Wystąpienie -

LWA.411.008.04.2015
R/15/006
WYSTĄPIENIE
POKONTROLNE
I. Dane identyfikacyjne kontroli
Numer i tytuł kontroli
Jednostka
przeprowadzająca
kontrolę
Kontrolerzy
R/15/006 – Zabezpieczenie wybranych obiektów infrastruktury krytycznej w woj.
Mazowieckim istotnych dla funkcjonowania państwa i jego obywateli.
Najwyższa Izba Kontroli
Delegatura w Warszawie
1. Wanda Dąbrowska, główny specjalista kontroli państwowej, upoważnienie do
kontroli nr 97261 z dnia 31.08.2015 r.
2. Elżbieta Grzędzińska, główny specjalista kontroli państwowej, upoważnienie do
kontroli nr 97262 z dnia 31.08.2015 r.
(dowód: akta kontroli str. 1-4)
Jednostka
kontrolowana
Starostwo Powiatowe w Legionowie1, ul. Gen. Władysława Sikorskiego 11; 05-19
Legionowo
Kierownik jednostki
kontrolowanej
Starostą Powiatu Legionowskiego od 27 lipca 2015 r. jest Pan Robert Jan Wróbel. Od
20 grudnia 2010 r. do 26 lipca 2015 r. Starostą był Pan Jan Stanisław Grabiec.
(dowód: akta kontroli str. 5-7)
II. Ocena kontrolowanej działalności
Ocena ogólna
Uzasadnienie
oceny ogólnej
Najwyższa Izba Kontroli stwierdza, że Starosta Powiatu Legionowskiego 2 opracował
i przedłożył Wojewodzie Mazowieckiemu - zgodnie z obowiązkiem określonym
w art. 17 ust. 2 pkt 2 lit. a ustawy z dnia 26 kwietnia 2007 r. o zarządzaniu
kryzysowym3 - do zatwierdzenia Powiatowy Plan Zarządzania Kryzysowego 4. Plan
ten został uzgodniony z właściwymi terytorialnie kierownikami jednostek
organizacyjnych w zakresie ich dotyczącym i zatwierdzony przez Wojewodę
Mazowieckiego w dniu 25 lutego 2011 r.
Ustalono również, że Wojewoda Mazowiecki w październiku 2013 r. poinformował
Starostę o znajdujących się na terenie Powiatu obiektach infrastruktury krytycznej.
Pomimo to, do dnia zakończenia kontroli, Starosta nie dokonał aktualizacji Planu
o zawarcie w nim załączników funkcjonalnych, o których mowa w art. 5 ust. 2 pkt. 3
lit a i l ustawy o zk, tj. procedur realizacji zadań z zakresu zarządzania
kryzysowego, w tym związanych z ochroną infrastruktury krytycznej oraz priorytetów
w zakresie ochrony oraz odtwarzania infrastruktury krytycznej5. W ocenie Izby,
nieprzygotowanie oraz niewdrożenie ww. elementów stwarza potencjalne ryzyko
ograniczonej skuteczności podjętych przez Starostę i podległych mu pracowników
działań w sytuacji wystąpienia zdarzeń będących zagrożeniem dla obiektów IK
znajdujących się na terenie Powiatu.
1
Dalej: Starostwo.
2
Zwany dalej Starostą.
3
Dz.U. z 2013 r. poz.1166 j.t., zwana dalej ustawą o zk.
4
Zwany dalej PPZK
5
Zwanej dalej IK
2
W okresie objętym kontrolą Starosta nawiązał współpracę z Wojewodą
Mazowieckim oraz właściwymi terytorialnie wójtami gmin w zakresie ochrony
i zabezpieczenia obiektów IK położonych na terenie Powiatu.
III. Opis ustalonego stanu faktycznego
Realizacja przez Starostę i podległe mu służby zadań
organizacyjnych i planistycznych w zakresie
zabezpieczenia obiektów IK.
Opis stanu
faktycznego
1. W okresie objętym kontrolą w strukturze organizacyjnej Starostwa funkcjonował
Referat Zarządzania Kryzysowego6, który prowadził m.in. sprawy z zakresu
zarządzania kryzysowego, obrony cywilnej i spraw obronnych. Do zadań ww.
Referatu należało m.in.:
- monitorowanie, planowanie, reagowanie i usuwanie skutków zagrożeń na terenie
powiatu;
- zarządzanie, organizowanie i prowadzenie szkoleń, ćwiczeń i treningów
z zakresu reagowania na potencjalne zagrożenia;
- przeciwdziałanie skutkom o charakterze terrorystycznym;
- koordynowanie współpracy z jednostkami odpowiedzialnymi za bezpieczeństwo
publiczne i obronność na terenie powiatu;
- współdziałanie z centrami zarządzania kryzysowego organów administracji
publicznej.
(dowód: akta kontroli str. 8-18)
Kierownikiem referatu od 16 stycznia 2014 r. jest Pan Janusz Głogowski, wcześniej
od 12 września 2012 r. do 31 stycznia 2013 r. był Pan Tadeusz Dziuba. W okresie
od 1 lutego 2013 r. do 15 stycznia 2014 r. na ww. stanowisku był wakat, przy czym
za nadzór i koordynację działań Powiatowego Centrum Zarządzania Kryzysowego,
oraz systemów zarządzania w sytuacjach kryzysowych, a także prowadzenie
współpracy z innymi podmiotami w ww. zakresie odpowiadał Panu Tadeusz Dziuba
- Pełnomocnik ds. ochrony informacji niejawnych.
(dowód: akta kontroli str.19-27)
Zgodnie z art. 17 ust. 1 ustawy z dnia 26 kwietnia 2007 r. o zarzadzaniu
kryzysowym, organem właściwym na terenie powiatu w sprawach zarządzania
kryzysowego jest starosta. W okresie objętym kontrolą za zabezpieczenie procesu
przygotowania i kierowania przez Starostę działaniami prowadzonymi w celu
zapobieżenia skutkom klęski żywiołowej lub ich usunięcia na obszarze powiatu,
a także opracowanie i aktualizowanie Powiatowego Planu Zarządzania
Kryzysowego odpowiedzialny był Powiatowy Zespół Zarządzania Kryzysowego 7.
W skład zespołu wchodzili m.in. Starosta (przewodniczący), Kierownik Referatu
Zarządzania Kryzysowego (stały zastępca przewodniczącego) oraz w zależności od
charakteru grupy kierownicy poszczególnych komórek organizacyjnych Starostwa
oraz przedstawiciele właściwych służb pomocniczych i ratowniczych8. Zadania
członków ww. Zespołu określa Regulamin Powiatowego Zespołu Zarządzania
Kryzysowego9.
Uchwała Rady Powiatu nr 184/XXIX/2009 z dnia 26 marca 2009 r. i nr 244/XXXV/2013 z dnia 20 grudnia 2013 r.
Zarządzenia Starosty Legionowskiego nr 9/2011 z dnia 10 stycznia 2011r. w sprawie powołania Powiatowego Zespołu
Zarządzania Kryzysowego
8 Np. Komendant Komendy Powiatowej, Komendant Komendy Powiatowej P.S.P, Prezes Zarządu ZOZ „Legionowo:,
Powiatowy Lekarz Weterynarii.
9 Załącznik do zarządzenia nr 9/2011 Starosty Legionowskiego z dnia 10 stycznia 2011.
6
7
3
(dowód: akta kontroli str. 28-50)
W obowiązującym od stycznia 2011 r. Regulaminie Powiatowego Zespołu
Zarządzania Kryzysowego zawarto m.in. zapis, że PPZK winien zawierać załączniki
funkcjonalne dot. procedur realizacji zadań z zakresu zarządzania kryzysowego,
w tym związane z ochroną infrastruktury krytycznej (§18 ust.3 pkt 3 lit. a).
2.
Plan Zarządzania Kryzysowego Powiatu Legionowskiego obowiązuje od 25 lutego
2011 r. Ww. plan został uzgodniony z właściwymi terytorialnie kierownikami jednostek
organizacyjnych w zakresie ich dotyczącym i zatwierdzony przez Wojewodę Mazowieckiego.
Plan zawierał m.in.: charakterystykę zagrożeń oraz ocenę ryzyka ich wystąpienia,
w tym dotyczących infrastruktury krytycznej (zagrożenia spowodowane siłami
natury, cywilizacyjne) oraz katalog zagrożeń i skutków10, zadania i obowiązki
uczestników zarządzania kryzysowego, siatki bezpieczeństwa dla poszczególnych
faz zarządzania kryzysowego oraz zestawienia sił i środków planowanych do
wykorzystania w sytuacjach kryzysowych. Plan określał również zespół
przedsięwzięć na wypadek sytuacji kryzysowych (zadania w zakresie
monitorowania, tryb uruchamiania niezbędnych sił i środków, procedury reagowania
kryzysowego, a także zasady współdziałania między podmiotami uczestniczącymi
w realizacji planowanych przedsięwzięć na wypadek sytuacji kryzysowej).
Plan Zarządzania Kryzysowego nie posiadał załączników funkcjonalnych planu
głównego obejmujące określonych w art.5 ust. 2 pkt 3 lit. a, k i l ustawy o zk.
(dowód: akta kontroli str. 57- 82)
3.
Wojewoda Mazowiecki w dniu 2 grudnia 2013 r. poinformował Starostę, że
na terenie Powiatu znajdują się obiekty infrastruktury krytycznej11. Starosta dokonał
aktualizacji PPZK o załącznik funkcjonalny w postaci wykazu obiektów IK
znajdujących się na terenie powiatu12. Ponadto 3 stycznia 2014 r. Starosta ww.
informacje przekazał właściwym terytorialnie wójtom gmin.
(dowód: akta kontroli str. 51-55)
Ustalone
nieprawidłowości
W działalności kontrolowanej jednostki w przedstawionym wyżej zakresie
stwierdzono następującą nieprawidłowość:
PPZK zatwierdzony w kwietniu 2011 r. przez Wojewodę Mazowieckiego nie zawiera
załączników funkcjonalnych planu głównego, o których mowa w art. 5 ust. 2 pkt 3,
lit. a i l ustawy z dnia 26 kwietnia 2007 r. o zarzadzaniu kryzysowym, tj.:
- procedury realizacji zadań z zakresu zarządzania kryzysowego, w tym związane z
ochroną infrastruktury krytycznej;
- priorytety w zakresie ochrony oraz odtwarzania infrastruktury krytycznej.
(dowód: akta kontroli str. 57)
Starosta Legionowski wyjaśnił, że 25 kwietnia 2014 r. Starostwo przesłało do wszystkich
gmin zalecenia do opracowania gminnych planów zarządzania kryzysowego. Do dnia 28
września 2015 r. plany ZK zostały opracowane i uzgodnione ze Starostwem przez
3 gminy (Nieporęt, Wieliszew i Legionowo). Pozostałe 2 gminy (Serock i Jabłonna) są
w trakcie opracowywania i uzgadniania poszczególnych rozdziałów, co powoduje
konieczność zawieszenia w Starostwie części prac (chodzi o spójność planu
10
Np. w związku z niekontrolowanym rozprzestrzenianiem się chloru w sytuacji wystąpienia awarii zbiorników chloru w
Zakładzie Wodociągu Północnego w Wieliszewie oraz awarii transportu samochodowego przewożącego chlor do ww.
zakładu lub działaniami terrorystycznymi
11
Pismo nr WBZK-I.6513.2,Z-579.2013. Pismem z dnia 6 marca 2015 r., nr WBZ –I.65313.8.Z-93.2015 Wojewoda
Mazowiecki przekazał aktualizację obiektów IK znajdujących się na terenie powiatu legionowskiego.
12
Aktualizacji PPZK o wykaz obiektów IK dokonano 27 grudnia 2013 r.
4
powiatowego z gminnymi). Przewidywany termin opracowania całości dokumentu
i rozpoczęcia procesu wdrażania to grudzień 2015 r.
(dowód: akta kontroli str. 176-178)
Z analizy przekazanych materiałów, wynika, że w nowo opracowywanym PPZK
zostaną zamieszczone kwestie dotyczące priorytetów w zakresie ochrony oraz
odtwarzania infrastruktury krytycznej oraz procedur realizacji zadań z zakresu
zarządzania kryzysowego, w tym związane z ochroną IK, o których mowa w art.
5 ust 2 pkt 3 lit. a i l ustawy o zarządzaniu kryzysowym.
NIK zwraca uwagę na długotrwałość procesu aktualizacji PPZK m.in. w zakresie
ochrony IK. Stwarza to potencjalne ryzyko, że w przypadku wystąpienia zagrożeń
dla obiektów IK na terenie Powiatu, nie będą wdrożone procedury m.in. w zakresie
reagowania na te zagrożenia oraz usuwania ich skutków.
(dowód: akta kontroli str.. 179-202)
Ocena cząstkowa
Najwyższa Izba Kontroli ocenia pozytywnie mimo stwierdzonej nieprawidłowości 13
działalność kontrolowanej jednostki w zbadanym zakresie.
Współpraca Starosty i podległych mu pracowników
z właściwymi organami administracji publicznej
i przedstawicielami zlokalizowanego na terenie gminy
obiektu IK w zakresie jego ochrony.
Współpraca Starosty Legionowskiego z Wojewodą Mazowieckim w zakresie
ochrony infrastruktury krytycznej dotyczyła m.in. udziału przedstawicieli Starostwa
w spotkaniach (szkoleniach, forach) organizowanych przez Wojewodę
Mazowieckiego14.
(dowód: akta kontroli str. 156-165)
W ramach współpracy z właściwymi terytorialnie gminami, Starosta Legionowski
w latach 2013-2015 organizował szkolenia z zakresu obrony cywilnej, zarządzania
kryzysowego15. Ponadto Starosta przekazał wójtom gmin zalecenia dotyczące
opracowania gminnych planów zarzadzania kryzysowego w zakresie ochrony
infrastruktury krytycznej.
W związku z pismem Rządowego Centrum Bezpieczeństwa zobowiązano właściwie
terytorialnie gminy oraz służby pomocnicze i ratownicze do przekazywania
cotygodniowych informacji o przewidywanych zdarzeniach lub zagrożeniach, które
mogą wystąpić w nadchodzącym tygodniu i skutkować wystąpieniem sytuacji
kryzysowej. W badanym okresie nie wystąpiły ww. zdarzenia lub sytuacje.
(dowód: akta kontroli str. 166-175)
Wojewoda Mazowiecki przekazał wykaz osób odpowiedzialnych za utrzymywanie
kontaktów z podmiotami właściwymi w zakresie ochrony IK zlokalizowanej na
terenie województwa mazowieckiego (w tym Powiatu Legionowskiego).
(dowód: akta kontroli str. 56)
Najwyższa Izba Kontroli stosuje 3-stopniową skalę ocen cząstkowych dotyczących działalności w badanym obszarze:
pozytywna, pozytywna mimo stwierdzonych nieprawidłowości, negatywna. Jeżeli sformułowanie oceny cząstkowej według
proponowanej skali byłoby niemożliwe lub nadmiernie utrudnione, albo taka ocena nie dawałaby prawdziwego obrazu
funkcjonowania kontrolowanej jednostki w zakresie objętym kontrolą, NIK stosuje ocenę opisową.
14 I Regionalne Forum Ochrony IK woj. Mazowieckiego – 18 kwietnia 2014 r., II Regionalne Forum Ochrony IK woj.
Mazowieckiego – 30 września 2015; spotkanie w sprawie omówienia sporządzania powiatowych planów zarz ądzania
kryzysowego - 29-30 maja 2014 r.
15 Szkolenia zorganizowane w dniach: 6 grudnia 2013 r., 9 kwietnia 2014 r., 18 czerwca 2014 r., 12 grudnia 2014 r., 24 marca
2015 r., 9 czerwca 2015 r.
13
5
4.
Starosta Legionowski w latach 2013-2015 nie otrzymał żadnych informacji
od operatorów IK, wójtów lub innych służb o zdarzeniach mogących mieć
negatywny wpływ na bezpieczeństwo funkcjonowania IK, zlokalizowanej na terenie
Powiatu.
(dowód: akta kontroli str. 84-85)
Ocena cząstkowa
Najwyższa Izba Kontroli ocenia pozytywnie działalność kontrolowanej jednostki
w zbadanym zakresie.
IV. Wnioski
Wnioski pokontrolne
Przedstawiając powyższe oceny i uwagi wynikające z ustaleń kontroli, Najwyższa
Izba Kontroli, na podstawie art. 53 ust. 1 pkt 5 ustawy z dnia 23 grudnia 1994 r.
o Najwyższej Izbie Kontroli16, wnosi o:
1. Przyspieszenie procesu aktualizacji Planu Zarządzania Kryzysowego o elementy
określone w art. 5 ust 2 pkt 3, lit. a oraz l ustawy z dnia 26 kwietnia 2007 r. o zk.
V. Pozostałe informacje i pouczenia
Prawo zgłoszenia
zastrzeżeń
Wystąpienie pokontrolne zostało sporządzone w dwóch egzemplarzach; jeden dla
kierownika jednostki kontrolowanej, drugi do akt kontroli.
Zgodnie z art. 54 ustawy o NIK kierownikowi jednostki kontrolowanej przysługuje
prawo zgłoszenia na piśmie umotywowanych zastrzeżeń do wystąpienia
pokontrolnego, w terminie 21 dni od dnia jego przekazania. Zastrzeżenia zgłasza
się do dyrektora Delegatury NIK w Warszawie.
Obowiązek
poinformowania
NIK o sposobie
wykorzystania uwag
i wykonania wniosków
Zgodnie z art. 62 ustawy o NIK proszę o poinformowanie Najwyższej Izby Kontroli,
w terminie 21 dni od otrzymania wystąpienia pokontrolnego, o sposobie
wykorzystania uwag i wykonania wniosku pokontrolnego oraz o podjętych
działaniach lub przyczynach niepodjęcia tych działań.
W przypadku wniesienia zastrzeżeń do wystąpienia pokontrolnego, termin
przedstawienia informacji liczy się od dnia otrzymania uchwały o oddaleniu
zastrzeżeń w całości lub zmienionego wystąpienia pokontrolnego.
Warszawa, dnia października 2015 roku
Najwyższa Izba Kontroli
Delegatura w Warszawie
Kontrolerzy
Elżbieta Grzędzińska
Główny specjalista k.p.
........................................................
podpis
........................................................
podpis
Wanda Dąbrowska
Główny specjalista k.p.
16
Dz. U. z 2015 r., poz. 1096
6
........................................................
podpis
7