie ceny przedmiotu
transakcji ...........................................................................................
10.7.1.1. Metoda stosowana w dokumentowanej transakcji ..............
10.7.1.2. Sposób kalkulacji ceny .......................................................
10.8. Analiza zyskowności .....................................................................................
10.9. Forma i termin zapłaty .................................................................................
11. Strategia gospodarcza .............................................................................................
11.1. Określenie wyniku na transakcji .....................................................................
12. Transakcja niematerialna ........................................................................................
12.1. Charakterystyka transakcji .............................................................................
12.2. Analiza funkcjonalna ......................................................................................
12.3. Funkcje pełnione przez Spółki .......................................................................
12.3.1. Zgłaszanie zapotrzebowania na raporty, analizy, ekspertyzy lub
szeroko pojętą pomoc w zakresie zarządzania spółką ........................
12.3.2. Wykonanie zaleceń i celów wyznaczonych przez Dyrektora ds.
Europy Wschodniej ............................................................................
12.3.3. Rozliczanie zlecenia ...........................................................................
12.3.4. Opracowywanie strategii, kreowanie i wyznaczanie celów strategicznych, kontrola osiągania wyznaczonych celów ...........................
12.3.5. Koordynacja współpracy pomiędzy spółkami w regionie ..................
153
153
155
155
156
156
156
157
157
157
157
157
158
158
158
158
158
158
158
159
159
159
159
160
160
160
160
161
162
162
163
164
165
165
166
167
168
168
168
168
168
8
12.3.6. Analiza rynków Europy Środkowej i Wschodniej ..............................
12.4. Zaangażowane aktywa ...................................................................................
12.4.1. Aktywa materialne ..............................................................................
12.4.2. Aktywa niematerialne .........................................................................
12.5. Alokacja ryzyka .............................................................................................
12.5.1. Ryzyko kursowe .................................................................................
12.5.2. Ryzyko biznesowe związane z wdrożeniem nieprawidłowych rozwiązań ................................................................................................
12.5.3. Ryzyko rynkowe związane z brakiem zapłaty ....................................
12.5.4. Ryzyko kar umownych .......................................................................
12.6. Struktura kosztów związanych z transakcją ...................................................
12.7. Oczekiwane korzyści osiągane w wyniku transakcji .....................................
12.8. Analiza finansowa ..........................................................................................
12.8.1. Metoda i sposób kalkulacji zysków oraz określenie ceny przedmiotu
transakcji ............................................................................................
12.8.1.1. Metoda stosowana w dokumentowanej transakcji ...............
12.8.1.2. Sposób kalkulacji ceny ........................................................
12.8.1.3. Forma i termin zapłaty .........................................................
12.8.1.4. Wynik na transakcji .............................................................
12.9. Transakcja finansowa .....................................................................................
12.9.1. Charakterystyka transakcji .................................................................
12.9.2. Analiza funkcjonalna ..........................................................................
12.9.2.1. Zawarcie umowy .................................................................
12.9.2.2. Dokonywanie przelewów środków pieniężnych stanowiących przedmiot depozytu ....................................................
12.9.2.3. Kalkulacja wartości odsetek od depozytu ...........................
12.9.2.4. Dokonywanie przelewów odsetek oraz depozytów .............
12.9.2.5. Monitorowanie płatności odsetek oraz depozytów ..............
12.9.2.6. Księgowanie wypłat odsetek i depozytów ...........................
12.9.3. Zaangażowane aktywa ........................................................................
12.9.3.1. Powierzchnia biurowa i sprzęt biurowy ...............................
12.9.3.2. Doświadczenie z zakresu obsługi transakcji finansowych
12.9.3.3. Rachunki bankowe ...............................................................
12.9.3.4. Czas pracy ............................................................................
12.9.4. Alokacja ryzyka ..................................................................................
12.9.4.1. Ryzyko związane z opóźnieniem zapłaty odsetek ...............
12.9.4.2. Ryzyko kursowe ..................................................................
12.9.5. Struktura kosztów związanych z transakcją .......................................
12.9.6. Oczekiwane korzyści osiągane w wyniku transakcji ..........................
12.10. Analiza finansowa ..........................................................................................
12.10.1. Metoda i sposób kalkulacji zysków oraz określenie ceny przedmiotu transakcji ...............................................................................
12.10.1.1. Metoda stosowana w dokumentowanej transakcji ...........
12.10.1.2. Sposób kalkulacji ceny ....................................................
12.10.1.3. Ranking oprocentowania lokat w PLN ............................
12.10.1.4. Analiza zyskowności .......................................................
12.10.1.5. Forma i termin zapłaty .....................................................
168
169
169
169
170
170
170
170
171
171
171
172
172
172
172
172
173
173
173
174
174
175
175
175
175
175
175
176
176
176
176
176
176
177
177
177
177
177
177
178
179
180
180
9
12.10.1.6. Wynik na transakcji .........................................................
12.11. Analiza porównawcza ....................................................................................
12.11.1. Wprowadzenie ..................................................................................
12.11.2. Istota benchmarkingu ......................................................................
12.11.3. Metodologia analizy porównawczej .................................................
12.11.3.1. Kryteria porównywalności ...............................................
12.11.3.2. Wskaźnik rentowności .....................................................
12.11.4. Dane wieloletnie ...............................................................................
12.11.5. Rodzaje benchmarkingu ...................................................................
12.11.6. Definicja porównywalności ..............................................................
12.11.7. Proces poszukiwań porównywalnych spółek ....................................
12.11.8. Różne lata wykorzystane w analizie .................................................
12.11.9. Wskaźnik poziomu zysku .................................................................
12.11.10. Zakres międzykwartylowy ................................................................
12.12. Transakcje specyficzne dokonywane przez podmioty działające w specjalnych strefach ekonomicznych w Polsce ..............................................................
12.12.1. Cash pooling ....................................................................................
12.12.2. Poręczenia kredytowe (gwarancje bankowe) ...................................
181
181
181
181
182
182
183
183
184
184
185
187
187
188
189
189
190
Wybrane akty prawne .................................................................................................
193
1. USTAWA z dnia 20 października 1994 r. o specjalnych strefach ekonomicznych ............
2. ROZPORZĄDZENIE RADY MINISTRÓW z dnia 10 grudnia 2008 r. w sprawie
pomocy publicznej udzielanej przedsiębiorcom działającym na podstawie zezwolenia na prowadzenie działalności gospodarczej na terenach specjalnych stref ekonomicznych .................................................................................................................
3. ROZPORZĄDZENIE KOMISJI (WE) NR 1998/2006 z dnia 15 grudnia 2006 r.
w sprawie stosowania art. 87 i 88 Traktatu do pomocy de minimis ............................
4. ROZPORZĄDZENIE MINISTRA FINANSÓW z dnia 10 września 2009 r. w sprawie sposobu i trybu określania dochodów osób prawnych w drodze oszacowania
oraz sposobu i trybu eliminowania podwójnego opodatkowania osób prawnych
w przypadku korekty zysków podmiotów powiązanych (Dz.U. Nr 160, poz. 1268) ....
Bibliografia .......................................................................................................................
195
205
215
227
241
Wstęp
Geneza specjalnych stref ekonomicznych sięga początku XVIII wieku kiedy
powstała pierwsza na świecie tzw. strefa wolnego handlu. Był nią port w Gibraltarze
gdzie rozpoczęto handel na zasadach preferencyjnych już w 1705 roku. Kolejnymi
obszarami wolnego handlu był: Triest (Włochy), Aden (dawna kolonia brytyjska
w Jemenie), Singapur czy Hong Kong. Preferencje działalności w obszarach wolnego
handlu polegały przede wszystkim na możliwości składowania towarów bez wnoszenia
opłat celnych.
Pierwsza specjalna strefa ekonomiczna w rozumieniu dzisiejszych przywilejów
ekonomicznych została utworzona w Shannon w Irlandii w 1947 r. Pierwszy podmiot
rozpoczął w niej działalność po 11 latach od jej utworzenia. Do dzisiaj prowadzona
jest w niej działalność handlowo-przemysłowa na zasadach wolnocłowych.
W Polsce pierwszą strefą, w której od roku 1995 rozpoczęły działalność podmioty
gospodarcze była strefa mielecka.
Specjalne strefy ekonomiczne w Polsce funkcjonują w oparciu o ustawę o specjalnych strefach ekonomicznych z 20 października 1994 roku. Podmioty gospodarcze
prowadzące działalność w specjalnych strefach ekonomicznych (dalej jako „SSE”)
uzyskują wymierne korzyści ekonomiczne. Wraz z uzyskaniem zezwolenia uzyskują
korzyść w postaci pomocy publicznej uzależnionej od regionu kraju (od 30% do 50%)
plus do maksymalnie 20% dla tzw. małych przedsiębiorstw.
Korzyść ekonomiczna to tzw. „wakacje podatkowe”, czyli ulga w podatku dochodowym. Jest ona ograniczona wartością poniesionych wydatków kwalifikowanych
i tzw. intensywnością pomocy (od 30% do 75%1). Oznacza to, że po przekroczeniu
wyznaczonego limitu (wykorzystaniu dostępnej ulgi podatkowej) inwestor strefowy
nie będzie mógł korzystać z ulgi na podstawie art. 17 ust. 1 pkt 34 ustawy o podatku
dochodowym od osób prawnych oraz analogicznie na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 63a
ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.
Pomimo ewidentnej korzyści jaką jest ulga w zobowiązaniu tytułem podatku od
uzyskanego dochodu, działalność prowadzona w SSE nastręcza inwestorom wiele
trudności w zakresie uznawania wydatków za koszty uzyskania przychodów i tym
samym na tzw. dyskontowaniu pomocy publicznej.
W publikacji, którą oddajemy Państwu do rąk staraliśmy się przedstawić najczęstsze sytuacje z jakimi inwestorzy borykają się w codziennej pracy w zakresie
rozliczeń podatkowych.
W rozdziale I poruszone zostały zagadnienia związane z ogólnymi regulacjami
z zakresu pomocy publicznej.
Zezwolenia strefowe, procedura uzyskania zezwolenia oraz sukcesji zezwoleń
strefowych jak również kwestie związane z definicją kosztów kwalifikowanych są
przedmiotem rozdziału II.
–––––––––––
1
Dla przedsiębiorców, którzy uzyskali zezwolenia przed dniem 1 stycznia 2010 roku.
12
W kolejnym rozdziale omówiona została kalkulacja wyniku podatkowego,
uwzględniając w szczególności kwestie w oparciu o transakcje finansowe (kontrakty terminowe, ubezpieczenia), transakcje wspomagające (transport, montaż), rozliczenie straty na działalności strefowej oraz tzw. wydzielenie działalności na
działalność strefową i pozastrefową. W wyniku prowadzenia działalności poza strefą
dochodzi zatem do konieczności dokumentowania takich transakcji na zasadach jakie
obowiązują zgodnie z odrębnymi przepisami tzw. podmioty powiązane.
Tematyka tzw. cen transferowych czyli zasad rozliczeń w transakcjach dokonywanych przez podmioty powiązane są przedmiotem rozdziału IV. Omówione
zostały w tym rozdziale również obowiązki sprawozdawcze oraz dokumentacyjne
ciążące na podmiotach prowadzących działalność gospodarczą na podstawie zezwolenia na terenie SSE oraz działalność pozastrefową.
Różnorodność występujących zdarzeń gospodarczych wśród podmiotów prowadzących działalność w specjalnych strefach ekonomicznych wymaga od tych
podmiotów stosowania się do szerokiego wachlarza aktów normatywnych z zakresu
prawa podatkowego. Nieocenionym narzędziem w działalności tzw. „strefowców”
jest możliwość występowania do Ministra Finansów o wydanie interpretacji podatkowych. Z uwagi bowiem na nieprecyzyjność interpretacyjną obowiązującej ustawy
o specjalnych strefach ekonomicznych oraz rozporządzenia Rady Ministrów z dnia
10 grudnia 2008 r. w sprawie pomocy publicznej udzielanej przedsiębiorcom działającym na podstawie zezwolenia na prowadzenie działalności gospodarczej na terenach specjalnych stref ekonomicznych i przepisów podatkowych, wydaje się za celowe
występowanie o interpretacje.
Zachęcamy przedsiębiorców prowadzących działalność w SSE do wymiany
poglądów w zakresie rozliczeń podatkowych. Pozostajemy do Państwa dyspozycji
w wymianie doświadczeń dotyczących z jednej strony unormowań wynikających
z rozporządzeń strefowych z drugiej strony z aktualnie obowiązujących przepisów
prawa podatkowego.
Warszawa, grudzień 2011 r.
Autorzy